Ekim 2011 Çanakkale ÇANAKKALE YAT LİMANI FİZİBİLİTE RAPORU Hazırlayanlar MAG Mühendislik Hizmetleri İnş. Yük. Müh. Mustafa Ali GÜLVER İnş. Yük. Müh. Gökhan Metin BATMAZ NAZKA Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti. Jeo. Müh. Metin BAŞTÜRK Çevre Müh. Çiğdem KALE ÇANAKKALE YAT LİMANI PROJESİ BARBAROS MAH. KURUÇEŞME MEVKİİ - MERKEZ/ÇANAKKALE
FİZİBİLİTE E RAPORU GİRİŞ Projeniin Yürütülm mesi Hakk kında Proje çalışmaları ç Çanakkale Ticaret vee Sanayi Odası O (ÇTS SO) tarafından yürütü ülecek olupp limanınn inşaat ve işletme aşaamalarının ÇTSO, Ç Çan nakkale Valliliği, Çanaakkale İl Özzel Dairesi,, Çanakkkale Belediyyesi, GEST TAŞ Deniz Ulaşım ve Terzioğlu Vakfı nın oluşturacağ ğı bir şirkett tarafınddan yürültülm mesi planlaanmaktadır. A- P PROJE İLE İLGİLİ GENEL BİİLGİLER A.1 P Projenin Y Yeri Yapılmaası planlannan Çanakkkale Yat Liimanı Projeesi, Çanakkkale İli, Meerkez İlçesii, Barbaross Mahalleesi, Kuruçeşşme Mevkiii nde yer alm maktadır. n Yapılacağğı Mevkii Şekil 1.. Yatırımın Sayfa 1
Faaliyet Alanı Şekil 2. Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Sayfa 2
A.2 Projenin Tanımı, Amacı ve Genel Özellikleri Proje; Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkiinde tapunun 247 ada 8 no lu parselinde kayıtlı taşınmazın üzerinde ve bu parselin önündeki deniz alanında Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapılması planlanan Çanakkale Yat Limanı dır. Çanakkale Yat Limanının 245 yat bağlama kapasiteli olması planlanmaktadır. Çanakkale Yat Limanı; kıyıda oluşturulacak yaklaşık 17.852 m 2 lik dolgu üzerine ve karada 7667 m 2 lik alanda kurulacak şekilde tasarlanmıştır. Proje sahasının kıyı kenar çizgisinden itibaren 126.566 m 2 lik denizalanı kullanılacak olup bu alan Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralanacaktır. Proje sahasının kara kısmındaki 247 ada 8 no lu parselin toplam alanı 6547 m 2 olup bu parselin 5345.692 m 2 si Terzioğlu Vakfına, 1201.3 m 2 si ise Terzioğlu Ailesi bireylerine aittir. Kara alanının geriye kalan 1120 m 2 lik kısmı ise mülkiyeti Milli Emlak Genel Müdürlüğü ne ait olan tescil dışı arazidir. Proje alanı mevcut durumda Çanakkale Yelken Sporları Kulübü olarak kullanılmaktadır. Planlanan yat limanı, dolgu alanı, rıhtım, yüzer iskele ve mendirek sistemlerinden oluşmaktadır. Proje kapsamında; ana mendirek dolgusu ve koruması, mendirek içi rıhtımlar, tali mendirek dolgusu ve koruması, geri saha dolgusu ve rıhtımlar, yüzer iskeleler, basen içi taraması ve tüm üst yapı çalışmalarının (betonarme binalar, yollar, peyzaj alanları, vb.) yapılması planlanmaktadır. Yapılacak olan mendirek, yüzer iskele ve rıhtımlar <10-40 m. boyundaki yat ve teknelerin yanaşma prensiplerine göre tasarlanmıştır. Tablo-1. Tekne Dağılım Tablosu TEKNE DAĞILIM TABLOSU Sınıf TEKNE BOY (m) EN (m) BAĞLAMA ENİ (m) TEKNE ADEDİ YÜZDE I <10 3.30 3.50 36 %14.7 II 10-12 3.90 4.00 38 %15.5 III 12-15 4.50 5.00 60 %24.5 IV 15-18 5.00 6.00 25 %10.2 V 18-20 5.50 6.50 30 %12.2 VI 20-25 6.20 7.00 43 %17.6 VII 25-30 7.00 8.00 9 %3.7 VII 30-40 8.00 10.00 4 %1.6 ORTALAMA TEKNE BOYU = 19m TOPLAM 245 %100 Sayfa 3
Planlanan yat limanı; dolgu alanı, rıhtım, yüzer iskele ve mendirek sistemlerinden oluşmaktadır. Dolgunun hemen önünde rıhtım ve mendirek yapılacak olup, tabliye üst kotunun basen içi ve açık deniz koşulları da göz önünde bulundurularak +3.0 m. olması öngörülmektedir. Yapılması planlanan mendirek, rıhtım ve iskele projeleri T.C. Ulaştırma Bakanlığı DLHİ Genel Müdürlüğü Genel Teknik Şartnamesi doğrultusunda hazırlanacaktır. Kara tarafında ayrıca çekek alanı, market, yelken kulübü, çocuk oyun alanları, korular, idari bina ile kafe ve restaurantlar gibi ihtiyaçların giderilebileceği sosyal tesisler bulunacaktır. Şekil 3. Çanakkale Yat Limanı Taslak Vaziyet Planı Sayfa 4
Şekil 4. Çanakkale Yat Limanı Kara Alanında Yer Alacak Yapılara İlişkin Taslak Çizim Şekil 5. Çanakkale Yat Limanı Taslak Yerleşim Planı Sayfa 5
A.3 Projenin Önemi ve Gerekliliği Yat ve tekne turizmi dünyanın en hızlı gelişen turizm türleri arasındadır. Gelişen dünya ekonomisine paralel olarak yatçılık sektörü de gelişmiş, yat şiparişleri üst düzeylere gelmiştir. 1970 li yılların sonuna doğru, ülkemiz de Datça, Gökova ve Hisarönü Körfezleri nin Yunanlı yat işletmeleri tarafından pazarlanmasıyla başlayan yat turizmi daha sonra, 1983 yılında yürürlüğe giren Turizm Teşvik Yasası ndaki değişiklikle hızla gelişmeye başlamıştır. Bu yasa değişikliği ile yabancı yatların gezi ve spor amacıyla Türk limanları ve karasularında seyretmelerine ve Yunanistan da faliyet gösteren yabancı bayraklı yat işletmelerinin, yatları ile birlikte Türkiye ye yerleşmelerine izin verilmiştir. Böylece Türkiye de faliyet gösteren yerli yat işletmecileri ve bunlara ait yatlar, uluslararası standartlara yükselmişlerdir. Özellikle Güney Ege ve Akdeniz sahillerinde gezinen yatların İstanbul ve Marmara Denizi ndeki marinalara geçerken veya Marmara Denizi ndeki marinalardan yola çıkarak Güney Ege ve Akdeniz sahillerine inen yatların en cazip noktasının Çanakkale olduğu düşüncesi bu projenin yola çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu proje, ülkedeki yerli ve yabancı yatların bağlama limanı ihtiyaçlarını karşılayacağı gibi kötü hava koşullarına karşı transit yat ve teknelere de sığınak olacaktır. Projenin ülkemiz yat turizmi açısından gerekliliğinin yanı sıra, marinanın kent merkezinde ve bu konseptte yapılmasının asıl amacı marinada konaklayacak üst gelir grubundaki yat sahiplerinin ve beraberindekilerin, konaklama, yeme-içme, alış-veriş vb. bütün sosyal ihtiyaçlarını Çanakkale merkezden karşılamalarını sağlamak ve dolyısıyla kentin ticari hayatını ve deniz turizmini canlandırmaktır. Böylece projenin kent turizmine önemli bir girdi sağlaması ve müşteri potansiyelini önemli oranda çeşitlendirmesi sağlanacaktır. Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası bahse konu edilen nedenler doğrultusunda yapılacak yeni yatırımının projelendirilmesi ve gerekli izinlerin alınması amacıyla çalışmalara başlamıştır. Ve bu çalışmaları bu alandaki uzman kuruluşlar ile koordineli olarak yürütmektedir. Sayfa 6
FİZİBİLİTE E RAPORU A.4 K Komşu Tessisler Atatürkk Caddesi ile kıyı şeriddi arasında kalan projee alanı; Çannakkale il m merkezine yaklaşık y 3.55 km.messafededir. Prroje alanının yaklaşık 2.5 2 km. kuzzeydoğusundda Çanakkaale Havaalan nı, yaklaşıkk 2.5 km m. kuzey--kuzeybatısıında Çanaakkale Meeteoroloji İstasyonu, yaklaşık 1.5 km.. güneydooğusunda Çanakkale Ç 1 Mart Ünniversitesi, yaklaşık 18 y 5000 m. uzağınnda Çanakk kale - İzmirr D-550 ve v E-90 karrayolu, Çannakkale Boğğazı Kıyılaarı, kordon boyunca b isee spor tesissleri, yeme-içme allanları, poliis sosyal teesisi, parklaar, AVM, oteller, o yerlleşim alanlaarı ve hazin ne arazilerii bulunm maktadır. Prroje alanınaa en yakınn yerleşim birimleri Barbaros M Mahallesi dâhilindekii evlerdirr. y 3.55 Proje allanına yaklaaşık kuş uçuuşu 3.2 km.. kuzeybatıssında Çanakkkale Kepezz Limanı, yaklaşık km. kuzzey-kuzeybaatısında Çannakkale Ferribot İskelessi ve yaklaşık 3.75 km.. kuzey-kuzzeybatısındaa ise Çanaakkale Mariina bulunm maktadır. Şekil 6.. Yapılmassı Planlanan n Yat Limaanının Yak kın Çevresi Sayfa 7
FİZİBİLİTE RAPORU A.4.A Çanakkale Kepez Limanı Şekil 7. Çanakkale Kepez Limanı Yap-İşlet-Devret sistemiyle özel bir şirket tarafından yapılarak hizmete açılan Kepez Limanı, Çanakkale ye yaklaşık 5 km.., yapılacak olan Çanakkale Yat Limanı naa ise yaklaşık 3.5 km. mesafededir. Kepez Limanı Ro-Royönelik yolcu indirme-bindirme işlemlerine uygun olarak inşa edilmiştir. kuru yük, konteyner, gemilerde kullanılan akaryakıt tahmil/tahliyesi ve turizme Kepez Limanı nı, coğrafi konumu nedeniyle doğal korunaklı bir limandır. Limanın 214 m. uzunluğundaki iskelesinin her iki tarafındaki yolcu gemilerinin yanaşma rampaları, kruvazörr turizmine hizmet etmektedir. Sayfa 8
FİZİBİLİTE E RAPORU A.4.B Çanakkalle Yat Limaanı (MEVC CUT) Şekil 8.. Çanakkalle Yat Lim manı (MEVC CUT) Mevcutt Çanakkale Yat Limannı nın toplam m tekne bağ ğlama kapassitesi 100'düür. Limandaa ayrıca balıkçı barınağı b da bulunmaktaadır. Liman içi i kısmına 60 metre saabit iskele, limanın l ucu una doğru 1220 metre yüüzer iskele ve v 30 metrelikk yüzme plaatformu yappılmıştır. Koordinnatları 40º 08' 0 48'' N, 266º 23' 54'' E olan yat lim manının, suu derinliği m min.4 max x.5 m. dir. Yat Lim manı 2007 yılı y Haziran ayında önem mli yat ralliilerinden olaan Marmarra Yat Rallisi ne ev sahipliğği yapmıştır. Sayfa 9
B- PROJE SAHASININ TANITILMASI B.1 Coğrafi Konumu Proje alanı; Çanakkale Boğazında yer alan, Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde, Çanakkale - İzmir D-550 ve E-90 karayoluna yaklaşık 500 m. uzaklıkta yeralmaktadır. Çanakkale İli, Türkiye nin kuzeybatısında Gelibolu ile Biga Yarımadası üzerinde toprakları olan bir ildir. Merkez koordinatları 40 09 Kuzey Enlemi, 26 24 Doğu Boylamı olmak üzere toplam 9.737 m 2 alanı kaplayan bir ildir. Yeni yapılması planlanan limanın koordinatları ise aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 2. Limanın Kara Alanı Sınır Koordinatları Tablo 3. Limanın Dolgu Alanı Sınır Koordinatları Sayfa 10
Tablo 4. Limanın Ana Mendirek Sınır Koordinatları Tablo 5. Limanın Tali Mendirek Sınır Koordinatları Sayfa 11
Proje için seçilen alanın seçiliş nedenleri; Marina konsepti ve amacına uygun olarak kent merkezine yakın bir konumda olması, Çanakkale boğaz trafiğini olumsuz yönde etkilemeyecek bir konumda olması, Doğal bir koyda yer alması itibariyle hâkim rüzgâr yönleri, dalga hareketleri, dip akıntıları ve kumlanma gibi olumsuzlukların minimum düzeyde olması, Geri saha mülkiyetinin ve imar durumunun uygun olması, Hem dolgu ve mendirek inşaatları için hem de yatların yanaşabileceği derinlik açısından uygun batımetri yapısına sahip olması, Uygun batımetri yapısından dolayı dip taraması maliyetinin asgari düzeyde olması, Kıyı dolgusu ve mendirek inşaatlarında gerekli olacak dolgu malzemesinin temini için 15-20 km. mesafelerde uygun malzeme ocaklarının bulunması gibi özellikleridir. B.2 Topografik ve Batımetrik Durumu Çanakkale Yat Limanı 1/25.000 ölçekli topografik haritada H-16-C3 no lu paftada bulunmaktadır. Proje alanına ait 1/25.000 ölçekli topografik harita aşağıdaki Şekil-8 de verilmiştir. Faaliyet alanı; deniz seviyesine yakın ve düşük yükseltili olduğu gibi, çevresinin genel arazi yapısı da aynı özelliklerdedir. Tüm kıyı yapılarında olduğu gibi Çanakkale Yat Limanı projesinde de batimetrik, hidrografik, oşinografik ölçümler ve deniz araştırmaları yapılarak rapor haline getirilmesi ve Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesine onaylatılması gerekmektedir. Bahse konu çalışmalara 2011 yılı Eylül ayı itibariyle başlanmış Ekim ayı sonuna kadar tamamlanacak ve ilgili kuruma onaya sunulacaktır. Yat limanı tasarım çalışmaları ve diğer teknik detaylar batimetri haritasının tamamlanmasına müteakip kesinlik kazanacaktır. Bölge, geçiş iklimi olarak Akdeniz ile Karadeniz iklimi arasında bir durum arz eder. Genel olarak ılıman bir iklime sahiptir. Yazları sıcak ve az yağışlı geçerken kış ve bahar ayları yağışlı geçer. Sayfa 12
FİZİBİLİTE E RAPORU Şekil 9.. Yapılmasıı Planlanan n Çanakkalle Yat Limanının Top pografik Haaritası n 3 Boyutlu u Google Earth Görün nümü Şekil 100. Bölgenin Sayfa 13 S
B.3 Genel Jeoloji ve Deprem Durumu B.3.A Jeolojik Durum B.3.A.1 Bölgenin Genel Jeolojisi Bölgenin stratigrafik istifi Kretase Kuvarterner zaman aralığında oluşmuş pek çok Litostratigrafi biriminden oluşmuştur. Bu istif Tersiyer öncesi kayaçlar olmak üzere iki ana bölüme ayrılarak incelenmiştir. Bölgede yer alan Tersiyer öncesi kayaçlar, birbiriyle tektonik ilişkili olan ve KD-GB konumda uzanan tektonik kuşaklar içerisinde yüzeylemektedir. Bu tektonik zonlar doğudan batıya doğru İzmir-Ankara Zonu, Sakarya Zonu, Çetmi Melanjı ve Ezine Zonu ndan oluşmaktadır. Çanakkale H-15 ve H-16 paftaları içerisinde yer alan Tersiyer öncesi kayaçlar, Ezine Zonu içerisinde yer almaktadır. Sakarya Zonu ndan tektonik olarak Çeşmi Melanjı ile ayrılan ve Ezine, Bozcaada ve Karabiga arasında yüzeyleyen Ezine Zonu; üç alt tektonik birimden oluşmaktadır. Bu üç tektonik alt birim; Karacadağ Birimi, Çamlıca Metamorfitleri ve bu iki birim üzerinde tektonik dokanaklı olarak bulunan Denizgören Ofiyoliti dir. Ezine nin batısında altta metamorfik kayaçlardan, üstte ise Permo-Triyas yaşlı rekristalize kireçtaşlarından kurulu olan istif; Karadağ Birimi ni oluşturmaktadır. Ezine-Karabiga arasında yüzeylenen mikaşistlerin oluşturduğu Çamlıca Metamorfitleri içinde mermer ve metaserpantinit üyeleri ayrılmıştır. Ezine-Çanakkale yolu üzerinde tektonik dokanaklı olarak bulunan Denizgören Ofiyoliti genel olarak serpantinleşmiş hazrburjitlerden, bazaltlar ve küçük mostralar halinde gabrolardan oluşmaktadır. Geç Miyosen döneminde, Çanakkale Boğazı nın doğu ve batı kıyılarında, Gazhanedere Formasyonu na ait akarsu etkin alüvyal yelpazesi çökelleri gelişmiştir. Geç Miyosen dönemi denizel sedimantasyonu sadece Çanakkale kıyıları boyunca kıyıyüzü, plaj ve gelgit düzlüğü ortamlarında gerçekleşmiştir. GAZHANDERE FORMASYONU (Tmg) Biga Yarımadası nda Çanakkale Boğazı nın doğu kıyısında ve Gelibolu Yarımadası nda ise Eşekçi Dağı güneybatısında yüzeyleyen ve kırmızı renkli çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşından oluşan kayaç topluluğu en fazla yayılım gösterdiği yer olan Ulupınar Köyü güneydoğusunda Sarıyer Mevkkii ne atfen Şentürk ve Karaköse (1987) tarafından Çanakkale Formasyonu nun Sarıyer Üyesi adı altında tanımlanmıştır. Sayfa 14
Benzer fasiyes özelliklerine sahip olan kayaç topluluğu Trakya da Saltık (1974) tarafından Gazhandere Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bu kayaç topluluğunun üzerine gelen denizel birimlerden farklı taşınma ve çökelme süreçleri ile çökelme ortamı koşullarına sahip olması, haritalanabilir ölçekte geniş yayılımlar sunması ve farklı yaş aralıklarını kapsaması nedeniyle bu çalışmada formasyon olarak tanımlanmış ve Gazhandere Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bu formasyon Çanakkale nin güney ve güneydoğusundaki Ulupınar-Görecik Köyleri arasında ve Gelibolu Yarımadası nda Büyükanafarta ile Eşekçi Dağı arasında yüzeylenir. Gazhandere Formasyonu nun Biga Yarımadası ndaki tip kesit yeri Ulupınar Köyü güneyindeki Sarıyer Mevkii dir. Yeşilimsi gri, kırmızı, açık kahve renkli çakıltaşı, kumtaşı ve çamurtaşından oluşan Gazhandere Formasyonu içinde akarsu kanal tabanı gecikme çökellerini oluşturan çakıltaşları, uzunlamasına ve enine bar çökellerine ait kumtaşı ve çakıltaşları ile taşkın düzlüğü çökellerini oluşturan çamurtaşları tanımlanmıştır. Sarıyer Tepe de yaklaşık 200 m. kalınlığa sahip olan ve çakıltaşı, kumtaşı egemen bir litoloji topluluğundan kurulu olan formasyon, Güzelyalı-Kepez çevresinde ve Sarıcaeli Köyü kuzeybatısında ise kırmızı çamurtaşlarından oluşmaktadır. Temel birimler ile ilişkili olduğu inceleme alanı doğusunda kaba taneli çökellerden oluşan Gazhandere Formasyonu alüvyon yelpazesi çökellerini yansıtmaktadır. Gazhandere Formasyonu nun yaşı Orta Miyosen sonu Geç Miyosen başı olarak yorumlanır. KİRAZLI ÜYESİ (Tmki) Gazhandere Formasyonu üzerinde yer alan ve egemen olarak ufak-kaba taneli kumtaşı ile daha az oranda çakılcık-ufak çakıllı konglomera, silttaşı ve çamurtaşından oluşan denizel birim; Saltık (1974) tarafından Kirazlı Formasyonu olarak tanımlanmıştır. Kirazlı üyesi Çanakkale güneyinde yaygın olarak Güzelyalı, İntepe, Kumkale arasındaki kıyı şeridinde; Gelibolu Yarımadası nda ise Üre Dağı batısı ile Çamaltı, Palamut Burnu arasında yüzeylenmektedir. Biga Yarımadası nda üyenin tip kesit yeri Güzelyalı ve İntepe arasında kalan karayolu yarmasıdır. Sayfa 15
Üyeyi oluşturan kumtaşlarının sedimanter yapılarını düzlemsel paralel katmanlanma, dalga ripılı çapraz katmanlanma, düzlemsel ve tekne türü çapraz katmanlanmalar, çift yönlü bileşik akıntı ripılları, yuvarlanan tane ripılları, flaser, lentiküler ve dalgalı tabakalanmalar oluşturmaktadır. Bu çökeller içerisinde zaman zaman derinliği birkaç metreye ulaşan kanal dolgusu kumtaşları ve ufak çakıllı konglomeralar yer almaktadır. Kanal dolgusu çökeller içerisinde; omurgalı fosiller ile boyu 50 cm e ulaşan silişleşmiş ağaç parçaları bulunmaktadır. Kumtaşlarının bileşenlerini kuvars ve mika taneleri oluşturmaktadır. Çakıltaşları ise iyi gelişmiş düzlemsel paralel katmanlara sahiptir. Kirazlı Üyesi ni oluşturan düzlemsel paralel, dalga ripıh çapraz, tümseksi çapraz katmanlı, birleşik akıntı ve yuvarlanan tane ripılları kumtaşları ve silttaşları kıyıyüzü ortamında, düzlemsel paralel katmanlı çakıltaşları plaj ortamlarında çökelmiştir. Çift yönlü düzlemsel ve tekne türü çapraz flaser, lentiküler ve dalgalı tabakalı kumtaşları ile derinliği birkaç metreye ulaşan kanal dolgusu kumtaşları ise kıyıyüzü içindeki gelgit kanallarında çökelmiştir. Kirazlı Üyesi yanal olarak Çamrakdere Üyesi ile düşey yönde ise Alçıtepe Üyesi ile geçişli olup altında yer alan Gazhandere Formasyonu ile paralel uyumsuzdur. Kirazlı Üyesi proje alanının 105 m. doğusunda bulunmaktadır. ÇAMRAKDERE ÜYESİ (Tmçd) Çanakale Boğazı nın her iki kıyısında yüzeylenen ve çamurtaşı, kumtaşı, silttaşı ve çakılcıklı konglomera ile kalkerenitten oluşan kayaç topluluğu ilk defa Şentürk ve Karaköse (1987) tarafından Çanakkale Formasyonu nun Çamrakdere Üyesi olarak adlandırılmıştır. Çamrakdere Üyesi Çanakkale güneyinde İntepe ve Gökçeali çevresinde, Gelibolu Yarımadası nda ise Çanakkale Boğazı nın hemen batı kıyısında geniş bir alanda yüzeylenmektedir. Üyenin tip kesit yeri İntepe ile Kuzeyyalı arasında ve Gökçeali Köyü yakınında Balıkesir yol yarmasındadır. Sayfa 16
Çamrakdere Üyesi çamurtaşı, kumtaşı, silttaşı ve çakılcıklı konglomera ile kalkarenitten oluşmaktadır. Gri-yeşil renkli çamurtaşları, bol miktarda fosil yada kırılmış kavkı parçası içerirler. Bunun yanı sıra kömürleşmiş bitki, sap ve kök izleri ile kaliş yumruları da çamurtaşları içerisinde gözlenmektedir. Çamurtaşları içerisinde genellikle birkaç mm-cm. kalınlıkta lentiküler tabakalı kumtaşları yer almaktadır. Çamrakdere Üyesi yanal yönde Kirazlı Üyesi ve düşey yönde ise Alçıtepe Üyesi ne ait kayaçlara geçişlidir. Altında yer alan Gazhandere Formasyonu ile paralel uyumsuzdur. Çamrakdere Üyesi nin yaşı Geç Miyosen olarak belirlenmiştir. ALÇITEPE ÜYESİ (Tmal) Biga Yarımadası nda İntepe-Çanakkale arasındaki yükseltilerde, Gelibolu Yarımadası nda ise Eceabat güneyinde yüzeylenen ve başlıca kireçtaşlarından oluşan litoloji topluluğu ilk olarak Druitt (1961) tarafından Alçıtepe birimi olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmada da Alçıtepe birimi olarak kabul edilmiştir. Alçıtepe Üyesi stromatolit yapılı kireçtaşlarından, oolitlerden, kalkarenitlerden, fosilli kireçtaşları ile silttaşı ve marnlardan oluşmaktadır. Üyeyi oluşturan kireçtaşı ve kalkarenitlerde tanımlanan fosiller ile birimin yaşı Geç Miyosen olarak belirlenmiştir. Alçıtepe Üyesi gelgit ortamında çökelen karbonat fasiyeslerini temsil eder. ALÜVYON (Qal) Akarsu yataklarında, eski çukurluklar ve kıyı kuşaklarındaki düzlükler üzerinde gelişmiş çakıl, kum ve çamur çökelleridir. Alüvyal topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller üzerinde C profilli, genç topraklardır. Mineral bileşimleri, akarsu havzasının litolojik birleşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devrelerine bağlı olup, heterojendir. Genellikle taze tortul depozitler üzerinde genç toprak olarak tanımlanırlar. Horizonlar bulunmaz, bulunsa bile çok zayıf gelişmiştir. Sürekli veya mevsimlik olarak yaştır. Genellikle de taban suyunun etkisi altında olan elverişli ve üretken topraklardır. Sayfa 17
FİZİBİLİTE RAPORU Mevcut durumda Çanakkale Yelken Sporları Kulübü olarak kullanılmakta olan proje alanı, bu alüvyal topraklar üzerindedir. Bu topraklara ayrıca, Bozcaada İlçesi hariç ilin tüm ilçelerinde rastlamak mümkündür. En çok Biga, Gelibolu, Ecebat, Merkez ve Ezine ilçelerindee bulunur. Proje sahasını ve yakın çevresinii gösteren jeoloji haritası Şekil-10 da verilmiştir. Şekil 11. Bölgeninn Genel Jeoloji Haritası B.3A.2 Hidrojeolojik ve Hidrolojik Özellikler Proje alanı Çanakkale İli, bulunmaktadır. Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde e Çanakkale İli ve İlçe lerinde yer altı suyu önemli bir yer tutmaktadır. Yenice, Gökçeada ve Bozacada bu konuda diğer yerlere göre biraz daha fakirdir. Biga, Umurbey, Ayvacık, Gülpınar ve Tuzla taraflarında yer altı suyu rezervlerinin azalmasındann dolayı yer altı suyu işletmesinee kapalıdır. İl genelinde yer altı sularınınn bulunduğuu ovalık bölgeler 749 km 2 lik alan kaplamaktadır. Bu alanlarda 66.5 hm 3 /yıl civarında yer altı suyu işletme rezervi bulunuyor olup, 88 hm 3 civarındaa emniyetli olarak çekilebilir yıllık su miktarı mevcuttur. Sayfa 18
İlde yer alan ovaların çoğu verimli akifer özelliği gösteren gevşek konglomeratik, kumlu, çakıllı seviyeleri bulunan formasyonlar ile bunun üzerinde bulunan alüvyonlardan oluşmuşlardır. Yer altı suyu rezervinin büyük bir kısmına bu seviyelerde rastlanmaktadır. Proje alanının yaklaşık olarak 1-1.5 km. güneyinde bulunan Kepez Ovası nda işletmeye uygun alan olarak, denizden yaklaşık 600 m. içeride kara tarafından itibaren alüvyonlar yüzeylenmiştir. Bunlardan iyi kalitede su alma olanağı mevcuttur. Bu su alma olanağı olan Kepez Ovası ndaki alüvyonlarda akifer kalınlığı ortalama olarak 15-20 m. dolaylarındadır. Bu ovada daha önceleri 40-130 m. civarında derinlikte açılan kuyulardan 2 ile 22 lt/sn. arasında verim alındığı bilgisi mevcuttur. Proje alanının bulunduğu bölgenin denize bağlantısı olması nedeniyle oluşan deniz suyu girişi yer altı ve yüzey sularının kalitesini ve kullanabilirliğini düşürücü ana faktörlerdir. Proje alanında bulunan jeolojik formasyonlar, yer altı suyu bakımından menfidirler. Projenin çakıl, kum ve çamur çökellerinden meydana gelen alüvyonun, güncel çakılları üzerinde yapılması planlanmaktadır. Proje alanı yakın çevresinde Kirazlı Üyesi ile Gazhandere Formasyonu bulunmaktadır. Gazhandere Formasyonu ufak taneli çökellerden oluşur. Çanakkale Formasyonu Üyesi olan Kirazlı Üyesi ise denizel birim olup, genelde ufak-kaba taneli kumtaşı ile daha az oranda küçük çakıl, ufak çakıllı konglomera, silttaşı ve çamurtaşından oluşur. Formasyonların litolojik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda bünyelerinde su barındırıp, iletmeleri (akifer özelliği göstermeleri) beklenmez. Çanakkale İli nde bulunan Atikhisar Baraj Gölü, Merkez İlçe ve civarında içme ve kullanma suyu sağlamaktadır. Ayrıca Merkez İlçesi nde, Ağı Dağı ndan gelen kaynak suyu da Merkez İlçe sindeki Kocatepe Cami Derneği hizmetleri ile muhtelif yerlerindeki çeşmeler vasıtasyla dağıtılmaktadır. Proje alanı ve yakın civarında herhangi bir kaynak çıkışı gözlenmemiştir. Yalnızca toprak altı suyolları ile şehrin muhtelif yerlerinde bulunan bu çeşmelere ve depolara su getirilmektedir. Türkiye 26 adet büyük su toplama havzasına ayrılmıştır. Bu su toplama havzaları Şekil-11 de ve bu havzalara ait genel bilgiler Tablo-6 da verilmiştir. Proje alanı ise 2 numaralı Marmara Havzası içerisinde kalmaktadır. Sayfa 19
FİZİBİLİTE RAPORU Şekil 12. Su Toplama Havzaları Tablo 6. Havzalara Ait Genel Bilgiler Sayfa 20
FİZİBİLİTE RAPORU Proje alanı Çanakkale Boğazı ndadır. Çanakkale Boğazı; Biga ve Gelibolu Yarımadaları ı arasındaa KD-B-GBB doğrultusunda uzanan, Ege Denizi ile Marmara Denizi ni birleştiren doğal bir suyoludur. Orta uzunluğu 5 km. olup, en geniş yeri 5 km., en dar yeri ise 1250 m. dir. Konum olarak Çanakkale ile Kilitbahir arasındadır. Boğaz; Ege ile Marmara Denizi çıkışı arasında Kilitbahir-Çimenlik Kaleleri ile Nara ve Bigalıı Kalaleri arasında (S) çizer. En geniş yeri, Erenköy Koyu ile karşı kıyı arası olmak üzere, 4 mildir. Anadolu yakasının alçak ve sularının sığ olmasına karşılık, Rumeli yakası sarp ve sularıı derindir. Boğaz ağzının genişliği (Kumkale ve Seddülbahir Kaleleri arası) ise 2 mil kadardır. En derin yeri ise Nara Kalesi ile Poyraz Feneri arasında, 106 m. dir. Şekil 13. Proje Alanı Çevresindeki Dere ve Barajlar Proje alanın yaklaşık 2 km. kuzeyinde Sarıçay bulunmaktadır. Yukarıdaki şekilden de görüldüğü gibi proje alanının yaklaşık 9.5 km. doğusunda da %38.7 si sulama, %50.7 si Taşkın ve %10.6 sıı ise içme suyu amacıyla inşa edilen Atikhisar Barajı bulunmakta adır. Sayfa 21
FİZİBİLİTE RAPORU B.3.B - Doğal Afet ve Deprem Durumuu Marmara da, dolayısı ile Çanakkale ve çevresinde de depremleri, Kuzey Anadolu Fay Zonu nınn buraya uzanan üç kolu meydana getirir. Kuzeydeki kol; Sapanca Gölü doğusundan başlayıp, İzmit Körfezi güneyinden geçerek Marmara Denizi ortasındann Saroz Körfezi ne kadar uzanır. Orta kol; güney kol ile birlikte Spancaa Gölü güneydoğusundan başlayıp, Geyve, Pamukova, İznik Gölü güneyinden Gemlik Körfezi ne kadar gelir. Buradan itibaren güneybatıya dönerek Ulubat, Manyas, Gönen, Yenice üzerinden Edremit Körfezi ne doğru devam etmektedir. Buradan da sırasıyla; Biga-Çan-Bayramiç-Etili hattını takip eden, bu yaz yapılan çalışmada da Ezine ye kadar devem ettiği tespit edilen fay, Sarıköy-İnova Fayı, 1953 Yenice Depremi nin de üzerindee meydana geldiği Gönen-Yenice Fayı ve en güneydeki Havran-Edremit faylarıdır. 18.04.1996 tarih ve 96/8109 sayılı Bakanlar Kuruluu kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası na göre Ankara İl sınırları deprem kuşağında 4 ayrı derecede yer almaktadır. Ankara İli Deprem Haritası nda da görüldüğü gibi faaliyet alanının da içerisinde bulunduğuu Çanakkale İli, Merkez İlçesi 1.derece deprem kuşağında yer almaktadır (Şekil-13). Şekil 14. Deprem Haritası Sayfa 22
B.4 Meteorolojik Özellikler ve İklim Durumu Bölgenin Genel İklim Koşulları Çanakkale İli nin iklimi, bulunduğu yer nedeniyle geçiş iklimi özelliği göstermektedir. Geçiş iklimi genel olarak Akdeniz ile Karadeniz iklimi arasında bir durum arz eder. Genel olarak ılıman bir iklime sahiptir. Yazları sıcak ve az yağışlı geçerken kış ve bahar ayları yağışlı geçer. Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1929 yılında yağış istasyonu olarak kurulmuş, 1931'de iklim, 1941'de Sinoptik rasatları yapar hale getirilmiştir. Önceleri tek memur ve basit bir kaç aletle çalışırken 1941'de coğrafî ve askeri durum göz önüne alınarak birinci sınıf Meteoroloji istasyonu haline getirilmiş olup, böylelikle rasat aletleri çoğaltılmış, muhabere vasıtaları kurulmuş ve kadrosu genişletilmiştir. 1980 yılından bu yana Deniz Meteorolojisine de hizmet vermekte olan istasyon 1995 yılında açılan hava alanında havacılığa her gün rasat yaparak hizmet vermektedir. Bu günkü durumu ise otomatik rasat parkı (AWOS) sistemi kurularak bilgisayar ortamında rasatlar yapılmaktadır. 1937 yılından günümüze veri tabanı mevcuttur. Saatlik ölçümler yapılmaktadır. Ayrıca deniz ölçümleri de yapılmaktadır. Çanakkale boğazı kıyısındadır. Çanakkale Meteoroloji İstasyonu proje alanına yaklaşık 2,5 km mesafede bulunmakta olup bu sebeple proje kapsamında bölgedeki meteorolojik koşulları en iyi temsil eden en yakın istasyon olarak Çanakkale Meteoroloji İstasyonunun verileri kullanılmıştır. Bölgenin Sıcaklık Dağılımı Çanakkale İli Meteoroloji İstasyonu 1975-2009 yılları verilerine göre yıllık ortalama hava sıcaklığı 14,89 C dir. En yüksek sıcaklık 38,8 C ile Temmuz, en düşük sıcaklık ise -11,2 C ile Şubat ayında gerçekleşmiştir. 2009 yılına kadar olan rasatlarda; yıllık maksimum sıcaklık ortalaması 19,35 C, minimum sıcaklık ortalaması ise 10,85 C olarak kaydedilmiştir. Bölgenin (1975-2009 yıl rasatları) sıcaklık normalleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Sayfa 23
FİZİBİLİTE RAPORU Tablo 7. Sıcaklık Değerleri I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK En Yüksek Sıcaklık C En Düşük Sıcaklık C Ortalama Sıcaklık C Ort. Düşük Sıcaklık C Ort. Yüksek Sıcaklık C 18,4-8,6 6,2 3,2 9,6 21,2-11,2 6,3 3,2 9,8 24,2-8,4 8,2 4,8 12,3 26,1-1,3 12,5 8,6 17,0 32,1 3,4 17,4 12,9 22,3 36,4 8,4 22,3 17,0 27,6 38,8 11,6 24,9 19,6 30,4 38,6 11,6 24,7 19,7 30,2 35,4 8,2 20,8 16,0 26,1 31,7 0,4 16,0 12,2 20,6 25,2-2,8 11,3 8,0 15,2 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Meteoroloji İst:Çanakkale Rasat Süresi: 1975-2009 20,4 38,8-7,2-11,2 8,1 14,89 5,1 10,85 11,2 19,35 Ortalama Sıcaklık 22,3 24,9 24,,7 20,8 17,4 16 12,5 11,3 6,2 6,3 8,2 8,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Şekil 15. Ortalama Sıcaklık (C) Bölgenin Yağış Dağılımı Çanakkale İli Meteoroloji İstasyonu 1975-2009 yılları verilerinee göre yıllık ortalamaa aylık toplam yağış miktarı 590,6 mm olup, aylık maksimum yağış miktarı ise 110 mmm ile Mayıs ayında gerçekleşmiştir. 1975-2009 yılları arasıı rasatlarda yağış miktarı 0,1mmm olduğu günler toplamının yıllık ortalaması 81,5 gün, yağış miktarı 10mm olduğu günler toplamının yıllık ortalaması 19,5 gün ve yağışş miktarı 50mm olduğu günler toplamının yıllık ortalaması 0,8 gün olarak gözlenmiştir. Sayfa 24
FİZİBİLİTE RAPORU Tablo 8. Yağış Değerleri I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK Aylık Toplam Yağış Ortalaması (mm) Aylık Maksimum Yağış (mm) 84.7 91,5 62.5 58,7 65.9 86,0 47.9 72,2 32.8 110 20.7 50,5 12 50,4 4.7 32,2 19.3 41,2 46.8 62 90.6 98,2 102.7 96,3 590.6 110 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Meteoroloji İst.:Çanakkale İli Rasat Süresi: 1975-2009 120 100 80 60 40 20 Sütun2 0 1 2 3 4 5 6 Aylar 7 8 9 10 11 12 Şekil 16. Ortalama Yağış (mm) Bölgenin Rüzgâr Dağılımı Çanakkale İli Meteoroloji İstasyonu 1975-2009 yılları süresincee tespit edilen hâkim rüzgâr NNE (kuzey-kuzey doğu) yönlüdür. Sayfa 25
FİZİBİLİTE RAPORU Tablo 9. Uzun Yıllar Rüzgârın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) I II III IV V VI VII VIII IX X N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW 1230 8629 3719 2388 879 197 185 967 1651 1502 963 428 178 101 228 1297 7756 3820 1758 299 128 187 978 1366 1385 996 635 128 119 228 1420 8263 3902 1682 739 140 76 551 1142 1492 1925 693 331 150 338 1641 5987 3588 1777 556 174 88 382 1018 1817 2382 869 420 245 587 16366 77677 39433 19011 482 185 109 291 590 1458 1879 1037 210 229 570 1851 7037 4183 2345 523 187 90 204 399 1115 1552 754 227 369 758 1847 9860 5561 1838 688 76 29 83 195 534 498 280 126 380 750 2042 10425 5493 2022 542 128 42 46 190 507 531 240 121 187 496 1697 8301 5020 2852 629 104 58 175 385 818 1078 392 137 209 413 1577 8673 4949 2812 776 117 124 379 712 929 995 472 217 154 337 XI XIII YILLIK 1027 1041 18306 7470 7594 97762 4157 4105 54440 2655 2727 26757 685 4999 7297 141 2122 1789 181 216 1385 846 1327 6229 1829 1821 11298 1351 1656 14564 1014 1062 14875 521 538 6859 221 163 2479 135 110 2388 289 129 5123 NNW 545 602 908 1485 14944 1417 981 795 771 581 510 5666 10655 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Meteoroloji İst.:Çanakkale Rasat Süresi: 1975-2009 WNWW W Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı N NNW NW 100000 95000 90000 85000 80000 75000 70000 65000 60000 55000 50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 NNE NE ENE E Esme Sayıları Toplamı WSWW ESE SW SE SSW S SSE Şekil 2. Uzun Yıllar Esme Sayısına Göre Rüzgâr Gülü (Yıllık) Sayfa 26