1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 21Q2 211Q1 211Q4 212 Q3 HAFTALIK RAPOR 17 Aralık 212 Büyümede Dengelenme Devam Ediyor 29 yılında küresel krizin etkisiyle %4.8 küçülmesinin ardından 21 ve 211 yıllarında hızlı bir toparlanma yaşayan Türkiye ekonomisi 212 yılında beklenen dengelenmesini sürdürüyor. Yılın üçüncü çeyreğinde %1.6 oranında büyüyen Türkiye ekonomisinin büyüme hızı ilk üç çeyrek itibarıyla %2.6 ya kadar geriledi. Ancak küresel ölçekte genişletici para politikalarına devam edilmesi ve Türkiye nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesinin yatırım imkanlarını yılın son çeyreğinde görece kolaylaştırdığı gözleniyor. Buna göre, Türkiye ekonomisinin büyümede dengelenme yılı olan 212 yi %2.9 büyüyerek tamamlayacağını öngörüyoruz. Türkiye ekonomisi 212 yılının üçüncü çeyreğinde %1.6 oranında büyüdü Grafik:1 1 1 - -1-1 -2 Reel GSYH (y-y,%) Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış GSYH (ç-ç,%) 212 yılının üçüncü çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %1.6 artarak %2.6 artış yönündeki beklentimizin ve piyasa beklentisinin altında gerçekleşmiştir. Böylece Türkiye ekonomisi yılın ilk dokuz ayında %2.6 oranında büyümüştür. Üçüncü çeyrekte takvim etkisinden arındırılmış GSYH bir önceki yılın aynı dönemine göre %1.9 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH bir önceki çeyreğe göre %.2 artmıştır. İkinci çeyrekte %1.7 oranında artan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH nın üçüncü çeyrekte artış hızındaki sert yavaşlama dikkat çekicidir. Açıklanan son büyüme rakamlarıyla birlikte 211 yılının son çeyreğinde %8.66 olan yıllıklandırılmış GSYH büyümesi ilk çeyrekteki %6. in ardından üçüncü çeyrekte %3.26 ya kadar gerilemiştir. Yıllık bazda %3.3 ve %2.9 olan birinci ve ikinci çeyrek büyüme rakamları ise sırasıyla %3.4 ve %3. seviyelerine revize edilmiştir. Yatırım harcamaları üçüncü çeyrekte büyümedeki hız kaybında temel belirleyici 1.6.2 Grafik:2 12. 7. 2. -3. -8. Özel Nihai Tüketim Harcamaları Özel Sektör Yatırımları Harcama Bileşenlerinin Büyüme Oranına Katkısı (Puan) Yatırımlar Net Mal ve Hizmet İhracatı Büyüme verileri harcamalar yönetimiyle incelendiğinde, hemen hemen tüm harcama bileşenlerinde yılın üçüncü çeyreğinde yavaşlamanın devam ettiği görülmektedir. Yılın ilk iki çeyreğinde olduğu gibi üçüncü çeyreğinde de büyüme rakamlarında net ihracat en önemli rolü oynamıştır. Ancak, 29 yılının ikinci yarısından itibaren pozitife dönen net ihracatın büyümeye katkısının 212 yılının ilk iki çeyreğinde oldukça güçlü olduğu görülürken, yılının üçüncü çeyreğinde azaldığı dikkat çekmektedir. Yılın ikinci çeyreğinde VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
büyümeye.9 puanlık katkı sağlayan net ihracat, yılın üçüncü çeyreğinde sadece 3.38 puanlık bir katkı sağlamıştır. Net ihracatın ardından büyümeye pozitif katkı sağlayan diğer harcama grubu ise.16 puanlık sınırlı pozitif katkı ile yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %4.4 oranında büyüme kaydeden devletin nihai tüketim harcamaları olmuştur. 21 ve 211 yılı büyümelerine yüksek katkı sağlayan yerleşik hanehalkları tüketiminde yılın ilk çeyreğinde başlayan yavaşlama eğilimi yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde %. gerileme kaydeden yerleşik hanehalkları yurtiçi tüketimi büyümeye -.36 puan negatif katkı yapmıştır. İkinci çeyrekte en sert yavaşlama eğilimini gösteren yatırım harcamaları ise üçüncü çeyrekte de gerilemeye devam etmiş ve büyümeye -1.74 puan negatif katkı yapmıştır. Yatırım harcamalarının zayıf görünümünde, 212 yılının üçüncü çeyreğinde yıllık bazda %11.1 küçülen özel sektör yatırımlarının büyümeye yaptığı 2.1 puanlık negatif katkı önemli rol oynamıştır. Üretim yöntemine göre büyüme verileri Grafik:3 2 2 1 1 - Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma GSYİH (%) 212 yılı üçüncü çeyrek büyüme verileri üretim yöntemiyle incelendiğinde, genel olarak tüm sektörlerde bir önceki çeyreğe göre daha düşük büyüme kaydedildiği görülmektedir. Sektörel bazda en dikkat çekici değişim toptan ve perakende ticaret sektöründe yaşanmıştır. 212 yılının ilk çeyreğinde %.6 ve ikinci çeyreğinde %.7 oranı ile sınırlı bir büyüme kaydeden toptan ve perakende ticaret sektörü üçüncü çeyrekte %1.2 yavaşlayarak 29 yılının ilk çeyreğinden beri ilk defa daralma kaydetmiştir. Büyümeye.1 puan ile negatif katkıda bulunan söz konusu sektördeki yavaşlama iç tüketimin üçüncü çeyrekteki zayıf görünümünü teyit ederken, tüketim harcamalarının önümüzdeki döneme ilişkin gidişatı açısından olumsuz sinyaller içermektedir. Üçüncü çeyrekte GSYH içinde %21.8 ile en yüksek paya sahip olan imalat sanayi büyüme oranı ikinci çeyrekteki %3.8 den %1.3 e gerileyerek GSYH büyüme oranının altında kalmıştır. Böylece, imalat sanayiinin büyümeye yılın ilk yarısında.9 puan olan katkısı üçüncü çeyrekte.3 puana gerilemiştir. Üçüncü çeyrekte mevsimsel olarak canlı bir performans sergilemesi beklenen tarım sektöründe büyüme oranı ilk iki çeyrek rakamlarının ve üçüncü çeyreğe ilişkin beklentilerin altında %2.9 olarak gerçekleşmiştir. Beklenen canlanmayı göstermese de tarım sektörü üçüncü çeyrekte büyümeye.4 puan ile en yüksek katkı sağlayan sektör olmuştur. Ulaştırma, depolama ve haberleşme sektörünün büyüme performansında da yılın ilk yarısına göre belirgin bir düşüş yaşanırken, sektör üçüncü çeyrekte %2.3 oranında büyüyerek, GSYH büyüme oranına.3 puan katkı sağlamıştır. 211 yılında %11.3 büyüyen inşaat sektörü ise 212 nin ilk iki çeyreğindeki zayıf temposunu sürdürerek üçüncü çeyrekte %.4 büyüme kaydetmiştir. GSYH içindeki payı itibarıyla beşinci sırada gelen mali sektörün üçüncü çeyrekte %.9 olarak gerçekleşen büyüme oranı ilk çeyrekteki %4. ve ikinci çeyrekteki %3.6 lık büyüme performansının belirgin şekilde altında kalmıştır. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Haz.12 Önümüzdeki döneme dair bazı sinyaller Grafik:4 3 1-1 -3 - Sanayi Üretimi (y-y,%) Ara Malı Üretimi (y-y,%) Sermaye Malı Üretimi (y-y,%) Son açıklanan Ekim ayı sanayi üretim endeksi verisinin ayrıntıları, yatırım performansı açısından öncül olan Ekim ayı aramalı ve sermaye malı imalatı rakamlarının yılın üçüncü çeyreğinde yavaşlama eğilimde olduğunu göstermektedir. Ancak sanayi üretiminin azalmasında üçüncü çeyrekte yaşanan Ramazan ve Kurban Bayramlarının etkisiyle çalışma gün sayısının azalması önemli ölçüde belirleyici olmuştur. Bu nedenle sanayi üretiminin yılın geri kalanında dinamik bir performans sergilemesi mümkündür. Bu doğrultuda, sanayi üretiminde Ekim ayında takvim etkisiyle yaşanan düşüşün Kasım da sert bir yükselişle telafi edileceğini düşünüyoruz. Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kredi Borcunun Dağılımı (Milyon $) Uzun Vadeli Kısa Vadeli 21 211 212-9 21 211 212 Q3 I- Finansal Kuruluşlar 4,36.3 46,869. 48,328. 18,119. 24,477. 27,29. II- Finansal Olmayan Kur. 79,431.7 8,317.7 81,367. 1,166.3 2,.3 4,496.1 i. Tarım sektörü 627.6 63.2 622.3 1. 4..8 ii. Sınai sektörler 3,42.1 34,269.8 32,749.4 89.3 1,14.9 1,638.7 iii. Hizmet sektörü 43,32. 4,417.7 47,99.2 3. 94.9 2,86.7 Toplam 119,738.1 127,187.2 129,69. 19,28.2 26,27.3 31,7.7 Özel sektörün yurtdışından sağladığı kredilerin üçüncü çeyrek itibarıyla artmaya devam etmesi yatırımlarda GSYH rakamlarının ifade ettiği yavaşlamanın yılın son çeyreğinde bir ölçüde telafi edilebileceğine işaret etmektedir. Öte yandan sanayi sektörünün 212 yılın üçüncü çeyreği itibarıyla yurtdışından sağladığı kredilerin geçen yıla göre azalmış olmasında zayıf dış talep koşullarının belirleyici olduğu düşünülmektedir. 212 yılı büyüme beklentimizi %2.9 a revize ediyoruz Üçüncü çeyrek büyüme rakamları Türkiye ekonomisinin 21 ve 211 yıllarındaki hızlı performansının 212 yılında dengelenmeye devam ettiğini gösterirken, yılın ilk yarısında tüm sektörlerde ve GSYH nın alt kalemlerinde gözlenen ılımlı büyüme performansı üçüncü çeyrekte daha zayıf bir görünüm kazanmıştır. Yatırım harcamalarındaki artarak devam eden yavaşlama ve ilk üç çeyrekte %. gerileyen hanehalkı tüketim harcamaları büyüme temposunun yavaşlamasına neden olurken, net ihracatın büyümeye olumlu katkısının ilk iki çeyreğe göre azaldığı görülmektedir. Kamu harcamalarının büyümeye olumlu katkısı sürerken, özel sektör yatırım harcamalarındaki yavaşlama önemli görülmektedir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme oranının ikinci çeyrekteki 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12 Eyl.12 seviyesine göre gerilemekle birlikte %.2 oranında artış göstermesi, büyüme oranındaki gerilemeye karşılık dördüncü çeyrek büyüme performansı açısından olumlu olarak değerlendirilebilir. İmalat sanayi büyüme oranındaki gerileme ve tarımda beklenen canlılığın yaşanmamış olması dikkat çekerken, toptan ve perakende ticaret sektöründeki yavaşlama iç tüketimin üçüncü çeyrekte güçlü bir görünüme sahip olmadığını göstermektedir. Grafik: 2 1 1 - -1, Bloomberg Yurtdışında Yerleşiklerin Hisse Senedi Yatırımları (y-y, %) Yurtdışında Yerleşiklerin DIBS Yatırımları (y-y, %) Gösterge Hazine Tahvili Bileşik Faizi (%) 2 Öte yandan, başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde genişletici para politikalarına 213 yılında da devam edileceği beklentisi, yabancı yatırımcılar açısından TL cinsi yatırım enstrümanlarını nispi getiri avantajı nedeniyle daha cazip hale getirmiştir. Yabancı sermaye girişinin artmasında Türkiye nin kredi notunun Kasım ayında yatırım yapılabilir seviyeye çıkarılması da etkili olurken, bu durum piyasa faiz oranlarının hızla gerilemesine yol açmıştır. Dolayısıyla, küresel ölçekte faizlerin düşük seviyelerini koruyacağı beklentisinin artması ve TL faiz oranlarındaki düşüşün, 212 yılının son çeyreğinde ekonomik aktivitenin canlanmasını sağladığı düşünülmektedir. 2 1 1 Bu çerçevede, üçüncü çeyrekte büyüme performansının beklentilerimizin altında kalması ve dördüncü çeyreğe dair olumlu işaretler ışığında, 212 yılı büyüme oranı tahminimizi %3.1 den %2.9 a revize ediyoruz. Buna göre, Türkiye ekonomisinin 212 yılının son çeyreğinde %3.7 oranında büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyondaki düşüş ile birlikte değerlendirildiğinde üçüncü çeyrek büyüme rakamları ve Ekim ayı sanayi üretimi verilerinin Merkez Bankası nın büyüme odaklı para politikasını desteklediğini düşünüyoruz. Bu çerçevede, Merkez Bankası nın 18 Aralık tarihli toplantısında politika faizini 2 baz puan indirerek %. ye çekeceği, ayrıca gecelik borç alma ve borç verme faiz oranlarında da şer baz puan indirime gideceği yönündeki beklentimizi koruyoruz. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (17-21 Kasım 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 17.12.212 Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Kasım) 8.7 -- Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Kasım) -4.4 milyar TL.4 milyar TL (açıklandı) İşsizlik Oranı (Eylül) %8.8 %9.1(açıklandı) ABD New York FED İmalat Endeksi (Kasım) -.22-1. Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Ekim) 9.8 milyar -- İtalya Dış Ticaret Dengesi (Ekim).48 milyar -- 18.12.212 Türkiye PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Aralık) %.7 %. ABD Cari İşlemler Dengesi (3.çeyrek) -117.4 milyar $ -13. milyar $ İngiltere TÜFE (Kasım, y-y) %2.7 %2.6 Japonya Dış Ticaret dengesi (Kasım) -49. milyar 13 milyar 19.12.212 ABD Yeni Başlayan konut inşaatları (Kasım).894 milyon.87 milyon Haftalık Mortgage Verileri -- -- İnşaat İzinleri (Kasım).868 milyon.87 milyon Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Ekim) -3. milyar -- Almanya IFO Endeksi (Aralık) 11.4 12. İtalya Sanayi Siparişleri (Ekim, y-y) -%12.8 -- 2.12.212 Türkiye TCMB Beklenti Anketi (Aralık-2.dönem) -- -- Merkezi Yönetim Borç Stoku (Kasım) 36.8 milyar TL -- ABD GSYH (3.çeyrek,ç-ç) %2.7 %2.8 Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (3.çeyrek) %1.1 %1.1 Haftalık İşsizlik Başvuruları 343 bin 3 bin İkinci El Konut Satışları (Kasım) 4.79 milyon 4.8 milyon Öncül Göstergeler Endeksi (Kasım) %.2 -%.2 Philadelphia FED Endeksi (Aralık) -1.7-2. Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi (Aralık) -26.9-26.8 Almanya ÜFE (Kasım, y-y) %1. %1.4 İtalya Perakende Satışları (Ekim) -%1.7 -- Japonya BOJ Toplantısı ve Faiz Kararı (Aralık) %.1 -- 21.12.212 ABD Chicago FED İmalat Endeksi (Kasım) -.6 -- Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Kasım, a-a) %.1 %.1 Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Kasım, y-y) %1.7 %1.6 Dayanıklı Mal Siparişleri (Aralık, a-a) %. %.3 İtalya Tüketici Güven Endeksi (Aralık) 84.8 8.1 Fransa İş Dünyası Güven Endeksi (Aralık) 88. 89. İngiltere GSYH (3.çeyrek, y-y) -%.1 -%.1 Cari Açık (3.çeyrek) -2.8 milyar -14. milyar VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 212Ç3 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 212Ç3 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) 1 1. - -1-1 -2 1.6.. -. -1. -1. -2. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (212, ilk 3 çeyrek) 211 III. Çeyrek 211 IV. Çeyrek 212 I. Çeyrek 212 II. Çeyrek 212 III. Çeyrek 3. 2. Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım 9.2 4.9.8 4.9 3.4 2.9 Sanayi 24. 9..3 3.2 3.8 1.3 İnşaat.7 1.3 7. 2.7.3.4 Ticaret 12.8 1.6 3.2.6.7-1.2 Otel.veLokantalar 1.9 7.9 9.3 2.4 3.7 2. Ulaş. ve Haber. 1. 11.4 6.6.2 4. 2.3 Mali Kur. 11. 12.9 6.8 4. 3.6.9 Konut Sah. 4. 1.3 2.3 1.7 1.7 1.6 1.. -1. -2. -3. Eğitim 1.9 6.9.4 4. 4. 3. Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 6.8 7.8.3 4.7 4.1 Vergi-Süb. 8. 1.1 4.8 2. 1.4.7 Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK GSYH 8.4. 3.4 3. 1.6 6
Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 212 ilk 3 çeyrek) 211 III. Çey. 211 IV. Çey. 212 I. Çey. 212 II. Çey. 212 III. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 66.7 7.8 3.4 -.1-1. -. Dev. Nihai Tük. Har. 9.9 1.3-4.3. 4.4 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 24.2 1. 1.3 1.4-7.2-7.6 Kamu Sektörü 3..3-9. 2. -4. 11.2 Özel Sektör 2.7 18.2 3.9 1.3-7.7-11.1. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İhracatı 26. 1.2 6.6 12.3 2.9 11.9 Mal ve Hiz. İthalatı 27.2 6.8 -.1-6.1-3.7-2.4 GSYH 8.4. 3.4 3. 1.6 Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) 3. 2. 1.. -1. -2. -3. 6. 4. 2.. -2. -4. -6. -8. 3 2 1-1 -2-3 7
May.1 Kas.1 May.2 Kas.2 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. -. -6. Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Ekim Ayı 211 212 Petrol Ürünleri -1. 23.8 Tekstil -.8-7.6 Gıda 8.2-6.4 Kimyasal Madde 6.2-6.9 Ana Metal Sanayi.. Metalik Olm. Diğ. Mineral 2.7-7.1 Taşıt Araçları 4.3-9.3 Elektrikli Teçhizat 18. -21.4 Kaynak:TÜİK Giyim..6 Sanayi Sipariş Endeksi Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 8
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 74 9 8 7 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları 6 6 6 4 Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları 13 12 12 11 11 1 1 9 9 Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6... 4. 4. 3. 3. PMI Imalat Endeksi 1.6 Kaynak:Reuters 9
Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 Nis. Kas. Haz.6 Oca.7 Ağu.7 Mar.8 Eki.8 May.9 Ara.9 Tem.1 Şub.11 Eyl.11 Nis.12 Kas.12 Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 6.37.73 2. 2. 1. 1... -. ÜFE (y-y, %) 3.6 TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Eğitim Ev Eşyası Ulaştırma Yıllık Aylık 3 3 2 2 Gıda Enerji Tüfe Konut 1 Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler 1-1 1 2 3 ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3. 3. 2. 2. 1. 1... -. -1. Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 1
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1-1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) 8 6 4 2-2 -4 Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 8 7 6 4 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 9.4 11
Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 9.4 9.1 29, 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi) İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi 3. 1. 49. 47. 4. 43. 41. 39. 37. 3. 3. 2. 2. 1. 1... İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) 4. 2.. 48. 46. 44. 42. İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) İş Arayanların Sayısı (kişi) Sanayi İstihdam Endeksi 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 112 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12
2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 13
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 1 1-4 -6-8 -1-12 İhracat İthalat Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 14
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 1 9 8 7 6 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 - -1-1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler 2. 2. 1. 1... CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi 8. 7. 6.. 4. 3. 2. 1.. Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) 1. 13. 11. 9. 7.. 3. 1. -. Kaynak: BDDK 1
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) -1. -2. -3. -4. -. 3 3 2 2-6. 1 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 6. 4. 7 47 2. 37. -1. -3. 27 17 7-3 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku. Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4. İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 16.. 4. 14. 4. 3. 12. 4. 3. 1. 3. 2. 8. 3. 2. 6. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 16
May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 Ocak 24 Haziran 4 Kasım 4 Nisan Eylül Şubat 6 Haziran 6 Kasım 6 Nisan 7 Eylül 7 Şubat 8 Temmuz 8 Aralık 8 Mayıs 9 Ekim 9 Mart 1 Ağustos 1 Ocak 11 Haziran 11 Kasım 11 Nisan 12 Eylül 12 Mar.4 Tem.4 Kas.4 Mar. Tem. Kas. Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 2. 2. 1. 1... Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 1 - Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı 9 7 3 1 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB 17
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 1.8-3.9.2 73.7 Euro Bölgesi -.6 2.2.43.7-26.9 Almanya.9 1.9.6.7 9 Fransa.1 1.6-1.9.7-28. İtalya -.9 2.6-3.26.7 84.8 Macaristan -1..2 1.22** 6. -.7 Portekiz -3. 1.9-6.4.7-9.8 İspanya -1.6 2.9-3.3.7-37.7 Yunanistan -..4-9.81.7-74.1 İngiltere -.1 2.7-1.92. -22. Japonya. -.4 2.3.1 39.4 Çin 7.4 2. 2.76 6. 16.1 Rusya 2.9 6..34 8.2 -- Hindistan.3 9.6-3.44 8. -- Brezilya.87.3-2.11 7.2 117. G.Afrika 2.3.6-2.82**. -1. Türkiye 1.6 6.37-6.38**.7 89.18 *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 211 verileridir. **21 Verileri Kaynak: Bloomberg Beklentiler 212-IMF Beklentisi (Ekim 212) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler 1.29 1.69 -.37 8.3 19.86 Gelişmekte Olan Ülkeler.28 6.18 1.34 -- 34.41 Tüm dünya 3.28 3.9 -- -- -- ABD 2.17 1.8-3.11 8.23 17.18 Euro Bölgesi -.41 2.8 1.13 11.17 93.63 Almanya.94 2.1.43.21 83.3 Fransa.12 1.92-1.73* 1.14 89.97 İtalya -2.29 1.2-1.47 1. 126.33 Macaristan -1.2.4 2.62 1.93 73.99 Portekiz -3. 2.27-2.87 1.47 119.7 İspanya -1.4 3.28-1.97 24.9 9.63 Yunanistan -6..4 -.81 23.83 17.73 İngiltere -.38 2.2-3.31 8.13 86.68 Japonya 2.22 -.17 1.9 4.1 236.6 Çin 7.83 2.8 2.31 4.1 22.16 Rusya 3.69 6.71.21 6. 11.3 Hindistan 4.86 12.99-3.83 -- 67.9 Brezilya 1.47 4.97-2.7 6. 64.8 G.Afrika 2.9.3 -.47 24.38 41.2 TÜRKİYE 3. 7. -7. 9.44 38. 18
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 21 211 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 98 799 1 294 893 377 84 (212, 3Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 9.2 8. 1.6 (212, 3Ç) 2.9 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 -.7 (Ekim 212) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 7.4 74. (Kasım 212) -- İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 9.1 (Eylül 212) 8.9 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.4 1.4 6.37 (Kasım 212) 6.2 ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 3.6 (Kasım 212) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,88 148,4 14,833 (3.11.212) -- M2 87,81 66,642 71,44 (3.11.212) -- M3 616,21 7,491 71,2 (3.11.212) -- Emisyon 44,368 49,347 3,72 (3.11.212) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 1,872 (7.12.212) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1... (14.12.212) -- TRLIBOR O/N 6.4 1.89.2 (14.12.212) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,11 77,89 1,96 (Ekim 212) 4, İthalat 18,44 24,834 18,83 (Ekim 212) -- İhracat 113,883 134,971 13,292 (Ekim 212) -- Dış Ticaret Açığı 71,661 1,88,11 (Ekim 212) 8, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 32.8 368.8 391.3 (Ekim 212) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 12. 149. 14.4 (Ekim 212) -- Kamu Net Borç Stoku 317.6 29. 27.8 (212 II. Çeyrek) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 21 Kasım 211 Kasım Bütçe Gelirleri 2,37 29,32 33,362 (Kasım 212) -- Bütçe Giderleri 2,74 26,886 27,943 (Kasım 212) -- Bütçe Dengesi -,36 2,146,419 (Kasım 212) -- Faiz Dışı Denge 4,824,68 8,884 (Kasım 212) -- 19
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Emine Özgü Özen Uzman emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 212 398 18 9 Naime Doğan Eriş Uzman Yardımcısı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Fatma Özlem Kanbur Uzman Yardımcısı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr