D.AUSUBEL Anlamlı Öğrenme
Ausubel in anlamlı öğrenme (meaningfull learning) teorisi, bilgilerin öğrenciye sunularak kazandırılmasıdır. Sunuş Yoluyla Öğrenme; bilgilerin çok dikkatli düzenlenmesi sıralanması ve öğrencinin alabileceği tarzda verilmesi sürecidir.
Anlamlı Öğrenmenin Başlaması İçin 1- Öğrenilecek bilgiler kendi içinde bir bütünlük ve anlamlılık taşımalı; 2- Anlamlı öğrenme için öğrencide olumlu yönde hazırlık olmalıdır.
Hazırlanmış Bilgilerin Öğrencilere Sunularak Öğrenilmesinde şu hususlar yer alır: 1- Anlamlı öğrenmede; öğretmenin konuyu açıklaması yanında öğrencinin ilgili konuda düşüncelerini, takıldığı noktaları, yeni bilgiler arasındaki ilişkileri ve sonuçları ortaya çıkarması istenir. 2- Ağırlık anlatım ve konuşmadadır, fakat bol örnek kullanılmalıdır. - soru-cevap ve tartışma teknikleri kullanmalı, - resimlerle şemalar üzerinde çalışılmalı, - görsel araç ve çizimlerle desteklenmelidir.
3- Tümdengelim düşünme yolu kullanılır. Genel ilke ve kavramlar önce, ayrıntılar bunlara bağlı olarak açıklanır veya gruplanır. 4- Mantıklı bir süre içinde gerçekleşir. Açıklanacak konu, bütünlük içinde ve konuyu oluşturan unsurların birbirileriyle ilişkileri görülecek şekilde sıralanmalı ve işlenmelidir.
Anlamlı Öğrenmede Organize Edici Bilgiler (organizer) Organize edici; bir kavram, ilke, bir genelleme ve bir kural olabilir. Örneğin; İlkokulda üçgenlerin isimlendirilmesini işleyen bir öğretmenin Üçgenler açılarına ve kenarlarına göre isimlendirilir diye bir kuralla başlangıç yapmasında, söz konusu kuralın organize edici bir bilgi özelliği vardır.
Organize ediciler, daha sonra öğrenilecek bilgileri anlamlı bir duruma getirirler. Bunlar yoluyla ayrıntılı bilgilerin anlamlı olarak yerleştirileceği çerçeve hazırlanmış olur. Diğer bir ifade ile organize ediciler, öğrencinin daha önce öğrenmiş olduğu bilgilerle yeni bilgiler arasında köprü görevi görür. Başka bir örnek ise; ders kitapları yada bilimsel makalelerin başındaki özetler, konunun anahtar kelimeleri birer organize edicidirler.
Organize Ediciler ikiye ayrılır: 1- Açıklayıcı (hiç karşılaşılmamış konu hakkında genel açıklama) 2- Karşılaştırıcı (benzerlik ve farklılıkları ortaya koyacak şekilde yapılan genel açıklama)
Anlamlı Öğrenmede Anlatım Tekniğinin Kullanılması Takrir çok dikkatli kullanılmalı. Bunun için; 1- Öğrencinin öğretilecek konuda hazır bulunuş düzeyini anlamak 2- Öğrenciye kazandırılacak bilgiyi seçmek 3- Öğrencilere bir bilgi yığını sunmak yerine önemli noktaları açıklamak, temel kavram ve ilkeleri vurgulamak ve dikkat çekmek.
4- Kullanılacak örnekler, öğrencilerin geçirmiş olduğu yaşatılara uygun olmalı. 5- Ders kitabı kaynaktır, fakat olduğu gibi aktarılmamalı. 6- Anlatıma geçmeden organize edicilerin ve bilgilerin kapsamına girecek temel kavram ve genellemeler önceden tanımlanmalı ve hazırlanmalı.
Ausubel, ezberci öğrenme yerine alternatif olarak anlamlı öğrenme modelini geliştirmiştir. Anlamlı Öğrenme Verilmek istenen bilginin tıpkısı gibi değil, yeni bilginin zihinsel yapıda isimlendirilmesidir. Zihindeki yapıyı oluşturmak için isteyerek yapılan bir çabadır. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyimle gerçekleşir. Önceki bilgi ile yenisi arasında etkili bağ kurmadır. Ezbere Öğrenme Verilmek istenen bilginin tıpkısı kazandırılır; yeni bilgi zihin yapısında isimlendirilmez. Zihinde var olan bilgi ile yenisi arasında istekli bir çaba yoktur. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyim sonucunda gerçekleşmez. Önceki bilgiler ile yenisi arasında etkili bir bağ kurulamaz.
KAYNAKÇA: 1. YAPICI, Ş., M., 2005, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Anı Yayıncılık, Ankara. 2. SELÇUK, Z., 2004, Gelişim ve Öğrenme, Nobel Yayıncılık, Ankara. 3. AYDIN, A., 1999, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Anı Yayıncılık, Ankara. 4. FİDAN, N., Okulda Öğrenme ve Öğretme, Alkım Yayınevi, Ankara. 5. ATAMAN, A., 2004, Gelişim ve Öğrenme, Gündüz Eğitim Yayınevi, Ankara. 6. www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/kitaplar/kimya/wite3.doc (23.03.2006) 7. www.toget.net/articles/3114.htm.95k (23.03.2006) 8. tr.wikipedia.org./wiki/d._ausubel in_ögrenme_kuramı_15k (23.03.2006) 9. www.yedinisan.k12.tr./ogretim_yontem_veteknikleri.ppt. (26.03.2006)