1.2.9 Hesap verebilirlik Performans ölçümü, raporlama, izleme & değerlendirme 3. Hafta: Kurumların raporları & izlemesi Mr Petri Huovinen, Finlandiya Hazine
13. Gün 14 Ekim 2011
Hesap verebilirlik ve piyasa odaklılık
Müşteri bakış açısı Kamu sektörü tarafından sunulan hizmetler daha çok müşteri-odaklı olmalı. Amaç vatandaşlara rahatlık ve değişik seçenekler sunmaktır. Bugünlerde kamu ve özel hizmetler arasında karşılaştırma ve rekabet mevcut bu, hizmetlerin kalitesini arttırır mı? Hizmet tedarikçilerin müşterilerin ihtiyaçlarına yanıt verebilmeleri önemlidir. Hizmetleri dışarı vermek piyasa hesap verebilirliğine uymanın bir yoludur.
Hesap verebilirlik ve piyasa odaklılık Temel zemin Kamu kurumları kimin / hangi kurumun hizmetleri ürettiğinden bağımsız olarak her zaman faaliyetleri hakkında hesap vermek durumundadır. Örnek bazı hizmetler özel sektöre verilmiş olabilir Bazı hizmetlerin dışarıdan alındığı durumlarda, kamu kurumları ekonomik açıdan en avantajlı düzenlemeleri bulmakla sorumludur.
Satınalma prosedürleri satınalma mevzuatında belirtilen hükümlere göre yapılmalıdır. Satınalma düzenlemesi diğerlerine kıyasla ihale prosedürünün farklı aşamalarını kapsar. İhale belgelerinin hazırlanması duyurulması Kamu satınalma (1/3) Kamu ihalelerinin sonuçlandırılması
Kamu satınalma (2/3) Kamu satınalma prosedürleri ulusal satınalma mevzuatına ve Avrupa Birliği nin direktiflerine göre uygulanmalıdır. Asıl amaç kamu fonlarının verimliliğinin arttırılması ve Finlandiya daki işletmeler dahil Avrupa daki işletmelerin rekabet edebilirliğini zenginleştirmektir. Düzenleme malların, hizmetlerin, sermayenin ve işgücünün serbest dolaşımını güvenlik altına alınmasıdır. Bunlar, Avrupa Birliği ni kuran Antlaşma nın temel özgürlükleridir.
Kamu satınalma (3/3) Kamu satınalma düzenlemesinin temel ilkeleri şunlardır: Şeffaf ve verimli ihale süreci İhaleye girenlerin eşit ve ayrımcılık olmaksızın muamele edilmesi Verimli rekabet sağlamak için şeffaf ve eşit ihale prosedürleri önemlidir. İhale prosedürlerinde rekabet -> mümkün olduğunca ekonomik açıdan verimli satınalmalar Eşitlik ve ayrımcılık olmaması ilkeleri, ihaleye katılanların eşit muamelesini ve öngörülen kriterlere göre ihalenin verilmesini gerekli kılar.
Kamu ihaleleri aşağıdakilere göre tarafa verilmelidir: Ekonomik olarak en avantajlı ihale teklifi En düşük fiyat Kamu ihaleleri Eğer ihale, ekonomik olarak en avantajlı ihale teklifi veren tarafa verilmişse ihaleler önceden belirlenmiş kriterlere göre ölçülür.
İhalelerin duyurulması (1/2) İhaleyi veren yetkililer ihalelerini ilan etmekle yükümlüdür. Kamu ihalelerinin ilan edilmesinin amacı ihale prosedürlerinde gerçek rekabeti sağlamaktır; bu şekilde, ihaleyi yapan yetkililer mümkün olduğunca ekonomik açıdan verimli satınalmalar yapabilirler. Bunlara ek olarak, ilan uygulaması şeffaflık ilkesinin etkililiğini garanti altına alır. Kamu ihalelerinin duyurulması İstihdam ve Ekonomi Bakanlığı nın sağladığı kamu ihalelerinin ücretsiz listelendiği elektronik forum olan HILMA da yapılmalıdır.
İhalelerin duyurulması(2/2) İşletmeler HILMA yı devam eden satınalma prosedürleri hakkında gerçek zamanlı bilgi ve gelecek prosedürler hakkında önceden bilgi almak için kullanabilirler. İhaleleri duyurma zorunluluğu ulusal ve AB eşiklerinin üzerindeki ihaleleri kapsar.
Eşik değerler (1/2) Ulusal eşik değerler 1 Haziran 2010 dan itibaren Kamu İhaleleri hakkında Finlandiya Yasası için başvuru kapsamı Eşik değerlerin altındaki teklifler başvuru dışında kalır. İhale çeşidi Eşik Değer (euro) Hizmet ve mal ihaleleri İmtiyazlar Ek B deki sağlık bakım ve sosyal hizmetler ihaleleri (Grup 25) ve eğitim hizmetleri işverenle müşterek satınalma anlaşması İş sözleşmeleri İş imtiyazları 30 000 30 000 100 000 150 000 150 000 Tasarım yarışmaları 30 000
Eşik Değerler (2/2) AB- eşik değerleri hangi ihale tekliflerinin AB çapında ihale prosedürlerine girebileceğini belirler bunlar genellikle ulusal eşik değerlerden yüksektir. Bunlara ek olarak, kamu satınalma için her kurumun normalde daha spesifik ek kuralları ve talimatları vardır.
Nasıl işliyor? Kamu satınalma düzenlemesi iyi ve destekleyici bir yapı ancak; Uygulamadaki süreç çok bürokratik, karmaşık ve sıkı Gerekli olduğu kadar esnek düzenlemelere izin vermiyor.
Grup tartışması Türkiye de kamu satınalmaları nasıl düzenleniyor? Finlandiya (AB) ve Türkiye deki prosedürleri karşılaştırınız.
Kamu Özel Ortaklığı nedir? Kamu ve özel oyuncular arasında işbirliği Kamu-Özel Ortaklıkları (KÖO) ve hesap verebilirlik İşbirliği göreceli olarak uzun olmalı Anlaşmanın önemli bir parçası riskleri paylaşmaktır Oyuncular beraber bir şeyler üretir ve iki taraf da katkıda bulunur
KÖO ve hesap verebilirlik olumlu yanları Paydaşlarla ortaklık potansiyel olarak kazan-kazan durumu Politika için öncelik Kamu ortakları çıktı kriterlerini belirler ve bazı operasyonel görevleri özel sektöre kaydırır, ama proje üzerinde son söz söyleme hakkı her zaman kamuya aittir. Yüksek şeffaflık Hepsi fiyat ve zaman çerçevesinde Riskler makul ölçüde dağıtılır Hükümet kamu ürünleri veya hizmetlerinden ne beklediğini kesin bir şekilde tanımlayabilir. KÖO düzenlemesi yazılı sözleşmelerde tanımlanır. Siyasi gündemde önemli
KÖO ve hesap verebilirlik olumsuz yanlar Doğrudan bakanlığın kontrolünün kaybı Karmaşık ve teknik bilgi Bilginin ticari gizliliği şeffaflığı azaltır Yanıt verememe Özel şirketlere uygulanan mali cezalar her zaman yeterli değil Bazı kamu hizmetleri başarısız olmak için çok önemli Siyasi münazara yok
KÖO larda iyi hesap verebilirlik (1/2) Düzgün temsil Aktif olarak bütün ilgili paydaşları sürece dahil etmek Tam şeffaflık Performans kriterleri, maliyetler, riskler ve zaman çerçevesi Riskler, maliyetler ve çıktı Tarihi belli ihaleler, sabit fiyat ve tasarım, inşaat ve bakımdan dolayı artan sorumluluk Bütün bu kriterler yasal olarak bağlayıcılığı olan sözleşmelerde yazılıdır.
KÖO larda iyi hesap verebilirlik(2/2) Planlanan referans çerçevesi Hükümet kamu ürünlerinin ve hizmetlerinin çıktılarını açıkça belirler Açıkça belirtilen performans şartnameleri Gerçek yanıt verme Özel ortakların yetersiz performansı durumunda ceza için daha fazla araç Kompakt bilgi KÖO anlaşmaları açık çıktılar ve performans kriterlerinde tanımlandığından fazla bilgileri gereken yeterli seviyeye indirme fırsatı mevcut
Etik hesap verebilirlik Hazine den örnekler
Tamamlayıcı Talimatlar Maliye Bakanlığı konuk ağırlama, yardımlar ve hediyeler konusunda genel kılavuzlar belirlemiştir nasıl uygulanacağına ilişkin Hazine nin kendi personeli için daha detaylı kuralları mevcuttur.
Alınan hediyeler konusunda Hazine yönetimini bilgilendirmek Resmi yıl içerisinde alınan bütün hediyeler ortak dosyada listelenmeli Hediyenin değeri 30 yu aşıyorsa değeri tahminen verilmeli Hediye kamu görevlisi tarafından kabul edilemez, edilirse kamu görevlisine veya yetki merciine olan güveni azaltabilir.
Özel sektörün bakış açısından etik hesap verebilirlik Büyük şirketler itibarları konusunda çok dikkatli ve sıkıdır kamu görevlilerine yasa dışı/uygun olmayan hediyeler sunarak itibarlarını tehlikeye atmazlar. Finlandiya da birçok büyük şirketin kamu görevlileriyle işbirliği konusunda çalışanları için koyduğu kurallar vardır (konuk ağırlamayla ilgili talimatlar)
IBM in 100. yılı etkinliğe davet Davetiyeyi kurumun İnsan Kaynakları yöneticisinin kabul etmesi gerekli idi. IBM Örneği Kabulün IBM e etkinlikten önce gönderilmesi gerekli idi. Ayrıca etkinlikte ikram edilen akşam yemeğinin kişi başına fiyat bilgisi de IBM tarafından verildi.