PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE YSE Yapı San. ve Tic. A.Ş. Nenehatun Cad. No: 104 Gaziosmanpaşa/ANKARA 0 312 446 10 20 0 312 446 14 00 Kalker Ocağı 150.000,00 TL Bartın İli, Amasra İlçesi, Dizlermezeci Köyü Proje (ÇED) Alanı Koordinatlar Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 33 Zon : 36 Ölçek Faktörü : 6 derecelik 463676:4627680 464037:4627750 464228:4627750 464176:4627730 463999:4627619 463770:4627517 463708:4627495 Koordinat Sırası: Enlem, Boylam Datum : WGS-84 Türü : Coğrafik D.O.M. : -- Zon : -- Ölçek Faktörü : -- 41.7985424:32.5623582 41.7991893:32.5666991 41.7991980:32.5689981 41.7990155:32.5683734 41.7980077:32.5662497 41.7970786:32.5634996 41.7968776:32.5627547 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED Yönetmeliği EK-II Listesi Madde 49. Madencilik Projeleri a) Madenlerin çıkarılması (Ek-I de yer almayanlar) PROJENİN TANIMI VE AMACI YSE Yapı San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Bartın-Amasra- Cide Yolu projesi kapsamında yolun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar gibi işlerinde kullanılacak olan kalker madeninin temini amacıyla Bartın İli Amasra İlçesi, Dizlermezeci Köyü sınırları içerisindeki 6,33 hektarlık alanda Kalker Ocağı işletmesinin yapılması planlanmaktadır. Kalker Ocağı ndan yılda 1.000.000 ton üretim yapılacaktır. Üretilecek olan kalker madeninin tamamı saha içinde herhangi bir kırma, eleme, yıkama ve zenginleştirme işlemine tabi tutulmadan ocak alanından kamyonlara yüklenerek Bartın-Amasra-Cide yolunun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar yapımında kullanılmak üzere nakliyesi yapılacaktır. i
Söz konusu kalker madeni 3213 sayılı Maden Kanunu na göre II-A grubu kapsamında yer almakta olup, 6,33 hektarlık maden sahası ile ilgili olarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne İşletme Ruhsatı müracaatı yapılmıştır. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN /ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Proje alanı, hem yapımı devam etmekte olan karayoluna mesafesi, hem de içerdiği malzeme tipi ile yol inşasının sağlıklı ve hızlı yapılabilmesine imkan sağlayacak niteliktedir ADRES Berka Mühendislik Çevre Madencilik ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Şenyuva Mah. Mertler Sok. No:50/1 Beştepe/ANKARA TELEFON 0 (312) 213 20 03-215 96 09 FAKS 0 (312) 215 96 13 03/12/2012 ii
İÇİNDEKİLER 1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ:... -1- a) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı,... - 1 - b) Doğal kaynakların kullanımı(arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.)... - 11 - c) Atık üretimi miktarı( katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal fiziksel ve biyolojik özellikleri... - 12 - ç) Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski... - 55 - d) Projenin olası çevresel etkilerine karşı alınacak tedbirler.... - 60-2. PROJENİN YERİ:... - 65 - a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi( tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.)... - 77 - b) EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi dikkate alınarak; sulak alanlar,kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik, ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı Yer altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler... - 78-3.PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri)... - 87 - SONUÇLAR:... - 87 - NOTLAR VE KAYNAKLAR NI HAZIRLAYANLARIN TANITIMI ŞEKİLLER Şekil-1. İş Akım Şeması... - 4 - Şekil-2. Delik Delme Düzeni... - 6 - Şekil-3. 11,38 metre Yüksekliğindeki Bir Deliğin Kesiti... - 8 - Şekil-4. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 19 - Şekil-5. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 20 - Şekil-6. Kontrolsüz Durumda Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 21 - Şekil-7. Kontrolsüz Durumda Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 22 - Şekil-8. Kontrollü Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 25 - Şekil-9. Kontrollü Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 26 - Şekil-10. Kontrollü Durumda Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 27 - Şekil-11. Kontrollü Durumda Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 28 - Şekil-12. Patlatma Sırasındaki Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 31 - Şekil-13. Patlatma Sırasındaki Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 32 - Şekil-14. Patlatma Sırasındaki Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 33 - Şekil-15. Patlatma Sırasındaki Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı... - 34 - Şekil-16. İşletme Aşamasında Gürültünün Mesafelere Göre Dağılımı... - 45 - Şekil-17. Patlatmadan Kaynaklı Gürültünün Mesafelere Göre Dağılımı... - 50 - Şekil-18. Acil Müdahale Planı... - 57 - Şekil-19. Yer Bulduru Haritası... - 66 - Şekil-20. Uydu Görüntüsü... - 67 - Şekil-21. Faaliyet Alanına Ait Fotoğraflar... - 69 - Şekil-22. Bartın İli Deprem Haritası... - 73 - Şekil-23. Sıcaklık Grafiği... - 73 - Şekil-24. Yağış Grafiği... - 74 - Şekil-25. Bağıl Nem Grafiği... - 74 - Şekil-26. Rüzgar Hızı Grafiği... - 75 - Şekil-27. Rüzgar Gülü Grafiği... - 76 - iii
TABLOLAR Tablo-1. ER: 3294938 Erişim Nolu Sahanın Ruhsat Alanı Koordinatları (26,61 Hektar)... - 2 - Tablo-2. ER: 3294938 Erişim Nolu Sahanın Proje (ÇED) Alanı Koordinatları (6,33 Hektar)... - 2 - Tablo-3. Bitkisel Toprak Stok Alanı Koordinatları (973 m 2 )... - 3 - Tablo-4. Pasa Stok Alanı Koordinatları (1.711 m 2 )... - 3 - Tablo-5. Stok Alanı Koordinatları (2.567 m 2 )... - 3 - Tablo-6. Delik Çapı ve Patlayıcı Madde Yoğunluğu (kg/m)... - 7 - Tablo-7. Çalışma Süreleri... - 10 - Tablo-8. Yıllık, Aylık, Günlük Üretim Kapasitesi... - 10 - Tablo-9. Tesis, Makine ve Ekipman Listesi... - 10 - Tablo-10. Personel Sayısı... - 10 - Tablo-11. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri... - 14 - Tablo-12. İşletme Aşamasında Kontrolsüz ve Kontrollü Durumdaki Toz Debileri... - 17 - Tablo-13. Rüzgar Hızı Değerleri... - 18 - Tablo-14. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 19 - Tablo-15. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 -gün)- 20 - Tablo-16. Kontrolsüz Durumda Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 21 - Tablo-17. Kontrolsüz Durumda Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 -gün)- 22 - Tablo-18. Kalker Ocağı İşletmesi Sırasında Yapılacak İşlemlerin Kontrolsüz Durumda Yapılması Sonucunda Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri... - 23 - Tablo-19. Kalker Ocağı nın Kontrolsüz İşletilmesi Sırasında En Yakın Yerleşim Yerinde Meydana Gelecek Olan Toz Miktarları... - 23 - Tablo-20. Kontrollü Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 25 - Tablo-21. Kontrollü Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 -gün)- 26 - Tablo-22. Kontrollü Durumda Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 27 - Tablo-23. Kontrollü Durumda Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımım (mg/m 2 -gün)- 28 - Tablo-24. Kalker Ocağı nın Kontrollü İşletilmesi Sırasında Yapılacak İşlemlerin Kontrollü Durumda Yapılması Sonucunda Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri... - 29 - Tablo-25. Kalker Ocağı nın İşletilmesi Sırasında En Yakın Yerleşim Yerinde Meydana Gelecek Olan Toz Miktarları... - 30 - Tablo-26. Patlatma Sırasındaki Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 31 - Tablo-27. Patlatma Sırasındaki Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 - gün)- 32 - Tablo-28. Patlatma Sırasındaki Uzun Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 )... - 33 - Tablo-29. Patlatma Sırasındaki Uzun Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 -gün)- 34 - Tablo-30. Patlatma Sırasında Meydana Gelecek Olan Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri... - 35 - Tablo-31. Patlatma Sırasında En Yakın Yerleşim Yerinde Meydana Gelecek Olan Toz Miktarları... - 35 - Tablo-32. Üretim Sırasında İş Makinelerinin Yakıt Sarfiyatları... - 36 - Tablo-33. Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyelerine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri... - 38 - Tablo-34. Kalker Ocağı İşletmesinde Kullanılacak Olan Araçların Sayıları ve Ses Gücü Düzeyleri... - 39 - Tablo-35. Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bandları Üzerine Dağlımı... - 39 - Tablo-36. Ekipmanların Mesafeye Göre Ses Basınç Düzeylerinin Oktav Bandları Üzerine Dağılımı... - 40 - Tablo-37. Frekans-Mesafe İlişkisine Göre Her bir Oktav Bandındaki Atmosferik Tutuş Değerleri... - 41 - iv
Tablo-38. Her bir Ekipmanın Mesafeye Göre Net Ses Basınç Düzeyleri... - 42 - Tablo-39. Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri... - 43 - Tablo-40. Her bir Ekipmanın Düzeltme Faktörlerine Göre Net Ses Basınç Düzeyleri... - 44 - Tablo-41. Kalker Ocağı nın Çalışması Sırasında Oluşacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı... - 45 - Tablo-42. Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (Ek-7, Tablo 4)... - 46 - Tablo-43. Patlama Sırasında Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bandları Üzerine Dağlımı... - 47 - Tablo-44. Patlama Sırasında Ekipmanların Mesafeye Göre Ses Basınç Düzeylerinin Oktav Bandları Üzerine Dağılımı... - 47 - Tablo-45. Patlama Sırasında Frekans-Mesafe İlişkisine Göre Her bir Oktav Bandındaki Atmosferik Tutuş Değerleri... - 48 - Tablo-46. Patlama Sırasında Her bir Ekipmanın Mesafeye Göre Net Ses Basınç Düzeyleri... - 49 - Tablo-47. Patlama Sırasında Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri... - 49 - Tablo-48. Patlama Sırasındaki Gürültünün Düzeltme Faktörlerine Göre Net Ses Basınç Düzeyleri... - 50 - Tablo-49. Patlatma Aşamasında Oluşacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı... - 50 - Tablo-50. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri... - 53 - Tablo-51. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri... - 54 - Tablo-52. Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri (Forssbland, 1981).... - 54 - Tablo-53. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing Company).... - 55 - Tablo-54. Uzun Yıllar Aylık Sıcaklık Değerleri... - 73 - Tablo-55. Uzun Yıllar Aylık Yağış Değerleri... - 74 - Tablo-56. Uzun Yıllar Bağıl Nem Değerleri... - 74 - Tablo-57. Amasra İlçesi Genel Rüzgar Verileri... - 74 - Tablo-58. Uzun Yıllar Arası Esen Rüzgar Hızları... - 75 - Tablo-59. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Değerleri... - 76 - v
EKLER LİSTESİ EK-1: Resmi Yazılar A. MİGEM den Hak Sağlandığına Dair Müracaat Formu B. Bartın İli, Amasra İlçesi ne Ait Meteorolojik Bülten C. ER: 3294938 Erişim Nolu Sahaya Ait İşlemlerin Devam Ettiğine Dair Maden İşleri Genel Müdürlüğü nün İlgili Yazı Fotokopisi D. Orman Su İşleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü Küre Dağları Milli Park Müdürlüğü nün Kurum Görüşü Yazı Fotokopisi E. Orman Su İşleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü Bartın Şube Müdürlüğü nün Kurum Görüşü Yazı Fotokopisi F. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü 15. Bölge Müdürlüğü nün Kurum Görüşü Yazı Fotokopisi G. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü nün Kurum Görüşü Yazı Fotokopisi H. Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Amasra Taşkömürü İşletme Müessese Müdürlüğü nün Kurum Görüşü Yazı Fotokopisi EK-2: Proje Alanını Gösterir 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita EK-3: Proje Alanını Gösterir 1/5.000 Ölçekli Kadastro Durum Haritası EK-4: Proje Alanının 1/25.000 Ölçekli Orman Mesçere (Amenajman) Haritası ve Lejandı EK-5: Proje Sahasının Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı-Lejandı ve Plan Hükümleri EK-6: 1/100.000 Ölçekli Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflarını Gösterir Harita ve Lejandı EK-7: Proje Alanının 1/10.000 Ölçekli Jeolojik Harita-Kesiti ve Lejandı EK-8: 1/1.000 Ölçekli İşletme Haritası ve Yerleşim (Vaziyet) Planı Harita EK-9: Faaliyet Sonrası Kullanım Senaryolarını Gösteren 1/1.000 Ölçekli Topoğrafik EK-10: Fosseptik Detay Planı EK-11: Çevre Gürültüsüne İlişkin Şikayetlerin Değerlendirilmesi, Ölçümü, Denetimi ve İzlenmesine İlişkin A Tipi Sertifika EK-12: Yeterlik Belgesi Fotokopisi EK-13: Faaliyet Sahibine Ait Taahhütname Fotokopisi EK-14: Vekaletname Fotokopisi vi
PROJENİN ÖZELLİKLERİ: a) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı, YSE Yapı San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Bartın-Amasra-Cide Yolu projesi kapsamında yolun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar gibi işlerinde kullanılacak olan kalker madeninin temini amacıyla Bartın İli Amasra İlçesi, Dizlermezeci Köyü sınırları içerisindeki ER: 3294938 Erişim nolu sahanın 26,61 hektarlık ruhsat alanının 6,33 hektarlık kısmı kısmında Kalker Ocağı işletmesinin yapılması planlanmaktadır. Kalker Ocağı ndan yılda 1.000.000 ton üretim yapılacaktır. Üretilecek olan 1.000.000 ton/yıl kalker madeninin tamamı saha içinde herhangi bir kırma, eleme, yıkama ve zenginleştirme işlemine tabi tutulmadan ocak alanından kamyonlara yüklenerek Bartın- Amasra-Cide yolunun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar yapımında kullanılmak üzere nakliyesi yapılacaktır. Söz konusu sahada, Kalker işletmeciliği amacı ile 24.06.2010 tarih ve 5995 Sayılı Kanunla Değişik 3213 Sayılı Maden Kanunu ile bu Kanunun Uygulanmasına dair yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne II (A) Grubu ruhsat müracaatı yapılmış ve ER: 3294938 Erişim numarası ile hak sağlanmıştır. (Bkz. EK: 1-A) Söz konusu kalker madeni 3213 sayılı Maden Kanunu na göre II-A grubu kapsamında yer almakta olup, 26,61 hektarlık maden sahası ile ilgili olarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne İşletme Ruhsatı 6,33 hektarlık kısmı için ise İşletme İzni müracaatı yapılmıştır. Maden İşleri Genel Müdürlüğü nde ruhsat hukuku ile ilgili olarak işlemler devam etmektedir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü nün 31.12.2012 tarih ve B.15.0.MGM.0.02.02.01 sayılı görüşünde; Yapılan incelemede, ER: 3294938 sayılı saha için şirketinizce hak sağlandığı, yasal süresi içinde 19.11.2012 tarihinde kalker işletme projesi verilerek II (a) Grubu işletme ruhsatı ve kalker işletme izni talep edildiği tespit edilmiş olup, işletme projesi üzerinde değerlendirme çalışmaları devam etmektedir denilmektedir. ER: 3294938 Erişim nolu sahaya ait işlemlerin, ruhsat hukukunun devam ettiğine dair Maden İşleri Genel Müdürlüğü nün 31.12.2012 tarih ve B.15.0.MGM.0.02.02.01 sayılı kurum görüş yazı fotokopisi EK: 1-C de sunulmuştur. Proje alanı, hem yapımı devam etmekte olan karayoluna mesafesi, hem de içerdiği malzeme tipi ile yol inşasının sağlıklı ve hızlı yapılabilmesine imkan sağlayacak niteliktedir Bartın Valiliği Mahalli Çevre Kurulu nun 21.10.2012 tarih ve 133 No lu Kararında İlimiz Karayolları güzergahları boyunca, karayolu kamulaştırma sınırından ve karayolu güzergahı görünüm bölgesinden itibaren ilk 300 m. mesafede yer üstü çalışan hiçbir madencilik faaliyetine izin verilmemesi doğrultusunda bir kararın olduğu bu nedenle çalışma (ÇED) alanı belirlenirken yoldan en az 300 metre çekilerek çalışma (ÇED) alanı belirlenmiştir. - 1 -
Proje alanı; Bartın İli, Amasra İlçesi, Dizlermezeci Köyü dahilinde yer almaktadır. Bartın İli nin 24 km kuzeydoğusunda, Amasra İlçesi nin 15 km kuzeydoğusunda, en yakın yerleşim birimi olan Dizlermezeci Köyü nün ise 350 m kuzeyinde yer almaktadır. Proje alanı E 29 a4 paftasında ER: 3294938 Erişim nolu II-A grubu İşletme Ruhsatı talep edilen sahasına içerisinde yer almaktadır. ER: 3294938 Erişim nolu sahanın Ruhsat Alanı Koordinatları Tablo: 1 de verilmiştir. Tablo-1. ER: 3294938 Erişim Nolu Sahanın Ruhsat Alanı Koordinatları (26,61 Hektar) Poligon No Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) 1 1 464446 4627750 1 2 464513 4627417 1 3 463809 4627170 1 4 464034 4627375 1 5 464200 4627375 1 6 464200 4627391 1 7 464337 4627478 1 8 464412: 4627624 1 9 464199 4627541 1 10 464199 4627470 1 11 464034 4627470 1 12 463731 4627358 1 13 463676 4627680 1 14 464037 4627750 Alan: 26,61 Hektar Proje kapsamında ER: 3294938 Erişim nolu sahanın 26,61 hektarlık ruhsat alanının 6,33 hektarlık kısmı Kalker Ocağı proje alanı olarak belirlenmiştir. Proje (ÇED) Alanı koordinatları Tablo: 2 de verilmiştir. Tablo-2. ER: 3294938 Erişim Nolu Sahanın Proje (ÇED) Alanı Koordinatları (6,33 Hektar) Poligon No Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) 1 1 463676 4627680 1 2 464037 4627750 1 3 464228 4627750 1 4 464176 4627730 1 5 463999 4627619 1 6 463770 4627517 1 7 463708 4627495 Alan: 6,33 Hektar Çalışma (ÇED) alanı 6,33 hektardan oluşmaktadır. Bu 6,33 hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde belirlenen bitkisel toprak stok alanı koordinatları Tablo: 3 te verilmiştir. Sıyrılarak alınacak olan bitkisel toprak, üretim esnasında zayii olmaması üretimin yapılmayacağı alanda depolanacak ve üretimle eş zamanlı olarak malzeme alımı yapılan alanlar doldurulduktan sonra üzerine serilerek rehabilite edilmiş olacaktır. - 2 -
Tablo-3. Bitkisel Toprak Stok Alanı Koordinatları (973 m 2 ) Poligon No Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) 1 1 463702 4627535 1 2 463697 4627560 1 3 463731 4627574 1 4 463738 4627548 Alan: 973 m 2 Çalışma (ÇED) alanı 6,33 hektardan oluşmaktadır. Bu 6,33 hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde belirlenen pasa stok alanı koordinatları Tablo: 4 te verilmiştir. Kalker üretimi sırasında ortaya çıkacak ekonomik olmayan, pasa malzemesi üretimle eş zamanlı olarak malzeme alımı yapılan alanlara dolgu yapılarak sahanın rehalibilite edilmesi sağlanacaktır. Ancak pasanın üretimle eş zamanlı olarak malzeme alımı yapılan alanlara doldurulamaması gibi durumlarda pasa stok alanı içerisinde Tablo: 4 te verilen koordinatları içerisinde depolanacaktır. Proje kapsamında açığa çıkacak olan pasa malzemesinin kullanımı ile ilgili olarak Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 27.08.2010 tarih ve 2010/13 sayılı İnert Maden Atıklarının Alan Islahı, Restorasyon, Dolgu Maksadıyla Kullanımı veya Depolanmasına İlişkin Genelgesi ne uyulacaktır. Tablo-4. Pasa Stok Alanı Koordinatları (1.711 m 2 ) Poligon No Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) 1 1 463708 4627495 1 2 463702 4627535 1 3 463738 4627548 1 4 463753 4627511 Alan: 1.711 m 2 Çalışma (ÇED) alanı 6,33 hektardan oluşmaktadır. Bu 6,33 hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde belirlenen stok alanı koordinatları Tablo: 5 te verilmiştir. Faaliyet alanında gerek iş makineleri ve gerekse patlatma yoluyla yerinden sökülen malzeme ocak alanından kamyonlara yüklenerek Bartın-Amasra-Cide yolunun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar yapımında kullanılmak üzere sahadan kamyonlar ile nakledilecektir. Ancak ocaktan doğrudan nakledilmeyen malzeme stok alanı içerisinde depolanacaktır. Stok alanı koordinatları Tablo: 5 te verilmiştir. Tablo-5. Stok Alanı Koordinatları (2.567 m 2 ) Poligon No Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) 1 1 463770 4627517 1 2 463753 4627511 1 3 463742 4627539 1 4 463755 4627562 1 5 463791 4627575 1 6 463808 4627534 Alan: 2.567 m 2-3 -
Kalker Ocağı işletmesi ile ilgili olarak gerekli izinlerin alınması ile birlikte üretim işlemlerine başlanılmadan önce 6,33 hektarlık proje (ÇED) alanının köşe noktalarına beton poligon taşları dikilerek çalışma alanı sınırları belirlenecektir. Üretim Yöntemi: Kalker Ocağı nda açık işletme yöntemiyle üretim gerçekleştirilecektir. Açık işletme yönteminde, gerek iş makineleri ve gerekse patlatma yoluyla yerinden sökülen malzemenin tamamı saha içinde herhangi bir kırma, eleme, yıkama ve zenginleştirme işlemine tabi tutulmadan ocak alanından kamyonlara yüklenerek Bartın- Amasra-Cide yolunun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar yapımında kullanılmak üzere nakledilecektir. Ancak gerek iş makineleri ve gerekse patlatma yoluyla yerinden sökülen malzemenin içerisinde büyük boyutta kütle halinde olan kaya parçaları ekskavatörün ucuna takılacak olan kırıcı vasıtasıyla daha küçük boyutlara parçalandıktan sonra ocak alanından kamyonlara yüklenerek Bartın-Amasra-Cide yolunun yapımında temel, alt temel dolgu ve taş duvar yapımında kullanılmak üzere nakledilecektir. Projeye ilişkin İş Akım Şeması Şekil 1 de sunulmuştur. İş Akım Şeması Ekskavatör (Gürültü+Toz) Dekapaj Bitkisel Toprağın Sıyrılarak Alınması ve Depolanması Ekskavatör (Gürültü+Toz) Malzemenin Sökülmesi Patlatma (Gürültü+Toz) Yükleyici (Gürültü+Toz) Yükleme (Gürültü+Toz) Pasa (Toz) Kamyon (Gürültü+Toz) Taşıma (Gürültü+Toz) Stok (Toz) Dolgu Yükleyici (Gürültü+Toz) Kamyon (Gürültü+Toz) Ocaktan çıkartılan 1.000.000 ton Malzemenin Tamamının Çalışma Alanı İçerisinde Herhangi Bir İşleme Tabi Tutulmadan Temel, Alt Temel Dolgu ve Taş Duvar Yapımında kullanılmak Üzere Nakledilmesi (Gürültü+Toz) Şekil-1. İş Akım Şeması Açık işletme yönteminde ocağın basamaklar oluşturularak ilerletilmesi şeklinde gerçekleşecektir. Basamak genişliği kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilir. Kalker ocağı açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli olmaktadır. İşletmede basamak genişliği 16 metre olarak planlanmıştır. - 4 -
Basamak yüksekliği ise kullanılacak olan iş makinesinin bom yüksekliği ile orantılı olarak projelendirilir. Kullanılacak olan makine ekskavatör ise basamak yüksekliği bom uzunluğu kadar, paletli veya lastikli yükleyici ise maksimum kova yüksekliğinin 1.5 katı kadar basamak yüksekliği düşünülür. Saha geneli göz önünde bulundurularak ve yapılan ölçümler sonucunda basamak yüksekliği 10 metre olarak alınmıştır. Sahada topoğrafyaya bağlı olarak ocak alanında dört kademede malzeme alınacaktır. Açık işletmelerde yaşanan en büyük problemlerden biri şev duraylılığının sağlanmasıdır. Bu bakımdan basamak şev açıları ve ocak genel şev açısının çok iyi planlanması gerekmektedir. Söz konusu faaliyette basamak şev açısı 60 derece, genel ocak şev açısı ise 45 derece planlanmıştır. Malzemeyi ana kayaçtan ayırmak için iş makinalarından yararlanılmakta, ancak iş makinalarının sökemeyeceği sertlikte birimlere rastlanıldığında gevşetme patlatması yapılmaktadır. Patlatma için sahada patlayıcı deposu kurulmayacaktır. Patlatma yapılacağı zaman anlaşmalı firmadan temin edilip onların nezaretinde çalışma alanına getirilecektir. Patlatma esnasında Nonel kapsüller kullanılacaktır. Faaliyet alanında delme-patlatma işlemi wagon-drill ile deliklerin delinmesi ANFO nun hazırlanması, sıkılanması ve patlatılması sırasıyla yapılacaktır. Delikler 75 derecelik eğimle ve 88,9 mm. genişlikte delinecektir. Şarj Konsantrasyonu 88,9 mm delik çapı ve yoğunluğu 0,82 g/cm 3 olan ANFO için Tablo 6 dan seçilmiştir. Daha sonra deliklere ANFO tatbik edilecek ve delikler sıkılanacaktır. Patlatmada milisaniye gecikmeli kapsüller kullanılacaktır. Mili saniye gecikmeli bir patlatmada delikler birbirine bağlanarak toplamda 80 delik patlatılacak olup patlatma sonrası tüm deliklerin patlayıp patlamadığı kontrol edilecek ve patlamayan delik varsa temizlenecek veya düzenek kontrol edilerek aksaklık giderilip tekrar patlatılacaktır. ANFO Amonyum Nitrat ve motorin karışımı bir patlayıcıdır. Bünyesinde % 96 amonyum nitrat ve % 4 motorin bulunur. Bu karışımın her ortamda yapılabilmesi, ucuz olması ANFO nun tercih edilmesinin sebebidir. Karışımda homojenliğin sağlanması amacı ile bir miktar karışıma talaş eklenir. Patlatma da Nonel kapsüller kullanılacaktır. Milisaniye gecikmeli nonel kapsüle verilen elektrik akımı ile patlatılan ANFO patlama sırasında doğal hacminin yaklaşık 1500 katı bir hacme ulaşır ve patlatma gerçekleşir. Patlatmanın verimli olması için deliklerin sıkılanması bu sebepten dolayı çok önemlidir. Patlatma çalışmalarının yapılabilmesi için gerekli olan patlayıcı madde ruhsatı üretim çalışmalarına başlanmadan önce alınacak ve patlamalar ehliyetli kişilerce ve gerekli emniyet tedbirleri alındıktan sonra yapılacaktır. Faaliyet alanında patlayıcı madde olarak ANFO ismiyle adlandırılan Amonyum Nitrat ve Motorin karışımından oluşan madde kullanılacaktır. Bu patlayıcı jelatinit tipi dinamit ve milisaniye gecikmeli kapsüller yardımıyla patlatılacaktır. - 5 -
Delik Delme ve Ateşleme Düzeni: Açılacak deliklerin aralığı ve dilim kalınlıkları, delik derinlikleri, elde edilecek malzemenin kullanım amacına uygun olarak belirlenir. Delme, ateşleme, yükleme, taşıma ve cevher hazırlama gibi ana madencilik işlemlerinin birbirleriyle yakın ilişkileri vardır. Aşağıda hesaplandığı şekilde, kademelerde delikler arası mesafe 2 metre, dilim kalınlığı 2 metre olarak uygulanacaktır. S S B B Bmax S ho H Hc K u 75 o 60 o K : Basamak Yüksekliği u : Delik Taban Payı Bmax : İlk Delgi Yükü (İlk Delgi İle Ayna Arası Mesafe) B : Delgi Yükü (Dilim Kalınlığı) S : Delik Aralığı ho : Sıkılama Boyu Hc : Şarj Boyu H : Delik Boyu Şekil-2. Delik Delme Düzeni B Bmax - 6 -
Yıllık Üretim Kapasitesi = 1.000.000 ton/yıl Malzemenin Yoğunluğu = 2,6 ton/m 3 Delik Çapı Delgi Yükü (B) İlk Delgi Yükü (Bmax) = 88,9 mm (3 ½ inç) = Sıralar arası mesafe (dilim kalınlığı) = İlk Delgi ile ayna arası mesafe (İlk delgi yükü) 1963) B Bmax Anfo için Ib (kg/m) Şarj konsantrasyonu (Ib) = (1,36 x (Ib) ) (Kaynak:Longefors, U., Kihlström, = Şarj konsantrasyonu = 5,09 kg Şarj konsantrasyonu (Ib) 88,9 mm delik çapı ve yoğunluğu 0,82 gr/cm3 olan anfo için aşağıdaki tablodan seçilmiştir. Tablo-6. Delik Çapı ve Patlayıcı Madde Yoğunluğu (kg/m) Delik Çapı Patlayıcı Madde Yoğunluğu İnç mm 0,80 0,82 0,90 0,95 1,00 1,10 1,15 1 ¼ 31,7 0,64 0,65 0,71 0,76 0,79 0,88 0,91 1 ¾ 34,9 0,77 0,79 0,86 0,91 0,95 1,06 1,10 1 ½ 38,1 0,91 0,94 1,03 1,09 1,15 1,25 1,31 1 5/8 41,2 1,07 1,10 1,21 1,26 1,34 1,47 1,53 1 ¾ 44,4 1,24 1,28 1,40 1,47 1,55 1,71 1,79 2 50,8 1,62 1,67 1,83 1,92 2,02 2,23 2,34 2 ¼ 57,1 2,05 2,10 2,31 2,44 2,56 2,83 2,95 2 ½ 63,5 2,53 2,60 2,86 3,01 3,17 3,48 3,65 2 ¾ 69,8 3,07 3,14 3,45 3,65 3,84 4,21 4,40 3 76,2 3,65 3,73 4,11 4,33 4,55 5,01 5,24 3 ½ 88,9 4,97 5,09 5,58 5,89 6,20 6,83 7,14 4 101,6 6,49 6,65 7,29 7,71 8,11 8,11 8,91 4 ¼ 107,9 7,32 7,50 8,24 8,69 9,15 10,7 10,52 (Kaynak: TMMOB Maden Mühendisleri Odası) Delik Yükü (B max ) Basamak Yüksekliği (K) Basamak Şev Açısı Delik Aralığı (S) = 2 metre olarak uygulanacaktır. = Basamak yüksekliği 2 x B max = 2 x 2 m= 4 m = 10 m olarak seçilmiştir. = 60 o = 2 metre olarak uygulanacaktır. Delik Taban Payı (u) = Basamak Yüksekliği (K) x 0,1 = 10 x 0,1= 1 m - 7 -
Delik Boyu (H) = Basamak Yüksekliği (K) + Delik Taban Payı (u) = 10 m + 1 m = 11 m Toplam 11 metre boyutundaki delik 75 derecelik eğimle delineceği zaman, deliğin boyutu = 11 sin 75 = 11,38 metre olacaktır. Sıkılama Boyu (h o ) Şarj Boyu (Hc) = h o = H x 1/3 = 5,7 x 1/3 m = 1,9 m = H h o = 11,38 m 3,75 m = 7,63 m 1 Delikteki Şarj Miktarı = Hc x I b = 7,63 m x 5,09 kg = 39 kg ANFO Yemleme Dinamiti Toplam Şarj Miktarı Nonel Kapsül Fitil = 1,5 kg = 39 kg + 1,5 kg = 40,5 kg = 2 adet = 300 metre fitil kullanılacaktır. Delik Yükü (Bmax) Sıkılama (ho) Basamak Yüksekliği (K) Kolon Şarj Dip Şarj Delik Taban Payı (u) Şekil-3. 11,38 metre Yüksekliğindeki Bir Deliğin Kesiti 1 Delikten Alınacak Malzeme Miktarı (v) v = B x S x K= 2 m x 2 m x 10 m v = 40 m 3 v = 40 m 3 x 2,6 ton/m 3 = 104 ton/delik - 8 -
Yıllık Üretim Kapasitesi = 1.000.000 ton/yıl 1 Delikten Alınacak Malzeme Miktarı (v) = 104 ton/delik Yıllık Delik Sayısı= 1.000.000 ton/yıl / 104 ton/delik = 9.615,38 delik/yıl Haftada üç patlatma yapılacak olup, 1 yılda 10 ay çalışma yapılacaktır. Bu durumda yılda yapılacak olan toplam patlatma sayısı 120 sefer olacaktır. Bir patlamada ki delik sayısı ise;= 9.615,38 delik/yıl / 120 sefer/yıl = 80,13 = 80 delik/sefer olacaktır delik/sefer olacaktır. Haftada üç kez yapılacak olan patlatmalarda toplam 80 delik milisaniye gecikmeli olarak birbirine bağlanarak patlatılacaktır. Bu durumda bir atımda devreye giren patlayıcı miktarı; = (80 delik x 39 kg/delik ANFO) + (80 delik x 1,5 kg/delik Dinamit) = 3.120 kg ANFO + 120 kg dinamit = 3.240 kg olarak hesaplanmıştır. Yukarıdaki yapılan hesaplamalar haftada üç patlatma yapılacağı düşünülerek yapılmıştır. Tamamen patlatma ile yürütülen bir Kalker Ocağı işletmeciliği uygulanmayacak olup faaliyetimizde gevşetme amaçlı patlatma uygulanacaktır. Yapılan hesaplamalar maximum delik sayısı, patlatma miktarı ve üretim miktarı göz önünde tutularak yapılmış olup, işletmeden kaynaklanacak olan bu miktarlar yukarıda çıkan değerlerden daha aşağılarda olacaktır. İşletme Alanı Rezervi: Üretim faaliyetlerinin yapılması planlanan ve görünür rezervin tespit edildiği alanda, kalınlık 40 metre olarak belirlenmiştir. Uzunluğu Genişliği Kalınlığı Yoğunluğu = 400 metre = 150 metre = 40 metre = 2,6 ton/m 3 olarak tespit edilmiştir. Buna göre; Görünür Rezerv Miktarı : 400 m x 150 m x 40 m x 2,6 ton/m 3 = 6.240.000 ton İşletme verimi = % 95 Üretim kaybı, cevherin yapısı ve cevherleşmenin tipi nedeniyle dikkate alınmayacak kadar düşüktür. Üretim kaybı hesaplamalarda % 5 olarak kabul edilmiştir. Çıkan pasa restorasyon (yeniden yapılandırma) için depolanacak ve kullanılacaktır. İşletilebilir Görünür Rezerv = 6.240.000 ton x 0,95 = 5.928.000 ton dur. Projenin Kapasitesi: Kalker Ocağı nın çalışma süreleri Tablo 7 de, üretim kapasitesi Tablo 8 de verilmiştir. - 9 -
Tablo-7. Çalışma Süreleri Yılda Çalışılacak Ay Ayda Çalışılacak Gün Yılda Çalışılacak Gün Günde Çalışılacak Saat Çalışma Süresi 10 ay/yıl 30 gün/ay 300 gün/yıl 16 saat/gün (Çift Vardiya) Tablo-8. Yıllık, Aylık, Günlük Üretim Kapasitesi Ocak (ton) Yıllık Üretim Miktarı 1.000.000 Aylık Üretim Miktarı 100.000 Günlük Üretim Miktarı 3.333,33 Saatlik Üretim Miktarı 208,33 Projenin Ekonomik Ömrü: Faaliyet alanında yapılan jeolojik araştırmalar ve rezerv tespit çalışmaları sonucunda ekonomik olarak üretilebilecek 6.240.000 ton Görünür Rezerve rastlanılmıştır. Faaliyet alanında yıllık 1.000.000 ton üretim yapılacağı göz önüne alındığında faaliyetin ekonomik ömrünün yaklaşık olarak 6,24 yıl olduğu görülmektedir. Proje Kapsamında Kullanılacak Makineler: Proje kapsamında kullanılacak makine ve teçhizat listesi Tablo 9 da verilmiştir. Tablo-9. Tesis, Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Adet Delici 1 Yükleyici 1 Ekskavatör 1 Kamyon 5 Arazöz 1 Personel Sayısı: Toplam 21 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. Proje kapsamında çalışacak personel sayısına ilişkin bilgiler Tablo: 10 da verilmiştir. Tablo-10. Personel Sayısı Personel Sayısı Teknik Nezaretci 1 Operatör 4 Şoför 12 Yağcı 2 Bekçi 1 Rock Kaya Delici 1 Toplam 21 Kişi - 10 -
b) Doğal kaynakların kullanımı(arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.) Kalker Ocağı nın bulunduğu proje alanı ER: 3294938 Erişim nolu sahanın 6,33 hektarlık kısmını kaplamaktadır. Dolayısıyla proje kapsamında 6,33 hektarlık bir alan kullanımı söz konusudur. Arazi Kullanımı: Mahalli Çevre Kurulu nun 133 Nolu Kararı doğrultusunda karayolundan en az 300 metre çekilerek belirlenen 6,33 hektarlık Kalker Ocağı nın bulunduğu saha; 1/5.000 Ölçekli Kadastro Durum haritasına göre Orman arazisidir. Bu nedenle 6831 sayılı Orman Kanunu nun 16. ve 17. maddeleri hükümlerine göre gerekli izinler alınacaktır. Proje sahasının Orman arazisi içerisinde kaldığına dair 1/5.000 Ölçekli Kadastro Durum Haritası EK: 3 te sunulmuştur. Proje alanı; 1/25.000 ölçekli Orman Mesçere (Amenajman) Haritası nda; KsDybc3 ile gösterilen Kestane ve diğer yapraklılar niteliğinde Orman arazisidir. 1/25.000 Ölçekli Orman Mesçere (Amenajman) Haritası EK: 4 te sunulmuştur. Proje sahası; Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı nda Orman Arazisi (STR. 10) ve Ekolojik Öneme Sahip Alan (STR. 9) kapsamında yer aldığı görülmektedir. Bu alanın kullanımı ile ilgili gerekli izinler alınacak ve Çevre Düzeni Planı Plan hükümlerine uyulacaktır. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı- Lejandı ve Plan Hükümleri EK: 5 te sunulmuştur. Proje sahası; büyük toprak grubu olarak gri kahverengi podzolik topraklarından oluşan E % 20-30 eğimli, 19 cm sığ derinlikte, şiddetli derecede erozyona sahip, şimdiki arazi kullanım kullanma şekli O orman olan VII. sınıf arazilerden oluşmaktadır. 1/100.000 Ölçekli Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflarını Gösterir Harita ve Lejantı EK: 6 da sunulmuştur. Su Kullanımı: Proje kapsamında hem işçiler için içme ve kullanma amaçlı hem de spreyleme amaçlı su ihtiyacı olacaktır. Proje kapsamında çalışacak bir personelin günlük içme kullanma suyu ihtiyacı 150 litre olarak kabul edildiğinde toplam 21 personel için 3.150 litre/gün (3,15 m 3 /gün) suya gereksinim olacaktır. Patlatma yapılacak alandan kaynaklanabilecek olan tozu en aza indirgemek amacıyla, patlatmanın yapılacağı alan patlatma öncesi su ile spreyleme yapılacaktır. Gerekli su miktarı metrekare başına 1,5 litre alınarak hesaplanmış, buna göre patlatma yapılacak alan 160 m boyunda 2 m genişliğinde olmak üzere yaklaşık olarak 320 m 2 lik alan için yaklaşık olarak 480 litre/gün (0,48 m 3 /gün) suya ihtiyaç vardır. İşletme sırasında ocak içinin ve asfalt yola ulaşımı sağlayan nakliye yolundan kaynaklanabilecek tozları en aza indirgemek amacıyla spreyleme suyu kullanılacaktır. İhtiyaç olunan spreylme suyu miktarı metrekare başına 1,5 litre alınarak hesaplanmıştır. Ocak Asfalt Yol arası 300 metredir. Yolun 3 metre genişliğe sahip olması durumunda toplam sepreylenecek alan, 300 m x 3 m = 900 m 2 olacaktır. - 11 -
İhtiyaç olunan spreylmöer suyu miktarı; 900 m 2 /gün x 1,5 lt/m 2 = 1.350 litre/gün (1,35 m 3 /gün) olacaktır. Bu durumda günlük su ihtiyacı: 3,15 m 3 /gün + 0,48 m 3 /gün + 1,35 m 3 /gün = 4,98 m 3 /gün olacaktır. Sahada çalışacak personel için gerekli olacak içme suyu, satın alınacak olan damacanalarla karşılanacaktır. İşçilerin kullanma, patlatma sırasında patlatma öncesinden kademeleri nemlendirme için gereken su ve yolların spreylenmesi için gerekli olan kullanma suyu proje sahasına kuşuçumu 2.5 km mesafede bulunan Bartın-Amasra-Cide Yolunun yapım işini üstlenen YSE Yapı San. ve Tic. A.Ş. nin merkez şantiyesinden tankerle taşınarak temin edilecektir. c) Kullanılan Enerji Türü: Proje kapsamında kullanılması planlanan yükleyici ve kamyon gibi iş makinelerinin yakıt türü mazot olup, yakıt ihtiyacı faaliyet sahibinin proje alanına kuşuçumu 2.5 km mesafede bulunan Bartın-Amasra-Cide Yolunun yapım işini üstlenen YSE Yapı San. ve Tic. A.Ş. nin merkez şantiyesinden tankerle taşınarak temin edilecektir. Kalker Ocağı proje sahasında herhangi bir Kırma-Eleme Tesisi kurulmayacağından elektriğe ihtiyaç yoktur. c) Atık üretimi miktarı( katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal fiziksel ve biyolojik özellikleri Kalker Ocağı nın işletilmesi sırasında katı, sıvı, gaz atıklar ile toz, gürültü ve vibrasyon meydana gelecektir. Ortaya çıkacak olan çevresel etkiler aşağıda başlıklar halinde irdelenmiştir. Katı Atıklar: Bitkisel Toprak: Faaliyet sırasında ocak sahasında bitkisel toprak sıyırılacak ve dekapaj işlemi yapılacaktır. Bu işlem sırasında 10 cm kalınlıkta malzeme alınacaktır. Buna göre; Çalışma alanında 63.254 m 2 lik alanda 10 cm kalınlığında bitkisel toprak ve hafriyat işlemleri eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek olup, 63.254 m 2 x 0,10 m = 6.325,4 m 3 (10.753,18 ton) bitkisel toprak ve hafriyat oluşacaktır. (Toprak Hacim Ağırlığı ise 1,7 ton/m 3 olarak alınmıştır.) Kaynak: Toprak Bilimi 1994 T. Sağlam, C. Cangir, H. Tok, M. Bahtiyar Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Yayınları. Proses Kaynaklı Katı Atıklar: Saha geneli itibari ile gerek hafriyat ve gerekse ekonomik olmayacak malzeme göz önünde bulundurularak İşletme verimi % 95 olarak belirlenmiştir. - 12 -
Görünür rezerv miktarı 6.240.000 ton dur. Ancak rezervin tamamının ekonomik olmayacağı düşünülürse % 5 fire olarak düşünüldüğünde; 6.240.000 ton x 0,05 = 312.000 ton pasa malzemesi ortaya çıkacaktır. Personelden Kaynaklı Evsel Katı Atıklar: İşletmede 21 kişi çalışacaktır. Bir işçinin bir günde oluşturduğu katı atık miktarı 2010 yılı TUİK verilerine göre 1,14 kg/gün dür. Buna göre işletmede bir günde 23,94 kg civarında evsel katı atık oluşacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler: Proje kapsamında kullanılan araçların bakım ve onarımı proje sahibinin anlaşmalı olduğu servislerde yapılacağından proje alanı içinde atık lastik oluşmayacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler: Proje kapsamında çalışacak personelin kullanımı sonrası, miktarı öngörülememekle birlikte atık pil açığa çıkması muhtemeldir. Araçlardaki ömrünü tamamlamış akülerin değişimi şehir merkezindeki yetkili servislerde yapılacağından proje alanı içinde atık akü olmayacaktır. Tıbbi Atıklar: İşletmede 21 personel çalışacağından, işletmede herhangi bir sağlık ünitesi bulunmayacaktır. Ancak işletme sırasında meydana gelebilecek kazalarda ilk müdahaleyi yapmak için şantiye binasında ilk yardım malzemeleri hazır bulundurulacaktır. Kaza anında yapılacak olan ilk müdahalede kullanılacak olan ilk yardım malzemeleri diğer atıklar ile karıştırılmayacak olup, bu atıklar ağzı kapalı ayrı bir kapta geçici olarak depolanacaktır. Ambalaj Atıkları: İşletme sırasında ortaya çıkacak olan ambalaj atıkları ayrı bir ambalaj toplama kabında veya konteynırında depolanacaktır. Tehlikeli Atıklar: Proje kapsamında kullanılması planlanan araçların bakım-onarımı proje sahası dışında proje sahibinin anlaşmalı olduğu yetkili servislerde yapılacaktır. Dolayısıyla proje dahilinde yağ kabı, eldiven, üstübü vb. kontamine olmuş tehlikeli atık açığa çıkması beklenmemektedir. Sıvı Atıklar: Proses Kaynaklı Atık Su: Proje alanında herhangi bir tesis kurulmayacağından proses kaynaklı atık su oluşmayacaktır. Personel Kaynaklı Atık Sular: Proje kapsamında toplam 21 kişi istihdam edilecektir. Bir işçinin günlük içme-kullanma suyu ihtiyacının 150 litre/gün. N (USLU, O. Prof. Dr., DEÜ. Müh. Fak., Çevre Müh. Böl., Kullanılmış Atık suların Arıtımı Ders Notları, 2004) olduğu dikkate alındığında kullanılan suyun en kötü şartlar göz önünde bulundurularak tamamının atık su olarak geri döneceği düşünülürse, evsel nitelikli atık su miktarı = 21 kişi x 150 lt/gün = 3.150 lt/gün (3,15 m 3 /gün) olacaktır. Atık Yağlar: Proje kapsamında kullanılan araçların bakım ve onarımı proje sahibinin anlaşmalı olduğu servislerde gerçekleştirilecektir. Dolayısıyla proje alanı içerisinde atık yağ oluşmayacaktır. Bitkisel Atık Yağ: Proje alanında bitkisel atık yağ oluşmayacaktır. - 13 -
Emisyonlar: Kalker Ocağı nın işletilmesi sırasında arazi hazırlığı, ocak işletmesi ve patlatma sırasında toz meydana gelecektir. Toz Emisyonu: Kalker Ocağı nın işletilmesi sırasında; ısınma amaçlı hava kirliliği, koku, tehlikeli, toksik yada zehirli madde emisyonu meydana gelmeyecektir. Kalker Ocağı nın işletilmesi sırasında, hafriyat, patlatma, sökme, yükleme-boşaltma, depolama ve araçların hareketlerinden dolayı toz meydana gelecektir. Tablo-11. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Kaynaklar Emisyon Faktörleri (kg/ton) Kontrolsüz Kontrollü Patlatma 0,080 - Sökme 0,025 0,0125 Yükleme 0,010 0,005 Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) 0,7 0,35 Boşaltma 0,010 0,005 Depolama 5,8 2,9 1. Kırıcı 0,243 0,0243 2. Kırıcı 0,585 0,0585 Kaynak: 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ortaya çıkacak olan tozlar aşağıda başlıklar halinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. A- Bitkisel Toprak Hafriyatı Sırasında Ortaya Çıkacak Olan Toz Miktarları: Proje alanı 63.254 m 2 den (6,3254 hektar) meydana gelmektedir. Bu alan üzerinde 10 cm kalınlığında bitkisel toprak mevcuttur. (Toprak Hacim Ağırlığı ise 1,7 ton/m 3 olarak alınmıştır.) 63.254 m 2 x 0,10 m x 1,7 ton/m 3 = 10.753,18 ton bitkisel toprak mevcuttur. Kaynak: Toprak Bilimi 1994 T. Sağlam, C. Cangir, H. Tok, M. Bahtiyar Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Yayınları. 10.753,18 ton bitkisel toprak sahanın ömrü olan 6,24 yıl boyunca işletmeye paralel olarak yüzeyden kepçe veya ekskavatör ile sıyrılarak alınacak ve bitkisel toprak depolama alanında düzenli olarak depolanacaktır. Bir yılda 1.723,27 ton bitkisel toprağı hafriyatı yapılacaktır. Yıllık bitkisel toprak hafriyat miktarı 1.723,27 ton göz önüne alındığında; Yıllık Hafriyat Miktarı : 1.723,27 ton/yıl Aylık Hafriyat Miktarı : 172,33 ton/ay Günlük Hafriyat Miktarı : 5,74 ton/gün Saatlik Hafriyat Miktarı : 0,72 ton/saat Bitkisel toprağın hafriyatı sırasında ortaya çıkacak olan tozlar; 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde verilen kontrollü ve kontrolsüz durumdaki emisyon faktörleri kullanılarak hesaplanmıştır. - 14 -
A-1) Bitkisel Toprağın Yerinden Sıyrılarak Alınması Sırasında Ortaya Çıkabilecek Olan Toz Miktarı: Yüzeyde bulunan bitkisel toprağın alandan sıyrılması sırasında tozlanma meydana gelecektir. Kontrolsüz 0,72 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,018 kg/saat toz oluşacaktır. Kontrollü 0,72 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,009 kg/saat toz oluşacaktır. A-2) Bitkisel Toprağının Yüklenmesi Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı: Yüzeyde bulunan bitkisel toprağın kamyona yüklenmesi sırasında tozlanma meydana gelecektir. Kontrolsüz 0,72 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,007 kg/sat toz meydana gelecektir. Kontrollü 0,72 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,004 kg/sat toz meydana gelecektir. A-3) Bitkisel Toprağının Taşınması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı: Hafriyat toprağının taşınması sırasında 1 adet kamyonun kullanılması planlanmıştır. Sahadan 1 günde toplam 5,74 ton hafriyat toprağı taşınacaktır. Hafriyat toprağı yaklaşık 100 m mesafede bulunan bitkisel toprak stok sahasına taşınacaktır. Bir gün içerisinde toplam 1 sefer olacaktır. Taşınma sırasında ortaya çıkacak olan toz miktarı: Ocak üzerinden sıyrılan bitkisel toprağın, bitkisel toprak stok alanına taşınması sırasında kat edeceği ara stabilize yol 100 m (0,1 km) olup, gidiş geliş olarak toplam 200 m (0,2 km) lik bir yol kat edilmektedir. Kamyon Taşıma Kapasitesi = 30 ton/sefer Sefer Sayısı = 5,74 ton/gün : 30 ton/sefer = 0,19 sefer/gün = 1 sefer alırsak Kontrolsüz 0,7 kg/km-saat x 0,2 km (gidiş-geliş) x 1 sefer /gün (8 saat) = 0,017 kg/saat Kontrollü 0,35 kg/km-saat x 0,2 km (gidiş-geliş) x 1 sefer /gün (8 saat) = 0,008 kg/saat A-4) Bitkisel Toprağının Depolama Alanına Boşaltılması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı: Kamyonda bulunan bitkisel toprağın depolama alanına boşaltılması sırasında tozlanma meydana gelecektir. Kontrolsüz 0,72 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,007 kg/sat toz meydana gelecektir. Kontrollü 0,72 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,004 kg/sat toz meydana gelecektir. A-5) Bitkisel Toprağının Depolanması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı: 6,33 Hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde bulunan Bitkisel Toprak Stok Alanı 973 m 2 (0,0973 ha) den oluşmaktadır. Bitkisel Toprak Stok alanında depolanan malzeme gün boyunca depolandığından 24 saat üzerinden hesaplanmıştır. Kontrolsüz 0,0973 ha x 5,8 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,024 kg/gün Kontrollü 0,0973 ha x 2,9 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,012 kg/gün - 15 -
B- Kalker Ocağı nın İşletilmesi Sırasında Ortaya Çıkacak Olan Toz Miktarları: Yıllık üretim miktarı olan 1.000.000 ton göz önüne alındığında; Yılda Çalışılacak Ay Sayısı Ayda Çalışılacak Gün Sayısı Yılda Çalışılacak Gün Sayısı Günde Çalışılacak Saat = 10 ay/yıl = 30 gün/ay = 300 gün/yıl = 16 saat/gün (2-16 Saat) Yıllık Üretim = 1.000.000,00 ton/yıl Aylık Üretim = 100.000,00 ton/ay Günlük Üretim = 3.333,33 ton/gün Saatlik Üretim = 208,33 ton/saat B-1) Kalker Madeninin Kamyonlara Yüklenmesi (Doldurma) Sırasında Ortaya Çıkabilecek Olan Toz Miktarı: Kontrolsüz 208,33 ton/saat x 0,010 kg/ton= 2,083 kg/saat Kontrollü 208,33 ton/saat x 0,005 kg/ton= 1,042 kg/saat B-2) Pasanın Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı 6,33 Hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde bulunan Pasa Stok Alanı 1.711 m 2 (0,1711 ha) den oluşmaktadır. Pasa stok alanında depolanan malzeme gün boyunca depolandığından 24 saat üzerinden hesaplanmıştır. Kontrolsüz 0,1711 ha x 5,8 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,041 kg/gün Kontrollü 0,1711 ha x 2,9 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,021 kg/gün B-3) Nihai Ürünün Depolaması (Stoklanması) Sırasında Oluşacak Toz Miktarı 6,33 Hektarlık çalışma (ÇED) alanı içerisinde bulunan Stok Alanı 2.567 m 2 (0,2567 ha) den oluşmaktadır. Stok alanında depolanan malzeme gün boyunca depolandığından 24 saat üzerinden hesaplanmıştır. Kontrolsüz 0,2567 ha x 5,8 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,062 kg/gün Kontrollü 0,2567 ha x 2,9 kg/hk/gün / 24 saat/gün = 0,031 kg/gün B-4) Kalker Madeninin Taşınması Sırasında Ortaya Çıkabilecek Olan Toz Miktarı: Ocaktan alınan malzemenin asfalt yola çıkana kadar kat edeceği ara stabilize yol 300 m (0,3 km) olup, gidiş geliş olarak toplam 600 m (0,6 km) lik bir yol kat edilmektedir. Ocak içerisinde 30 ton kapasiteli kamyonlar kullanılacaktır. Ocaktan üretilen günde 3.333,33 ton/gün malzemenin taşıması sırasında 30 ton kapasiteli kamyonla bir gün içerisinde toplam 111 sefer yapacaktır. Kontrolsüz 0,7 kg/km-saat x 0,6 km (gidiş-geliş) x 111 sefer/gün / 16 saat/gün= 2,914 kg/saat Kontrollü 0,35 kg/km-saat x 0,6 km (gidiş-geliş) x 111 sefer/gün / 16 saat/gün= 1,456 kg/saat C) Kırma-Eleme Tesisinin İşletilmesi Sırasında Ortaya Çıkacak Olan Tozlar Proje alanında herhangi bir kırma-eleme tesisi kurulmayacaktır. Bu nedenle Kırma- Eleme Tesisi nin işletilmesinden kaynaklı toz oluşumu söz konusu olmayacaktır. - 16 -
Tablo-12. İşletme Aşamasında Kontrolsüz ve Kontrollü Durumdaki Toz Debileri İşlemler Kontrolsüz Durum Toz Debisi (kg/saat) Kontrollü Durum Toz Debisi (kg/saat) A) Bitkisel Toprağı Hafriyatı Sırasında; 1) Kazıma-Sökme Sırasında 0,018 0,009 2) Yükleme Sırasında 0,007 0,004 3) Taşıma Sırasında 0,017 0,008 4) Boşaltma Sırasında 0,007 0,004 5) Depolama Sırasında 0,024 0,012 Ara Toplam 0,073 0,037 B) İşletme Sırasında; 1) Yükleme (Doldurma) Sırasında 2,083 1,042 2) Pasa Stok Depolama 0,041 0,021 3) Stok Depolama 0,062 0,031 4) Taşınması (Tesis-Asfat Yol) Sırasında 2,914 1,456 Ara Toplam 5,100 2,550 TOPLAM 5,173 2,587 İşletme sırasında sürekli olarak meydana gelecek toz debisi; - Kontrolsüz Haller İçin : 5,173 kg/saat - Kontrollü Haller İçin : 2,587 kg/saat olarak hesaplanmıştır. İşletme aşamasında meydana gelmesi ön görülen toz debileri; 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 tablo 2.1 de verilen baca dışı yerlerden kaynaklanan kütlesel debi "1 kg/saat'lik" değerinin üzerinde olduğundan yönetmelik gereği toz yayılım modellemesinin yapılması gerekmektedir. İŞLETME SIRASINDA ORTAYA ÇIKAN TOZLARIN YAYILIM MODELLEMESİ Uh Değerinin hesaplanması Uh = UR(h/Za) M formülü kullanılır. *M için aşağıdaki değerler alınır. Yayılma Sınıfı M A (Çok Kararsız) 0.09 *B (Kararsız) 0.20 C/I (Nötral) 0.22 C/II (Nötral) 0.28 D (Kararlı) 0.37 E (Çok Kararlı) 0.42 Hesaplamalarda Kullanılan Değerler Za = 10 m değeri anemometrenin yerden olan yüksekliği, h = 10 m ise araçların hareketi sırasında tozun çıkabileceği yükseklik (gözlemler sonucunda ortaya çıkmıştır.) - 17 -
Tablo-13. Rüzgar Hızı Değerleri Yön Yayılma Ua (m/sn) N B 3,9 NNE B 5,1 NE B 5 ENE B 7 E B 3,8 ESE B 3 SE B 2,5 SSE B 5,2 S B 4,4 SSW B 5,4 SW B 3,3 WSW B 5,8 W B 4,7 WNW B 5,4 NW B 4,3 NNW B 5,8 Hesaplamalar sonucunda, yönlere göre yayılma sınıfı ise B değeri kapalılık miktarı Ortalama Bulutluluk 5,0 (3/8-5/8) bulutluluk oranına göre (Bartın meteorolojik verileri göz önüne alınarak) hesaplanmıştır. Tozun dağılım modellemesinde Çevre Mevzuatı Formül II kullanılmıştır. 2 h,, exp exp exp exp exp 2 z y z z 2 6 2 2 2 x Qi y z h z h Vdi C x y z 10 i U Uh h y z 2 1 3600 2 2 2 2 2 2 2 0 z Çöken Toz Miktarı Hesabı 4 d(x,y)=56700 V di x Ci (x,y,0) (Çevre Mevzuatı Formül III) i=1 İşletme sonrası meydana gelen tozun % 80 ini 10 dan büyük partiküller oluşturmaktadır. (*Kaynak; Müezzinoğlu.A,D.E.Ü,1997) Kontrolsüz Durumdaki Tozun Dağılım Modellemesi: Kalker Ocağı nın kontrolsüz durumda çalışması sırasında toplam 5,173 kg/saatlik toz debisi ortaya çıkmaktadır. Bunun; Havada Asılı Partikül Miktarı: Q= 1,0346 kg/saat (10 dan küçük partiküller için) Çöken Toz Miktarı: Q= 4,1384 kg/saat (10 dan büyük partiküller için) - 18 -
Tablo-14. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı ( g/m 3 ) YÖN 100 200 300 350 400 500 600 700 800 N 3.94 1.31 0.65 0.49 0.39 0.26 0.19 0.14 0.11 NNE 3.91 1.54 0.82 0.64 0.52 0.36 0.27 0.21 0.17 NE 3.99 1.57 0.84 0.65 0.53 0.37 0.27 0.21 0.17 ENE 2.85 1.12 0.60 0.47 0.38 0.26 0.19 0.15 0.12 E 4.05 1.34 0.66 0.51 0.40 0.27 0.19 0.15 0.12 ESE 3.00 0.86 0.40 0.30 0.23 0.15 0.11 0.08 0.06 SE 3.60 1.04 0.48 0.36 0.28 0.18 0.13 0.09 0.07 SSE 3.84 1.51 0.80 0.63 0.51 0.35 0.26 0.20 0.16 S 3.49 1.16 0.57 0.44 0.34 0.23 0.17 0.13 0.10 SSW 3.69 1.45 0.77 0.60 0.49 0.34 0.25 0.19 0.16 SW 2.73 0.78 0.36 0.27 0.21 0.14 0.10 0.07 0.06 WSW 3.44 1.35 0.72 0.56 0.45 0.32 0.23 0.18 0.15 W 4.24 1.67 0.89 0.69 0.56 0.39 0.29 0.22 0.18 WNW 3.69 1.45 0.77 0.60 0.49 0.34 0.25 0.19 0.16 NW 3.58 1.19 0.59 0.45 0.35 0.24 0.17 0.13 0.10 NNW 3.44 1.35 0.72 0.56 0.45 0.32 0.23 0.18 0.15 500 400 300 200 4 3.6 3.2 100 0-100 2.8 2.4 2 1.6 1.2-200 -300 0.8 0.4 0-400 -500-500 -400-300 -200-100 0 100 200 300 400 500 Şekil-4. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı - 19 -
Tablo-15. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı (mg/m 2 -gün) YÖN 100 200 300 350 400 500 600 700 800 N 45.63 15.08 7.45 5.68 4.48 3.01 2.17 1.65 1.30 NNE 45.26 17.74 9.45 7.39 5.95 4.14 3.07 2.38 1.91 NE 46.17 18.10 9.64 7.53 6.07 4.22 3.13 2.43 1.95 ENE 32.98 12.93 6.89 5.38 4.34 3.01 2.23 1.73 1.39 E 46.83 15.48 7.65 5.83 4.60 3.09 2.23 1.69 1.33 ESE 34.69 9.95 4.62 3.44 2.66 1.73 1.22 0.91 0.70 SE 41.63 11.94 5.54 4.13 3.19 2.08 1.46 1.09 0.84 SSE 44.39 17.40 9.27 7.24 5.84 4.06 3.01 2.33 1.87 S 40.44 13.37 6.61 5.03 3.97 2.67 1.92 1.46 1.15 SSW 42.75 16.76 8.93 6.98 5.62 3.91 2.90 2.25 1.80 SW 31.53 9.05 4.20 3.13 2.42 1.58 1.11 0.82 0.64 WSW 39.80 15.60 8.31 6.49 5.23 3.64 2.70 2.09 1.68 W 49.11 19.26 10.26 8.01 6.46 4.49 3.33 2.58 2.07 WNW 42.75 16.76 8.93 6.98 5.62 3.91 2.90 2.25 1.80 NW 41.38 13.68 6.76 5.15 4.06 2.73 1.97 1.49 1.17 NNW 39.80 15.60 8.31 6.49 5.23 3.64 2.70 2.09 1.68 500 400 300 200 45 40 100 0 35 30 25-100 -200 20 15 10-300 5 0-400 -500-500 -400-300 -200-100 0 100 200 300 400 500 Şekil-5. Kontrolsüz Durumda Kısa Vadeli Çöken Tozların Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı - 20 -