Diyabet hakkında Türkçe DVD [tyrkisk] İçerik Diyabet / Şeker hastalığı Giriş....2 1. tip diyabet hastalığı.....3 2. tip diyabet hastalığı.....4 Hamilelik diyabeti......5 Diyabet hastalığı belirtileri........6 Tedavi.....7 Gıda rejimi.......8 Giriş....8 Oruç tutma ve diyabet......11 Özel yemek ve ziyafetler (düğün, parti, doğum günü).. 12 Bedensel faaliyet......13 Diyabet hastalığı hakkında gerçek dışı söylentiler.... 14
Diyabet / Şeker hastalığı Giriş Diyabet kandaki şeker oranının yüksek bir düzeyde olduğu kronik bir metabolizma hastalığıdır. Karbohidratlı yiyecekler yediğimizde bu yediklerimiz bağırsaklarda şekere ayrıştırılır. Oradan da kanımız bu şekeri vücudumuzun tüm hücrelerine taşır. Ancak şeker, insülin hormonlarımız hücre kanallarını açmazsa, hücrelere giremez. 1. tip diyabet hastalığında vücut insülin hormonu üretemez durumdadır. 2. tip diyabet hastalığında insülin üretimi eksik düzeydedir veya insülin hormonlarının tesiri yetersiz kalır. Sonuç olarak her iki durumda da kanda fazla şeker birikir ve şeker oranı artar. İnsan uzun yıllar yüksek oranda kan şekeriyle yaşamışsa, bu durum vücutta ciddi tahribata yol açabilir. Özellikle kan damarları zarar görür. Diğer önemli faktörler yüksek tansiyon ve yüksek yağ oranı (kolesterol) değerleridir. Kandaki şeker oranı kontrol altında tutulmazsa, bu böbrekler, gözler ve sinirlerde de komplikasyonlara yol açabilir, beyin kanaması sonucu felç ve enfarktüs geçirme riskleri artar. Tedaviye zamanında başlanırsa ve ayrıca siz de diyabetinizi kontrol altında tutarsanız, sonradan ortaya çıkan bu komplikasyonların çoğu önlenebilir. Sorumlu kişisel doktorunuza kontrollara gitmeniz önemlidir.
1.tip diyabet hastalığı Yaklaşık 25 000 Norveçli 1. tip diyabet hastasıdır. 1. tip diyabet, 2. tip diyabetin aksine, az kalıtımsal niteliklidir. 1.tip diyabet - buna insülin bağımlı diyabet de denir - tüm yaş gruplarında görülmektedir ama çocuk, genç ve genç yetişkinlerde daha çok oranda görülür. Bu hastalık, pankreasın insülin üreten hücrelerinin tahribata uğramış olmasından kaynaklanır. Neden böyle bir tahribat olduğunu tıbben bilemiyoruz. Bu hastalık genellikle şiddetli belirtilerle kendini gösterir ve bu nedenle çabuk teşhis koyulur. 1. tip diyabet hastası olanlara iğne yoluyla insülin takviyesi yapılması gerekir.
2.tip diyabet hastalığı Yaklaşık 350 000 Norveçli 2.tip diyabet hastasıdır. Tahminlerimize göre bunların yaklaşık yarısı hasta olduklarının farkında değildir. 2. tip diyabet hastası olan Norveçli sayısı son 50 yıl içinde dört kat artmıştır. Bilimsel araştırmaların gösterdiğine göre 2. tip diyabet, etnik Norveçlilere kıyasla göçmen kökenli olanlarda daha çok görülmektedir. 2.tip diyabet kandaki şeker oranının normal seviyeden daha fazla görüldüğü bir hastalıktır. Bunun nedeni vücudun gerekli miktarda insülin üretememesi veya insülinin tesirinin yetersiz kalmasıdır. Insülin, vücutta şekere dönüştürülen karbohidratların, gereksinim duyulana dek depolandıkları hücrelere taşınmasına yardımcı olan, gerekli bir hormondur. 2.tip diyabet daha çok 40 yaş ve üstü yetişkinlerde görülür, fakat daha genç yaştakiler de bu hastalığa yakalanabilir. 2. tip diyabetin en başta gelen nedeni kalıtımsaldır, ancak fazla kilo ve az ve yetersiz bedensel aktivite de belirli bir rol oynayabilir. Diyabet hastalığı erken farkedilirse ve hemen tedaviye başlanırsa, olası komplikasyonları önlemek daha kolay olur. 2. tip diyabet ciddi bir hastalıktır, kalp ve damar hastalıklarına, beyin kanaması sonucu felce, böbrek yetmezliğine, körlüğe, ayaklarda yaralara ve de ampütasyonlara yol açan nedenlerden biri olabilir. Bu hastalığın ilerlemesi genellikle yavaş yavaş ve belirsiz semptomlar göstererek olur. Bu nedenle doğru teşhisin konması uzun bir süre alabilir. Hastalığın tedavisi esas olarak hastaya sağlığına dikkat ederek kendine iyi bakmayı öğretme temeline dayanır. Kan şekerini normal bir düzeyde tutabilmek için çeşitli ve farklı yöntemler vardır: en önemli olanlar gıda konusunda rejim yapmak, bedensel faaliyetleri arttırmak ve gerek görülürse kilo vermektir. Ayrıca 2. tip diyabet hastalarının çoğu (yaklaşık % 70 kadarı) ek olarak kan şekerini düşürücü haplar veya insülin kullanmalıdır.
Hamilelik diyabeti Bazı kadınlar hamilelik diyabeti diye adlandırılan ve hamilelik esnasında ortaya çıkan bir diyabet hastalığına yakalanırlar. Bu kadınlar gıda rejimi yoluyla tedavi edilebilir, bazı vakalarda metformin ve/veya insülin hormonu da verilir. Ayrıca hamilelik diyabeti durumlarında yapılan standart uygulamaları takip ederler. Amaç kan şekerinin tüm gün boyunca normal bir düzeyde seyretmesini sağlamaktır. Böylece ceninin normal bir şekilde gelişmesi ve büyümesi sağlanmış olur. Son yıllarda hamilelik diyabeti artış gösterdi. Bunun nedeni günümüzde daha çok sayıda kadının bedensel yönden daha az aktif ve de fazla kilolu olmaları olabilir. Aile ve akrabaları arasında çok sayıda diyabet hastası olanlar, daha önce hamilelik diyabeti geçirmiş olanlar, önceki hamileliklerinde çocuklarını kaybetmiş veya aşırı büyük bebek doğurmuş olanlarla, çok fazla kilolu olan kadınların, hamilelikleri esnasında vücuttaki şekere ilişkin metabolizma durumlarının, özellikle kontrol edilmesi gerekir. Hamilelik diyabeti bazı göçmen gruplarında, özellikle Pakistanlı ve Sri Lankalılarda çok görülmektedir. Bu gruplarda 2. tip diyabet hastalığı da yüksek orandadır. Hamilelik diyabeti geçiren ve insülin kullanması gereken bir kadının, hamilelikten on yıl kadar sonra, kronik diyabet hastası olma riski % 50 oranında artar. Daha önce hamilelik diyabeti geçirmiş olan kadınların, yeni bir hamilelik döneminden önce, bir şey yiyip içmeden aç karnına kan şekeri tahlili ve icabı halinde şeker yükleme testi yaptırmaları gerekir. Yaşam tarzında yapılacak değişikliklerin ne oranda olacağı herkesin durumuna göre farklılık gösterir. Hastane polikliniğindeki doktor, ebe veya görevliler bu konuda neler yapabileceğiniz hakkında sizleri bilgilendirecektir.
Diyabet hastalığı belirtileri 1.tip diyabet hastalığının belirtileri 2. tip diyabet hastalığına göre daha belirgin olup, daha güçlü olarak hissedilir. Belirtiler çok açık ve belirgin olduğu için genel olarak 1. tip diyabet hastalığı teşhisi çok çabuk konur. 2. tip diyabet semptomları daha belirsiz ve gizli olabileceğinden insan hastalığının farkına varmayabilir ve de bu 2. tip diyabete yıllar önce yakalanmış olabilir. Kan şekerinin yüksek olması aşağıdaki belirtilere yol açabilir: Susama, sık sık işeme, yorgunluk, kilo kaybı, yaraların iyileşmesinin uzun sürmesi ve apışlarda kaşınma. 2. tip diyabete yakalananların çoğu bu belirtileri farketmez. Kendinizi yorgun, bitkin ve çok üzgün hissediyorsanız, bunlar 2. tip diyabet hastalığı belirtileri olabilir.
Tedavi Diyabet hastalığı tedavisinde dört ana nokta vardır, bunlar motivasyon/bilgi, gıda rejimi, bedensel faaliyet ve olası gerekli ilaçlardır. Diyabet hastaları kan şekeri değerlerini kendileri ölçebilmelidir. Bu durum onların günlük yaşamlarını daha güvenli bir hale getirir, çünkü o zaman kan şekeri oranını kendileri ihtiyaca göre ayar edebilirler. Hastalık hakkında bilgi edinmek de aynı derecede önemlidir. Diyabet Derneğinden hastalık hakkında güncelleştirilmiş yararlı bilgileri alabilirsiniz. Bu nedenle derneğe üye olmanız çok iyi ve akıllıca olur. Derneğe üye olmak için www.diabetes.no internet anasayfasına girebilir veya 23 05 18 00 numaralı telefonu arayabilirsiniz. Hastalığı hakkında çok bilgi sahibi olmak kendine iyi bakabilmek için gerekli olan bir önkoşuldur. Diyabet hastalığını iyi kontrol etmeyi öğrenebilmek uzun sürebilir, herşeyi bir anda öğrenmek mümkün değildir. Diyabet hastalığına rağmen iyi ve güzel bir yaşam sürdürebilmek için önemli olan başlıca faktörler aşağıda sıralanmıştır: Sigara içiyorsanız veya tütün kullanıyorsanız bırakmaya çalışın. Bunlar kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini çoğaltır. Sağlıklı kilonuzu bulun. Fazla kilo 2. tip diyabet hastalığına yol açabilir. Kilo verince İnsülinin tesiri de artar. Genellikle fazla kilolu olanların tansiyonları da yüksektir ve bu durum diyabet hastalığıyla birlikte devam ederse kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski artar. Düzenli olarak idman ve bedensel faaliyetler yapın. Bunların yararı çoktur. Başka yararların yanısıra insan kilo verir, kandaki şeker oranı düşer ve İnsülin daha iyi tesir gösterir. Sağlıklı gıda alın. Hangi tip diyabet hastası olduğunuz mühim değildir, gıda rejimleri zaten her durumda kan şekerini ayarda tutabilmek, yüksek kolestrol ve tansiyonu önlemek için yapılır. Üstelik diyabet hastası olanlar, özellikle kendi tedavilerini yürütebilmenin gereği olarak, çok sağlıklı bir gıda rejimi uygulamalıdır. Diyabet hastası olarak, başka bilgilerin yanısıra, yemeklerde bulunan ve şeker ihtiva eden çeşitli gıda maddelerindeki şeker miktarı toplamını doğru hesaplayabilmeniz ve yediğiniz öğünlerde kan şekeri oranına etki eden diğer faktörler hakkında da bilgi sahibi olmanız gerekir. Ayrıca günde 4 ile 6 öğün arasında yemek yemeniz gerekir. İlaçlarınızı da doktorun reçetede yazdığı gibi alın.
Gıda rejimi Giriş Dengeli bir gıda rejimi kan şekerinin ayarda tutulması açısından her zaman için iyi bir temel oluşturur. Büyük oranda bireysel farklılıklar olabilir, yani bir şahsa uygulanacak olan bir gıda rejimi bir başka şahsa uygulanması gereken gıda rejiminden farklı olabilir. Beslenme uzmanı bir klinik fizyolog, genel olarak dengeli gıda almanız ve özel olarak da oruç tutma dönemlerinde nasıl bir rejim uygulamanız gerekeceği konularında size yardımcı olabilir. Elyaf (Fiber) içeren yemekler kandaki şeker oranının daha düzenli ve uyumlu bir biçimde yükselmesini sağlar, bağırsakları da düzenli ve ayarlı olarak çalıştırır. Karbohidratlar kan şekerine etki edebilir. Sık sık ve çok miktarda çabuk tesirli karbohidratlar (şeker ve meyvelerde bulunan türde olanlar) yenirse kan şekeri yükselir. Yavaş tesirli karbohidratlar (ekmek, makarna, pirinç ve patateste bulunan türde olanlar) da kan şekerini yükseltir. Bu yükselmeyi düzeltebilmek amacıyla tam kepekli tahıl ürünleri, sebze ve baklagiller gibi elyaf açısından zengin olan gıdalar almak gereklidir. Yağ vücudumuz için gereklidir ama et ve süt mamüllerindeki hayvansal yağlar (doymuş yağlar) kandaki kolesterol ve trigliserid oranlarını yükseltir; bu nedenle bu tür gıdalar kısıtlı miktarda alınmalıdır. Bitkisel margarin ve sıvı yağları (doymamış yağlar) kullanmayı tercih edin. Özellikle kolza (rapsolje) ve zeytin yağları en sağlıklı olanlardır. Kan şekerini iyi ve yeterince ayarda tutabilmek için günde 4 ile 6 öğün arasında çeşitli ve değişik besinler içeren dengeli yemekler yemek gerekir. Bir tabaklık dengeli öğün modelini uyguladığımız taktirde, kan şekerimizi etkileyecek farklı gıda maddelerini ve en yararlı besinleri içeren dengeli bir gıda almayı garantilemiş oluruz.
ELYAF (FIBER) Çok elyaf içeren kepekli tahıl ürünlerini seçin, şeker ve beyaz/elenmiş buğday unu yemekten kaçının. Üzerinde yüksek kepekli [ Ekstra grovt ] ibaresi bulunan ekmekleri seçin. Dikkat edin! Arap ve Türk ekmekleri (pita ve pide ekmekleri) genellikle ince elenmiş beyaz buğday unundan yapılmıştır ve elyaf oranı çok azdır. Fırında ekmek veya başka tür unlu yiyecekler yaparken ince veya kaba elenmiş kepekli buğday kullanın. Elenmemiş doğal pirinç (basmati pirinç) kullanın, makarna, bulgur ve kuskusların tam kepekli türlerini tercih edin. Günde 5 kez sebze ve meyve yemek gerekir. Bu tür besinleri günde 5 kez yiyin. Günde 3 kez sebze, 2 kez de meyve veya çilek/böğürtlen türlerinde porsiyonlar yiyin. Sebzeleri çiğ, haşlanmış veya ızgarada pişirilmiş olarak yiyin, konserve edilmiş veya dondurulmuş sebzeleri de yiyebilirsiniz. Salatalar yararlıdır, yemeklerde (tabuli, fatuş, çoban ve ezme salataları gibi) salata türleri yemeniz iyi ve yararlı olur. Dikkat edin! Fatus salatasi yaparken fazla ekmek ve tabuli yaparken fazla bulgur/couscous kullanmayin cunku bu kan sekerinizi hizli bir sekilde yukseltebilir. 1 porsiyon meyve veya 1 porsiyon çilek/böğürtlen türleri derken kastedilen miktar bir avuç içini dolduracak kadardır. Taze veya dondurulmuş meyveler yenebilir. Dikkat edin! 1 porsiyon kuru yemiş derken de taze hallerindeyken bir avuç içini dolduracak kadar bir miktar düşünülmektedir. Baklagiller yararlıdır, haftada en az 2 kere fasulye, bezelye veya mercimek yiyin. Yağlar Az yağlı olan et ve süt mamüllerini seçin, daha çok balık ve bitkisel besinler tüketin. Dikkat edin! Haftada adam başına en fazla ½ kilo kırmızı et yiyin. Örneğin köfte veya kibbe denilen etli içli köfte yaparken yağlı et kıymaları yerine karbonadedeig denilen bir çeşit yağsız köfte kıyması kullanın. Kırmızı et yerine tavuk, piliç, hindi gibi beyaz etleri tercih edin. Haftada birkaç kere uskumru, somon, alabalık ve ringa balığı gibi yağlı balıklar yiyin.
Yağda kızartılmış sambusek denilen çiğ böreği, falafel denilen nohut köftesi, kibbe denilen etli içli köfte, rıkakat denilen peynir böreği / sigara böreği, kalamar tava gibi yemekleri ve kızartmaları azaltın. Az yağlı peynirleri (az yağlı olan kaşar peyniri, beyaz peynir, hellim peyniri, kaşkaval peyniri ve az yağlı tereyağ peyniri türlerini) tercih edin. Az yağlı sütleri ve ekşi süt mamüllerini (çok az yağlı süt, yağsız süt, % 1 oranında yağ içeren kesam peyniri gibi ürünleri) tercih edin. Yoğurtlardan % 10 un altında yağ içerenleri, örneğin katıksız doğal yoğurtları yiyin. Hayvansal katı yağlardan [tereyağ / sadeyağ gibi) kaçının. En iyisi bitkisel sıvı yağlardır. Bezelye ve fasulye yemeklerine ve ezmelerine (örneğin etli fasulye, loubie bi zeit denilen soğanlı yeşil fasulye, kuru fasulye ve etli nohut gibi yemeklere) az miktarda yağ koyun. Fındık fıstık ve ceviz türü yemişler, avokado meyvesi ve zeytinler elverişli sayılan doymamış yağlar ihtiva eder. Ama bu sınırsız bir şekilde yenebilecekleri anlamına gelmez, çünkü bu besinlerde çok fazla kalori vardır ve bu nedenle için insan çok kilo alabilir. Tatlılar Çok yağlı ve şekerli olan (baklava, lokma, revani, uvaymat denilen şerbetli hamur tatlısı, tamriyeh denilen kızartılmış hamur tatlısı, helva ve kadayıf gibi) Arap ve Türk tatlılarını kısıtlı tutun. Tatlıların üstüne erimiş şeker sosları / şerbet falan koymayın. Çerez türü ve yemekler arası yenen hafif yiyecekler Bisküviler (örneğin Mariekjeks diye adlandırılan bisküvi türü) genellikle beyaz buğday unu, çok fazla şeker ve sağlıksız yağlar içerir. Bu nedenle daha çok kepekli, kaba unlu ve az şekerli olan türleri tercih edin. Paketlerinin üstünde nøkkelhullsmerket denilen anahtar deliği ibaresi bulunan yiyecekleri tercih edin, çünkü bu ürünlerin içindeki tuz, şeker ve yağ oranları çok azdır ve aynı zamanda elyaf açısından zengindirler.
Kendiniz hamur işi yaparsanız, şeker ve yağı azaltabilir ve kepekli un kullanırsınız. Tuz tansiyonu etkiler. Sofrada tuz bulundurmayın. Hazır yemeklere dikkat! Her zaman ürünün hangi maddeler içerdiğini gösteren bildirime bakın. En yukardaki üründe en çok olandır. İçecekler Doğal su, maden suyu veya sodasını ve icabı halinde şekersiz gazoz ve kola türlerini tercih edin. Çayınızı şekersiz için veya tatlandırıcı suni şeker kullanın. Alkollü içecekler (özellikle bira ve tatlı şaraplar) kan şekerini etkiler. Insülin kullanmanız gerekiyorsa fazla alkol içmemeye ve gece yatmadan önce de yemek yemeğe dikkat etmeniz gerekir. Dikkat edin! LITE ØL denilen bira türlerinde de normal biralar kadar alkol vardır, fakat bu ürünler daha az kalori ve karbohidrat içerdikleri için normal biralara nazaran daha iyi bir seçenektir.
Oruç tutma ve diyabet Oruç tutmak istiyorsanız, oruç ayı öncesindeki dönemde kan şekerinizin ayarda tutulması, ilaçlarınızın doğru düzgün kullanılmış olması ve dengeli bir gıda rejimi uygulamış olmanız çok önemlidir. Kan şekeri oranınızı daha sık kontrol etmeniz gerekebilir. Bu konuyu doktorunuzla veya diyabet uzmanı hemşireyle ele almanız gerekir. Orucunuzu bir çorba (örneğin harira çorbası denilen bir etli sebze çorbası) içerek bozun, bu size enerji verecek sıvı ihtiyacınızı gidermeye başlayacaktır. Çok sıvı için, 2 litre kadar içebilirsiniz, en iyisi su içmektir. Doğal su, maden suyu veya sodası, icab ederse de şekersiz gazoz veya kolayı tercih edin. Şekerli çaydan kaçının. Bir tabaklık dengeli öğün modelini uygulayın, karnınızı 1/4 oranında et/tavuk/balık, 1/4 oranında pilav/patates/kuskus/bulgur, 1/2 oranında sebze yiyerek doyurun. Yağda kızartılmış sambusek denilen çiğ böreği, falafel denilen nohut köftesi, kibbe denilen etli içli köfte, rıkakat denilen peynir böreği / sigara böreği, kalamar tava gibi yemekleri ve kızartmaları azaltın. Çok yağlı ve şekerli olan (baklava, lokma, revani, uvaymat denilen şerbetli hamur tatlısı, tamriyeh denilen kızartılmış hamur tatlısı, helva ve kadayıf gibi) Arap ve Türk tatlılarını kısıtlı tutun. Tatlıların üstüne erimiş şeker sosları / şerbet falan koymayın. Haşlanmış olan veya ızgarada yapılmış olan (örneğin köfte, şiş, tavuk, piliç ve kibbe mişviye denilen etli soğanlı içli köfte gibi) yemekleri, az miktarda sıvı yağ konarak yapılmış olan bezelye veya fasulye yemeklerini ve ezmelerini (örneğin etli fasulye, loubie bi zeit denilen soğanlı yeşil fasulye, kuru fasulye ve etli nohut gibi) ve salataları (örneğin tabuli, fatuş, çoban ve ezme salatalarını) tercih edin. Ramazan ayı boyunca aşırı miktarda yemekler yemek kan şekerinizi yükseltebilir ve kilo almanıza yol açabilir.
Özel yemek ve ziyafetler (düğün, eğlence ve doğum günü partileri) Diyabet hastası olsanız bile bu tür eğlence ve kutlamalara katılabilirsiniz, ama yapacağınız yemek seçimlerine dikkat edin ve bu yemeklerin kan şekerinize nasıl bir etki yapacağını hesaba katın. Bir tabaklık dengeli öğün modelini uygulayın, karnınızı 1/4 oranında et/tavuk/balık, 1/4 oranında pilav/patates/kuskus/bulgur, 1/2 oranında sebze yiyerek doyurun. Unutmayın ekmek yerseniz bu da tabağınızda 1/4 oranında, pilav/patates/kuskus/bulgur gibi hesaplanmalıdır. Yağda kızartılmış sambusek denilen çiğ böreği, falafel denilen nohut köftesi, kibbe denilen etli içli köfte, rıkakat denilen peynir böreği / sigara böreği, kalamar tava gibi yemekleri ve kızartmaları azaltın. Çok yağlı ve şekerli olan Arap ve Türk tatlılarını (baklava, lokma, basbusa, uvaymat, tamriye, helva ve kadayıf gibi tatlıları) kısıtlı miktarda yiyin. Tatlıların üstüne erimiş şeker sosları / şerbet falan koymayın. Puding türü tatlıları (sütlaç, riz bi halib denilen Lübnan usulü sütlaç gibi tatlıları) veya meyveleri tercih edin. Haşlanmış veya ızgarada yapılmış (örneğin köfte, şiş, tavuk, piliç, kibbe mişviye denilen etli soğanlı içli köfte gibi) yemekleri, az sıvı yağ konarak yapılmış olan bezelye veya fasulye yemeklerini ve ezmelerini (örneğin humus, etli fasulye, kuru fasulye ve etli nohut gibi) ve salataları (örneğin tabuli, fatuş, çoban ve ezme salatalarını) tercih edin. İçecekler: Doğal su, maden suyu veya sodasını ve icabı halinde şekersiz gazoz ve kola türlerini tercih edin. Çayınızı şekersiz için veya tatlandırıcı suni şeker kullanın. Alkollü içecekler (özellikle bira ve tatlı şaraplar) kan şekerini çok etkiler. İnsülin kullanmanız gerekiyorsa fazla alkol içmemeye ve gece yatmadan önce de yemek yemeğe dikkat etmeniz gerekir. Dikkat edin! LITE ØL denilen bira türlerinde de normal biralar kadar alkol vardır, fakat daha az kalori ve karbohidrat içerdikleri için bu ürünler normal biralara nazaran daha iyi bir seçenektir. Diyabet hastalığınızı en iyi nasıl kontrol altında tutabileceğinizi, özel yemek ve ziyafetlerde ne gibi yemek seçimleri yapabileceğinizi, beslenme uzmanı bir klinik fizyologla görüşüp, tartışın.
Bedensel faaliyet Bedensel faaliyetler açısından fazla aktif olmayanların, hergün yarım saat kadar aşırıya kaçmadan orta yoğunlukta bir bedensel aktivite yapmaları tavsiye olunur. Bu idmanları yaptıktan sonra nefes nefese kalmak önemlidir. Düzenli bir şekilde yapılan bedensel faaliyetlerin kan şekerinin ayarda tutulmasına çok büyük etkisi olur. Bu idmanlar aşağıdaki yönlerden yararlı olur: kan şekeri daha iyi ayarlanır insülin daha iyi tesir gösterir kilo verilir vücuttaki yağ oranı değerleri ve tansiyon düzelme gösterir kalp ve damar hastalıklarından daha iyi korunmuş olursunuz adele, iskelet ve eklemleriniz daha sağlıklı bir hale gelir. Bedensel faaliyetleri ne oranda, ne kadar ve nasıl yapacağınız konusunda doktorunuzla görüşüp, tartışmayı unutmayın.
Diyabet hastalığı hakkında gerçek dışı söylentiler Sizin rahatsızlığınız hafif türden bir diyabet hastalığı olabilir derler. Hayır bu doğru değildir: İnsan ya diyabet hastasıdır ya da değildir. Diyabet hastalığı tamamen tedavi edilebilir ve bu hastalıktan kurtulabilirsiniz derler. Hayır bu doğru değildir: Hastalık kontrol altında tutulabilir, ama hastalığı tamamen geçirecek bir tedavi kürü yoktur. Bir çok tedavi yöntemi mevcuttur ve size en uygun gelecek olanı siz ve doktorunuz birlikte görüşüp, kararlaştırırsınız. Diyabet hastası olanlar idman yapmamalıdır derler. Hayır bu doğru değildir: Bedensel faaliyet çok yararlı ve önemlidir, başka yararlarının yanısıra kan şekerini kontrol altında tutabilmek açısından çok önemlidir. Çok fazla şeker tüketmek diyabete yol açar derler. Hayır bu doğru değildir: fazla kilolu olmak 2. tip diyabet hastalığına yakalanma riskini arttırır. Diyabet hastası iseniz şekerli gıda maddeleri yiyemezsiniz derler. Hayır bu doğru değildir: Mümkün olduğu kadar az şeker tüketin. Bu husus özellikle şeker ilacı kullanıyorsanız çok önemlidir. Diyabet olanların gıda rejimi çok katıdır ve özel yemekler yemeniz gerekir derler. Hayır bu doğru değildir: Herkese tavsiye edilen sağlıklı besinleri yiyebilirsiniz, fakat yediklerinizin miktarına ve öğünlerinizin hangi sıklıkta olması gerektiğine dikkat ve özen göstermeniz gerekir. Kahverengi şeker beyaz şekerden daha iyidir derler. Hayır bu doğru değildir: Her ikisi de, yani hem esmer şeker, hem de beyaz şeker kan şekerini yükseltir ve diyabet hastası olanlara tavsiye edilmez. Tatlandırıcı suni şekerler tehlikelidir derler. Hayır bu doğru değildir: Yiyecek ve içeceklere konan tatlandırıcı suni şekerler tehlikeli değildir. Diyabet hastalarının doğal şeker yerine tercihen bu ürünleri kullanmaları tavsiye olunur. Ancak bunların 3 yaşından küçük çocuklara verilmemesi gerekir. Diyabet hastasıysanız araba kullanamazsınız derler. Hayır bu da doğru değildir: Normal arabaları kullanabilirsiniz, ehliyetler genellikle 5 yıllık bir süre için geçerli olarak verilir ve 5 yılda bir yenilenir. İlaç kullanan bir diyabet hastasıysanız, kişisel beyan belgenizle doktor raporunuzu önceki adı Trafik Müffettişliği [Biltilsynet] olan Trafik Şubesine vermeniz gerekir.