www.mehmetzekiaydin.com
Prof. Dr. Mehmet Zeki AYDIN. Marmara Üniversitesi www.mehmetzekiaydin.com EMAİL:mza@mehmetzekiaydin.com TEL:0506.3446620
PROF.DR. MEHMET ZEKİ AYDIN ÖZGEÇMİŞİ 1959 yılı, Konya Çumra doğumlu. 1985 de Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldu. 1993 de AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Eğitimi Anabilim Dalında doktorasını tamamladı. Ankara da 5 yıl DKAB öğretmenliği, 3 yıl Milli Eğitim Bakanlığı nda eğitim uzmanı olarak görev yaptı. 1994 de Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Din Eğitimi Anabilim Dalında yardımcı doçent olarak atandı. Tunus ta 10 ay, Belçika da 3 ay, Fransa ve Almanya da birer ay araştırmalarda bulundu. 1998 de doçent 2004'de profesör oldu. Evli ve iki çocuk babası. Nisan 2011 den beri Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde din eğitimi dalında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. İLGİ ALANLARI: Din eğitimi yöntemleri, ahlâk eğitimi yöntemleri, karşılaştırmalı din eğitimi sistemleri, program geliştirme, aile ve çocuk eğitimi.
Prof.Dr. Mehmet Zeki AYDIN DİN ÖĞRETİMİNDE EĞİTSEL OYUN www.mehmetzekiaydin.com
Bir gün, kozada küçük bir delik belirdi; bir adam oturup kelebeğin saatler boyunca bedenini bu küçük delikten çıkarmak için harcadığı çabayı izledi. Bir Kelebeğin Dersi
Ardından sanki ilerlemek için çaba harcamaktan vazgeçmis gibi geldi ona. Sanki elinden gelen her şeyi yapmış ve artık yapabileceği bir şey kalmamış gibiydi.
Böylece adam, kelebeğe yardım etmeye karar verdi. Eline küçük bir makas alıp kozadaki deliği büyütmeye başladı. Bunun üzerine kelebek kolayca dışarı çıkıverdi. Fakat bedeni kuru ve küçücük, kanatları buruş buruştu.
Adam izlemeye devam etti. Çünkü her an kelebeğin kanatlarının açılıp genişleyeceğini ve bedenini taşıyacak kadar güçleneceğini umuyordu.
Ama bunlardan hiç biri olmadı! Kelebek, hayatının geri kalanını kurumuş bir beden ve buruşmuş kanatlarla yerde sürünerek geçirdi. Ne kadar denese de asla uçamadı.
Adamın iyi niyeti ve yardım severliği ile anlayamadığı şey, kozanın kısıtlayıcılığının ve buna karşılık kelebeğin daracık bir delikten çıkmak için göstermesi gereken çabanın, Allah ın kelebeğin bedenindeki sıvıyı onun kanatlarına göndermek ve bu sayede de kozanın kısıtlayıcılığından kurtulduğu anda uçmasını sağlamak için seçtiği yol olduğuydu.
Bazen hayatta tam olarak ihtiyaç duyduğumuz şey çabalardır. Eğer Allah, hayatta herhangi bir çaba olmadan ilerlememize izin verseydi, o zaman bir anlamda sakat kalırdık. O zaman olabileceğimiz kadar güçlenemezdik. Asla uçamazdık.
Tüfek icat oldu mertlik bozuldu.
Stratejik Öğrenme Öğretme Eğer zamanı yakalamak istiyorsak, stratejik öğrenme öğretme alışkanlıkları kazanmak zorundayız. www.mehmetzekiaydin.com
öğrenme öğretme Öğrenme: Kalıcı davranış değişikliği Öğretme: Öğrenmeye kılavuzluk etme
Temel Kavramlar Eğitim: Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak, istendik değişiklik oluşturma sürecidir. Yaşantı : Bireyin algılayarak ve doğrudan doğruya etkinlik göstererek edindiği bilgi, tutum ve becerilerin tümü. İstendik : Önceden plânlanmış; belli bir amaç (hedef) doğrultusunda; kasıtlı; istenilen. Davranış : Bir organizmanın etkiye gösterdiği tepki; bireyin görülen görülmeyen tüm hareketi. Süreç : Olayların zaman içinde belli bir gelişme göstererek sürüp gitmesi. www.mehmetzekiaydin.com
BİLİŞSEL
DUYUŞSAL
PSİKOMOTOR/BECERİ/DEVİNSEL
Öğretim yöntemleri çeşitli şekillerde sınıflandırılmıştır. Öğretim yöntemleri 1.Öğrenci merkezli 2.Öğretmen merkezli www.mehmetzekiaydin.com
Eğitimde; niçin öğreteceğiz? sorusunun cevabı eğitimin amaçlarını; nasıl öğreteceğiz? sorusunun cevabı, öğretim yöntemlerini; ne ile öğreteceğiz? sorusunun cevabı, eğitim araç ve gereçlerini; eğitimin sonunda ne kadar öğrettik? sorusunun cevabı ise ölçme ve değerlendirme konusunu oluşturur. www.mehmetzekiaydin.com
Öğretme öğrenme süreçleri ve öğretmen öğrenci iletişimi Öğretmen Öğrenci Öğrenci Öğrenci Öğrenci Öğrenci www.mehmetzekiaydin.com
Öğretme Yolları Öğretme Yaklaşımı Öğretme Yöntemi Öğretme Tekniği www.mehmetzekiaydin.com
Sunuş yoluyla öğretme yaklaşımı Buluş yoluyla öğretme yaklaşımı Araştırma yoluyla öğretme yaklaşımı İşbirliğine dayalı öğretme yaklaşımı Oyun yoluyla öğretme yaklaşımı YAKLAŞIM -Takrir (anlatma) - Dramatizasyon (rol yapma) - Örnek olay incelemesi - Buldurma (sokrates) -Tartışma - Problem çözme - Dramatizasyon (rol yapma) - Örnek olay incelemesi - Gezi- gözlem - Bireysel çalışma - Gösterip yaptırma - Tartışma - Küme çalışması - Dramatizasyon (rol yapma) - Eğitsel oyun YÖNTEM - Biçimsel (formal) konuşma-konferans - Biçimsel olmayan (informal) konuşma - Sempozyum - Gösteri (demontrasyon) - Soru cevap - Parmak oyunu - Sözsüz oyun (pandomim) - Bağımsız dramatizasyon - Bağımlı dramatizasyon - Kukla ve bebekler - Taklidi oyun (benzetme) - Büyük grup tartışması - Küçük grup tartışması - Panel - Zıt panel - Münazara - Açık oturum - Forum - Çember tartışması - Beyin fırtınası - Görüşme - Soru cevap - Parmak oyunu - Sözsüz oyun (pandomim) - Bağımsız dramatizasyon - Bağımlı dramatizasyon - Kukla ve bebekler - Taklidi oyun (benzetme) -workshop -Altı şapkalı düşünme - Soru cevap - Büyük grup tartışması - Küçük grup tartışması - Panel - Zıt panel - Münazara - Açık oturum - Forum - Çember tartışması - Beyin fırtınası - Görüşme -Workshop - Kart oyunları (siz olsaydınız ne yapardınız?) - Kutuplaşma - Kavram kontrolü - Grup oyunları (mektup yada telgraf oyunu) - Nesi var? - Parmak oyunu - Sözsüz oyun (pandomim) - Bağımsız dramatizasyon - Bağımlı dramatizasyon - Kukla ve bebekler - Taklidi oyun (benzetme) -Başka, ters başka -Akrostiş TEKNİK www.mehmetzekiaydin.com
İNSANLAR BİZİM DURDUĞUMUZ/OLDUĞUMUZ YERE BAKMIYORSA / GELMİYORSA NE YAPARIZ?
İNSANLAR BİZİM DURDUĞUMUZ/OLDUĞUMUZ YERE BAKMIYORSA / GELMİYORSA BİZ ORAYA GİTMELİYİZ. www.mehmetzekiaydin.com
PEKİ GÜNÜMÜZ İNSANI NEREYE BAKIYOR? NELERLE İLGİLENİYOR? NASIL ÖĞRENİYOR? NEYİ ZEVKLE YAPIYOR?
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM ÖĞRENCİ MERKEZLİ ÇOKLU ZEKA YAKLAŞIMI AKTİF ÖĞRENME SÜRECE DAYALI ÖLÇME DEĞERLENDİRME
www.mehmetzekiaydin.com Eski ve yeni öğretim paradigmalarının karşılaştırılması Eski Öğretim Paradigması Yeni Öğretim Paradigması Bilgi Öğretmen tarafından öğrencilere aktarılır. Öğretmen ve öğrenciler tarafından birlikte inşa edilir. Öğrenci Amaç İlişkiler Öğretmenin bilgisiyle doldurulması gereken boş bir kutu olarak algılanır. Öğrencileri belli kategorilere göre sınıflandırmak ve seviyelendirmek esastır. Öğrenciler arasındaki ve öğretmen ve öğrenciler arasındaki ilişkiler formaldir. Kendi bilgisinin inşacısı, keşifçisi ve transfercisi olarak algılanır Bütün öğrencilerin performanslarını, becerilerini ve yeteneklerini geliştirmek esastır. Öğrenciler arasındaki ve öğretmen ve öğrenciler arasındaki ilişkiler informaldir. Sınıf Ortamı Sınıf ortamı, rekabetçi ve bireyselci bir yapıdadır. Sınıf ortamı, işbirlikçi bir yapıdadır. Sınıf İklimi Öğrencilerin belli bir düzene uyumu esastır. Öğretimde bireysel farklılıkların gözetilmesi esastır. Öğretim Hakkında Varsayım Öğretim süreci, basit bir yapı arz eder ve alan bilgisine sahip her uzman öğretebilir anlayışı hakimdir. Öğretim süreci, karmaşık bir yapı arz eder ve öğretmenin yoğun bir şekilde pedagojik formasyon bilgisini gerektirir.
Öğrencilerin çalışmalarına rehberlik eder Becerilerin ve kişisel niteliklerin kazanılmasına yardım eder Kişisel sosyal ve kültürel eğitim için kolaylaştırıcıdır Aktif öğrenicidir beceri ve kişisel niteliklerin kazanılmasında öğrenciye model olur Öğretimi kaliteli kılabilmek için meslektaşlarıyla işbirliği yapar Öğretmeninin Rolü Çocukların öğrenme sürecindeki gelişimlerini ölçer ve değerlendirir Sınıf içi etkinlikler düzenlenirken bireysel farklılıkları göz önünde bulundurur ve uygulamalarında bunları dikkate alır Aile ile işbirliği yapar Öğrencileri ekip çalışmasına yönlendirir ve işbirliği içerisinde çalışmalarını sağlar Öğretimi planlar
AMACIMIZ NE? www.mehmetzekiaydin.com
SİZCE AMACIMIZ NE OLMALI? HANGİSİNE AĞIRLIK VERMELİ? www.mehmetzekiaydin.com
AMACIMIZ SEVDİRMEK İKNA ETMEK BİLGİLENDİRMEK www.mehmetzekiaydin.com
PEKİ NASIL SEVDİRİRİZ?
ÖĞRENCİ MERKEZLİ ÖĞRENENE GÖRE EĞİTİM İLKESİNİ GÖZ ÖNÜNDE TUTALIM. İlgisi, beklentisi, isteği, yaşı, yeteneği, cinsiyeti www.mehmetzekiaydin.com
Yapılandırmacı Yaklaşım ve Çoklu Zeka Sistemi nin Özü Nedir? Yapılandırmacı Yaklaşım, herkesle anladığı dille konuşmak diye özetlenebilir. Çoklu Zeka Sistemi de herkesle anladığı dille konuşma nın araç gereçlerini bize sunar.
www.mehmetzekiaydin.com
Bir elektrikçi ve bir tesisatçı çalışmalarının karşılığını almak için ödenek kuyruğunda beklemektedir. Bunlardan biri, diğerinin oğlunun babasıdır. Nasıl olur? Bu problemi çözerken bir sonraki slaytta verilen tabloda birinci sütuna sizin için uygunsa X işareti koyun. İkinci sütuna bu maddeyi kaçıncı derecede seçtiğinizi rakamla belirtin. Üçüncü sütunda ilgili zeka alanlarının baş harfleri kısaltılarak verilmiştir. www.mehmetzekiaydin.com
X Derece Zeka alanı S/D G/U G/U M/M M/M KA KA B/K B/K İ İ EYLEM Problemi birkaç kez okudum. Kafamda problemi resimleştirdim. Kağıda çizerek resimle yapmaya çalıştım. Mantıksal işlemler yürüttüm. İhtimalleri sıralayıp onları tek tek sıraladım. Yanımdakiyle konuşarak anlamaya çalıştım. Yardım aradım. Vücudumu ya da başkasının vücudunu örnekleyerek yaptım. Adamı ve fotoğrafı somutlaştırarak anlamaya çalıştım. Kendi içimden konuşarak yaptım. İşleme başlamadan önce zihnimde hazırlık yaptım. www.mehmetzekiaydin.com
Sözel Dilsel Mantıksal Matematiksel Görsel Kişisel ÖĞRENMENİN 8 FARKLI YOLU Bedensel Sosyal Doğacı Müziksel www.mehmetzekiaydin.com
EĞİTSEL OYUNLAR
OYUN; belli bir amaca yönelik olan veya olmayan, kurallı ya da kuralsız gerçekleştirilen her durumda bireyin isteyerek ve zevk alarak yer aldığı fiziksel, bilişsel, dil,duygusal ve sosyal gelişimini etkileyen faaliyetlerdir.
Oyuna eğitim bilimleri açısından bakıldığında iki tür oyun tanımı yapılır: 1)Yalnız eğlenmek için 2) Belirli öğrenmeler için düzenlenmiş oyunun yapısı ve kurallarına uyarak, bazı amaçlara ulaşmak için öğrencilerin daha önce öğrendiklerini uygulama ve pekiştirmelerine yardımcı olan öğrenme ya da öğretme tekniğidir.
Birey oyun vasıtasıyla yeteneklerini keşfeder, kendi kendine düşünmeyi, karar vermeyi öğrenir, olgunluğa ulaşarak kendini gerçekleştirir. Eğitimcilere göre oyun çocukların eğitiminde en etkin yoldur. Oyun aracılığıyla eğitim çok kolay gerçekleştirilebilir. Oyunla öğretimde çocuk öğrenmeye aktif olarak katılır,duyularını kullanır,dokunur,duyar,görür ve hisseder. Böylece kalıcı ve kolay bir öğrenme ortamı sağlanır.
EĞİTSEL OYUN; Çocuğun okulda veya okul dışında oyun oynarmış gibi yaptığı, böylece kendini oyuna verdiği, bedensel ve zihinsel gelişime etki edici etkinlik demektir.
1)Oyunlar öğrenci katılımını ve ilgisini canlı tutmada etkilidir. 2)Eğitsel oyunlar, sınıfta güdülenmeyi ve ikili ilişkileri büyük ölçüde geliştirir. 3)Oyunlar, öğrencinin dikkatini özellikle bir kavram grubu üzerinde yoğunlaştırmada başarılı sonuçlar verir. 4)Oyunlarla sağlanan anında geri bildirim,öğrencilerin kendi performansları hakkında karar vermelerine yardım eder. 5)Oyunlar etkinliklere katılmış olabilen en hızlı ve en yavaş öğrenenler açısından çok yönlüdür. 6)Eğitim programlarında canlandırılması mümkün olmayan pek çok konular oyunlar aracılığıyla sınıfta sunulabilir.
1)Yapılmış çalışmalar arasında eğitsel oyunların alışılmış sınıf içi süreçlerden daha etkili olduğunu kanıtlayan bir çalışma yoktur. 2)Oyunun gerçekten ne öğrettiğini ölçmek üzere, ölçütler geliştirmek oldukça zordur. 3)Oyunlar oyundaki kavramların öğrenilmesinden çok kim kazanacak yarışına dönüşebilir. 4)Oyunla öğrenilenlerin süregelen sınıf etkinliklerine transferini yapmak çok güç olabilir. 5)Çoğu oyunun ortaya çıkardığı yarışma düşüncesi,yavaş öğrenen çocukları kötü etkileyebilir.
Oyunun kuralları sınıftaki herkesin katılmasına izin verebilmeli ve oyunun belli bir amacı olmalıdır. Öğretmen, oyunu sürekli kontrol etmeli ve ilgi göstermelidir. Öğretmen,her oyuna bir ders saatinin 10-15 dakikasını ayırmalı ve genellikle dersin ortasında veya sonunda yer vermelidir. Oyun oynanırken zayıf öğrenciler hata yaptığı zaman üzerinde durulmamalı ve herkesin etkin olarak oyuna katılması sağlanmalıdır.
BELLİ BAŞLI OYUNLAR: Akrostiş Tekniği Kavram Kontrolü Grup ya da Takım Oyunları Mektup ya da Telgraf Oyunu Nesi Var? Başka-Ters Başka Tekniği Başka-Ters Başka Tekniği Kutuplaşma
Dramatizasyon Yöntemi Dramatizasyon yöntemi, düşünce, durum, problem, olay vb. nin (oyunlaştırılarak) canlandırılması esasına dayanan öğretme yoludur. www.mehmetzekiaydin.com
Dramatizasyon Yöntemi Dramatizasyon yöntemi kaynaklarda değişik adlarla anılır. Rol oynama, rol yapma, toplumsal oyun (sosyo-drama), drama, canlandırıcı oyun (dramatik oyun) denilen bu öğretim yöntemi, dramatizasyon üzerine kurulmuştur. Dramatizasyon; oyunlaştırma, canlandırma, rol yapma anlamlarına gelmektedir. www.mehmetzekiaydin.com
Dramatizasyon Yöntemi Rol yapma, öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan bir öğretme yöntemidir. Drama, bir liderin tasarladığı ve zaman zaman, kendisinin de yer aldığı, öğrenciyle birlikte oluşturulan bir etkinliktir. Öğrenciye baskı yapılmaksızın önerilen temalar çerçevesinde doğaçlama temeline dayanır. Öğrenci drama aracılığıyla kişisel duygularını anlatma, bedenini, sesini, heyecanını ve hatta sosyal ilişkilerini disipline sokma imkan kazanır. Dramatizasyon, daha çok yazılı bir metne dayalı olarak bir olay, durum ya da öykünün canlandırılmasıdır. www.mehmetzekiaydin.com
Din ve ahlak öğretiminde drama Din öğretiminde, özellikle İslam tarihinde geçen olayların, Kur an ve hadislerde anlatılan kıssaların dramatize edilerek öğretilmesi mümkündür. Ahlak öğretiminde, iyi ve kötü huyların açıklanmasında dramatizasyon yöntemi başarıyla uygulanabilir. Örneğin, kıskançlığın, yalanın, lüks ve israfın kötülüğünün açıklanmasında, anne-baba ve büyüklere saygı, küçüklere sevgi, yoksullara yardımın güzelliğinin gösterilmesinde dramatizasyon yöntemi ahlak öğretiminin kuru bilgiler olarak kalmasına engel olabilir. Aynı şekilde, zekât vermenin ve yoksullara yardım etmenin öneminin vurgulanmak istendiği bir derste, yoksul bir ailenin hayatından bir kesintinin sunulduğu bir dramatizasyon sayesinde bazı öğrenciler maddi sıkıntı içerisinde yaşayan insanların duygularını, düşüncelerini anlama ve yaşama imkânına sahip olabilirler. www.mehmetzekiaydin.com
: Önemi Hangi türü olursa olsun, dramatizasyonun temel amacı eğlendirerek öğretmedir.. Dramatizasyon etkinliklerinde sınıftaki öğrenci, oyun sırasında kendi duygularını gerçek ve inanılır bir biçimde ortaya koymakta yalnız kalmayıp diğer öğrencilerle paylaşmayı da öğrenmektedir. Bunlar çocukların bedensel gelişimini etkilediği gibi hareket içinde bulunma ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Çocuk, canlandırdığı bir kimsenin kişiliğine bürünürken kendini tanır, insanları ve çevresini öğrenir, konunun gerektirdiği ölçüde hayal ve yorum gücünü kullanarak duygularını ve heyecanlarını harekete geçirir. www.mehmetzekiaydin.com
Dramatizasyon yönteminin faydaları 1. Yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirir 2. Zihinsel kapasiteyi geliştirir 3. Kişiliğin gelişmesine katkıda bulunur 4. Bağımsız düşünme ve karar vermeyi geliştirir 5. İletişim becerilerinin gelişmesini sağlar 6. Duyguların farkına varılması ve ifade edilmesini sağlar 7. Sosyal farkındalığın artmasını ve problem çözme yeteneğinin gelişmesini sağlar 8. Estetik ve sanatsal duyarlılığın artmasını sağlar 9. İşbirliği içinde çalışma yeteneğini geliştirir 10. Çocuğun rahat hareket etmesine yardımcı olur 11. Çocuğun konuyu daha kolay öğrenmesini sağlar 12. Öğretmenle çocuklar arasında daha olumlu etkileşim sağlar. 13. Üst düzey düşünme becerilerini geliştirir 14. Hoşgörülü olma duygusunu geliştirir 15. Arkadaşlık ilişkilerinin gelişmesini sağlar. 16. Bedensel hareketleri daha uyumlu olur. 17. Bilgi edinme ve öğrenme isteği artar. 18. Sınıfta yalnızlık hisseden çocuklar diğer çocuklarla kaynaşır. www.mehmetzekiaydin.com
Dramatizasyon yönteminin eksik yönleri a- Drama etkinliklerinin titizlikle plânlanması gerekmektedir. Herhangi bir noktada meydana gelecek yanlışlık, öğrencinin gerçekçi bir durumu sergileme yeteneğinin tıkanmasına sebep olabilir. b- Sorun, dramaya katılan kişilerle yakından ilgili olmalıdır. Bazı konu alanlarında gerçekçi paralelliklerin gözlenmesi güçtür. c- Dramada tartışma sorun üzerinde odaklanmalıdır. Durumdaki dostane ilişkiler etkili bir biçimde oluşturulmadığında oyuncuları eleştirme eğilimi ortaya çıkabilir.[1] d- Küçük grup gerektirir, sınıfın tamamı görevlendirilemez. e- Fazla zaman gerektirir. f- Bazı öğrenciler karakterleri ya da olayları anlamakta güçlük çekebilirler. g- Yetenekli öğrenciler durumu tekelinde bulundurabilirler. h- Öğrenciler rolleri oynarken sık sık aşırıya kaçarlar. Bu durum sınıf atmosferini bozacağı gibi öğrenmeyi de olumsuz etkiler. ı- Çekingenlik ya da konuşma problemleri gibi beceri eksiklikleri olan öğrenciler için iyi bir yöntem olmayabilir. i- Katılan her öğrencinin yaratıcılığını gerektirir. j- Amaçları açıkça belirtilmezse yalnızca bizzat faaliyete katılanlar için yararlı olur. www.mehmetzekiaydin.com
Uygulanışı : a. Ortam Oluşturmak (Güdülemek): Burada temel nokta doğal olmaktır. Grubu öğrenmeye hazır duruma getirecek şekilde gerekir. b. Rol Yapmak İçin Sahneyi Hazırlamak: c. Roller İçin Öğrencilerin Seçilmesi: d. Rollerin Oynanması: e. Olayın Tartışılması www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri : 1. Isınma Çalışmaları: Isınma çalışmalarında, kişiye beş duyuyu kullanma, gözlem yapma alıştırmaları ile bedensel ve dokunsal alıştırmalar yaptırılır. 2. Rol Oynama: Rol oynamada amaç, çocuğun bir başkasının rolüne girerek onun duygu ve düşüncelerini daha iyi anlamasını sağlamaktır. Bu sayede çocuk, örneğin anne rolüne girerek annesinin davranışlarını daha iyi anlayabilir. Bir başkasının rolüne giren çocuk, olaylara ve nesnelere o kişinin bakış açısından bakmaya başlar. Rol oynama ile çocuk, başkasının acılarını, mutluluklarını, şaşkınlıklarını, heyecanlarını vb. daha iyi anlayabilir. www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 3. Öykü / Olay Canlandırma: Daha çok yazılı bir metne dayalı olarak bir olay, durum ya da öykünün canlandırılmasıdır. 4. Doğaçlama: Doğaçlama, yazılı bir konuya dayanmadan içe doğduğu gibi canlandırarak oynama ve konuşma anlamına gelir. Yani doğaçlama ile serbest drama etkinlikleri kastedilmektedir. 5. Pandomim (Sözsüz Oyun) 6. Kukla Draması www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 7. Rol Değiştirme: Eğitici drama etkinliği sırasında, farklı rolleri oynayan çocukların, rollerini değiştirmeleri, farklı rolleri denemeleri ve yaşamaları sağlanarak onların öğrenme ve anlama becerileri zenginleştirilebilir. Örneğin, bir önceki aşamada anne rolünde olan öğrenci ile çocuk rolündeki öğrenci yer değiştirirler ve etkinlik tekrarlanır. 8. Kenardan Yönlendirme: Eğitici drama çalışmaları sırasında öğretmen,etkinliği bazen tıpkı bir spor takımı çalıştırıcısı gibi dışarıdan yönlendirir ve açıklamalar yapar. Belirli oranda bilgi vererek süreci başlatır. www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri. 12. Zihinde Canlandırma: Bazı etkinliklerde, katılan çocuklardan gözlerini kapatarak öğretmenin verdiği yönergeler doğrultusunda belirli görüntüleri zihinlerinde canlandırmaları istenir. Rahatlama çalışmaları sırasında başvurulan bir teknikle, çocukların yoğunlaşmaları sağlanır. Bazen de az önce yapılan bir etkinliğin aşamalarını, gözleri kapalı olarak zihinlerinde canlandırmaları istenir. 13. Dans Draması: Dans draması, çocuğun beden hareketleriyle müziği yorumlaması, kendisinin düşündüklerini, duygusal dünyasını müzikle ifade etmesidir. Çocuklara uygun müzik parçaları dinletilerek, özgürce, içlerinden geldiği gibi oynamaları etmeleri istenir. Çocuktan beklenen, bilinen bir dansın hareketlerini tekrar etmesi değil, kendi yarattığı hareketlerle oynamasıdır. www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 14. Duygusal Algılama: Duygusal algılama çalışmaları, beş duyunun harekete geçirilmesini amaçlayan drama etkinlikleridir. Örneğin, gözler bağlı olarak belirli nesnelere dokunma ve o nesnenin özelliklerini sözel olarak anlatmaya dayanan bir çalışmada duyusal algılama söz konusudur www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 15. Resim Yapma: Yapılan drama etkinliklerinde resimlerden de faydalanılmaktadır. Yapılan bir etkinlik sonunda çocuklardan yaşadıkları yaşantıları ile ilgili olarak resim yapmaları istenebilir. Bu, çocukların öğrendiklerini kavramlaştırmalarına hem de yaşadıklarını farklı bir biçimde ifade etmelerine yardımcı olur. Bu nedenle birçok etkinlik bireysel ya da grup olarak yapılan bir resim çalışmasıyla sona erdirilebilir. Ayrıca öğretmen anlatacağı konuyla ilgili sınıfa resimler veya fotoğraflar getirebilir ve çocuklardan beğendikleri resimle ilgili bir öykü oluşturmaları istenir, daha sonra beğenilen öykü sınıfta canlandırılır. www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 16. Öykü Oluşturma Çalışmaları: Drama çalışmalarında, öğretmenin vereceği konunun hedefine uygun olarak günlük hayattan, olaylardan, simgelerden yola çıkarak grupla birlikte bir öykü oluşturulabilir. Öykü oluşturma çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz: a. Kelimeler ve Çağrışımlardan Öykü Oluşturma ve Oynama b. Resim ya da Fotoğraflardan Öykü Oluşturma c. Şiirden Öykü Oluşturma d. Simgelerden Öykü Oluşturma e. Seslerden Öykü Oluşturmak www.mehmetzekiaydin.com
Eğitici Dramada Etkinlik Türleri 17. Toplumsal Konular ve Drama: Günlük hayattan bazı kesitler, bir gazete ya da radyo haberi, televizyonda gördüğümüz olaylar drama dersinin çalışma konusu olabilir. Ulusal ve evrensel öyküler, çocuk öyküleri, masallar, tarihî olaylar da bu kapsam içindedir. Öğretmen, konuyu sınıftaki çocuklara ana çizgileriyle anlatır. Çocuklar gruplara ayrılır. Her grup kendi aralarında rolleri paylaşır, konuyu tartışır, nasıl oyunlaştıracağına karar verir ve oynar. www.mehmetzekiaydin.com
Ne yaparsınız? Gece evde otururken kapı çalınıyor. Kapıyı açıyorsunuz, karşınızda nur yüzlü bir insan duruyor. O kişinin, Hz. Peygamber olduğunu anlıyorsunuz, ne yaparsınız? www.mehmetzekiaydin.com
Örnek:Evrende Bir Düzen Vardır Uygulama aşamaları: 1.Tahtaya on bir tane öğrenci çıkarılır. 2.Her birinden güneş sistemimizdeki bir gezgeni, Güneşi ve ayı canlandırmaları istenir. 3.Daha sonra öğrencilerin onlar için belirlenmiş olan yörüngede değil, uzayda rast gele istedikleri gibi hareket etmeleri istenir. 4.Öğrenciler birbirleri ile çarpışır ve bir düzensizlik oluşur. 5.Drama çalışması sonunda öğrencilere evrendeki kurulmuş düzen hatırlatılır. 6. Bu düzen kendi kendine var olmuş olabilir mi? diye sorulur.
Din öğretiminde resim nerede kullanılabilir? www.mehmetzekiaydin.com
71
72
Hep kafaları dolduruyoruz www.mehmetzekiaydin.com
PEKİ GÖNÜLLER?
İLÂHÎ SÖYLEMEK ÖĞRETMEK 1 İLÂHÎ = 1 SAAT DERS
Medine nin Yollarında Medine yoluna vardım, Can Muhammed i aradım, Onu görmekmiş muradım, Medine nin yollarında, Medine nin yollarında. *** Yollarında, yollarında, Güller açmış ravzasında, Medine bakar Mekke ye, Gönül onun sevdasında. *** Yeşil kubbe görünüyor, Kervan nura bürünüyor, İçimde hasret bitiyor, Medine nin yollarında. *** Yollarında, yollarında, Güller açmış ravzasında, Medine bakar Mekke ye, Gönül onun sevdasında. *** Resulullah çağırıyor, Gönül sanki çıldırıyor, Bastığım yerler yanıyor, Medine nin yollarında. *** Yollarında, yollarında, Güller açmış ravzasında, Medine bakar Mekke ye, Gönül onun sevdasında.
Gül Yüzünü Rüyamızda Gül yüzünü rüyamızda Görelim ya Rasulellah Gül bahçene dünyamızda Girelim ya Rasulellah Aşkınla yaşarır gözler Firakınla yanar özler Mubarek ravzana yüzler Sürelim ya Rasulellah Veda edip masivaya Yalvarıp Yüce Mevlaya Şefaati Mustafaya Erelim ya Rasulellah Sensin gönüller sultanı Getiren yüce Kur'anı Uğruna tendeki canı Verelim ya Rasulellah
ŞİMDİ OYUN ZAMANI GELDİ www.mehmetzekiaydin.com
TEŞEKKÜRLER
Prof. Dr. Mehmet Zeki AYDIN. Marmara Üniversitesi www.mehmetzekiaydin.com EMAİL:mza@mehmetzekiaydin.com TEL:0506.3446620