ÜNİTE ÜNİTE KAYNAŞTIRM EĞİTİMİ. Yrd. Doç. Mehmet KÖ İÇİNDEKİLER KAYNAŞTIRMA KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ EĞİTİMİ. Mehmet KÖK HEDEFLER KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ

Benzer belgeler
KAYNAŞTIRMA NEDİR? Kaynaştırma:

BÜTÜNLEŞTİRME KAPSAMINDA EĞİTİM UYGULAMALARI

ÖZEL EĞĠTĠM HĠZMETLERĠ BÖLÜMÜ

Kaynaştırma Tarihçesi Tutum Kaynaştırma Türleri Kaynaştırmada Engeller Kaynaştırmanın Faydaları

Kaynaş&rma Uygulamaları ve Destek Özel Eği:m Hizmetleri. Doç.Dr. Hasan Gürgür Anadolu Üniversitesi Eği9m Fakültesi

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ. 573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında KHK

T.C ALİAĞA KAYMAKAMLIĞI REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetleri Bölümü BÜLTEN. Ayın Konusu

Kaynaştırma Eğitimi II ÇOCUK GELİŞİMİ ÖN LİSANS PROGRAMI ÖZEL EĞİTİM. Öğr. Gör. Halil İbrahim ERTUĞ

ÖZEL EĞİTİM HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları-BEP. Arş. Gör. Canan SOLA ÖZGÜÇ 7. Hafta

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS MB-Özel Eğitim Ön Koşul

EĞİTSEL VE DAVRANIŞSAL DEĞERLENDİRME- ASSESSMENT Ders 2: Yasal Düzenlemeler. Prof. Dr. Tevhide Kargın

Ders Adı : A.SEÇ.III: ÇOKLU ENGELLİ ÇOCUKLAR VE EĞİTİMİ Ders No : Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4.

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Rehberlik MB

SERDAL DENİZ, YAHYA ÇIKILI, ŞERİFE ŞENAY İLİK,

ERASMUS+ Okul Eğitimi Bireylerin Öğrenme Hareketliliği

HAKİM ÖMER ONSUN İLKOKULU ERASMUS + KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE YENİLİKÇİ YAKLAŞIMLAR VE FARKINDALIK YARATILMASI VELİ SEMİNERİ MAYIS 2017

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS A- Seçmeli IV-Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma Ön Koşul -

*Her aşamadaki tanılamada, bireyin eğitsel. *Ayrıca özel eğitim gerektiren öğrencilerin normal

BASIN DAVETİ. Sayın Basın Mensubu,

Tam Öğrenme Kuramı -2-

1) Eğitsel Tanılaması Yapılacak Öğrencilerin Okul Randevularında Hangi Evraklar Gereklidir?

KPSS KONU ANLATIMI. Web: Mail:

ÖZGEÇMİŞ Adı - Soyadı: Doğum Tarihi: Ünvanı: Öğrenim Durumu: Akademik Ünvanlar : öğretim görevlisi öğretim görevlisi dr. yardımcı doçent.

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

İLKÖĞRETİMDE KAYNAŞTIRMA

İÇİNDEKİLER TOPLANTIYA BAŞLARKEN.2 DEĞERLENDİRME HAKKINDA BİLGİLENDİRME..3 DEĞERLENDİRME SÜRECİNİN ADIMLARI..5 ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER 6

AFETLERDE UYGULANACAK REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ÖZEL EĞİTİM SINIFI. Özel Eğitim Sınıfında Yarı Zamanlı Kaynaştırma Uygulaması Nasıl Yapılır?

EĞİTSEL DEĞERLENDİRME SÜRECİ

OKUL ÖNCESİ REHBERLİK HİZMETİ

Günümüzde Türkiye de Özel Eğitim Hizmetleri

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü

ÜNİTE 1 ÖZEL EĞİTİM-I İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÖZEL EĞİTİM ALAN BİLGİSİ. Yrd. Doç. Dr. Sinan KOÇYİĞİT

Eğitim, bireyin gelişmesi, hayatındaki rol ve görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi için ihtiyacı olan tutum ve davranışları kazandırma

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

Tam Zamanlı Kaynaştırma: Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı normal sınıftadır; öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.

DARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI

AFYONKARAHİSAR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Ders Adı : A.SEÇ.II:DİK.EKS.VE HİPER.BOZ.OLAN Ç.VE EĞT. Ders No : Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4.

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLERE YAKLAŞIM KURS PROGRAMI

ÜNİTE 2 ÖZEL EĞİTİM-I İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÖZEL EĞİTİM ÇALIŞMALARI. Yrd. Doç. Dr. Sinan KOÇYİĞİT

Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Evde Eğitim Hizmetleri Yönergesi

ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR

1. Destek Eğitim Odası Nedir?

KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARININ HAZIRLIK AŞAMALARINA GENEL BAKIŞ

Öğrenci hakkında varsayımlar; Öğretmen hakkında varsayımlar; İyi bir öğretim programında bulunması gereken özellikler;

Ders Adı : Z.E. MATEMATİK ÖĞRETİMİ Ders No : Teorik : 4 Pratik : 0 Kredi : 4 ECTS : 6. Ders Bilgileri

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EVDE VE HASTANEDE EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNERGESİ. (03/02/2010 tarihli ve 4 sayılı Makam Onayı )

BİLİM VE SANAT MERKEZLERİNİN PROGRAMI. Page 3

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

NAMIK KEMAL ORTAOKULU

Ders Adı : ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI II Ders No : Teorik : 2 Pratik : 8 Kredi : 6 ECTS : 16. Ders Bilgileri

BÖLÜM 1 SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ... 1 BÖLÜM 2 YAPILANDIRMACI SINIF YÖNETİMİNDE OKUL-AİLE İŞBİRLİĞİ.. 25

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Öğretim Yılı Rehberlik Çerçeve Programı kapsamlı gelişimsel psikolojik danışmanlık hizmetleri anlayışına bağlı kalınarak hazırlanmıştır.

BİLGİSAYAR ve ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ

ŞANLIURFA HALİLİYE REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ÖZEL EĞİTİM SINIFI BİLGİLENDİRME KILAVUZU

Zihin engellilere giriş. Özel eğitime giriş.

Öğretim Yılı Rehberlik Çerçeve Programı, kapsamlı gelişimsel psikolojik danışmanlık hizmetleri anlayışına bağlı kalınarak hazırlanmıştır.

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI

Ders Adı : ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ Ders No : Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4. Ders Bilgileri

Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve. Özel Eğitim. Ed tör: İbrah m H. DİKEN. 15. Baskı

ÜNİTE PSİKOLOJİ İÇİNDEKİLER HEDEFLER PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

1. Çocukları Tanıma Çocukların fiziksel özelliklerini tanıma Çocukların sosyo-ekonomik özelliklerini tanıma

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE REHBERLİK PROGRAMI İHTİYAÇ ANALİZİ FORMU (Anne-Baba Formu) Çocuğun Kaç Aylık Olduğu :. /. / 20 Cinsiyeti :

Uzaktan eğitim nedir? Uzaktan eğitim etkili mi? Uzaktan eğitim teknolojileri nelerdir? En iyi uzaktan eğitim teknolojisi hangisidir?

1 ÖZEL EĞİTİM VE ÖZEL EĞİTİME MUHTAÇ ÇOCUKLAR

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

EVDE EĞİTİM. Evde eğitime ihtiyaç duyan zorunlu eğitim çağındaki öğrencinin velisi tarafından rehberlik ve araştırma merkezlerine başvuruda bulunulur.

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ

Ders Adı : YASALAR VE ÖZEL EĞİTİM Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2. Ders Bilgileri. Genel Bilgiler

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Amacı Nedir?

Eylül Ayı tatil olduğundan sadece planlama ve koordinasyon çalışmalarına yer verilmiştir.

ZİHİN ENGELLİLER SINIF ÖĞRETMENİ

4/16/2010 İÇERİK. Kişisel Rehberlik? Geleneksel vs Gelişimsel Yaklaşıma Göre Kişisel Rehberlik? KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME

YAŞAMKENT SEVİYE KOLEJİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DANIŞMANLIK SİSTEMİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü MESLEKİ GELİŞİM EĞİTİM PROGRAMI

Bireysel Öğrenme. Öğr.Gör. Seyhan EKİNCİ

Bana göre; öğrenemeyen öğrenci yoktur. Herkes öğrenebilir Tüm bilgiler okulda öğrenilebilir Hedeflenen başarı %70-%90 arasındadır.

2. PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİKTE HİZMET TÜRLERİ. Abdullah ATLİ

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ

TÜRKİYE DE EV ZİYARETLERİ (HOME VISITING) VE BENZERİ HİZMETLER

ÖZEL EĞĠTĠM SINIFLARI

Trabzon Rehberlik ve Araştırma Merkezi

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III ŞEKİLLER LİSTESİ. VIII ÇİZELGELER LİSTESİ.. IX EKLER LİSTESİ... IX BÖLÜM I. ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK..

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

KPSS KONU ANLATIMI. Web: Mail:

ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ

Ders Adı : A.SEÇ.IV: KON.GÜÇLÜĞÜ ÇEKEN ÇOCUK VE EĞİTİMİ Ders No : Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4.

SINIF REHBERLİK PLANLARI

Eğitim Yöneticileri ve Etik

İÇİNDEKİLER ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLER VE ÖZEL EĞİTİM

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Çocuk Edebiyatı SNFS Ön Koşul Dersler

Özel Eğitim Hizmetleri

ÇEŞME REHBERLİK ve ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ ÖĞRETİM YILI REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ

Transkript:

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KAYNAŞTIRM EĞİTİMİ Yrd. Doç. Dr Mehmet KÖ İÇİNDEKİLER Kaynaştırma Eğitimi Kaynaştırma Eğitiminin Ülkemizdeki ve Dünyadaki Gelişim Süreci Kaynaştırma Eğitiminde Görev Alan Personel ve Özellikleri Kaynaştırma Eğitiminde Ekip Çalışmasının Önemi Kaynaştırma Eğitiminin Yararları KAYNAŞTIRMA KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ EĞİTİMİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet Yrd. Doç. KÖK Dr. Mehmet KÖK HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Kaynaştırma ile ilgili temel kavramları açıklayabilecek, Kaynaştırma eğitiminin genel amacını kavrayabilecek, Kaynaştırma eğitiminin temel ilkelerini görebilecek, Kaynaştırma eğitiminin neden önemli olduğunu açıklayabilecek, Kaynaştırma eğitiminin yararlarını öğrenebileceksiniz. ÜNİTE ÜNİTE 1

GİRİŞ Son yıllarda insan hakları ve özel eğitim alanlarında yaşanan gelişmeler sonucunda, özel eğitime muhtaç öğrencilerin özel eğitim ihtiyaçlarının, onları normal yaşıtlarından ayırmadan normal eğitim-öğretim yapılan genel eğitim okullarında karşılanması amacıyla kaynaştırma uygulamalarına geniş yer verilmektedir. 1983 yılında yürürlüğe giren Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu ile uygulanmaya başlayan kaynaştırma uygulamaları, 1997 yılında yürürlüğe giren 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 2000 yılında yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ile yaygınlaşmıştır. Kaynaştırmayla ilgili uygulamalara baktığımızda birçok problemler gözlenmektedir. Kaynaştırma adı verilen bu uygulama özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimlerini alabilmeleri için normal sınıflara yerleştirilmesi olarak anlaşılmaktadır. Hâlbuki kaynaştırma uygulaması, özel eğitime muhtaç öğrencilerin normal sınıflara yerleştirilmesi yanında, çeşitli teknik düzenlemelerin ve özel uygulamaların yerine getirilmesini zorunlu kılmaktadır. Kaynaştırma eğitimine ilişkin kavramlar, kaynaştırma eğitiminin amacı, kaynaştırma eğitiminin ilkeleri, kaynaştırma eğitiminin önemi, kaynaştırma eğitiminin yararları gibi konular bu ünite içerisinde ele alınıp açıklanacaktır. KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ Özel eğitime muhtaç çocukların eğitimleri ile ilgili olarak 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 2000 yılında yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, yetersizlikten etkilenen bireylerin ayrı eğitim ortamlarının yanı sıra normal akranları ile birlikte aynı eğitim ortamlarında eğitimlerini sürdürmeleri için bazı düzenlemeler getirmiştir. Kaynaştırma eğitimi olarak adlandırılan özel eğitim hizmetlerinin, yetersizlikten etkilenmiş bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden ayırmadan planlanması, amaçların belirlenmesi, içeriğin ve öğretim süreçlerinin uyarlanarak en az kısıtlayıcı ortamda normal gelişim gösteren çocuklarla beraber eğitimlerini sürdürmeleridir. Kaynaştırma Tanımı Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği nde (2000) kaynaştırma; Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamaları şeklinde tanımlanmaktadır. Ataman (2003) kaynaştırmayı; Özel gereksinimleri olan ayrıcalıklı çocukların; günlük yaşamda engelli olmayan bireylerle etkileşimde bulunmalarını sağlayacak imkânları vermek üzere; aynı eğitim ortamında birlikte, ancak kendi gizil güç ve yeteneklerine uygun bireysel eğitim programlarıyla (BEP) eğitim imkânı sağlayan düzenlemeler. olarak tanımlamaktadır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

Sucuoğlu(2006) ise kaynaştırmayı; Her çocuğun yaşadığı çevrede en nitelikli eğitim almasını savunan, özel gereksinimi olan ve olmayan tüm çocukların akademik ve sosyal başarılar kazanarak, toplumun bir bireyi olma fırsatı sağlayan bir eğitim yaklaşımıdır şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımlarda ifadesini bulan kaynaştırmanın daha önceki zamanlarda, sosyal bütünleştirme ya da entegrasyon adı altında ele alındığı görülmüştür. Mesela Çağlar (1979) a sosyal bütünleşme olan kaynaştırmayı farklı insan gruplarında çeşitli etkinliklere eşit şartlar altında katılım sağlanarak birlikte yaşamayı, birlikte okula devam etmeyi, birlikte oynamayı, birlikte gezmeyi, birlikte eğlenmeyi, birlikte çalışmayı, birlikte bulunmaktan hoşlanmayı öğretmektir. şeklinde tanımlanmakta, sosyal bütünleşmenin (kaynaştırma) dört aşamada incelenmesinin mümkün olduğunu ileri sürmektedir: Kaynaştırma ile amaçlanan engellilerin bütünleşmesinin sağlanmasıdır. Fiziki Bütünleşme Fonksiyonel Bütünleşme Sosyal Bütünleşme Tam Sosyal Bütünleşme. Bu aşamalar sırasıyla şu şekilde açıklanabilir. Fiziki Bütünleşme Bu düzeydeki bütünleşmede engelli çocuklar sadece fiziki olarak aynı okul ortamında bulunurlar. Aralarında arkadaşlık söz konusu değildir. Bunlar aynı okula devam ederler, sınıfları ayrıdır, aynı saatte ders yaparlar, dinlenmelerde aynı bahçeyi kullanırlar, aralarında yalnız sözel düzeyde yüzeysel ilişkiler dışında bir şey yoktur. Örnek Normal okullardaki özel sınıfların birçoğu fiziki bütünleşmenin bir örneği olarak gösterilebilir. Fonksiyonel Bütünleşme Engelli öğrenciler fiziki olarak bir arada bulunmalarına ilaveten, ders aralarında birlikte oynarlar, gezerler, okulda yemek veriliyorsa birlikte yemek yerler, bazı görevleri beraber yaparlar. Burada ilişkiler okul ile sınırlıdır, okul dışında sürdürülmez. Fonksiyonel bütünleşmede engelli öğrenciler bazı derslerde normal sınıflara devam ederler. Öğretmenler arasında iş birliği yapılan ve özel sınıfları bulunan okullarda bu düzeyde bütünleşme görülebilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

Örnek Fonksiyonel düzeyde sosyal bütünleşmenin sağlandığı okullarda, engelli öğrenciler, normal öğrencilerden yararlanır, normal davranışlar geliştirebilirler, zayıf ve kuvvetli yönlerini tanırlar. Sosyal bütünleşme ile öğrencilerin birbirleriyle kaynaşmaları sağlanabilir. Sosyal Bütünleşme Sosyal bütünleşme daha çok normal okullara devam eden ve brçok öğrenim etkinliklerini normal çocuklarla birlikte sürdüren çocuklarda görülmektedir. Bu düzeyde normal çocuklar ile özel eğitime muhtaç çocuklar arasında sözlü ve fiziki iletişim kurulur ve sürdürülür. Her iki grup arasında uzun ve kısa süreli arkadaşlıklar ve dostluklar kurulur. Engelli öğrenciler ile normal öğrenciler arasında arzu edilmeyen davranışlara az rastlanır. Genellikle birbirlerini olduğu gibi kabul ettikleri gözlenir. Örnek Sosyal bütünleşmenin sağlanabilmesi için ev ziyaretleri düzenlenebilir, bu yolla her iki grup arasındaki ilişkiler etkileşime dönüşebilir. Tam Sosyal Bütünleşme Tam sosyal bütünleşme özel eğitime muhtaç çocuklar ile normaller arasında erişilmesi düşünülen son aşamadır. Bu düzeydeki bütünleşmede engelliler ile diğer kişiler arasındaki ilişkiler hiçbir farklılık gözetilmeden etkileşime dönüşmüştür. Özel eğitime muhtaç çocuklar, normaller tarafından kabul görürler ve bütün kaynaklardan eşit olarak yararlanılır. Bu bütünleşmenin sağlanabilmesi için özel eğitime muhtaç çocukların durumundan çok; okulun, ailenin ve toplumun engellilere karşı olumlu yaklaşımlar ve sıkı bir iş birliği içinde olmalarını gerektirmektedir. Bunu için tam sosyal bütünleşmenin sağlanmasında toplumda herkesin üzerine düşen görevi tam olarak yapması gerekmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

Örnek Tam sosyal bütünleşme, normallerin engellilere karşı olumlu tavırlar geliştirmesini sağlar. KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN ÜLKEMİZDEKİ VE DÜNYADAKİ GELİŞİM SÜRECİ Amaçları Hazırlanan bir kaynaştırma programında engelli bireyler için şunlar amaçlanmaktadır: Engelli çocukların okul düzenini tanımaları Uyum sağlamaları Okuldaki uygun davranış biçimlerini görmeleri Normal çocuklarla nasıl iletişim kurabileceklerini öğrenmeleri Normal çocuklar için şunlar amaçlanmaktadır: Dil ve diğer davranışlar için iyi bir model olmaları İstenilen davranışları pekiştirmeleri, Dil gelişimini hızlandırıcı teknikleri öğrenip eğitici rolünü üstlenmeleri Etkinliklerde eşitlik davranışı içinde karşılıklı doyum sağlamaları Kaynaştırma programı ile erken yaşlarda yerleşen bu tutumlar her iki gruptaki çocuklar için ileriki yıllara toplumsal bir yatırım olacaktır. Kaynaştırma programı ile amaçlanan, engelli bireylerin normaller ile iletişim kurabilmelerini sağlamaktır. Kaynaştırma İlkeleri Ocak 2000 de yürürlüğe konulan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği nde kaynaştırmanın İlkeleri şu şekilde belirlenmiştir: a) Özel eğitim gerektiren her bireyin akranları ile birlikte aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. b) Hizmetler bireyin yetersizliklerine göre değil, bireylerin eğitim gereksinimlerine göre planlanır. c) Hizmetler okul merkezli olur. d) Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi dayanışmasına dayalı olarak gerçekleşir. e) Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

f) Kaynaştırma, bir program dâhilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır. Uygulama ilkelerine bakıldığında özel eğitime muhtaç birey merkezli olduğunu ve bir ekip çalışmasının yerleştirilmeye çalışıldığı gözlenmektedir. Yönetmelikte ayrıca uygulama ölçütleri şu şekilde sıralanmaktadır: a) Kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlarda özel eğitim gerektiren öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda kurumun fiziksel, sosyal, psikolojik ortamında ve eğitim programlarında destek hizmetler ile gerekli düzenlemeler (kaynak oda, rehberlik ve psikolojik danışma servisi, bireyselleştirilmiş eğitim programları geliştirme ve uygulama birimi kurulması; rampalar, ses yalıtımı, ışık düzenine dikkat edilmesi gibi) yapılır. b) Kaynaştırma uygulamalarına devam edecek öğrencilerin birden fazla yetersizliği olmamasına, erken yaşta tanılanmış, ailesinin iş birliğine açık ve eğitim almaya yatkın, cihaz kullanması gerekenlerin mutlaka cihazlandırılmış, zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği olmalarına dikkat edilir. c) Kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlarda tüm kurum personelinin, öğrencilerin, ailelerin ve yakın çevrelerinin özel eğitim gerektiren öğrencilerin bireysel ve gelişim özellikleri hakkında bilgilendirilmeleri esastır. d) Kaynaştırma uygulamalarında öğretim programları, programın amaçları bireye uyarlanarak uygulanır, bireyselleştirilmiş eğitim programları ile desteklenir. e) Kaynaştırma uygulamasının uygulama ölçütleri yine özel eğitime muhtaç bireyleri merkeze almakta, bununla birlikte kaynaştırma öğrencisi yerleştirilecek okulların fiziksel yapısı ile kaynaştırma öğrencisine sağlanacak destek hizmetler ile ilgili öneriler de getirmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

Şekil 1.1. Kaynaştırmanın İlkeleri KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE GÖREV ALAN PERSONEL Milli Eğitim Müdürü Okul Yönetimi Öğretmenler Aileler Rehber Öğretmenler Özel Eğitim Öğretmenleri Kaynaştırma eğitimi bir ekip işidir. Kaynaştırma Eğitiminde Görev Alan Personelde Bulunması Gereken Özellikler Yeniliklere ve değişmeye açık olmalı İnsanlara ön yargıyla yaklaşmamalı Tarafsız ve objektif olmalı Tutarlı, kararlı, dengeli kişilik yapısına sahip olmalı Özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye, sorumluluk almaya hazır ve istekli olmalı Sabırlı, sakin, sevgi dolu olmalı, İnsan sevgisi ile dolu olmalı ve insana değer vermeli Empatik bir anlayışa sahip olmalı Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

Görev aldığı kurumun amaç ve ilkeleriyle bağdaşım içinde olmalı İş birliğini seven bir kişi olmalı Düşünce ve davranışları uyumlu, içten, saydam olmalı KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE EKİP ÇALIŞMASININ ÖNEMİ Özel eğitime muhtaç çocukların kaynaştırma eğitiminden yeterince faydalanabilmesi ve kaynaştırma uygulamasına alınacak çocukların bu yeni duruma fiziksel, psiko-sosyal yönden uyum sağlayabilmesi için bakım ve eğitimöğretim ihtiyaçlarının karşılanmasına yardım etmek ve rehber olmak gerekmektedir. Kaynaştırma eğitiminin etkili ve yararlı olması, çocuğun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için multi-disipliner yaklaşımlı bir ekip çalışmasını gerektirir. Milli eğitim müdürü, okul yönetimi, öğretmenler, aileler, rehber öğretmenler, özel eğitim öğretmenleri, fizyoterapist gibi farklı disiplin üyelerinden oluşan ekipte, her bir personelin kendine özgü, fakat birbirini tamamlayan eş güdümlü bir hizmet vermesi gerekir. Ekip çalışması şeklinde yapılacak bir hizmet kaynaştırma eğitiminde daha faydalı ve yararlı olacaktır. KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN YARARLARI Kaynaştırma eğitiminin; özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, normal çocuklara, ailelere, öğretmenlere pek çok yararı vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Kaynaştırma eğitimi istenilen düzeyde uygulanırsa birçok faydaları vardır. Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır. Kendine güven, takdir edilme, işe yarama, cesaret, sorumluluk, gibi sosyal değerleri gelişir. Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artar. Olumsuz davranış yerine olumlu davranışları artar. Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır. Bu öğrenciler normal öğrencilerden bazı davranışları öğrenirler. Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir. Normal Çocuklara Yararları Özürlü bireye karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları gelişir. Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir. Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

Engellilerle birlikte yaşamayı öğrenir. Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir. Ailelere Yararları Çocuk üzerindeki beklentileri, çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar. Okula bakış açıları değişir. Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi edinir. Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar. Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenir. Öğretmenlere Yararları Şartsız kabul, sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir. BEP hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar. Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır. Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişir ve deneyimleri artar. Tartışma Özel eğitime muhtaç çocukların eğitiminde kaynaştırma eğitimi uygulamasına yer verilmeli midir? Neden? Düşüncelerinizi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan Tartışma Forumu bölümünde paylaşabilirsiniz. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

Özet Kaynaştırma eğitimi, özel eğitime muhtaç öğrenciler normal yaşıtlarından ayırmadan birlikte eğitim-öğretim görmelerinin sağlanmasıdır. Kaynaştırma eğitiminin uygulanması amacıyla birçok kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik çıkartılmıştır. Kaynaştırma eğitiminde, engelli öğrencilerin sadece normal sınıflara yerleştirilmesi değil, bir takım teknik düzenlemelerin ve uygulamaların yerine getirilmesi de zorunludur. Aslında kaynaştırma, sosyal bütünleşmenin sağlanmasıdır. Sosyal bütünleşme dört aşamada incelenmektedir: 1.Fiziki bütünleşme 2.Fonksiyonel bütünleşme 3.Sosyal Bütünleşme 4.Tam sosyal bütünleşme Kaynaştırmanın hem engelli bireyler hem de normal bireyler için amaçları söz konusudur. Kaynaştırmanın bir takım ilkeleri de vardır. Bu ilkeler doğrultusunda hizmet verilirse amaçlar gerçekleşmiş olacaktır. Kaynaştırma eğitim ülkemizde 1970'li yıllardan itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Dünyadaki gelişimin ise 1950'li yıllardan itibaren başladığını görmekteyiz. Kaynaştırma eğitiminde milli eğitim müdürü, okul yönetimi, öğretmenler, ailelelr, Rehber Öğretmenler, özel eğitim öğretmenleri gibi personelle görev almaktadır. Kaynaştırma eğitiminde görev alan personelde görevin gerektirdiği bir takım özelliklerin bulunması gerekmektedir. Kaynaştırma eğitiminin, engelli bireylere, normal çocuklara, aillelere, öğretmenlere pek çok yarar vardır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

Ödev Çevrenizde kaynaştırma eğitim alan öğrencilerin detaylı bir incelemesini yapınız. Hazırladığınız ödevi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan Ödev bölümüne yükleyebilirsiniz. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Ülkemizde özel eğitime muhtaç çocukların normal akranları arasında eğitilmesi gerektiği ilk olarak aşağıdaki yasalardan hangisinde ele alınmıştır? a)573 sayılı K.H.K b) 2916 sayılı Yasa c) 1985 Özel Eğitim Okulları Yönetmeliği d)2000 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği e) 5378 sayılı Özel Eğitim Yasası 2. Çocukların aynı eğitim ortamında sadece fiziki olarak bulunmaları hangi tür bütünleşmedir? a)fonksiyonel Bütünleşme b)sosyal Bütünleşme c)fiziki Bütünleşme d)tam Sosyal Bütünleşme e)normal Bütünleşme 3. 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hangi yılda yürürlüğe girmiştir? a)2000 b)1983 c)2005 d)1997 e)2011 4. Engelliler ile diğer öğrenciler arasındaki ilişkiler hiçbir fark gözetilmeden etkileşime dönüşmüştür. Bu şeklinde her iki tarafın bütün kaynaklardan yararlandığı bütünleşme aşağıdakilerden hangisidir? a)tam Sosyal Bütünleşme b)sosyal Bütünleşme c)fiziki Bütünleşme d)fonksiyonel Bütünleşme e)en Az kısıtlayıcı Bütünleştirme 5. İlişkilerin okulla sınırlı olduğu, okul dışında sürdürülmeyen bütünleşme aşağıdakilerden hangisidir? a)fiziki Bütünleşme b)fonksiyonel Bütünleşme c)sosyal Bütünleşme d)tam Sosyal Bütünleşme e)içsel Bütünleşme Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

6. Normal çocuklar ile engelli çocuklar arasında sözlü ve fiziki iletişim kurulur ve sürdürülür. Her iki grup arasında kısa ve uzun süreli arkadaşlıkların olduğu bütünleşme aşağıdakilerden hangisidir? a)tam Sosyal Bütünleşme b)fiziki Bütünleşme c)fonksiyonel Bütünleşme d)sosyal Bütünleşme e)bilişsel Bütünleşme 7. Aşağıdakilerden hangisi kaynaştırmanın ilkelerinden biri değildir? a)bütün bireyler öğrenme yeteneğine sahiptir b)hizmetler, bireylerin eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır c)engelli bireylerin akranları ile aynı kurumda eğitim görme hakları vardır. d)kaynaştırma, bir program dâhilinde verilir. e)hizmetler, ev merkezlidir. 8. Beş aşamalı bir kaynaştırma sürecinin uygulandığı aşağıdakilerden ülke hangisidir? a)ingiltere b)abd c)türkiye d)avusturya e)finlandiya 9. Aşağıdakilerden hangisi kaynaştırma eğitiminde görev alan personelden biri değildir? a)okul yönetimi b)milli eğitim müfettişi c)öğretmenler d)aileler e)rehber öğretmenler 10. Öğrencinin bireysel özelliklerine bağlı olarak kendi akranları ile mümkün olan en fazla düzeyde bir arada olabileceği, bireysel özellikleri göz önünde bulundurularak eğitsel ihtiyaçlarının karşılandığı eğitim ortamına ne ad verilir? a)normal sınıf b)özel sınıf c)en az kısıtlayıcı eğitim ortamı d)kaynak oda e)fonksiyonel bütünleşme ortamı Cevap Anahtarı 1.B, 2.C, 3.D, 4.A, 5.B, 6.D, 7.E, 8.A, 9.B, 10.C Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Akçamete, G. (Ed.). (2009). Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, Ankara: Kök Yayıncılık. Aral, N. (2011). Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma, İstanbul: Morpa Yayınları. Aral, N. ve Gürsoy, F. (2007). Özel Eğitim Gerektiren Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, İstanbul: Morpa Yayıncılık. Ataman, A. (Ed.). (2005). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, İkinci Baskı, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Batu, S., Çolak, A., Odluyurt, S. (2012). Özel Gereksinimli Çocukların Kaynaştırılması, 1. Baskı, Ankara: Vize Yayıncılık. Baykoç Dönmez, N. (Ed.). (2010). Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Cavkaytar, A. ve Diken, İ.H. (2012). Özel Eğitim 1, Özel Eğitim ve Özel Eğitim Gerektirenler, Ankara: Vize Yayıncılık. Cavkaytar, A. ve Diken, İ.H. (2012). Özel Eğitim 2, Özel Eğitim Uygulamaları, Ankara: Vize Yayıncılık. Çağlar, D.(1979). Geri Zekalı Çocuklar ve Eğitimi, 2. Baskı, Ankara: Kadıoğlu Matbaası. S.526-535. Diken, İ.H., Batu, S. (2010). İlköğretimde Kaynaştırma, 1. Baskı, (Editör: İbrahim H.Diken), Ankara: Pegem Akademi. S.2-22. Diken, İ.H. (Ed.). (2008). Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Gürgür, H. (2013). Özel Eğitim, 1. Baskı, (Editör: Sezgin Vuran), Ankara: Maya Akademi. Hornby, G., Davıs, G., Taylor, G.(1997). The Educatıonal Needs Coordinator s Handbook A Guide for İmplementing The Code of Practice, Routledge, London and New York. İftar, K. G. Ve Batu, S. (2005). Kaynaştırma, Ankara: Kök Yayıncılık. Özgür, İ. (2011). İlköğretimde Kaynaştırma, 1. Baskı, Adana: Karahan Kitapevi. S. 2-35. Özmen, G.R. (2005). Kaynaştırma Ortamlarında Öğretimsel Düzenlemeler, Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, (Ed. Ayşegül Ataman), 2. Baskı, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Milli Eğitim Bakanlığı. 2916 sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/1041.html, Erişim Tarihi:20.07.2013. Milli Eğitim Bakanlığı. 18.01.2000 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/63/11/966270/i cerikler/ozel-egitim-hizmetleri_123724.html, Erişim Tarihi: 20.07.2013. Milli Eğitim Bakanlığı. (1997). 573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/1011101 Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

1_ozel_egitim_kanun_hukmunda_kararname.pdf, Erişim Tarihi: 25. 07. 2013. Tüfekçioğlu, Ü. (1998). Özel Eğitim, Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, No: 561. http://ozelegitimsitesi.com/zihinsel-engelliler/kaynastirma-egitimininyararlari.html Erişim Tarihi:30.07.2013 http:// gelişim-çocuk-blokspot.com/2009/11/ozel-e Erişim Tarihi: 23.07.2013 http://zicev.org.tr./bilgiler : kaynaştırma:engelli Erişim Tarihi: 28.07.2013 Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15