İzleme, Raporlama ve Doğrulama (İRD) Çimento Pilot Çalışmaları 19 Şubat 2016, Anemon Otel, Ankara Engin Mert Karbon Yönetim Müdürü
İçerik Yapılan Çalışmalar İzleme Planı Süreci İzleme ve Emisyon Raporu Hazirlama Süreci Doğrulama Süreci Veri Akış Diyagramı Risk Analizi Diğer Tesislere Öneriler Yetkili Otoriteye ve Sürece Dair Öneriler
Life Enerji ve FutureCamp Ortaklığı Life enerji; MRV ile ilgili olarak: Bakanlık kapasitesinin geliştirilmesi, izleme planı kılavuzunun yazımı, çevrimiçi sistemin tasarlanması, izleme ve raporlama eğitimleri verilmesi hizmetlerini vermiştir. PMR kapsamında Emisyon Ticaret Sisteminin Türkiye ye Uygunluğunun Değerlendirilmesi projesi yerel danışmanı olarak hizmet vermektedir. Gönüllü karbon piyasasında 50nin üzerinde projeye karbon azaltımlarının sertifikalandırılması hizmeti vermektedir. FutureCamp Climate GmbH ise 2003 yılından beri Avrupa Emisyon Ticaret sisteminde pek çok sektörün emisyonlarının izlenmesi ve ticarete konu olan emisyonların takibi konusunda hizmet vermektedir.
Yapılan Çalışmalar 1. İzleme planlarının hazırlanması süreci; Saha ziyaretlerinin gerçekleştirilmesi Tesis sınırlarının çizilmesi İzleme yönteminin ve kaynak akışlarının belirlenmesi İzleme planın onaya sunulması Prosedürlerin ve risk analizlerinin hazırlanması 2. İzleme ve emisyon raporu süreci; Tesislere özel veri kayıt şablonlarının oluşturulması Prosedürlere uygun bir şekilde verilerin izlenmesine dair tesislerle iletişime geçilmesi Tesislerden verilerin alınması ve emisyon raporlarının oluşturulması 3. Doğrulama süreci; Doğrulayıcıların bulgularına cevap verilmesi Bulunan eksiklerin giderilmesi yönünde tesislere destek verilmesi Emisyon Raporlarının doğrulanması
Deneyimler - İzleme Planı Süreci - 1 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Tesis kapsamının belirlenmesi Yöntem A karbonat ve organik karbon analizi Yöntem B klinker verisinin belirlenmesi AB kılavuzları ve tecrübesi Hammadde girdisinde toplam karbon analizinin yapılması ve kaynak akış sayısının azaltılması Madde 19(3) uyarınca farin/klinker oranın kullanılması Çevre izinleri, kapasite raporu ve İR tebliği arasında paralellik kurulması Analizlerde kullanılabilecek laboratuvarlara açıklık getirilmesi - Yöntem A ya geçilmesinin değerlendirilmesi - Farin/klinker oranın doğruluğu ile ilgili araştırma yapılması
Deneyimler - İzleme Planı Süreci - 2 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Hesaplama faktörlerinin analizi ve standart değerler Tesislerin kendi laboratuvarlarını kullanması ve yılda bir kez karşılaştırma analizi - Analizlerde kullanılabilecek laboratuvarlara açıklık getirilmesi - Kılavuzlara standart değerlerin eklenmesi Biyokütle kaynak akışları AB kılavuzları ve tecrübesi Biyokütle ile ilgili kılavuzların yayınlanması Yakılan atıkların ve miktarlarının değişmesi Atıklar için kaynak akışlarının gruplandırılması ve gerekli açılamaların emisyon raporunda yapılması Atıklarla ilgili kılavuzların ve standart değerlerin yayınlanması
Deneyimler - İzleme Planı Süreci - 3 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Belirsizlik analizi yapılırken cihaz/stok belirsizliklerinin eksikliği Teknik olarak elverişli olmama durumu İhtiyatlı tahminler ya da benzer cihazların belirsizliğinin kullanılması Maliyet analizi yapılarak teknik olarak uygun olmama argümanı geliştirildi Belirsizlik ile ilgili kılavuzların yayınlanması Konuyla ilgili netleştirilmiş açıklamaların kılavuzlara eklenmesi Prosedürlerin ve risk analizlerinin oluşturulması Tesislerde halihazırda bulunan prosedürlere göndermeler yapıldı Tesislerin sera gazı yönetimi özelinde prosedürlerini ve risk analizlerini oluşturması
İzleme ve Emisyon Raporu Hazırlama Süreci Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Verilerin takibi Veri akış prosedürlerinin oluşturulması Tesislerin veri akış prosedürlerini ve sorumlulukları netleştirmesi Verilerin kaydı Verilerin güvenirliliği Tesislere özel hesap dokümanlarının oluşturulması Emisyon raporuna girilen verilerin kanıtlarının saklanması Tesislerin her bir kaynak akışı verileri için emisyon raporundan ayrı hesap dokümanı oluşturması Tesislerin her bir verinin kaydını tutması ve çapraz kontrol yollarını araştırması
Doğrulama Süreci - 1 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Doğrulama saha ziyaretlerinin kısa olması Saha ziyareti sonrasında çeşitli ortamlarda görüşmeler yapılması Doğrulayıcı saha ziyaretlerine önem verilmesi, verilerle ilgili tüm kanıtların sahada teslim edilmesi Doğrulama sürecinde yaşanan iletişim kopukluğu Doğrulayıcının bulgularının tesisler tarafından anlaşılması Saha ziyareti sonrasında çeşitli ortamlarda görüşmeler yapılması Bulgular tesislerle ve doğrulayıcılarla yapılan birebir görüşmelerle açıklığa kavuşturuldu Doğrulayıcılar ve tesisler için doğrulama kılavuzları ve kontrol listelerin hazırlanması Saha ziyareti sonrası süreçlerin açıklığa kavuşturulması
Doğrulama Süreci - 2 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Verilerin kanıtlanması Doğrulayıcılara çapraz kontrol yapabilecekleri ek bilgiler ve kanıtlar sunuldu Tesislerin emisyon raporu ile birlikte kanıtlarını sunması Veri boşlukları Veri akış prosedürleri Veri boşluklarını gidermek için ihtiyatlı yöntemler ve AB kılavuzları kullanıldı Tesislerin açık ve net bir şekilde veri takibi için prosedürlerini oluşturması Tesislerin veri boşluğu için prosedür hazırlaması ve risk analizinde de önlemlerini belirtmesi Tesislerin açık ve net bir şekilde veri takibi için prosedürlerini oluşturması
Doğrulama Süreci - 3 Konu Getirilen Çözüm Geleceğe Yönelik Tavsiye Yöntem B farin/klinker oranı kullanımının doğrulanamaması Tesisler Yöntem B den A ya geçtiler ya da klinker verilerini stok ve satılan çimento üzerinden ulaştılar Bu konuya yönelik bilir kişi araştırması yapılması ve yöntemden kaynaklı belirsizliklerin ortaya konulması Doğrulama sürecinin yeni oluşu Tesislere bu konuda bilgilendirmeler yapıldı Doğrulama süreçleri ile ilgili kılavuzların oluşturulması Risk analizi AB kılavuzları Tesislerin sera gazı emisyonu hesabını etkileyecek risklerin ve önlemlerinin tanımlanması
Veri Akış Diyagramı* *Kaynak: ÇŞB doğrulayıcı eğitimleri
Risk Analizi* *Kaynak: ÇŞB doğrulayıcı eğitimleri
Diğer Tesislere Öneriler - 1 Verilerin güvenilirliği; Verilerin kanıtlarının ve çapraz kontrol opsiyonlarının kayıtlarının tutulması Emisyon raporundan ayrı bir emisyon hesap dokümanının bulunması Veri akış ve veri boşluğu prosedürlerinin açık ve net olması Sorumlulukların tanımlanması Faaliyet verilerinin sağlandığı cihazların belirsizlik eşiğini sağladığından emin olunması Risk analizinde sera gazı hesabını etkileyebilecek risklerin ve önlemlerin tanımlaması
Diğer Tesislere Öneriler - 2 Doğrulama süreci; Doğrulama saha ziyaretine önem verilmesi Mümkünse saha ziyareti öncesi doğrulayıcılar ile çalışmaya başlanması, dokümanların doğrulayıcılara iletilmesi Mümkünse iletilen dokümanlar ışığında doğrulayıcıların ilk görüşlerinin alınması Saha ziyareti sonrası teslim edilen belgeler ve eksik belgeler listesinin oluşturulması Verilerin saha ziyaretinde doğrulanması için çalışılması
Yetkili Otoriteye ve Sürece Dair Öneriler Mevcut kılavuzların güncellenmesi Belirsizlik, prosedürler, tesis kapsamı, risk analizi, teknik olarak uygunsuzluk Ek kılavuzların yazımı; Doğrulama süreçleri, doğrulayıcı el kitabı, yetkili otorite-doğrulayıcı-tesis ilişkilerinin tanımlanması Yöntem B Farin/klinker oranı için veri güvenirliliği çalışmalarının yapılması Analiz yapabilecek laboratuvar standartlarının açıklığa kavuşturulması
İlginiz için teşekkür ederim Engin Mert Karbon Yönetim Müdürü engin.mert@lifenerji.com T: (0312) 481 21 42 F: (0312) 480 88 10