LCP & NÜKLEOTİDLERİN bebek beslenmesindeki önemi
LCP Long Chain Polyunsaturated fatty acids uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleri
YAĞ Büyüme için gereken enerjiyi sağlar Annesütü ve bebek mamalarında Enerjinin %50 sini sağlar Proteinin optimum kullanımına destek verir Yağda çözünen vitaminlerin (ADEK)kaynağıdır Önemli tokluk faktörüdür
YAĞ Diyette alınan yağın %98 trigliseriddir. 1 gliserol molekülüne eklenmiş 3 yağ asididir Gliserol Yağ asitleri Diğer yağlar az miktarda fosfolipid,serbest yağ Asitleri, mono ve di gliseridler ve steroller içerir.
YAĞ ASİTLERİ Yağ asit zincirleri 4-26 karbon atomu içerir Karbon zincirleri çift ya da tek bağlı olabilir -doymuş(saturated) çift bağ yok -tekli doymamış (mono usnsaturated) tek çift bağ -çoklu doymuş (polyunsaturated) 2-3 çift bağ Çift bağların pozisyonuna göre -n-3, n-6 ve n-9 Örnek: α-linolenik asit, 18:3 n-3 te konumlanmış
ESANSİYEL YAĞ ASİTLERİ Linoleik ve alfa linolenik asit Annesütü ve bebek mamasında bulunur Eksiliğinde büyüme geriliği,cilt problemleri,görme ve nörolojik olumsuzluklar görülür
LCP (Long Chain Polyunsature) nedir LCP, 20 veya daha fazla karbon atomu içeren uzun zincirli doymamış yağ asitidir. Biyololojik önemi olan esas LCP ler DHA (dokozaheksanoik asit) ve AA (araşidonik asit) dir. LCP; beyin ve retinada (göz) yüksek miktarlarda bulunur, mental fonksiyon ve görmede önemli roller oynar. Yetişkinler LCP yi; normal olarak diyette bulunan diğer yağ asitlerinden sentezleyebilirler. Olgunlaşmamış biokimyaları yüzünden; bebeklerin LCP sentezlemeleri sınırlıdır ve LCP yi yüksek oranda anne sütünden sağlamaya bağımlıdırlar.
LCP lerin Bebeklerdeki Potansiyel Yararları ve Mamalara İlave Edilme Amacı Anne sütüyle beslenen bebeklerdeki LCP oranını (beyin, eritrositler) elde etmek. Özellikle gelişme sürecinde görsel fonksiyonları geliştirmek. Kognitif fonksiyonları (algılamayı) geliştirmek. Biyolojik fonksiyonlar üzerindeki diğer olası etkileri düzenlemek (kan basıncı vb.).
Uzun Zincirli Çoklu Doymamış Yağ Asitleri (LCPUFA) Omega-6 Omega-3 Linoleik asit (LA) Alfa Linolenik asit (ALA) Araşidonik asit EPA DHA Normal işleyiş ve enflamasyon Antienflamatuar HDL üretici Hücre çoğalmasını hızlandırıcı Beyin ve göz dokusu sağlığı
lerin Görevleri LCP görevleri Zarlar arası iletişim Sinir sinyallerinin transferi Zar bağı enzim aktivitesi Birçok çeşitli fizyolojik görevler İnsan Vücudunda; Sinir sistemi ve beyin zarlarında yüksek seviyelerde bulunur. Hücrelerde ve retinadaki Fotoreseptörlerde yüksek oranda bulunur.
(Omega-6):(Omega-3) Oranı 15:1 veya 5:1 oranı korunursa immun sistem ve enflamasyon normal işler. Aşırı enflamasyon (alerji) dengelenir. Sinir sistemi ve göz gelişimi güçlenir. Vücutta zararlı yağlar azalır. Barsak duvarı olgunlaşması hızlanır.
(Omega-6):(Omega-3) Oranı Omega -6 Normal enflamatuar süreçlerin işlemesi için gereklidir Omega -3 ise bu süreçleri baskılar. Ancak kan yağlarının kontrolü ve sinir hücrelerinin çoğalması için de çok yararlıdır. Bu nedenle; omega 6: omega 3 oranı 15:1 veya 5:1 gibi oranlarda alınmalıdır.
Yeni Doğan Formülü LCP tavsiyeleri Münih Konsensusu na göre alınan yağın en az %0.35 i AA (araşidonik asit), %0.20 si de DHA olması bebeğin gelişimi açısından önemlidir Otorite AA DHA Oran Br. Nutr Found n 1992 evet evet Anne sütündeki gibi FAO/WHO 1994 40mg/kg (= 0.76%) ISSFAL 1995 60-100mg/kg (=1.14-1.9%) 20mg/kg (=0.38%) 35-75mg/kg (=0.67-1.43%) - AA:DHA 1:1-3:1 olmalı Münih Kosensusu 2001 0.35% 0.20% -
VEP keskinliği (logmar) IMF e LCP ilavesinin Görsel Duyarlılık Üzerindeki Etkilerinin, Anne Sütüyle Beslenen Bebeklerle Karşılaştırılması 1 0,8 0,6 ** * Anne sütü ile beslenmiş Kontrol 0,4 LCP takviyeli 0,2 0 16 hafta 30 hafta Anne sütü ile beslenmiş ve LCP takviyeli mama ile beslenmiş bebekler, kontrol grubundan daha üstündür. ** P < 0.001, * P < 0.01 Makrides et al 1995
VEP Tarafından Ölçülen Görsel Duyarlılık
LCP LCP (DHA&AA) bebekler yeterli miktarlarda sentezleyemedikleri önemli biyolojik maddelerdir, beslenmelerinde LCP desteğine ihtiyaçları vardır. Çeşitli çalışmalar; Başlangıç mamalarına LCP ilave etmenin göz ve beyin fonksiyonlarında önemli yararları olduğunu ve hiçbir zararlı etkileri olmadığını kanıtlamıştır.
Bebek ve çocuklarda önerilen yağ alımları Yaş Alınması gereken(g/gün) Yağ Linoleik asit α-linolenik asit ay ay yaş ND=tespit edilemedi
Nükleotidler
Giriş Anne sütünün, inek sütünden farklı olarak spesifik bir nükleotid içeriği olduğu bilinmektedir. İnek sütü nükleotidler açısından fakir olduğundan, inek sütünden yapılan mamalar da eğer sonradan ilave yapılmamışsa nükleotid açısından fakirdirler. Scientific Committee for Food (SCF); Nükleotidlerin, en azından büyümenin ve yeniden yapılanmanın yüksek olduğu hücreler için özelikle ilk aylarda semi-esansiyel olarak tanımlamıştır.
Giriş Bununla birlikte klinik kanıtlar ışığında SCF (Bilimsel komite) şu kanıya varmıştır: Bebek formulasındaki nükleotid eksikliğine bağlanabilecek, klinik bir eksikliklik işaretine rastlanmamıştır. Buna rağmen SCF nükleotidlerin başlangıç ve devam formüllerine eklenmemesi için hiçbir neden görmemektedir. SCF un mamalara ilavesine izin verdiği sadece 5 çeşit nükleotid bulunmaktadır. Bunların toplam miktarı da anne sütünde bulunan miktara göre ayarlanmıştır.
Nükleik asitler Nükleik asitler, genetik bilginin saklanması; replikasyonu (çoğaltılması); rekombinasyonu (genetik çeşitliliği); transmisyonu (aktarılması) işlevlerinin yerine gelmesini sağlarlar. Nükleik asitler iki büyük gruba ayrılmaktadırlar: DNA (Deoksiribonükleik asit) RNA (Ribonükleik asit) Her iki nükleik asit de nükleotidlerin polimerize olması ile oluşur. DNA nın yapı taşları Deoksiribonükleotid ler; RNA nın yapı taşları ise Ribonükleotid lerdir. DNA nın ve RNA nın birimleri olan Pürin ve Pirimidin bazları genetik bilgiyi taşırlar. Şeker ve fosfat grupları ise yapısal elemanlardır.
Nükleotidler nedir Nükleotidler, neredeyse tüm biyolojik süreçlerde büyük rol oynayan, düşük moleküler ağırlıklı biyolojik bileşimlerdir. Hücre bölünmesi ve protein sentezi için gerekli DNA ve RNA nın temel yapı taşlarını oluştururlar Anne sütünün, inek sütünden farklı olarak spesifik bir nükleotid içeriği olduğu bilinmektedir. Her nükleotid üç alt birimden oluşur; 1-Nitrojen içeren bir halka olan bazlar ki, bu ya bir PÜRİN ya da bir PİRİMİDİN bazıdır. Purinler= adenin ve guanin, Primidinler= timin (urasil) ve sitozinden oluşur. 2- Beş karbon ihtiva eden bir pentoz (riboz) şekeri 3- Bir molekül fosforik asit Nükleosit=Baz+Riboz Nükleotid=Baz(Pürin veya Primidin)+Riboz+Fosfat
Nükleotidler nedir Örneğin hücrede enerji üretiminden sorumlu olan ATP nin DNA sına bir bakalım. Bir nükleosid e fosfat eklendikçe Nükleotid olur. DNA sarmalı oluşurken bu fosfat bağlarından sadece biri kalır. Her fosfat bağı koptukça da enerji açığa çıkar. Not: DNA nın yapısında adenin, timin, sitozin ve guanin bulunur. RNA da ise Timin yoktur yerine URASİL bazı girmektedir.
Nükleotidlerin genel fonksiyonları Sindirim ve Emilimleri: Besinsel nükleotidler genellikle hücre çekirdeği materyelinden gelen nükleoproteinler olarak alınırlar. Nükleoproteinlerin sindirimi proteazla ile başlar. Nükleik asitler midede kısmi hidrolize uğrarlar sonra pankreatik nükleaz ve posfoestereraz ile nükleotid ve nükleositlere parçalanırlar. Bir çok DNA ve RNA da barsakta tamamen nükleotidlere hidrolize olurlar. Alkalin fosfotazlar nükleotidlerdeki fosfat gruplarını bölerek nükleositlere dönüştürür.
Nükleotidler in bağışıklık üzerine etkileri: 1 Nükleotidler, vücuttaki tüm genetik hücrelerin yapıtaşlarıdır. Tüm hücre bölünmelerinde gereklidirler bu yüzden; bağışıklık sistemini geliştirmek de dahil olmak üzere, büyüme ve gelişmede etkilidirler. Anne sütünde ve formül mamalarda bulunan nükleotidler bağışıklık fonksiyonlarını şu şekillerde etkiler: Doğal öldürücü hücre aktivitesini ve interlökin 2 üretimini arttırmak 7 Aşılara olan cevabı artırmak 11 Antikor üretimini artırmak 9,10
Nükleotidler in bağışıklık üzerine etkileri: 2 Kısa Hatırlatıcı Bilgiler: B hücresi : antikor yapan hücre T hücresi : virus ve diğer mikroplarla savaşan ve/veya antikor yapan hücrelere yardım eden hücre (Olgunlaşan lenfositlere, T hücreleri denir. Bu hücreler, doğal öldürücü ve yardımcı T hücreleri olmak üzere iki farklı türde olgunlaşırlar. Daha sonra dalağa, lenf bezlerine ve bağırsaklardaki dokulara göç ederek görev zamanlarını beklerler. ) Fagositoz : Mikropların savunma hücrelerinin içine alınıp parçalanması. Her sistem bağımsız olarak ya da bağışıklık sistemlerinden biri veya birkaçıyla birlikte davranabilir. Antikorlar tarafından yabancı damgası vurulan hücreler, fagositler ve T hücrelerinin mücadeleleri sonucunda vücuttan uzaklaştırılır. İmmünolojik reaksiyonlarda, immun sistem hücreleri sitokin adı verilen eriyik maddeler salgılarlar. Bunlardan en önemlisi çoğunlukla T hücrelerinden salgılanan İnterlökin 2 (IL-2) 'dir. Sitokin: Haberci maddeler olarak işlev gören ve hücreler arası iletişimden sorumlu olan doku hormonlarıdır. Lenfosit ve monositler tarafından salgılanır,iltihabi ve bağışıklık yanıtın büyüklüğünü düzenler. İnterlökin 2; Kaynağı: T hücreleri Majör Etkiler: T hücre gelişimi, B hücre gelişimi ve farklılaşması, Doğal öldürücü hücreleri güçlendirmek.
Nükleotidler in bağışıklık üzerine etkileri: 3 Bağışıklık sisteminin bu etkileri; hücre bölünmesi ve büyüme için, nükleotid gereksiniminin bir sonucudur. Daha basit olarak anlatmak gerekirse; daha fazla yapıtaşı sağlarsanız, patojenlerin vücuda yapacağı saldırılara karşı sizi daha iyi koruyabilecek, daha güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturabilirsiniz. Bu yüzden nükleotidler gelişen bağışıklık sisteminin yapıtaşları olarak gereklidirler.
Nükleotidler prebiyotiklerin sağladığı faydanın aynısını sağlayamazlar mı? Açıkçası; nükleotidler ve prebiyotikler sağlıklı bağışıklık sisteminin gelişimi için önemlidirler. En önemli fark; nükleotidler bağışıklık sisteminin yapıtaşlarını sağlarken, prebiyotikler bağışıklık sistemini yararlı bağırsak florası aracılığıyla güçlendirirler. Bu yüzden de nükleotidler, prebiyotiklerle aynı faydaları sağlayamazlar. Bağışıklık sistemine, sadece prebiyotiklerle beraberken maksimum fayda sağlayabilirler
EC Direktifleri uyarınca izin verilen nükleotidler ve max. Değerleri * : Maksimum Değerler * mg/ 100kJ mg/ 100kcal Sitidin 5 -monofosfat (CMP) 0,6 2,25 Uridin 5 -monofosfat (UMP) 0,42 1,75 Adenosin 5 -monofosfat (AMP) 0,36 1,5 Guanozin 5 -monofosfat (GMP) 0,12 0,5 İnosin 5 -monofosfat (IMP) 0,24 1 İnosin: Beyin sinir hücrelerinin gelişmesine katkı sağladığı bildirilen, adenozin monofosfat, adenozin difosfat ve adenozin trifosfatın ön maddesi olup bir pürin bazı olan hipoksantin ve ribozdan oluşan nükleosit. IMP (inosin 5'-mono fosfat): Et ve balık ürünlerinde AMP (adenosin 5'-mono fosfat): Kabuklu su ürünlerinde GMP ( guanin 5'-mono fosfat ): Mantarlarda bulunur. * Toplam nükleotid konsantrasyonunun geçmemesi gereken değerler: 1,2mg/100kJ ( 5mg/100kcal)