FRANSIZCA haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati GİRİŞ: Yetmişli yıllara kadar fransızca Kosova nın çoğu okullarında öğrenilen bir dersti. Bundan sonra ingilizcenin lehine oldu. Fransızca, günümüzde de dünyada önemli dillerden biridir, bundandır Kosova da fransızların bundan böylede öğrenilmesi gereklidir. Fransızca B.MÖ-de resmi dil olarak tanınır, ayrıca diplomasi dili olarak kültür, sanat, moda, iyi davranış dili olarak da tanınır. Bu şekilde fransızca, şimdiki ve gelecek nesillerimiz için, ilgi duyulan bir dil olarak kalacaktır. Kosova nın yeni plan-programına göre, yabancı dillerin öğrenilmesi, demokratik ve çokkültürlü bir toplumda etkin ve sorumluluk taşıyan yurttaşın oluşmasını sağlamaktadır. Bundan böyle fransızca, sadece ikinci yabancı dil olarak öğrenilecektir. 2 3 seviyede, orta alt okulunda fransızca haftada iki ders olmak üzere seçme dersi olarak öğrenilecektir. Demek ki fransızca ancak öğrenilmesi istem belirtileri okullarda öğrenilecektir. Ancak reformların ve zeni programların uygulanmasına kadar haalen öğrenilmekte olan yerlerde, fransızca eski programlara göre öğrenilecektir(yani ilk yabancı dil olarak). HEDEFLER Fransızcanın VI-cı sınıfta öğrenilmesi, yani bu dilin öğrenildiği ilk yılında şu temel hedefleri vardır. Ana dili ve ilk yabancı dili öğrenmekte elde edilen genel yetkilerin güçlendirilmesi. Yabancı dilde iletişim yeteneğinin geliştirilmesi. Günlük yaşam durumlarında temel iletişimin kavranması. Öğrencinin kültürel tecrübesinin zenginleştirilmesi, Diğer kültürlerin kabul edilmesi ve onların değerlerine yönelik eleştirisel tutumun geliştirilmesi, 43
Çok çeşitli kültürün korunmasında bilinçleşme, Fransıs kültürüne uönelik empati ve sempatinin geliştirilmesi, Öğrencinin psikoafektif bilgisinin geliştirilmesi, Öğrencinin genel kimliğinin oluşturulması, Bağımsız çalışma alışkanlıkların oluşması, öğrenme tekniklerin bilinmesi Disiplinler arası ve kültürler arası etkinliklerin geliştirilmesi, Öğrencinin mesleki hayata hazırlanması ve yaşam boyu öğrenmesi, Diğerinin kabul edilmesi ve değişik stereotiplere karşı savaşım v.b. DERSİN ADI: FRANSIZCA (Kategori ve Altkategoriler) 1.0. İLETİŞİM: 1.1. İletişime dair motivasyon (teşvik) 1.2. İletişime dair yetenekleşme 1.3. Becerilerin geliştirilmesi 1.3.1. Dinleme 1.3.2. Okuma 1.4. Üretkenlik becerilerin geliştirilmesi 1.4.1. Konuşma 1.4.2. Yazma 2.0. ANLAMA VE DİL KULLANIMI 2.1. Sesleri tanıma 2.2. Sözlüğü anlama 2.3. Anlatım elemanları kavramları 3.0. KÜLTÜR 3.1. Fransız halkının kültürü 3.2. Dünyade fransızca (frankofoni) 44
AMAÇLAR VE DAVRANIŞLAR SINIF KATEGORİLER GENEL AMAÇLAR ÖZEL AMAÇLAR DAVRANIŞLAR 1.0. İletişim Fransızca iletişim için Öğrenilmesi gerekenler: Öğrenci kullanabilme durumundadır: öğrencinin esas yeteneklerinin gelişmesi Başlangıç sözleri Başlangıç ifadeler Dil mekanizmaları Başlangıç cümlesi Başlangıç ifadeleri Dilin dil mekanizmaları VI 2.0.Kavrama ve dilin kullanımı Çalışmaya dair yetenek ve becerilerin oluşturulması Fransızcadaki doğru ifadeler Fransızca nın esas söz toplamının kullanımı Fransızca cümlelerin doğru kurulması Öğrencinin fransız kültürunü tanıması Öğ. Dinleme/anlamaya ait yetenekleşmesi Öğ. Fransızca ifade etme yeteneği Öğ. Fransızca okuyabilme yeteneği Öğ. Fransızca yazabilme yeteneği Çalışma (öğrenme) alışkanlıkların gelişmesi Seslerin fark edilmesi ve onların üretilmesi Dil mekanizmaların kavranması ve onların fonksiyonu Sözlerin cümledeki esas fonksiyonlarının bilinmesi Öğrenci çalışmaya dair Başlangıç yetenek ve alışkanlıkları kavramıştır. Öğrenci doğru sesleri fark eder ve üretir Öğrenci temel mekanizmaları ve onların fonksiyonunu anlar Öğrenci cümledeki sözlerin esas fonksiyonlarını bilir Öğrenci fransızca kültürünün temel açılarını bilir Öğrenci kültür arası yetkilerini güçlendirir Öğrenci yeni bir kültür keşveder. Genel kültür yeteneklerinin gelişmesi Diğerlerine açık olmaya ait bilinçleşme Kültürler arası yetkilerin güçlendirilmesi Öğrenci fransızcanındünyadaki yerini ve önemini kavrar 3.0. Kültür Fransızca nın dünyada önemi Bir başka kültürünün keşvedilmesi Dünyada frankofoninin gelişme yönleri 45
PROGRAM İÇERİĞİ KONULAR VE İLETİŞİM BECERİLERİ (THEMES ET SAVOIR-FAIRES COMMUNICATIFS) 46 1.0. İletişim Becerileri (les savoirs communicatifs) 1.1. Günlük toplumsal ilişkiler (les relations sociales courantes) : 1.1.1. Selamlamalar, ayrılmalar (saluer, prendre congé) 1.1.2. Bir kimseyle görüşüyorum (prendre contact avec quelqu un) 1.1.3. Teşekkür ediyorum (remercier) 1.1.4. Özür diliyorum (s excuser) 1.1.5. İyilikle istiyorum (demander poliment) 1.1.6. Kutlama ifadesi: doğumgünü, bayram (exprimer des souhaits: anniversaire, fête) 1.1.7. Davet ediyorum,öneriyorum (inviter, faire des propositions ) 1.2. Kimlik: bilgi verme / isteme (l identité: donner /demander des informations): 1.2.1. Ad ve soyad, tanıtma (prénom et nom, la présentation) 1.2.2. Yaşımı söylerim (dire l âge) 1.2.3. Vatandaşlık (la nationalité) 1.2.4. Kaldığım yer, adres (lieu où l`on habite, l adresse) 1.3. Günlük yaşamdan etkinlikler (les activités de la vie quotidienne) 1.3.1. Okul (l école) 1.3.1.1. Sınıfımı söylerim (indiquer la classe) 1.3.1.2. Okulumu söylerim (indiquer son école) 1.3.1.3. Derslerimi söylerim (indiquer les disciplines étudiées) 1.3.1.4. Sınıf faaliyetine katılım (participer au ritual de la classe) 1.3.1.5. Okul araçlarıyla ilgili bilgi isterim/veriririm (demander /donner des informations sur une journée à l école) 1.3.1.6. Okulda bir gün hakkında bilgi isterim/veriririm (demander /donner des informations sur le matériel à l école)
1.3.1.7. Okul yılı etaplarıyla bilgi isterim/veriririm (demander / donner des informations sur les étapes de l année scolaire) 1.3.2. Aile (la famille) 1.3.2.1. Yakın aile üyelerinin tanıtımı (nommer les membres de la famille proche) 1.3.2.2. e. kardeşlerimi ve k.kardeşlerimi söylerim(dire combienfrères et des soeurs) 1.3.2.3. Kardeşlerimin yaşlarını ve adlarını söylerim (indiquer l âge et le prénom des frères et des soeurs). 1.4. Beğendiklerim (les goûts) 1.4.1. Neleri beğen(me)diğimi söylerim: şarkı, şarkıcı, müzik, spor, besin (dire ce qu`on aime / ce qu on n`aime pas (chanson, chanteur, musique une préférence, sport, aliments) 1.4.2. Bir önbeğeni ifade ederim(indiquer une préférence) 2.0. Dilbilgisi kategorileri (les catégories grammaticales) 2.1. İsim (le nom) 2.1.1. Adın cinsiyeti (le genre du nom) 2.1.2. Sayı (le nombre) 2.2. Tanımlık Cümle (les déterminants la phrase) 2.2.1. Belirtili tanımlık (l`article défini) 2.2.2. Belirtisiz Tanımlık (l article indéfini) 2.2.3. Bağıl Tanımlık (l article défini contracté) 2.3. Sıfatlar (les adjectifs) 2.3.1. İşaret sıfatları (les adjectifs démonstratifs) 2.3.2. İyelik sıfatları (les adjectifs possessifs) 2.3.3. Niteleme sıfatları (les adjectifs qualificatifs) 2.4. Sayı sıfatları (les adjectifs numéraux) 2.4.1. Asıl sayı sıfatları (les numéraux cardinaux) 2.5. Adıllar-zamirler (les pronoms) 2.5.1. Kişi adılları (les pronoms personnels) 2.6. Eylem (le verbe) 47
2.6.1. Eylem grubu er (le groupe des verbes en er) 2.6.2. Eylem kipleri (les temps du verbe) 2.6.3. Eylem şekilleri (les modes) 3.0. Söz Dizimi (la syntaxe) Cümle çeşitleri: 3.1. Olumlu cümle (la phrase affirmative) 3.2. Soru cümlesi (la phrase interrogative) 3.2. Olumsuz cümle (la phrase négative). 4.0. Ses Bilgisi (la phonétique) 4.1. Ünlüler (les voyelles) 4.1.2. Burun (nazal) ünlüleri (les voyelles nasales) 4.2. Ünsüzler (les consonnes) 5.0. Sözlerin bağlılığı (la liaison des mots) 6.0. Telaffuz (söyleyiş) (le contenu orthoépique) 7.0 İmla (l`orthographe) 8.0. Kültür (la culture) 8.1. Günlük ilişkiler (les relations courantes) 8.2. Kimlik (l idéntité) 8.3. Ortam; günlük çevre (le milieu; l`espace courant) 8.4. Öğrenci bilgisinin değerlendirilmesi (l évaluation des conna issances des élèves) 8.5. Aile (la famille) 8.6. Frankofoni (dünyade fransızca) 48 ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ 1.0 Öğretim İlkeleri Dili öğrenmek, günlük yaşamın farklı durumlarında bu dili kullanarak iletişimi kurmak demektir. Beceriler, dil öğreniminde ilk sırada gelir.
1.1. Birinci ilke: İletişime odaklanmak, şimdiye kadar olduğu gibi dile odaklanmak değil. 1.2. İkinci ilke: Öğrenciye ve onun öğrenmesine odaklanmak. 1.0. İLETİŞİM KURMA ŞEKLİNDE ÖĞRETİM En iyi öğrenmenin,iletişim şekliyle gerçekleştiği artık bilinen bir gerçektir. Zaten bu, uluslararsı tarafınca kabul edilen bir şekildir. Dolayısıyla çağdaş öğrenmede iletişime özel bir önem verilmektedir. Bu şekil, öğrencilere belirli dil ve toplumsal durumlarda onlara gereken dil araçlarına ulaşmalarını sağlar. Belirlenmiş hedeflere ulaşmakta, iletişim kabul edilen bir şekildir. Bu çeşit öğrenmenin başlangıç noktası bir dilbilgisi kuralı değil, değişik dil durumlarıdır. Bu olgu ise dil durumlarından kuralların çıkarıldığını gösterir. 1.0. ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 1.1. İletişimi teşvik eden metodlar Gruplarda çalışma, çiftlerle Tartışmalar Rollerle oyunlar Basit söyleşiler 1.2. Bağımsız çalışmayı teşvik eden metodlar Boş yerleri (boşluklar) olan testler Ders oyunları (hafıza gibi) Partnörün denetimi Bilgilerin bağımsız işlenmesi (kütüphaneden, bilgisayardan v.b.) Ders esnasınca öğrenme (öğrenci öğretmen rolüne geçer) Fransa ya mektup gönderme (okulların partnörlüğü, bizim ve Fransız öğrencileri arasında mektuplaşma) v.b. 3.3. Üretimi teşvik eden metodlar Duvar gazetelerinin, resimlerin, posterlerin, metinlerin yapılması (örnek: sergiler için, okullar arası yada okul içi yarışlar için v.b) 49
Şiir veya düz yazıların yazılması, önceden sürdürülen etkinliklerin bilgilerinden ilham alarak. 2.0. BASIN-YAYININ KULLANIMI 1.1.Televiziyon Televizyon, öğretmen ve öğrenci tarafından kullanılması gereken yararlı ve daimi bir gereçtir. Fransızcaya veya kültürüne hasredilen yayınlar, filmler, dramalar ve fransızca olan değişik yabancı televiziyonların yayınları, öğrencilerimize bu yabancı dilin öğrenilmesinde yardımcı olacak çok güçlü bir aracı oluşturur. 4.2. Film, tiyatro, müzik Film, tiyatro ve müzik te Fransızcanın öğrenilmesinde önemli teşvik edici araçları oluşturmaktalar. Ancak bu olasıllık, bizde olanaklara göre kullanılmamıştır. Dolayısıyla bundan böyle televiziyon beraberliğinde, film ve tiyatro bu doğrultuda önemli bir röle sahip olacaklar. 4.3. Resimler Resimler, yaratıcı ve açıklayıcı metinlerin hazırlanmasında yardımcı olurlar. Öğrenciler resimlerde gördükleri bilinen ve alışıla gelmemiş nesneleri açıklarlar. Onlar bir olayı açıklarlar, resimde açıklanan başlangıç veya sonucu 4.4. Videoprojektör Projektörün kullanımı öğrencilerin derse ilgisini artırır. Bu, şu şekilde elde eilir: Resimlerin, çizimlerin, resimli hikayelerin v.b. tanıtımıyla ve sözlü ile projektör ve saydamlarla sunumu, Resimli hikayenin kısmi kapsanması ve çözümlenmesi, Kronolojik sıralama yapılmadan bir olayın tanıtımı, Bölümlere ayrılmış ve kurallar dışı sıralanmış bir metnin tanıtımı ve onun düzenlenmesi. 4.5. İşitsel Malzeme Bu malzeme standart Fransızcayla karşılaşmayı sağlar ve dinleme sayesinde anlamayı teşvik eder. 50
Öğrenciler önceden dinledikleri bir metnin başlangıcını veya sonunu bulurlar, Onlar dinledikleri (izledikleri) bir tıyatro pjesinin şahısları olarak, onların davranışlarını tartışırlar. 4.6. Görsel Malzeme Görsel malzemenin kullanımı, öğrencilere metinlerin sözlü ve yazılı öğrenmelerinde olanaklar sağlar. Bir hikaye yada bir masala göre yapılan bir filmin tanıtımı, ki bu önceden okunmuş bir hikaye yada masalın kıyaslanmasını teşvik eder. 5.0. EYLEMLERİN SIRALANMASI Fransızca dersinin başarılı bir şekilde öğrenilmesi için, şu sıralamanın saygılanması gereklidir: Dinleme/ Anlama, konuşma, okuma, yazma. Bu mantıksal bir sıralamadır, bunun saygılanması yabancı bir dilin daha çabuk ve daha kolay öğrenilmesini sağlar. 5.1. Etkin ve somut (konkre) çalışma Okullarımızda, Fransızca dersi esnasında öğretmenler bizdeki şartları göz önünde bulundurmalıdırlar. (Frankofon olmıyan bir bölge gibi). Bu şartlar Fransa da farklıdır. (Frankofon bir ortam olduğundan). 5.2. Alıştırma ve uygulama için Çeşitlerine göre, özel önem alıştırmalara ait olmalıdır-bu alıştırmalar dinleme, gözetleme ve yazmaya dayalı olabilir. 6.0. ÖĞRENCİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ Düzeltme şekilleri, öğretmenler ortamında sık sık ve karşılıklı tartışılır. Bazılarına göre, hatalar öğrenme sürecinde bir engeldir, bazıları ise bunu yabancı dilin öğrenilmesinde yardımcı olduğunu savunur. Kimileri de, tekrarlanmaması ereğiyle, hataların hemen düzeltilmesi gerektiğini düşünürken, kümüleri de her hatanın her şekilde düzeltilmesi gerekmediğini düşünür. Hernasılsa dil iletişimi safhasında, bir resimin betimlenmesinde, öğretmenler serbest ifade şeklini uygular. Hataların düzeltilmesi sırasında, öğrenciler yaptıkları hatalar yüzünden cezalandırılmamalı ve eleştirilmemelidir. 51
7.0. ÖĞRETME / FARKLI ÖĞRENME Öğrencilerin önceki bilgilerine göre, hiçbir sınıfın homojen oluşumu yoktur. Bu olguyu her öğretmen göz önünde bulundurmalı ve dersini buna göre hazırlamalıdır (örgütlemelidir). Bu ise daha yetenekli öğrencilere yaklaşımın farklı yapılmasını içerir. Böylece her öğrencinin bireysel yetenekleri ortaya çıkarılır. 8.0. ÇALIŞMA TEKNİKLERİ Yabancı dillerin öğrenilmesindeki ödevlerden biri de, öğrencilerin bireysel olarak öğrenmelerine dair sorumlulukla üstlenmeleri konusunda yetenekleşmeleridir. Öğrenme sürecini ve grupta öğrenmek için öğrenme sürecinin örgütlenmesini düşünmeyi bilen öğrenciler, genelde daha yüksek başarılar elde ederler. Bu şekilde bu öğrenciler okul dışı durumlarda bağımsız davranmaya ve gelecekte de yabancı dil öğrenmeye devam etmeye hazırlıklı olurlar. DERSLERARASI İLİŞKİ Yabancı bir dilin öğrenilmesi, özellikle de yüksek sınıflarda,her düzeyde çok sayıda programlar arası bağlılıkların kurulmasını olanaklı kılar. Bu bağlar çok sayıda dersleri kapsar, özellikle dilleri (ana dili ve yabancı diller); toplumsal bilimleri (yurttaşlık eğitimi, tarih, coğrafya v.b.); Değişik sanatları; Doğa bilimleri. Bu şekilde öğrenciler, diğer derslere ait bilgileriyle bir yandan Fransızcanın daha iyi öğrenilmesini sağlar, diğer yandan da Fransızca dan olan bilgileriyle, diğer derslerde önceden öğrendiklerini güçlendirirler. DEĞERLENDİRME 1.0. FRANSIZCA DERSİNDE DEĞERLENDİRMENİN GÖREVİ 1.1.Tehşis değerlendirmesi: Öğrencilerin karşılaştıkları sorunları belirleyip, onların atlatılmasında arabuluculuk yapması; Öğrencilerin bilgilerinin kontrol edilmesi 52
1.2. Dış değerlendirme Öğrencinin bilgisini değerlendirir, elde ettikleri bilgi sayesinde öğrencinin üst bir sınıfa geçişini doğrular; Öğrencinin ilerlemesini değerlendirir; Öğrencinin olumlu ve olumsuz yönlerini belirler; 1.3. Formatif değerlendirme Öğrenciye kendi olumlu ve olumsuz yönlerini belirlemesini ve olumsuz belirtilerin düzeltilmesinde seferber olmasına olanak sağlar. 2.0.DEĞERLENDİRİLECEK HUSUSLAR 2.1. Kazanılan bilgilerin kontrol edilmesi; 2.2. Öğrenci Gelişiminin Kontrol Edilmesi Öğrenme gelişmesinin değerlendirilmesi; Öğrenme seviyesi 2.3. Kazanılan Bilgilerin Tamamlanması * Proje yada okul dışı etkinlikler değerlendirilir 3.0.DEĞERLENDİRMENİN ŞEKİLLERİ 3. Öğretmen tarafından değerlendirme şekli: Devamlı kontrol Dolaysız değerlendirme Dolaylı değerlendirme (Öğretmen, öğrenci sonuçlarını değerlendirir) (Testler) 3.2. Değerlendirme şöyle yapılır: Bir tablo yardımıyla (nesnel değerlendirme) Tablosuz (öznel değerlendirme) 1.1. Öğrenci tarafından değerlendirme (biri-birini değerlendirme): grup öğrenciler arasında, sınıfta, bir tablo yardımıyla. Bu dolaysız bir değerlendirmedir. 1.2. Öğrencinin kendini değerlendirmesi: Değerlendirmeyi öğrenci yapar. Her öğrenci kendi kendini değerlendirir (yoklar) 53
4.0. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ 4.1 Anlatım etkinlikleri: Sürekli ve etkileşimli sözlü anlatım. yazılı ifade - Anlama etkinlikleri (sözlü ve yazılı anlama) - Öğrencinin değerlendirmesi için pedagojik araçlar: Dolaysız bir değerlendirme için: bir tablo Dolaylı bir değerlendirme için: testler Sözlü ve yazılı değerlendirme için: öğrencilere ait açıklamalarla ve kriterlerle bir tablo (tablo kendileri tarafından hazırlanır). Notlar Dinleme Konuşma okuma Yazma 5 X X 4 X 3 X 2 1 Öğrencinin öğrendiklerini yönlendirme tablosu Dinleme Öğrenme derecesi İyi / yaklaşık Düzeltmeler Düzeltilmesi gereken hususlar Konuşma Okuma Yazma Sınıftaki etkinliklere Katılım Defterin temiz Tutulması 54