VakıfBank Haftalık Ekonomi 6 Şubat 2122 Bu Haftaki Yazımız... Raporu Dış ticaret açığındaki yavaşlama yılın son verisi ile daha da netleşti... Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Türkiye ekonomisinde temel gündem maddelerinden olan cari işlemler açığının temel belirleyicisi olan dış ticaretin 211 yılı bilançosu son açıklanann verilerle ortaya çıkmıştır. 211 yılında 1.9 milyar dolara yükselen dış ticarett açığında özellikle yılın son çeyreğinde ortaya çıkan yavaşlama dikkat çekmektedir. Bu haftaki raporumuzda, önceliklee dış ticaretin 211 yılındaki genel görünümü ele alınmış ardından ihracat ve ithalatta dikkat çekici gelişmeler incelenmiştir. İhracat bağlamında, ticaret ortaklarımızın çeşitlendirilmesi için atılan adımların mevcut konjonktürdeki yansımaları ele alınmış ve güçlü ihracat performansının net ihracat kanalı ile büyümeyee katkısı irdelenmiştir. İthalat tarafında ise küresel piyasalarda rekor seviyelere yükselen altın fiyatlarının etkileri ve çeşitli vergi düzenlemelerine gidilen motorlu kara taşıtları ithalatının seyri incelenmiştir. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler.... 2122 yılının ilk Enflasyon Raporu yayımlandı... Merkez Bankası nın 212 yılınınn ilk Enflasyonn Raporu nun genel değerlendirmeler bölümünde, 2122 yılının başında risk algılamalarındaa bir miktar düzelme görülmesine karşın Avrupa daki belirsizliklerin artarak devam ettiğini ve gelişmiş ülkelerdeki para politikasının normalleşme sürecinin daha uzun süre alacağını ortaya koydu. Yurtiçi makro ekonomik görünüme ilişkin ise Merkez Bankası 211 yılında açıklanan verilerin ekonomideki dengelenme sürecinin arzu edilen şekilde gerçekleştiğini vurgularken, yılın ikinci yarısında net ihracatın büyümeye katkısının giderek arttığını belirtti vecari açıktaki toparlanmanın devam ettiğini yineledi. Rapor un enflasyonaa ilişkin bölümünde ise, yılın son çeyreğinde enflasyonda görülen sert artışın para politikası duruşunda bir değişikliğe gitmeyi gerektirdiği vurgulandı ve TL deki değer kaybının enflasyon üzerindee yarattığı riskler ortaya konuldu. Ayrıca Ekim ayında fiyatı yönetilen/yönlendirilen ürünlerdeki yüksek oranlı fiyat ayarlamalarının kısa vadede enflasyondaki yükselişte önemli rol oynadığı belirtildi. Ocak Ayında TÜFE %.6 arttı... 212 yılının ilk ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %.6 artı. Ocak ayı verisi ile TÜFE deki yıllık değişim Aralık ayındaki %1.4 seviyesinden %1.61 seviyesine yükseldi. Böylece yıllık enflasyondaki artışın Ocak ayında da devam ettiği görüldü. Gıda ve enerji gibi kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen çekirdek enflasyon (I Endeksi) ise Ocak ayındaa bir önceki aya göre %.8 gerilemesine karşın, yıllık bazda %8.12 seviyesinden %8.42 seviyesine yükseldi.üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) Ocak ayında bir önceki aya göre %.38 yükseldi. Aralık ayında %13.33 olan yıllık ÜFE Ocak ayında %11.13 seviyesine indi. ABD de istihdam verileri olumlu geldi... ABD de Ocak ayında tarım dışı istihdam 243, ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı da Şubat 29 dan beri en düşük seviyesi olan %8.3'e geriledi. Tarım dışı istihdamın 1, kişi artması işsizlik oranının ise %8. te kalması bekleniyordu. ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
Dış ticaret açığındaki yavaşlama yılın son verisi ile daha da netleşti... Grafik 1 3 2 2 1 1 1 1 Kaynak: TÜİK Aralık ayı verilerinin de açıklanması ile 211 yılında dış ticaretin seyri netleşmiştir. Yılın son ayında 8.1 milyar dolar olarak gerçekleşen dış ticaret açığı ile 211 yılının tamamında dış açık 1.9 milyar dolara ulaşmıştır. 211 yılında ihracat bir önceki yıla göre %18. artarak 134.9 milyar dolar olurken, ithalat %.29.8 lik artışla 24.8 milyar dolar olmuştur. Böylece dış ticaret açığındaki artış 211 yılında %47.7 olarak gerçekleşmiştir. 211 yılında güçlü bir artış trendine giren dış ticaret açığı yılın son çeyreğinde gerek iç talepteki kısmi yavaşlama gerekse TL deki değer kaybının etkisiyle hız kaybetmiştir. 211 yılı Haziran ayında %83.9 seviyesine kadar yükselen kümülatif dış ticaret açığının yıllık yüzde değişimi Aralık ayı itibariyle % seviyesinin altına kadar gerilemiştir. Söz konusu süreçte ihracat güçlü görünümünü devam ettirmiş, ithalatta ise belirgin bir yavaşlama yaşanmıştır. İhracatın ülke grupları kompozisyonunda değişimler dikkat çekiyor... Grafik 2 6 4 3 2 1 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: TÜİK 1. Seçilmiş Ülke Gruplarının Toplam İhracat İçindeki Payları (%) 46.2 AB (27 Ülke) Dış Ticaret (yıllık, milyar$) İhracat İthalat Dış Ticaret Dengesi 41.7 16.6 2 21 211 211 Aralık 2.7 23.1 Yakın ve Orta Doğu 211 yılının tamamında bir önceki yıla göre %18. artış yaşayan toplam ihracatın ülkeler bazında kompozisyonunda bir takım dönüşümler dikkat çekmektedir. Türkiye nin en önemli ihracat partneri olan AB ülkelerine ilişkin risklerin 211 yılı içinde yayılmasının ve derinleşmesinin yanı sıra ihracat performansının artırılması için ürün yelpazesinin ve ülkelerin çeşitlendirilmesi yönünde atılan adımların yansımaları, 211 yılında görülmeye başlanmıştır. AB ülkelerinin toplam ihracat içindeki payının 2 21 yılları arasında ortalama %1. seviyelerinde olduğu dikkat çekerken, 211 yılının tamamında bu oranın %46.2 seviyesine gerilediği görülmektedir. Son açıklanan rakamlara baktığımızda ise söz konusu oranın Aralık ayı itibari ile %41.7 seviyelerine dek gerilediği dikkat çekmektedir. Diğer yandan yeni pazarların bulunması yönündeki adımların sonuç vermeye başlaması ile 2 21 yılları arasında ortalama %16.6 olan Yakın ve Orta Doğu ya yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payının, 211 yılında %2.7 ye ulaştığı görülmektedir. Aynı oran 211 yılının Aralık ayı itibari ile ise %23.1 seviyelerine kadar yükselmiştir. Avrupa da uygulanan sıkı maliye politikalarına bağlı olarak daralan talebin ihracatımız açısından olumsuz bir tablo çizdiği ortamda, ihracat ağının genişletilmesi bu olumsuz tabloyu hafifletmesi açısından önemli görünmektedir. 2
Son çeyrekte net ihracatın büyümeye katkısının artmasını bekliyoruz... Grafik 3 7 çeyrek aradan sonra net ihracatın Net İhracatın Büyümeye Katkısı (% Puan) büyümeyee katkısı 211 yılının üçüncü Dış Ticaret Dengesi (y y,%) (Sağ Eksen) Ters Eksen çeyreğinde pozitif olarak gerçekleşirken, 8 6 beklentilerin üzerindee açıklanan büyüme 6 4 4 2 rakamlarında net ihracatın önemli rol 2 oynadığı dikkat çekmektedir. 211 yılının 2 2 4 son çeyreğinde ise TL de görülen değer 4 6 kayıplarının ihracat performansı 6 8 üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra 8 1 yavaşlamaa sinyalleri gösteren yurtiçi talebe bağlı olarak ithalatın artışş hızında Kaynak: TÜİK yaşanan yavaşlama pararelinde yılın son çeyreğinde dış ticaret açığının artış hızının ivme kaybettiği görülmektedir. İkinci çeyrekte %84 seviyelerine dek yükselen dış ticaret açığının yıllık artış hızının yıl sonunda %47.7 ye gerilemesi yavaşlama ivmesininn boyutlarını ortaya koymaktadır. TCMB nin de gerek Ocak ayı PPK özetinde gerekse geçtiğimiz hafta yayınladığı yılın ilk Enflasyon Raporu ndaa değindiği gibi 211 yılının son çeyreğinde net ihracatın büyümeye katkısınınn artacağını düşünüyoruz. Altın ithalatında rekor yükseliş görüldü... Grafik 4 Altın İthalatı (milyon dolar) 211 yılı ithalat rakamlarına bakıldığında, altın ithalatında yaşanan yükselişş dikkat çekmektedir. 7 211 yılında parasal olmayan altın ithalatı bir 6 önceki yıla göre %147.8 oranında artarak 6.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Ton 4 olarak altın ithalatı ise bir önceki yıla göre %88 3 2 artarak 79.97 tona ulaşmıştır. Finansal krizle 1 birlikte 29 ve 21 yıllarında oldukça düşük seviyelere gerileyen altın ithalatında, 211 yılında yatırım amaçlı altın talebinin etkisiyle Kaynak: TÜİK yüksek oranlı bir artış görülmüştür. Altın ithalatında özellikle Ağustos ve Eylül aylarında artış yaşanmıştır. Son 1 yıla bakıldığında altın ithalatının toplam ithalatımız içindeki payı ortalama %2.6 seviyesindeyken, 211 yılının Ağustos ve Eylül aylarında bu pay %6 civarında gerçekleşmiş, altın ithalatında yaşanan bu artış, dış ticaret rakamlarının beklentilerden sapmasında da rol oynamıştır. Grafik Motorlu Kara Taşıtları İthalatı (12 Aylık Toplam, milyar dolar) 18 16 14 12 1 8 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Kaynak: TÜİK Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Eyl.11 2111 yılında ithalatımızın %7 lik bir bölümünü oluşturan motorlu kara taşıtları ithalatına bakıldığında, 211 yılının son çeyreğinde bu fasılda aşağı yönlü bir hareket olduğu görülmektedir. Eylül ayından beri TL de görülen değer kaybı ithalatı da aşağı yönlü etkilerken, 2111 yılının Ekim ayında getirilen vergi düzenlemeleri özellikle motorlu kara taşıtlarının ithalatında yaşanan bu aşağı yönlü harekette 3
etkili olmuştur. Ekim ayında 1.4 milyar dolar düzeyinde olan motorlu kara taşıtları ithalatı, Kasım ayında 1.3 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. Motorlu kara taşıtları ithalatına 12 aylık toplamda bakıldığında ise Ekim ayından itibaren belirgin bir yavaşlama görülmektedir (Grafik ). 211 yılının Eylül ayında 12 aylık toplamda 17.1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşen motorlu kara taşıtları ithalatı, Aralık ayında 16.7 milyar dolara gerilemiştir. Aynı zamanda 211 yılının Haziran ayında %62 ye kadar yükselen motorlu kara taşıtları ithalatının 12 aylık toplamda yıllık artış hızı da %27 ye kadar düşmüştür. Kurda görülen hareketle birlikte motorlu kara taşıtları ithalatını aşağı yönlü etkileyen ve Ekim ayında getirilen vergi düzenlemelerine göre, motor hacmi 16 cc'ye kadar olan araçların ÖTV'si %37'de kalırken, ithalatı azaltmak için 16 2 cc motorlu araçların vergisi %6'tan %8'e motor hacmi 2 cc'yi aşan araçların vergisi ise %84'ten %13'a yükseltilmişti. Aynı düzenlemelerle %63 olan sigaradaki ÖTV %69'a, cep telefonlarının ÖTV oranları da puan artırılarak %2 e çekilmişti. Sonuç olarak, 211 yılında dış ticaret açığı 1.9 milyar dolara yükselmesine karşın özellikle yılın son çeyreğinde önemli bir toparlanmanın yaşandığı görülmektedir. Gerek iç talepteki kısmi yavaşlama gerekse TL deki değer kaybı ihracatın hızlı artışını devam ettirmesini sağlarken, ithalatta bir ivme kaybı yaşanmıştır. İhracat tarafına bakıldığında, ülkeler bazında kompozisyonun değişmeye devam ettiği dikkat çekmektedir. Türkiye nin en önemli ihracat partneri olan AB ülkelerinin borç sorunları nedeniyle birçok riski barındırdığı bir dönemde ticaret ortaklarının çeşitlendirilmesinin güçlü ihracat performansına katkı sağladığı söylenebilmektedir. İthalat tarafında ise 29 ve 21 yıllarında oldukça düşük seviyelere gerileyen altın ithalatında, 211 yılında yatırım amaçlı altın talebinin etkisiyle yüksek oranlı bir artış görüldüğü göze çarpmaktadır. On yıllık ortalama olarak ithalatımızın %2.6 sını oluşturan altın ithalatı yılın üçüncü çeyreğinde %6 seviyesine kadar yükselmiştir. Tüm bu değerlendirmeler ışığında, ihracatın güçlü görünümünü devam ettirmesi ve ithalattaki yavaşlama ile birlikte 211 yılının son çeyreğinde net ihracatın büyümeye katkısının artması mümkün görünmektedir. 4
Haftalık Ekonomi Gündemi (6 Şubat 1 Şubat 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 6.2.212 Türkiye Bankacılık Sektör Verileri (Aralık) Almanya Sanayi Siparişleri (Aralık, a a) %4.8 %.9 7.2.212 Almanya Sanayi Üretimi (Aralık, a a) %.6 %.3 Fransa Dış Ticaret Dengesi (Aralık) 4.4 mlyr.3 milyar Japonya Cari İşlemler Dengesi (Aralık) 138. milyar 336.9 milyar Öncül Göstergeler Endeksi (Aralık).9 8.2.212 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Aralık,y y) %8.4 %3.6 Beklenti Anketi (Şubat 212, I. Dönem) ABD Haftalık Mortgage Verileri 73.3 Almanya Dış Ticaret Dengesi (Aralık) 1.1 mlyr 14 mlyr Fransa Bütçe Dengesi (Aralık) 97.2 milyar Japonya Makine Siparişleri (Aralık, y y) %12. %8.8 9.2.212 ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 367 bin 37 bin Euro Bölgesi ECB Toplantısı ve Faiz Kararı (Şubat) %1. %1. İngiltere BOE Toplantısı ve Faiz Kararı (Şubat) %. %. Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, a a) %.6 %.2 Japonya Güven Endeksi (Ocak) %38.9 1.2.212 ABD Dış Ticaret Dengesi (Aralık) 47.8 mlyr $ 48.4 mlyr $ Bütçe Dengesi (Ocak) 8.97 mlyr $ 6 mlyr $ Almanya TÜFE (Ocak, y y) %2.3 %2.3 İngiltere Çekirdek ÜFE (Ocak, y y) %.1 Fransa Cari İşlemler Dengesi (Aralık) 2.3 mlyr İtalya Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, y y) %4.1 %4
TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (y y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y y, %) 1 1. 1 1 2 8.2... 1. 1. 2. 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör 21 21 211 211 211 Payları III. IV. I. II. III. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım 1.2.9 4. 7.2.7 4.4 Sanayi 21.8 7.2 11.2 14.3 8.1 8.9 İnşaat. 22.1 17. 14.7 13. 1.6 Ticaret 12. 7. 13.3 18.6 13.2 9.6 Ulaş. ve Haber. 14. 6.7 13.6 13. 11.7 9.7 Mali Kur. 11.8 6.3 1.3 9.1 14.1 1.8 Konut Sah. 4.2 2.6 1.3 2.1 1.9 1.4 Eğitim 2.8.7.9 4.3 4.8 7.8 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.1 1.4.6 3.8 3.1 6.6 Vergi Süb. 8.2 8.1 13. 17.6 11.2 1. GSYİH.3 9.2 12. 8.8 8.2 3. 2. 1.. 1. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK 6
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%) 21 III. Çey 21 IV. Çey 211 I. Çey. 211 II. Çey. 211 III. Çey. 66. 6.7 9. 12.2 8.8 8.2 9.6.9 3.2 7.2 9.4 13.7 23.4 3. 42.1 33.6 29. 1.2 3.8 13. 17.1 4.7 4. 6.2 19.6 34.2 49. 38.4 34.1 17.2 23.9 1.6 4.3 8.8.6 1.8 26.6 16.2 2.4 27.3 19.2 7.3.3 9.2 11.8 8.8 8.2 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 4 3 2 1 1 2 3 4 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3 1 8 6 4 2 2 4 6 8 1 12 3. 2. 1.. 1. 2. Şub.6 May.6 Ağu.6 Kas.6 Şub.7 May.7 Ağu.7 Kas.7 Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 Ağu.11 Kas.11 Sanayi Üretim Endeksi (y y, %) 3. Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Eyl.11 Kas.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a a, %) (Sağ Eksen) Kaynak:TÜİK TCMB İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y y, %) 7
Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 6 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Ağu.11 Ara Malı İmalatı (y y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Kasım Ayı 21 211 Petrol Ürünleri 1.9 6.9 Tekstil 1.9 1.2 Gıda 1.4 8.4 Kimyasal Madde 8.3 3. Ana Metal Sanayi 17. 4. Metalik Olm. Diğ. Mineral 12.4 4. Taşıt Araçları 26.7 1. Elektrikli Teçhizat 2. 16.2 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sermaye Malı İmalati (y y, %) Giyim 6.3 3. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 21 19 17 1 13 11 9 7 Oca.1 Kas.1 Eyl.2 Tem.3 May.4 Mar. Oca.6 Kas.6 Eyl.7 Tem.8 May.9 Mar.1 Kas.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Eyl.11 Kas.11 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak: OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 8
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 74.7 9 8 7 6 4 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları 13 12 12 11 11 1 1 9 9 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi 13. 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. 9. 8. 6 4 4 3 3 Haziran Aralık Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 9
ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 2 2 1 1 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Eyl.11 Oca.12 TÜFE (y y, %) Çekirdek I Endeksi (y y, %) Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Eyl.11 Oca.12 ÜFE (y y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y y, %) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler, Vakıfbank Yıllık Aylık 1 1 2 3 4 3 3 2 2 1 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3 3 2 2 1 1 1 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Oca.12 Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 Haz.11 Oca.12 Kaynak: Bloomberg BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 1
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Nis. Kas. Haz.1 Oca.2 Ağu.2 Mar.3 Eki.3 May.4 Ara.4 Tem. Şub.6 Eyl.6 Nis.7 Kas.7 Haz.8 Oca.9 Ağu.9 Mar.1 Eki.1 Ara.11 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y y,%) 8 6 4 2 2 4 Ocak 6 Mayıs 6 Eylül 6 Ocak 7 Mayıs 7 Eylül 7 Ocak 8 Mayıs 8 Eylül 8 Ocak 9 Mayıs 9 Eylül 9 Ocak 1 Mayıs 1 Eylül 1 Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu ( a a, %) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 4. 1.1.28 1.4.28 1.7.28 1.1.28 1.1.29 1.4.29 1.7.29 1.1.29 1.1.21 1.4.21 1.7.21 1.1.21 1.1.211 1.4.211 1.7.211 1.1.211 1.1.212 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Ara.11 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 11
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. Haziran 9.4 9.1 Aralık Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 28, 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Eyl.11 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı İşkur İstatistikleri 3. 2. 2. 1. 1... Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Tarım İnşaat Sanayi 4. 2.. 48. 46. 44. 42. Hizmetler (Sağ Eksen) Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 12
Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. 2 I III 26 I III 27 I III 28 I III 29 I III 21 I III 211 I III Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 13
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Tem.1 Ara.1 Eki.11 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 2 4 6 8 1 12 Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Tem.1 Ara.1 Eki.11 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Tem.1 Ara.1 Eki.11 Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Tem.1 Ara.1 Eki.11 Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 64 74 84 3 1 1 3 7 9 11 4 3 2 1 1 2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 14
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 1 1 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Ç1 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y y, %) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 2. 1. 1... 4 4 3 3 2 2 1 1. 4. 3. 2. 1... CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Bireysel ve Ticari Krediler Kaynak:BDDK Krediler (y y, %) Kaynak:BDDK Bireysel Krediler (y y, %) Ticari Krediler (y y, %) 1
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları 1 2 3 4 33 31 29 27 2 23 21 19 17 1 6 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 6 4 3 2 1 1 2 3 7 47 37 27 17 7 3,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal y y, %) Vergi Gelirleri (Reel y y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku.. 4. 4. 3. 3. 38. 36. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 6. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 16
Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 3 2 2 1 1 2. 18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. 22 23 24 2 26 27 28 29 21 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 Ocak 24 Temmuz 4 Ocak Temmuz Ocak 6 Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nisan 11 Ağustos 11 Aralık 11 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Reel Faiz Nominal Faiz,Vakıfbank Para Arzı 8 7 6 4 3 2 1 17 1 13 11 9 7 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Oca.12 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL sağ eksen) 17 Kaynak: TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH* (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1.6 3 3.24.2 61.1 Euro Bölgesi 1.3 2.7.28 1. 2.7 Almanya 2.6 2.3.69 1. 98 Fransa 1. 2.7 1.74 1. 27.7 İtalya. 3.4 2.8** 1. 91.6 Macaristan 1.4 4.1 2.6 7. 6.6 Portekiz 1.7 3. 9.89 1. 6.6 İspanya.3 2. 4. 1. 2.2 Yunanistan. 2.2 1.4 1. 8.1 İngiltere.7 4.2 1.71**. 29. Japonya.7.2 3.8.1 38.9 Çin 8.9 4.1.19 6.6 97. Rusya 4.8 6.1 4.8 8. Hindistan 6.9 9.34 2.62 8. Brezilya 2.12 6. 2.26 1. 113.6 G.Afrika 3.1 6.1 2.78.. Türkiye 8.2 1.61 6.8.7 92.4 *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 21 verileridir. **29 Verileri Beklentiler 212 IMF Beklentisi (Ocak 212) Reel Büyüme (y y. %) Enflasyon (y y. %) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler 1.2 1.6. 7.86 16.1 Gelişmekte Olan Ülkeler.4 6.2 1.96 34.47 Tüm dünya 3.3 3.38.7 8.4 ABD 1.8.87 2.12 9.4 1.3 Euro Bölgesi. 1.49.4 9.86 89.99 Almanya.3 1.3 4.92 6.1 81.89 Fransa.2 1.3 2.49 9.17 89.37 İtalya 2.2 1.64 2.97 8. 121.38 Macaristan 1.71 3. 1.4 11. 7.2 Portekiz 1.84 2.13 6.39 13.3 111.79 İspanya 1.7 1.44 3.14 19.7 7.1 Yunanistan 2..9 6.6 18.48 189.14 İngiltere.6 2. 2.29 7.81 84.76 Japonya 1.7.21 2.81 4.78 238.441 Çin 8.2 3..7 4. 22.19 Rusya 3.3 7.1 3.46 7.1 12.8 Hindistan 7. 8.4 2.18 61.98 Brezilya 3. 4.49 2.4 7. 63.9 G.Afrika 2. 4.8 3.73 23.81 37.9 TÜRKİYE.4.73 7.44 1.66 38.8 18
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 29 21 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 92 9 1 13 7 348 82 (211, 3Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) 4.8 9. 8.2 (211, 3Ç) 2. Sanayi Üretim Endeksi (y y. %) 9. 13.9 8.4 (Kasım 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) 67.6 72.8 74.7 (Ocak 212) İşsizlik Oranı (%) 13. 11.9 9.1 (Ekim 211) 1.7 21 211 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y y. %) 6.4 1.4 1.61 (Ocak 212) 6.6 ÜFE (y y. %) 8.87 13.33 11.13 (Ocak 212) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,88 148,4 138,88 (2.1.212) M2 87,81 66,642 64,16 (2.1.212) M3 61,88 7,491 69,68 (2.1.212) Emisyon 44,368 49,347 48,829 (2.1.212) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 76,327 (27.1.212) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1... (3.2.212) TRLIBOR O/N 6.4 1.89 1.14 (3.2.212) 29 21 Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 47,11,188 (Kasım 211) 62,1 İthalat 14,928 18,44 2,9 (Aralık 211) İhracat 12,143 113,883 12,483 (Aralık 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,661 8,16 (Aralık 211) 8,3 Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 23,9 (Aralık 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 4,974 (Aralık 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 17,879 (Aralık 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 16,62 (Aralık 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 33. 32.8 368.8 (Aralık 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 111. 12. 149. (Aralık 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) 39.8 317.4 293.8 (211 III. Çeyrek) 19
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 212 398 18 9 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 212 398 19 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar