ÖZET ABSTRACT. TÜRK JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ DERGİSİ , Sayfa Derleme. Gökhan Boyraz, Nejat Özgül

Benzer belgeler
Paul Sugarbaker

Performance of Cytoreductive Surgery and early postoperative intraperitoneal chemotherapy in a Gastric Carcinoma Patient with Huge Krukenberg tumor

İLERİ EVRE OVER KANSERİ ÜST ABDOMEN CERRAHİSİNDE(UAS) PÜF NOKTALAR

Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

İNVAZİF EOC DE EVRELEME CERRAHİSİ GEREKLİ MİDİR?

Derin İnfiltratif Endometriozis. Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Op. Dr. Mustafa Erkan SARI Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Kliniği Ocak-2108

Erken Evre Over Kanserine Yaklaşım. Prof. Dr. Turhan Uslu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İzmir

Dr. Zeynep Özsaran. E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi AD

DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği

Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni

Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi. 18 Ocak 12 Çarşamba

Dr. Ferah Yıldız Hacettepe Üni. Tıp Fak Radyasyon Onkolojisi ABD

Papiller Mikrokarsinomlara Yaklaşım Türkiye Perspektifi

Vaka Eşliğinde Güncel Pratik Yaklaşım: Oligometastatik Meme Kanserine Yaklaşım. Prof. Dr. Feyyaz ÖZDEMİR K.T.Ü Tıbbi Onkoloji B.D.

SÜRRENAL HASTALIKLARDA CERRAHİ YAKLAŞIM

Safra Yolları Kanserlerinde SistemikTedaviler. Dr.M.Oktay TARHAN İzmir K.Ç.Ü. Atatürk E.A.H. Tıbbi Onkoloji Kliniği

Dr. Ayşin Çetiner Kale

LAPAROSKOPİK BİLATERAL TRANSPERİTONEAL ADRENALEKTOMİ

Yıl: Yaş, Kadın, S.B., İstanbullu, ev hanımı, evli

Dr. Mert Altınel Türkiye Yüksek İhtisas EA Hastanesi ÜST ÜRİNER SİSTEM ÜROTELYAL KARSİNOMUNDA LAPAROSKOPIK TEDAVİ

ROBOTİK CERRAHİDE AMELİYATHANENİN VE HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME

Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

Serviks Kanserinde Fertilite Koruyucu Tedavi

ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY

BİLİMSEL PROGRAM I. GÜN 03 Mayıs Oturum: Serviks Kanseri / Session I: Cervical Cancer

Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi

OLGU SUNUMU ÖZET SUMMARY

Karın yaralanmaları ister penetran ister künt mekanizmaya bağlı olsun ciddi morbidite ve mortalite ile seyrederler.

HİPERTERMİK PERFÜZYON KEMOTERAPİSİ (HİPEK)

Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi. 01 Kasım 2010 Pazartesi

Metastatik Karaciğer Tümörlerinin Cerrahi Tedavisi

LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU

Kadavra Üzerinde Kolorektal Cerrahi Anatomi Kursu. (8-9 Eylül 2017) TKRCD Başkanı. Prof. Dr. Selman Sökmen. Kurs Sorumluları

Second-look Laparotomi

JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ CERRAHİSİNDE HIPEC TEDAVİSİNİN YERİ THE ROLE OF HIPEC THERAPY IN GYNECOLOGIC ONCOLOGIC SURGERY ÖZET A BSTRACT

KADAVRADAN ORGAN ALINMASI. Özlem ERGİNBAŞ Ameliyathane Hemşiresi

JİNEKOLOJİDE SİNGLE PORT OPERASYONLAR. Doç Dr Ahmet Kale. Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği

Erken Evre Over Kanserlerinde Lenfadenektominin önemi. Dr. Aykut Tuncer

SERVİKS KANSERİNDE LESS RADİKAL CERRAHİ

KOLOREKTAL KANSERE BAĞLI PERİTONEAL KARSİNOMATOZİS

OVER KAYNAKLI MALİGN MİKST MÜLLERİAN TÜMÖRLERDE TEDAVİ YAKLAŞIMI. Mustafa ÖZGÜROĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

Dr. Ayşin Çetiner Kale

KÜNT ve DELİCİ/KESİCİ KARIN TRAVMALARI

KOLANJİOKARSİNOMA. Sunum Planı. Safra Kanalı Kanseri-Kolanjiokarsinoma- Sunum Planı. Sunum Planı. Kolanjiokarsinoma- Lokalizasyon

İnvaziv Mesane Kanserinde Radikal Sistektomi + Lenfadenektomi, Neoadjuvan ve Adjuvan Kemoterapi. Dr. Öztuğ Adsan

Pankreas Kanserinde Rezeksiyon Sonrası Adjuvan Tedavi. Dr. Orhan Bilge

Adneksiyel Kitlelerde Maligniteyi Predikte Eden Faktörler

OVER KANSERİNİN SİSTEMİK TEDAVİSİNDE ÇELİŞKİLER. Prof. Dr. Nil MOLİNAS MANDEL İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Medikal Onkoloji

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ

Plöropnömonektomi (Ekstraplevral Pnömonektomi)

Quantec Özefagus kanseri Mide kanseri Hepatobilier ve pankreas kanseri Kolorektal kanser

Onkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler

GERM HÜCRELİ OVER TÜMÖRLERİNDE CERRAHİ EVRELEME GEREKLİ MİDİR?

igog toplantıları 23.şubat 2011

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

İnvaziv Girişimler. Sunum Planı. SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar. SANTRAL VENÖZ KATETER İşlem öncesinde

LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri

Patent Duktus Arteriyozus

Jinekolojik Kanser Tedavisi Sonrası HRT Önerilmemeli? Dr. Selçuk Erkılınç Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Kliniği

Özofagus Kanserinde Cerrahi Tedavi

2. MUĞLA MULTİDİSİPLİNER ONKOLOJİK ARAŞTIRMALAR SEMPOZYUMU. ""Her Yönü ile Kanserde Tartışmalı Konular"" (MORE 2018) 05 Ekim 2018 CUMA

Akut Mezenter İskemi. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

Küçük Hücreli Akciğer Kanserinde Cerrahinin Yeri Var mı? Dr.Ali Kılıçgün Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi

AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ

Ulusal Cerrahi Dergisi

Tiroid Papiller Kanserde Güncel Kanıtlar ve Gerçekler. Kılavuzlara göre Ameliyat Stratejisi Değişti mi?

Karın duvarı fıtıkları

Primer Kemik Lenfomaları Olgu Sunumu. Prof. Dr. Mustafa Benekli Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Ankara

Fizik Muayene : Karın

KARACİĞERİN KOLOREKTAL METASTAZLARINDA GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ. Dr.İzzet Rozanes İstanbul Tıp Fakültesi Radyodiagnostik Anabilim Dalı

Dr. Gökhan Özyiğit Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu

AZ DİFERANSİYE TİROİD KANSERLERİ. Prof. Dr. Müfide Nuran AKÇAY Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı ERZURUM

Total Mezorektal Eksizyon (TME) ve Getirdikleri. Prof. Dr. Ahmet Alponat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı

Dr. M. Faruk Köse Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi LIV Hospital Ulus

DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI

İNVAZİF MESANE KANSERİNDE ORGAN KORUYUCU TEDAVİLER METASTATİK MESANE KANSERİNİN TEDAVİSİ

SİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİNDE ONKOLOJİK TEDAVİ. Prof. Dr. Evin Büyükünal Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları. ABD Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

Radyoterapi nükslerinde sistektomi: diversiyon tipi ve morbidite. Dr. Güven Aslan Dokuz Eylül Üniversitesi Üroloji AD

OVER KANSERİ BİLGİ KİTAPÇIĞI

Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama

Laparoskopik rektum kanseri cerrahisinde kanama (Pelvik, İMV, İMA) Dr. Korhan Taviloğlu İstanbul

OVER KANSERİ TEMEL BILGILER. Over kanseri nedir?

Rektovaginal fistül perianal fistül kategorisinde ele alınan bir hastalıktır ve barsak içeriğinin vagenden gelmesi ile karakterizedir.

SİTOREDÜKTİF CERRAHİ VE HİPERTERMİK İNTRAPERİTONEAL KEMOTERAPİ

Erken Evre Endometrium Kanserinde Cerrahi Tedavi. Prof. Dr. Mehmet Ali VARDAR Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.B.D.

Lokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı

Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi

II. KOLOREKTAL VE PELVİK CERRAHİ KADAVRA KURSU

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği

Plan. Penetran Böğür ve Kalça Yaralanmaları. Giriş. Tanım. Klinik. Giriş. Klinik Laboratuvar Görüntüleme Tedavi

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak

Non-palpabl meme lezyonlarında cerrahi yaklaşım

Nozokomiyal SSS Enfeksiyonları

Özofagus tümörleri M. BELVİRANLI

Diferansiye Tiroid Kanserlerinde tiroid beze yönelik cerrahi, boyutları, üst ve alt laringeal sinire ve paratiroid bezlere yaklaşım. Dr.

Transkript:

TÜRK JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ DERGİSİ 2015-3, Sayfa 69-74 Derleme EPİTELYAL OVER KANSERİ CERRAHİ TEDAVİSİNDE TOTAL PARİETAL PERİTONEKTOMİ TOTAL PARIETAL PERITONECTOMY FOR SURGICAL TREATMENT OF EPITHELIAL OVARIAN CANCER Gökhan Boyraz, Nejat Özgül ÖZET Jinekolojik kanserlere bağlı ölümlerin en önemli nedeni over kanseridir. Hastaların çoğu başvuru sırasında ileri evrede, peritoneal karsinomatozis ile tanı alır. Diafram peritonu, karın ön duvarı peritonu ve pelvik periton over kanserli hastalarda sık tutulan bölgelerdir. Epitelyal over kanseri peritoneal karsinomatoz ile birlikte ileri evrede tanı almasına ragmen, hastalığın doğası gereği peritoneal kaviteye sınırlı kalma eğilimindedir. Bu hastlarda en önemli prognoz maksimal sitoredüksiyondur. Bu nedenle, bu çalışmada parietal peritonektomi prosedürleri ve ilişkili kavramlar sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Epitelyal Over Kanseri; Peritoneal Karsinomatozis; Peritonektomi. ABSTRACT Ovarian cancer is the major cause of death from gynecologic cancers. The majority of women are diagnosed with advanced, intraabdominal disease with peritoneal carcinomatosis at the time of presentation. The peritoneum of the diaphragm, anterior abdominal wall and the pelvis are among the most commonly involved sites in patients affected by ovarian cancer. Although epithelial ovarian cancer (EOC) is all too often diagnosed at an advanced stage with peritoneal carcinomatosis, it remains confined to the peritoneal cavity throughout much of its natural history. Maximal cytoreduction is the most important prognostic factor in EOC among patients with peritoneal carcinomatosis. Therefore, this review presents the concepts for and the technique of parietal peritonectomy procedures. Key Words: Epithelial Ovarian Cancer; Peritoneal Carcinomatosis; Peritonectomy. Geliş Tarihi: 20/10/2015 Kabul Tarihi: 20/12/2015 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi, Ankara İletişim: Dr. Gökhan Poyraz Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi, Ankara Tel: 0532 443 05 48 E-posta: gokhan.boyraz@gmail.com

70 TOTAL PARIETAL PERITONECTOMY FOR SURGICAL TREATMENT OF EPITHELIAL OVARIAN CANCER Giriş Peritoneal karsinomatozis, jinekolojik malignitelerin ve gastrointestinal trakt malignitelerinin sık görülen bir sonucudur. Primer peritoneal karsinomatozis metastatik olanlardan daha nadir görülmektedir. Jinekolojik maligniteler içerisinde peritoneal karsinomatozise en sık neden olanı epitelyal over kanserleridir (EOK) (1). Over kanseri en mortal jinekolojik malignitedir. Silent killer (sessiz katil) olarak nitelendirilen EOK de semptomlar genellikle nonspesifiktir ve hastaların çoğu ileri evrede tanı almaktadır. En sık yayılım yolu, over yüzeyinden abdominopelvik kaviteye dökülen hücrelerin implantasyonudur. Peritoneal kaviteye dökülen malign hücreler peritoneal sıvı akım yönünde dağılırlar. Bu nedenle pelvik periton, sağ parakolik oluk ve sağ diafram peritonu sıklıkla tutulur. Olguların %70 inde tanı anında peritoneal karsinomatoz hali mevcuttur ve over kanseri genellikle doğası gereği peritoneal kaviteye sınırlı kalma eğilimindedir. Çoğu hastada öykü diğer peritoneal yüzey malignitelerine benzemektedir. Peritoneal karsinomatoz asit formasyonuna, karın şişliği ve ileri evrelerde intestinal obstruksiyona neden olmaktadır. Metastatik epitelyal over kanserine bağlı peritoneal karsinomatozis tedavisinde etkinliği gösterilmiş geleneksel tedavi yaklaşımı maksimal sitoredüksiyon ve sonrasında verilen platin bazlı first-line sistemik kemoterapidir. Bununla birlikte, EOK lerinin %20 si platin dirençlidir ve platin duyarlı olan ve first-line terapi ile remisyona giren hastaların ise %50 sinden fazlasında 5 yıl içerisinde rekürrens olmaktadır. Tedavi başarısızlığı en sık lokal olmakta ve rekürrensler sıklıkla peritonda ve ilişkili intra abdominal organ yüzeylerinde olmaktadır (2-7). Rekürrens oranlarının yüksekliği ve tümörün peritoneal kaviteye sınırlı kalma eğiliminde olması regional tedavi yaklaşımına temel oluşturmuştur. Bu nedenle son yıllarda maksimal sitoredüksiyon sonrası hyperthermic intraperitoneal chemotherapy (HİPEC) üzerinde durulmaktadır. Ancak HİPEC veya konvansiyonel intraperitoneal kemoterapinin etkinliğinin maksimal sitoredüksiyona bağlı olduğu ve tedavide en önemli faktörün geride makroskopik rezidü tümör bırakmamak olduğu unutulmamalıdır. Maksimal sitoredüksiyon hedefine ulaşılabilecek ve peritoneal yüzeylerde tümöral implantları olan hastalarda peritonektomi prosedürleri de cerrahiye eklenmelidir. Maksimal sitoredüksiyonu engelleyen tümöral tutulum lokalizasyonları objektif kriterler ile belirlenmelidir. Biz kliniğimizde ince barsak seroza tutulumu ve yagın ince barsak mezo tutulumunu kriter almaktayız. Peritoneal yüzey malignitelerinde peritonektomi prosedürleri ve beraberinde intraperitoneal kemoterapi ilk kez 1995 de Sugarbaker tarafından tanımlanmıştır. Ancak peritoneal yüzeylerin bariyer fonksiyonu olduğundan dolayı makroskopik tutulum olmayan hastalarda peritonektomi rutin olarak yapılmamalıdır (1, 3). Peritoneal Karsinomatozisde Objektif Prognostik Belirteçler Dr. Paul Sugarbaker tarafından tanımlanan üç prognostik indeks günümüzde peritoneal yüzey malignitleri ile ilgilenen bir çok merkezde olduğu gibi bizim merkezimizde de kullanılmaktadır. Bunlar önceki cerrahi skoru (prior surgical score-pss), peritoneal kanser indeksi (peritoneal cancer index-pci) ve sitoreduksiyon skoru (completeness of cytoreduction score- CC) dur. Bunlardan PSS cerrahi öncesinde, PCI ameliyat sırasında, CC ise operasyon sonunda belirlenir. İki transvers plan ve iki sagittal plan abdomeni, santral, sağ üst, epigastrium, sol üst, sol flank, sol alt, pelvis, sağ alt ve sağ flank olmak üzere 9 abdominopelvik bölgeye ayırır (Şekil 1). Üst transvers plan kostal marginlerin alt kenarından geçerken, alt transvers plan anterior superior iliak spine lar hizasından geçer. Sagittal planlar ise midklavikular hattan geçer ve abdomeni 3 eşit sektöre ayırır. Bu planlar ile oluşan 9 abdominopelvik bölge, 0 umblikal bölgeyi, 1 ise sağ subdiafragmatik space i tanımlamak üzere, saat yönünde numaralandırılır ve 13 anatomik alan belirlenir. 9 ve 10.bölgeler üst ve alt jejunal segmentleri, 11 ve 12. bölgeler ise üst ve alt ileal segmentleri tanımlar (Şekil 1) (3, 8, 9). 1. Önceki Cerrahi Skoru-PSS Geçirilmiş cerrahilere bağlı yapışıklıklar kanser hücrelerinin implantasyonunu kolaylaştırabilmekte ve komplet sitoredüksiyona engel olabilmektedir. PSS nin değerlendirilmesinde 9 abdominopelvik bölge kullanılmaktadır. PSS değerlendirmesi Tablo 1 de belirtilmiştir (8). 2. Peritoneal Kanser İndeksi (PCI) PCI operasyonun başlangıcında detaylı bir abdominopelvik eksplorasyon ile belirlenir. Şekil 1 de belirtilen 9 abdominopelvik bölgedeki 13 anotomik alanda bulunan tümöral implantların boyutuna göre her bir alan için 0 ile 3 arasında puan verilir. Tümöral nodul sayısı skorlanmaz, sadece en büyük tümöral nodul boyutu dikkate alınarak skorlama yapılır. Gözle görülür tümöral implant yok ise 0, 0.5 cm ye kadar olan tümöral implantlar için 1, 0.5-5 cm arasındaki tümöral implantlar için 2, 5 cm den büyük tümöral implantlar için ise 3 puan verilir. Bunun sonucunda peritoneal kanser indeksi 0-39 arasında belirlenir. PCI skoru yüksek olan hastalarda prognoz daha kötüdür (6).

EPİTELYAL OVER KANSERİ CERRAHİ TEDAVİSİNDE TOTAL PARİETAL PERİTONEKTOMİ 71 Şekil 1 Peritoneal kanser indeksinin belirlenmesi ve abdominopelvik bölgeler (9). Tablo 1 Önceki Cerrahi Skorun (Prior Surgical Score = PSS) Belirlenmesi PSS 0 Daha önce geçirilmiş abdomino pelvik cerrahi yok veya sadece biyopsi PSS 1 Eksploratuar laparatomi, 1 bölge PSS 2 Eksploratuar laparatomi ve rezeksiyonlar, 2 ile 5 abdominopelvik bölge PSS 3 Daha önce kapsamlı sitoredüksiyon, >5 abdominopelvik bölge PSS: Prior Surgical Score 3. Sitoredüksiyon Skoru (CC) Cerrahi rezeksiyonlar bittikten sonra operasyon sonunda kalan rezidü tümörün boyutu baz alınarak belirlenir (Tablo 2). Daha önce yapılan bir çok çalışmada EOK inde sitoredüksiyon sonucunda geride kalan rezidü tümörün direkt olarak survival ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Ayrıca peritoneal yüzey malignitelerinde en önemli prognostik faktör CC skorudur (8, 10-12). Cerrahi Teknik 1. Hasta Hazırlığı Preoperatif kontrastlı alt-üst abdominal tomografi cerrahi planlama açısından değerlidir. Toraks tomografi ile plevral ve mediastinal yayılım dışlanmalıdır. Hastayla operasyon öncesinde muhtemel visseral rezeksiyonlar ve olası ostomi açısından mutlaka detaylı konuşulmalıdır. Sitoredüktif cerrahide, cerrahi süresinin ve iyileşme sürecinin uzun sürmesi beklendiğinden subkutan heparin ile farmakolojik profilaksi, pnömotik kompresyon cihazları ve varis çorapları ile mekanik profilaksi Tablo 1 Sitoredüksiyon Skorunun (CC=Completeness of Cytoreduction score) Belirlenmesi CC-0 Geride makroskopik rezidü tümör yok CC-1 Sitoredüksiyon sonucunda 0.25 cm den küçük rezidü tümör CC-2 Rezidü tümör boyutu, 0.25-2.5 cm. CC-3 Rezidü tümör boyutu > 2.5 cm CC = Completeness of Cytoreduction Score derin ven trombozunun önlenmesinde oldukça etkilidir. Son zamanlarda tartışmalı olmakla birlikte, sitoredüktif cerrahi öncesi barsak temizliği birçok merkezde yapılmaya devam etmektedir. Birinci kuşak sefalosporinler ile antibiyotik profilaksisi cerrahi enfeksiyonları azaltmada etkilidir. Sitoredüktif cerrahi, olası kolorektal anostomoz ihtimali nedeniyle Allen ayaklıkları kullanılarak low lithotomy pozisyonunda yapılabilir (Resim 1). Allen ayaklıkları sayesinde hastanın bacak pozisyonu steriliteyi bozmadan gereksinime göre ayarlanabilir. Batın, perine ve rektal bölgenin temizliği yapılarak hasta steril cerrahi örtüler ile örtülür. Mesane kateterize edilir. Mide dekompresyonu için nazogastrik foley kateter yerleştirilir[8]. 2. Anterior Parietal Peritonektomi Sitoredüktif cerrahide tam bir abdominal eksplorasyon için xipho-pubic orta hat median insizyon kullanılır. Kliniğimizde Sugarbaker tarafından önerilen tekniği kullanmaktayız. Bu teknikte tarif edildiği gibi, insizyon sonrası cilt kutanöz traksiyon süturları ile self-retaining retraktöre asılır (Resim 2). Biz kliniğimizde Thompson self-retaining retraktör kullanmaktayız.

72 TOTAL PARIETAL PERITONECTOMY FOR SURGICAL TREATMENT OF EPITHELIAL OVARIAN CANCER Resim 1 Allen ayaklıkları ile hastanın low lithotomy pozisyonunda hazırlanması. Resim 4 Parietal periton posterior rektus kılıfından ayrılır ve diseksiyona lateral yönde başlanarak parakolik sulkuslara kadar inilir. Resim 2 Xipho-pubic orta hat median insizyon sonrası cilt traksiyon sütürleri ile Thompson self-retaining ekartöre asılmış durumda. tajda ve pure cut modunda kullanılmalıdır. Traksiyonkontrtraksiyon peritonektomi prosedürünün devamı için çok önemlidir. Diseksiyon öncelikle laterale doğru yapılır ve parakolik sulkuslara kadar inilir (Resim 4). Anterior parietal peritonektomiye kranial yönde lig. teres hepatis ve falsiform ligamente kadar, caudal yönde ise mesane tepesine kadar devam edilir. Mesane tepesinde urakus belirlenir ve bir klemp ile tutulur ve burası pelvik peritonektominin başlangıç noktası olarak belirlenir (Resim 5). Linea alba hizasında fasya insizyonu yapılır. Peritonda küçük bir insizyon açılarak anterior parietal periton tümöral tutulum açısında eksplore edilerek peritonektomi yapılıp yapılmayacağına karar verilir (Resim 3). Peritoneal tümöral implantlar saptanırsa, eksplorasyon için açılan pencere daha fazla genişletilmeden anterior peritonektomiye başlanır. Rektus kılıfı arka yaprağına zarar vermeden anterior parietal periton belirlenir. Peritonektomi prosedürü ball tip elktrokoter ile, metzenbaum makas ile keskin veya künt diseksiyon ile yapılabilir. Elektrokoter kullanılacak ise yüksek vol- 3. Sağ ve Sol Subdiafragmatik PeritonektomiBilateral Diafragma Strippingi Özellikle sağ diafram peritonu olmak üzere, diafragmatik peritoneal tutulum epitelyal over kanserlerinde %40 a kadar sıklıkta olmakta ve bazı merkezlerde optimal sitoredüksiyonu engelleyen önemli bir anatomik bölge olarak tanımlanmaktadır (13). Ancak yapılan bir çok çalışmada diafragmatik periton stripping i veya tam kat diafragmatik rezeksiyonun güvenle yapılabileceği Resim 3 Peritonda açılan küçük bir pencereden parmak ile anterior parietal periton eksplorasyonu yapılır. Resim 5 Sağ anterior peritonektomi, sağ parakolik sulkus ve mesane tepesine kadar tamamlanmış.

EPİTELYAL OVER KANSERİ CERRAHİ TEDAVİSİNDE TOTAL PARİETAL PERİTONEKTOMİ 73 gösterilmiş ve artık optimal sitoredüksiyona engel olmaması gerektiği bir çok yazar tarafından belirtilmiştir (14, 15). Diafragmatik cerrahide en önemli unsurlardan biri diafragma ile karaciğer (KC) arasındaki peritoneal bağlantılar ve bunların altında bulunan vasküler yapılardır. Anterior de KC falsiform ligament ile karın ön duvarına bağlanır. Bu ligamentin alt kenarında ligamentum teres (Round Ligament) bulunur. Falsiform ligament proksimalde iki yaprağa ayrılarak her iki tarafta anterior layer of coronary ligamentlar ile devamlılık gösterir. İnferior vena cava falsiform ligamentin sağ ve sola bölündüğü bölgenin hemen sağında lokalizedir. Sağ ve sol hepatik venlerde inferior vena cavanın ön yüzüne bu düzeyde katılır. Bu bölgenin diseksiyonuna çok önem gösterilmelidir. Anterior coronary ligament lateral ve inferiora doğru seyrederek posterior sağ ve sol coronary ligament ile birleşir. Bunlar sağ ve sol triangüler ligamenti oluştururlar. Diafragmanın santral tendonu altında ise coronary ligamentlerin çevrelediği bare area bulunur (15). Yeterli exposure cerrahinin en önemli basamağıdır. Diafragma peritonu stripping ine karaciğer mobilizasyonu ile başlanır. Bunun için öncelikle falsiform ligamentin infrahepatik kenarında bulunan ligamentum teres tutulur, ligate edilir ve kesilir. Lig teres hepatis içerisinde oblitere umblikal ven bulunduğundan dolayı karaciğere girdiği yerden klemplenir ve suture edilir (Resim 6). Ligamentum teres ligate edildikten sonra Falsiform ligamentin membranöz parçası proksimale doğru koterize edilir ve proksimalde sağ ve sol anterior coronary ligament belirlenir. Sağ anterior layer of coronary ligament ın diafram peritonu ile birleşim yeri diseke edilerek açılır. Bu sırada orta hattın hemen sağında sağ hepatik venin vena kava ya açıldığı bölge belirlenir ve bu bölgede sağ hepatik ven hasarından kaçınılmalıdır. Lateralde triangular ligament belirlenerek diseke edilir. Retrohepatik bölgede diseksiyona inferior vena cava ya kadar, devam edilir. Glisson kapsülünde tümör görülür ise parsiyel veya komplet Glisson kapsülektomi işleme eklenebilir. İnferiorda, sağ böbrek ve adrenal bezi örten periton karaciğerin posterior inferior kenarından ayrılır. Sağ subdiafragmatik peritonektominin medial sınırını ise duodenum ve porta hepatis oluşturur. KC mobilizasyonu sonrası diaframın anterior kenarında periton makasla diseke edilerek sınırları belirlenir ardından Allis klempleri le traksiyona alınır. Sonrasında ball tip koter ile veya keskin diseksiyon ile peritoneal stripping yapılır. Bu sırada yardımcı cerrah KC i kompresler ile medialize ederek exposure u sağlar. KC in medialize edilmesi vagal tonusu artırarak bradikardi ve hipotansiyona neden olabilir. Bu nedenle anestezist bu konuda uyarılmalıdır (15). Sol diafragma peritonu strippingine sol anterior layer of coronary ligamentin belirlenmesi ile başlanır. Bu ligamentin sol difram peritonu ile arasındaki bağlantı diseke edilerek lateralde sol triangular ligament belirlenir ve diseke edilir. Ardından sol diafram peritonu strippingi tamamlanarak spesmen çıkartılır. Peritonektomi tamamlandıktan sonra diafragmatik bütünlüğü test etmek için bubble test yapılabilir. Hasta Trendelenburg pozisyonuna alınır ve üst kadran saline ile doldurulur. İnspirasyon sırasında hava kabarcıkları görülürse perforasyon olduğunu gösterir. Sonrasında oluşan defektin yeri belirlenerek primer kapatılır (16). Diafram stripping inde en zorlu aşama santral tendon bölgesinde olmaktadır. Bu bölgede daifram çok incelmekte ve bu bölgenin diseksiyonu sırasında pnömotoraks riski artmaktadır. Diaframı tam kat tutan tümör varlığında parsiyel rezeksiyon yapılabilir. Oluşan defekt 1 numara vicryl sütur ile primer kapatılır (Resim 7). Defektin her iki ucundan 1 numara vicryl sütürler ile orta hatta gelinir. Bu bölgeden 14 F bir kateter plevral kaviteye yerleştirilir ve suctiona bağlanır. Her iki uçtan gelen sütürler orta hatta, yerleştirilen kateter etrafın- Resim 6 Diafram periton stripping i için karaciğer mobilizasyonu; falsiform ligament ve round ligamentin ligate edilmesi ve bağlanması. Resim 7 Oluşan diafram hasarının onarılması.

74 TOTAL PARIETAL PERITONECTOMY FOR SURGICAL TREATMENT OF EPITHELIAL OVARIAN CANCER da bağlanırken, eş zamanlı anestezisten hastaya derin inspiriyum yaptırması istenir ve suction kateter çekilir. Daha geniş rezeksiyonlarda mesh kullanımı gerekebilir. Ardından bubble test yapılarak diafragmatik bütünlük test edilir. 4. Pelvik Peritonektomi Pelvik peritonektomiye, mesane kubbesinde urakusun belirlenip klemplenmesi ile başlanır. Mesane ile anterior peritoneal flap biribirinden ayrılır. Lateralde ureterler belirlenerek askıya alınır. Uterin arterler bağlanır. Lateral periton diseke edilir ve round lig. ler bağlanır. Önde vajinaya kadar mesane diseke edildikten sonra, serviks altından vajinaya anterior insizyon yapılır. Arka duvarda vajen duvarı insize edilerek rektovajinal septum oluşturulur. İşleme rektosigmoid rezeksiyon eklenmeyecek ise cul-de-sac peritonu strippingi ile pelvik peritoektomi tamamlanır. Pelvik periton stripping i daima cul-de-sac peritonunu içermelidir (3). SONUÇ Günümüzde, epitelyal over kanseri cerrahisinde amaç maksimal sitoredüksiyon (geride makroskopik rezidü tümör kalmaması) olmalıdır. Bu amaca ulaşmak için maksimum efor sarf edilmeli ve agresif bir cerrahi beceri geliştirilmelidir. Agresif bir sitoredüktif cerrahi beceri için anatomik bilgi şarttır. Peritoneal tutulumu olan ve maksimal sitoredüksiyona ulaşılabilecek hastalarda parietal peritonektomi prosedürleri uygulanmalı ve peritoneal tutulum maksimal sitoredüksiyonu engelleyen anatomik bir lokalizasyon olarak görülmemelidir. KAYNAKLAR 1. Rubino MS, Abdel-Misih RZ, Bennett JJ, Petrelli NJ. Peritoneal surface malignancies and regional treatment: a review of the literature. Surg Oncol, 2012. 21(2): p. 87-94. Resim 8 Pelvik periton. 2. Bakrin N, Bereder JM, Decullier E, et al., Peritoneal carcinomatosis treated with cytoreductive surgery and Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy (HIPEC) for advanced ovarian carcinoma: a French multicentre retrospective cohort study of 566 patients. Eur J Surg Oncol, 2013. 39(12): p. 1435-43. 3. Sugarbaker PH. Cytoreductive surgery and perioperative intraperitoneal chemotherapy for the treatment of advanced primary and recurrent ovarian cancer. Curr Opin Obstet Gynecol, 2009. 21(1): p. 15-24. 4. Salani R. and Bristow R.E. Surgical management of epithelial ovarian cancer. Clin Obstet Gynecol, 2012. 55(1): p. 75-95. 5. Christophe Pomel, Arjun Jeyarajah, David Oram, et al., Cytoreductive surgery in ovarian cancer. Cancer Imaging, 2007. 7: p. 210-5. 6. Look M, D. Chang, and P.H. Sugarbaker. Long-term results of cytoreductive surgery for advanced and recurrent epithelial ovarian cancers and papillary serous carcinoma of the peritoneum. Int J Gynecol Cancer, 2003. 13(6): p. 764-70. 7. Halkia E, J. Spiliotis and P. Sugarbaker.Diagnosis and management of peritoneal metastases from ovarian cancer. Gastroenterol Res Pract, 2012. 2012: p. 541842. 8. Sugarbaker PH. Surgical responsibilities in the management of peritoneal carcinomatosis. J Surg Oncol, 2010. 101(8): p. 713-24. 9. Mohamed F, Cecil T, Moran B, Sugarbaker P. A new standard of care for the management of peritoneal surface malignancy. Curr Oncol, 2011. 18(2): p. e84-96. 10. Covens AL. A critique of surgical cytoreduction in advanced ovarian cancer. Gynecol Oncol, 2000. 78(3 Pt 1): p. 269-74. 11. Eisenkop SM, Friedman RL,Wang HJ, Complete cytoreductive surgery is feasible and maximizes survival in patients with advanced epithelial ovarian cancer: a prospective study. Gynecol Oncol, 1998. 69(2): p. 103-8. 12. Bristow RE, Tomacruz RS, Armstrong DK, Trimble EL, Montz FJ. Survival effect of maximal cytoreductive surgery for advanced ovarian carcinoma during the platinum era: a meta-analysis. J Clin Oncol, 2002. 20(5): p. 1248-59. 13. Eisenkop SM and Spirtos NM, What are the current surgical objectives, strategies, and technical capabilities of gynecologic oncologists treating advanced epithelial ovarian cancer? Gynecol Oncol, 2001. 82(3): p. 489-97. 14. Cliby W, Dowdy S, Feitoza SS, Gostout BS, Podratz KC. Diaphragm resection for ovarian cancer: technique and short-term complications. Gynecol Oncol, 2004. 94(3): p. 655-60. 15. Eisenhauer EL, Chi DS. Liver mobilization and diaphragm peritonectomy/resection. Gynecol Oncol, 2007. 104(2 Suppl 1): p. 25-8. 16. Bashir S, Gerardi MA, Giuntoli RL, Montes TP, Bristow RE. Surgical technique of diaphragm full-thickness resection and trans-diaphragmatic decompression of pneumothorax during cytoreductive surgery for ovarian cancer. Gynecol Oncol, 2010. 119(2): p. 255-8.