Dil kanserinde kombine tedavi (cerrahi ve radyoterapi) sonuçlar ve prognostik faktörler

Benzer belgeler
Oral kavite kanserlerinde prognostik faktörler ve sa kal m oranlar

Larenks kanserlerinde tümör yerleşimine göre invazyon derinliği ve tümör çapının değerlendirilmesi

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

Supraglottik larenks kanserlerinin cerrahi tedavisinde onkolojik sonuçlar m z

Oral kavite skuamöz hücreli kanserlerinde evreleme ile perinöral, vasküler ve ekstrakapsüler invazyon bulgularının ilişkisi

Alt dudak kanserlerine cerrahi yaklaşım

GLOTT K LARENKS KANSERLER NDE TEDAV SONUÇLARIMIZ VE K O M P L K A S Y O N L A R I

Alt dudak kanserlerinde cerrahi tedavi yaklafl mlar m z

Lokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı

PROGNOSTIC FACTORS AND TREATMENT RESULTS IN LARYGEAL CARCINOMA: DEPARTMENT OF RADIATION ONCOLOGY OF TRAKYA UNIVERSITY MEDICAL SCHOLL EXPERIENCE

DİL KANSERİ: 88 HASTANIN DENEYİMİ

Differansiye tiroid kanserinin standart tedavisi cerrahi rezeksiyon, radyoaktif iyot ve TSH süpresyonudur. Rezidüel, yinelemeli ya da nod tutulumu

DİLDE EPİDERMOİD KANSERLERDE YAŞ, CİNSİYET, SİGARA VE ALKOL KULLANIMININ PROGNOZA ETKİLERİ

DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği

DİL YASSI HÜCRELİ KANSERLERİNDE CERRAHİ TEDAVİ SONUÇLARIMIZ: PROSPEKTİF ÇALIŞMA

REKTUM KANSERİNDE NEO / ADJUVAN RADYOTERAPİ. Ethem Nezih Oral İstanbul Üniversitesi İTF Rad Onk AD

Lokal İleri Baş Boyun Kanserinde İndüksiyon Tedavisi mi? Eşzamanlı Kemoradyoterapi mi?

Dil gövdesi ve a z taban yass hücreli kanserlerinde boynun tedavisinde Uluda deneyimi

LARENKS KANSERİ OLGULARIMIZIN RETROSPEKTİF ANALİZİ

Larenks kanserli hastalarda cerrahi ve radyoterapi sonras tiroid fonksiyonlar n n prospektif olarak de erlendirilmesi

ONKOLOJİDE SIK KULLANILAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER VE SAĞKALIM EĞRİLERİ

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

TİROİD PAPİLER MİKROKARSİNOMLARDA SANTRAL LENF NODU METASTAZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Radikal Prostatektomi Sonrası Yüksek Riskli Grupta RT: Erken mi Geç mi? Dr Şefik İğdem

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.

CORRELATION of CLINICAL and HISTOPATHOLOGICAL PARAMETERS to SURVIVAL and NECK METASTASIS in LARYNGEAL SQUAMOUS CELL CARCINOMA

Papiller Mikrokarsinomlara Yaklaşım Türkiye Perspektifi

Evre III KHDAK nde Radyoterapi

Kemik metastazlarında reirradiasyon

Coğrafi temel yaklaşım farklılıkları

N0 boyun tedavisinde selektif boyun disseksiyonunun tedavideki rolü ve etkinliği

Epidermoid ve Bazal Hücreli Cilt Kanserlerinde Ü. Onkoloji Enstitüsü Deneyimi: 401 Olgunun Retrospektif Analizi

Mide Kanseri Tanısı Olan Hastalarda Lenf Nodu Tutulum Oranı ve Sağkalım İlişkisi

Dudakta Yassı Epitel Hücreli Karsinom: Yalnız Cerrahi ve Cerrahi ve Postoperatif Radyoterapi ile Tedavi, Elde Edilen Sonuçlar ve Prognostik Faktörler

Otolarengoloji. Larenks Skuamöz Hücreli Karsinomlar nda Tümör nvazyon Derinli i ile Servikal Lenf Nodu Metastaz Aras ndaki liflkinin De erlendirilmesi

Larinks Kanserinde TNM Evrelendirmesi: Günümüzdeki Klinik Önemi. Doç.Dr.Halit AKMANSU Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi K.B.B. Hastalıkları A.D.

Safra Yolları Kanserlerinde SistemikTedaviler. Dr.M.Oktay TARHAN İzmir K.Ç.Ü. Atatürk E.A.H. Tıbbi Onkoloji Kliniği

Küçük Hücreli Dışı Akciğer Karsinomunda Neoadjuvant Kemoterapi

Alt dudak kanserlerinde gizli lenf nodu metastaz oranlar ve N 0 boyna yaklafl m

Küçük Hücreli D fl Akci er Kanserli Hastalarda Tedavi Öncesi Serum LDH Düzeylerinin Prognostik Önemi

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu

Tl VE T2 LARENGEAL KARSİNOMALARDA CERRAHİ VE KÜRATİF RADYOTERAPİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Larenks, orohipofarenks ve oral kavite yassı hücreli karsinomlarında lenf nodu boyutu ile metastaz ve ekstrakapsüler yayılım arasındaki ilişki

KARACİĞER METASTAZLARINDA ROBOTİK STEREOTAKTİK BEDEN RADYOTERAPİSİ

KONGRELERDEN ESİNTİLER. Dr. Serap Akyürek Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilimdalı

Baş ve boyun yassı epitel hücreli kanserlerinde boyun yayılım modelleri

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş

Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi

Erken evre glottik karsinomlarda parsiyel cerrahi tedavi

Radyoterapi uygulanm fl oral kavite ve orofarenks kanserli hastalarda tedavi sonuçlar m z

GERM HÜCRELİ OVER TÜMÖRLERİNDE CERRAHİ EVRELEME GEREKLİ MİDİR?

Dr. Zeynep Özsaran. E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi AD

Düşük Riskli Diferansiye Tiroid Kanserlerinde RAİ Tedavisi

Erken Evre Meme Kanserinde Kimlere Aksiller Diseksiyon Gerekir?

UROK 2012 Sözlü Sunum 32, 33 ve 34 e Bir Bakış. Doç. Dr. Mustafa Vecdi ERTEKİN Özel Universal İtalyan Hastanesi Radyasyon Onkolojisi

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

TRİPLE NEGATİF MEME KANSERİNE YAKLAŞIM RADYOTERAPİ

ERKEN EVRE (T1-2 N0) ORAL DİL KANSERİNDE TÜMÖR KALINLIĞININ GİZLİ METASTAZ ORANLARINA ETKİSİ VE BOYUNA YAKLAŞIM

Kliniğimizde Alt Dudak Kanseri Nedeniyle Opere Edilen Hastaların Retrospektif Analizi

Nod-pozitif Meme Kanserinde Lenf Nodu Oranı Nüks ve Mortaliteyi Belirleyen Bağımsız Bir Prognostik Faktördür

Performance of Cytoreductive Surgery and early postoperative intraperitoneal chemotherapy in a Gastric Carcinoma Patient with Huge Krukenberg tumor

ERKEN EVRE SERV KS KANSER NDE TÜMÖR BOYUTUNA GÖRE CERRAH -PATOLOJ K R SK FAKTÖRLER N N DE fi M

Mavi Boya ile Sentinel Lenf

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

SERVİKS KANSERİNDE LESS RADİKAL CERRAHİ

Total larenjektomi sonrası stomal nüks: Risk faktörlerinin klinik ve patolojik analizi

Erken evre larenks karsinomlu 144 hastada radikal radyoterapi sonuçlar m z

Tükürük bezi kanserli olgularda ameliyat sonrası radyoterapi sonuçlarımız

METASTATİK KÜÇÜK HÜCRELİ DIŞI AKCİĞER KANSERİ TANISI SAĞKALIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Tiroid Papiller Kanserde Güncel Kanıtlar ve Gerçekler. Kılavuzlara göre Ameliyat Stratejisi Değişti mi?

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

MİDE KANSERİ TEDAVİSİNDE RADYOTERAPİ UYGULAYALIM MI? Dr. Meltem Nalça Andrieu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD

Meme Kanserinde Güncel TNM Evrelemesi Prof. Dr. Mehmet Ferahman

Hasta özellikleri. statistikler Analizler

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Onkoloji Bilim Dalı. 14 Temmuz 2017 Cuma

THE ETIOLOGICAL ROLE OF SMOKING IN HEAD AND NECK TUMORS

Erken evre glottik larenks kanserlerinde küratif radyoterapi

Alt dudak kanserlerinde primer kitle ve boyna yaklaşım: 24 olgunun analizi

Nazofarenks Kanserinde Dokuz Eylül Bafl-Boyun Kanserleri Grubu (DEBBKG) Tedavi Protokolü Sonuçlar ve Prognostik Faktörlerinin rdelenmesi

Rezeksiyon Uygulanm fl Superior Sulkus Tümörlerinde Sa kal m Etkileyen Prognostik Faktörler

Santral Disseksiyon. Dr. İbrahim Ali ÖZEMİR. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Santral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi. Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013

Kolorektal kanserler: Tek merkez 12 yıllık sonuçları

Mide Tümörleri Sempozyumu

Akciğer Kanserini Hangi Evrede Yakalıyor ve Nasıl Tedavi Ediyoruz?

Larenks karsinomu nedeniyle boyun diseksiyonu yapılan olgularda rastlantısal tiroid karsinomu: Olgu sunumu

Pilonidal Sinüs Hastal nda Komplikasyon ve Nüks Aç s ndan Hastaya Ait Faktörlerin ncelenmesi

Nazofarenks Kanseri Tedavisinde Üç Farklı İndüksiyon Rejiminin Retrospektif Değerlendirilmesi (CF vs DC vs DCF )

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastaz ( PBAM) Sistemik Tedavinin Yeri. o Dr. Mehmet Aliustaoğlu

MEME KORUYUCU CERRAHİ SONRASI YÜKSEK LOKAL YİNELEME RİSKİ BULUNAN MEME KANSERLERİNDE HDR BRAKİTERAPİ BOOSTU: 27 OLGUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Alt dudak kanserli hastalardaki tedavi sonuçları ile tümörün boyutu ve derinliğiyle boyun metastazı arasındaki ilişki

80 PR MER AKC ER KANSER N N RETROSPEKT F ANAL Z

AZ DİFERANSİYE TİROİD KANSERLERİ. Prof. Dr. Müfide Nuran AKÇAY Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı ERZURUM

REKTUM KANSERİNDE ADJUVAN NEOADJUVAN TEDAVİ YAKLAŞIMLARI. Prof Dr Gökhan Demir İstanbul Bilim Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

Dr. Fatma PAKSOY TÜRKÖZ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji

Nazofarenks Kanseri Lokal Nüksünde Stereotaktik Radyoterapi

PANKREAS KANSERLERİNDE

Glottik Tümörlerin Tedavisinde Vertikal ve Suprakrikoid Parsiyel Larenjektomi

Transkript:

Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg 2007;17(1):1-6 KL N K ÇALIfiMA Dil kanserinde kombine tedavi (cerrahi ve radyoterapi) sonuçlar ve prognostik faktörler The results of combined treatment (surgery and postoperative radiotherapy) for tongue cancer and prognostic factors Dr. Ahmet KARADEN Z, 1 Dr. Mert SAYNAK, 2 Dr. Züleyha KADEHC, 1 Dr. Merdan FAYDA, 3 Dr. Görkem AKSU, 3 Dr. Hümeyra KOCAELL, 4 Dr. Günter HAFIZ 5 Amaç: Cerrahi ve cerrahi sonras radyoterapi uygulanan primer dil kanserli hastalarda tedavi sonuçlar de- erlendirildi ve prognostik faktörler araflt r ld. Hastalar ve Yöntemler: Çal flmaya ameliyat sonras nda radyoterapi uygulanan dil kanserli 60 hasta (31 erkek, 29 kad n; medyan yafl 54; da l m 22-82) al nd. Hastalar n tümör evresine (AJCC-1997) göre da l - m, evre I (n=1), evre II (n=21), evre III (n=12), evre IVA (n=26) fleklindeydi. Cerrahi tedavide 46 hastaya (%76) hemiglossektomi, 13 hastaya (%22) parsiyel, bir hastaya (%2) total glossektomi, 47 hastada (%78) boyun diseksiyonu uyguland. Ifl n dozu genellikle 6000 cgy/30 fr idi. Medyan takip süresi 51 ay (da l m 5-180 ay) idi. Bulgular: Tedavi sonras befl y ll k genel ve hastal ks z sa kal m oranlar s ras yla %50 ve %47 idi. Befl y ll k genel sa kal m evre I-III de %70, evre IVA da %20 bulundu. Yinelemeler ço unlukla ilk iki y lda görüldü. Toplam 31 hastada (%52) yineleme görüldü. Yineleme sonras medyan sa kal m sekiz ay (da l m 1-53 ay) idi. Çokde iflkenli analizde, tümör çap, evre, N evresi, kapsüler invazyon varl ve toplam radyoterapi süresi yerel-bölgesel kontrol ve genel sa kal m için anlaml prognostik faktörler olarak belirlendi. Tedaviye ba l komplikasyonlar kabul edilebilir s n rlar içinde kald. Sonuç: Ameliyat sonras radyoterapi evre III ve IVA dil kanseri olgular nda standart olarak uygulanmal d r. Anahtar Sözcükler: Skuamöz hücreli karsinom; prognoz; radyoterapi; dil neoplazileri. Objectives: We evaluated the results of surgical treatment and postoperative radiotherapy and prognostic factors in patients with primary tongue carcinoma. Patients and Methods: The study included 60 patients (31 males, 29 females; median age 54 years; range 22 to 82 years) who underwent surgery and postoperative radiotherapy for oral tongue cancer. Tumor staging based on the AJCC-1997 criteria was as follows: stage I (n=1), stage II (n=21), stage III (n=12), and stage IVA (n=26). Surgery included hemiglossectomy (n=46, 76%), partial (n=13, 22%) and total (n=1, 2%) glossectomy. Neck dissection was performed in 47 patients (78%). Radiotherapy dose was generally 6000 cgy/30 fr. The median follow-up was 51 months (range 5 to 180 months). Results: The five-year overall and relapse-free survival rates were 50% and 47%, respectively. Survival at five years was 70% for stage I-III, and 20% for stage IVA. Most of the relapses occurred in the first two years after treatment. Recurrences were encountered in 31 patients (52%). The median survival after recurrence was eight months (range 1 to 53 months). In multivariate analyses, significant prognostic factors for overall survival and locoregional control were tumor size, stage, N stage, extracapsular lymph node spread, and total duration of radiotherapy. Complications were within acceptable limits. Conclusion: Postoperative radiotherapy should be standard for patients with stage III and IVA tongue cancer. Key Words: Squamous cell carcinoma; prognosis; radiotherapy; tongue neoplasms. stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi, 1 Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dal, 5 Kulak Burun Bo az Hastal klar Anabilim Dal (Departments of 1 Radiation Oncology and 5 Otolaryngology, Medicine Faculty of Istanbul University), stanbul; 2 Selçuk Üniversitesi T p Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dal ( 2 Department of Radiation Oncology, Medicine Faculty of Selçuk University), Konya; 3 Kocaeli Üniversitesi T p Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dal ( 3 Department of Radiation Oncology, Medicine Faculty of Kocaeli University), Kocaeli; 4 stanbul Üniversitesi Difl Hekimli i Fakültesi ( 4 Faculty of Dentistry), stanbul, all in Turkey. Dergiye gelifl tarihi - 5 Ekim 2005 (Received - October 5, 2005). Düzeltme iste i - 19 Eylül 2006 (Request for revision - September 19, 2006). Yay n için kabul tarihi - 6 Ekim 2006 (Accepted for publication - October 10, 2006). letiflim adresi (Correspondence): Dr. Ahmet Karadeniz. stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dal, 34390 Çapa, stanbul, Turkey. Tel: +90 216-368 26 14 Faks (Fax): +90 212-534 80 78 e-posta (e-mail): ankaradeniz53@yahoo.com 1

Oral kavite kanserleri tüm dünyada kansere ba l ölümlerde alt nc s ray almaktad r. [1] Amerika Birleflik Devletlerinde y lda 19000 oral kavite kanseri görülürken, y lda 9500 kiflinin bu nedenle öldü ü bildirilmektedir. [2] Dilin 2/3 ön bölümü kanserleri oral kavite kanserlerinin yaklafl k %40 n, [1] dil kanserlerinin %70-75 ini oluflturmaktad r. [3,4] Oral kavite kanserlerinin yaklafl k %90-95 i yass epitel hücreli kanser tipindedir [1,2,5,6] ve ço u iyi-orta derecede differansiye karsinomlard r. [2,3,5] stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü nde tan s ras nda erken evre (evre I ve II) dil kanserlerinde cerrahi tedavi veya primer radyoterapi (eksternal radyoterapi ve brakiterapi) tedavilerinden biri tedavi modalitesi olarak seçilirken, ileri evre (evre III ve IV) dil kanserlerinde genellikle cerrahi ve radyoterapi fleklinde kombine tedavi tercih edilmektedir. Klinik olarak erken evre tümörlü olgular cerrahi sonras ileri evre tümörlü bulunduklar takdirde kombine yöntemle tedavi edilmektedir. Bu makalenin amac kombine tedavi uygulanm fl dil kanserli hastalarda lokal kontrol, sa kal m oran, lokal-bölgesel baflar s zl k oran ve baflar s zl k da - l mlar n n incelenmesi ve prognostik faktörlerin araflt r lmas d r. HASTALAR VE YÖNTEMLER Ocak 1987 - Aral k 2000 tarihleri aras nda stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü nde ameliyat sonras radyoterapi uygulanm fl 60 dil kanseri (dil 2/3 ön bölümü) tan l hasta (31 erkek, 29 kad n; ort. yafl 54; da l m 22-82) demografik özellikleri ve tedavi sonuçlar aç s ndan de erlendirildi. Histolojik tan tüm hastalarda yass epitel hücreli karsinomdu (YEH-Ca). Histolojik derece 32 hastada (%53) iyi diferansiye, 24 hastada (%40) orta derecede diferansiye, dört hastada (%7) az diferansiye olarak rapor edildi. Evreleme için AJCC (The American Joint Committee on Cancer -1997) evreleme sistemi kullan ld. [7] Radyoterapi için gönderilen hastalarda patolojik evreye göre tümör (T) evresi; dokuz hastada PT 1, 36 hastada (%60) PT 2, 10 hastada PT 3, befl hastada PT 4 idi. N evresi 27 hastada (%45) N 0, 11 hastada (%18) PN 1, 21 hastada (%35) PN 2b, bir hastada (%2) PN 2c idi. Buna göre evre grubu; bir hasta (%2) evre I, 21 hasta (%35) evre II, 12 hasta (%20) evre III ve 26 hasta (%43) evre IVA fleklindeydi. Ortalama takip süresi 51 ayd (5-180 ay). Primer tümöre yönelik cerrahi tedavi olarak, 46 hastaya (%76) hemiglossektomi, 13 hastaya (%22) parsiyel glossektomi, bir hastaya (%2) total glossektomi uyguland. Boyun hastal için 47 hastaya (%78) boyun diseksiyonu yap ld. Klinik ve radyolojik olarak boyunda lenfadenopati saptanmayan 13 hastaya (%22) boyun diseksiyonu uygulanmad. Boyun diseksiyonu yap lan hastalarda medyan 14 adet (4-40 adet) lenf bezi ç kar ld, medyan iki (1-6 adet) adet lenf bezinde metastaz saptand. Yirmi bir (%35) hastada lenf bezi kapsül invazyonu, 15 (%25) hastada kapsül d fl yay l m vard. Tüm hastalara ameliyat sonras radyoterapi uyguland, hastalar n ço u ameliyattan 2-3 hafta sonra radyoterapiye al nd. Primer tümör yata na uygulanan medyan radyoterapi dozu alt haftada 6000 cgy (4600-8800 cgy), boyna uygulanan medyan radyoterapi dozu befl haftada 5000 cgy (4600-6200 cgy) idi. Cerrahi s n r befl hastada (%8) pozitifti. Cerrahi s n r pozitif olan dört hastaya radyum (Ra-226) ile i ne implantasyonu ve eksternal radyoterapi, bir hastaya yaln z eksternal radyoterapi uyguland. Evre I (T 1 N 0 M 0 ) ve II (T 2 N 0 M 0 ) olgulara radyoterapi verilme nedeni; tümörün cerrahi s n ra 1-2 mm yak n olmas, cerrahi s n r pozitifli i, elektif boyun diseksiyonunun yap lmamas ve tümörün yüksek dereceli (az diferansiye YEH- Ca) olmas yd. Toplam radyoterapi süresi 36-81 gün olup, medyan 49 gündü. Radyoterapi hastalar n 32 sinde (%53) yedi hafta içinde tamamlanabildi. Çal flmada gruplar aras homojenite araflt rmas nda Ki-kare, sa kal m de erlendirmesinde Kaplan- Mayer ve Log-rank, prognostik faktörlerin çoklu analizinde ise Cox-regresyon (foward, LR) testi kullan ld. statistiksel analizlerde SPSS 11.0 Windows program kullan ld. BULGULAR Çal flmadaki hastalar n medyan takip süresi 51 ayd (5-180 ay). Befl y ll k genel ve hastal ks z sa kal m oranlar s ras yla %50 ve %47 idi. Evre I-III hastalarda befl y ll k sa kal m %70 ve evre IVA da %20 idi (fiekil 1). Medyan hastal ks z sa kal m süresi 45 ay (3-180 ay) ve medyan sa kal m süresi 57 ayd (13-100 ay). Medyan tümör çap 3 cm (0.8-7.5) bulundu. Tek de iflkenli analizde tümör çap 4 cm ve daha küçük olan hastalar n genel sa kal m oranlar, 4 cm den büyük tümörlü hastalardan daha iyiydi (p=0.025). leri boyun hastal varl genel sa kal m için anlaml olumsuz prognostik faktör olarak belirlendi 2

(p=0.006). Toplam radyoterapi süresi yedi haftadan k sa olan 32 hasta (%53) vard. Radyoterapi süresi yedi haftadan k sa olan hasta grubunda hastal ks z sa kal m ve genel sa kal m istatistiksel olarak anlaml flekilde daha iyi bulundu (p=0.006, p=0.01). Otuz bir hastada (%52) yerel-bölgesel yineleme veya uzak organ yay l m geliflti. En s k yineleme ilk iki y lda (%84) oldu. Yinelemelerin %68 i (n=21) ilk y l, %16 s (n=5) ikinci y lda geliflti. Yineleme sonras medyan sa kal m süresi sekiz ayd (1-53 ay). Lokal yineleme 15 (%25) hastada (sekizi lokal, alt s lokal ve bölgesel beraber, biri lokal ve uzak yay - l m) ortaya ç kt. Lokal yinelemesi olan hastalarda medyan sa kal m süresi 19 ayd (5-103 ay). Bölgesel yineleme 14 (%23) hastada (11 i yaln z bölgesel, üçü bölgesel ve uzak yay l m) geliflti. Lokal ve bölgesel yinelemenin beraber oldu u alt hasta lokal yineleme içinde say ld. Bölgesel yineleme 17 hastada (%85) üst boyun, iki hastada (%10) alt boyun ve bir hastada (%5) üst ve alt boyunda beraberce ortaya ç kt. Uzak organ yay l m (sistemik yineleme) alt hastada (%10) görüldü. Sistemik yineleme yerleflimi üç hastada cilt, iki hastada akci er ve bir hastada karaci erdeydi. Uzak organ yay l m geliflen hastalar n sa kal m medyan 7 ayd (3-14 ay). Yafl, cinsiyet, tümör diferansiyasyonu, tümör çap, evre, T evresi, N evresi, boyun diseksiyonu, kesi s n r, kapsül invazyonu dikkate al narak yap lan çok de iflkenli analizde; tümör çap (p=0.04), evre (p=0.005), N evresi (p=0.02), kapsül invazyonu (p=0.01) ve radyoterapi süresi (p=0.004) yerel-bölgesel hastal ks z sa kal m aç s ndan anlaml prognostik faktörler olarak belirlendi. Genel sa kal m 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 0 24 48 72 96 120 144 168 12 36 60 84 108 132 156 180 Süre (ay) fiekil 1. Evre grubu ve sa kal m. Evre Evre IVA Evre I, II, III Yafl, cinsiyet, tümör diferansiyasyonu, tümör çap, evre, T evresi, N evresi, boyun diseksiyonu, kesi s n r, kapsül invazyonu ve yineleme varl dikkate al narak yap lan çok de iflkenli analizde tümör çap (p=0.03), N evresi (p=0.003), evre (p=0.001), kapsül invazyonu (p=0.03), radyoterapi süresi (p=0.01) ve yineleme olmas (p=0.0001) anlaml prognostik de- iflkenlerdi. Erken ve geç toksisite kabul edilebilir s n rlar içinde kald. Toksisite nedeniyle kaybedilen hasta yoktu. Lhermitte bulgusu bir hastada ortaya ç kt, fakat kal c miyelit geliflmedi. Takiplerde ço u hastada a z kurulu u, bir hastada boyun fibrozisi ortaya ç kt. Befl olguda trismus geliflti. kinci primer tümör olarak bir hastada rektum kanseri geliflti, fakat bu hasta dil tümörünün progresyonu nedeniyle kaybedildi. TARTIfiMA Dilin ön 2/3 bölümü kanserlerinin tedavisinde kullan lan iki ana modalite cerrahi ve radyoterapidir. Tedavi seçimi tümör evresi, yerleflimi, tümör histolojisi, derecesi, hastan n yafl, genel durumu, tercihi ve tedavi faktörlerine (hastan n yaflad ortamda veya uygun uzakl kta oral kavite tümörleri tedavisinde deneyimi olan tedavi merkezlerinin bulunmas ) ba l d r. Dolay s yla tümör konseyinde görüflülerek her bir olguya uygulanacak en uygun tedavinin seçilmesi gerekmektedir. Klinik olarak T 1-2 N 0 M 0 olarak evrelenmifl evre I ve II dil kanserleri genellikle tek tedavi modalitesi ile tedavi edilmektedir. Bu da cerrahi tedavi veya radyoterapidir. Her iki tedavi modalitesi de eflit derecede lokal kontrol oran sa lamaktad r. [1-3,5] yi diferansiye ve 1 cm den küçük epidermoid dil kanserlerinde genifl lokal eksizyon fleklinde bir cerrahi tedavi seçilebilir. [3,6] Tümör her yönden en az 1-1.2 cm normal dokuyu içerecek flekilde eksize edilmelidir. [1,6] Radyoterapi tedavilerinden olan brakiterapi de T 1 ve erken T 2 tümörleri için uygun bir yöntemdir. [3,6] Yaln z brakiterapi ile tedavi edilmifl erken evre dil karsinomlar nda %85-90 lokal kontrol sa lanmaktad r. [5] Dilin arka k sm n n karsinomlar nda tümörün genifl eksizyonla ç kar lmas ve rekonstrüksiyonun yap lmas zordur. Bu hastalar n eksternal radyoterapi ve interstisyel implant ile tedavileri önerilmektedir. [6] Erken evre dil kanserlerinde kombine tedavi uygulamak iyi bir tercih de ildir. Erken evre tümör için gereksiz ve fazla bir tedavi say l- 3

maktad r. Tümörü erken evrede olup yeterli derecede normal doku eksize edilmemifl olgularda (cerrahi s n r yak nl 1-2 mm olan tümörlerde), cerrahi s n r pozitifli inde, rezidü tümörü olanlarda, elektif boyun diseksiyonu rutin olarak yap lmam fl olgularda mümkünse yeniden ameliyat uygulanmal d r. kinci ameliyat n hasta taraf ndan kabul edilmemesi ya da ilgili hekim taraf ndan uygun görülmemesi durumunda radyoterapi uygun bir tedavi seçene idir. Çal flmam zda dil kanseri tan s konan hastalar n büyük bir k sm evre III-IV (T 2-4 N 1-3 M 0 ) tümörlü hastalard. Bu tümörler genellikle kombine tedavi modalitesi ile tedavi edilmektedir. Genellikle önce cerrahi tedavi (parsiyel/hemi/total glossektomi+boyun diseksiyonu) yap lmakta, radyoterapi ameliyat sonras eksternal radyoterapi fleklinde ameliyattan genellikle 2-4 hafta sonra uygulanmaktad r. Radyoterapi, büyük primer tümör varl nda (pt 3, pt 4 ), cerrahi s n r n yak n ya da pozitif rapor edildi i durumlarda, rezidü tümörlerde, az diferansiye-indiferansiye tümörlerde, cilt-ciltalt tutulumlar nda, perinöral invazyon varl nda, iki veya daha fazla bölgesel lenf bezi tutulumunda, lenf bezi kapsül ya da çevre yumuflak doku yay l mlar nda ve damar-sinir paketi invazyonlar nda uygulanmaktad r. [2,3,5,6,8-10] Yaln z primer radyoterapi ile yap lan tedavilerde elde edilen sonuçlar, cerrahi ve radyoterapiden oluflan kombine tedaviye göre daha kötüdür. [6,11,12] Radyoterapi sonras yinelemede, cerrahi kurtarma sonuçlar da iyi de ildir. Yuen ve ark. [13] yaln z radyoterapi ile tedavi edilen yerel ve/veya bölgesel yineleme ortaya ç km fl 47 hastada cerrahi kurtarma ifllemi ile yaln z yerel yinelemeli hastalarda %39, yerelbölgesel yinelemeli hastalarda %27 ve yaln z bölgesel yinelemeli hastalarda %68 oran nda befl y ll k sa kal m bildirmifllerdir. Tüm grup için yerel ve/veya bölgesel baflar s zl k oran %62 dir. [13] Dil kanserinde boyun hastal n n tedavisi özellikle önemlidir. Boyun yay l mlar dil kanserlerinde di er oral kavite tümörlerine göre daha s k ortaya ç - kar. Klinik evre I ve II (T 1 -T 2 N 0 M 0 ) olan hastalarda boynun hastal k riski için elektif bir tedavi yap lmad takdirde, hastalar n %25-30 unda hastal k seyri s ras nda bölgesel lenf bezi yay l mlar geliflir. [1,6,8] T 2 ya da daha büyük boyutlu kanserlerde gizli boyun yay l m oran %40 aflmaktad r. [14] Bu nedenle primer tümör uygun bir teknikle eksize edildikten sonra tek tarafl ya da iki tarafl boyun diseksiyonu yap lmal d r. [15] Tümör kal nl n n 5 mm nin üzerinde olmas da servikal lenf bezi yay l m riskini art r r. [1,16,17] Dolay s yla boyun hastal olmayan hastalarda primer tümör radyoterapiyle tedavi edilecekse bölgesel lenf bezleri de fl n alan içine al nmal, cerrahi tedavi yap lacaksa elektif boyun diseksiyonu ilave edilmelidir. Tan da boyunda lenf bezi yay l m varsa, yap lan boyun diseksiyonu terapötik boyun diseksiyonu fleklinde adland r l r. [18,19] Al-Rajhi ve ark. [20] cerrahi ile tedavi edilmifl dil kanserli olgularda tümör kal nl n 10 mm den az olmas ve rezeksiyon s n r n n 5 mm den fazla olmas n n lokal kontrol ve sa kal m için anlaml prognostik faktörler oldu unu belirlemifllerdir. Sessions ve ark.n n [21] bildirdi i 320 dil kanseri hastas nda cerrahi s n r yak nl ya da pozitifli inin hastal ks z sa kal m süresi üzerine anlaml olumsuz etkisi oldu u bildirilmifltir. Dil kanseri tan l hastalarda prognostik faktörleri de erlendiren çeflitli çal flmalarda primer tümörün kal nl ve çap n n tedavi sonuçlar n etkileyen faktörler oldu u belirtilmifltir. [22,23] Çal flmam z n analizinde de, tümör çap n n 4 cm den büyük olmas n n, genel ve hastal ks z sa kal m aç s ndan prognozu olumsuz etkileyen ba ms z bir faktör oldu u belirtilmifltir. Tankere ve ark. [24] cerrahi ve radyoterapiyle tedavi edilmifl 137 T 4 yass epitel hücreli karsinom olgusunda, lenf bezi tutulumunun ve ekstrakapsüler yay l m n olmas n n kötü prognostik faktör oldu unu belirtmifllerdir. Hosokawa ve ark. [25] T 1-2 -N 0 M 0 dil kanseri olgular nda eksternal radyoterapi ve 137Cs ile brakiterapi fleklinde yap lan kombine tedavi süresinin lokal kontrol oran na etkisini araflt rm fl ve tedavi süresinin 43 günü aflmas n n lokal kontrol oran na olumsuz etkisi oldu unu belirlemifllerdir. Mendelhal ve ark.n n [26] çal flmas nda da radyoterapi süresi 40 günün alt nda olan 21 hastan n 16 s nda (%76) lokal kontrol sa lan rken, 40 günden uzun süren 14 hastan n beflinde (%36) lokal kontrol sa lananabilmifltir. Bu çal flmalar ayn zamanda interstisyel tedavi ile eksternal radyoterapi aras ndaki sürenin uzamas - n n tedavi sonuçlar n etkileyebilece ini vurgulamaktad r. Çal flmam zda, brakiterapi uygulanan dört hastan n üçünde radyoterapi yedi haftada tamamlanm flt r. 4

Langendijk ve ark.n n [27] cerrahi ve radyoterapi ile tedavi edilen oral kavite tümörlü hastalarda radyoterapi süresinin genel sa kal ma etkisini de erlendirdikleri çal flmada, genel sa kal m oran radyoterapi süresi alt haftadan k sa olan hastalarda %74, sekiz haftay geçen hastalarda %50 olarak bulunmufltur. Çal flmam zda, toplam tedavi süresinin yedi haftay geçmesi hastal ks z sa kal m ve genel sa kal m olumsuz etkilemifltir. Birçok dil kanserli hastada tümör, komplikasyon geliflmeden ortadan kald r lsa da az say da hastada radyoterapinin erken ve/veya geç dönem komplikasyonlar n n geliflmesi kaç n lmazd r. Çal flmam zdaki hastalarda radyoterapinin erken ve geç yan etkileri ve komplikasyonlar kabul edilebilir düzeyde bulunmufltur. Sonuç olarak, kombine tedavi evre III ve IVA dil kanseri tan l hastalarda uygun bir tedavi seçene idir. Cerrahi ve radyoterapiyle tedavi edilen hastalarda kapsül invazyonu, tümör çap, evre, radyoterapi süresi ve yerel-bölgesel kontrol genel sa kal m etkileyen prognostik faktörler olarak belirlenmifltir. KAYNAKLAR 1. Boyle JO, Strong EW. Oral cavity cancer. In: Shah JP, editor. Cancer of the head and neck. London: BC Decker; 2001. p. 100-26. 2. Hsu IC, Phillips TL. Oral cavity cancer. In: Leibel SA, Phillips TL, editors. Textbook of radiation oncology. Philadelphia: W. B. Saunders Company; 1998. p. 457-76. 3. Kunkler I. Mouth, secondary node of neck, tonsil, nasopharynx, paranasal sinuses, ear, salivary glands. In: Bomford CK, Kunkler IH, editors. Textbook of radiotherapy. 6th ed. London: Churchill Livingstone; 2003. p. 345-77. 4. Ridgej A, Glisson BS, Horwitz EM, Meyers MO. Head and neck tumors. In: Pazdur R, Coia LR, Hoskins WJ, Wagman LD, editors. Cancer management: a multidisciplinary approach, 8th ed. New York: CMP Healthcare Media; 2004. p. 39-86. 5. Cooper JS. The oral cavity. In: Cox JD, Kian Ang K, editors. Radiation oncology: rationale, technique, results. 8th ed. St. Louis: Mosby; 2003. p. 219-54. 6. Emami B. Oral cavity. In: Perez CA, Brady LW, editors. Principles and practice of radiation oncology. 3th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven Publishers; 1997. p. 981-1002. 7. Fleming ID, Cooper JS, Henson DE, Hutter RV, Kennedy BJ, Murphy SP, et al. AJCC cancer staging manual. 5th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven; 1997. 8. Karadeniz AN. Bafl-boyun ve tiroid kanserleri. In: Topuz E, Ayd ner A, Karadeniz AN, editors. Klinik Onkoloji. stanbul: stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Yay nlar ; 2000. s.161-200. 9. Zelefsky MJ, Harrison LB, Fass DE, Armstrong J, Spiro RH, Shah JP, et al. Postoperative radiotherapy for oral cavity cancers: impact of anatomic subsite on treatment outcome. Head Neck 1990;12:470-5. 10. Gilbert EH, Goffinet DR, Bagshaw MA. Carcinoma of the oral tongue and floor of mouth: fifteen years experience with linear acceleration therapy. Cancer 1975; 35:1517-24. 11. Kazem I, van den Broek P. Planned preoperative radiation therapy vs. definitive radiotherapy for advanced laryngeal carcinoma. Laryngoscope 1984;94:1355-8. 12. Bamberg M, Schulz U, Scherer E. Postoperative split course radiotherapy of squamous cell carcinoma of the oral tongue. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1979;5:515-9. 13. Yuen AP, Wei WI, Lam LK, Ho WK, Kwong D. Results of surgical salvage of locoregional recurrence of carcinoma of the tongue after radiotherapy failure. Ann Otol Rhinol Laryngol 1997;106:779-82. 14. Vermund H, Brennhovd I, Kaalhus O, Poppe E. Incidence and control of occult neck node metastases from squamous cell carcinoma of the anterior twothirds of the tongue. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1984; 10:2025-36. 15. Haddadin KJ, Soutar DS, Oliver RJ, Webster MH, Robertson AG, MacDonald DG. Improved survival for patients with clinically T1/T2, N0 tongue tumors undergoing a prophylactic neck dissection. Head Neck 1999;21:517-25. 16. O-charoenrat P, Pillai G, Patel S, Fisher C, Archer D, Eccles S, et al. Tumour thickness predicts cervical nodal metastases and survival in early oral tongue cancer. Oral Oncol 2003;39:386-90. 17. Fukano H, Matsuura H, Hasegawa Y, Nakamura S. Depth of invasion as a predictive factor for cervical lymph node metastasis in tongue carcinoma. Head Neck 1997;19:205-10. 18. Fakih AR, Rao RS, Borges AM, Patel AR. Elective versus therapeutic neck dissection in early carcinoma of the oral tongue. Am J Surg 1989;158:309-13. 19. Schwartz GJ, Mehta RH, Wenig BL, Shaligram C, Portugal LG. Salvage treatment for recurrent squamous cell carcinoma of the oral cavity. Head Neck 2000;22:34-41. 20. Al-Rajhi N, Khafaga Y, El-Husseiny J, Saleem M, Mourad W, Al-Otieschan A, et al. Early stage carcinoma of oral tongue: prognostic factors for local control and survival. Oral Oncol 2000;36:508-14. 21. Sessions DG, Spector GJ, Lenox J, Haughey B, Chao C, Marks J. Analysis of treatment results for oral tongue cancer. Laryngoscope 2002;112:616-25. 22. Matsuura K, Hirokawa Y, Fujita M, Akagi Y, Ito K. Treatment results of stage I and II oral tongue cancer with interstitial brachytherapy: maximum tumor thickness is prognostic of nodal metastasis. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1998;40:535-9. 23. Varela-Centelles PI, Seoane J, Vazquez Fernandez E, De La Cruz A, Garcia Asenjo JA. Survival to oral cancer. A study of clinical risk markers with independent prognostic value. Bull Group Int Rech Sci Stomatol Odontol 2002;44:46-51. 24. Tankere F, Camproux A, Barry B, Guedon C, Depondt 5

J, Gehanno P. Prognostic value of lymph node involvement in oral cancers: a study of 137 cases. Laryngoscope 2000;110:2061-5. 25. Hosokawa Y, Shirato H, Nishioka T, Tsuchiya K, Chang TC, Kagei K, et al. Effect of treatment time on outcome of radiotherapy for oral tongue carcinoma. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2003;57:71-8. 26. Mendenhall WM, Parsons JT, Stringer SP, Cassisi NJ, Million RR. T2 oral tongue carcinoma treated with radiotherapy: analysis of local control and complications. Radiother Oncol 1989;16:275-81. 27. Langendijk JA, de Jong MA, Leemans CR, de Bree R, Smeele LE, Doornaert P, et al. Postoperative radiotherapy in squamous cell carcinoma of the oral cavity: the importance of the overall treatment time. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2003;57:693-700. 6