SİNOP SPASTİK ÇOCUKLAR DERNEĞİ RESEARCH ON ETHICAL PROBLEMS ON EDUCATION IN TURKEY TÜRKİYE DE EĞİTİM SEKTÖRÜNDEKİ ETİK PROBLEMLER ARAŞTIRMASI AVRASYA KAMUOYU ARAŞTIRMALARI MERKEZİ 20/30 NİSAN 2016 This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of <Sinop Spastik Çocuklar Derneği > and can in no way be taken to reflect the views of the European Union. Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımıyla hazırlanmıştır. Bu yayının içeriğinden yalnızca < Sinop Spastik Çocuklar Derneği > sorumlu olup, herhangi bir şekilde AB nin görüşlerini yansıttığı şeklinde yorumlanamaz.
: Araştırma kesitsel durum modeli ile gerçekleştirilmiştir. TÜİK tarafından Bölgesel Sınıflama modeliyle belirlenen örneklem kullanılmıştır. Araştırmada 500 öğrenci, 500 ebeveyn, 500 öğretmen ile ayrı ayrı anket yapılmıştır. Her bir hedef grup için ayrı sorular belirlenmiştir. Öğrenciler için hazırlanan sorular bir pedagog un denetiminden geçirilmiştir. Araştırma Tarihleri : Araştırmamız 20 /30 NİSAN 2016 Tarihleri arasında yapılmıştır. HATA PAYI : Araştırmamızın Hata Payı (+) (-) % 2,5 olarak hesaplanmıştır. ARAŞTIRMA KURULUŞU : Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi ARAŞTIRMANIN FİNANSMANI : SİNOP SPASTİK ÇOÇUKLAR DERNEĞİ
ARAŞTIRMANIN ÖZET BULGULARI VE ÖNE ÇIKANLAR Öğretmenlerin görev yaparken uymaları gereken etik kurallarla ilgili yasal düzünlemeden velilerin %83 ü, Öğrencilerin % 92,5 i, Öğretmenlerin ise 65,5 haberdar değil. Öğrencilerin % 35 i Öğretmenlerinin onlara karşı etik ihlallerde bulunduğunu söylüyor. Her beş öğretmenden biri etik kurallara uymadığını, her dört öğretmenden biri ise zaman zaman etik ihlaller yaptığı kabul ediyor. Öğretmenlerin % 67 si eğitimde etik ihlaller olduğu söylüyor. Öğretmenlerin üçde biri velilerden etik dışı teklifler aldıklarını söylüyorlar Velilerin % 14 ü çocuğunun dersi geçmesi için öğretmenlere hediye verebileceğini söylüyor ve % 45 i de hasta olmadığı halde çocuklarına sahte sağlık raporu aldıklarını kabul ediyor. Velilerin sadece beşte biri çocuklarına karşılaştıkları etik ihlalleri şikayet etmesi yönünde tavsiye verirken velilerin beşte dördü çocuklarına görmezden gelmeyi tavsiye ediyor. Öğretmenlerin %58,4 mobinge maruz kaldıklarını belirtirken mobingin en önemli sebepleri cinsiyet ayrımcılığı, inanç ve mezhepsel ayrımcılık ve siyasi baskılar olduğunu belirtiyorlar. Öğrencilerin % 35 i etik ihlalle karşılaştığını söylerken ihlal konularının başında öğrenciler arası ayrımcılık, cinsiyet ayrımcılığı ve başarı düzeyine göre ayrımcılık geliyor Her bin öğrenciden yedisi öğretmenlerin her bin çocuktan dokuzu ise okul idarecilerinin cinsel taciz yoluyla etik ihlalde bulunduğunu söylüyor. Öğretmenlerin % 70 i idarecilerin ehliyet ve başarı kriterine göre seçilmediğini düşünüyor. Öğretmenlerin sadece %13 ü etik ihlal yapan bir meslektaşını şikayet edeceğini söylüyor. Her yüz öğrenciden 45 i sözlü,9,9 fiziksel şiddet görüyor, ancak notlarının düşürülmesi,ailesinin başının belaya girmesi ve okuldan atılmak gibi korkular sebebiyle şikayette bulunmuyorlar.
EĞİTİM PERSONELİ EĞİTİM SEKTÖRÜNDEKİ ETİK PROBLEMLER ARAŞTIRMASI
Milli Eğitim sisteminde genel olarak etik ihlalleri olduğunu düşünüyor musunuz? Evet sıklıkla 41,2 Evet Bazen 24,5 Hayır 32,3 Öğretmenlerin uymaları gereken etik ilkelerle ilgili bir yasal düzenlemeden haberiniz var mı? HABERİM VAR 34,5 HABERİM YOK 65,5 Kendinizin etik ilkelere uyduğunu düşünüyor musunuz? Evet Her Zaman 56,3 Evet Bazen 25,5 Hayır 18,2 Veliler etik dışı tekliflerde bulunuyorlar mı? Hiç böyle bir teklifle karşılaştınızmı? Evet sıklıkla 12,3 Evet Bazen 21,2 Hayır 66,5
Herhangi bir mobbing uygulamasına maruz kaldınız mı? 58,9 41,1 Mobinge uğramanıza sebebiyet veren şey nedir? Bir önceki soruda Evet diyenlere sorulmuştur. Siyasi görüş 18,9 Mesleki başarının kıskanılması 34,5 Cinsiyet ayrımcılığı 29,7 İnanç ve mezhepsel sebepler 19,6 Rakip görülme 57,8 Etnik mensubiyet 15,1 Diğer sebepler 4,5 Öğretmenler gününde öğrencilerin hediye vermelerini normal karşılıyor musunuz? 55,3 4,9 HEDİYENİN NİTELİĞİNE GÖRE DEĞİŞİR 39,8
Şahit olduğunuz Mobing uygulamalarının en önemli sebepleri nelerdir? Siyasi görüş 34,5 Mesleki başarının kıskanılması 49,7 Cinsiyet ayrımcılığı 35,7 İnanç ve mezhepsel sebepler 21,8 Rakip görülme 56,7 Etnik mensubiyet 17,2 Diğer sebepler 5,5 Okul idarelerinde yolsuzluk olduğunu düşünüyor musunuz? 11,5 67,9 CEVAP YOK 20,6 Okul idarecilerin ehliyet ve başarı kriterlerine göre seçildiğini düşünüyor musunuz? 15,6 69,9 CEVAP YOK 14,5
Okul aile birliği ve okul giderlerini denetleme imkanına sahipmisiniz? 9,1 90,9 Okulların harcamalarının şeffaf bir biçimde yapıldığını düşünüyormusunuz? 11,5 83,2 CEVAP YOK 15,3 Beraber görev yaptığınız bir kişi etik ilkeleri ihlal ederse nasıl bir tepki verirsiniz? Kendisini uyarırım 55,8 Okul idarecilerine şikayet ederim 9,9 Hiçbir tepki vermem 29,2 İlgili kurumlara şikayet ederim 4,1
Etik ilkeler konusunda öğrencilerin farkındalığını artırmak için neler yapılmalıdır? Eğitim faaliyetleri yapılmalıdır 75,9 Cezalandırma ve ödüllendirme yapılmalıdır. 66,1 Medyanın konuyla ilgili daha özendirici olması sağlanmalıdır 91,2 Diğer 4,5 Kamu sektöründe etik yönetimin iyileştirilmesinden sorumlu bir mekanizmanın olması gerektiğini düşünüyor musunuz? 91,3 4,5 FİKRİM YOK 4,2 Kamu sektöründe etikdışı davranışları araştıran bir mekanizmanın olması gerektiğini düşünüyor musunuz? 89,0 6,0 FİKRİM YOK 5,0
VELİLER İLE GÖRÜŞMELER EĞİTİM SEKTÖRÜNDEKİ ETİK PROBLEMLER ARAŞTIRMASI
Sizce kişilerin etik davranışları kazanmasında öncelikli görev kime düşmektedir? Aileye Topluma Kişinin kendisine Devlete Eğitimcilere Hepsine 16,7 9,4 18,1 14,5 21,3 20,0 Çocuklarınızın Eğitim aldığı okulda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor musunuz? 12,7 87,3 Öğretmenlerin uymaları gereken etik ilkelerle ilgili bir yasal düzenlemeden haberiniz var mı? 15,5 84,5 Eğitimciler maddi değeri olan hediye kabul ediyorlar mı? 13,2 86,8 Okuldaki öğretmenler özel ders verme teklifinde bulunuyorlar mı? 45,5 54,5 Okul aile birliği ve okul giderlerini denetleme imkanına sahipmisiniz? 1,9 98,1
Okulların harcamalarının şeffaf bir biçimde yapıldığını düşünüyormusunuz? 1,7 98,3 Çocuğunuzun dersi geçmesi için bir öğretmene hediye alır mısınız? 13,8 86,2 Etik ilkelere uygun davranmayan eğitim personeli hakkında ilgili makamlara şikayette bulunmamanızın sebepleri nelerdir? Çocuğuma okulda zorluk çıkarılmasından çekiniyorum 95,5 Bana kamuda zorluk çıkarılacağından korkuyorum 5,9 Ceza verilmeyeceğini düşünüyorum 75,2 Bunların hepsi 20,4 Diğer 3,2 Çocuğunuz bir eğitim personelinin bir öğrenci velisinden rüşvet aldığını gördüğünü söylerse ona nasıl hareket etmesini tavsiye edersiniz? Yetkililere şikayette bulunmasını isterim ve ona destek olurum 21,5 Böyle birşeyi kimseye anlatmamasını söylerim 56,7 Başını belaya sokabileceğini ve bu tür şeylerle ilgilenmemesini söylerim 15,1 Diğer 6,7
ÖĞRENCİLER İLE GÖRÜŞMELER EĞİTİM SEKTÖRÜNDEKİ ETİK PROBLEMLER ARAŞTIRMASI
Öğretmenlerin uymaları gereken etik ilkelerle ilgili bir yasal düzenlemeden haberiniz var mı? Evet haberim var Hayır haberim yok 7,5 92,5 Öğretmenlerinizin size karşı etik ihlallerinde bulunduğu oluyor mu? SIKILIKLA ARASIRA OLMUYOR CEVAP VERMEK İSTEMİYOR 15,5 18,7 55,2 10,6 Öğretmenler ne tür etik ihlallerde bulunuyor? YÜZDE Öğrenciler arası ayrımcılık 42,1 Cinsiyet ayrımcılığı 25,9 Siyasi görüş ayrımcılığı 4,5 Ekonomik çıkar edinme 0,9 Cinsel taciz 0,7 Fİziksel şiddet 9,9 Sözlü şiddet 45,7 Diğer 11,9
Okul idarecileri ne gibi etik ihlaller yapıyorlar? Öğrenciler arası ayrımcılık 55,7 Cinsiyet ayrımcılığı 39,4 Siyasi görüş ayrımcılığı 7,8 Ekonomik çıkar edinme 3,4 Cinsel taciz 0,9 Fİziksel şiddet 13,5 Sözlü şiddet 62,3 Diğer 10,2 Öğretmenlerinizin ve idarecilerinizin, küçüklere karşı sevginin, büyüklere karşı saygının önemini anlatırken kendileri bu konuda iyi örnek oluyorlar mı? Evet eğitimcilerimiz bu konuda iyi bir örnek 68,7 Hayır Eğitimciler bu konuda iyi birer örnek olamıyorlar 31,3 Öğretmenler, öğrencilerle ilgili olarak elde ettikleri bilgilerin gizliliğine riayet ediyorlar mı? 19,8 80,2
Öğretmenler, öğrenciler ile ilgili bilgileri kimler ile paylaşıyorlar? Üstteki Soruya evet diyenlere sorulmuştur Velilerle 13,0 Okul Yönetcileriyle 24,5 Güvenlik güçleriyle 1,8 Diğer öğrencilerle 26,7 Diğer öğretmenler ile 21,5 Hepsi ile 12,5 Öğretmenler sizleri toplum içinde (sınıfta) küçük düşürücü ifadeler kullanıyorlar mı? Evet sıklıkla 51,2 Evet bazen 24,5 Hayır hiçbir zaman 24,3 Etik kuralları uymayan Öğretmen ve okul idarecileri hakkında ilgili mercilere veya Ailenize şikayette bulunuyormusunuz? Evet Hayır 12,3 87,7
Neden şikayette bulunmuyorsunuz? Üstteki Soruya cevabı verenlere sorulmuştur. Çoklu cevap hakkı tanınmıştır. Notlarımın düşeceğinden korkuyorum 43,2 Ailemin zor durumda kalacağından korkuyorum 34,5 Okuldan atılmaktan korkuyorum 17,8 Ceza alacaklarına inanmıyorum 65,9 Diğer 5,2 AB ZORUNLU SORUMLULUK REDDİ: This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of <Sinop Spastik Çocuklar Derneği > and can in no way be taken to reflect the views of the European Union. Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımıyla hazırlanmıştır. Bu yayının içeriğinden yalnızca < Sinop Spastik Çocuklar Derneği > sorumlu olup, herhangi bir şekilde AB nin görüşlerini yansıttığı şeklinde yorumlanamaz.