1.211 11.211 12.211 1.212 2.212 3.212 4.212.212 6.212 7.212 8.212 9.212 1.212 11.212 1.212 2.212 3.212 4.212.212 6.212 7.212 8.212 9.212 1.212 11.212 1.212 2.212 3.212 4.212.212 6.212 7.212 8.212 9.212 1.212 11.212 HAFTALIK RAPOR 3 Aralık 212 Gösterge Tahvil Getirisi Nereye Kadar Gerileyebilir? Geçtiğimiz hafta gösterge tahvil getirisi tarihinde ilk kez %6. seviyesinin altına kadar geriledi. Gösterge tahvil getirisinde görülen bu hareketlerin ardından gösterge tahvil getirisinin nereye kadar gerileyebileceği tartışılmaya başlandı. Bu haftaki çalışmamızda, getirinin kısa vadede nereye kadar gerileyebileceğini belirlemeye çalıştık. Analizimiz mevcut durumda gösterge tahvil getirisinin kısa dönemde gidebileceği aşağı yönlü marjın azaldığına işaret etmektedir. İlk etapta gösterge tahvil getirisinin %.76 seviyelerine kadar gerileyebileceğini ve bu seviyelerin kısa vadede görebileceğimiz dip seviye olabileceğini düşünüyoruz. Ancak uzun vadede diğer kredi derecelendirme kuruluşlarının da notumuzu yatırım yapılabilir seviyeye çekeceğine yönelik güven artarsa, enflasyonun da TCMB nin beklenti patikasına yakınsamaya başlaması durumunda gösterge tahvil getirisi daha düşük seviyelere gerileyebilir. Grafik 12 11 1 9 8 7 6 Kaynak: Bloomberg, TCMB Gösterge Tahvil Getirisi (Bileşik,%) Fitch'in not artırımı ile birlikte %6.8 seviyesi 212 yılının başında çift haneli seyreden enflasyon rakamlarına ve beraberinde TCMB nin uyguladığı sıkı para politikasına bağlı olarak gösterge tahvilin bileşik getirisi de çift haneli seviyelerde bulunuyordu. Ancak özellikle büyümede görülen yavaşlama sinyalleri ve enflasyonun yeniden tek haneli seviyelere gerileyeceğine ilişkin beklentiler ile TCMB nin para politikasını gevşetmesi gösterge tahvilin bileşik getirisinin de yeniden tek haneli seviyelere gerileyerek aşağı yönlü bir eğilim sergilemesine neden oldu. 1 Eylül 212 tarihli Haftalık Raporumuzda yer alan ve Türkiye CDS leri ile tahvil getirisi arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmamızda gösterge tahvil getirisinin %6.8 seviyesinde güçlü bir destekle karşılaşacağını belirtmiştik. Nitekim bileşik getiri bu seviyelerden yeniden yukarı yönlü bir seyir izleyerek %7.8 seviyelerine dek yükselmiştir. Ekim ayının son haftalarında ve Kasım ayının başında kredi derecelendirme kuruluşu Fitch in not artırım beklentilerinin artması ile bileşik getiri yeniden bir düşüş trendine girmiştir. Fitch in notumuzu yatırım yapılabilir seviyeye çekmesi ile beklentilerimize paralel olarak bileşik getiri %6.8 seviyesinin altına hareket etmiştir. Son dönemde ise gerek TCMB nin para politikasını gevşetmeye devam edeceğine dair söylemleri gerek diğer gelişmekte olan ülkelerin tahvil-bono piyasalarındaki hareketler gerekse Fitch in ardından diğer kredi derecelendirme kuruluşlarının da notumuzu yatırım yapılabilir seviyeye çekebileceğine ilişkin beklentiler ile bileşik getiri ilk kez %6. seviyelerinin altını gördü. Bu haftaki raporumuzda ard arda rekor düşük seviyelere gerileyen bileşik getirinin aşağı yönlü hareketine devam edip etmeyeceği, etmesi durumunda ise kısa vadede hangi seviyelere kadar gerileyeceği tartışılacaktır. Gösterge Tahvil Getirisi (Bileşik,%) Grafik 2 Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti (%) 14 12 1 8 6 4 Grafik 3 1. -. -1 Gösterge Tahvil Getirisi ile Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Arasındaki İlişki Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: VakıfBank
11.21 1.211 3.211.211 7.211 9.211 11.211 1.212 3.212.212 7.212 9.212 11.212 11.21 1.211 3.211.211 7.211 9.211 11.211 1.212 3.212.212 7.212 9.212 11.212 1.213 1.2 8.2 3.26 1.26.27 12.27 7.28 2.29 9.29 4.21 11.21 6.211 1.212 8.212 12.24 6.2 12.2 6.26 12.26 6.27 12.27 6.28 12.28 6.29 12.29 6.21 12.21 6.211 12.211 6.212 Grafik 4 2 2 1 1 Gösterge Tahvil Getirisi- 2Y ABD Hazine Tahvil Getirisi Farkı Grafik- 4 3 2 1-1 -2 Gösterge Tahvil Getirisi - 2Y Swap Oranı Farkı Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg Gösterge tahvil getirisi ile ilişkili olan önemli finansal ve makroekonomik göstergeler, gösterge tahvil getirisinin aşağı yönlü hareketinde sona yaklaşıldığına işaret etmektedir. TCMB yılın ikinci yarısından itibaren ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini aşağı yönlü çekmeye başlamış ve 2 Kasım 212 tarihi itibarıyla ise %.7 olan politika faiz oranının altına %.63 seviyelerine kadar indirmiştir. Gösterge tahvil getirisi ile ağırlıklı ortalama fonlama maliyetlerinin hareketleri birlikte incelendiğinde, zaman zaman ayrışmalar olsa da son dönemde ilişkinin oldukça kuvvetli olduğu görülmektedir. İki gösterge arasındaki ilişki katsayısı da Kasım ayında.9 ile yılın en yüksek değerine ulaşarak bu güçlü ilişkiyi teyit etmiştir. Kurda bir aşırı oynaklık olmaması durumunda TCMB nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini önce %. lere, sonra da %.3 lara çekmesini bekliyoruz. TCMB nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini aşağı çekmeye devam etmesi bileşik getiride aşağı yönlü hareketleri destekleyebilecektir. Özellikle fonlama maliyetindeki bu hareketler TCMB nin faiz indirim sinyali olarak algılanarak tahvil-bono piyasasında getiriler üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturmaktadır. Diğer yandan Güne Başlarken Raporumuz da da sıklıkla takip ettiğimiz göstergelerden biri olan 2 yıllık gösterge tahvil getirisi ile 2 yıllık ABD Hazine tahvil getirisi farkı tarihi düşük seviyelere gerileyerek, gösterge tahvil getirisinde aşağı yönlü marjın sona erdiğinin bir sinyali olmuştur. Ancak gösterge tahvil getirisi ile 2 yıllık swap oranları arasındaki fark negatif rakamlarda olmasına karşın geçmiş düşük seviyelerinin bir miktar üzerinde hareket etmektedir. Hâlihazırda söz konusu fark -.87 seviyelerinde seyrederken, 27 Nisan 211 tarihinde bu farkın -1.1 seviyelerine kadar gerilediği görülmektedir. Bu fark, 2 yıllık swap oranının bulunduğu seviyelerde kalması durumunda, gösterge tahvil getirisinin.64 puan daha gerileyerek %.14 seviyelerine kadar çekilebileceğine işaret etmektedir. Ancak ilk etapta bu farkın ara dip seviye olan ve Temmuz 212 tarihinde görülen -.89 seviyesine gerilemesi mümkün görünmektedir. Bu durumda gösterge tahvil getirisinin ilk aşamada %.76 seviyesine kadar gerilemesi beklenebilir. Piyasalarda beklenmeye devam eden not artırımının 213 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşmesi durumunda ise gösterge tahvil getirisinin bu seviyelerin altına hareket etmesi mümkün olabilir. Grafik 6 2 Gelecek 3 Ay için Beklenen Kur Volatilitesi Grafik 7 2 USD/TRY Volatilitesi 1 1 1 1 Cari Açık Veren Gelişmekte Olan Ülkeler Türkiye Kaynak: Bloomberg, VakıfBank 3 Aylık Gerçekleşen Volatilite Gelecek 3 Ay İçin Beklenen Volatilite (3 Ay Gecikmeli) Kaynak: Bloomberg 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık TCMB nin son dönemde sıklıkla vurguladığı kurdaki hareketler, para politikası ve finansal enstrümanların seyri açısından daha da önemli hale gelmiştir. Kurdaki hareketlerin oynaklığını gösteren volatilitenin son dönemde belirgin şekilde gerilediği görülmektedir. Piyasalarda kurda beklenen hareketlerin göstergesi olan USD/TRY nin gelecek 3 ay için beklenen volatilitesi %6.2 ye gerileyerek rekor düşük seviyesine işaret ederken, volatilitenin bu hareketi piyasalarda tahvil-bono getirilerinin aşağı yönlü hareketini de desteklemektedir. Cari açık veren gelişmekte olan ülkelerin ortalama 3 aylık kur volatilitesi ise %9.3 ile USD/TRY volatilitesinin üzerinde seyretmektedir. 3 aylık gerçekleşen USD/TRY volatilitesi ile 3 ay için beklenen USD/TRY volatilitesinin 3 aylık gecikmeli serisi beraber incelendiğinde, gerçekleşen volatilitedeki hareketlerin önümüzdeki dönem için belirleyici olduğu görülmektedir. Bu durumda gerçekleşen volatilitenin düşük kalmaya devam etmesi önümüzdeki 3 ayki volatilitenin de düşük kalmaya devam edeceğine işaret ederek tahvil-bono piyasasında getirileri destekleyebilir. USD/TRY nin spot değerinde beklenmedik bir sıçrama görülmedikçe kurdaki volatilite düşük kalmaya devam edecektir. Kurdaki volatilite düşük kaldığı sürece TCMB nin para politikasını gevşetmeye devam etmesi mümkün görünürken, bu durum getirilerde aşağı yönlü hareketlerin devamını da sağlayabilecektir. Kurdaki hareketlerin oynaklığını gösteren diğer bir gösterge Tablo 1 211 212 Ortalama 1.68 1.8 de değişkenlik katsayısıdır. Kurun ve enflasyonun değişkenlik Standart.12.3 katsayısını birlikte incelediğimizde, birbirine benzer USD/TRY Kuru Sapma hareketler dikkat çekmektedir. Volatilitenin bir süre daha Değişkenlik 7.33 1.2 Katsayısı düşük kalması durumunda enflasyonda da değişkenliğin TÜFE Ortalama 6.4 9.47 azalabileceğini ve 213 yılının Nisan ayına kadar enflasyonun (y-y,%) Standart bir atalet göstermesinin mümkün olabileceğini düşünüyoruz. 2.4 1.11 Sapma Nisan ayında düşüşün bir miktar daha belirginleşmesi Değişkenlik 31.6 11.72 beklenmekle birlikte esas olarak üçüncü çeyreğin içinde Katsayısı Kaynak:Bloomberg, VakıfBank enflasyonun daha belirgin bir gerileme kaydetmesi olası görünmektedir. Ancak son dönemde enflasyon dinamiklerinin detayları önümüzdeki dönem için ipuçları taşıyor 3 3 2 2 1 1 - -1 Grafik 8 İşlenmemiş Gıda Fiyatları (y-y, %) Trend* Grafik 9 8 6 4 2-2 -4-6 -8-1 İşlenmemiş Gıda Fiyatları (a-a,%) 26-211 Ortalama 212 olabilir. Son dönemde enflasyonun seyrinde özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarının hareketi temel belirleyici olmaktadır. 212 yılının son çeyreğinde geçen yıldan gelen baz etkisi ile beklenen gerileme gıda fiyatlarının genel trendinin altında hareketi ile daha belirgin hale gelmiştir. İşlenmemiş gıda fiyatlarının mevsimsel döngüsü incelendiğinde, bu yılın diğer yıllardan ayrıştığı görülmektedir. HP Filtreleme yöntemiyle elde edilen ve işlenmemiş gıda fiyatlarında eğilimin seyrini gösteren trend eğrisi de 2 yılından sonraki en düşük seviyelere işaret etmektedir. İşlenmemiş gıda fiyatlarının bu hareketi hâlihazırda enflasyon görünümünü desteklemekle birlikte önümüzdeki aylarda bir düzeltmenin yaşanması ihtimali enflasyon açısından önemli bir risk unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer yandan ekonomiler için 213 yılının 212 yılından daha iyi bir yıl olacağı düşüncemiz altında, küresel ölçekte toplam talepte canlanma beklentilerimize ve Gelişmiş ülkelerin parasal genişlemeye devam edecek olmasına bağlı olarak emtia fiyatlarında görülebilecek yukarı yönlü hareketler 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
1.212 2.212 3.212 4.212.212 6.212 7.212 8.212 9.212 1.212 11.212 1.24.2 12.2 7.26 2.27 9.27 4.28 11.28 6.29 1.21 8.21 3.211 1.211.212 4.21 6.21 8.21 1.21 12.21 2.211 4.211 6.211 8.211 1.211 12.211 2.212 4.212 6.212 8.212 1.212 enflasyon görünümü açısından diğer bir risk faktörünü oluşturmaktadır. Artan emtia fiyatlarının yurtiçi fiyatlara yansımasında kurdaki hareketlerin de önemli olduğunu söyleyebiliriz. Emtia fiyatları artarken kurda da bir artış yaşanması durumunda fiyat artışlarının yurtiçi enflasyon üzerinde etkilerinin artması mümkün olabilir. Bu gelişmelerin enflasyon beklentilerinde bir bozulmaya neden olması durumunda gösterge tahvil getirisinin yeniden yukarı yönlü hareket etmesi beklenebilir. Ancak TCMB nin son dönemde vurguladığı ve son olarak ise yayımladığı Finansal İstikrar Raporu nda kurdaki oynaklığa izin vermeyeceğine ilişkin açık mesajı kurun düşük volatilitede kalmaya devam edeceğine işaret ederek petrol fiyatlarının yurtiçi enflasyon üzerine etkilerini sınırlandırabilecektir. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi risk faktörlerinin TCMB nin kontrol edemediği kalemlerden kaynaklandığı dikkate alındığında, çekirdek enflasyonun seyri daha önemli hale gelebilecektir. Kur volatilitesinin düşük seyretmeye devam ettiği bir ortamda çekirdek enflasyonun mevcut ılımlı seyrini devam ettirmesi mümkün görünüyor. Grafik 1 1 - -1 Çin Brezilya Hindistan Türkiye Reel Faiz Oranı (%) Çek Cumhuriyeti Güney Afrika Polonya Grafik 11 Kaynak: Bloomberg, VakıfBank Kaynak: Bloomberg, TCMB Gösterge tahvil getirisinde yakın dönemde görülebilecek dip seviyelerin belirlenmesinde benzer ülkelerin reel faizlerinin ve bu ülkeler ile oluşan faiz farkının hareketinin de önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu amaçla notu yatırım yapılabilir seviye ve üzerinde olan gelişmekte olan ülkeler seçilmiş ve reel faiz oranları incelenmiştir. Diğer gelişmekte olan ülkelerin enflasyon beklentilerine erişilemediğinden gerçekleşen enflasyon oranları dikkate alınmıştır. 212 yılında ülkemizde reel faizin genellikle negatif olduğu görülürken, benzer performansın yalnızca Hindistan da yaşandığı görülmektedir. Brezilya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde ise reel faizler %2.2, %3.1 seviyelerinde bulunmaktadır. Türkiye nin benzer kategorideki ülkelerin altında bir reel faize sahip olması diğer ülkeler ile rekabet gücü bakımından olumsuz bir tabloya işaret ederken, tasarruf açığı olan bir ülkede tasarrufların daha da gerilemesi riskini de beraberinde getirmektedir. Türkiye nin 12 ay sonrası enflasyon beklentileri ile bakıldığında da, %6. seviyelerinin altına çekilen bileşik getirinin TCMB nin son beklenti anketine göre 12 ay sonrası için %6.64 olan beklentilerinin altına gerilediği dikkat çekmektedir. Böylece beklentiler ile bakıldığında reel faiz ilk kez 212 yılının Kasım ayı itibarıyla negatif seviyelere gerilemiştir. Tüm bu değerlendirmeler ışığında, bundan sonraki dönemde reel faizlerde bir dönüşün yaşanmasının mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Özellikle enflasyonun ilk çeyrekte bir katılık göstermesi durumunda bu durum getiriler üzerinde bir baskı oluşturabilir. 14 12 1 8 6 4 2-2 Gösterge Tahvil Getirisi 12 Ay Sonrası TÜFE Beklentisi Farkı Grafik 12 12 11 1 9 8 7 6 Kaynak: Bloomberg, TCMB Gösterge Tahvil Getirisi (Bileşik,%) Gösterge tahvil getirisi aşağı yönlü trend aralığının içinde hareket ediyor. Sonuç olarak, kurdaki volatilitenin düşük seyretmeye devam etmesi ve TCMB nin buna bağlı olarak ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini aşağı çekmeyi sürdürmesi gösterge tahvil getirisindeki aşağı yönlü hareketi desteklemeye devam edebilecektir. Diğer yandan TCMB nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini 213 yıl sonu enflasyon tahmininin orta noktası olan %.3 ün altına indirmesini beklemiyoruz. Yurtdışında ise gelişmiş ülke merkez bankalarının da öngörülen gelecekte genişleyici politikalarına devam edecek olmaları kurdaki volatilitenin düşük kalmasının temel sebeplerinden biri olabilecektir. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Çalışmamızda incelediğimiz göstergeler, gösterge tahvil getirisinin kısa dönemde gidebileceği aşağı yönlü marjın azaldığına ve kısa vadede gösterge tahvil getirisinin %.76 seviyesine kadar gerileyebileceğine işaret etmektedir. Daha uzun dönemde ise ABD de mali uçurum konusunda uzlaşmaya varılması, yurtiçinde bir not artırımı ya da enflasyona ilişkin güvenin artması durumunda bu seviyelerin altına hareketler yaşanabilir. Gösterge tahvil getirisinin yukarı yönlü hareketlerinde ise %6.8-%7. seviyelerine kadar yükselmesi mümkün görünmesine karşın bu hareketlerin kalıcı olmayacağını ve gösterge tahvil getirisi önümüzdeki dönemde yukarı yönlü hareket etse bile aşağı yönlü trendi kıramayacağını düşünüyoruz. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (3-7 Aralık 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 3.12.212 Türkiye TÜFE (Kasım, a-a) %1.96 %.38 (açıklandı) ÜFE (Kasım, a-a) %.17 %1.66 (açıklandı) PMI İmalat Endeksi (Kasım, öncül) 2. 1.6 (açıklandı) ABD ISM İmalat Endeksi (Kasım) 1.7 1.2 Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Kasım) 46.2 46.2 (açıklandı) Almanya PMI İmalat Endeksi (Kasım) 46.8 46.8 (açıklandı) İtalya PMI İmalat Endeksi (Kasım) 4. 46. Fransa PMI İmalat Endeksi (Kasım) 44.7 44.7 İngiltere PMI İmalat Endeksi (Kasım) 47. 48. 4.12.212 ABD ISM New York Endeksi (Kasım) 9.9 -- Euro Bölgesi ÜFE (Ekim, y-y) %2.7 %2..12.212 ABD Haftalık Mortgage Verileri 838.9 -- ADP Özel Sektör istihdamı (Kasım) 18 12 Dayanıklı Mal Siparişleri (Ekim, a-a) %. -- Fabrika Siparişleri (Ekim, a-a) %4.8 %.1 ISM Hizmet Dışı Endeksi(Kasım) 4.2 3. Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 4.7 4.7 Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 48. 48. İtalya PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 46. 4.9 Fransa PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 46.1 46.1 İngiltere PMI Hizmetler Endeksi (Kasım).6 1.1 Japonya Tankan Büyük Şirketler Endeksi (Aralık) -19 -- 6.12.212 Türkiye Beklenti Anketi (Aralık-1.dönem) -- -- ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 393 bin 38 bin Euro Bölgesi Avrupa Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Aralık) %.7 %.7 GSYH (Aralık, 3. çeyrek, y-y, revize) -%.6 -%.6 Almanya Sanayi Siparişleri (Ekim, a-a) -%3.3 %.9 Fransa İşsizlik Oranı (3.çeyrek) %1.2 -- İngiltere Dış Ticaret dengesi (Ekim) -8.37 milyar -8.8 milyar Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Aralık) %. %. 7.12.212 ABD Tarımdışı İstihdam (Kasım, a-a, kişi) 171 bin 1 bin İşsizlik Oranı (Kasım) %7.9 %7.9 Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi( Aralık, öncül) 82.7 82.2 Almanya Sanayi Üretimi (Ekim, a-a) -%1.8 -%. Fransa Dış Ticaret Dengesi (Ekim) -. milyar -- Bütçe Dengesi (Ekim) -8. milyar -- Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Ekim) -1. -- 6 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) 1 1. - -1-1 2.9.. -. -1. -1. -2-2. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (212) 211 II. Çeyrek 211 III. Çeyrek 211 IV. Çeyrek 212 I. Çeyrek 212 II. Çeyrek Tarım.7 6. 4.9.8.4 3. Sanayi 26. 9.3 9..3 2.8 3.4 İnşaat.8 13.1 1.3 7. 2.7.4 Ticaret 13.4 13.7 1.6 3.2.7 1.2 Otel.veLokantalar.3 7.6 7.9 9.3 2. 4.1 Ulaş. ve Haber. 1.4 12.1 11.4 6.6.1 3.9 Mali Kur. 11.6 9.2 12.9 6.8 4. 3.6 Konut Sah. 4.7 1.7 1.3 2.3 1.7 1.7 Eğitim 2.1 4.1 6.9.4 4. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3 3.3 6.8 7.8 4.9 4.1 Vergi-Süb. 8.7 1.8 1.1 4.8 2. 1.4 GSYH 1 9.1 8.4. 3.3 2.9 Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Kaynak: TÜİK 7
Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12 Eyl.12 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 211 II. Çey. 211 III. Çey. 211 IV. Çey. 212 I. Çey. 212 II. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 67.8 8.3 7.8 3.4.2 -. Dev. Nihai Tük. Har. 1. 9. 1.3-4.3. 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 2.8 29. 1. 1.3 1. -7.4 Kamu Sektörü 3.2 -.2.3-9. 2.1-4. Özel Sektör 22.6 3.1 18.2 3.9 1.4-7.9 Mal ve Hiz. İhracatı 2.8. 1.2 6.6 11.9 19.8 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 18.9 6.8 -.1-6. -3.6. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) GSYH 9.1 8.4. 3.3 2.9 Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) 3. 2. 1.. -1. -2. -3. 6. 4. 2.. -2. -4. -6. -8. 3 2 1-1 -2-3 Kaynak: TÜİK 8
Nis.1 Eki.1 Nis.2 Eki.2 Nis.3 Eki.3 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi Ara Malı İmalatı (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%). 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. -. -6. Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Sektörler Eylül Ayı 211 212 Petrol Ürünleri 1. 1. Tekstil 6.6 8.7 Gıda 9. 8.1 Kimyasal Madde 9.4 1. Ana Metal Sanayi 8.8 6. Metalik Olm. Diğ. Mineral 1.6 2.9 Taşıt Araçları 13.1.4 Elektrikli Teçhizat 27.4-4.2 Kaynak:TÜİK Giyim 2.9 9.1 Kaynak: TÜİK Sanayi Sipariş Endeksi Sanayi Ciro Endeksi 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Aylık Sanayi Ciro Endeksi Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 9
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 74 9 8 7 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları 6 6 6 4 Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları 13 12 12 11 11 1 1 9 9 Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6... 4. 4. 3. 3. PMI Imalat Endeksi 1.6 Kaynak:Reuters 1
Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 Mar. Eki. May.6 Ara.6 Tem.7 Şub.8 Eyl.8 Nis.9 Kas.9 Haz.1 Oca.11 Ağu.11 Mar.12 Eki.12 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 6.37.73 ÜFE (y-y, %) 2. 2. 1. 1.. 3.6. -. TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Eğitim Ev Eşyası Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık 3 3 2 2 1 1 Gıda Enerji Tüfe -1 1 2 3 ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3. 3. 2. 2. 1. 1... -. -1. Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 11
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1-1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) 8 6 4 2-2 -4 Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 8 7 6 4 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 9.4 Kaynak: TÜİK 12
Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 8.8 9.2 29, 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı 3. 1. 49. 47. 4. 43. 41. 39. 37. 3. İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) 3. 4. 2. 2. 2.. 1. 48. 1. 46.. 44.. 42. Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, İş Arayanların Sayısı (kişi) 112 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Sanayi İstihdam Endeksi Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 13
2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 14
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 1 1-4 -6-8 -1-12 İhracat İthalat Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 1
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 1 9 8 7 6 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 - -1-1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler 2. 2. 1. 1... CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi 8. 7. 6.. 4. 3. 2. 1.. Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) 1. 13. 11. 9. 7.. 3. 1. -. Kaynak: BDDK 16
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) -1. -2. -3. -4. -. 3 3 2 2-6. 1 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 6. 4. 7 47 2. 37. -1. -3. 27 17 7-3 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku. Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4. İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 16.. 4. 14. 4. 3. 12. 4. 3. 1. 3. 2. 8. 3. 2. 6. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17
Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Ocak 24 Ağustos 4 Mart Ekim Mayıs 6 Kasım 6 Haziran 7 Ocak 8 Ağustos 8 Mart 9 Ekim 9 Mayıs 1 Aralık 1 Temmuz 11 Şubat 12 Eylül 12 Şub.4 Haz.4 Eki.4 Şub. Haz. Eki. Şub.6 Haz.6 Eki.6 Şub.7 Haz.7 Eki.7 Şub.8 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 2. 2. 1. 1... Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 3 3 2 2 1 1 Reel Faiz Nominal Faiz 2 2 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı 9 7 3 1 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB 18
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 2.2-3.9.2 73.7 Euro Bölgesi -.6 2..43.7-26.9 Almanya.9 2..6.7 91 Fransa.1 2.1-1.9.7-28. İtalya -.9 2.6-3.26.7 84.8 Macaristan -1. 6. 1.22** 6. -.7 Portekiz -3.4 2.1-6.4.7-9.8 İspanya -1.6 2.9-3.3.7-37.7 Yunanistan -..9-9.81.7-74.1 İngiltere -.1 2.7-1.92. -22. Japonya.1 -.4 2.3.1 39.7 Çin 7.4 1.7 2.76 6. 16.1 Rusya 2.9 6..34 8.2 -- Hindistan.3 9.6-3.44 8. -- Brezilya.87.4-2.11 7.2 117. G.Afrika 2.3.6-2.82**. -1. Türkiye 2.9 6.37-6.38**.7 8.73 *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 211 verileridir. **21 Verileri Kaynak: Bloomberg Beklentiler 212-IMF Beklentisi (Ekim 212) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler 1.29 1.69 -.37 8.3 19.86 Gelişmekte Olan Ülkeler.28 6.18 1.34 -- 34.41 Tüm dünya 3.28 3.9 -- -- -- ABD 2.17 1.8-3.11 8.23 17.18 Euro Bölgesi -.41 2.8 1.13 11.17 93.63 Almanya.94 2.1.43.21 83.3 Fransa.12 1.92-1.73* 1.14 89.97 İtalya -2.29 1.2-1.47 1. 126.33 Macaristan -1.2.4 2.62 1.93 73.99 Portekiz -3. 2.27-2.87 1.47 119.7 İspanya -1.4 3.28-1.97 24.9 9.63 Yunanistan -6..4 -.81 23.83 17.73 İngiltere -.38 2.2-3.31 8.13 86.68 Japonya 2.22 -.17 1.9 4.1 236.6 Çin 7.83 2.8 2.31 4.1 22.16 Rusya 3.69 6.71.21 6. 11.3 Hindistan 4.86 12.99-3.83 -- 67.9 Brezilya 1.47 4.97-2.7 6. 64.8 G.Afrika 2.9.3 -.47 24.38 41.2 TÜRKİYE 3. 7. -7. 9.44 38. 19
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 21 211 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 98 799 1 294 893 349 63 (212, 2Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 9.2 8. 2.9 (212, 2Ç) 3.1 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 6.2 (Eylül 212) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 7.4 74. (Kasım 212) -- İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 8.8 (Ağustos 212) 8.7 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.4 1.4 6.37 (Kasım 212) 6.2 ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 3.6 (Kasım 212) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,88 148,4 16,377 (16.11.212) -- M2 87,81 66,642 714,48 (16.11.212) -- M3 616,21 7,491 77,467 (16.11.212) -- Emisyon 44,368 49,347,271 (16.11.212) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 99,63 (23.11.212) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1... (3.11.212) -- TRLIBOR O/N 6.4 1.89.48 (3.11.212) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,11 77,89 2,697 (Eylül 212) 8, İthalat 18,44 24,834 18,83 (Ekim 212) -- İhracat 113,883 134,971 13,292 (Ekim 212) -- Dış Ticaret Açığı 71,661 1,88,11 (Ekim 212) 89, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 32.8 368.8 391.3 (Ekim 212) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 12. 149. 14.4 (Ekim 212) -- Kamu Net Borç Stoku 317.6 29. 27.8 (212 II. Çeyrek) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 21 Ekim 211 Ekim Bütçe Gelirleri 19,368 22,633 27,34 (Ekim 212) -- Bütçe Giderleri 21,23 24,74 31,749 (Ekim 212) -- Bütçe Dengesi -1,83-1,941-4,44 (Ekim 212) -- Faiz Dışı Denge 31 769-681 (Ekim 212) -- 2
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Emine Özgü Özen Uzman emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 212 398 18 9 Naime Doğan Eriş Uzman Yardımcısı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Fatma Özlem Kanbur Uzman Yardımcısı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr