OKUL ÖNCES İ ÖGRETMENLERİNİN FEN EGİTİMİNE KARŞI GÖSTERDİKLERİTUTUMLAR. EARLY CmLDHOOD TEACHERS' ATTIDUTES TOWARDS SCIENCE TEACmNG

Benzer belgeler
Araştırma Makalesi / Research Article

GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS. Fen Eğitimi

ÖĞRETMENLER İÇİN YARATICI DRAMA

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

MEB kitaplarının yanında kullanılacak bu kitap ve dijital kaynakların öğrencilerimize;

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR

FEN ÖĞRETİMİNDE LABORATUVAR YAKLAŞIMLARI. Burak Kağan Temiz

Doç.Dr. HİLAL AKTAMIŞ

Eğitim Durumlarının Düzenlenmesi

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları

ANASINIFI PYP VELİ BÜLTENİ. (07 Aralık Ocak 2016)

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Halil ÖNAL*, Mehmet İNAN*, Sinan BOZKURT** Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi*, Spor Bilimleri Fakültesi**

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Yaşam Temelli Öğrenme. Yazar Figen Çam ve Esra Özay Köse

İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, FEN BİLGİSİ VE MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME

Doç.Dr. EYLEM YILDIZ FEYZİOĞLU

ANAOKULU VE ANASINIFI ÖĞRETMENLERİNİN BİLGİSAYARA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

alan Lawrance Hall of Science adlı bir fen merkezi tarafından oluşturulmuş, sürekli gelişen bir programdır.

ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Hafta Konu Ön Hazırlık Öğretme Metodu. 2 Sosyal becerilerin gelişimini etkileyen faktörler. yok Teorik

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

ANA SINIFI PYP VELİ BÜLTENİ. (19 Aralık Şubat 2017)

BARTIN ÜNİVERSİTESİ OKUL ÖNCESİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Araştırma Metodları ve İletişim Becerileri (MMR 501) Ders Detayları

ÇOCUK GELİŞİMİ ALANI GENEL BİLGİLER

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

ERDEK KIZ TEKNİK VE MESLEK LİSESİ ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI TANITIM KILAVUZU

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Olasılık ve İstatistik II (IE 202) Ders Detayları

2. PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİKTE HİZMET TÜRLERİ. Abdullah ATLİ

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE MESLEKİ BENLİK SAYGILARININ İNCELENMESİ

EK-1 BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI

TEKNOLOJİ EĞİTİMİ. Hafize KESER* Amaçlan. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Araştırma Görevlisi.

ANAOKULU 4 YAŞ GRUBU 1. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Turaşlı K. N.. (2012), Intercultural Approach in Early Childhood Education, Journal Of Education And Future,, ıssue:1 p , ISSN

1. Çocukları Tanıma Çocukların fiziksel özelliklerini tanıma Çocukların sosyo-ekonomik özelliklerini tanıma

Yıl: 2014,Yazarlar: Okay DEMİR,Yasemin ERSÖZ, Dergi Adı:İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, Cilt:1, Sayı:1 Sayfa Sayısı: (1-11

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları II (19 Nisan 2012)

KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Okul Temelli Mesleki Gelişim Nedir?

Bir okuldan daha fazlası...

Yalıtım ve Yalıtım Malzemeleri Konusuna Yönelik Hazırlanan Öğretim Tasarımının Görme Engelli Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi

HAZIRLIK SINIFLARI 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

Artırılmış Gerçeklik Teknolojilerinin Sınıfta Kullanımlarıyla İlgili Bir İnceleme

KİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

FEN BĠLGĠSĠ EĞĠTĠMĠNĠN TEMELLERĠ

Düşüncelerimizi, duygularımızı ve kültürümüzü oyunlar aracılığı ile ifade ederiz.

YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > hbdursun@gmail.com

M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 1995, Sayı : 7 Sayfa : ÖĞRETMEN ADAYLARININ BĠLGĠSAYAR TUTUMLARI. Dr.

DLA 9. Uzaktan Eğitim Faaliyeti

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ 2016 ANKET SONUÇLARI

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fizik Laboratuvarına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması

OKULÖNCESİ EĞİTİMDE FEN VE DOĞA ETKİNLİKLERİ SAATİNDE ÖĞRETMENLERİN, DENEY YÖNTEMİNE YER VERME DURUMLARININ İNCELENMESİ

Eğitim, bireyin gelişmesi, hayatındaki rol ve görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi için ihtiyacı olan tutum ve davranışları kazandırma

BULUNDUĞUMUZ MEKAN VE ZAMAN

ÖĞRETMENLERİN BİLGİSAYARA YÖNELİK TUTUMLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

EKLER. Öğretmenlere Uygulanan Fen Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Davranış Amaçlarını Belirleme Ölçeği

Available online at

KAVRAMSAL ÇERÇEVE: Modelin Amacı 28/08/15

ANAOKULU 4 YAŞ GRUBU 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı

İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Bakışlarıyla İlgili Bir Değerlendirme

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi 1 / 20

GÖKKUŞAĞI KOLEJİ ÖZEL ÖĞRETİM İHTİYAÇLARI POLİTİKASI

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-içerik Geliştirme Becerileri ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS A-Çocukla İletişim Ön Koşul

Ömer Faruk DOĞAN 1, Nurhan ÜNÜSAN 2

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

Yrd.Doç.Dr. SEZAİ KOÇYİĞİT

2.SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ

OYUN TEMELLİ BİLİŞSEL GELİŞİM PROGRAMININ AYLIK ÇOCUKLARIN BİLİŞSEL GELİŞİMİNE ETKİSİ

ANAOKULU 5 YAŞ 1. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı

İLKÖĞRETİM 6., 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ DERSLERİNDEKİ FİZİK KONULARINA KARŞI TUTUMLARI

<>GRETMEN ADAYLARıNIN ÖGRETMENLİK SERTİFİKAsI DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARı

Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Fen Etkinliklerine İlişkin Yeterlikliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

NEDEN ÇiZGi OKULLARI. Yılların Tecrübesi Çizgi ye Dönüştü. Çünkü Çizgi Okulları;

DEBİP DENİZLİ EĞİTİMİNDE BAŞARIYI İZLEME VE GELİŞTİRME PROJESİ

Amaç: İstatistiksel analizlerde kullanılan paket programları tanıtmak.

Transkript:

OKUL ÖNCES İ ÖGRETMENLERİNİN FEN EGİTİMİNE KARŞI GÖSTERDİKLERİTUTUMLAR EARLY CmLDHOOD TEACHERS' ATTIDUTES TOWARDS SCIENCE TEACmNG Merve ÜNAL *, Bemn AKMAN** ÖZET: Bu araştırmaankara ve Malatya ilerinde okulöncesi egitim kurumlanna giden 6 yaş çocuklarının ögretmenlerinin fen egitimine karşı tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın ömeklem grubunu Ankara ve Malatya illerinde resmi ve özel anasınıflarında/anaokullarında6 yaş grubu çocuklarıyla çalışan 160 ögretmen oluşturmuştıır.ögretmenlerin fen egitimine karşı tutumlarını belirlemek için Hyung-Sook-Cho ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen "Okul Öncesi Ögretmcnlerinin Fen Egitimine Karşı Tutum Ölçegi" kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 13 paket programı ile t testi, tek yönlü varyans analizi ve çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi analizleri yapılmıştır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda ögretmenlerin ögrenim düzeyleri, hizmet içi egitim almaları ve çalıştıkları illere göre anlamlı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: okul öncesi ö~ebnenleri, fen e~timi, ö~ebnen tutumlan ABSTRACT: This study was planned to evaluate the early childhood teachers' attitudes towards the science teaching.the sample space of the study consisted of 160 teachers. "A Science Attitude Scale" was used to gather data (Hyung-Sook-Cho, 2003). The results obtained were statistically evaluated by t-test, one way variance anaiyses (ANOVA) and LSD test. The results showed that there is a meaningful relation between teacher's attitudestowards science education and their schoollevels, inservice training, the cities they work. Keywords: Early childhoodteachers,science education,teachers' attitudes. ı. GİRİş Küçük çocuklar sürekli olarak çevrelerindeki dünyayı araştırırlar. Onların dokunma, görme, işitme ve tatma arzuları fiziksel dünya hakkında kendilerine bilgi kazandırır. Fizİksel dünya hakkındaki bilgi, olayları gözlemlernekten, çeşitli aletlerin nasıl çalıştığını araştırma içgüdüsünden, nesnelerle oynayarak onlara ne olacağını görmekten ve sonuçları ölçmekten kısaca fen\ bilim süreçlerini kullanmakla oluşmaktadır. Çocuklar, çevrelerinde olan olayları gözleyerek ve kaydederek dünya hakkında bilgi sahibi olmaya başlarıar. Kendi başlarına sistematik gözlemler yapmaya veya hipotezler oluşturmaya muktedir olmayabilirler ama düşüncelerinin doğruluğunu test edebilirler, soru sormayı ve bunlara yanıt bulmayı öğrenebilirler, yaptıkları şeylerin sonucu olarak neler oluştuğunu görebilirler. Öğretmenlerin çocuklardaki bu istekliliğe önem vermeleri gerekir. Dolayısıyla öğretmenler kendi ilgilerini de test ederek, çocuklarda var olan meraklara destek olmalıdırlar. Öğretmenin merak duygusunun canlı ve etkin olması, çocukların merak duygusu için iyi bir örnek oluşturur. Bu önemli davranış da fen öğretme çatısında temel bir yere sahiptir. Anaokulu programlarında yer alan fen çalışmaları, çocukların doğal araştırma ve inceleme meraklarından yararlanılarak, onların çevrelerini ve doğayı tanımalarına, düşüncelerini açığa çıkarmalarına. sorular sormalarına vardım eden etkinliklerden oluşmaktadır. *Arş. Grv. İnönü Üniversitesi Egitim Fakültesi, tlkögretim Bölümü, mpepele@inonu.edu.tr u Prof. Dr. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi, tlkögretim Bölümü. bakman@hacettepe.edu.tr

252 Merve ÜNAL, Berrin AKMAN / H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journalaf Education). 30 (2006) 251-257 Her çocuk anaokulunda yapılan fen etkinliklerine başlangıçta aynı ilgiyi göstermeyebilir.bu nedenle öğretmenlerin çok çeşitli öğretim becerilerine, çocukların gelişimlerini izlemelerine ve öğrenme hızındaki farklılıkları tanıyıp, sınıf içi etkinlikleri bu farklılıklara göre düzenleme yeteneklerine sahip olmaları, çocukların fen bilimlerine karşı ilgi duymalarına büyük katkıda bulunur. Bilgiyi bulma, toplama ve yararlanma sürecini çocuğa öğreterek, bilimsel bir tutum ve tavır geliştirmeyi sağlamaları gerekir (Lind, 2000; Scheider, 2005). Öğretmenler, çocukların bilimsel bilgilerini ve düşünme becerilerini geliştirmek için onların meraklı yapılarından ve tahmin etme becerilerinden yaralanmalıdırlar. Erken çocukluk eğitiminde fen eğitiminin temel amacı, çocuğun daha iyi tahminler ve gözlemleri sonucunda y.orumlar yapabilmesidir. Bu amaçla öğretmen çocukların sorgulama, gözlem yapma, test etme ve yorumlama becerilerini geliştirecek çalışmalara yer vermelidir (Aktaş-Arnas, 2002) Fen eğitiminde öğretmen bilimsel bir süreci başlatabilmek için çocuğu cesaretlendirmeli ve teşvik etmelidir. Aynı zamanda öğretmen, çocukların yaratıcılıklarının ve problem çözme becerilerinin gelişimi amacıyla tek doğru cevap arama yerine, çocukların tümünü fikirlerini söylemeleri için cesaretlendirmelidir, çocuğun araştırma ve incelemesi için ona güvenli ve tehlikesiz bir ortam hazırlamalıdır. 2. YÖNTEM Bu araştırma; okul öncesi öğretmenlerinin, fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumları belirlemek amacıyla yapılmıştır. 2.1 Evren ve Örneklem Araştırmanın örneklem gurubunu Ankara ilinde çalışan 75, Malatya ilinde çalışan 85 olmak üzere toplam 160 öğretmen oluşturmuştur. Örneklem grubunu oluşturan öğretmenlerin 116' sı MEB.'na bağlı ilköğretim okullarının anasınıflarında ve MEB.'nın bağımsız anaokullarında, 40'ı ise özel ilköğretim okullarının anasınıflarında lanaokullarında 6 yaş gurubu çocuklarıyla çalışmaktadırlar. 2.2. Veri Toplama Araçlan Araştırmada veri toplama amacıyla Hyung-Sook-Cho ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen ve ülkemize uyarlama çalışması yapılan "Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimine Karşı Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçek beşli derecelendirmeli likert tipi ölçektir. Negatif ifadeler tersine puanlanmaktadır. Aynı zamanda öğretmenlerle ilgili demografik bilgilerin olduğu bir bilgi formu oluşturulmuştur. Tutum ölçeği 4 alt boyuttan oluşmaktadır. 1) Rahat-rahatsız 2) Sınıf Hazırlıkları 3) Birebir fenin İdaresi 4) Gelişimsel Uygunluk. ı. Boyut "Rahat-rahatsız" bu boyutta akademik olarak hazırlanma yoktur. Fakat duygusal ve etkili fen öğretimi alanı ile birleştirilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin çocuklara fen öğretimine dair korkuları veya ilgileri ile ilgili bir bölümdür. 2. Boyut "Sınıf Hazırlıklan" bu boyut okul öncesi öğretmenlerin fen etkinlikleri hazırlarken neler hazırladıkları, hazırlanma esnasında ne kadar zaman harcadıkları ile ilgili bir bölümdür. 3. Boyut ''İlk Elden Fenin İdaresi" bu boyut öğretmenlerin çocukların aktif olarak katılarak yaptığı etkinlikler için yapılan hazırlıkları ve etkinlik sırasında oluşan dağınıklıkların önemli olup olmadığı ile ilgili bir bölümdür. 4. Boyut "Gelişimsel Uygunluk" bu boyut çocukları erken yaşta fen ile tanıştırınanın doğru

Merve ÜNAL. Berrin AKMAN / H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30 (2006) 251-257 253 olup olmadığına ve öğretmenlerin çocuklara uygun müfredat ayarlamada problem yaşayıp yaşamadıkları ile ilgili bir bölümdür. 2.3 Verilerİn Analİzİ Veriler SPSS paket programının 13 sürümü ile hesaplanmıştır. Verilerin analizinde olarak, t testi, tek yönlü varyans analizi ve çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi kullanılmıştır. 3. BULGULAR ve YORUM Tablo 3.1 Öğretmenlerin Çalıştıkları illere göre Fen Eğitimine Karşı Tutumlarının Karşılaştınlması n - X 'U~ t n Rahat-Rahatsız Ankara 75 25,50 2,96 0,380,704 Malatva 85 25,31 3,24 Sınıf Hazırlıkları Ankara 75 21,37 3,28 3,169,002* Malatya 85 22,98 3,12 İlk Elden Fenin Elde İdaresi Ankara 75 16,24 3,77 5,156,000 1* Malatya 85 18,92 2,77 Gelişimsel uygunluk Ankara 75 21,57 2,99 3,51,000 1* Malatya 85 19,65 3,74 *p<ü.05 Tablo 3.1 incelendiğinde; öğretmenlerin çalıştıkları iller ve fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumları arasında ölçeğin ilk boyutu (rahat-rahatsız) dışında diğer üç boyutta gruplar arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<o,05). Öğretmenlerinçalıştıkları illere baktığımızdasınıf hazırlıklarındave ilk elden fenin idaresinde Malatya'da çalışan öğretmenlerin Ankara'da çalışan öğretmenlere göre daha olumlu tutum gösterdikleri görülmektedir. Malatya'da çalışan öğretmenler Ankara'da çalışan öğretmenlere göre fen etkinliklerinin hazırlanmasında ve uygulanmasında kendilerini daha iyi geliştirdikleri söylenebilir. Ankara'da çalışan öğretmenler gelişimsel uygunluk açısından Malatya'da ki öğretmenlere göre daha olumlu tutum göstermektedir. Ölçeğin bu boyutunu ölçen sorularına verdikleri cevaplar dikkate alındığında Ankara' da çalışan öğretmenlerin fen eğitiminin kuramsal temelinin çocuk gelişimine uygunluğu açısından önemli olduğunu bildikleri görülmektedir. Fakat fen etkinliklerini hazırlamada ve uygulamada motive eksikliğinin olduğu söylenebilir. Bu motive eksikliği öğretmenlerin çalıştıkları okulla ilgili olabilir. Öğretmenin çalıştığı okuldan memnun olmaması, idare ve diğer öğretmenlerle problemleri olması, sınıf hazırlıklarına karşı isteksiz olmasına sebep olabilir. Fen etkinliklerinde hazırlığı olmayan bir öğretmenin ilk elden fen etkinlikleri yapmasında mümkün gözükmemektedir. Öğretmenin bu isteksizliği Ankara ilinin büyük şehir olması ulaşım ve geçim probleminin olması, diğer etkinliklere göre daha fazla zaman alan fen etkinliklerinin az olmasına ve okullar arasındaki rekabetin programda daha çok sosyal etkinliklere yer verilmesine, bu nedenle de öğretmenlerde motivasyon düşüklüğüne bağlanabilir. ----

254 Merve ONAL. Berrin AKMAN / H.O. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30 (2006) 251-257 Tablo 3.2. Öğretmenlerin Öğrenim Düzeyi Açısından Fen Eğitimine Karşı Tutumlarının Karşılaştınlması Kareler tonlamı sd Kareler Ortalaması F P Rahat-Rahatsız Gruplararası 12,116 3 40,372 4,470.005* Grup içi 1409,078 156 9,033 Toplam 1530,194 159 Sınıf Hazırlıkları Gruplararası 53,641 3 17,880 1,680.174 Grupiçi 1660,259 156 10,643 Toplam 1713,900 159 İlk Elden Fenin İdaresi Gruplararası 112,890 3 37,630 3,138.027* Grup içi 1870,885 156 II,993 Toplam 1983,775 159 Gelişimsel Uygunluk Gruplararası 71,451 3 23,817 1,943.125 Grupiçi 1912,149 156 12,257 *p< 0.05 Toplam 1983,600 159 Tablo 3.2'ye baktığımızda öğretmenlerin öğrenim düzeyleriyle fen eğitimindeki rahatrahatsızlık tutumları ve ilk elden fenin idaresindeki tutumları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Sınıf hazırlıklarındaki tutumları ve gelişimsel uygunluk açısından tutumlarında farkın anlamlı olmadığı görülmektedir. Tek yönlü varyans analizi sonucunda belirtilen öğretmenlerin öğrenim düzeyi arasındaki farklılığın hangi gruplarlardan kaynaklandığını belirleyebilmek için yapılan LDS testi sonuçları Tablo 3.3'te verilmiştir. Tablo 3.3 Öğretmenlerin Öğrenim Düzeylerine Göre LSD Testi Sonuçları (I) Öğrenim Düzeyleri (1) Öğrenim Düzeyleri Ortalama Farklılık (i-j) Sx P Rahat-Rahatsız önlisans Lisans -1,65374,63683,010* Yüksek lisans -3,61207 1,10596,003* Yüksek lisans Lise 3,12037 1,20980,011* İlk Elden Fenin önlisans Yüksek lisans -2,76724 1,38299,047* İdaresi Lisans Lise 1,63657,75439,032* Yüksek lisans Lise 3,99074,75439,005* *p< 0.05 Tablo 3.3'e baktığımızda öğretmenlerin fen eğitiminde rahat-rahatsızlık tutumlarında lisans ve yüksek lisans mezunlarının önlisans mezunlarına göre daha olumlu tutum sergiledikleri görülmektedir. Yüksek lisans mezunları da lise mezunlarına göre daha olumlu tutum göstermektedir. Bu durum Yüksek lisans ve lisans mezunu olan öğretmenlerin lisans dönemlerinde fen ve matematik derslerini ayrı ders olarak aldıklarından kendilerini fen etkinlikleri yaparken daha rahat hissettiklerini göstermektedir. Yine Tablo 3.3'e baktığımızda öğretmenin ilk elden fenin idaresinde, yüksek lisans mezunlarının ön lisans mezunlarına ve lise mezunlarına göre, lisans mezunlarının da lise mezunlarına göre daha olumlu tutum sergiledikleri görülmektedir. Bu durum yüksek lisans ve lisans mezunlarının fen derslerini uygulamalı olarak aldıklarından, ön lisans mezunlarının ise temel

Merve ÜNAL. Berrin AKMAN / H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30 (2006) 251-257 255 dersleri uygulamalı olarak alma imkanlarının yetersiz olması ile açıklanabilir. Aynı zamanda yüksek lisans ve lisans mezunu öğretmenlerinin fen etkinlikleri için daha çok araştırma ve hazırlık yaptıkları söylenebilir. Tablo 3.4 Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim Almalarına Göre LSD Testi Sonuçları Ortalama Farklılık I-J M.E.B,42160 1,54185 Sx P,80413,872,61974,048* *p<o.05 Tablo 3.4'e baktığımızda öğretmenlerin hizmet içi eğitim almalarına göre fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlarına baktığımızda LSD sonuçlarına göre, Öğretmenlerin İlk elden fenin idaresindeki tutumları hizmet içi eğitim almalarına göre farklılık göstermektedir. Hizmet içi eğitim almış öğretmenler,hizmet içi eğitim almamış öğretmenleregöre ilk elden fenin idaresindedaha olumlu tutumlar sergilemektedirler. Bu durum kendini fen etkinlerinin planlanmasında ve hazırlanmasında kendilerini yetersiz olarak gören öğretmenlerin, bu eksikliklerini hizmet içi eğitim ile tamamladıklannda fen eğitimine karşı tutumlarının değiştiğini göstermektedir. Schneider (2005) okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı tutumlarını incelediği araştırmasında, öğretmenlerin bir kısmının ilke elden fenin idaresini öğrenmek için ve çocuklara uygun fen etkinliklerinin nasıl planlanması gerektiği ile ilgili olarak seminerlerin ve hizmet içi eğitim kurslarının düzenlenmesini talep ettikleri görülmektedir. Ayvacı ve ark. (2002) yaptıkları çalışmada, okulöncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerini istenen nitelikte planlama ve yürütme becerisine sahip olmadıklarını, orijinal materyal geliştiremediklerini ve etkinlikleri uygularken kullanılacak etkili öğretim yöntemlerinden (soru-cevap, gösterip yaptırma vb.) dışındaki diğer tekniklerden (oyun ve drama vb.) haberdar olamadıklarını ve dolayısıyla bu teknikleri fen eğitiminde kullanamadıklarını belirtmişlerdir. Şahin (1996) de okulöncesi öğretmenlerinin fen kavramlarının öğretiminde en çok deney yöntemini kullandıklarını, analojileri ise çok fazla kullanmadıklarını ifade etmektedir. Yapılan bu araştırma bulguları incelendiğinde okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimiyle ilgili olarak kendilerini çok donanımlı hissetmedikleri bu nedenle de kendilerini geliştirmek için seminerlerin /hizmet içi eğitimlerin düzenlenmesiyle bu alandaki bilgilerini geliştirerek daha olumlu tutum gösterecekleri söylenebilir. Fen eğitiminde gelişimselolarak uygunluk ve ulusal yönergelere uygun olmak, okul öncesinde ve ilköğretirnde fen eğitim düzeyinin "aktif girişimci" olmasını zorunlu kılar (Wilson,2oo2). Fen eğitimi mutlaka aktif katılımı gerektiren ve ilk elden deneyimlerin olmasına izin veren etkinlikleri içermelidir (Bakman ve diğer. 2003). Lind'e (2000) göre feni öğretmenin en iyi yolu feni yapmaktır. Bu yüzden çocuklar için fen, soru sormayı, cevapları araştırmayı, araştırma yapmayı ve veri toplamayı gerektirir. Fen olguları ezberlemektense, dünyayı anlamak için deneme ve düşünme yolları olmalıdır. Bu görüş çocukların feni anlamak için araştırma yapması gerektiği iznini verir. (Schneider, 2005) Sıcak bir derslik ortamı yaratan, bakıp büyütmeyi kabul eden yetenekli bir öğretmen, küçük çocukların feni (bilimi) keşfetmelerine rehberlik etmek için, temel nitelikleri yerine getirmesi gerekir. Buna ek olarak, fene karşı olumlu bir tutum ve bunu gerçekleştirecek yetenek ve kolaylaştıran roller iyi bir öğretim için gereklidir. Ancak, çocuk ve öğretmen arasındaki yakın ilgi eksikliğinde çok az şey öğretilebilir. Çocuklar kişisel ilgi ve önemseme bağlarıyla bağlandıkları kişilerden daha çok öğrenirler. Etkili bir fen eğitimi verebilmek için, öğretmenin 4 öğretim rolünü benimsemesi gerekmektedir.

256 Merve ÜNAL, Berrin AKMAN / H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. JourMI of Education). 30 (2006) 251-257 1) Kolaylaştıran Rol: her bir çocuğun yetişmesi için bir bilgi çevresi yaratır. Planlama, artık malzemeleribir araya getirme ve gerçekten denemeye çalışma, feni kolaylaştıran işlemlerdir.bu rolde, çocukların çalışmaları gibi dağınıklığa müsamaha, yeni riskler almaya isteklilik, hatalardan yararlanma yeteneği vardır. 2) Değişimi Gerçekleştiren Rol, çocukların kendilerini bir düşünür, bir problem çözücü gibi görmeye başlamalarına yardım ederek, çocukların zihinsel güçlerini açar. Diğer taraftan, değişimi gerçekleştiren rol sorumluluk yaratır, deney yaparken çocukların kendi heyecanlarıyla çalışmaya devam etmelerini destekler. 3) Danışman Rol, dikkatlice gözlemler, yakından dinler ve çocuklar kendi araştırmalarıyla meşgul iken, basit bir şekilde sorulara cevap verir. Bu rolde, bilginin küçük bir parçası, bilgi ipuçlarıyla (işaretleriyle) sunulabilir ve bir problemin konu ile ilgili bölümüne odaklandığında çocuğa yardım etmek için sorular sorulabilir. Danışman rol, her çocuğa yeni bir fikir düşünmesine ve bağımsız çözüm yolları bulmasına izin verir. Bu rol sık sık öğretmenleri yıldırır, ta ki kendilerini de öğrenen olarak kabul edinceye kadar. 4) Örnek Rol, kasten (bile bile) çocuklara başarılı öğrencilerin önemli özelliğini gösterir. Merak, takdir, bir şeyin önemini anlama, ısrar, sabır, yaratıcılık gibi (Martin, 2001 ;Harlan, Rivkin ; 2000). 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Ülkemizde okul öncesi eğitimde belirlenmiş ulusal standartların olmaması nedeniyle anaokullarında/anasınıflarında farklı öğrenim düzeyinden mezun öğretmenlerin çalışabilmektedir (Bakman ve ark, 2003). Dolayısıyla öğretmenlerin öğrenim düzeyleri arasındaki bu farklılıklar fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar arasında farklılık yaratmaktadır. Okul öncesi dönem çocukları meraklı, araştırıcı ve sorgulayıcı oldukları için yaparak ve yaşayarak öğrenme fırsatları ile daha kolay öğrenirler. Özellikle bu dönemde verilen fen eğitiminin bilgi aktarına şeklinde değil, çocukların merak duygularını giderecek, onları keşfetmeye yöneltecek, araştırma, inceleme, gözlem yapma, tahmin yürütme, sonuç çıkartma gibi süreçleri kullanabilecekleri ortamlar yaratılarak verilmesi gerekir. Okul öncesi öğretmenleri fen programını oluştururken çocukların seviyelerine uygun etkinlikler düzenlemeli, çocukta bilimsel bir süreci başlatabilmek için onu cesaretlendirmeli, teşvik etmeli ve çocuklarla birlikte bir konu üzerinde tartışabilmelidir. Çocuklarda sağlam bilimsel temellerin oluşması da öğretmenlerin kullandıkları öğretim teknikleri ile tutumlarına bağlıdır. Çünkü öğretmenlerin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar ve buna bağlı olarak hazırladıkları etkinlikler, çocuklarda bilimsel süreçlerin kullanılmasını ve düşünce becerilerinin gelişimini etkilemektedir. Öğretmenlerin görevi çocuklara bilgi verirken onlara bilgiye ulaşma becerisini de kazandırmaktır. Okul öncesi eğitim kurumlarında fen eğitimi ile programın diğer alanları arasındaki bütünlüğün de sağlanması gerekir. Öğretmenlerin kendilerini geliştirmelerine olanak verecek seminerlerelkurslara/hizmet içi eğitim programlarına katılımları sağlanmalıdır. KAYNAKLAR Akman, B. Üstün E. Güler, T (2003).6 Yaş Çocuklarının Bilim Süreçlerini Kullanma Yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23 11- ı 4 Aktaş-Amas, Y. (2002). Okul öncesinde fen eğitiminin amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6,7, s. 1-8. Ayvacı, H.Ş., Devecio~lu,Y. & Yi~it, N.(2002). Okulöncesi Ö~retmenlerinin Fen ve Do~a Etkinliklerindeki Yeterliliklerinin Belirlenmesi, http://wwwjedu.metu.edu.tr/utbmek- 5/b_kitabl/PDF/ogretmen yetiştirme /bildiri/t277.pdf. (2

Merve ÜNAL, Berrin AKMAN / H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30 (2006) 251-257 257 Cho, H. Kim, J. Choi, D.H(2003). Eaarly Childhood Teachers' Attitudes Toward Science Teaching: A Scale Validatİon Study. Educatİonal Research Quarterly 27.2 33-42 Faulkner-Schneider, L. A (2005). Child care teachers' attitudes, beliefs, And knowledge regarding science and theiimpact on early childhood learning opportunititesbachelor of science,university of Oklahoma, Norman, Oklahoma Frost). (1997). Creativing in primary science. Open University Press, U.S.A. Harlan. J.D. ve Rivkin, M.S (2000). Science experiences for the early childhood years: An Integrated Approach (7 th ed.). Prentice Hall. Ohio Und,K.K. (2000). Exploring science in early childhood education (3rd.ed.) Delmar. Albany Martin,DJ (2001). Construcyion early childhood science.delmar, Albany Şahin, F.(l996). Okulöncesi Öğretmenlerinin Kullandıkları Metotların Tespiti, II. Ulusal Eğitİm Sempozyumu Bildirileri, 74-92, İstanbuL. Wilson,R. (2002). Promoting the development of scientific thinking. http://www.earlychildhood.comlarticles/