TURKMIA 10 Proceedings 7 VII. Ulusl Tıp Bilişimi Kongresi Bildirileri Mobil Uygulmlr ile Kişiye Özel Sğlık Uygulmlrın Bir Örnek; Diyet Şengül Sngu TALAK, Müge ÖZYURT, Gözde ŞAHİN Ahmet ŞAHİN Beslenme ve Diyet Uzmnı, Acıbdem Sğlık Grubu, İstnbul b Aile Hekimliği Uzmnı, Acıbdem Üniversitesi, İstnbul c Üroloji Uzmnı, Acıbdem Üniversitesi, İstnbul c, Efe ONGANER, b An Exmple for Personlized Helth Applictions with Mobile Devices; Diet Abstrct: Obesity hs rose in incidence nd disese lod. To mnge such problem, personlized mobile solutions to mobile devices re essentil. Acıbdem-TurkcellDiet Pckge softwre structure works on VASGATEWAY product of Done. This enbles SMS, MMS messging, hyperlink messging nd pricing for developing mobile solutions. Therefore, pplictions re under multi-lyer structure nd lyer is plced between the opertor nd the ppliction. The pckge hs been developed with JAVA pplictions nd to rech high number users windows bsed servers with multi-thred usge hs been preferred. The diet progrm includes personlized weight nd dily clorie trgets, diet progrm for living style, helthy eting dvices, expert videos, gol follow-up, motivtions messges, revision of progrm ccording to performnce nd overll protection of weight. The selection of end-users hs been done by Turkcell mrketing tem. Sex, ge, loction, budget for gsm services hs been considered with follow up SMS nd MMS messging. Our min im with the progrm is weight loss, chnge of hbits nd protection of lost weight. The process strts with clcultion of energy needs, development of diet lists to need, forwrding of dily menus, delivery of helth eting hbits by SMS nd MMSs well s motivtions messges. Since dily energy needs differ with sex, ge, height, weight nd life style; these informtion re tken by SMS nd Body Mss Index (BMI) nd dily clorie needs re clculted. Afterwrds, dily informtions nd dvices re forwrded, followed by 3 SMS with menu informtion nd 1 SMS with dvieces. This prt of the progrm includes 109 000 users. Out of this group tht hs presumptive obesity dignosis nd those out of the excluding criteri (BMI>35, BMI<19, chronic disesed, pregnnts nd brest-feeders, younger thn 17 nd older thn 70) weight mngement nd weekly helthy eting dvices nd differing diet dvices long with motivtions messges re forwrded by video messging. This group included 1200 users. One of our primry objectives for obesity nd physicl ctivity issues to the community is to develop trining progrms to prctice, prepre trining mterils nd hve it rech the trget udience. Afterwrds, we im to ssess our study in terms of helth indictors.
8 Key Words: Obesity; Personl Helth; Multilyered rchitecture. Özet: Günümüzde obezitenin görülme sıklığı ve berberinde getirdiği hstlık yükleri giderek rtmktdır. Bu boyuttki bir sorun krşısınd kişiye özelleştirilmiş çözümlerin etkin olduğu bilinmekte ve en önemli rç mobil çözümler ve kişisel cihzlr ulşım olrk görülmüş ve Turkcell ile bir proje geliştirilmeye bşlnmıştır. Acıbdem-Turkcell Diyet Pketinin yzılım lt ypısı, Done firmsını sunduğu VASGATEWAY ürünü; GSM opertörlerinin sunduğu SMS lımı, MMS lımı, SMS gönderimi, Link gönderimi, MMS gönderimi ve ücretlendirme gibi temel GSM fonksiyonlrını kullnrk mobil uygulmlr geliştirmeyi sğlmktdır. Böylece uygulmlr çok ktmnlı bir mimri de yzılrk, opertör lt ypısının teknik detylrı ile uygulmnın kurgu detylrı rsın bir ktmn konulmsı sğlnmktdır. Uygulm, Jv teknolojileri kullnılrk geliştirilmiş ve yüksek kullnıcı syılrının desteklenmesi için multi-thred kullnımı ile windows tbnlı sunuculrd çlışmktdır. Diyet progrmınd kişiselleştirilmiş kilo ve günlük klori hedef tespiti, yşm trzınız uygun diyet progrmı, sğlıklı beslenme önerileri, uzmn videolrı, hedef tkibi, motivsyon mesjlrı, diyet progrmının performns göre revizyonu ile birlikte sğlıklı kiloyu korum progrmı tsrlnmıştır. Son kullnıcılrın seçiminde Turkcell pzrlm ekibi ktif rol oynmktdır. Cinsiyet, yş, loksyon, ylık GSM servislerine yrıln bütçe gibi fktörler göz önüne lınrk kullnıcılr tnıtım SMS ve MMS üzerinden ypılmktdır. Bu progrmdki mcımız ğırlık kybı, dvrnış değişikliği ve verilen kilonun korunmsını sğlmktır. Süreç; enerji ihtiycının hesplnmsı, ihtiyc yönelik diyet listelerinin belirlenmesi, öğünlük menülerin gönderimi, SMS ve MMS yolu ile sğlıklı beslenme önerilerinin verilmesi ve vücut ğırlığı tkiplerine yönelik motivsyon ve bilgilendirme mesjlrını içermektedir. Günlük enerji ihtiyçlrı, cinsiyet, yş, boy / kilo ve yşm stillerine göre frklılık gösterdiği için bu bilgiler SMS yoluyl lınrk Beden Kitle İndeksi(BKİ) ve günlük lınmsı gereken klori miktrı hesplnıyor. Ve hemen bir sonrki günün öğün ve r öğünleri ile sğlıklı beslenme önerisi verilmeye bşlnıyor. Her gün 3 SMS ile bir sonrki günün menü önerilerini ve 1 SMS ile sğlıklı beslenme önerisi gönderilmektedir. Şu nd ktif 109 000 ktılımcı bulunmktdır. Bu grup içerisinden de obezite tnısı düşünülen ve dışlm kriterlerine (BKI si 35 in üzerinde ve 19 un ltınd olnlr, kronik hstlığı olnlr, gebe ve emzikliler, 17 yş ltı ve 70 yş üzeri olnlr) uymyn bireylere de kilo tkibi ile birlikte hftlık sğlıklı beslenme önerisi ve diyetisyenlerden yş ve kiloy göre değişen, diyet içeriği ve motivsyon mesjlrı değişen öneriler içeren video gönderimi ypılmktdır. Bu grupt d ktif 1200 ktılımcı bulunmktdır. Öncelikli hedeflerimizden biri obezite ve fiziksel ktivite konulrınd toplum yönelik eğitim progrmlrı geliştirerek uygulmk, eğitim mterylleri hzırlmk ve hedef kitleye ulşımını ve kullnılırlığını sğlmktır. Ardındn çlışmmızı sğlık göstergeleri çısındn değerlendirmeyi hedeflemekteyiz. Anhtr Kelimeler: Obezite; Kişisel Sğlık; Çok Ktmnlı Mimri 1. Giriş Ulusl sğlık politiklrının n hedefi bireylerin sğlığının korunmsı ve geliştirilmesidir. Bu hedefe ulşmk için, sğlık sektörünün sunduğu hizmetlerin ynı sır sektörler rsı işbirliği içinde geliştirilen politiklrın izlenmesi gereklidir. Ayrıc, bireyin kendi sğlığının frkınd olmsı, kendine sunuln hizmetlerden yrrlnmyı bilmesi ve olumlu yönde dvrnış değişikliği geliştirmesidir. Obezite, sğlığı bozck ölçüde yğ dokulrınd norml vey şırı miktrd yğ birikmesidir ve mutlk tedvi edilmesi gereken bir hstlıktır. Obezitenin 1990 den günümüze 2 kt rttığı düşünülmekte ve son 30 yıldki rtış bir slgın hstlığ benzetilmektedir. Düny Sğlık Örgütü ne göre 2015 senesinde yklşık 2,3 milyr
9 yetişkin yüksek kilolu, 700 milyon kişinin ise obez olmsı bekleniyor. Obezite ile mücdelede linmsı gereken temel önlemlerin bşınd beslenme ve fiziksel ktivite konulrınd toplumun bilinçlendirilmesi, bilgi düzeyinin rttırılmsı gelmektedir. Bu boyuttki bir sğlık sorunu krşısınd kişiye özelleştirilmiş çözümlerin etkin olduğu bilinmektedir. Kişiye özel çözümleri sğlmd en önemli rç mobil çözümler ve kişisel cihzlr ulşım olrk görülmüştür. Bu nedenle de bir mobil opertör ile kıs metin mesj iletimi yolu ile işleyecek bir "Diyet Progrmı" tsrlnmıştır. 2. Gereç ve Yöntem Acıbdem-Turkcell Diyet Pketinin yzılım lt ypısı, Done firmsını sunduğu VASGATEWAY ürünü; GSM opertörlerinin sunduğu SMS lımı, MMS lımı, SMS gönderimi, Link gönderimi, MMS gönderimi ve ücretlendirme gibi temel GSM fonksiyonlrını kullnrk mobil uygulmlr geliştirmeyi sğlmktdır. Böylece uygulmlr çok ktmnlı bir mimri de yzılrk, opertör lt ypısının teknik detylrı ile uygulmnın kurgu detylrı rsın bir ktmn konulmsı sğlnmktdır. Uygulm, Jv teknolojileri kullnılrk geliştirilmiş ve yüksek kullnıcı syılrının desteklenmesi için multi-thred kullnımıile windows tbnlı sunuculrd çlışmktdır. Diyet Pketi Dones Vsgtewy Turkcell Şekil 1-Projenin Mimri Ypısı Diyet pketinde, yrıc Acıbdem Sğlık grubu uzmnlrı trfındn hzırlnn videolr, mobil formt uygun olrk biçimlendirilmişlerdir. Bu videolr Turkcell sunuculrı üzerinden gerçek zmnlı veri kışı (Streming) teknolojisi kullnılrk, 3G hızınd son kullnıcıy sunulmktdırlr. Kullnıcılr videonun tmmının telefonlrın yüklenmesini beklemeden izlemeye bşlybilmektedirler. Son kullnıcılrın seçiminde Turkcell pzrlm ekibi ktif rol oynmktdır. Cinsiyet, yş, loksyon, ylık GSM servislerine yrıln bütçe gibi fktörler göz önüne lınrk kullnıcılr tnıtım SMS ve MMS üzerinden ypılmktdır. Cinsiyet, yş, şehir, ylık GSM servislerine yrıln bütçe gibi fktörler göz önüne lınrk kullnıcılr tnıtım SMS ve MMS üzerinden ypılmktdır. Bu progrmdki mcımız ğırlık kybı, dvrnış değişikliği ve verilen kilonun korunmsını sğlmktır. Süreç; enerji ihtiycının hesplnmsı, ihtiyc yönelik diyet listelerinin belirlenmesi, öğünlük menülerin gönderimi, SMS ve MMS yolu ile sğlıklı beslenme önerilerinin verilmesi ve vücut ğırlığı tkiplerine yönelik motivsyon ve bilgilendirme mesjlrını içermektedir. Günlük enerji ihtiyçlrı, cinsiyet, yş, boy / kilo ve yşm stillerine göre frklılık gösterdiği için bu bilgiler SMS yoluyl lınrk Beden Kitle Indeksi(BKİ) ve günlük lınmsı gereken klori miktrı hesplnıyor. Ve hemen bir sonrki günün öğün ve r öğünleri ile sğlıklı beslenme önerisi verilmeye bşlnıyor.
10 Şekil 2-Beslenme Öğeleri 3. Bulgulr Her gün 3 SMS ile bir sonrki günün menü önerilerini ve 1 SMS ile sğlıklı beslenme önerisi gönderilmektedir. Şu nd ktif 109 000 ktılımcı bulunmktdır. Bu grup içerisinden de obezite tnısı düşünülen ve dışlm kriterlerine (BKI si 35 in üzerinde ve 19 un ltınd olnlr, kronik hstlığı olnlr, gebe ve emzikliler, 17 yş ltı ve 70 yş üzeri olnlr) uymyn bireylere de kilo tkibi ile birlikte hftlık sğlıklı beslenme önerisi ve diyetisyenlerden yş ve kiloy göre değişen, diyet içeriği ve motivsyon mesjlrı değişen öneriler içeren video gönderimi ypılmktdır. Bu grupt d ktif 1200 ktılımcı bulunmktdır. 4. Trtışm Sğlığın korunmsı ve geliştirilmesinde dogru beslenme lışknlıklrının kznılmsı, hreketli bir yşm trzının benimsenmesi son derece önemlidir. Yşmın en temel gereksinimlerinden oln beslenme, nne krnındki bebeğin sğlığındn yşlılık dönemindeki kişinin sğlığın kdr tüm yş gruplrını ve yşm klitelerini etkileyen en önemli fktörlerden birisidir. Ülkemizde yetersiz ve dengesiz beslenmeye bğlı önemli sğlık sorunlrı bulunmktdır. Bebeklerde ve okul öncesi çocuklrd protein-enerji mlnütrisyonu, çeşitli vitmin yetersizlikleri (D vitmini yetersizliği, demir nemisi vb.), zyıflık, şişmnlık,, bsit gutr ve yygın diş çürükleri, yetişkinlerde şişmnlık, şeker hstlığı, hipertnsiyon ve klp dmr hstlıklrı bunlrdn bir kçıdır. Çğımızın en büyük sglık problemlerinden biri oln obeziteden korunmd devlete ve bireylere frklı sorumluluklr düşmektedir. Devlet, obezite ile mücdeleye yönelik etkin ve yygın politiklr geliştirerek, doğru bilgi kynklrı ve çeşitli imkânlr sğlyrk toplumu ve bireyleri sğlıklı bir hyt trzın teşvik etmeli, bireyler ise hizmetleri tlep etmeli, devletin sğldığı imkânlrdn yrrlnmlı, yeterli ve dengeli beslenme ile düzenli fiziksel ktivite lışknlıklrını kzndıklrı bir hyt trzını benimsemelidirler.
11 Öncelikli hedeflerimizden biri obezite ve fiziksel ktivite konulrınd toplum yönelik eğitim progrmlrı geliştirerek uygulmk, eğitim mterylleri hzırlmk ve hedef kitleye ulşımını ve kullnılırlığını sğlmktır. Ardındn çlışmmızı sğlık göstergeleri çısındn değerlendirmeyi hedeflemekteyiz. 4. Kynkç [1] Türkiye Obezite ile Mücdele ve Kontrol Progrmı 2010-2014, T. C. Sğlık Bknlığı. Temel Sğlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 2010. [2] Türkiye Klp ve Dmr Hstlıklrını Önleme vekontrol Progrmı, Risk Fktörlerine Yönelik Strtejik Pln ve Eylem Plnı, Sğlık Bknlığı Temel Sğlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankr, 2008. [3] Obesity: Preventing nd mnging the globl epidemic: Report of WHO Consulttion on Obesity, Genev, 3-5 June, 1997. [4] Field A.E., Brnoy J ve Colditz G.A. Obezitenin Epidemiyolojisi, Sğlık ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri (Editörler Thoms A.Wdden ve Albert J. Stunkrd, Çevirmenler: Sçıkr A ve Yılmz A.) Obezite Tedvi El Kitbı, s.3-18, 2003. [5] Hfeez-Big A, Gururjn R. Key Common Determinnts for Adoption of Wireless Technology in Helthcre for Indi nd Pkistn: Development of conceptul model. Stud Helth Technol Inform. 2010;160:342-6 Sorumlu Yzrın Adresi Dyt. Şengül Sngu TALAK, Acıbdem Kdıköy Hstnesi. Tekin sokk No: 8 Acıbdem Kdıköy İstnbul. E-post: senguls@sg.com.tr