Aenkon Motoun Simülayonunun Gaikel Kullanıcı Aayüzü Üzeinden Geçekleştiilmei Onu ŞECA 1 Ali Beki YILDIZ 1, Kocaeli Üniveitei, Mühendilik Fakültei, Elektik Mühendiliği 1 e-pota: encanonu@gmail.com e-pota: abyildiz@kou.edu.t Özetçe Bu çalışmada, aenkon moto paameteleinin belilenmeindeki tandatlaı, tandatlaın heaplamalada uygulanmaı, yeni yaklaşımlaı, eğitim düzeyinde aenkon makine modellemeinde tandatla hakkında bilgilendiilmenin geekliliği üzeinde duulmuş ve tandatlaa uygun bi imülayonun Matlab Simulink otamında geçeklenmei, kullanışlılığı attımak amacıyla işlemlein gaikel kullanıcı aayüzü (GUI üzeinden yüütüldüğü bi önek göteim unulmuştu. 1. Giiş Aenkon motola düşük veimli çalışmalaı ve kalkış enaında, demi+hava nüveli bi tanomatö gibi davanmalaından dolayı nominal akımlaının altı ile ekiz kat aaı azla akım çekele. Hız denetimleinin Doğu akım (DA motolaına oanla daha zo olmaına ağmen, bait yapıya ahip olmalaı, az bakım geektimelei ve daha güvenli çalışmalaından dolayı endütide çok yaygın olaak kullanılmaktadı. Bu çalışmada, IEEE ölçüm tandatlaına bağlı olaak aenkon motoun imülayonunu Gaikel Kullanıcı Aayüzü (GUI üzeinden geçekleştiilmişti. Bu amaçla öncelikle temel bilgile ve denklemle veilmişti. IEEE nin aenkon motolada tet işlemlei konuunda çıkadığı; IEEE tandad tet pocedue o polyphae induction moto and geneato,4 tandadında çok azlı aenkon moto ve geneatölein, kabul edilebili ınılada tandat tetlein uygulanmaı amaçlanmıştı. Standat [1], çok azlı itemlei kapayacak şekilde tanımlanmışa da, iletim ve dağıtım itemlei üç azlı oluştuulduğundan dolayı, uygulamada ıklıkla üç azlı itemle ile kaşılaşılmaktadı. Bu nedenle yapılan atıla ve çok azlı bi aenkon motou ele alış biçimi üç azlı bi aenkon moto modeli üzeinden olacaktı. Belili aaştıma ve uygulama onuçlaında tatmin edici onuçla elde edebilmek için tandatta belitilmeyen tet ve yöntemle geçekleştiilebili. Ancak aklı yöntemlele elde edilen tet onuçlaı, kıtalaı tandatta açıkça belitilen uygulama için o tandadı ağlayıcı bi altenati olaak unulamaz [1]. Standadın belittiği bu kuallaın yanında tato ve hava aalığı (mıknatılama paameteleinin oto dönüş hızından bağımız olmaına kaşılık, oto paameteleinin değişkenlik götemei, tandatladaki tetlein uygulanmaıyla elde edilen oto abitleinin oto dönüş hızına bağlı olaak değişmeiyle özellikle dein oluklu ve incap kaeli aenkon makinelede bu duumun gözlendiği [,3,4] deki çalışmalada göteilmişti. Bu ve benzei çalışmaladan [5] de ampemete yönteminin oto akımlaını attıdığı göteilmişti. Atan oto akımı bileşenlei yükek genlikli hamonik bileşenle içemekte ve ampemete yönteminde bu etkile yağ ilm üzeinde zıt etkile yaatmakta, delinme ınıını aşıp yataklada ak oluşmaına neden olmaktadı [5]. Buna kaşılık Ampemete yöntemi yeine Ragowki yöntemi öneilmekte, makine haeketli duumda iken daha kein ölçüm onuçlaı elde edildiği vugulanmaktadı.. Aenkon Makinelede Ölçüm ile ilgili IEEE Standatlaı.1. Elektikel ölçümlede dikkat edilmei geekenle Standatta[1] ölçülen tüm nicelikle aki belitilmedikçe m (etkin/eekti değele olaak kullanılmalı ve kabul edilmelidi. Beleme kaynağı dengeli inüzoidal az geilimlei ile belenmeli ve anlık az geilim değei beklenen değein ±%1 hata ınıı dışına çıkmamalıdı. Faz geilimleinin ekanlaı en azla ±%5 hata oanlaıyla abit tutulmalıdı. Bazı heaplamalaında ekanın veimi doğudan etkilediği yöntemle için hata oanı değei ±%.1 değeleine çekili. Sabit tutulan bu değeleden olan apmala ie ±%.33 değeini geçmemelidi. Tetle, az geilim genliklei aaında en azla ±%.5 hata oanında dengeizliğin oluştuğu şatlada yapılmalıdı. Hata oanı: ( apma mak otalama x 1 (1 otalama Toplam hamonik bozulma oanı için %5 ınıı getiilmişti. Giiş gücünün ölçülmeinde ie iki tek-az Wattmetei yöntemi ile (Aon bağlantı veya bi adet çok azlı Wattmete ile geçekleştiili. Kayda değe bi Wattmete iç kaybı vaa bu kayıp da heaplamalaa dahil edili. Doğu akım (DA dienç ölçümleinde IEEE tandat 118-1978 kullanılmaı geekmektedi [1]. Faklı agı ıcaklıklaı için ayıca düzeltme çapanı ilavei geeklidi. Bu çapan etkii ie tandatta [1]; Rt( t + k R ( t + k t şeklinde iade edilmişti. Buada; R itenilen ıcaklık (t için düzeltilen agı dienci t dienç düzeltmeinin geçekleştiileceği agı ıcaklığı R t tet enaında t t ıcaklığında ölçülen agı dienci t t tetin geçekleştiildiği koşulladaki agı ıcaklığı k diencin ıı olduğu ıcaklık değei, IACS iletkenlik ınılandımaında iletkenlik değei %1 olan bakı için 34,5, %6 olan Alüminyum için 5 alını. Faklı tüde bileşenle içeen agıla için uygun bi değe belitilen şatlaa göe atanı. Mekanik en kullanımında net değelein ölçülebilmei için kayıplaın tam olaak belilenmei veya bi şekilde dengelenmei geekmektedi. Şayet ölçüm için Dinamomete kullanılıyoa, öncelikle yeleştiildiği dayanaktaki ve mekanik akamındaki ütünmeden dolayı meydana gelebilecek kayıpla dengelenmelidi. Bunun için uygun olaak taalanmış dinamometele kullanılmalı, kavamada, ütünme yüzeyleinde ve agılada oluşacak kayıpla makinenin (
nominal değeleinde ölçüm yapıldığında %15 hata ını değeini aşmamalı ayıca nominal moment değişimi %.5 oanındaki değişimlee duyalı olmalıdı. Dinamomete mil gücü ie denk.(3 e göe elde edilmektedi. π P M M( n 9,549. M. n (3 6 Buada; M moment,.m açıal hız, d/ n dönüş hızı, dev/d.. Hız ve kayma Hız ölçümünde kein değein elde edilmei güç olan Analog takometele veya hız ayaçlaının kullanılmaı yeine tobokobik etkinin kullanılabileceği tobokopla (aalıgözle veya ayıal ölçüm yapabilen moden teknikle kullanılmaı tecih edilmelidi. Tet onuçlaının doğuluğunun ınanabilmei için devi ölçüm aletinin hata oanının nominal çalışma değei için ±%1 [dev/dk] yı geçmemei geekmektedi [1]. Kayma; n n (4 n şeklinde göteili. Buada; n n kayma enkon hız, dev/dk dönel akam (oto hızı, dev/dk Faklı ıcaklıklada kayma düzeltme katayıı için denk.(5 veilmişti [1]. t( t + k ( t + k t Buada; belilenen tato agı ıcaklığı (t için kayma değei t ölçüm onucu elde edilen tato agı ıcaklık değei t t için kayma değei t kayma değeinin heaplanmaı itenilen ıcaklık değei t t yük teti enaında gözlemlenen tato agı ıcaklık değei k diencin ıı olduğu ıcaklık değei, IACS iletkenlik ınılandımaında iletkenlik değei %1 olan bakı için 34,5, %6 olan Alüminyum için 5 alını. Faklı tüde bileşenle içeen agıla için uygun bi değe belitilen şatlaa göe atanı [1]..3. Aenkon motolada tanımlanan kayıp tülei.3.1. Stato bakı kayıplaı Stato bakı kayıplaı (P cu- tato agı diençlei üzeinde ıcaklık şeklinde açığa çıkan kayıpladı. Doğu akım dienci R DA, item bi Altenati akım (AA düzeneği olduğu için altenati akımdaki eşdeğeine çevilmelidi. AA bileşenlei DA bileşenleinin akine iletken tel keitinin tümünü kullanamazla. Kullandıklaı keit nüuz deinliği (penetation depth olaak adlandıılı ve agıladaki bakı iletkenle için 5Hz ekanta toplam çepein yaklaşık olaak /3 ü kullanılı. Dienç değei keit alanıyla te oantılı olduğundan, AA için tato agı diencine R AA- veya kıaca R denilie; 3 R R (6 DA (5 eşitliği ağlanacaktı. Bu duumda bakı kayıplaı P cu olmak üzee; PCu I R 1, 5. I RDA (7.3.. Roto kayıplaı Roto bakı kayıplaı, kayma kein olaak belilenebiliyoa moto için denk.(8 ve geneatö için denk.(9 a göe pu kayma değelei kullanılaak heaplanmalıdı. Bu heaplaa şayet kullanılan aenkon motoun otou ıçalı tüde ie ıça kontaklaından dolayı oluşacak kayıpla da bu heaba ilave edilmelidi [1]. P Cu-m (P gm -P Cu- -P nüve -P tv (8 P Cu-g (P çg +P Cu- +P nüve +P tv (9 Buada; P Cu-m Moto çalışmada oto bakı kayıplaı (I R P Cu-g Geneatö çalışmada oto bakı kayıplaı (I R P gm Moto giiş gücü (tatodan ölçülen P çg Geneatö çıkış gücü (tatodan ölçülen P cu Stato bakı kayıplaı (I R P nüve Stato nüveinde(coe Demi kayıplaı(ıınma+e P tv Sütünme ve vantilayon kayıplaı Çalışma şatlaındaki kayma değei.4. Diğe kayıpla Diğe kayıpla içeiine tato ve oto bakı kayıplaı, demi kayıplaı, ütünme ve vantilayon kayıplaı ve bilezikli tüle için ıça-bilezik kontak kayıplaı içeiine dahil edilemeyen kayıpla gimektedi. Bu kayıpla toplam giiş gücünden diğe tanımlı moto kayıplaının akı ile elde edilebili. Bunun için moto yüküz duumda çalıştıılmakta ve boşta mil momentinden dolayı oluşacak kayıp gücün de ütünme ve vantilayon kayıplaına dahil edildiği vaayılmaktadı..5. Empedan ölçümü Roto dönüş hızına bağlı olmayan tato dienci ve empedanı bi veya bikaç aklı ekanta, geilimde, yükte ölçülebili. Makine bilezikli tüde ie, empedan ölçüm üeince oto agı uçlaı kıa deve edilmelidi. Eşdeğe deve heabında kullanılan eaktan değelei doymanın ve dein oluk etkiinin çalışma koşullaındaki geçek değelede olduğu zamanlada ölçülmelidi. Aki takdide heaplanan güç aktöü geçek değeinden yükek bulunacaktı [1]. Empedan değeinin ölçülmei için tandatta döt aklı yöntem tanımlanmıştı. 1 I 1 R 1 ix 1 R ix R c ix m R (1-/ Şekil 1: Üç azlı aenkon moto eşdeğe devei
3. Üç Fazlı Aenkon Makinenin Deve Modeli 3.1. otayonu ile üç azlı aenkon makinenin deve modelinin elde edilmei notayonu, üç azlı itemlede he azı, katezyen düzlemde bibileiyle 1 az akı olan ve açıal hızıyla dönen bi item olaak düşünü. Dengeli bi itemde vektölein nomlaı (genliklei bibiine eşit ve açıal hızlaı aynı olacaktı. notayonu üzeinden aenkon moto eşdeğe devei çıkatıldığında, üç azın eşit genlik ve eşit hızda dönme işlevini yeine getidiği diğe bi iadeyle itemin dengeli olduğu kabul edileek tek bi az üzeinde heaplanan niceliklein diğe azlada da biebi oluşacağı öngöülmektedi. Öneğin tek azın oto miline aktadığı moment M ile göteilie, Roto miline aktaılan toplam momentin 3xM olduğu kabul edili. Ancak patikte üç azın bibiiyle etkileşmeinden dolayı meydana gelen öngöülemeyen kayıpla nedeniyle bu onuç tam olaak doğu olmayacaktı. Bu nedenle tek az eş değe deveinde düzeltmeye gidilmektedi. 3.1.1. geilim eşitliklei Şekil : Üç azlı aenkon makinenin ideal deve modeli Şekil de göülen bibiine manyetik olaak bağlı tato ve oto develei elektikel olaak kaakteize edildiğinde; Stato kımı için geilim eşitliklei: dλx vx ix + [ ] x:a,b,c (1 Roto kımı için geilim eşitliklei: dλx vx ix + [ ] x:a,b,c (11 şeklinde elde edili. 3.1.. akı bağı (kuplaj eşitliklei λ λ L L L L i i x ax bx cx, (1 (,, : λ i (13 Denk.(1 ve (14 de L lx : agı kaçak endüktanını, L xx : agı öz endüktanını, L xm ie kaşılıklı endüktanı temil etmektedi. Demi kayıplaı ihmal edildiğinde tato ve oto endüktan değelei, aım ayılaı ve hava aalığı elüktanı cininden yazılabili: L, π Lm co(,. L R R 3 R π L m co(, L (15 R 3 R Eşitlikleden göülebileceği gibi bi aenkon makine modellemeinde he bi az için altı adet biinci deeceden dieaniyel eşitliğin çözülmei geeklidi. Ayıca tato ve oto aaındaki paametelein oto hızı ve kayma açıına bağlı olduğu dikkate alınıa eşitliklee bi de zaman aktöü eklenecekti [6]. Bu duumda üç azlı vektöel iteminden qd veya αβ dönüşümü geçekleştiileek, zamanla değişen endüktanlaa ahip dieaniyel eşitlikleden, abit endüktanlaa ahip dieaniyel eşitliklee dönüştümek mümkün olu. Böylece yukaıdaki itemin geçici duum yanıtının bulunmaı kolaylaştıılmış olu. 3.. >qd dönüşümü ile aenkon makine modeli İdeal bi üç azlı aenkon motoda hava aalığının tüm dönüş ekeni boyunca abit kaldığı kabul edilmektedi. Aenkon makinelein modellemeinde genellikle iki aklı yöntemden bii tecih edilmektedi; duağan ve enkon dönel haeketli qd çeçeveli duum. Duağan eean modelinde, makinede kullanılan dq değişkenlei şebeke belemei için kullanılan çeçeveyi paylaşıla. Bu yöntem genellikle şebeke hattının büyük ve kamaşık olduğu duumlada tecih edili. Senkon dönel eean modelinde ie, dq değişkenlei kalıcı duumda abit kalmaktadıla. Belilenen bi çalışma noktaı için küçük inyal analizi yapılacaka mutlaka bu model kullanılmalıdı. Öncelikle oto yönünde açıal hızıyla dönen bi keyi eean yapıı için aenkon makine eşitliklei tüetilin. Bu duumda oluştuulacak dönel eean yapıından duağan eean yapıına geçmek için tek yapılmaı geeken açıal hızını a eşitlemek olacaktı. Benze şekilde açıal hızının e dönel alan açıal hızına eşitlenmeiyle enkon eean yapıı elde edilmiş olu. büyüklükleinden qd itemine geçmek için kullanılacak çevim katayı matiine T qd denilie, hehangi bi eşdeğe deve büyüklüğü için; q d a [ T ( qd θ ] (16 b c eşitliği geçeli olacaktı. Bu eşitlikte değei geilim, akı, akım cininden bi niceliği belitmektedi. Fazö diyagamından heaplanan değele yeine konulduğunda denk.(17 de veilen T qdo matii elde edilebili. Llx + Lxx Lxm Lxm Lxx Lxm Llx + Lxx Lxm L L L + L x:, xm xm lx xx (14 (17
λ qd [ ( ]( T qd θ L i + L i (6 Uygun çevime matilei uygulanı ve paantez içi dağıtılıa; Şekil 3: ekenlei ile qd ekenlei aaındaki ilişki 3..1. qd geilim eşitliklei Stato aımlaının geilimlei şu şekilde göteilebili : d(λ + i (18 Denk.(17 ve denk.(18 deki bilgile göz önüne alınaak qd cininden tato geilim değelei; d([ T qd ( θ] λ qd [ Tqd ( θ ] + [ T ( θ] [ T ( θ] i ( (19 qd qd Denk.(18 deki iadenin denk.(19 da duağan eean modeli için yazılmaıyla; 1 qd qd qd d( v 1 λ [ λ ] + + qd qd i ( elde edili. Benze şekilde tato için elde edilen bu eşitliklei kullanaak açıal hız akının ve diğe paamete değişimlei ekleneek oto geilim eşitliği yazılabili : 1 qd qd qd d( v ( 1 λ [ λ ] + + qd qd i (1 akı bileşenleinde açıal hız aktöünün kullanılmaıyla elde edilen onuç geilim eşitliklei (q ve d ekenlei için ; i + d ϕ + ϕ ( i + d ϕ + ϕ (3 ' i + d ' ( ' ϕ ϕ (4 ' i + d ' ( ' ϕ ϕ (5 q q q d d d d q q q q d d d d q 3... qd akı bağıntılaı Denk.(17 deki T qd çevime matii akı bileşenine uygulanıa; qd λ [ Tqd( θ] L [ Tqd( θ] i + [ Tqd ( θ] L [ Tqd ( θ] i (8 (7 Benze şekilde oto akı bağıntılaı yazıldığında; qd λ [ Tqd( θ θ] L [ Tqd( θ] i + [ Tqd ( θ θ ] L [ Tqd ( θ θ ] i (9 (8 akı bileşenleinde açıal hız aktöünün kullanılmaıyla elde edilen onuç akı eşitliklei (q ve d ekenlei için; ϕ Li + L i ' (9 q q m q ϕ L i + L i ' (3 d d m d ϕ L ' i ' + L i (31 q q m q ϕ ' L ' i ' + L i (3 d d m d elde edilecekti [6]. Roto büyüklükleindeki işaeti; oto nicelikleinin tato taaına göe dönüştüüldüğü anlamına gelmektedi. Bu dönüşümle; q λ q λ ', i d λ d λ ' (33 i q ' i, q d ' i (34 d Ll ' L (35 l şeklindedi. Buada tato aım ayıını, oto aım ayıını, L l oto agılaı kaçak endüktanını, L m ie agıla aaı kaşılıklı endüktanı götemektedi. Aalaındaki bağıntı; L L + L l m L ' L + L l m 3..3. qd döndüme momenti bağıntılaı (36 Stato ve oto kıımlaı dikkate alındığında, üç azlı bi itemde anlık giiş gücü bağıntıı denk.(37 deki gibi veilebili: Pgiiş Ptato + Poto a. ia + b. ib + c. ic + '. i ' + '. i ' + '. i ' (38 (37 a a b b c c Denk.(37 qd büyüklükleiyle iade edildiğinde anlık giiş gücü bağıntıı denk.(38 deki gibi olacaktı : 3 Pgiiş q. iq + d. id +. i (38 + '. i ' + '. i ' + '. i ' (39 q q d d Denk.( deki nicelikle denk.(38 e uygulandığında, i, dλ i ve λi teimleiyle kaşılaşılacaktı. Bunladan i
dλ teimi bakı kayıplaını, i teimi agıla aaındaki manyetik eneji değişimini, λ i teimi ie mekanik işe dönüştüülen manyetik eneji büyüklüğünü veecekti. Motoun üeteceği moment ie λ i teimiyle iade edilen güç bileşenlein biim oto açıal hızında oluştuduğu eylem olduğundan, onuç moment iadei denk.(39 daki gibi olacaktı. 3 p Mem [ λ ( diq λqid + ( ( λ ' i' λ ' i' (4 (39 d q q d Açıklamala doğultuunda qd ekenleine göe makine eşdeğe develei Şekil 4 de göteilmektedi. q ix l i q ix l + ~ ~ + i q d b ix m d b q şeklindedi. Buada; T e Rotoa aktaılan hava aalığı momenti T m Mil yük momenti J Roto mili +yük için atalet moment katayıı H oto mili+yük için atalet moment abiti (kilitli oto imülayonu için yapılmalıdı F Roto+yük ikoz (ağdalı ütünme katayıı IEEE nin aenkon motolala ilgili tet yodamlaına uygun bi şekilde yukaıda hem hem de qd eşdeğe deve teoik heaplamalaı göülen aenkon motoun qd eşdeğe deve modeline göe imülayonu geçekleştiilmişti. Kullanım kolaylığı olmaı açıından aenkon moto modeli eçimi ve çalışmaına etki eden etmenledeki değişimlein yapılmaı bi Gaikel Kullanıcı Aayüzü (GUI üzeinden geçekleştiilmektedi. Bunun yanı ıa, imülayon onucu elde edilen veile, moto çalışma kaakteitiğini yanıtacak şekilde, değişimlein denetim paneli üzeinden göülmeine imkan ağlamaktadı. GUI taaımında mümkün olduğunca bait ve aynı zamanda kullanışlı olmaı azu edilmiş, değişen paametelein moto kaakteitiğine etkiinin hızlı, patik ve güvenili bi şekilde elde edilmei amaçlanmıştı. eilein haici kaynakladan alındığı duumda ie (vei toplama katlaı aacılığıyla ölçüm alet ve teknikleinin IEEE kıtalaına uyduğu kabul edilmişti. Önek bi model ile GUI üzeinden geçekleştiilen işlemle anlatılmıştı. q ekeni d ix l i d ix l i + d ~ + ~ q b ix m q b d d ekeni ix l i d ix l i d ekeni Şekil 4: qd ekenleine göe makine eşdeğe develei 4. Üç azlı Aenkon Makinenin Matlab Otamında Simülayonun Geçekleştiilmei Teoik altyapıı ve geekli bağıntılaı (geilim,akı,moment unulan aenkon makinelein, Matlab pogamının Simulink eklentii veya benze bi başka imülayon pogamı yadımıyla, kolaylıkla imülayonu geçekleştiilebili. Simülayon için çıkatılan elektikel eşitliklee ek olaak motoun mekanik iteminin eşitlikleinin de bilinmei geeklidi. Bu eşitlik; d 1 m ( Te Fm Tm (4 H Şekil 5: Aenkon moto imülayonu için hazılanmış Gaikel Kullanıcı Aayüzü (GUI Önekle aaından incap kaeli, 4 nominal geilimde çalışan ve nominal devi hızı 1484dev/dk olan bi aenkon motoun imülayonu yapılmak itenie kalıcı duum bilgileinin bizim için önemli olduğu duumlada ki item taaımlaında genellikle kalıcı duum kaakteitiklei önem kazanmaktadı. Ancak evo itemle veya moto denetim itemleinin taaımı gibi moto kalkış zamanlaı ve ani değişimlein incelenmeinin geektiği anlada enkon eean çeçevei kullanılmalıdı duağan eean çeçeve modeli ( kullanılmaktadı. Bu ayalamala yapıldıktan ona paametelei giiniz düğmeine ae ile tıklandığında oluşacak GUI duumu Şekil 6 da göteilmektedi. Buadaki paamete değelei eçilen aenkon moto modeli için yaklaşık değele olup, kullanıcı taaından elle paamete değei giişi yapılaak, aklı itemlee uyalanabili.
Şekil 6: GUI de aenkon moto paameteleinin giilmei Bu duumda paamete iletişim kutuu onaylanıp, imülayonu başlat düğmei tıklandığında, başlangıç ve bitiş üeleinin giilmeini iteyen diğe bi iletişim kutuu beliecekti. Bu iletişim kutuuna imülayonun yapılmaı itenilen zaman aalığı giilecekti. Simülayon işleminin bitmeinin adından panelin ağ taaındaki çizim kutuundan değişiminin gözlenmei itenen nicelikle eçileek üt kıımdaki çizim alanında göülebili. Şekil 7 de Moment-devi ayıı değişimi için belitilen işlemlein çıktıı göünmektedi. Şekil 8: GUI de çıktılaın ayıntılı olaak incelenmei 5. Sonuç Bu çalışmada, aenkon makinelele ilgili tet ve ölçüm tandatlaı üzeinde duulmuş ve ilgili tandatlaın talep ettiği şatlada önemli noktalaa atıta bulunulmuştu. Moto eşdeğe deveinin paametelei kullanılaak çözümlenmeinin işlemel zoluğu göz önüne alınaak, tek az eşdeğe deveinin ideal duum kabulüne dayanaak geçekleştiilen çözüm ve aklı bi eçenek olaak, qd paametelei üzeinden çözüm yolu göteilmişti. Son aşamada, Matlab otamında qd paametelei kullanılaak imülayonu geçekleştiilmiş olan itemin kolay kullanım amacıyla paameteleinin belilendiği ve onuç çıktılaının bibileine göe değişimleinin emedildiğine ilişkin önekle veilmişti. Özellikle bait, hızlı ve güvenili bi şekilde paamete değişimleinin moto kaakteitikleine etkiinin gözlenebilmei açıından itemin yaalı olduğu gözlenmektedi. 6. Kaynakça Şekil 7: GUI de aenkon motoun imülayon çıktılaının gözlemlenmei Şekil 7 den devilme öncei belveme momenti bölgeinde kıa üeli bi alınım olduğu göülmektedi. Bu alınımı daha yakından inceleyebilmek amacıyla Simülayon başlangıç ve bitim üelei ıaıyla ve. n olaak ayalandığında Şekil 8 deki ayıntılı göteim elde edilebilecekti. [1] IEEE tandad tet pocedue o polyphae induction moto and geneato,(reviion o IEEE Std 11-1996, 4. [] Colin Gantham and Dougla J. McKinnon, Rapid Paamete Detemination o Induction Moto Analyi and Contol, IEEE Tanaction on Induty Application, ol. 39, no.4, July 3. [3] J. E. Bown and C. Gantham, Detemination o the paamete and paamete vaiation o a 3-phae induction moto having a cuent diplacement oto, Poc. Int. Elect. Eng., ol. 1, no. 9, Oct. 1975. [4] Z. Zhang, T. R. Eatham, and G. E. Dawon, Acceleating peomance evaluation o deep-ba induction machine om paamete identiication, Poc. Int. IEEE/IAS Con. Indutial Automation and Contol: Emeging Technologie, May 7, 1995. [5] Ong, R.; Dymond, J.H.; Findlay, R.D., Compaion o technique o meauement o hat cuent in otating machine, IEEE Tanaction on Enegy Conveion, ol. 1, o. 4, Dec. 1997. [6] Ong, Chee-Mun, Dynamic Simulation o Electic Machiney Uing Matlab/Simulink,Pintice Hall, 1998.