ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu
6. Öğretim Araç ve Gereçleri 1. Genel Tanımlar Tanımlar Öğretim Materyallerinin Yararları Araç Gereç Seçimini Etkileyen Faktörler Öğretim Materyallerini Hazırlama 2. Araç ve Gereçlerin Türleri Görsel Araçlar İşitsel Araçlar Görsel İşitsel Araçlar Teknoloji Destekli Araçlar 3. Ders Kitapları Ders Kitabı nedir Ders Kitabının Avantajları Ders Kitabının Dezavantajları Ders Kitabı Seçiminde Genel İlkeler Ders Kitaplarının Genel Nitelikleri 4. Öğretim Araçlarının Özellikleri 5. Edgar Dale nin Yaşantı Konisi 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2
Öğretim Materyali: Farklı araçlarla sunulan bilgiler, mesajlar ve malzemelerdir. Eğitim Ortamı: Eğitim etkinliklerinin meydana geldiği alandır. Okullar ve Öğretimin gerçekleştiği çekirdek merkez olan sınıflar Öğretim Aracı: Etkin bir öğrenme için özel olarak hazırlanmış öğrenme yardımcıları... Bilginin öğrenene ulaştırılabileceği farklı yollar ve ortamlar Diğer bir ifadeyle öğretimi desteklemek amacıyla kullanılan araçlardır. Örnek: Bilgisayar, tahta, tebeşir, silgi. Öğretim Gereci: Öğretimde kullanılan ders kitabı, sözlük, film vb. gibi daha çok basılı ve yazılı öğretme öğrenme ortamlarıdır 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3
Öğretim Materyallerinin Yararları İyi tasarlanmış araç gereçler öğretim sürecini zenginleştirir, öğrenmeyi artırır Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karşılamaya yardımcı olur. Dikkat Çekerler Motive ederler Hatırlamayı kolaylaştırırlar Soyut kavram, olgu ve olayları somutlaştırırlar Zamandan tasarruf sağlarlar Güvenli gözlem yapma imkanı sağlarlar Birbiriyle tutarlı içeriğin sunulmasını sağlarlar Tekrar tekrar kullanılabilirler İçeriği basitleştirerek anlamayı kolaylaştırır 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4
Araç Gereç Seçimini Etkileyen Faktörler Öğrenim Kazanımları: Bilişsel, Duyuşsal ve Devimsel Öğrenci Özellikleri : Öğrenme tercihleri, Bireysel farklılıklar, Seviye Öğretmen Özellikleri: Araç gereçlerin etkililiğine inanma, istekli olma, kullanım bilgi ve becerisine sahip olma Öğretim Ortamı: Ortamın özellikleri (büyüklüğü, niteliği, ışıklandırma), Sınıf, Laboratuar, Öğrenci sayısı, Sınıf düzeni, Alan Gezisi vb Araç gereç Özellikleri: Görsellik, renk, ses, hareket, etkileşim, dokunma Kısıtlamalar: Bütçe, zaman.. NOT: Bir öğretim aracı ne kadar mükemmel olursa olsun, içerik kötü tasarlanmışsa içerik çok iyi tasarlanmış, etkili ve doğru yöntemle sunulmamışsa öğrenme açısından hiçbir yararı olmayacaktır. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 5
Öğretim Materyallerini Hazırlama Eğitimde görsel işitsel araçlar kullanılır. Bu araçlar: Öğretmenlere materyal zenginliği sağlar. Çalışmalarını kolaylaştırır. Öğrencinin derse ilgisini artırır. Bilginin kalıcılığını sağlar. Bilginin hayatta uygulanabilirliğini kuvvetlendirir. Bir öğretim etkinliğinde; ne kadar çok duyu organına hitap edilirse, öğrenme o kadar iyi ve kalıcı izli olur, o kadar da geç unutulur. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 6
Okuduklarının İNSANLAR % 10 unu Duyduklarının % 20 sini Gördüklerinin % 30 unu Görüp duyduklarının % 50 sini Görüp, duyup, söylediklerinin % 80 ini Görüp, duyup, söyleyip, dokunduklarının % 90 ını HATIRLAMAKTADIRLAR 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7
Öğrencilerin öğrendiklerini daha çok hatırlaması için: Sınıf içinde çok ortamlı (multimedia) öğrenme durumunun düzenlenmesi gerekir. Eğitimde uzun süre ders kitabı tek öğrenme ortamını oluşturmuştur. Günümüzde pek çok teknolojik araç sayesinde daha fazla duyu organına hitap edilmektedir. İyi bir öğretmen ders planı yaparken ilgili görsel ve işitsel araçları da önceden hazırlar. Bu araçları nerede nasıl uygulayacağını çok iyi planlar. Görsel ve işitsel araçlarla oluşturulacak öğrenme ortamının iyi planlanmış olması etkili bir öğretim sağlar. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 8
Sınıflarda en çok kullanılan görsel ve işitsel araçlar dört ana grupta toplanır: A. Görsel Araçlar B. İşitsel Araçlar C. Görsel İşitsel Araçlar D. Teknoloji Destekli Araçlar 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 9
A. Görsel Araçlar 1 Kitaplar: Ders kitabı Öğretmen kitabı Alıştırma kitabı Başvuru kitapları (sözlük, atlas) Öykü, roman, şiir kitabı Süreli yayınlar 2 Yazı Tahtaları: Kara tahta Pazen tahta Manyetik tahta Bülten tahtası Akıllı tahta Askı kanca tahtası Çok amaçlı tahta 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10
3 Resimler: Düz resimler Çizgi resimler Flaş kartlar Duvar resimleri Levhalar Afişler Figürler Karikatürler Fotoğraflar Haritalar Grafik ve krokiler 4 Gerçek eşya ve modeller 5 Projektörler ve Grafikler: Opakprojektörü Tepegöz Tepegöz saydamı Slayt projektörü Film şeridi projektörü Konferans projektörü Film şeridi 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 11
B. İşitsel Araçlar İşitsel Araçlar: Radyo Pikap ve plaklar Teyp ve ses bantları CD çalar, CD ler Çalgılar (müzik aletleri, enstrümanlar) MP3 Wolkman Diskman Ipod 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 12
C. Görsel İşitsel Araçlar Görsel İşitsel Araçlar: Film makinesi Filmler Video DVD VCR Datashow Video projeksiyonu 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 13
D. Teknoloji Destekli Araçlar Teknoloji Destekli Araçlar: Etkileşimli video Uydular Tele toplantılar Videoteks Akıllı Tahta Bu araçlardan uygun olanları öğretmen tarafından önceden tespit edilip sınıfta kullanılmalıdırlar. Özellikle MEB in hazırladığı ders kitaplarında görsel ve işitsel araçların kullanış yeri ve amacı belirtilmektedir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 14
a. Ders Kitabı nedir b. Ders Kitabının Avantajları c. Ders Kitabının Dezavantajları d. Ders Kitabı Seçiminde Genel İlkeler Biçimsel Görünüm, İçerik Çeşitleri İçerik Seçmede Ölçütler Bilimsel içerik, Dil ve Anlatım e. Ders Kitaplarının Genel Nitelikleri Fiziksel Özellikleri Eğitsel Tasarımı Görsel Tasarımı Dil ve Anlatım Yönü 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 15
a. Ders Kitabı Nedir? Bir derste kullanılan ve dersin geliştirilmesinde esas oluşturan kitaptır. Belli bir dersin (Matematik, Türkçe, Fizik vb) öğretimi için ve belli bir düzeydeki (İlköğretim 1, lise 2 gibi) öğrencilere yönelik olarak yazılan; içeriği öğretim programına uygun olan, incelemesi yapılmış ve onaylanmış temel kaynaktır. Eğitim etkinliklerinin en önemli parçası ders kitaplarıdır. Her bir ders programı için birden çok ders kitabı bulunmaktadır.. MEB na göre ders kitapları, Ders kitabı Öğrenci çalışma kitabı Öğretmen kılavuz kitabı şeklinde bir üçlüden oluşur NOT: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ndan onaylanmayan hiçbir kitap okullarda okutulamaz 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16
b. Ders Kitabının Avantajları Ekonomiktir Öğrenmeyi bireyselleştirir Öğretimi yapısallaştırır Kitaplar başka araçlarla birlikte kullanılabilir Öğretmenin en iyi yardımcılarıdır Çok miktarda bilgiyi etkili bir şekilde sunarlar Belli bir düzende hazırlandıkları için, dersin planı kitabın akışına göre hazırlanabilir Öğrencilerin derse ve konuya güdülenmesini sağlar 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 17
c. Ders Kitabının Dezavantajları Teknoloji içerikli bilgilere dayanan kitaplar kısa sürede kullanılmaz hale gelebilir, içerdiği bilgiler eskiyebilir Sınıfta öğretmen tarafından tek kaynak olarak kabul ediliyorsa, diğer görsel işitsel araçların kullanımı ihmal edilir İyi bir kitabın seçimi zordur, zaman alır Kitap, amaçların yazımı için bir araç olarak kabul edilmektedir, oysa kitaplar daha önce belirlenmiş amaçlara göre seçilmelidir Sürekli tek bir kitabın izlenmesi, alandaki diğer değerli kitapların gözden kaçmasına neden olabilir Bilgiyi tek yönlü sunarlar. Tek düze sunuş biçimi öğrencide düşünmeyi engeller ezberciliği arttırır Bilgiyi yüzeysel sunar, ana hatlarıyla verirler Öğretimi kendi etrafında koşullandırır. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 18
d. Ders Kitabı Seçiminde Genel İlkeler Okutulabilecek kitaplar Milli Eğitim Bakanlığınca tavsiye edilenlerden olmak zorundadır. Öğrencilere tavsiye edilecek kitapların (ders kitabı olmasa da) MEB tavsiyeli olmaları zorunludur., Tavsiye edilen ders kitabı ve diğer kitapların listeleri MEB Tebliğler Dergisinde yayımlanır. Bir ders için birden fazla ders kitabı tavsiye edilmiş ise bunlar arasından hangisinin takip edileceğine zümre öğretmenleri karar verir. İlköğretim ikinci basamağında ve orta öğretim kurumlarında ise ders kitabı seçimi, okul müdürü gözetiminde öğretmenler tarafında yapılır. Okul müdürlükleri seçilen kitaplarla ilgili bilgileri ve ihtiyaç miktarlarını Milli Eğitim Müdürlüğüne bildirirler. MEB illerden gelen talepler doğrultusunda bir sonraki yılın kitap ihtiyacını belirlemiş olur. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 19
Ders kitabı, konunun öğretim programında yer alan içeriği kapsaması gerekir. Programda belirlenen hedefleri gerçekleştirecek nitelikte olmalıdır. Öğretmen kılavuz kitapları da, öğretim programında yer alan hedef ve davranışları kazandırmada öğretmene yardımcı olabilecek nitelikte olması gerekir. Kitap seçiminde, ders ve öğretmen kılavuz kitapların programda yer alan hedef ve davranışlarla tutarlı olmasına dikkat edilir. Ders kitabı seçiminde en önemli iki ölçüt; Bunların MEB Talim Terbiye Kurulu tarafından kabul edilmiş olması, Tebliğler dergisinde yayımlanmış olmasıdır. Kitap seçiminde üç ana noktaya dikkat edilir: Biçimsel Görünüm, Bilimsel içerik, Dil ve Anlatım 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 20
Genel görünüm: Ders kitabı, beraberinde olması gerekli olan diğer kitap ve araç gereci de içermelidir. (çalışma,öğretmen) Kitaplar genelde alıştırma, test ve öğretmen kitaplarıyla desteklenmelidir Fiziksel görünüm: Ders kitabının; kapağı, boyutları, hacmi; öğrencilerin düzeyine göre değerlendirilmelidir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 21
Kitapta yer alan metinlerin; bilimsel açıdan incelenmesi, bilimsel hataların olmaması, program hedefleriyle tutarlı, bilgi ve becerilerin aktarılması önemlidir. Konular; günlük hayatla bağlantılı olmalı öğrencilerin düzeylerine uygun olmalıdır 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 22
Biçimsel içerik (Kitapta somut bir biçimde yer alan resimler vs.) Simgesel içerik (Her alanın kendine özgü simgeleri, formülleri ve bazı özel kavramları mevcuttur) Semantik içerik (Bilgilerin sözcük. Cümle ve paragraflar şeklinde aktarılır) Davranışsal içerik (Sözel olmayan, jest ve mimiklerle aktarılan bilgidir) Betimsel içerik (Gözlemi yapılabilen ya da sayılabilen olayların dile getirilmesidir). Normatif içerik (Kitabın kapsamı dışında öğretmenin özel tercihleri, kendi seçtiği, tavsiye ettiği konular) 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 23
İçeriğin; Önemli, yeterli ve bilimsel olması, Güncel kültürel ve toplumsal ihtiyaçları karşılayabilmesi, Hedeflere ulaştırıcı olması, Öğrenci seviyesine uygun olması, Demokratik değerleri benimsetici olması 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 24
Anlaşılır, sade bir dil kullanılmalı. Akıcı bir üslupla yazılmış olmalı. Sözcüklerin kullanımında birlik olmalıdır. Örneğin: veya yerine ya da kullanılmışsa her yerde ya da kullanılmalıdır. örneğin mesela, kelime sözcük, cümletümce, isim ad, iletişim haberleşme, eğitim programı müfredat gibi ikili kullanımlara yer verilmemelidir 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 25
e. Ders Kitaplarının Genel Nitelikleri Bilgi dolu bir ansiklopedi değil, öğretici nitelik taşımalı yani öğrenmeye rehberlik edici olmalıdır. MEB in belirlediği program ile ders kitabı tutarlı olmalıdır. Ders kitabının içeriği doğru olmalıdır. Öğrencilerin gelişim düzeylerine uygun olmalıdır. Dersin tanımı, hayattaki yeri ve önemi verilmelidir. İyi bir ders kitabı biçimsel görünüm açısından çekici olmalıdır. Sözlük, içindekiler, kaynakça, dizin olmalıdır. Yazarlar hakkında bilgi vermelidir. Yazarın eğitimi nedir? Bu konuda başka yazıları var mı? 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 26
Görünüş Renk Boyut A serisi, büyük boy için A5 Gerekli bilgiler Ön, iç kapak bilgileri vb. Sınıflar Yazı Büyüklüğü Satır sayısı Cümledeki kelime sayısı 1.sınıflar 20-24 punto 10 satır 6 yı 2.sınıflar 18 punto 14 satır 8 i 3.sınıflar 14 punto 18 satır 10 u 4.sınıflar 12 punto 20 satır 12 yi 5.sınıflar 11 punto 20 satır 14 ü Üst sınıflar 10 punto 22 satır 16 yıgeçmemelidir 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 27
Ders kitabını; alan uzmanları, program geliştirme uzmanları, eğitim psikologları, görsel tasarımcılar vb. bir ekip geliştirmelidir. Ders kitaplar; amaçlar, içerik, öğrenme öğretme süreci ve değerlendirme açılarından değerlendirilebilir. Amaçlar açısından: Genel ve özel amaçlar Her ünitenin başında verilmelidir. İçerik açısından: Konular basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta, bütünden parçaya/parçadan bütüne, yakından uzağa düzenlenmelidir. Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır. Öğrencilerin gelişim düzeyine uygun olmalıdır. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28
Öğrenme Öğretme süreci açısından Etkinlikler farklı öğrenme stilleri olan öğrencilere hitap etmelidir. Etkinlikler öğrencilerin yaşantılarına uygun olmalıdır. Öğrenme etkinlikleri sürekli ve karmaşıklaşmalıdır. Bilimsel düşünme metodunu geliştirmelidir. Gerçek yaşam problemleri ve çözüm önerilerine yer verilmelidir. Değerlendirme açısından Ünite başında öğrenciyi öğrenmeye motive edecek, öğrencinin ihtiyaçları, yakın çevresi veya günlük yaşantısı ile ilgili hazırlık soruları olmalıdır. Ünite sonunda öğrenciyi araştırma inceleme yapmaya, muhakeme etmeye teşvik etmeli, farklı türde alıştırmalar veya sorularla öğrencilerin kendilerini değerlendirmesine olanak tanımalıdır. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 29
Resim,grafik, tablo vb. konu ile ilgili olmalı, metinde yazılanları desteklemeli, öğrenci düzeyine uygun olmalı, Resim, grafik vb. gerekli yerde kullanılmalı, Yazı stili kolay okunabilir ve büyüklüğü uygun olmalı, Her bir metin mantıksal bütünlük içinde olmalıdır. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 30
Öğrencilerin gelişim basamakları ve kavrama düzeylerine uygun olmalı, Anlatım sade olmalı, Yaşayan Türkçe kullanılmalı, Verilmek istenen mesaj açık ve anlaşılır olmalı, Aynen yazılması gereken yabancı kelimeler orijinal şekilde yazılmalı parantez içinde okunuşu verilmelidir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 31
4. Öğretim Araçlarının Özellikleri Basit, sade ve anlaşılır olmalıdır. Dersin öğrenim kazanımlarına uygun seçilmeli ve hazırlanmalıdır. Dersin konusunu oluşturan içeriğin tümünü değil, yalnızca özet bilgiyi kapsamalıdır. Görsel özellikler (resim, grafik vb.) önemli noktaları vurgulamak amacıyla kullanılmalı, aşırılıktan uzak olmalıdır. İçerisinde kullanılan yazılı metin ve görsel işitsel öğeler öğrencinin pedagojik özelliklerine uygun olmalı ve gerçek hayatıyla tutarlık göstermelidir. Öğrenciye alıştırma uygulama olanağı sağlamalıdır. Olabildiğince gerçek hayatı yansıtmalıdır. Her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır. Dayanıklı olmalı, tek seferde zarar görmemelidir. Gerektiğinde kolayca geliştirilmeli ve güncellenebilmelidir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 32
Araçlara Dayalı Öğretimin Yararları Öğrencilerin güdülenme düzeyi artar. Öğrenmeyi somutlaştırır. Öğrenme öğretme sürecine çeşitlilik katar. Laf kalabalığını önler. Zamanı daha iyi değerlendirmeyi sağlar. Öğrenilecek konular üzerinde daha etkili alıştırmalar yapmayı sağlar. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 33
Araçlara Dayalı Öğretimin Sakıncaları Öğrencilerin düşünmelerini azaltabilir. Dili daha az kullanmaya sebep olabilir. Araçların temini zor ve maliyeti yüksek olabilir. Araçların bulundurulması güç, taşınması zor olabilir. Her aracı her ihtiyaç duyulduğunda hazır hale getirmek sıkıntılı olabilir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 34
Öğretim Materyallerinin Seçimi ve Hazırlanması Düşünülen araçlar her zaman her ortamda bulunmayabilir. Öğrencinin ilgisini çekmek için öğretmenin yapması gereken farklı çalışmalar vardır. Bunlar; kartonlar üzerine çizilmiş görsel imgeler olabilir. Eldeki mevcut imkanlara göre (bilgisayar, slayt, asetat vb.) bu görseller öğrencilere sunulur. Kullanılacak öğretim aracının öğrenciler için uygun olması gerekir. Öğrencinin ilgisini çekmeyen araçlar öğretim ortamında kullanılmamalıdır. Ders araçları planlanırken, bu araçlar: Pratik mi? Öğrenciler için uygun mu? Sunulan ders konusuna uygun mu? sorularının cevabı düşünülür. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 35
Materyal Hazırlama Yaklaşımları Öğretmen ders kitabının yanı sıra notlar ve çeşitli öğretim araçları ile planlama yapmalıdır. Öğretmenler için üç temel materyal hazırlama yaklaşımından söz edilebilir. Bunlar: yazma, çizme, oluşturmadır. Yazma: Öğretmenin hazırladığı yazılı materyallerdir. Testler, cetveller.. Çizme: Öğretmenin dersle ilgili diyagram, şekil ve modeller çizmesidir. Bunlar posterler, panolar şeklinde de düzenlenebilir. Oluşturma: Mevcut öğretim materyalleri dışında öğretmenin kendi kurgusuyla gerçekleştirecek olduğu yardımcı öğretim materyalleridir. Örneğin; bir ülkeyi öğrencinin aklında kalacak bir özelliğiyle anlatmak gibi. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 36
Öğretim Materyallerini Hazırlama İlkeleri Öğretim Materyallerinin Hazırlanmasında İlkeler: Basit, sade ve anlaşılabilir olmalı. Dersin önemli ve özel bilgileriyle donatılmalı. Öğrenciye alıştırma ve uygulama imkanı sağlamalı. Her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalı. Dersin hedef ve davranışlarına uygun olarak seçilmeli ve hazırlanmalı. Görsel özellikler materyalin önemli noktalarını vurgulamada kullanılmalı. Yazılı metinler ve görsel işitsel öğeler öğrencinin gelişim ve öğrenme özelliklerine uygun olmalı. Öğretmenler kadar öğrencilerin de kullanabileceği düzeyde basit olmalı. Tekrar tekrar kullanılabilir ve dayanıklı olmalı, gerçek hayatı yansıtmalı. Gerektiğinde kolaylıkla geliştirebilir ve güncelleştirilebilir olmalı. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 37
Materyal seçiminde öğrenciye görelik önemli bir ölçüttür. Buna göre; Öğrenci grubunun özellikleri nelerdir. Öğrencilerin bilgileri Yetenekleri İlgileri Güdülenmişlik düzeyleri nelerdir. Öğretmen öğrenci ihtiyacına uygun araç gereçlerden haberdar mıdır? Öğretmen materyal geliştirmede yetkin midir? Uygun öğretim materyallerini gerçekleştirmek için yeterli kaynaklar (insan gücü, uzman, para vb.) mevcut mudur? 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 38
Karmaşığa Soyuta Başkalarının Yardımıyla Edinilenler Göz ya da Sözel Kulakla Semboller Görsel semboller Gözle Kulakla Radyo Plak Az sayıda duyu organıyla Başkalarının yardımıyla Hareketli Resim Televizyon Sergiler yardımıyla edinilenler Basitten Somuttan Gezip görerek edinilenler Gösteri yoluyla edinilen yaşantılar Dramatizasyonla edinilen yaşantılar Model ve örneklerle edinilen yaşantılar Doğrudan edinilen amaçlı yaşantılar Çok sayıda duyu organı Kendi kendine 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 39
Allah herkese çeşitli kabiliyetler vermiştir, bunları kullanılır hale getiren eğitimdir. 20.12.2016 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 40