VİTAMİN D DÜZEYİ NE OLMALI PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı
D vitamini eksiklik düzeyleri Lips et al. Clinical Endocrinology, 2010 DURUM 25 OH D Düzeyi (ng/ml) D vitamini eksikliği < 20 D vitamini yetersizliği 20-29 D vitamini ideal düzeyi 30-40 D vitamini yeterli düzeyi 30-125 D vitamini entoksikasyonu > 150-200 Pilz et al. Clinical Endocrinology 2011
ABD de D vitamini düzeyleri (2002-2004 NHANES verileri, 20289 kişi) % Mithal et al: Osteoporos Int. 2009
Her yaş grubunda D vitamini eksikliği Domarus et al. Clin Orthop Relat Res 2011
D vitamini ve Önemi Hipokalsemi, hipofosfatemi, raşitizm veya osteomalasi yapacak düzeyde aşikar D vitamini eksikliği nadir Osteoporoz, düşme ve fraktürle ilişkili olabilen subklinik D vit eksikliği sık İlerleyen yaşla, güneşin az olduğu bölgelerde, özellikle kışın ve bazı risk gruplarında eksiklik daha sık Kas ve iskelet sağlığı ve muhtemel iskelet dışı (immün, kardiyovasküler) sistemlerin sağlığı açısından D vitamini eksikliğinin saptanması ve tedavisi önemli
Bhan et al: Endocrinol Metab Clin North Am 2010
%10-20 %80-90 Uptodate, 2011, Mithal et al: Osteoporos Int. 2009
Güneş ışığı dozu ve Açık tenlilikle 25 OH D Vitamini düzeyi arasındaki ilişki Armas et al: J Am Acad Dermatol. 2007
Güneş ışınının etkileri Gilchrest: J Steroid Biochemistry & Molecular Biology (2007)
Yoğun güneşe maruziyete rağmen Düşük D Vitamin düzeyleri Binkley N: J Clin Endocrinol Metab, 2007
Normal bireylerde ve yaşlılarda D vitamini düzeyleri Bouillon et al. Am J Clin Nutr 1987
Normal hareketli, kısıtlı hareketli ve kurumlardaki bireylerde D vitamini düzeyleri Bouillon et al. Am J Clin Nutr 1987
D vitamini düzeylerindeki mevsimsel değişiklikler Bouillon et al. Am J Clin Nutr 1987
(Nmol/L = 2.5xng/ml) İlerleyen yaşla D vitamin düzeyi Aloia JF: Am J Clin Nutr. 2008
PTH ı baskılayan D vitamini düzeyleri Chapuy et al. Osteoporosis International, 1997
Tedavi ile elde edilen serum 25 OH D ve PTH düzeyleri arasındaki ilişki Malabanan et al. Lancet 1998
Serum 25 OH D düzeyinin yaşlılarda BMD, serum PTH ve kemik turnover belirteçleri ile ilişkisi > 65 y 1319 (E+K) Amsterdam Kuchuk et al. JCEM 2009
Daha yüksek Serum 25 OH D vitamin düzeyleri ile Daha iyi Alt ekstremite fonksiyonları 60 y Aktif + İnaktif Bischoff-Ferrari et al. Am J Clin Nutrition 2004
Randomize klinik çalışmalarda D vitamini ve Kalsiyum ile elde edilen serum 25 OH D vitamini düzeyleri ve Fraktür önleme oranları Lips et al. Clinical Endocrinology, 2010
Vitamin D düzeyi ile düşme ve fraktür oluşma riskleri arasındaki ilişki (meta analiz) Bischoff-Ferrari et al. Osteoporos Int. 2010
D vitamini düzeyi ile osteoid volume/bone volume ilişkisi Domarus et al. Clin Orthop Relat Res 2011
D vitamini düzeyi ile osteoid kalınlığı ilişkisi Domarus et al. Clin Orthop Relat Res 2011
D vitamini kanser ilişkisi Garland et al. Int. J. Epidemiol. (1980)
D vitamini kanser ilişkisi Garland et al. Int. J. Epidemiol. (1980)
D vitamini kanser ilişkisi Tangrea et al. Cancer Causes Control. 1997
Tangrea et al. Cancer Causes Control. 1997
Gözlemsel çalışmalarda Serum 25 OH düzeyi ile colorectal kanserler arasındaki ilişki Gorham et al. Am J Prev Med. 2007
Gözlemsel çalışmalarda Serum 25 OH düzeyi ile colorectal kanserler arasındaki ilişki Gorham et al. Am J Prev Med. 2007
Gözlemsel çalışmalarda Serum 25 OH düzeyi ile colorectal kanserler arasındaki ilişki Gorham et al. Am J Prev Med. 2007
Vitamin D düzeyi ile mortalite ilişkisi (ABD, 13.331 erişkin, 8.7 yıl takip) Melamed et al: Arch Intern Med. 2008
Vitamin D düzeyi ile mortalite ilişkisi (ABD, 13.331 erişkin, 8.7 yıl takip) Melamed et al: Arch Intern Med. 2008
Düşük D vitamini düzeyi ile Kardiyovasküler Olay ve Mortalite ilişkisi Stefan et al. Clinical Endocrinology 2011
Yüksek doz D vitamini alanlarda Düşme ve Fraktür riskleri Sanders et al, JAMA 2010
Yüksek doz D vitamini alanlarda Düşme ve Fraktür riskleri Sanders et al, JAMA 2010
Yüksek doz D vitamini alanlarda Düşme ve Fraktür riskleri Sanders et al, JAMA 2010
ÖZET ve NETİCE Toplumun önemli bir kesiminde (özellikle riskli gruplarda) D vitamini yetmezliği mevcut Düşük riskli grupta taramaya gerek yok, günlük standart D vit. desteği yeterli Yüksek riskli grupta serum 25OH D düzeyini ölçüp ona göre tedavi etmek yararlı İdeal serum 25OH D düzeyi halen tartışılmakta Bazı otörler 20-40 diğerleri 30-50ng/mL düzeyini önermektedirler serum 25OH D düzeyi <20 ng/ml olan riskli gruplar farmakolojik dozda tedavi edilmeli (yeterli Ca desteği ile) serum 25OH D düzeyi 20-30 ng/ml olan riskli grupların fizyolojik dozda desteklenmesi yeterli olabilir