Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! MateMito Artık matematiği çok seviyorum. AKILLI MATEMATİK DEFTERİ Artık matematikten korkmuyorum. Artık matematik dersinde eğleniyorum. 2 Artık az yazarak çok soru çözüyorum. Artık matematiği ezberlemiyorum. Artık matematikten sıkılmıyorum. Artık matematik sorularını çözüyorum. Artık daha fazla matematik etkinliği yapıyorum. Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 1
Bu kitabın her hakkı Arı Defter ve Dağıtım a aittir. İçindeki şekil, yazı, resim ve grafiklerin yayınevinin izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. YAZAR Mehmet Ali VARIŞLI KAPAK TASARIM İhsan SONDOĞAN GRAFİK-TASARIM Ebru PEKÜN BASIM YERİ Aykut Basım (0212 428 52 74) Arı Defter ve Dağıtım İnternet Bilişim Hizmetleri Güneşli Yolu Cad. İkebana Evleri H Blok D:26 Bahçelievler/İSTANBUL Tel: 0212 879 20 60 - Faks: 0212 879 20 70 www.ariyayin.com - info@ariyayin.com /ariyayin /ariyayin 2 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! Merhabalar; Hazırlamış olduğumuz bu akıllı matematik defterleri ile siz saygıdeğer öğretmenlerimizin işlerini biraz daha kolaylaştırırken sevgili öğrencilerimizin de matematiği daha da sevmelerini sağlamak istedik. Akıllı defterlerin amacı, not tutma sıkıntısı yaşayan öğrencilerin ve konu yetiştirme telaşına giren öğretmenlerimizin işlerini kolaylaştırmaktır. Akıllı matematik defteri ek bir kaynak olarak algılanmasını istemeyiz. Çünkü bu defter ile öğrenciye ek kaynak aldırmıyoruz, DEFTER İHTİYACINI karşılıyoruz. Bu defteri alan bir öğrencinin başka bir defter almasına gerek yoktur. Akıllı matematik defterlerinde konu anlatım yerleri boş bırakılmıştır. Çünkü her öğretmenin konuyu anlatımı farklı olabilmektedir. Konuyu pekiştirici sorular ise, hazır yazılmış olarak verildiği için hem daha fazla soru çözülebilecek hem de bolca etkinlik yapılarak konu daha kolay ve daha zevkli öğretilecektir. Geometri de ise, çoğunlukla izometrik ve noktalı kağıt kullanılmıştır. Çünkü müfredat içerisinde noktalı ve izometrik kağıda önem veriliyor. Bu konularda bazen şekillerin öğrenciler tarafından çizilmesi istenmekte, bazen de hazır şekiller verilmektedir. Her konunun sonunda yer verilen kareli kağıt bölümüne ise, eksik kalındığını düşündüğünüz bölümleri yazabileceğiniz gibi etkinlikler için de kullanabilirsiniz. Herkese başarılar dileriz. Mehmet Ali VARIŞLI Bu defterin hazırlanma aşamasında desteğini ve sabrını esirgemeyen eşim Zeynep e ve biricik oğlum Fatih e teşekkür ederim. Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 3
İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 1.1. Geometrik Cisimlerde Köşe, Yüz ve Ayrıt Kavramları...7 1.2. Deste ve Düzine...11 1.3. Onluk ve Birlik...17 1.4. Doğal Sayılarla Eldesiz Toplama İşlemi ve Onluk Bozmadan Çıkarma İşlemi... 23 1.5. Metre ve Santimetre Arasındaki İlişki...31 2. ÜNİTE 2.1. Karesel, Dikdörtgensel ve Üçgensel Bölge, Daire... 39 2.2. Saati Okuma ve Gösterme... 45 2.3. Doğal Sayılarla Eldeli Toplama İşlemi ve Onluk Bozarak Çıkarma İşlemi...51 2.4. Örüntü ve Süslemeler...61 2.5. Simetri... 65 3. ÜNİTE 3.1. Doğal Sayıları Karşılaştırma... 73 3.2. Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Verilmeyeni Bulma... 79 3.3. Kare, Dikdörtgen, Üçgen ve Çember... 85 3.4. Kesirler... 89 3.5. Tartma... 95 3.6. Sıvıları Ölçme... 99 4. ÜNİTE 4.1. Ritmik Sayma...107 4.2. Sayı Örüntüleri... 115 4.3. Zihinden Toplama ve Çıkarma İşlemi... 119 4.4. Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi...125 4.5. Nesneleri Gruplandırma...135 4 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
5. ÜNİTE 5.1. Sıra Bildiren Sayılar...143 5.2. Onluğa Yuvarlama...147 5.3. Toplamı ve Farkı Tahmin Etme... 151 5.4. Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemi Problemleri...157 5.5. Uzunluğu Tahmin Etme... 161 5.6. Doğal Sayılarla Çarpma İşleminde 1 ve 0 ın Etkisi - Çarpanların Yeri... 167 5.7. Paralarımız...173 6. ÜNİTE 6.1. Nesne Grafiği ve Tablo... 181 6.2. Zihinden 10 İle Çarpma... 191 6.3. Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi Problemleri...195 6.4. Doğal Sayılarla Bölme İşlemi Problemleri...201 6.5. Tartma Problemleri...207 6.6. Gün, Hafta, Ay, Mevsim, Yıl Arasındaki İlişki... 211 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 5
1. ÜNİTE KAZANIMLARI Küp ve prizma modellerinde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları gösterir. Silindir, koni ve küre modellerinde yüzleri gösterir. Deste ve düzineyi örneklerle açıklar. Nesne sayısı 100 den az olan bir çokluğu, onluk ve birlik gruplara ayırarak bunlara karşılık gelen sayıyı yazar ve okur. 100 den küçük doğal sayıların basamaklarını adlandırır, basamaklardaki rakamların basamak değerlerini belirtir. Toplamları 100 e kadar olan doğal sayıların eldesiz toplama işlemini yapar. 100 den küçük ve onluk bozmayı gerektirmeyen iki doğal sayının farkını bulur. Standart olmayan farklı uzunluk ölçme birimlerini birlikte kullanarak bir uzunluğu ölçer. Standart uzunluk ölçme araçlarını belirterek gerekliliğini açıklar. Uzunlukları metre ve santimetre birimleriyle ölçer. 6 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Geometrik Cisimlerde Köşe, Yüz ve Ayrıt Kavramları Köşe, Yüz ve Ayrıt Aşağıda verilen hediye kutusunun şeklini ifade edelim ve oklarla gösterilen kısımlarını tanımlayalım. Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 7
Geometrik Cisimlerde Köşe, Yüz ve Ayrıt Kavramları Aşağıda verilen geometrik cisimlerin isimlerini belirleyerek istenilen bilgileri bulalım. İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: İsim: Köşe Sayısı: Ayrıt Sayısı: Yüz Sayısı: 8 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
SALÇ Geometrik Cisimlerde Köşe, Yüz ve Ayrıt Kavramları ÖRNEK 1 Aşağıda verilen geometrik cisimlere göre, istenilen bilgileri bulalım. Görebildiğimiz köşe sayısı: Görebildiğimiz ayrıt sayısı: Görebildiğimiz yüz sayısı: Görebildiğimiz köşe sayısı: Görebildiğimiz ayrıt sayısı: Görebildiğimiz yüz sayısı: Görebildiğimiz köşe sayısı: Görebildiğimiz ayrıt sayısı: Görebildiğimiz yüz sayısı: Görebildiğimiz köşe sayısı: Görebildiğimiz ayrıt sayısı: Görebildiğimiz yüz sayısı: ÖRNEK 2 Aşağıdaki geometrik cisimlerin modellerini resimlerde bulup, kaçar tane olduklarını altlarına yazalım. SALÇA......... SALÇA SALÇA SALÇA Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 9
Geometrik Cisimlerde Köşe, Yüz ve Ayrıt Kavramları 10 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Deste ve Düzine Deste ve Düzine Aşağıda verilen canlıların sayılarını belirleyip deste ve düzine kavramlarını tanımlayalım.... onluk... birlik... onluk... birlik Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 11
Deste ve Düzine ÖRNEK 1 Aşağıda verilen şekillerden bir deste sayısı kadar boyayalım. ÖRNEK 2 Aşağıda verilen şekilllerden bir düzine sayısı kadar boyayalım. ÖRNEK 3 Aşağıda verilen nesnelerin sayılarını belirleyerek, deste veya düzine diye yazalım. ÖRNEK 4 Aşağıda verilen nesnelerin sayılarını belirleyerek noktalı yerleri dolduralım.... deste 12... deste... düzine Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!... düzine
Deste ve Düzine ÖRNEK 5 Aşağıda verilen kalemlerin sayısına göre boşlukları dolduralım. a.... deste kalem... tanedir. b.... deste kalem... tanedir. c.... deste kalem... tanedir. d.... kalem... deste olur. ÖRNEK 6 Aşağıda verilen nesnelerin 1 desteden ne kadar fazla olduğunu bulalım.......... ÖRNEK 7 Aşağıda verilen nesnelerin 1 düzineden ne kadar fazla olduğunu bulalım.......... Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 13
Deste ve Düzine ÖRNEK 8 Aşağıda istenilen bilgileri bulalım. 1 deste bardağın 4 tanesi kırıldı. Geriye kalan bardak sayısı: 2 düzine kalemin 3 tanesini arkadaşıma hediye ettim. Geriye kalan kalem sayısı: 2 deste balonun 5 tanesi patladı. Geriye kalan balon sayısı: 3 düzine tabağın, 38 tabaktan kaç tane eksik olduğu: 1 düzine yumurtaya 1 deste yumurta ekleniyor. Toplam yumurta sayısı: 14 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Deste ve Düzine ÖRNEK 9 9 kalemim var. Bir düzine kalemim olması için kaç kaleme daha ihtiyacım olduğunu bulalım. ÖRNEK 10 İki deste yumurtam vardı. Bir düzinesini, kahvaltıda omlet yapıp yedik. Buna göre, kaç yumurtamın kaldığını bulalım. ÖRNEK 11 29 silginin, 2 deste silgiden kaç silgi fazla olduğunu bulalım. ÖRNEK 12 2 düzine kalemin, 2 deste kalemden kaç kalem fazla olduğunu bulalım. Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 15
Deste ve Düzine 16 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Onluk ve Birlik Onluk ve Birlik Aşağıda verilen kalemleri önce onarlı, kalanları da birerli gruplara ayıralım. Onluğu ve birliği tanımlayalım.... tane onluk... tane birlik... basamağı... basamağı Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 17
Onluk ve Birlik ÖRNEK 1 Aşağıda modellenen sayıları tabloda gösterelim ve okunuşlarını yazalım.... onluk... birlik... onluk... birlik... onluk... birlik ÖRNEK 2 Para miktarlarını gösteren sayıları tabloda gösterelim ve okunuşlarını yazalım.... onluk... birlik... onluk... birlik... onluk... birlik ÖRNEK 3 Aşağıda abaküste gösterilen sayıları bulalım. onluk birlik onluk birlik onluk birlik onluk birlik 18 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Onluk ve Birlik Basamak Değeri Aşağıda abaküste gösterilen boncuk sayılarını tabloda gösterelim. Her basamaktaki sayıların basamağa göre aldığı değeri bulup, basamak ve sayı değerini tanımlayalım. Basamak İsmi Sayı Sayı Değeri Basamak Değeri... basamağı... basamağı Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 19
Onluk ve Birlik ÖRNEK 4 Aşağıda verilen boşlukları dolduralım. 45 =... onluk +... birlik 67 =... onluk +... birlik 73 =... onluk +... birlik 92 =... onluk +... birlik 15 =... onluk +... birlik 80 =... onluk +... birlik 46 =... onluk +... birlik 55 =... onluk +... birlik ÖRNEK 5 Aşağıda verilen tabloları dolduralım. Onluklar Birlikler a. Sayı... Basamak Adları Onlar Basamağı Birler Basamağı Rakamın Basamak Değeri.. Sayının Okunuşu... Onluklar Birlikler b. Sayı... Basamak Adları Onlar Basamağı Birler Basamağı Rakamın Basamak Değeri.. Sayının Okunuşu... 20 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!
Onluk ve Birlik ÖRNEK 6 Aşağıda basamaklarındaki rakamları verilen doğal sayıları bulalım ve okunuşlarını yazalım. Onlar Basamağı Birler Basamağı 4 3... Onlar Basamağı Birler Basamağı 5 7... ÖRNEK 7 Aşağıda verilen sayılarda istenilen basamakların, basamak değerlerini bulalım. 45... 68... 74... 81... 90... ÖRNEK 8 Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıların istenilen basamağındaki rakamın basamak değerini bulalım. Kırk üç Doksan bir Seksen iki Elli sekiz............ ÖRNEK 9 Aşağıda basamak değerleri verilen doğal sayıları bulup, okunuşlarını yazalım. 50 3 20 8 30 0......... ÖRNEK 10 Aşağıda verilen sayıların rakamlarının sayı değerleri toplamını bulalım. 84 73 92 67 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 21
Onluk ve Birlik 22 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!