Çağdaş Yönetim Yaklaşımları Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 1
Plan Yönetim kavramı Farklı yönetim tür ve yaklaşımları Amaçlara göre yönetim Zaman yönetimi Süreç yönetimi Toplam kalite yönetimi Performans yönetimi İnsan kaynakları yönetimi Kütüphanelerde pazarlama yönetimi Öneriler - 2
Yönetim Kavramı Belli amaçlar etrafında bir araya gelmiş insanları, bu amaçlara yöneltme, aralarındaki işbirliği ve koordinasyonu en etkin biçimde sağlama çabalarının bütününü içeren bir süreç - 3
Yönetimin Tarihsel Gelişimi Neo-Klasik Yönetim Teorisi Davranışsal Yaklaşım Çevresel Davranışsal Yaklaşımı Eski Çağlardan Sanayi Devrimine Sanayi Devriminden Bilimsel Yönetime Bilimsel Yönetim Yaklaşımı Klasik Yönetim Teorisi Yönetim Süreci Yaklaşımı Bürokrasi Yaklaşımı Sistem Yaklaşımı Durumsallık Yaklaşımı Modern Yönetim Teorisi (Kurt 2009) - 4
Fayol un Yönetim İlkeleri İş bölümü Yönetim birliği Merkezileşme Yetki ve sorumluluk Hiyerarşi Kumanda birliği Disiplin - 5
Fayol un Yönetim İlkeleri Hakkaniyet Genel çıkarların kişisel çıkarlara üstünlüğü Çalışanların ödüllendirilmesi Düzen (her bireye bir yer ve her birey uygun yerde) Personelin devamlılığı ve denge Girişim Birlik ruhu - 6
Sistem Yaklaşımı Sistem Yaklaşımı modern yönetimin temeli Kendinden önceki teorilerin aksine, işletmeyi çevresi ile sürekli alışveriş halinde bulunan bir açık sistem olarak değerlendirmekte İşletmeyi bir araya gelmiş çok sayıda küçük sistemden oluşmuş olarak kabul eder ve tüm bu sistemlerin çalışmasını bir bütün olarak inceler - 7
Durumsallık Yaklaşımı Kendinden önce gelen yaklaşımların bir sentezi En iyi yöntem diye bir şey olmadığı ve en iyinin içinde bulunulan duruma göre değiştiği Çok sayıda faktörün etkisi: Teknoloji Ekonomi Çevre - 8
Amaçlara Göre Yönetim Yöneticiye işletmenin hedeflerini belirleme, Bu hedeflere ulaşmasını sağlayacak faaliyetleri planlama, Faaliyetler arasında koordinasyonu sağlama, Faaliyetleri denetleme, Elde edilen sonuçları değerlendirme sorumluluğu veren bir yönetim biçimi - 9
Amaçlara Göre Yönetim - Aşamalar Amaçların belirlenmesi Faaliyet planlaması Kendi kendini kontrol Periyodik değerlendirmeler - 10
Zaman Yönetimi Zamanı kullanışımızı belirleyen kişi veya veya olayları etkilemek, kendimizi yönetmek, zamanı gerektiği gibi kullanabilmemizi sağlayacak koşulları ve çalışmaları yerine getirmek Başarılı zaman yönetimi daha çok çalışma ile ilgili bir şey değil İş, bitirilmesi için varolan zamanı dolduracak şekilde genişler - 11
Zamanı İyi Yönetememenin Belirtileri Gerçekten önemli çalışmaları yapmak için asla zamana sahip olmama Önemli olandan çok, acil olana çok fazla zaman ayırma İş yerinde sık sık geç vakitlere kadar kalma Diğerlerinin işini yapma Hayır demede güçlük çekme Genellikle kendini zaman baskısı altında hissetme (Gülova ve Köse 2006; Atkinson 1988) - 12
Süreç Yönetimi Süreç: Çok genel olarak işletme girdilerini işletme çıktılarına çeviren etkinliklerin tümü Kütüphanelerde süreç yönetimi: Hizmetin kullanıcının gereksinim duyduğu zamanda hazır bulundurulması ve belli bir kalitede sunulması Temel kavram talep Talep yüksekliğine karşı önlem: Personel kaydırması - 13
Toplam Kalite Yönetimi Müşteri odaklılık Süreçlerin yönetimi Sürekli denetim Tam katılım Öneri-ödül sistemi İstatistiksel kontrol süreci Sürekli gelişim - 14
Performans Yönetimi Çalışanların en iyi iş performansını gösterebilecekleri bir çalışma çevresi oluşturma süreci Bireyleri, kendi potansiyellerinin farkına varmalarını sağlayacak şekilde motive etme Üzerinde anlaşmaya varılmış performans standartları, hedefler Geribildirim Ödüllendirme - 15
Performans Yönetiminin Yararları Çalışanlar açısından Yönetici açısından Kurum açısından - 16
Çalışanlar Açısından Kendinden tam olarak ne beklenildiğinin bilinmesi Verilen hedeflere ulaşmak için neler yapması gerektiğini bilmesi Çalışanın yöneticisiyle birlikte şimdiki durumunu, gelecekteki gelişimini ve eğitim ihtiyaçlarının ne olduğunu ele alması Kendi gelişim düzeyini belirlemesi - 17
Yönetici Açısından Çalışandan ne beklenildiğinin açıkça ifade edilebilmesi Çalışanın performansıyla ilgili daha yapıcı geribildirimler verilebilmesi Çalışanın yeteneklerini en iyi şekilde kullanması yönünde rehberlik yapılabilmesi Kişisel gelişim ve eğitim ihtiyaçlarının planlanabilmesi Karşılıklı güven ve saygıya dayalı yakın iş ilişkileri kurulabilmesi - 18
Kurum Açısından Kurum hedeflerinin kişisel hedeflere entegrasyonu sağlanır Bireysel katkıların ayırt edilmesi olanaklı olur Kariyer planlaması olanaklı hale gelir - 19
İnsan Kaynakları Yönetimi İnsanların iş yaşamlarında daha mutlu, daha üretken olabilmeleri için ne yapıldığı, ne yapılabileceği ve ne yapılması gerektiğine odaklanır Farklı personel grupları Yönetici personel Büro personeli Teknik personel İşçi - 20
Kriz Yönetimi Olası kriz durumuna karşılık, kriz sinyallerinin alınarak, değerlendirilmesi ve kurumun kriz durumunu en az kayıpla atlatabilmesi için önlemlerin alınması ve uygulanması süreci Krizlerden ders alma Öğrenebilen örgütler - 21
Stres Yönetimi Stres => modern toplumun hastalığı Aşırı stres Sıfır stres Stresin motive edici etkisi Önemli olan stresin doğru yönetilmesi - 22
İş Yerinde Stresin Kaynakları Görev karmaşıklığı bireyin kapasitesi Rol belirsizliği Rol belirsizliğine neden olan iki etmen: 1. İş tanımının açık olmaması 2. Kişinin, diğer kişilerin gözündeki yeri konusunda kafasında soru işareti bulunması Gelecek kaygısı İş yerinin fiziksel özellikleri - 23
Kütüphanelerde Pazarlama Yönetimi - 24
Pazarlama Yönetimi Pazarlama: Kişilerin ve örgütlerin amaçlarına uygun şekilde değişimi sağlamak üzere, ürünlerin, hizmetlerin ve düşüncelerin yaratılmasını, fiyatlandırılmasını, dağıtımını ve satış çabalarını planlama ve uygulama süreci - 25
Niçin Pazarlama Yönetimi? Değişim Fonlardaki azalma Rakip sayısındaki artış Hedefleri gerçekleştirebilme - 26
Kütüphanelerde Pazarlama Pazarlamaya ilişkin önyargılar Beş temel öğe bağlamında kullanıcıya verilen önemin artması Kütüphane hizmetlerinin pazarlanmasında amaç; Kütüphanenin mevcut durumundan iyi görünmesini sağlamak olmamalı Var olmayan hizmetleri varmış gibi göstermek olmamalı Verilen hizmetleri abartarak kullanıcı grubuna sunmak olmamalı - 27
Kütüphanelerde Pazarlama Pazarlama bir yönetim anlayışı Kütüphane yöneticilerine kullanıcıların gereksinimlerini anlama olanağı sağlar Kütüphane yöneticileri sadece hizmet verdikleri kullanıcı gruplarıyla ilgilenmemeli Pazarlama kullanıcı olmayan gruplarla ilgilenirken, onlara uygun bilgi sağlamak için bu grupların bilgi gereksinimini belirlemede yardımcı olur Kütüphane imajında değişiklik - 28
Kütüphanelerde Müşteri Kavramı Kütüphanelerin müşterileri kullanıcılar Pazarlama, müşteriye istediği şeyi, istediği zamanda ve maliyeti ne olursa olsun vermek şeklinde anlaşılmamalı Bununla birlikte kullanıcılar; Kütüphaneye değil, kütüphane onlara bağlıdır Kütüphanenin olmazsa olmaz parçasıdırlar Önyargıları ve eğilimleri olduğu gerçeğinden hareketle sadece istatistik olarak görülmemelidirler - 29
Halk Kütüphanelerinde Pazarlama Halkın kütüphane hizmetlerine gereksinim duyup duymadığı Karşılıklı bir gereksinim Halk ve kütüphane arasında Yerel medyanın önemi Yerel gazeteler, televizyonlar Örnek: Batı Avustralya Halk Kütüphaneleri (library networks) Teknoloji kullanımı - 30
Sosyal Ağlar (Facebook) - 31
Sosyal Ağlar (Twitter) - 32
Kütüphane Tanıtım Faaliyetleri Kütüphane tanıtım videosu Broşürler Haber bülteni Kütüphanenin öncülüğünde etkinlikler (imza günleri, sergiler, kurslar) düzenlemek Kütüphane logosu - 33
Neler Yapılabilir? İç müşteri dış müşteri dengesi Kullanıcılarla sürekli iletişim Farklı kullanıcı grupları için pazar bölümlendirmesi Elektronik ortam aracılığıyla hizmet verme (web sitesi, blog, e-posta) Dış kaynak araştırma Kütüphaneyi bir kültür merkezi biçiminde algılama - 34
Çağdaş Yönetim Yaklaşımları Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 35