2-AMİNOFENOL ÜN ASİTLİ ORTAMDA YUMUŞAK ÇELİK ÜZERİNE ETKİLERİ VE ADSORPSİYON DAVRANIŞI Hülya KELEŞ a, İlyas DEHRİ b a Çukurova Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, 01330 Adana, Türkiye b Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, 80000 Osmaniye, Türkiye ÖZET:2-aminofenol ün (2-AF) 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde yumuşak çeliğin korozyonu üzerine inhibitör etkisi farklı sıcaklıklarda ve derişimlerde araştırılmıştır. Deneysel veriler EIS, Tafel ve LPR teknikleri kullanılarak elde edilmiştir. Elektrokimyasal ölçümler 1x10-3 - 2x10-2 M inhibitör derişimlerinde 298 K de yapılmıştır. Sıcaklığın etkisini incelemek için, ölçümler 2x10-2 M inhibitör derişiminde 288-318 K aralığında dört farklı sıcaklıkta yapılmıştır. 2-aminofenol ün yumuşak çelik yüzeyine adsorpsiyonunun Freundlich adsorpsiyon izotermine uyduğu bulunmuştur. G ads ve E a değerleri, 2-AF nin metal yüzeyi ile etkileşiminin fiziksel olduğunu göstermiştir. Ayrıca, inhibitör içeren ve içermeyen ortamlarda sıfır yük potansiyelleri (SYP) de belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yumuşak çelik, korozyon, adsorpsiyon, sıfır yük potansiyeli THE EFFECTS OF 2-AMINOPHENOL ON MILD STEEL IN ACIDIC MEDIUM AND ADSORPTION BEHAVIOUR ABSTRACT: The inhibition effect of 2-aminophenol (2-AP) on mild steel in 0.1 M H 2 SO 4 solution were investigated at different temperatures and concentrations. The experimental data were obtained using EIS, Tafel and LPR techniques. Electrochemical measurements were carried out at 1x10-3 - 2x10-2 M inhibitor concentrations and 298 K temperature. To investigate the effect of temperature, measurements were carried out at 2x10-2 M inhibitor concentration and four different temperatures at 288-318 K range. The adsorption of 2-AP on mild steel was found to fit to Freundlich adsorption isotherm. G ads and E a values have been indicated that the adsorbtion of 2-AP on mild steel surface became with physical interactions. In addition, potential of zero charges (PZC) were determined with and without inhibitor mediums. Keywords: Mild steel, corrosion, adsorption, PZC. 1.GİRİŞ İnhibitörler, korozif etkiyi azaltmak veya önlemek için korozyon ortamına katılan maddelerdir. Korozyon inhibitörleri birçok sistemlere eklenirler: Temizleme banyoları, soğutma sistemleri, çeşitli rafineri birimleri, kimyasal işlemler, buhar jeneratörleri vb. [1]. Organik inhibitörler adsorpsiyon inhibitörleri olarak da sınıflandırılabilirler ve çoğunlukla asidik çözeltiler içinde kullanılır. Metal yüzeyinde oluşturdukları adsorpsiyon tabakası fazla kararlı olmaz ve etki mekanizmaları moleküler yapıları nedeniyle çok farklıdır. İnhibitör özelliği olan maddelerin; inhibisyon etkilerinin ilk basamağının metal/çözelti arayüzeyine adsorpsiyonu olduğu kabul edilir. Adsorpsiyon inhibitörleri genellikle N, S veya O içeren polar fonksiyonel grupları olan konjuge sistemlerdir. Deneysel sonuçlar organik molekülün yapısında bulunan fonksiyonel grupların, inhibitör etkinliğini arttırdığını göstermektedir. Organik moleküllerde bulunan fonksiyonel grupların etkisi, elektron yoğunluğunun bu gruplar üzerinde daha büyük olmasından kaynaklanmaktadır. Organik molekül içeren metal-çözelti arayüzeyinde, dört çeşit adsorpsiyon meydana gelebilir: 1-) Yüklü metal ile yüklü moleküller arasında elektrostatik etkileşimler, 2-) Moleküldeki ortaklanmamış elektron çiftleriyle metal arasındaki etkileşimler, 3-) π-elektronlarının metal ile etkileşimi, 4-) Tüm etkileşim türlerinin kombinasyonu [2].
Bu çalışmada molekül yapısı Şekil 1 de gösterilen 2-aminofenol ün inhibitör etkinliği ve hangi tür etkileşimlerle metal yüzeyine tutunduğu sıfır yük potansiyeli belirlenerek incelenmeye çalışılmıştır. H 2 N HO 2-aminophenol Şekil 1. 2-aminofenol ün (2-AF) yapısı 2. YÖNTEM 2-aminofenol ün (2-AF) inhibitör özelliklerinin belirlenmesi için kütlece bileşimi bilinen ve yüzey alanı 0,196 cm 2 olan çubuk şeklindeki yumuşak çelik elektrotlar kullanılmıştır. Çalışma elektrotunun bileşimi: C:0,09645 Mn:0,41797 S:0,04229 P:0,02095 Cu:0,02533 Ni:0,03594 Cr: 0,01396 Mo:0,00271 Si:0,22423 V:0,00591 Sn:0,00216 Fe:99,03509 dir. Silindirik yumuşak çelik (YÇ)çubuklar bakır tel ile iletkenliği sağlandıktan sonra yüzeyi açıkta bırakacak şekilde polyester ile kaplanmıştır. Çalışma yüzeylerinin hazırlanmasında 1200 gritlik zımpara kağıtları kullanılarak parlatılmış ve çözelti ortamına konmadan önce sırasıyla, aseton daha sonra ise destile su ile temizlenmiştir. Deneyler 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde sabit 298 K de farklı derişimlerde (1x10-3, 5x10-3, 1x10-2, 2x10-2 M) ve 2x10-2 M sabit derişimde farklı sıcaklıklarda (288, 298, 308, 318 K) yapılmıştır. Bütün elektrokimyasal ölçümler, çalışma elektrotunun atmosfere açık koşullarda elektrolit ortamında karıştırılmadan 1 saat bekletme süresi sonunda alınmıştır.elektrokimyasal ölçümler üç elektrot tekniği ile CHI 604A elektrokimyasal analizör kullanılarak yapılmıştır. Referans elektrot olarak Ag/AgCl, karşılaştırma elektrotu olarak da 1 cm 2 yüzey alanına sahip Pt levha kullanılmıştır. Elektrokimyasal impedans ölçümleri korozyon potansiyelinde, 10 5-10 -2 Hz frekans aralığında 10 mv genlik kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen veriler Nyquist diyagramları şeklinde gösterilmiştir. Lineer polarizasyon direnci yöntemi ile polarizasyon dirençleri, korozyon potansiyelinden 10 mv daha negatif değerden başlanarak, 10 mv daha pozitif potansiyele kadar olan aralık 1 mv/s tarama hızıyla belirlenmiştir. Anodik ve katodik akımpotansiyel eğrileri açık devre potansiyelinden 0,2 V a kadar, daha sonra yine açık devre potansiyelinden -1,2 V a kadar 2 mv/s tarama hızı ile polarize edilerek elde edilmiştir. Sıfır yük potansiyelinin belirlenmesi için elektrokimyasal impedans tekniği kullanılmıştır.denge potansiyelinde ve farklı potansiyellerde alınan impedans ölçümlerinden belirlenen C dl değerleri hesaplanarak E-C dl grafikleri çizilmiş ve sıfır yük potansiyeli belirlenmiştir. 3. DENEYSEL ÇALIŞMALAR VE TARTIŞMA 3.1 Derişimin Etkisi Yumuşak çelik elektrotun 298 K de 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde ve farklı derişimlerde 2-AF içeren çözeltilerde alınan impedans spektrumları Şekil 2 de verilmektedir.
Şekil 2. YÇ elektrotun 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi ( ) içinde ve 1x10-3 ( ), 5x10-3 ( ), 1x10-2 ( ), 2x10-2 M ( ) 2-AF içeren çözeltilerde elde edilen Nyquist diyagramları Nyquist diyagramları değerlendirilirken düşük ve yüksek frekans bölgelerindeki gerçek impedans değerleri farkı sadece yük transfer direnci (R t ) olarak değil, difüz tabaka (R d ) direncini de içeren polarizasyon direnci (R p ) olarak değerlendirilmiştir. Çift tabaka kapasitansı C dl değerlerinin hesaplanması için sanal impedans eksenindeki en yüksek dirence, Z max, ait frekans değeri; formülünde yerine konularak hesaplama yapılmıştır. 1 f(-z " max) = (1) 2π C R dl Şekil 3. a) Metal/çözelti ara yüzeyindeki potansiyel dağılımı, b)yumuşak çelik/çözelti ara yüzeyinin eşdeğeri olarak kullanılan devre [3].
Metal/çözelti ara yüzeyinde oluşan elektriksel çift tabakanın kondansatör eşdeğerinin gerçek bir kondansatörden farklı davranması nedeniyle Dehri ve Erbil [4] tarafından Şekil 3 de verilen eşdeğer devrede çift tabaka kapasitesi (C dl ) terimi yerine diferansiyel kapasitans (Q dl ) terimi kullanılmıştır. Diferansiyel kapasitans (Q dl ) terimi Nyquist diyagramlarının yarım daire şeklinden sapmalarını temsil etmektedir. Elektrokimyasal İmpedans spektroskopisi (EİS) ölçümlerinden belirlenen polarizasyon dirençleri ve inhibitörün bu değerlerden hesaplanan inhibisyon etkinlikleri Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. 298 K de 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde ve farklı derişimlerde 2-AF içeren ortamlarda yumuşak çelik elektrot ile elde edilen Nyquist diyagramları ile Lineer Polarizasyon Direnci yönteminden belirlenen polarizasyon dirençleri ve yüzde inhibisyon değerleri. İnhibitör İnhibitör Derişimi (M) E kor (V) R p(imp) (ohm) R p(lp) (ohm) Q dl (μf) %İE İmp 0,1 M H 2SO 4 --- -0,535 54 86 42,3 --- 1x10-3 -0,533 60 91 32,6 10,0 2-AF 5x10-3 -0,533 64 96 30,6 15,6 1x10-2 -0,530 77 100 29,6 23,5 2x10-2 -0,539 98 113 23,3 44,9 Lineer polarizasyon yöntemi ile belirlenen polarizasyon dirençleri yine aynı tabloda görülmektedir. 2-aminofenol ün 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisine eklenmesiyle direnç değerlerinde artış buna paralel olarak çift tabaka kapasitansında da düşüş gözlenmektedir. Yumuşak çelik elektrotun 0,1 M H 2 SO 4 ve değişik derişimlerde 2-aminofenol (2-AF) içeren çözeltilerde, 298 K de anodik ve katodik akım potansiyel eğrileri Şekil 4. de verilmektedir. Şekil 4. YÇ elektrotun 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi ( ) içinde ve 1x10-3 ( ), 5x10-3 ( ), 1x10-2 ( ), 2x10-2 M ( ) 2-AF içeren çözeltilerde elde edilen akım potansiyel eğrisi eğrileri.
Ortamda 2-AF bulunmadığı koşullarda ölçülen korozyon potansiyeli 0,535 V dur. 0,1 M H 2 SO 4 içeren çözeltiye 1x10-3, 5x10-3, 1x10-2 ve 2x10-2 M 2-AF eklenmesiyle korozyon potansiyelleri sırasıyla -0,533, -0,533, -0,530, -0,539 olarak ölçülmüştür. Derişimin artmasıyla birlikte özellikle katodik bölgede daha etkin olmakla birlikte; hem anodik hem de katodik yöndeki akım yoğunluğu değerlerinde azalma gözlenmiştir. Bu durum inhibitör moleküllerinin metal yüzeyine adsorpsiyonlarının iki farklı şekilde gerçekleştiğini göstermektedir. 1-) Protonlanmış inhibitör molekülünün katyonik formu, anodik tarafta metal yüzeyinde sülfat iyonları ile köprü oluşturarak elektrostatik olarak adsorplanır. 2-) Pozitif yüklü inhibitör molekülleri katodik tarafta su molekülleri ile kaplı yüzeye doğru yaklaşarak elektrostatik etkileşimlerle tutunurlar. Böylece hem demirin çözünme reaksiyon hızı, hem de hidrojenin indirgenme reaksiyonu, metal yüzeyinde organik moleküllerin neden olduğu bir perdeleme etkisinden dolayı azalır. Literatürde benzer sonuçlar mevcuttur [5]. 3.2 Sıcaklığın Etkisi Sıcaklığın inhibisyon yüzdesine etkisini belirleyebilmek için; deneyler 0,1 M H 2 SO 4 içinde ve 2x10-2 M inhibitör derişiminde, atmosfere açık koşullarda, karıştırma işlemi yapılmadan ve 288, 298, 308 ve 318 K sıcaklıklarında gerçekleştirilmiştir. EİS yöntemiyle elde edilen sonuçlar Şekil 5 ve 6 da görülmektedir. Şekil 5. YÇ elektrotun 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde farklı sıcaklıklarda elde edilen Nyquist diyagramları ( ) 288 K, ( ) 298 K, ( ) 308 K, ( ) 318 K. Elektrokimyasal impedans ve lineer polarizasyon direnci ölçümlerinden elde edilen sonuçlar Tablo 2 de görülmektedir.
Şekil 6. 2x10-2 M 2-AF içeren 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde YÇ elektrotun farklı sıcaklıklarda elde edilen Nyquist diyagramları ( ) 288 K, ( ) 298 K, ( ) 308 K, ( ) 318 K. Tablo 2. Farklı sıcaklıklarda 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde ve 2x10-2 M 2-AF içeren ortamlarda YÇ elektrot ile elde edilen Nyquist diyagramları ile Lineer Polarizasyon Direnci yönteminden belirlenen polarizasyon dirençleri ile çift tabaka kapasitans ve yüzde inhibisyon değerleri. İnhibitör T (K) E kor (V) R p(imp) (ohm) R p(lp) (ohm) Q dl (μf) %İE (İmp) 288-0,537 90 116 38,0 --- 0,1 M 298-0,535 54 86 42,3 --- H 2SO 4 308-0,528 34 59 48,0 --- 318-0,519 17 51 63,9 --- 288-0,537 253 303 20,0 64,4 2-AF 298-0,539 98 137 23,3 44,9 308-0,535 51 87 38,4 33,3 318-0,529 32 62 42,5 46,9 Tüm sıcaklıklarda çalışılan ortama 2x10-2 M inhibitör eklenmesi ile diferansiyel kapasitans (Q dl ) değerleri düşmüştür. Q dl değerlerindeki azalma ya yerel dielektrik sabitinin azalmasından ya da elektriksel çift tabaka kalınlığının artmasından kaynaklanıyor olmalıdır [2, 6]. Bu durum 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde 2-AF moleküllerinin metal/çözelti ara yüzeyine adsorplanarak korozyon reaksiyonunu önlemeye çalıştıklarını göstermektedir. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde 2x10-2 M 2-AF içeren ve içermeyen ortamlarda elde edilen akım potansiyel eğrileri Şekil 7 de görülmektedir. Akım potansiyel eğrileri incelendiğinde 288 ve 298 K de hem anodik, hem katodik dalda akım yoğunluklarının inhibitör içermeyen ortama göre daha düşük olduğu görülmektedir. Bu sıcaklıklar dışında metalin polarize edilmesiyle 2-AF nin çok çabuk metal yüzeyini terk ettiği görülmektedir.
288 K 298 K 308 K 318 K Şekil 7. YÇ elektrotun farklı sıcaklıklarda 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde ( ) ve 2x10-2 M 2-AF ( ) içeren çözeltilerde elde edilen akım potansiyel eğrileri. 3.3. Aktivasyon Enerjisinin Belirlenmesi İnhibitör varlığında ve yokluğunda korozyon prosesine ait aktivasyon enerjisi ile inhibisyonun sıcaklığa bağlılığının belirlenmesi, inhibisyon olayının mekanizması hakkında önemli bilgiler sağlar ve moleküllerin metal yüzeyine ne şekilde adsorplandıklarının açıklanmasında kullanılabilir. Korozyon akımı ile aktivasyon enerjisi (E a ) arasındaki ilişki Arrhenius eşitliği (2) ile aşağıdaki şekilde verilmektedir [7, 8]. I Kor I Kor = k e = B Ea R T burada I kor korozyon akımı, k orantı sabiti, E a aktivasyon enerjisi (kj/mol), R evrensel gaz sabiti (J/molK) ve T mutlak sıcaklıktır (K). Aktivasyon enerjisi (E a ) lni kor - 1/T grafiğinin eğiminden hesaplanır. Tafel eğrilerinde yeterli çizgisel bölge elde edilemediğinden I Kor ile polarizasyon direnci ölçme yöntemi ile belirlenen direnç değeri R p(lp) kullanılarak belirlenmiştir. Bu yöntemde I kor ile polarizasyon direnci arasındaki ilişki aşağıdaki bağıntı (3) ile verilmektedir. 1 R p (2) (3) Burada B sabiti 0,026 V olarak alınmıştır. Tablo 3 te (2) nolu eşitlikten hesaplanan aktivasyon enerjileri verilmiştir.
Tablo 3. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi ve 2x10-2 M inhibitör derişiminde lineer polarizasyon yöntemiyle elde edilen verilerden belirlenen aktivasyon enerjileri. İnhibitör T (K) R p(lp) (ohm) I Kor (A/cm 2 )x(10-4 ) %İE (LP) 2x10-2 M 2-AF içeren çözeltide aktivasyon enerjisi (E a ) değeri, 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi için belirlenen değerden daha yüksek bulunmuştur. Tablo 3 te görüldüğü gibi 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde korozyon reaksiyonuna ait aktivasyon enerjisi (E a ) 21,7 kj/mol olarak bulunurken; 2x10-2 M 2-AF içeren ortamda bu değer 39,9 kj/mol olarak belirlenmiştir. Literatürde sıcaklığın artması ile %İE değerleri azalan inhibitörlerin varlığında belirlenen E a değerlerinin, inhibitör içermeyen ortamda belirlenen E a değerinden daha yüksek olduğu belirtilmiştir [9]. Ayrıca inhibitör içeren bir ortamda belirlenen E a değeri inhibitör içermeyen ortamda belirlenen E a değerine kıyasla daha yüksek ise; bu durum inhibitör moleküllerinin yüzeye fiziksel adsorpsiyonları ile ilişkilendirilirken, tersi bir durum yani inhibitör içeren bir ortamda belirlenen E a değeri inhibitör içermeyen ortamda belirlenen E a değerine kıyasla daha düşük ise bu durum da inhibitör moleküllerinin yüzeye kimyasal adsorpsiyonları ile ilişkilendirilmiştir [10]. 3.4. Adsorpsiyon İzotermi 288 116 2,21 -- E a (kj/mol) 0,1 M 298 86 2,98 -- 21,7 H 2SO 4 308 59 4,34 -- 318 51 5,02 -- 288 303 0,85 61,7 2-AF 298 137 1,87 37,2 39,9 308 87 2,94 32,2 318 62 4,13 17,7 Yüzeyin kaplanma kesri, inhibitörün adsorpsiyon karakteristiğinin belirlenmesinde oldukça faydalıdır. Bu tür veriler adsorpsiyon mekanizması hakkında detaylı bilgiler veren, adsorpsiyon izotermlerinin çizilmesinde kullanılabilir. Adsorpsiyon izotermleri kullanılarak adsorpsiyon ile ilgili parametreler belirlenir. Adsorpsiyonun hangi izoterme uyduğunun belirlenmesi için inhibitör derişimi (C) ile yüzeyin kaplanma kesri (θ) arasındaki bağıntının bilinmesi gerekmektedir. 2-AF ye ait kaplanma kesirleri Tablo 1 deki inhibisyon yüzdeleri kullanılarak hesaplanmış ve Freundlich adsorpsiyon izotermine uyduğu bulunmuştur (Şekil 8). Freundlich izoterminin inhibitör derişimi ile kaplanma kesri θ arasındaki matematiksel ilişki (eşitlik 4) kullanılarak adsorpsiyon denge sabiti bulunmuştur. Lnθ = LnK ads + nlnc (4)
lnθ -8-7 -6-5 -4-3 -2-1 0 lnc R 2 = 0,9115 0-0,5-1 -1,5-2 -2,5-3 Buradan da, Şekil 8. YÇ elektrotun 2-AF içeren ortama ait Freundlich adsorpsiyon izotermi. K ads = 1 55,5 e ΔGads R.T (5) bağıntısından adsorpsiyon serbest enerjisi -12,09 kl/mol olarak hesaplanmıştır. Burada 1/55,5 çözeltideki suyun konsantrasyonu, R evrensel gaz sabiti ve T termodinamik sıcaklıktır.adsorpsiyon serbest enerjisi G ads nin negatif çıkması adsorpsiyonun istemli olduğunu 40 kj/mol den küçük olması da adsorpsiyonun fiziksel olduğunu göstermektedir [11]. 3.5. Sıfır Yük Potansiyelinin Belirlenmesi Bir çözelti içinde inhibitörün adsorplanabilirliği metalin sıfır yük potansiyeline bağlıdır. Korozyon koşullarında metallerin farklı yüklerde bulunabilmesi, inhibitörlerin seçici davranışlarında önemli bir etken olmaktadır. Metalin yüzey yükü metal/çözelti arayüzeyinde oluşan elektrik alandan kaynaklanmaktadır ve korozyon potansiyelinin (E Kor ) sıfır yük potansiyeline (PZC) kıyaslanması ile bulunabilir. Antropov tarafından bağıl korozyon potansiyeli olarak tanımlanan E r, E r = E Kor E PZC şeklinde hesaplanabilir. Eğer E r negatif ise elektrot yüzeyi negatif yüklüdür ve katyonların adsorpsiyonu tercihlidir. Tersi durumda yani E r pozitif ise anyonların adsorpsiyonu sözkonusudur [10, 12]. Sıfır yük potansiyelinin belirlenmesi için 0,1 M H 2 SO 4 içinde ve 2x10-2 M 2-AF içeren çözeltide, E Kor ve farklı potansiyellerde impedans ölçümleri alınmıştır. Elde edilen impedans diyagramlarından (1) bağıntısı kullanılarak C dl değerlerine geçilmiş ve potansiyele karşı çift tabaka kapasitansı grafikleri çizilmiştir. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde korozyon potansiyeli E Kor = -0,535 V, sıfır yük potansiyeli ise E PZC = -0,544 V olarak bulunmuştur (Şekil 9). Bu durumda E r değeri artı çıkmaktadır; yani yumuşak çeliğin yüzeyi pozitiftir ve metal yüzeyinde anyonlar bulunmaktadır. Literatürde de H 2 SO 4 içinde yumuşak çelik yüzeyinin pozitif olduğu bildirilmektedir [12]. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisine 2-AF eklenmesiyle korozyon potansiyeli -0,539 V olarak ölçülmüştür. E-C dl grafiğinde C dl değerinin minimum olduğu potansiyel (E PZC ) ise, -0,550 V olarak bulunmuştur (Şekil 10). (5)
C (μf) 0,1 M H 2SO 4 0-0,700-0,600-0,500-0,400-0,300 E (V) 70 60 50 40 30 20 10 C(μF) 2-AF 50 40 30 20 10 0-0,800-0,700-0,600-0,500-0,400-0,300 E(V) Şekil 10. YÇ elektrotun 0,1 M H 2 SO 4 içinde ve 2x10-2 M 2-AF içeren ortamlarda elde edilen E-C dl grafikleri. ( : E pzc, ο : E Kor ) İnhibitör içeren ortamlara ait korozyon potansiyelleri aynı ortamlardaki sıfır yük potansiyellerine göre daha pozitif tarafta kalmıştır. E r = E Kor -E PZC bağıntısına göre, E r değeri pozitif olmaktadır. Bu durumda yumuşak çelik yüzeyinin 2-AF içeren ortamlarda da pozitif yüklü olduğu görülmektedir. 4.SONUÇLAR 2-AF molekülünün inhibisyon etkinliği 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde farklı derişimlerde ve farklı sıcaklıklarda araştırılmış akım düşüşleri hem anodik hem de katodik dallarda gözlendiğinden özellikle düşük sıcaklıklarda karma inhibitör olduğu belirlenmiştir. 2x10-2 M 2-AF içeren 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde demirin korozyon reaksiyonuna ait aktivasyon enerji (E a ) değerlerinin, 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde belirlenen değerden daha yüksek bulunmuştur. 2-AF nin 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisi içinde yumuşak yüzeyine adsorpsiyonunun Freundlich adsorpsiyon izotermine uyduğu bulunmuştur. Adsorpsiyon serbest enerjisi ( G ads ) -12,09 kj/mol olarak bulunmuştur. Bu değer çalışılan organik maddelerin yüzeye adsorpsiyonunun istemli olduğunu göstermektedir. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde ve 2-AF içeren ortamda yumuşak çeliğin yüzeyinin pozitif yüklü olduğu bulunmuştur. 0,1 M H 2 SO 4 çözeltisinde pozitif yüklü metal yüzeyine inhibitörlerin adsorpsiyonunun, spesifik adsorplanmış SO 4-2 iyonları üzerinden elektrostatik etkileşimlerle oluştuğu belirlenmiştir. 5. KAYNAKLAR 1. Üneri, S., Korozyon İnhibitörlerinin Prensipleri ve Pratiği. Segem, Ankara,121, 1984. 2. Bentiss, F., Traisnel, M., and Lagrenee, M., J. App. Electrochem. 31, 41, 2001. 3. Erbil, M., Doğa 3, 100, 1987. 4. Dehri, İ. and Erbil, M., British Corr. J. 34, 299, 1999. 5. Tang, L., Li, X., Li, L., Mu, G. and Liu, G., Mater. Chem. Phys. 97, 307, 2006. 6. Wang, H.L, Fan, H.B., and Zheng, J.S., Mater. Chem. Phys 77, 655, 2002. 7. Zor, S, Yazıcı, B., and Erbil, M., Corros. Sci. 47, 2700, 2005. 8. Abdallah, M., Corros. Sci. 44, 717, 2002. 9. Kardaş, G., Mater. Sci. 41, 337, 2005. 10. Popova, A., Sokolova, E., Raicheva, S., and Christov, M., Corros. Sci. 45, 33, 2003. 11. Moretti, G., Guidi, F., and Grion, G., Corros. Sci. 46, 387, 2004. 12. Quartorone, G., Bonaldo, L., and Tartato, C., App. Surf. Sci. 252, 8251, 2006.