ANTİJENLER VE YAPILARI
IMMUNOJEN VE ANTIJEN nedir? Immun cevap oluşturan yabancı maddeler antijen veya immunojen olabilir. Immunojen; İmmun yanıt meydana getirme kabiliyetindeki herhangi bir madde Antijen ; Özgül bir bağışık yanıt oluşturan ve oluşan bağışık yanıt ile in vivo ve in vitro reaksiyona giren maddeler
İYİ BİR ANTİJENİN ÖZELLİKLERİ Organizmaya yabancılığı Molekül ağırlığı Antijen molekülünün yüzey yapısı Molekül yükü Antijenin organizmada kalış süresi Antijenin dozu Antijenin konağa giriş yolu Konağın immun sistemi
Organizmaya yabancılığı Otoantijenler Alloantijenler (izoantijenler Heterofil antijen Heteroantijenler
Molekül ağırlığı Kuvvetli antijenler MA> 100kD olan protein/ protein bileşikleridir
Antijenin kompleks yapısı Kompleks polimer güçlü immünojen Homojen polimer zayıf immünojen
ANTİJENLERİN KIMYASAL ÖZELLIKLERI Karbohidrat'lar (polisakkaritler): Polisakkaritler, potansiyel olarak antijeniktirler. Lipidler: Genellikle immunojenik değildir. Nükleik asitler: Zayıf immunojendirler Proteinler: Güçlü antijeniktir.
Antijen molekülünün yüzey yapısı Antijenik uyarım yapan bölgeler immunodeterminant= antijenik determinant Farklı aminoasitlerden meydana gelen determinantlar kuvvetli Tek tip molekülün tekrarı ile oluşanlar zayıf antijenlerdir.
Organizmada kalış süresi Yavaş absorbe olmalı Yavaş atılmalı Kalış süresini neler etkiler?
Konağın immun sistemi Konağın genetik yapısı belirleyicilik sağlar. Her konağın immun sistemi farklıdır Aynı antijene aynı türdeki konaklarda farklı yanıtlar gözlenebilir.
Determinant=epitop Antijenin özgüllüğünü belirleyen ve antijenin kendi özgül antikorları ile birleşmesini sağlayan kimyasal gruplardır. Bir antijen molekülün birden fazla determinant grupları olabilir.
Epitop Antijenik determinant= EPİTOP Epitop a uygun antikorda bulunan özgül gruplar = PARATOP Epitoplar - Lineer epitop -Konformasyonelepitop - Neoantijenik epitop
Antijen çeşitleri Antijen sunucu hücrelerin antijeni işledikten sonra bu hücreleri lenfositlere sunması ve aktive etmesi bakımından antijenler; 1 ) Timusa bağımlı antijenler 2) Timustan bağımsız antijenler
ABO sistemi kan grupları Izoantijen Izohemaglutinin Genotip A Anti - B AA., AO B Anti - A BB, BO AB - AB O (H) Anti- A ve Anti- B OO
Kan Grubu Antijenlerinin Yapısı N-asetil galaktoz amin +D-galaktoz+ Fukoz H antijeni (O grubu) + + + N-asetil D-galaktozamin D-galaktoz N-asetil D-galaktozamin + D-galaktoz bağlanır. A-grubu B-grubu AB grubu
Rh Antijeni En az beş antijenik faktörünün olduğu bilinmektedir. (Rho, rh', rh", hr' ve hr"). Bunlardan Rho = D immunojenik bakımdan en güçlü olanıdır. Pratikte kan uyuşmazlıkları en çok bu antijene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Doku uygunluk antijenleri İnsan hücrelerinde bulunan doku uygunluk antijenlerine HLA ( human leucocyte antigen) adı verilir.
Super antijenler İmmun sistemde hiperaktivasyon yapar ve aktive T hücrelerinden biyolojik olarak aktif sitokinlerin salınımını arttırır. En güçlü T hücre mitojenidirler. APC de işleme uğratılmadan direkt olarak T hücre stimülasyonu yapabilmektedirler
HAPTEN Tek başına antijenik özellik taşımayan moleküller taşıyıcı bir moleküle bağlanarak antijenik özellik kazanır.
ADJUVAN Antijenlerin antijenik özelliklerini arttırmak veya daha kuvvetli immun yanıt elde etmek için antijenler ile karıştırılarak kullanılan maddelerdir.
Mikrop antijenleri Virus antijenleri Bakteri antijenleri Kirpik antijeni Fimbria antijeni Hücre dışı antijenler -
Antijenin tanınması B hücreleri antijeni doğrudan tanır T hücreleri ise Major Histocompatibility Compleks (MHC) molekülü ile birleşmiş antijeni tanır.