HAFTALIK RAPOR 11 Ağustos 214 Temmuz ayında enflasyon aylık bazda %.4 yükseldi. Enflasyon Temmuz ayında yıllık bazda düşmeye devam edeceği beklentilerinin aksine yükseldi. Enflasyondaki yükselişte bazı alt grupların geçmiş yıllar ortalamasının üzerinde gerçekleşmesi etkili oldu. Manşet enflasyona benzer şekilde çekirdek enflasyonda da yükseliş yaşandı. Her ne kadar üretici fiyatlarında düşüş görülse de, bunun önümüzdeki dönemde manşet enflasyonu ne kadar düşürebileceği ise tartışmalı görünüyor. Enflasyondaki yükselişle birlikte, TCMB nin faiz indirimlerine devam edip etmeyeceği de piyasalarda tartışılmaya başlandı. Bu haftaki raporumuzda Temmuz ayı fiyat gelişmelerini ve TCMB para politikasına olası yansımalarını inceleyeceğiz. 14 12 1 8 6 4 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 TÜFE (y-y, %) Oca.1 Tem.1 9.32 Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Temmuz ayında aylık bazda %.4 oranında artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti (Piyasa Beklentisi: %.12, VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Beklentisi: - %.17). Yıllık bazda TÜFE ise Haziran ayındaki %9.16 seviyesinden Temmuz ayında %9.32 seviyesine yükseldi. Temmuz ayında enflasyonun beklentimizden yüksek gerçekleşmesinde, giyim ve ayakkabı grubunun geçmiş yıllar ortalamasının altında bir düşüş göstermesi ve alkollü içecekler ve tütün grubu ile eğlence ve kültür grubundaki beklenmedik artışlar etkili oldu. TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı (puan) Temmuz ayında, enflasyonun alt gruplarına Haberleşme Yıllık Aylık bakıldığında 12 alt kalemden 8 inin geçmiş yıllar Alkollü İçecekler ve Tütün ortalmasının üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Eğlence ve Kültür Özellikle, gıda, giyim, haberleşme, eğlence ve Ev Eşyası kültür ile lokanta ve oteller gruplarındaki yüksek Giyim ve Ayakkabı gerçekleşme dikkat çekiyor. Temmuz ayında Konut eğlence ve kültür grubu fiyatları aylık bazda Lokanta ve Oteller %2.97 artarak, en yüksek artışı gösteren grup Ulaştırma oldu. Eğlence ve kültür grubunda, hem 2 Gıda ve Alkolsüz İçecekler yılının Haziran ayından sonraki en yüksek aylık -.. 1. 2. 3. artış hem de en yüksek Temmuz ayı aylık artışı gerçekleşti. Eğlence ve kültür grubundaki bu sürpriz artış ile, grup enflasyona aylık bazda.1 puan katkıda bulundu. Eğlence ve kültür grubunun ardından, en yüksek aylık artışı gösteren ikinci grup ise alkollü içecekler ve tütün grubu oldu. Bir önceki aya göre %1.99 oranında artan grup fiyatları, enflasyona aylık bazda.1 puan katkı yaptı. Temmuz ayında, aylık bazda %1.9 artan haberleşme grubu fiyatları da aylık enflasyona.9 puan katkıda bulundu. Haberleşme grubundaki artışta, cep telefonu azami ücret sınırının artırılmasının da etkili olduğu görülüyor. Jeopolitik risklerle akaryakıt fiyatlarındaki artışlar ve bayram nedeniyle şehirlerarası otobüs ve uçak bilet fiyatlarındaki artışlar sonucu, bir önceki aya göre %.71 oranında artış gösteren ulaştırma grubu fiyatları aylık enflasyona.11 puan ile en yüksek artış yönlü katkıyı yapan grup oldu. Geçmiş yıllar Temmuz aylarında ortalama %.32 oranında düşüş gerçekleştiren ve enflasyona düşüş yönlü katkı sağlayan gıda grubunda bu yıl aylık bazda %.3 oranında artış yaşandı. Böylece gıda ve alkolsüz içecekler grubu, 214 yılı Temmuz ayında enflasyona artış yönlü katkıda bulundu. Son aylarda, gıdanın geçmiş yıllar ortalamasının üzerinde gerçekleşmesi, önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarında bir düzeltme yaşanabileceği beklentisini doğurdu. Ancak Rusya ve batılı ülkeler arasında artan gerginlikler ile Rusya nın bu ülkelerden ithalatı durdurması ve Türkiye ye yönelmesi, yurtiçinde fiyatları yukarı
Oca.4 Ağu.4 Mar. Eki. May.6 Ara.6 Tem.7 Şub.8 Eyl.8 Nis.9 Kas.9 Haz.1 Ağu.11 Mar.12 Eki.12 May.13 Ara.13 yönlü etkileyebilecektir. Bu nedenle, gıda fiyatlarında beklenen düşüş sınırlı olabilecektir. Lokanta ve oteller grubunda da geçmiş yıllar ortalamasının üzerinde bir artış yaşandı. Bir önceki aya göre %1. oranında artış gösteren grup fiyatları, en yüksek Temmuz ayı artışını gerçekleştirdi. Temmuz ayında, aylık enflasyona düşüş yönlü katkı yapan tek grup, bir önceki aya göre %3.28 oranında gerileyen giyim ve ayakkabı grubu oldu. Ancak giyim ve ayakkabı grubundaki gerilemenin, -%.9 olan geçmiş yıllar ortalamasının altında kaldığını görüyoruz. 14 12 1 8 6 4 2-2 -4 I Endeksi* I Endeksi (%, y-y) * Mevsimsellikten arındırılmış endeksin aylık değişiminin yıllıklandırılmış 3 aylık hareketli ortalaması, VakıfBank Haziran ayında aylık bazda %.31 oranında artış gösteren, enerji ve gıda gibi kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen, çekirdek enflasyon Temmuz ayında da %.29 oranında yataya yakın bir artış kaydetti. Yıllık bazda çekirdek enflasyondaki artış Haziran ayındaki %9.6 seviyesinden Temmuz ayında %9.7 seviyesine yükseldi. Çekirdek enflasyonun (I endeksi) mevsimsellikten arındırılmış hali ile birlikte çizdirilmiş grafiğe bakıldığında çekirdek enflasyonda mevsimsel etkilerin varlığı görülmektedir. Temmuz ayında artış gösteren endeksin mevsimsellikten arındırılmış veriye göre yataya yakın bir düşüşte olduğu görülmektedir. Çekirdek eflasyonda ciddi bir hareket olmasa da momentumunda bir yavaşlama dikkat çekmektedir. Bir önceki yılın aynı ayına göre Temmuz ayında %9.32 seviyesinde gerçekleşen manşet enflasyonun üzerinde %9.7 olarak gerçekleşen çekirdek enflasyonun bu ayki yükselişinde yine ulaştırma grubu fiyat artışlarının etkili olduğu görülüyor. Enflasyonda en yüksek artışı gösteren grup olan eğlence ve kültür grubundaki artış da, çekirdek enflasyondaki artış da etkili oldu. Ancak söz konusu grubun enflasyon içerisindeki ağırlığının az olması 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Tem.4 Mar. Kas. Tem.6 Mar.7 Kas.7 Tem.8 Mar.9 Kas.9 Tem.1 Mar.11 Kas.11 Mar.13 Kas.13 nedeniyle, çekirdek enflasyondaki artışa da katkısı sınırlı kaldı. Temmuz ayında çekirdek enflasyonun yıllık bazda yeniden yukarı dönmesi, önümüzdeki dönemde enflasyonun gidişatı için risk oluşturabilir. Yİ-ÜFE (y-y, %) Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE), Temmuz ayında bir önceki aya göre %.73 oranında arttı. 2 1 Yıllık bazda baktığımızda ise Yİ-ÜFE nin Haziran ayındaki %9.7 seviyesinden Temmuz ayında %9.46 seviyesine gerilediği görülüyor. Kur 1 9.46 etkisinin azalmasıyla Yİ-ÜFE de bir miktar düşüş yaşandı. Ancak her ne kadar maliyet enflasyonunda yavaşlama başlamış görülse de, bu - yavaşlamanın çekirdek enflasyondaki artış da dikkate alındığında manşet enflasyonu aşağı çekip çekmeyeceği tartışmalı görünüyor. Ayrıca son dönemde artan jeopolitik risklerle birlikte kurda görülen yükselişin devam etmesi durumunda, maliyet enflasyonunda yeniden artış görülebilir. Endekse ana sanayi grupları bazında baktığımızda en çok dayanıksız tüketim malları grubu olmak üzere tüm gruplarda aylık ve yıllık bazda artış yaşandığı görülüyor. Tüm sanayi gruplarının Yİ-ÜFE nin aylık bazdaki artışına katkı yaptığı görülürken Enerji grubunun 213 yılsonuna göre %1.43 oranında azalış gösterdiği ve paralel olarak da Elektrik, Gaz sektör grubunun yine 213 yılsonuna göre %.14 oranında azalış gösterdiği görülüyor. Endekse sanayideki sektörler bazında baktığımızda ise aylık bazda en yüksek artışın %1.82 oranında olmak üzere madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yaşandığı görülüyor. Sonuç olarak, Temmuz ayında enflasyon beklentilerin üzerinde aylık bazda %.4 oranında arttı. Böylece yıllık enflasyonda da beklentilerin tersine yeniden yukarı yönlü bir hareket yaşandı. Temmuz ayında enflasyonun beklentilerden sapmasında bazı gruplardaki sürpriz artışlarla birlikte giyim grubunun geçmiş yıllar trendine bakıldığında oluşan beklentiden daha kısıtlı bir azalış göstermesi de etkili oldu. Son dönemde, geçmiş yıllar ortalamalarının oldukça üstünde seyreden gıda fiyatları da manşet enflasyonunun yüksek seyretmesine neden oluyor. Ayrıca Temmuz ayında, Yİ-ÜFE de düşüş olmasına karşın, çekirdek enflasyonda artış yaşanması, önümüzdeki dönemde manşet enflasyondaki düşüşün beklenildiği kadar olmayabileceğini gösteriyor. Enflasyonda yaşanan son yükseliş; yılsonu enflasyonunun %8 in üzerinde gerçekleşme ihtimalini artırmış görünüyor. Ayrıca, Rusya nın Türkiye den ihracatının artmasıyla gıda fiyatlarında yükseliş yaşanabilecek olması ve yıl içinde yapılması beklenen ancak ötelenen doğalgaz ve elektrik zamlarının da önümüzdeki aylarda yapılması olasılığı da, enflasyonun yılı %8 in üzerinde sonlandırması ihtimalini artırıyor. Tüm bu sebeplerle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayındaki yılın son Enflasyon Raporu nda yılsonu enflasyon beklentisini %7.6 seviyesinden yukarı yönlü revize ihtimali bulunuyor. Son dönemde ekonomik aktivitede yaşanan yavaşlamanın büyümede bir miktar düşüşe işaret etmesi faiz indirim ihtimalini desteklese de, son enflasyon rakamının ve artan jeopolitik risklerin, TCMB nin 27 Ağustos taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz indirimine gidebileceği alanı daralttığı görülüyor. Ancak son dönemde artan jeopolitik riskler sonucu kısa vadeli faizlerde ve 2 yıllık gösterge tahvil getirisinde yükseliş yaşanması piyasada faiz indirimi beklentilerinin giderek azaldığına işaret ediyor. Bu nedenle TCMB bu toplantısında politika faiz oranında bir değişikliğe gitmeyip, sadece faiz koridorunun alt bandı olan gecelik borç alma faiz oranını %7 ye indirmekle yetinebilir. Yukarıda bahsettiğimiz nedenlere karşın, 27 Ağustos a kadarki süre içinde Cumhurbaşkanlığının seçiminin bitmesi, jeopolitik risklerin azalması sonucu kurda ve faizlerde düşüş yaşanması durumunda TCMB nin faiz indirimi ihtimali yeniden kuvvetlenebilir. Ancak, bundan sonraki faiz kararları enflasyona daha da duyarlı olacaktır. Bu nedenle faiz kararı için enflasyonun seyri yakından takip edilmeli. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağus Eyl Eki Kas Ara Sanayi üretimi Haziran ayında yıllık bazda %1.4 arttı. Haziran ayı sanayi üretimi yıllık artışı %1.4 oranı ile beklentilerin altında gerçekleşerek ekonomik aktivitede yavaşlamaya işaret etti. Haziran ayı verisi ile birlikte sanayi üretimi ikinci çeyrekte %2. arttı. Temmuz ayına ilişkin öncül göstergeler yavaşlama sinyali verirken, Ramazan Bayramı tatili ve olumsuz baz etkisi nedeniyle sanayi üretiminde belirgin bir düşüş yaşanmasını bekliyoruz. TCMB nin Mayıs ve Haziran da aldığı faiz indirim kararlarının bu düşüşü kısmen yavaşlatması beklenebilir. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre arındırılmamış verilere göre %1.9 seviyesindeki beklentimizin altında %1.4 oranında arttı (piyasa beklentisi %1.8). Takvim etkisinden arındırılmış verilere göre de sanayi üretiminde yıllık bazda %1.4 artış gerçekleşti (beklentimiz: %2.8, piyasa beklentisi: %2.3). Sanayi üretimi arındırılmamış verilere göre Haziran da bir önceki aya göre %.8, takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise %1.7 geriledi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise Haziran ayında aylık bazda %.1 oranında sınırlı bir artış kaydetti. Mevsim etkilerinden arındırldığında endeksin çok hafif bir yükseliş göstermesi, Haziran ayına ait mevsimsel faktörlerin sanayi üretimini azaltıcı rol oynadığını gösteriyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırlmış endeks Mayıs ayına göre daha olumlu bir görünüm yansıtsa da, bir artış ivmesi söz konusu değil. Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) 21 211 212 213 214 2 2 1 1 - -1 Kaynak: TUİK 12 1 8 6 4 2-2 Sanayi Üretimi Ana Sektörler İtibarıyla Yıllık % Değişim Ara Malı Dayanıklı Tüketim Malları Haz.13 Haz.14 Dayanıksız Tüketim Malları Enerji Sermaye Malı Haziran ayı sanayi üretim endeksini alt sektörler bazında incelediğimizde iç talepte bir önceki ay görülen yavaşlamayı giderecek eğilimler göze çarpıyor. Ara malı ve enerji dışında diğer üç ana sektörde Mayıs ta yaşanan azalış eğilimi Haziran da ortadan kalktı. En belirgin artış yıllık bazda %6.7 artan dayanıklı tüketim malı imalatında yaşandı. Söz konusu grup Aralık 213 ten bu yana en hızlı yükselişini kaydetti. Yıllık bazda %2.2 artan dayanıksız tüketim malları ile %1.9 artan sermaye malı imalatında Mayıs ayında azalan performans bir miktar telafi edildi. Ara malı üretiminde Haziran da geçen yılın aynı ayına göre değişim yaşanmaması, ara malı ithalatındaki artışın gösterdiği üzere TL de yılın ilk aylarına göre gerçekleşen nispi değerlenmenin ara malı ithalatını yurtiçi üretime kıyasla daha cazip hale getirdiğini gösteriyor. Sanayi üretiminin yaklaşık üçte ikisini oluşturan imalat sanayi üretimi ise Mayıs ayındaki %.8 lik yıllık artışın ardından Haziran da %1. arttı. İmalat sanayiinde yıllık bazda en yüksek artış yaşanan alt sektör %21.9 artan tütün ürünleri, en hızlı düşüş yaşanan sektör ise %19.4 oranı ile, önceki aylarda en hızlı artışların yaşandığı bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı oldu. İmalat sanayi içindeki ağırlığı yüksek olan sektörlerin genelinde Mayıs ayına göre yıllık artışlarda kısmi bir toparlanma göze çarpıyor. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl.11 May.12 Eyl.12 May.13 Eyl.13 May.14 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 61 9 7 3 1 49 47 4 PMI İmalat Endeksi PMI İmalat Üç aylık Hareketli Ort. 12 11 11 1 1 9 9 Reel Kesim Güven Endeksi Kapasite Kul. Oranı (%) 78 77 76 7 74 73 72 71 7 Kaynak: Reuters, Markit, Vakıfbank Haziran ayı sanayi üretiminde öncül göstergelerin genel olarak işaret ettiği ölçüde bir yavaşlama yaşanmadı. Ancak başta PMI Satın Alma Yöneticileri İmalat endeksi olmak üzere öncül göstergelerin Temmuz ayında ekonomik aktivitede düşüş sinyali verdiğini görüyoruz. PMI İmalat endeksinin Haziran da Temmuz 213 ten bu yana ilk kez eşik değerinin atlına inmesi ve Temmuz da 48. e gerilemesi, aynı zamanda endeksin üç aylık hareketli ortalamasının da Temmuz da 49.1 ile Haziran 29 dan bu yana ilk kez seviyesinin altına gerilemesi, PMI ın ekonomik aktiviteye dair yavaşlama sinyallerinin arttığını gösteriyor. Öte yandan PMI imalat endeksinin Ağustos 28 Mart 29 dönemi hariç üst üste en çok altı ay gerilemiş olması, son beş aydır düşüş eğiliminde olan endeksin düşüşüne Ağustos ayından sonra ara verme ihtimaline işaret ediyor. Üçüncü çeyreğe ilişkin öncül göstergeler değerlendirilirken, ABD Merkez Bankası Fed in daraltıcı para politikasına dair beklentiler ile Rusya ve Ukrayna arasındaki yüksek tansiyona ek olarak, Irak kaynaklı jeopolitik gerginliklerin artmasının yurtiçinde üretim iştahı ve imkanlarını olumsuz etkileme olasılığı göz ardı edilmemeli. Temmuz ayında Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı tatili etkisiyle sanayi üretiminde belirgin bir düşüş yaşanacağını tahmin ediyoruz. Bu nedenle Merkez Bankası nın Mayıs ve Haziran da aldığı faiz indirim kararlarının kredi hacmi ve yatırım kararları üzerindeki gecikmeli etkilerinin Temmuz ayından sonra sanayi üretimine yansıması beklenebilir. Öte yandan ABD ve Avrupa Birliği nin Rusya ya Ukrayna ile arasında yeniden artan gerginlikler nedeniyle uyguladığı yaptırımları artırma kararı alması, Rusya nın ise bu duruma ABD ve AB den yapılan ithalata ambargo uygulayacağını açıklayarak tepki vermesi Türkiye nin dış ticaretinde de bazı değişikliklere yol açabilir. Rusya nın Türkiye den işlenmemiş gıda ürünlerinin yanı sıra işlenmiş gıda ve diğer imalat sanayi ürünleri ithalatını artırması halinde, bu durum sanayi üretimine de artış şeklinde yansıyacaktır. Benzer şekilde Euro Bölgesi ekonomisinin gidişatının olumlu hale gelmesi de dış talep kanalı ile sanayi üretimini olumlu etkileyebilir. Bu arada, Irak ta devam eden karışıklıkların sanayi üretimine olumsuz etkisi de önemini koruyacaktır. Döviz kurunda Ağustos ayında yaşanan yükselişin yılın ilk çeyreğinde olduğu gibi ihracat kanalı ile sanayi üretimini artırıcı rol oynayabileceği unutulmamalıdır. Bu arada, bir önceki raporumuzda da vurguladığımız gibi döviz kuru geçişgenliğinin enflasyonist baskıları artırması halinde faiz oranlarının gerilemesi için gereken alanın sağlanması güçleşebileceği için, sanayi üretiminin bu süreçte ilk çeyrekteki güçlü performansının üzerine çıkma ihtimali de azalacaktır. Haziran ayı rakamları ile birlikte sanayi üretimi, 214 ün ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre üretim performansının azalacağı öngörümüz doğrultusunda, yıllık ortalama %2. oranında arttı. Sanayi üretimi ile büyüme oranları arasında bire bir korelasyon bulunmayıp, bu oran ikinci çeyrek büyüme beklentimiz ile uyumludur. Temmuz ve Ağustos aylarında sanayi üretiminin Ramazan ayı ve Bayram tatili dolayısıyla dalgalı ve döneme girecek olması beklentilerde de sapmaları gündeme getirebilir. Ancak sanayi üretimi ve diğer makro göstergeler ile mevcut gelişmeler şu an için %3. seviyesindeki 214 yılı büyüme beklentimiz ile uyumludur. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (11-1 Ağustos 214) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 11.8.214 Japonya Tüketici Güven Endeksi (Temmuz) 41.1 -- 12.8.214 Almanya ZEW Endeksi (Ağustos) 27.1 17. Fransa Cari İşlemler Dengesi (Haziran) -3.1 milyar -- İtalya TÜFE (Temmuz, y-y) %. %. Japonya Sanayi Üretimi (Haziran, a-a) -%3.3 -- 13.8.214 ABD Perakende Satışlar (Temmuz, a-a) %.2 %.3 Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Haziran, a-a) -%1.1 %.4 Almanya ÜFE (Temmuz, y-y) -%.8 -- TÜFE (Temmuz, a-a) %.3 %.3 Fransa TÜFE (Temmuz, y-y) %.6 %.6 İngiltere İşsizlik Oranı (Haziran) %6. %6.4 Japonya GSYH (214 2.çeyrek, ç-ç) %1.4 %. 14.8.214 Türkiye Cari İşlemler Açığı (Haziran) 3.4 milyar $ 3.9 milyar $ ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 289 bin kişi -- Euro Bölgesi GSYH (214 2.çeyrek, ç-ç) %.2 %.1 TÜFE (Temmuz, y-y) %.4 %.4 Almanya GSYH (214 2.çeyrek, ç-ç) %.8 -%.1 Fransa GSYH (214 2.çeyrek, ç-ç) %. %.1 Japonya Makine Siparişleri( Haziran, a-a) -%19. %1.3 1.8.214 Türkiye İşsizlik Oranı (Mayıs) %9 -- ABD Michigan Üniv. Tük. Güv. End. (Ağustos) 81.8 82. Kapasite Kullanım Oranı (Temmuz) %79.1 %79.2 Sanayi Üretimi (Temmuz, a-a) %.2 %.3 ÜFE (Temmuz, y-y) %1.9 %1.8 İngiltere GSYH (214 2.çeyrek, ç-ç) %.8 %.8 6 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haz.1 Ara.1 Haz.2 Ara.2 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.14 May.14 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 Eki.13 Şub.14 Haz.14 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 213Ç3 214Ç1 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 Reel GSYH (y-y, %) 2 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 - -1-1 -2 4.3 1 1 - Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi 4 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 7 3 1 2 1 1 3 1-1 -3-1 - - Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi 8 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 19 17 1 13 11 9 7 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 174.9 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK 7
Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6 4 4 3 3 PMI Imalat Endeksi Kaynak:Reuters 8
Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 7.27 1.28 7.28 1.29 7.29 1.21 7.21 1.211 7.211 1.212 7.212 1.213 7.213 1.214 7.214 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 9.7 9.32 2 2 1 1 - ÜFE (y-y, %) 9.46 Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 26 24 22 2 18 16 14 12 1 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 23 21 19 17 1 13 11 9 7 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Gıda Enerji Tüfe Kaynak: Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 8 7. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 7.27 13 13 12 TÜFE Bazlı (23=1) 7 12 6. 6 6.73 11 11 1 19.7. 1 9
Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 17 16 1 14 13 12 11 1 9 8 7 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 3 1 49 47 4 43 41 39 37 3 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kaynak: TOBB 1
Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 1 9 8 7 6 Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 11
21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 213 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 1 Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 7-1 47-2 37-3 27-4 17-7 -6-3 Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 28.1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12
Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 2 2 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 Reel Faiz Nominal Faiz 1 1 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.4 2.1-2.26.2 9.9 Euro Bölgesi.9.4 2.88.1-8.4 Almanya 2.3.8 7.2.1 14 Fransa.7.6-1.61.1-22.8 İtalya -.8. -1.99.1 14.6 Macaristan 3. -.3 1.** 2.1-18.9 Portekiz 1.3 -.2-2.2**.1-24. İspanya 1.2 -.3.7.1-7.7 Yunanistan -. -.8.68.1-1. İngiltere 3.2 1.9-3.34. -2. Japonya 3. 3.6.7.1 41. Çin 7. 2.3 2.3** 6. 14.7 Rusya.9 7. 1.6 8.2 -- Hindistan 4.6 6.49-1.99 8. -- Brezilya 1.91 6. -3.63 11. 19. G.Afrika 1.6 6.6 -.24**.7 4. Türkiye 4.3 9.32-7.9 8.2 73.9 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 213 verileridir. **: 212 verisi. 13
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 212 213 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 214 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 41 786 1 61 1 47 39 (214 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4. 4.3 (214 1Ç) 3. Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2. 3.4 1.4 (Haziran 214) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74.9 (Temmuz 214) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 1. 9. (Nisan 214) 9.3 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.16 7.4 9.32 (Temmuz 214) 8.7 ÜFE (y-y. %) 2.4 6.97 9.46 (Temmuz 214) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 167,44 22,331 242,68 (1.8.214) -- M2 731,77 91,2 969,84 (1.8.214) -- M3 774,61 9,979 1,12,21 (1.8.214) -- Emisyon 4,6 67,76 77,78 (1.8.214) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 1,32 112,2 112,398 (1.8.214) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3. 3. 7. (8.8.214) -- TRLIBOR O/N.78 8. 9.1 (8.8.214) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 48,497 6,4 3,434 (Mayıs 214) 1, İthalat 236,4 22,14 2,776 (Haziran 214) -- İhracat 12,462 12,83 12,923 (Haziran 214) -- Dış Ticaret Açığı 84,83 99,337 7,83 (Haziran 214) 86, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386. 43. 48.4 (Haziran 214) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 14.7 182.8 18. (Haziran 214) -- Kamu Net Borç Stoku 24.6 197.6 191.8 (214. 1Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 212 Haziran 213 Haziran Bütçe Gelirleri 24,84 31,44 34,7 (Haziran 214) -- Bütçe Giderleri 31,74 32,63 3,17 (Haziran 214) -- Bütçe Dengesi -6,27 1,199-613 (Haziran 214) -- Faiz Dışı Denge -4,389 33 99 (Haziran 214) -- 14
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Buket Alkan Uzman buket.alkan@vakifbank.com.tr 212 398 19 3 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Elif Enginn Uzman Yardımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr