AÖF BÜRO YÖNETİMİ PROGRAMI KLAVYE ÖĞRETİMİ DERSİ İÇİN UZAKTAN ÖĞRETİM VE SINAV UYGULAMASI Prof. Dr. Ali Ekrem ÖZKUL Öğr. Gör. Serap BENLİGİRAY Öğr. Gör. M. Emin MUTLU Arş. Gör. Ruşen YILMAZ Arş. Gör. Sinan AYDIN Giriş Klavye Öğretimi, işlenişi ve sınav yöntemi açısından uygulama yapmayı gerektiren bir derstir. Bu dersin uzaktan öğretim yöntemiyle işlenişinde bilgisayar desteğinin önemi büyüktür. Bu amaçla ders kitapındaki alıştırmaları içeren bir Klavye Öğretimi Yazılımı AÖF Büroları'na ve BDADM'ne kurulmuş ve öğrencilerin hizmetine sunulmuştur. Bu dersin sınavına ilişkin olarak da Klavye Öğretimi Sınav Yazılımı geliştirilmiş ve sınavlar AÖF Büroları'nda 1996-97 öğretim yılından itibaren bu yazılımla uygulanmaya başlanmıştır. Öğretici ve sınayıcı yazılımların kullanımı, 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi'nde (Eskişehir, 10-12 Eylül 1997) detaylı biçimde açıklanmıştır. Uzaktan öğretimde uygulamalı derslerin kullanımına ilişkin ilk örneği oluşturan Klavye Öğretimi dersinin daha etkin işlenmesi amacıyla bölüm öğrencileri arasında bir araştırma yapılmıştır. Bu çalışma, bu araştırmada elde edilen bulguları ortaya çıkarmaktadır. Bulguların, önümüzdeki yıllarda dersin daha etkin işlenişine ilişkin bilgiler sağlaması ve bölüm öğrencilerinin konuya ilişkin tutumlarına rehberlik edilmesi açısından önem taşıdığı düşünülmektedir. Anket Uygulaması Konuyla ilgili olarak, Klavye Öğretimi dersinin sınav uygulamasından sonra toplam 501 öğrenciye aşağıdaki sorular yöneltilmiştir; Herhangi bir işte çalışıp çalışmadığı, Çalışıyorsa hangi sektörde, hangi görevde bulunduğu ve kaç yıldır çalıştığı, İşyerinde daktilo/bilgisayar klavyesi kullanıp kullanmadığı, Kullanıyorsa hangi tür klavye (F veya Q) kullandığı ve kullandığı klavye türünü seçme nedeni, Anket Sonuçları 1998-99 öğretim yılında, AÖF Büro Yönetimi Önlisans Programı Birinci Sınıfı kapsamında okutulan Klavye Öğretimi dersine ilişkin tutumu ölçmeyi amaçlayan ankete toplam 501 öğrenci katılmıştır. Bu öğrencilerin anket sorularına verdikleri yanıtlar aşağıda tablolar ve grafikler biçiminde ifade edilmektedir. Tablo 1. Çalışıyor musunuz? Toplam 443 56 2 %89 %11 %0 Öğrencilerin herhangi bir işte çalışıp çalışmadığına yönelik olarak, anket sorusuna verilen yanıtlar Tablo 1'de verilmiştir. Bu bulgulara göre, öğrencilerin yüzde 89'u herhangi bir işte çalıştıklarını ifade etmektedirler. Bu oran, 1996-97 öğretim yılında yapılan ankette de yaklaşık olarak aynıdır. Tablo 2.
Nerede çalışıyorsunuz? Toplam Diğer 21 İşyerimde 5 Kamuda 322 Özelde 94 59 Kamuda %64 Özelde %19 Diğer %4 İşyerimde %1 Öğrencilerin ne tür bir kurum ya da kuruluşta çalıştığına yönelik sorunun yanıtlarına göre, Tablo 2'de de görüldüğü gibi yüzde 64'ünün kamu, yüzde 19'unun özel sektör kurum ve kuruluşlarında çalıştığı ortaya çıkmaktadır. Bu durumda, öğrencilerin daktilo/bilgisayar klavyesi kullanımı ile karşı karşıya olduğu düşünülmektedir. bölümünde yer alan öğrenci sayısı, Tablo 1'den de anlaşılacağı gibi çalışmayan grubu oluşturmaktadır. Tablo 3. İşyerinde göreviniz nedir? Toplam Diğer 115 Memur 274 Sekreter 52 60 Memur %55 Sekreter %10 Diğer %23 Çalıştığı kurum ya da kuruluşta hangi görevleri üstlendiğini Tablo 3'de ortaya koyan öğrenciler, yaklaşık yüzde 65 oranında memur ve sekreterlik yaptıklarını belirtmişlerdir. Bu oran Tablo 2'de ortaya konan düşünceyi de doğrular niteliktedir ve daktilo/bilgisayar klavyesi kullanımının önemini vurgulamaktadır. Tablo 4. Kaç yıldır çalışıyorsunuz? Toplam 1_5 yıl 143 11_15 yıl 95 16_20 yıl 67 21_25 yıl 25 26 ve üstü 3 6_10 yıl 105 63 26 ve üstü %1 21_25 yıl %5 16_20 yıl %13 11_15 yıl %19 6_10 yıl %21 %13 1_5 yıl %28 Çalışanların yaklaşık yüzde 49'luk bölümü 1-10 yıl arasında çalışmakta olduğu Tablo 4'den anlaşılabilmektedir. Bu oran, bir anlamda Klavye Öğretimi dersinin önemini ortaya koymaktadır. Bu dersin etkin biçimde işlenmesiyle, özellikle kamu sektöründe memur olarak görev yapan öğrencilerin metotlu klavye kullanımına yönelik bilgi ve becerilerinin artırılması sözkonusu olabilecektir. Tablo 5. Klavye kullanıyor musunuz? Toplam 384 109 8 %76 %22 %2 Öğrencilerin iş yaşantılarında klavye kullanıp kullanmadıklarına yönelik soruya verilen yanıtlara göre, Tablo 5'ten de anlaşılacağı gibi, yüzde 76'sının daktilo/bilgisayar klavyesi kullandıkları ortaya çıkmaktadır. Yukarıdaki bulguları destekler nitelikteki bu sonuç, bir kez daha Klavye Öğretimi dersinin gerekliliğini vurgulamaktadır. Tablo 6.
Hangi tür klavye kullanıyorsunuz? Toplam F Klavye 226 Her ikisini de 60 Q Klavye 93 122 Q Klavye %19 Her ikisini de %24 F Klavye %45 Hangi tür klavye kullanıldığına yönelik soruya verilen yanıtlar Tablo 6'da verilmiştir. Tablo 6'ya göre, F Klavye kullanan öğrenciler, toplam içinde yüzde 45 kadardır. Dolayısı ile muhtemelen bu öğrencilerin daha önce bir şekilde bu klavye türünü kullanmayı öğrendikleri anlaşılabilmektedir. Klavye Öğretimi dersinin bu açıdan amacı, öğrencilerin konuya ilişkin bilgilerini pekiştirmek için uygulama fırsatı yaratmaktır. Tablo 7. %48 Neden F Klavye kullanıyorsunuz? Toplam Çeşitli nedenlerle 260 241 Çeşitli nedenlerle %52 Tablo 8. Neden Q Klavye kullanıyorsunuz? Toplam Çeşitli nedenlerle 132 369 %74 Çeşitli nedenlerle %26 Tablo 7 ve 8'de hangi tür klavye kullanımının tercih edildiğine yönelik bulgular görülmektedir. Öğrenciler bu konuya ilişkin çok çeşitli görüş bildirmişlerdir. Bu görüşlerden en önemlisi, öğrencilerin mevcut klavye araçlarını kullanmak zorunda kalmalarından dolayı kendi istemleri dışında klavye kullanımının gelişmesidir. Çalışma yerlerindeki bilgisayarların Q klavye olarak öğrencilerin kullanımına sunulması ve F klavyeye dönüştürülmemesi bu görüşü açıklamaktadır. Tablo 9. Hangi sıklıkta klavye kullanıyorsunuz? Toplam Ayda birkaç gün 54 Haftada bir gün 12 Haftada birkaç gün 103 Hergün 208 124 Hergün %41 %25 Ayda birkaç gün %11 Haftada bir gün Haftada %2 birkaç gün %21 Bilgisayarın günlük iş yaşamında hangi sıklıkta kullanıldığına yönelik soruya ilişkin yanıtlar Tablo 9'dan incelendiğinde, hergün klavye kullananların yüzde 41'lik, haftada birkaç gün klavye kullananların ise yüzde 21'lik bir oranda olduğu göze çarpmaktadır. Bu bulgular da daktilo/bilgisayar klavyesi kullanımının önemini ortaya koymaktadır. Tablo 10.
Klavyeyi nasıl kullanıyorsunuz? Toplam İki parmakla metotsuz 147 İkiden fazla parmakla metotsuz 136 On parmakla metotlu 103 115 On parmakla metotlu %21 İkiden fazla parmakla metotsuz %27 %23 İki parmakla metotsuz %29 Tablo 10'daki bulgulara göre, on parmakla metotlu klavye kullanan öğrenciler yüzde 21'lik bir bölümü oluşturmaktadır. Ankete katılan öğrencilerden yaklaşık yüzde 56'sının metotsuz olarak iki ya da ikiden fazla parmakla klavye kullandığı yine tabloda görülmektedir. Klavye Öğretimi dersinin amacı da iki ya da ikiden fazla parmakla klavyeyi metotsuz olarak kullanabilen öğrencilere, on parmakla metotlu olarak klavye kullanımı becerisini kazandırabilmektir. Tablo 11. Klavye Öğretimi dersinin uygulamalı olduğunu biliyor musunuz? Toplam 425 75 1 %15 %0 %85 Klavye Öğretimi dersinin uygulamalı olarak yürütüldüğünü, Tablo 11'deki bulgulara göre öğrencilerin yüzde 85'i bilmektedir. Bu durum, Klavye Öğretimi dersinin uygulamalı olarak işlendiğinin, Fakültemiz tarafından gereği gibi öğrencilere anlatıldığını açıklamaktadır. Ancak aynı tablodaki bulgulara göre, öğrencilerin yüzde 15'inin bu dersin işlenişinde uygulamaya da yer verildiğine ilişkin bilgisi yoktur. Sözkonusu durumun, öğrencilerin dikkatsizliğinden ya da dersin öneminin öğrenciler tarafından yeterince kavranamadığından kaynaklandığı düşünülmektedir. Tablo 12. Uygulama için öğrenci tercihleri Kitabı izleyerek işyerimdeki klavyede uygulama yapacağım 344 Kitabı izleyerek evimdeki klavyede uygulama yapacağım 90 AÖF Bürosu'ndaki yazılımla uygulama yapacağım 145 BDADM'ndeki yazılımla uygulama yapacağım 55 Tablo 12'deki bulgulara göre, öğrencilerin çoğunluğu kitaptan izleyerek işyerinde ya da evde uygulama yapacağını belirtmektedir. Ancak öğrencilerin işyeri ya da evlerinde uygulama yapmak için fırsat bulup bulamayacakları tartışma konusudur. AÖF Büroları'nda ya da BDADM'nde uygulama yapabilmeleri için ise işlerinin dışında bir zaman ayırmalarını gerektirecektir. Bu konuya ilişkin bilgi Tablo 13'te de incelenmektedir. Tablo 13. Uygulama için mesai saatlerinde AÖF Bürosu ya da BDADM'ne gidebilir misiniz? Toplam 86 404 11 Bu dersi alan öğrencilerin uygulama yapabilmek için mesai saatlerinde AÖF Büroları'na ya da BDADM'ne gidebilmeleri Tablo 13'e göre oldukça zor görünmektedir. Bunun için Klavye Öğretimi dersinin uygulamasına yönelik olarak, AÖF Bürolarının ya da BDADM'nin mesai saatleri dışında da açık tutulması düşünülebilir. AÖF
Büroları ya da BDADM'ne uygulama için gelen öğrencilerin devam kayıtları, Fakültemiz görevlilerince tutulmaktadır. Tablo 14. Tablo 15. Uygulama için hangi gün ve saatler uygun? Toplam Çeşitli 259 242 Bu dersi alan öğrencilerin uygulama yapabilmek için mesai saatlerinde AÖF Büroları'na ya da BDADM'ne gelişgidişleri devamlı olarak kaydedilmiştir. Bu kayıtlara göre, Klavye Öğretimi dersinin uygulamasını sürdüren öğrenci sayısı son derece azdır. Devamlı ve planlı uygulamaları sürdüren öğrencilerin ise F klavye kullanımını on parmakla metotlu kullanabilecek düzeye geldiği gözlemlenmiştir.