SERMAYE PİYASASI KURULU TARAFINDAN ONAYLANMIŞ DEĞİLDİR. BANTAŞ BANDIRMA AMBALAJ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ İhraççı Bilgi Dokümanı Bu ihraççı bilgi dokümanı Sermaye Piyasası Kurulunca /.../.. tarihinde onaylanmıştır. Bu ihraççı bilgi dokümanı, sermaye piyasası aracı notu ve özet ile birlikte geçerli bir izahname oluşturur. Bu nedenle, sermaye piyasası araçlarına ilişkin yatırım kararları ihraççı bilgi dokümanı, sermaye piyasası aracı notu ve özetin bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucu verilmelidir. İhraççı bilgi dokümanının ilanından söz konusu doküman kapsamında halka arz işlemini gerçekleştirmek için Sermaye Piyasası Kuruluna onaylanmak amacıyla sermaye piyasası aracı notu sunuluncaya kadar geçen süre boyunca bu ihraççı bilgi dokümanının güncellenmesi gerekmez. İhraççı bilgi dokümanının onaylanması, ihraççı bilgi dokümanında yer alan bilgilerin doğru olduğunun Kurulca tekeffülü anlamına gelmeyeceği gibi, ihraç edilecek sermaye piyasası araçlarına ilişkin bir tavsiye olarak da kabul edilemez. Bu ihraççı bilgi dokümanı ile birlikte incelenmesi gereken sermaye piyasası aracı notu ve özet, ortaklığımızın (www.bantas.com.tr) ve halka arzda satışa aracılık Piramit Menkul Kıymetler A.Ş. nin (www.piramitmenkul.com.tr) adresli internet siteleri ile Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) nda (www.kap.gov.tr) yayımlanmıştır. Ayrıca başvuru yerlerinde incelemeye açık tutulmaktadır. Sermaye Piyasası Kanunu(SPKn) nun 0 uncu maddesi uyarınca, izahnameyi oluşturan belgeler ve bu belgelerin eklerinde yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan; ihraççı sorumludur. Zararın ihraççıdan tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması halinde; halka arz edenler, ihraca aracılık eden lider yetkili kuruluş, varsa garantör ve ihraççının yönetim kurulu üyeleri kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumludur. Bağımsız denetim, derecelendirme ve değerleme kuruluşları gibi izahnameyi oluşturan belgelerde yer almak üzere hazırlanan raporları hazırlayan kişi ve kurumlar da hazırladıkları raporlarda yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerden SPKn hükümleri çerçevesinde sorumludur. GELECEĞE YÖNELİK AÇIKLAMALAR Bu ihraççı bilgi dokümanı, düşünülmektedir, planlanmaktadır, hedeflenmektedir, tahmin edilmektedir, beklenmektedir gibi kelimelerle ifade edilen geleceğe yönelik açıklamalar içermektedir. Bu tür açıklamalar belirsizlik ve risk içermekte olup, sadece ihraççı bilgi dokümanının yayım tarihindeki öngörüleri ve beklentileri göstermektedir. Birçok faktör, ihraççının geleceğe yönelik açıklamaların öngörülenden çok daha farklı sonuçlanmasına yol açabilecektir.
İÇİNDEKİLER. İHRAÇÇI BİLGİ DOKÜMANININ SORUMLULUĞUNU YÜKLENEN KİŞİLER... 4 3.SEÇİLMİŞ FİNANSAL BİLGİLER... 6 4. RİSK FAKTÖRLERİ... 7 5. İHRAÇÇI HAKKINDA BİLGİLER... 2 6. FAALİYETLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER... 6 7. GRUP HAKKINDA BİLGİLER... 32 9. FAALİYETLERE VE FİNANSAL DURUMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER... 46 0. İHRAÇÇININ FON KAYNAKLARI... 57 3. KÂR TAHMİNLERİ VE BEKLENTİLERİ... 60 4. İDARİ YAPI, YÖNETİM ORGANLARI VE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER... 6 6. YÖNETİM KURULU UYGULAMALARI... 66 7. PERSONEL HAKKINDA BİLGİLER... 69 8. ANA PAY SAHİPLERİ... 70 20. İHRAÇÇININ FİNANSAL DURUMU VE FAALİYET SONUÇLARI HAKKINDA BİLGİLER... 74 2. DİĞER BİLGİLER... 78 22. ÖNEMLİ SÖZLEŞMELER... 83 25. İNCELEMEYE AÇIK BELGELER... 86 26. EKLER... 86 2
KISALTMA VE TANIMLAR Ar-Ge Borsa EURO KAP KVK MKK SGK SPKn Bantaş, Şirket, Ortaklık, İhraççı Takasbank TL TTK TTSG TÜİK UMS/UFRS USD,Dolar, $ VUK Araştırma ve Geliştirme Borsa İstanbul A.Ş Avrupa Birliği Para Birimi Kamuyu Aydınlatma Platformu Kurumlar Vergisi Kanunu Merkezi Kayıt Kuruluşu Sosyal Güvenlik Kurumu Sermaye Piyasası Kanunu Bantaş Bandırma Ambalaj Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.-Takasbank Türk Lirası Türk Ticaret Kanunu Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi Türkiye İstatistik Kurumu Ulusal Muhasebe Standartları /Uluslar arası Finansal Raporlama Standartları Amerika Birleşik Devletleri Doları Vergi Usül Kanunu 3
. İHRAÇÇI BİLGİ DOKÜMANININ SORUMLULUĞUNU YÜKLENEN KİŞİLER Kanuni yetki ve sorumluluklarımız dahilinde ve görevimiz çerçevesinde bu ihraççı bilgi dokümanı ve eklerinde yer alan sorumlu olduğumuz kısımlarda bulunan bilgilerin ve verilerin gerçeğe uygun olduğunu ve ihraççı bilgi dokümanında bu bilgilerin anlamını değiştirecek nitelikte bir eksiklik bulunmaması için her türlü makul özenin gösterilmiş olduğunu beyan ederiz. İhraççı BANTAŞ Bandırma Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yetkilisi Adı, Soyadı, Görevi, İmza,Tarih Sorumlu Olduğu Kısım: Adnan ERDAN Yönetim Kurulu Başkanı İHRAÇÇI BİLGİ DOKÜMANININ TAMAMI Halka Arza Aracılık Eden Piramit Menkul Kıymetler A.Ş. Yetkilisi Adı, Soyadı, Görevi, İmza, Tarih Sorumlu Olduğu Kısım: Mehmet OSMANOĞLU Genel Müdür İHRAÇÇI BİLGİ DOKÜMANININ TAMAMI Halka Arza Aracılık Eden Piramit Menkul Kıymetler A.Ş. Yetkilisi Adı, Soyadı, Görevi, İmza, Tarih Sorumlu Olduğu Kısım: Mert NAYIR Yönetim Kurulu Üyesi İHRAÇÇI BİLGİ DOKÜMANININ TAMAMI 4
2. BAĞIMSIZ DENETÇİLER 2.. Bağımsız denetim kuruluşunun ticaret unvanı, adresi ve sorumlu ortak baş denetçinin adı soyadı: Ticaret Ünvanı Adresi Sorumlu Ortak Baş Denetçi Randıman YMM ve Bağımsız Denetim AŞ İncirli Cad. Yeşilada Sk. No:2/7 B Blok Bakırköy - İstanbul / Türkiye Gürcan GÜNESER 2.2. Bağımsız denetim kuruluşlarının/sorumlu ortak baş denetçinin görevden alınması, görevden çekilmesi ya da değişmesine ilişkin bilgi: Yoktur. 5
3.SEÇİLMİŞ FİNANSAL BİLGİLER Bilanço Kalemleri 30.09.203 202 20 200 Dönen Varlıklar 8.99.73 2.252.32 0.556.68 8.92.47 Nakit ve nakit benzerleri* 4.548.83.576.5 28.502 859.658 Ticari Alacaklar 9.978.706 7.580.577 7.96.88 5.327.582 Stoklar.968.432 2.238.660 2.939.897.985.609 Duran Varlıklar 8.20.589 4.725.769 4.825.248 5.58.332 Maddi Duran Varlıklar 8.75.938 4.67.709 4.823.3 5.58.332 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 0 0 0 0 Aktif Toplamı 36.40.302 6.977.90 5.38.46 4.430.803 Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.33.245.894.079.893.725 2.388.07 Finansal Borçlar 508.38 848.982 949.650.568.829 Ticari Borçlar 908.673 774.85 633.53 7.300 Uzun Vadeli Yükümlülükler 7.78.25 2.4.507 2.648.237 2.723.06 Finansal Borçlar 6.093.778.98.55 2.264.872 2.492.676 Özkaynaklar 26.98.93 2.672.36 0.839.454 9.39.634 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 26.98.93 2.672.36 0.839.454 9.39.634 Azınlık Payları 0 0 0 0 Ödenmiş Sermaye 3.000.000 0.000.000 0.000.000 7.500.000 *Nakit benzeri finansal yatırımlar dahil değildir. Gelir Tablosu Kalemleri 30.09.203 30.09.202 202 20 200 Net Satışlar 7.544.676 5.802.030 20.387.775 7.62.829 4.880.36 Brüt Satış Karı 3.5.994 3.482.87 4.06.543 2.980.956.8.54 Faaliyet Karı/Zararı 2.926.064 2.398.23 2.28.387.556.82.276.093 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Karı/Zararı 2.78.032.96.937 2.09.205 656.599 90.457 Dönem Karının/Zararının Dağılımı - Azınlık Payları 0 0 0 0 0 - Ana Ortaklık Payları 2.78.032.96.937 2.09.205 656.599 90.457 Pay Başına Kazanç/Kayıp 6,75 9,62 20,9 6,57 9,0 Yatırımcı, yatırım kararını vermeden önce ihraççının finansal durum ve faaliyet sonuçlarına ilişkin ayrıntılı bilgilerin yer aldığı işbu ihraççı bilgi dokümanının 9 ve 20 no lu bölümlerini de dikkate almalıdır. 6
4. RİSK FAKTÖRLERİ 4. İhraççıya ve Faaliyetlerine İlişkin Riskler - TL bazında alınan işlerle ilgili satınalmanın döviz üzerinden yapılması nedeniyle Şirket in kur riski bulunmaktadır. Şirket in ana maliyet kalemleri dövize bağlıdır. Dövizde yaşanabilecek yükseliş şirketin karını olumsuz etkileyebilecektir. - Şirket in vadeli satışları nedeniyle Şirket in tahsilat riski vardır. Şirket müşterilerinin bir kısmı ödeme güçlerini kaybedebilir, böylelikle şirketin alacaklarının bir kısmı şüpheli hale dönüşebilir ya da tahsil edilemeyebilir ve şirketin mali durumu olumsuz etkilenebilir. - Şirketin yurtiçi ve yurtdışı müşterileri olan özel sektör kuruluşları ile yaptığı anlaşma ve kontratlar karşı tarafça iptal edilebilir. Böyle bir gelişme şirketin ciro ve karlılığına olumsuz yansıyabilir. - Şirketin nitelikli iş gücüne dayanması ve üretim giderlerinde hammadde ve enerji kullanımının önemli olması nedeniyle bu alanlarda maliyet artışları ve şirketin faaliyetlerine olumsuz etkisi söz konusu olabilir. - Hızlı büyüme şirketin iş yapış tarzında, müşteri portföyü ve profilinde, ticari alacaklarının (vade, tahsilat yöntemi vs.) yapısında ve kompozisyonunda hızla değişime neden olabilir. Bu gelişmenin yönetimsel riskler doğurabilme olasılığı mevcuttur. - Taahhüt edilen işin siparişinde olabilecek örtülü eksik ve hatalara bağlı olarak işin teknik şartnameye uygun teslim edilmemesi şirket açısından risktir. Bu durumda şirketin hak edişlerini hiç veya eksik alma ihtimali ortaya çıkacaktır. - Müşterinin içine düşeceği mali sıkıntılara bağlı olarak hak edişlerin zamanında veya hiç alınamaması, tahsilat süreçlerinde yaşanabilecek muhtemel aksaklıklar nedeniyle şirketin işletme sermayesi maliyetlerine katlanma riski, bu riski ortadan kaldıracak nitelikte müşterilerden herhangi bir teminat alınamadığı haller söz konusu olabilir. - Şirketin işletme sermayesinin yetersizliği halinde dış kaynak kullanımın getirdiği finansman yükü oluşacaktır. Şirket üstlendiği siparişleri çoğunlukla kendi özkaynağı ile başlatmaktadır, büyük çaplı siparişlerde özkaynak yetersizliği nedeniyle dış kaynak kullanımı ihtiyacı olabilir ve bu nedenle şirketin finansman giderlerinde artış görülebilir. 4.2. İhraççının İçinde Bulunduğu Sektöre İlişkin Riskler - Şirket, metal ambalaj alanında faaliyet göstermektedir. Metal ambalaj sektörü, gıda sektörünün ayrılmaz bir parçası olup, gıda sektöründe yaşanması muhtemel her türlü olumlu-olumsuz gelişme doğrudan metal ambalaj işlerini etkilemektedir. Şirketin satış gelirleri ile faaliyetlerinin devamlılığının büyük ölçüde gıda sektöründeki gelişmelere ve Şirketin metal ambalaj işi alabilmesine bağlı bulunmaktadır. - Metal ambalaj sektörünün en önemli maliyet kalemi, hammadde için kullandığı metal ürünlerdir. Kullanılan metal ağırlıklı olarak çelik olması nedeniyle Şirketin hammadde maliyetleri, metal emtiaların fiyatlarıyla doğrudan bağlantılıdır. Dolayısıyla bu gibi ana maliyet kalemlerinin dövizdeki artıştan farklı olarak fiyatlarının artması riski bulunmaktadır. Beklenmeyen fiyat artışları ile ilgili olarak sözleşmelerde genellikle koruyucu madde bulunmamaktadır. - Metal ambalaj ürünlerine mevcut durumda alternatif olan diğer ambalaj ürünlerinde yaşanabilecek olası maliyet azaltıcı veya teknolojik gelişmeler, metal ambalaj ürünlerinin 7
kullanımının azalmasına yol açabilir ve Şirket in satış gelirleri bu durumdan olumsuz etkilenebilir. - Şirketin mamüllerini girdi olarak kullanan sektörlerde maliyet, teknoloji, tedarik koşulları gibi etkenler neticesinde metal ambalaj ürünlerin yerine geçebilecek alternatif malzemelerin kullanılması veya yeni ambalaj ürünlerinin geliştirilmesi gibi durumların ortaya çıkması, Şirket in faaliyet sonuçlarını ve karlılığı etkileyebilecek bir diğer etkendir. 4.3. Mevzuat ve Yasal Düzenlemelere İlişkin Riskler - Şirket in bağlı bulunduğu Türkiye Cumhuriyeti yasaları ve mevzuatlarında yapılabilecek değişiklikler şirket için bir risk unsuru oluşturabilir. Bu bağlamda maliyet unsurları olan doğrudan ve dolaylı vergilere ilişkin kamu otoriteleri tarafından alınabilecek olası kararlar Şirket in faaliyetlerini ve karlılığını olumsuz etkileyebilir. - Şirket ürünlerinin ağırlıkça gıda sektörüne hitap etmesi nedeniyle, gıda ürünlerinde kullanılan ambalaj ve paketleme ürünlerine yönelik yurtiçi ve/veya yurt dışında yapılacak mevzuat değişiklikleri Şirket için bir risk unsuru oluşturabilir. Şirket yeni çıkacak sektörel mevzuatlara uyum sağlayamabilir. 4.4. Finansal Risk 4.4.. Sermaye Riski Şirket, sermaye yeterliliğini borç/özsermaye oranını kullanarak izlemektedir. Bu oran net borcun toplam özsermayeye bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (bilançoda gösterilen kredileri, ticari ve diğer borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır. Sermaye riski, Şirket in kaynağı ne olursa olsun büyüyen riskler karşısında özsermayenin yetersiz kalabileceği durumları ifade etmektedir. Borç/Özsermaye oranında, oranın öz sermaye aleyhine bozulması, uzun vadede Şirket in sermaye yeterliliği ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliği açısından sorun yaratır. 3 Aralık 202 ve 20 tarihleri ile 30 Eylül 203 tarihleri itibarıyla net borç/ özkaynak oranı aşağıdaki gibidir: Mali Kalemler (TL) 30 Eylül.3 3.Ara.2 3.Ara. 3.Ara.0 Toplam Borçlar 9.527.842 4.305.585 4.54.962 5..69 Eksi:Nakit ve nakit benzerleri* 4.548.83.576.5 28.502 859.658 Net Borç 4.979.659 2.729.470 4.260.460 4.25.5 Toplam Özkaynak 26.98.93 2.672.36 0.839.454 9.39.634 Ödenmiş Sermaye 3.000.000 0.000.000 0.000.000 7.500.000 Net Borç /Toplam Özkaynak Oranı % 8,50 2,53 39,3 45,6 *Nakit benzeri finansal yatırımlar dahil değildir. Kaynak: Bağımsız Denetime Tabi Tutulmuş Mali Tablolar 8
Bantaş ın ticari borç ve kredi borcu dahil toplam borçları, 30 Haziran 203 itibarıyla özkaynaklarının %8,5 mertebesindedir. 4.4.2. Kredi Riski Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Şirket e finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Kredi riski bankalardaki mevduat, ilişkili taraflardan alacaklar ve diğer ticari alacaklardan kaynaklanmakta olup finansal varlıkları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. 30.09.203 itibarıyla Şirket in 9.978.706 TL ticari alacakları ve 4.304.65 TL ise banka mevduatı kredi (alacak tahsilatı) riskine maruz olan tutarlardır. Ticari alacakların 4.458.009 TL si vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıklardan oluşmaktadır. Şirket söz konusu alacaklarının bir kısmını tahsil edemeyebilir ve bu durumda karşılık ayırmak suretiyle zarar yazabilir. Şirket in kredi riski, Türkiye de bankaların durumu, mali yapıları ve denetimi dikkate alınarak Şiketin banka mevduatlarının riskinin düşük olacağı kabulüyle, esasen kendi ticari alacaklarına atfedilebilir. Şirket in alacakları tek bir sektörde yoğunlaşmıştır. Ancak Şirket in alacakları çok sayıda firmaya dağılmış olduğundan yoğun bir kredi riski söz konusu değildir. Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski Ticari Alacaklar İlişkili Taraf Diğer Taraf Alacaklar Diğer Alacaklar İlişkili Diğer Taraf Taraf Bankalardaki Mevduat 30 Eylül 203 0 9.978.706 0 0 4.304.65 3 Aralık 202 0 7.580.577 0 0.373.576 3 Aralık 20 0 7.96.88 0 0 45.836 3 Aralık 200 0 5.327.582 0 0 8.85 Kaynak: Bağımsız denetim raporu-dipnot 34 Türev Araçlar Diğer Çek Tahsilat Riski Şirket,vadeli satışlarının bir kısmını müşterilerinden çek almak suretiyle gerçekleştirmektedir. Müşteri çeklerinin karşılıksız çıkması vb durumlardan dolayı Şirketin ticari alacaklarında tahsilat riski söz konusudur. Şirket in 30.09.203 tarihi itibarıyla Şirket in müşterilerinden aldığı çeklerin tutarları aşağıdaki gibidir. Çek Riski (TL) 30.09.203 3.2.202 3.2.20 3.2.200 Alınan Çekler 23.608 93.587 09.288 39.000 Kaynak: Bağımsız denetim raporu-dipnot 4 Firmanın 30.09.203 itibariyle müşterilerinden aldığı çekler nedeniyle tahsilatını yapamadığı ve karşılık ayırdığı tutar 399.740 TL seviyesindedir. Şirket ortakları 3. şahıslardan tahsil edilemeyen, dava aşamasında olan ve diğer karşılıkları 399.740 TL yi şirkete ödemişlerdir. (Kaynak: Bağımsız denetim raporu-dipnot 35) 9
4.4.3.Likidite Riski Likidite riski, bir işletmenin banka kredileri, ticari borçlar ve diğer yükümlülüklerini vadesi geldiğinde nakit veya başka bir finansal araç vermek suretiyle yerine getirmekte zorlanmasından kaynaklanmaktadır. Şirketlerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için yükümlülüklerini karşılayabilecek yeterlilikte fon akışına sahip olmaları gerekir. Özellikle ticari alacak ve ticari borçlarda vade uyumu büyük önem arzeder. Söz konusu risk, kredi kuruluşlarından borçlanma limitlerine bağlı kalınarak nakit giriş ve çıkış hacminin eşleştirlmesiyle karşılansa da finansal kredilerde bankaların tanımış olduğu limitlere de ulaşılması durumunda Şirket bu tür bir riskle karşılaşabilir. İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder. Şirket in 0-2 ay arası vadesi gelecek olan ve ödemesi gereken yükümlülüklerinin toplamı, 30 Eylül 203 tarihli bağımsız denetimden geçmiş bilançolarına göre 2.33.245 TL dir. Bu tutarın 508.38 TL si banka kredisi, 908.673 TL si ticari borçlardan ve diğer yükümlülüklerden oluşmaktadır. Söz konusu yükümlülüklerin, alacakların tahsil edilmesinden ve yeni banka kredileri temin edilmesinden sağlanan nakit ile karşılanamaması durumu likidite riskini oluşturmaktadır. Şirket, nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetir. 30 Eylül 203 tarihi itibari ile Şirket in türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımı aşağıdaki gibidir: Sözleşme uyarınca vadeler Defter Değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (=I+II+III+IV) 3 aydan kısa (I) 3-2 ay arası (II) -5 yıl arası (III) 5 yıldan uzun(iv) Türev Olmayan Finansal Yükümlülükler Banka kredileri 6.60.96 6.60.96 508.38 6.093.778 Ticari borçlar 908.673 908.673 908.673 Diger borclar -- -- Kaynak: Bağımsız denetim raporu-dipnot 34 4.4.4.Piyasa Riski Faaliyetleri nedeniyle Şirket, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. 4.4.4. Kur Riski Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Şirket başlıca EURO ve ABD Doları cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Şirket, döviz cinsinden varlık ve yükümlülüklerinin Türk Lirası na çevriminde kullanılan kur oranlarının değişimi nedeniyle, kur riskine maruzdur. Kur riski ileride oluşacak ticari işlemler, kayda alınan aktif ve pasifler arasındaki fark sebebiyle ortaya çıkmaktadır. 0
Şirket in 30.09.203, 3.2.202, tarihleri itibari ile yabancı para cinsinden parasal varlıklarının ve parasal yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir: Net Yabancı Para Varlık/Yükümlülük Pozisyonu TL Karşılığı (Fonksiyonel Para Birimi) Kaynak: Bağımsız denetim raporu-dipnot 34 DÖVİZ POZİSYONU TABLOSU 30.09.203 3.2.202 TL Karşılığı ABD (Fonksiyonel Doları Avro CHF Para Birimi) ABD Doları Avro CHF.226.606-6.592 448.065 3.824 43.807 663.838-445.835 4.59 Şirket in 30 Eylül 203 yılı Bağımsız denetim raporunda yer verildiği şekliyle, döviz kurlarının 30 Eylül 203 tarihi sonrası %0 artış kaydetmesi halinde Şirket, 22.660 TL kur geliri, döviz kurlarının % 0 değer kaybetmesi halinde 22.660 TL kur gideri zararı yazacaktır. 4.4.4.2 Faiz Oranı Riski Şirket in bilanço tarihi (30 Eylül 203) itibariyle değişken faiz oranlı yükümlülükleri ve borçları olmadığı için, Şirket faiz oranı riski taşımamaktadır. Şirket in, finansal varlık ve yükümlülükleriyle ilgili maruz kaldığı faiz oranı riski, bu bölümün likidite riski kısmında (4.4.3) yer verilmiştir. 4.5. Diğer Riskler 4.5. Coğrafi Bölgede Ekonomik Politik Değişim Riskleri Türkiye nin içinde bulunduğu coğrafi bölgede ortaklığın faaliyetlerini yürüttüğü ülkelerde siyasi ve ekonomik koşullarda değişiklikler söz konusu olabilmektedir. Bu koşullardaki değişiklikler ortaklığın ihracat faaliyetlerini olumsuz etkileyebilmektedir. 4.5.2 Dünya Ekonomik Krizinin Türkiyeye Yansımaları Riski 2007 yılından bu yana dünyada yaşanan ekonomik kriz gıda sektörünü olumsuz etkilemiştir, ortaklığın içinde bulunduğu sektör gıda sektörüne bağlı faaliyet gösteren bir sektördür, bu açıdan metal ambalaj sektörü yaşanan ekonomik krizin etkilerini 20 yılına kadar hissetmiştir. 203 yıl sonuna doğru gelişmekte olan ekonomilerde yaşanan sorunlar, global ekonomik büyümenin yavaşlama ihtimali, gelişmekte olan ülke para birimlerinde yaşanan hızlı değer kayıpları, yakın çevre ülkelerde siyasi ve toplumsal olaylar, genel olarak global ekonomik görünümü olumsuz etkileyebilir ve bu durum Şirket in ticari faaliyetlerinde ve büyüme hedeflerinde beklenmedik kayıplara veya Şirket in beklenen performansı gösterememesine sebep olabilir. 4.5.3 Türkiye Makro Ekonomik Şartlarındaki Değişimden Kaynaklanan Riskler Türkiye de uygulanan orta vadeli ekonomik programlar ve 5 yıllık kalkınma planları gıda sektörü açısından büyüme hedefleri içermektedir, ancak yaşanan ekonomik durgunluk nedeniyle gıda sektörü ürünlerine olan talebin canlı tutulması hedeflenmektedir. Ülkenin makro ekonomik şartlarında istikrarın bozulması halinde gıda sektörünün etkilenmesi nedeniyle ortaklık faaliyetleri olumsuz sonuçlanabilir.
5. İHRAÇÇI HAKKINDA BİLGİLER 5.. İhraççı hakkında genel bilgi: 5... İhraççının ticaret unvanı: BANTAŞ BANDIRMA AMBALAJ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 5..2. İhraççının kayıtlı olduğu ticaret sicili ve sicil numarası: Adres: Balıkesir Asfaltı 8.Km 2020 P.K.77 Bandırma/Balıkesir Ticaret Sicil Müdürlüğü ve Ticaret Sicil Numarası: Bandırma Ticaret Sicili Müdürlüğü, 740 5..3. İhraççının kuruluş tarihi ve süresiz değilse, öngörülen süresi: Kuruluş Tarihi : 8.4.986, Süresiz. 5..4. İhraççının hukuki statüsü, tabi olduğu mevzuat, ihraççının kurulduğu ülke, kayıtlı merkezinin ve fiili yönetim merkezinin adresi, internet adresi ve telefon ve fax numaraları: T.C. Kanunlarına tabidir, Türkiye de kurulmuştur. Firma İletişim Bilgileri Merkez Adresi Telefon Balıkesir Asfaltı 8.Km 2020 P.K.77 Bandırma/Balıkesir 0 266 733 87 87 (pbx) Faks 0 266 733 87 90 İnternet Adresi www.bantas.com.tr 5..5. İhraççı faaliyetlerinin gelişiminde önemli olaylar: Bantaş Bandırma Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş, 8 Nisan 986 tarihinde Oktay Birav, Adnan Erdan, Fikret Çetin, Muammer Birav, Yücel Çetin tarafından kurulmuştur. Şirketin kuruluş sermayesi 40 Milyon eski TL dir. Şirketin 9 Temmuz 203 tarihi itibariyle çıkarılmış sermayesi ise 3 Milyon TL dir. Şirketin esas faaliyet konusu her türlü teneke kutu ve ambalaj sanayi ve ticareti, imalatta kullanılan her türlü tenekenin temini ve depolaması, metal ofset baskı ve serigraf, litograf yapılmasıdır. Bantaş Bandırma Ambalaj Sanayi ve Tic. A.Ş. Bandırma - Balıkesir Asfaltı 8. km'de bulunan Kutu Oluşum ve Bandırma Örnek Sanayi Sitesi'nde bulunan Metal Ofset fabrikalarında en son teknolojiye sahip Metal Ofset baskı ve teneke kutu üretim hatları ile müşterilerinin istekleri ve talepleri doğrultusunda gıdaya uygun peynir, zeytin, turşu, zeytinyağı, nebati yağ, madeni yağ ve boya sektörleri için teneke ambalaj üretmektedir. İki ayrı fabrika binasında; Birincisi 3.500 m 2 kapalı alanı olan metal ofset tesislerinde, baskı hatları, kapak hatları, atölye vb.; İkincisi 2.500 m 2 kapalı alanı bulunan kutu üretim tesislerinde ise kesim, dikiş, üretim, sevkiyat gibi üretimin tüm işlemleri yapılmaktadır. 203 yılı Kasım ayında metal kutu fabrikası ek tesis inşaatı başlamıştır. Yeni yatırım sonrası metal kutu fabrikasında %60 kapasite artışı sağlanacak ve 9500 m 2 kapalı alana ulaşacaktır. 2
Şirket Tarihçesi 986- Daha önceki yıllarda da teneke ambalaj üreten firma, 986 yılında BANTAŞ adını alıp Anonim Şirket'e dönüştürülmüştür. 994- Bandırma şehir içindeki fabrikadan, Balıkesir Asfaltı 8. km'deki 3000 m 2 kapalı alanda kurulu yeni fabrika binasına taşınmış ve üretim faaliyetlerine bu modern binada devam edilmeye başlanmıştır. 995- Crabtree marka Metal Ofset Baskı ve Lak hattı alınarak kendi ihtiyaçlarına ilave olarak bölgedeki diğer teneke kutu ambalaj üretici firmalara da fason baskı yapılmaya başlanmıştır. 999- Soudronic marka toz lak makinası alınarak, teneke kutu ambalaj gövde iç dikiş yerlerinin izolasyonu tozlak ile yapılmaya başlandı. 2000- Bandırma Örnek Sanayi Sitesinde 3700 m 2 kapalı alana sahip Ofset Baskı fabrikası kurulmuş ve faaliyete başlanmıştır. 2000- İşletme için TS-EN ISO 900-2000 Kalite Yönetim Sistemi belgesi alınmıştır. 200- Mailender Metal Ofset Baskı ve Lak hattı alınarak yeni kurulan Ofset Baskı fabrikasına kurulumu gerçekleştirilmiş ve Ofset baskı ve laklama kapasitesi arttırılmıştır. 2002- Yeni kurulan Metal Ofset fabrikasının bakım, tamir, yenileme ve Ar-Ge amaçlı gereken makine ve teçhizatlar alınarak gelişmiş bir atölye kurulmuştur. 2005- Kutu Oluşum fabrikasına SIG marka tam otomatik makas ve Canman ile Frei marka dikiş ve toz lak hatları alınarak teneke kutu üretim hatları modernize edilmiştir. 2007-0 kg ve 7 kg tam otomatik teneke kutu ve kapak üretim hatları alınarak üretim kapasitesi artırılmıştır. 2007- İşletme için TS-EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgesi alınmıştır. 2009- Mailender 222 model 2 Renkli Ofset Baskı ve Lak hattı alınmış ve Ofset fabrikasına eklenmiştir. Bu en son ileri teknoloji ürünü Metal Ofset Baskı ve Lak makinası ile Metal Ofset Baskı ve Laklama kapasitesi artmıştır. 2009- Ofset Baskı fabrikasına tam otomatik 500 gr ve kg alüminyuım kapak üretim hatları kurulmuştur. 200- Kutu Oluşum fabrikasına Soudronic marka tam otomatik makas, sıfır dikiş ve tozlak üretim hatları alınarak üretim kapasitesi arttırılmıştır. 203- Şirket yeni üretim tesisi kurmak amacıyla Edincik-Bandırma bölgesinde şirketin kutu fabrikası yanında bulunan 6 dönümlük araziyi satın almıştır. (Firmanın yeni yatırımını tamamlaması sonrası, kutu fabrikası 9.500 m² kapalı alana kavuşacaktır. Yapılacak yeni makine yatırımlarıyla ciroda % 60 artış hedeflenmektedir.) 203- Şirket paylarının halka arzı ve gerekli resmi işlemlerin başlatılması kararı alınmıştır. 3
5.2. Yatırımlar: 5.2.. İhraççı bilgi dokümanında yer alması gereken finansal tablo dönemleri itibariyle ihraççının önemli yatırımları ve bu yatırımların finansman şekilleri hakkında bilgi: 200- Kutu Oluşum fabrikasına Soudronic marka tam otomatik makas, sıfır dikiş ve tozlak üretim hatları alınarak üretim kapasitesi artırılmıştır. (Soudronic-ot.dikiş-toz lak hattı-fırın: 702.33,4 TL ve Soudronic-duble kesici makas: 286.67,87 TL yatırım yapılmıştır. Bu yatırım için Halkbank- Dünya bankası Kobi kredisi (5.06.200 tarihinde 43.999 Euro) kredi kullanılmıştır. 20- Taşıt yenileme, eski araçların satılması ve yeni taşıt alınması (yatırım için kullanılan tutar 66.792 TL, eski araçların satılmasından gelen tutar sonrası net 80.58 TL), Makine yatırımı ise Batı Mak.kapak delme.kıvırma kalıpları.kıvırma mak. (23.600 TL + 28.300 TL) yatırım yapılmıştır. Özkaynak kullanılmıştır. 202- Makine- tesis yatırımı olarak Vatan Mak- Otomatik teneke gövde üretim hattı yatırımı yapılmıştır.yatırımın gerçek tutarı 955.567,07 TL dir. Bu yatırımın finansmanın %45,75 i Güney Marmara Kalkınma ajansının hibe desteğinden yararlanılarak, geri kalan tutar (520.079,05 TL) ise özkaynak kullanımı ile yapılmıştır. Aynı yıl içinde Vatan mak. Kapama kontrol cihazı yatırımı, 24.676,55 TL dir, özkaynak kullanılmıştır. Şirketin taşıt araçları yenileme ve yeni forklift alımı yapılmıştır. Şirketin dönemler itibarıyla maddi duran varlık yatırımları aşağıdaki gibidir: Yatırım (TL) 30.09.203 3.2.202 3.2.20 3.2.200 Binalar 0 0 7.85 29.278 Makine Tesis ve Cihazlar 66.082 644.952 6.050.047.735 Taşıtlar 54.69 84.942 66.792 202.957 Demirbaşlar 4.830 5.799 9.094 7.060 Yapılmakta Olan Yatırımlar.755.500 0 0 0 Toplam Yatırım.88.03 835.693 308.2.287.030 Kaynak: Bağımsız Denetim Raporları-Dipnot 5 203- Şirket yeni üretim tesisi kurmak amacıyla Edincik-Bandırma bölgesinde şirketin kutu fabrikası yanında bulunan 6 dönümlük araziyi satın almıştır. 203 Kasım ayında bina inşaatı başlamıştır. (Firmanın yeni yatırımını tamamlaması sonrası, kutu fabrikası 9.500 m² kapalı alana kavuşacaktır. Yapılacak yeni makine yatırımlarıyla ciroda % 60 artış hedeflenmektedir.) Ortaklık açıklanan yatırımlarında, uzun vadeli banka kredisi ile kendi özkaynaklarını finansman kaynağı olarak kullanmaktadır. Yatırımlar teşvik belgelidir. 5.2.2. İhraççı tarafından yapılmakta olan yatırımlarının niteliği, tamamlanma derecesi, coğrafi dağılımı ve finansman şekli hakkında bilgi: Ortaklık, yeni üretim tesisi kurmak amacıyla Edincik-Bandırma bölgesinde şirketin kutu fabrikası yanında bulunan 6 dönümlük araziyi,.750.000 TL ye satın almıştır. (Firmanın yapacağı yeni yatırımla, kutu fabrikası 9.500 m² kapalı alana kavuşacaktır.) Tesis inşasına başlanmıştır ve 204 yılında bitirilerek işletmeye alınması planlanmaktadır. Yatırımlarda özkaynak ve yabancı kaynak (banka kredisi) kullanılmıştır. Yeni fabrika inşaatına 203 Kasım ayında başlanılmıştır. 4
5.2.3. İhraççının yönetim organı tarafından geleceğe yönelik önemli yatırımlar hakkında ihraççıyı bağlayıcı olarak alınan kararlar, yapılan sözleşmeler ve diğer girişimler hakkında bilgi: Yoktur. 5.2.4. İhraççıyla ilgili teşvik ve sübvansiyonlar vb. ile bunların koşulları hakkında bilgi: 23.05.2008 tarih ve 90420 sayılı yatırım teşvik belgesi, 08.09.20 tarih ve 55967 sayılı müracaat ile tamamlama vizesi almıştır. Yatırım teşvik gümrük ve KDV muafiyeti konusundadır. Yatırım Teşvik Belgeleri Bandırma Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş. 29.08.203 ve 28.08.203 tarihli 5 yıl süreli iki adet yatırım teşviği almıştır. Yatırım teşviklerinin ayrıntıları aşağıdaki gibidir. TEŞVİK- Alınma Tarihi 29.08.203 28.08.203 Teşvik Numarası 657 634 Kulanım Süresi 5 yıl 5 yıl Teşvik Tutarı 4.476.99 TL 8.369.876 TL Teşviğin Yaralanma Unsuru Alınma Amacı Muhasebeleştirilmesi Yatırımın Finansmanı Sigorta primi işveren hissesi desteği ve kurumlar vergisi desteği Ofset baskılı metal levha imalatı(sabit kıymet yatırımı) Yatırım yapıldıkça aktifleştirilip sabit kıymetlere eklenerek %20 özkaynak %80 yabancı kaynak TEŞVİK-2 Sigorta primi işveren hissesi desteği ve kurumlar vergisi desteği Muhtelif ebatta teneke kutu imalatı(sabit kıymet yatırımı) Yatırım yapıldıkça aktifleştirilip sabit kıymetlere eklenerek %20 özkaynak %80 yabancı kaynak 5
6. FAALİYETLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER 6.. Ana faaliyet alanları: 6... İhraççı bilgi dokümanında yer alması gereken finansal tablo dönemleri itibariyle ana ürün/hizmet kategorilerini de içerecek şekilde ihraççı faaliyetleri hakkında bilgi: Bandırma Ambalaj Sanayi ve Tic. A.Ş. nin esas faaliyet konusu her türlü teneke kutu ve ambalaj sanayi ve ticareti, imalatta kullanılan her türlü tenekenin temini ve depolanması, metal ofset baskı ve serigraf, litograf yapılmasıdır. Şirket önce ofset baskı tesisinde, ambalaj kutusu imal edilecek metal levhaların üzerine müşterinin isteği doğrultusunda müşteri etiketi, tanıtım veya logosu gibi dizaynları basmakta, daha sonra ofset baskısı yapılan metal levhalar metal ambalaj tesisinde istenen ebat, form ve şekillerde metal ambalaj kutusu olarak üretilmektedir. Metal Ambalaj Firma Metal Ambalaj üretiminde yıllık 5.300.000 adet muhtelif çapta metal kutu üretme kapasitesini haizdir. Metal Ambalaj üretiminde 203/9 dönemi itibarıyla % 88 kapasite kullanım oranı mevcuttur. Firmada peynir, zeytin, turşu, zeytinyağı, ayçiçek yağı ve benzer sektörlerin teneke kutu ambalajları müşterilerin talepleri doğrultusunda gıdaya uygun olarak tam otomatik hatlarda el değmeden üretilmektedir. Gıda ürünlerinde kullanılan ambalaj malzemelerinin üretim aşamasında, gıda tüzüğüne uygun lak, conta ve tozlak kullanılmaktadır. Ürünler, TS-EN ISO 900-2008 Kalite Yönetim Sistemi ve TS-EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi güvencesindedir. Ürünlerin kalite ve gıdaya uygunluk testlerinden başarıyla geçtikten sonra, gıda güvenliği koşullarına uygun şekilde ambalajlanarak firmaya ait araçlarla müşterilere istenilen tarihte sevki sağlanmaktadır. Köşeli Teneke Kutu Ebatları 90X90mm 90X60mm 6X49mm 60X60mm 99X99mm 25X25mm 235X235mm Yuvarlak Teneke Kutu Ebatları Ø 99mm Ø 48mm Ø 53mm Ø 24mm Teneke ambalajların boyları müşterilerin talebi doğrultusunda 55 mm ile 380 mm arasında değişebilmektedir. 6
Metal Ofset Baskı Şirket, Metal Ofset Baskı faaliyetinde yıllık 7.58.074 kg. (3.442.500 m 2 ) metal ofset baskılı levha üretim kapasitesine sahiptir. Ofset Baskı fabrikasında gıdaya uygun laklama ve en yüksek kalitede metal ofset baskı hatları ile gerçekleşmektedir. Şirket, Metal Ofset Baskı kalitesine çok büyük önem vermekte ve bu amaçla sürekli yeni yatırımlar yapmaktadır. Metal Ofset Baskı ve laklama hatlarında, 0,2-0,50 mm kalınlıkları aralığında, en küçük 70X50 mm ve en büyük 200X970 ebatlarındaki teneke levhalara ofset baskı ve laklama işlemleri gerçekleştirilmektedir. Ofset baskı tesislerinde işletmenin ihtiyacına ek olarak, sektördeki diğer teneke kutu üretici firmalara da metal ofset baskı hizmeti verilmektedir. Satışların Segment Dağılımı Şirket ürünlerini ofset fabrikası sonrası metal ambalaj ürünü olarak sattığından üretim rakamları metal ambalaj ürünleri ağırlıklıdır. Satışlar (TL) 30.09.203 % 3.2.202 % 3.2.20 % 3.2.200 % Teneke Kutu 6.67.08 94,7 8.626.886 9,4 5.92.80 90,4 3.590.705 9,3 Diğer Ürün ve Hizmetler 927.595 5,3.760.889 8,6.69.648 9,6.289.6 8,7 Toplam Satışlar 7.544.676 00 20.387.775 00 7.62.829 00 4.880.36 00 Kaynak: Bağımsız Denetim Raporları Şirketin tek vardiya üzerinden hesaplanan üretim kapasitesi bilgileri aşağıdadır. ÜRETİM KAPASİTESİ MİKTAR Metal Kutu* 5.300.000 Adet Metal Ofset Baskılı Levha** 7.58.074 kg Kaynak:*Balıkesir Sanayi Odası 0.04.202 tarih2/46 numaralı Kapasite Raporu **Balıkesir Sanayi Odası 9.0.202 tarih2/07 numaralı Kapasite Raporu Ortaklığın 200, 20, 202 ve 30.09.203 itibariyle gerçekleşen metal kutu üretim sayıları ve kapasite kullanım oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Üretim Konusu 30.09.203 % 202 % 20 % 200 % Metal Kutu (adet) 0.06.065 88,%.42.635 74,7% 0.805.94 70,6% 0.70.29 69,9% Kaynak: Bantaş muhasebe kayıtları 6..2. Araştırma ve geliştirme süreci devam eden önemli nitelikte ürün ve hizmetler ile söz konusu ürün ve hizmetlere ilişkin araştırma ve geliştirme sürecinde gelinen aşama hakkında ticari sırrı açığa çıkarmayacak nitelikte kamuya duyurulmuş bilgi: Yoktur. 7
6.2. Başlıca sektörler/pazarlar: 6.2.. Faaliyet gösterilen sektörler/pazarlar ve ihraççının bu sektörlerdeki/pazarlardaki yeri ile avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi: Dünya da Ambalaj Sektörü Dünya ambalaj sanayi pazarı 670 milyar dolar büyüklüğündedir ve sektörde yıllık ortalama %3 büyüme gerçekleşmektedir. Sektör büyüklüğünün 206 yılında 820 milyar dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir. Pazarın % 4 ini plastik ambalaj, % 3 ini kağıt-karton ambalaj, % 5 ini metal ambalaj, % 7 sini cam ambalaj oluşturmaktadır. Ambalaj sanayisi sektöründe büyümeyi sağlayan etkenler kentleşme, inşaat ve konut yatırımları, gelişmeye başlayan sağlık hizmetleri sektörü ve Brezilya, Çin, Hindistan ve bazı Doğu Avrupa ülkeleri gibi gelişmekte olan ekonomilerdeki hızlı büyüme olarak sıralanabilir. Gelişmekte olan bölgelerde harcanabilir kişisel gelirde yaşanan artışlar tüketimi artırmakta ve artan tüketim sonucunda ambalaj talebi de yükselmektedir. Örneğin, tüketiciler üzerindeki zaman baskısı nedeniyle çamaşır ve bulaşık makinesi gibi beyaz eşyalarda yaşanan talep artışı, sadece bu eşyaların paketlenmesi için gerekli olan ambalaj talebini değil, bu makinelerin çalıştırılması için gerekli olan ev bakım ürünleri talebini ve dolayısıyla bu ürünler için gerekli ambalaj talebini de artırmaktadır. 206 yılına kadar 43 milyar dolar büyüyeceği tahmin edilen gıda ve içecek piyasası, gıda ve sağlık hizmetleri ambalajlarının, global ambalaj piyasasında en büyük nihai kullanım ürünü olarak kalmasını sağlamaktadır. 206 yılına kadar sağlık hizmetleri ambalaj piyasasının her yıl ortalama %4,5 ve kozmetik ambalajı piyasasının her yıl ortalama %4,2 büyüyeceği tahmin edilmektedir. 200 yılında, 37 milyar dolarlık talep ile ABD ambalaj sanayi piyasasında en büyük tüketici olmuştur. ABD nin en yakın takipçisi 80 milyar dolarlık taleple Çin dir. 207 yılında Çin in ABD yi geçmesi ve Hindistan ın ambalaj talebini ikiye katlayarak ilk on ambalaj talep eden ülke arasına girmesi beklenmektedir. 200 yılı dünya ambalaj sanayi ihracatı yaklaşık 232 milyar dolar olmuştur. Bir önceki yıla göre % 8 oranında artmıştır. Dünya ambalaj ihracatının % 56 sını plastik ambalaj, % 3 ini kağıt-karton ambalaj oluşturmaktadır. Sırasıyla ihraç edilen diğer ambalaj ürün grupları; metal, cam ve ahşap ambalajlardır. Dünyanın en büyük ambalaj ihracatçı ve ithalatçı ülkeleri Almanya, ABD, Çin, Japonya ve İtalya dır. http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj.pdf (Erişim 8.0.204) 8
Türkiye de Ambalaj Sektörü Türkiye ambalaj sanayi hızlı gelişen bir sektördür. Son beş yılda ortalama % 6 oranında büyüyen ambalaj sanayi, 2009 yılındaki %5 lik küçülmenin ardından 200 yılında %7,6 lık büyüme ile hızlı bir toparlanma sürecine girmiştir. Hızlı kentleşme, nüfus artışı, yaşam standartlarının yükselmesi, kadınların iş hayatına katılımındaki artış, tüketim alışkanlıklarındaki değişmeler, alışveriş merkezlerinin yaygınlaşması ile perakende alışveriş eğiliminin artması, tüketim ürünlerine olan talep artışı ve ihracatın artması sektörün hızlı gelişmesindeki başlıca etkenlerdir. Türkiye'de ambalaj malzemesi üreten yaklaşık 3000 firma mevcuttur. Bu firmaların büyük çoğunluğu orta ve küçük ölçekli firmalardır. 53 ambalaj üreticisi iş hacmi bakımından Türkiye'nin en büyük 000 şirketi arasındadır. Ambalaj sektöründeki firmalar yoğun olarak İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara, Konya, Kocaeli, Gaziantep, Adana, Kayseri ve Manisa da faaliyet göstermektedir. Sektörde faaliyet gösteren firmalar; plastik, kağıt-karton, metal, cam ve ahşap ambalaj olmak üzere beş ana grupta üretim yapmaktadırlar. Toplam ambalaj sanayi üretimi yıllık miktar olarak 5,5 milyon ton civarında olmuştur. 200 yılında 7,9 milyar $ olarak gerçekleşen sektör büyüklüğünün 20 yılında 9 milyar dolar olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Ambalaj tüketimine alt gruplar bazında baktığımızda; %39 kağıt, karton ve oluklu mukavva ambalajlar, % 33 plastik ambalajlar, %3 cam ambalajlar, %8 ahşap ambalajlar ve %7 metal ambalajlar oluşturmaktadır. Türkiye de plastik ambalaj üretimi yaklaşık,8 milyon tonun üzerindedir. Türk PE ve PP dokuma torbalar ve çuvallar sektörü önemli üretim ve ihraç kapasitesine sahiptir. Kağıt, karton ve oluklu mukavva ürünleri, ambalaj sanayinin önemli sektörlerden biri haline gelmiştir ve ambalaj sanayindeki üretimin %39 u bu sektöre aittir. Kağıt, karton ve oluklu mukavva ürünleri sektörünün toplam üretimi 2, milyon tonun üzerindedir. Metal ambalajların üretim kapasitesi 600 bin tona ulaşmıştır. Üretimi ise 388 bin ton civarındadır ve ambalaj sanayi üretiminde %7 lik paya sahiptir. Ayrıca Türk ambalaj sektörü kalitede dünya standartlarına ulaşmıştır. ISO 9000, ISO 400 ve ISO 22000 alan firma sayısında önemli bir artış vardır. Sektörde araştırma ve geliştirme ve 9
bu bağlamda yapılan ambalaj tasarımları dünya çapında rekabet edebilmek için büyük önem kazanmış durumdadır. Türk ambalaj üreticileri ulusal ve uluslararası çevre düzenlemeleri ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmekte ve bu düzenlemelere uyum göstermektedirler. Yürürlükte olan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ile a) Çevresel açıdan belirli ölçütlere, temel şart ve özelliklere sahip ambalajların üretimi, b) Ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen ambalaj atıklarının tekrar kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım yolu ile bertaraf edilecek miktarının azaltılması, c) Ambalaj atıklarının çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesi, ç) Ambalaj atıklarının belirli bir yönetim sistemi içinde, kaynağında ayrı toplanması, taşınması, ayrılmasına ilişkin teknik ve idari standartların oluşturulması amaçlanmıştır. Metal Ambalaj sektörü Dünyada çevre duyarlılığının giderek yaygınlaşıp artması ve bu bağlamda, atık maddelerin yeniden değerlendirilmesi konusunun önem kazanması, geri dönüştürülebilir ambalaj malzemelerine olan ilgiyi arttırmaktadır. Manyetik olduğu için toplanması/ayrıştırılması daha kolay olan, % 00 oranında geri kazanılabilen ve birçok ikame malzemeye göre çok daha hızlı oksitlenerek doğaya karışabilen teneke, bu özellikleri ile çevre dostu bir ambalaj malzemesi olarak kabul edilmektedir. Tenekenin, birçok ikame ambalaj malzemesine göre sahip olduğu bu avantaj, metal ambalaj sektörü ve teneke üreticileri için şimdi ve gelecekte önemli bir rekabet üstünlüğü oluşturmaktadır. - Kaynaklanabilirlik, - Hafiflik, - Işık, hava ve suya karşı güçlü bir bariyer oluşturması, - Böceklere ve kemirgenlere karşı yeterli derecede sağlam ve dayanıklı olması, - Sterilizasyon için ısıtabilme ve hemen soğutma yapılabilmesi, - Bozulabilir gıdaları güvenilir şekilde muhafaza edebilmesi, - Sınırlı üretim dönemleri olan gıda ürünlerini ileride kullanılmak üzere saklayabilmesi - Çekici/parlak yüzey görüntüsü, - İnsan sağlığına zarar vermemesi metal ambalajın tercih edilmesini sağlamaktadır. 2 Sektörün kullanmakta olduğu ana hammadde Kalay ve Krom Kaplı Yassı Çeliklerdir. Gıda sektöründe kullanılan ambalajlar 9 çeşittir. Bunlar teneke, teneke + alüminyum, cam, plastik + pet, kâğıt, oluklu mukavva, alüminyum takviyeli kâğıt, alüminyum ve selafon ambalajlardır. Bunlardan plastik pet ambalaj, teneke ambalaj, cam ambalaj ve kâğıt ambalaj ana grupları oluştururlar. Gıda ürünlerinin yüzde 87 sinde bu 4 ambalaj grubu 2 http://www.erdemir.com.tr/urun_hizmetler/detay.aspx?sectionid=fj6nddojkkyidwepzl4poa%3d%3d&c ontentid=kybop%2bk%2f%2fnb8labz2wljjg%3d%3d (Erişim 20.0.203) 20
kullanılmaktadır. Her gıda ürününün özelliğine göre kullanılan ambalaj tipi değişiklik göstermektedir. Türkiye de teneke ambalajı kullanım oranı yüzde 20, ile ikinci sıradadır. Teneke ambalajın diğer ambalaj malzemeleri içerisinde 2. sırada yer alır. Cam ambalaj teneke ambalajın en yakın takipçisidir. Cam ambalaj yüzde lik farkla üçüncü sıradadır. 9 ambalajın yüzde 87 sini 4 temel ambalaj tipi oluşturmaktadır. Plastik pet ambalaj yüzde 37 lik kullanım oranı ile birinci sırada, teneke ambalaj yüzde 20, ile ikinci sırada yer almaktadır. Cam ambalaj, teneke ambalajın en yakın takipçisidir. Cam ambalaj kullanım oranı yüzde20 mertebesindedir. Kağıt ambalaj ise 3,7 lik yüzdesi ile 4. sırada yer almaktadır. 3 Metalin yumuşayarak şekil verilebilmesi gıda ambalaj sanayinde yer almasında önemli bir rol oynamıştır. Metal ambalaj iki gruba ayrılır. Birincisi teneke ambalaj, ikincisi alüminyum ambalajdır. Teneke kutu yapımında çelik gövdesi yüzde 50 oranında tahrip olmaksızın inceltilebilmektedir. Bu özelliği teneke kutunun yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Işık, hava su gibi ortam koşullarına karşı dayanıklılığının yüksek olması, kemirgen ve böceklere karşı sağlam ve dayanıklı olması, bozulabilir gıdaları güvenilir şekilde muhafaza edebilmesi, sınırlı üretim dönemleri olan gıda ürünlerini ileride kullanılmak üzere saklayabilmesi ve doğada en kolay yok olan malzeme olması teneke ambalajın üstünlüğüdür. Son yıllarda kaplama özelliklerinin iyileştirilmesi ve teneke kutunun korozyona dayanıklı hale geliştirilmesi, daha ince kalınlıklara inilebilmesi teneke ambalaj sektörünün gelişmesinde rol oynamıştır. 4 Türkiye de kullanılan metal ambalaj ürünlerinin dağılımı ise aşağıdaki gibidir. Yurtiçi pazarda kullanılan metal ambalaj ürünlerinin %35, i genel gıda, %20,9 u ise gıda/konserve üretiminde kullanılmaktadır. 5 Aynı rapora göre, 20 yılında Türkiye de metal ambalaj tüketimi, kişi başı 4,5 kg iken İtalya da 2 kg, İspanya da 4,5 kg seviyesindedir. İhracat 6 Türk ambalaj sanayi ürünleri ihracatı 20 yılında 3, milyar dolar olmuştur. Ayrıca büyük miktarda ambalaj, ihraç ürünü ambalajı olarak dolaylı yoldan ihraç edilmektedir. Ambalaj sanayi ihracatı son beş yılda yıllık ortalama % 4 oranında artmıştır. Küresel krizden dolayı pazarlarda meydana gelen daralma nedeniyle ambalaj ürünleri ihracatı 2009 yılında yaklaşık % 5 oranında azalmıştır. 200 yılında ihracat yeniden ivme kazanarak % 22 oranında artmış, 20 yılında ise artış % 24 seviyesinde gerçekleşmiştir. 3 http://www.ambalajsektoru.com/ambalaj-hakkinda/gida-sektorunde-teneke-ambalajin-yeri.html (Erişim 20.0.203) 4 http://www.ambalajsektoru.com/ambalaj-hakkinda/gida-sektorunde-teneke-ambalajin-yeri.html 5 ArcelorMittal Ambalaj Çeliği A.Ş. - Ambalaj sektörü ve metal ambalaj sektörü sunumu, Ekim 20 6 http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj.pdf (Erişim 8.0.204) 2
Metal Ambalaj grubu, toplam ambalaj sektöründeki % 9 luk ihracat payına sahiptir. İhraç edilen başlıca ürünler; alüminyum fıçılar, diğer metal fıçılar, conserve kutularıdır (sert veya katlanabilir kutular dahil). 20 yılında metal ambalaj ürünlerinin toplam ihracatı 28 milyon dolar olmuştur. Türk ambalaj sanayi ürünleri 200 üzerinde ülkeye, AB ülkeleri başta olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu, Doğu Avrupa ve Orta Doğu ülkelerine ihraç edilmektedir. Ülkeler bazında baktığımızda ise 20 yılında Almanya, İngiltere, Irak, Fransa, İran, Hollanda, İtalya, İsrail, Rusya Federasyonu ve Romanya başlıca ihracat yaptığımız ülkelerdir. 20 yılında ambalaj sanayi ihracatında Almanya nın payı % 9, İngiltere nin payı % 7, Irak ın payı % 7, Fransa nın payı % 6 ve İran ın payı % 5 olmuştur. İthalat 7 Türkiye nin ambalaj malzemeleri ithalatı 20 yılında yaklaşık 3, milyar dolar olmuştur. 200 yılına göre yaklaşık % 9 oranında artmıştır. En önemli ithal kalemleri olan plastic ambalajlar ambalaj ithalatının % 49 unu, kağıt, karton ve oluklu mukavva ambalajlar ambalaj ithalatının % 42 sini oluşturmaktadır. Ambalaj malzemeleri ithalatımızda başlıca ülkeler Almanya, İtalya, Çin, ABD, Fransa, Güney Kore, İngiltere, Finlandiya, İspanya ve Belçika dır. Ambalaj malzemeleri ithalatımızda Almanya nın payı % 22, İtalya, Çin ve ABD nin payları % 0 ve Fransa nın payı % 5 olmuştur. 7 http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj.pdf (Erişim 8.0.204) 22
20-202 ve 203/0 aylık ihracat-ithalat 8 İhracat (USD) 20 202 203 Ocak Ekim Plastik * 2.4.93.608 2.206.03.2 2.064.844.679 Ahşap 36.525.83 35.46.673 30.938.782 Kağıt ve Karton 567.045.336 62.573.470 566.329.557 Cam 30.995.800 36.402.423 24.97.540 Metal 28.272.369 280.38.960 247.45.99 Diğer 29.759.827 32.38.7 3.303.558 TOPLAM 3.087.52.77 3.22.087.764 2.784.96.37 İthalat (USD) 20 202 203 Ocak Ekim Plastik*.53.4.572.525.392.848.423.84.887 Ahşap 8.37.48 0.096.32 9.382.63 Kağıt ve Karton.286.907.43.72.689.692.07.687.796 Cam 63.275.54 59.692.9 96.859.828 Metal 0.460.058 93.978.880 00.207.274 Diğer 87.92.553 90.722.735 83.639.369 TOPLAM 3.069.294.68 2.952.572.595 2.784.96.37 * Plastik ambalaj rakamlarına 6305 GTİP li polietilen ve polipropilen şeritlerden örme torbalar ve çuvallar dahil edilmiştir. Kaynak: İKMİB- Hazır Ambalajlı Mamullerin İhracatı ve İthalatı adlı sunum. 6 Aralık 203- Murat Akyüz Toplam 500 milyar dolar ihracat hedeflenen 2023 yılında, ambalaj sektörü kendi adında 0 milyar dolarlık dış satım hedeflemektedir. Sektörün Cumhuriyet'in 00. yılında hedefi 30 milyar dolarlık bir sektör büyüklüğüne ulaşmak. Türkiye'de ambalaj sektöründe büyümek için halen büyük bir potansiyel barındığı belirtilirken, Türkiye'de kişi başı ambalaj tüketiminin 2023'e kadar 300 doların üzerine çıkacağı varsayılmaktadır. 20'de dünyada kişi başı ambalaj tüketimi 78 dolar iken, bu rakam Türkiye'de 09 dolardı. 2008 yılında baş gösteren küresel kriz süreci öncesi 500 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olan dünya ambalaj endüstrisi 2009'da pazarın büyüklüğü 429 milyar dolara geriledi. Söz konusu dönemden itibaren dünya ambalaj sanayinde her yıl yüzde 3,5 büyüme kaydedilirken, 204'te sektör büyüklüğünün 597 milyar dolara çıkacağı tahmin edilmektedir. 9 8 İKMİB- Hazır Ambalajlı Mamullerin İhracatı ve İthalatı adlı sunum. 6 Aralık 203- Murat Akyüz 9 http://www.istekobi.com.tr/sektorler/ambalaj-s9/sektore-bakis/ambalaj-b9.aspx (Erişim 4.2.203) 23
203 de Sektörde Durum (Metal Kutu Ambalaj Üreticileri) Metal ambalaj sektörünün yıllık takribi satışının 700 milyon dolar, ihracatının ise 00 milyon dolar olduğu ifade edilmektedir. Metal Ambalaj Sanayicileri Derneği (MASD) açıklamalarına göre, sektör hedefinin Türkiye ve dünyada, politik ve ekonomik düzelmeye bağlı olarak 20 de yüzde 2 daralan ve 202 de yüzde 4 büyüyen pazarı 2007 deki 340KT seviyesine çıkartmak olduğunu bildirdi. 202 yılında Türkiye de yaklaşık 329 bin ton ambalaj çeliği kullanıldığı ve miktar olarak metal ambalajın toplam ambalaj piyasasındaki payının yaklaşık yüzde 0 olduğu, değer payının ise yüzde 5 civarında olduğu belirtilmektedir.. Çelik ambalaj 203 ilk yarı performansı Ortadoğu ve Kuzey Afrika daki olaylar ve Avrupa ile ABD ekonomik konjonktür nedeniyle 202 yılı ilk yarısına göre biraz geride gitmesine rağmen satışların yılın ikinci yarısında hızlanacağını ve yılın büyümeyle kapanabileceğı tahmin edilmektedir. 0 Avrupa da (EU27) 200 da üretilen toplam kalay ve krom kaplı ambalaj çeliğinin miktarının 4 milyon 856 bin ton olduğu dikkate alındığında, Türkiye de üretilen toplam kalay ve krom kaplı ambalaj çeliğinin EU27 de ki payı binde 6 dır. Avrupa da nüfus 830 milyon 400 bin denebilirse, tüketim kişi başına 6 kg seviyesindedir. Türkiye de ise nüfus 75 milyon olduğuna göre, bu rakam kişi başına 4 kg seviyesine denk gelmektedir. Üretilen kutu ve kapakların yaklaşık olarak yüzde 65 inin gıda, yüzde 20 sinin endüstriyel ürünler ve yüzde 5 inin ise aerosol ürünlerin ambalajlanmasında kullanılmaktadır. Metal ambalajların kuru gıdadan bira, meyve suyu ve meşrubat sanayisine; boya, vernik, mürekkep sanayisinden gemi ve tekne boyalarının yanı sıra petrol şirketlerine; oda spreyleri, saç spreyleri, deodorantlar, traş köpük ve jel kutularından ekran temizleyicileri, ahşap parlatıcılara kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır. MASD üyesi 40 şirketin olduğu, sektörün tamamında ise faaliyet gösteren 50 den fazla şirket olduğu ve yaklaşık 5 bin kişinin istihdam edildiği tahmin edilmektedir. 2 Ambalaj sektörümüzün büyüklüğü, 202 yılını 4 milyar dolara ulaştığı ve 200-250 milyar dolarlık bir ekonomik hareketliliği etkilediği tahmin edilmektedir. Buna ek olarak, Türk ambalaj sektörü Avrupa da yaşanan talep azalması ve finansal kriz nedeni ile zora düşen Avrupalı rakiplerinden doğan boşluğu dolduruyor. Avrupalı şirketlerin karlılık noktasını yakalamakta zorlanmaları nedeniyle üretim Türkiye deki şirketlere kaymakta ve Türk şirketleri kapasite artırmaktadır. Türkiye ambalaj sektörünün bu çıkışı ile birlikte Avrasya nın bölgesel merkezi olma yolunda ilerliyor. Türk ambalaj firmaları yurtdışından bazı firmaları satın almıştır. Ayrıca, yurtdışından bazı büyük firmalar yerli üreticilerimizle ortaklığa gitmektedirler. 3 0 http://www.kobiden.com/metal-ambalaj-sektoru-203u-buyume-ile-kapatacak--2980h.htm (Erişim 2.2.203) http://www.kobiden.com/metal-ambalaj-sektoru-203u-buyume-ile-kapatacak--2980h.htm (Erişim 2.2.203) 2 http://www.kobiden.com/metal-ambalaj-sektoru-203u-buyume-ile-kapatacak--2980h.htm (Erişim 2.2.203) 3 http://www.cevko.org.tr/cevko/ic-sayfa/cevko/haberler/asd_ambalak_sektoru.aspx Erişim.2.203) 24