BASIM İŞLETMELERİNDE HEDEFLERE GÖRE YÖNETİM

Benzer belgeler
EĞİTİM KURUMLARINDA PERFORMANS YÖNETİMİ VE ÖLÇÜMÜ Kemal Pehlivanoğlu Genel Müdür - İNKA Eğitim ve Danışmanlık A.Ş kpehlivanoglu@inkadanismanlik.com.

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir.

Proje DöngD. Deniz Gümüşel REC Türkiye. 2007,Ankara

PERFORMANS DEĞERLEME VE KARİYER YÖNETİMİ

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ ŞEYMA GÜLDOĞAN

PERFORMANS YÖNETİM SÜRECİ

10. BÖLÜM. Performans Değerlendirme

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

Verimlilik Artırmada Önemli Bir Araç: Performans Yönetim Sistemi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

Performans Değerlendirme

SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ

STRATEJİK AMAÇLARIN BELİRLENMESİ: STRATEJİK NİYET ANALİZİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

Bursa Yenileşim Ödülü Başvuru Raporu

Performans ve Kariyer Yönetimi

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

Yapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası

İŞ DEĞERLENDİRME VE ÜCRETLEME

Bu çalışma insan kaynakları dersinde yapılan kariyer yönetimi konulu sunumun metin halidir.

KARİYER YÖNETİMİ. Kariyer teorisi iki nokta üzerinde odaklanmaktadır. Öğr. Grv.. M. Volkan TÜRKER

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

SÜREÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası

Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri. 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

PERFORMANS DEĞERLENDĐRME ÖLÇÜTLERĐ 1. AMAÇ Performans en basit anlamıyla verimliliğin ölçülmesidir. Bu ölçme kurum için yapılırsa Kurumsal

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ. Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

İŞ ANALİZİ ve YETKİNLİK MODELLEME

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ PROSEDÜRÜ Doküman No: Yürürlük Tarihi: Revizyon Tarih/No:

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU VE KİDR RAPORLAMA SÜRECİ

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, DEĞERLER, VİZYON

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

PERFORMANS YÖNETĐMĐ. Hedefe Odaklı Çalışma ve Yetkinlik Yönetimi.

12 NİSAN 2017 İÇ KONTROL STANDARTLARI EĞİTİMİ ÖN TEST SORULARI

III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

KAIZEN AKADEMİ EĞİTİM KATALOĞU

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

Bölüm 5. İnsan Kaynakları Yönetiminin Teknik Kapsamı (devam)

Proje Çevresi ve Bileşenleri

MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, VİZYON, DEĞERLER

İÇ DENETİM NEDİR? Ali Kamil UZUN, CPA, CFE

T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ

2 İNSAN KAYNAKLARI PLANLANMASI

İNSAN KAYNAKLARI PERFORMANS YÖNETİMİ NEDİR?

Yerli ve / veya yabancı şirket evlilikleri ve beraberinde farklı kültürlere uyum süreci,

İnsan Kaynakları Yönetimi. Prof. Dr. Dursun BİNGÖL Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 1. BÖLÜM

Eğitim Planlama Sürecinde Eğitim İhtiyaç Analizi Nurdan Özdemir (Eğitim Uzmanı)

Stratejik Performans Yönetimi ve Dengeli Sonuç Kartı (Balanced Scorecard-BSC)

SÜREÇ YÖNETİM PROSEDÜRÜ

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş

Süleyman Çelebi İmam Hatip Ortaokulu

PROJE YÖNETİMİ. Halil AGAH Antalya, 2012

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA İÇ KONTROL

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI

TACİRLER YATIRIM ORTAKLIĞI ANONİM ŞİRKETİ ÜCRETLENDİRME ESASLARINA İLİŞKİN PRENSİPLER VE UYGULACAK ÜCRET POLİTİKASI YÖNETMELİĞİ

Liderlik Yaklaşımları ve Spor Yönetimi İlişkisi. Spor Bilimleri Anabilim Dalı

Performans Değerlendirme

(H o ş g e l d i n i z)

10 SORUDA İÇ KONTROL

STRATEJĠ GELĠġTĠRME MÜDÜRLÜĞÜ PROSEDÜRÜ

Sedona. Nisan 2013 Eğitim Kataloğu

İç Kontrol Yönetim Sistemi (İKYÖS) Hayati riskler her zaman olabilir, önemli olan onları görebilecek sistemlere sahip olabilmek!

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ DERS BİLGİ PAKETİ Dersin Kodu / Adı İŞL 104/ YÖNETİM VE ORGANİZASYON 1. Sınıf Bahar Dönemi

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İç Denetim Birimi Başkanlığı KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI

İÇ DENETİM STRATEJİSİ

Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi. Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ

Performans Ölçülerinin. lerinin Belirlenmesi. Necmettin Oktay MEB-TÜBİTAK Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü Haziran 2006

5Element Eğitim ve Danışmanlık EĞİTİM KATALOĞU

Bölüm 6 - İşletme Performansı

ÜCRETLENDİRME POLİTİKASI

Küme Yönetim Rehberi Notları. Sanayi Geliştirme Merkezi SANGEM

Sedona. Eğitim Kataloğu

Rakamlarla İş Bankası. 2. İş Bankası Müşteri Odaklı Dönüşüm Programı. 4. Misyon, Vizyon ve Çalışma İlkelerimiz

KONAKLAMA IŞLETMELERİNDE STRATEJİK YÖNETİM. Pazarlama Yönetmeni ve Eğitmen

YETKİNLİK DEĞERLENDİRME ve GERİBİLDİRİM

PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK DANIŞMANLIĞI

Proje İzleme: Neden gerekli?

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENME VE ÖĞRETME MERKEZİ (BÖGEM) YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Maslow (İhtiyaçlar Hiyerarşisi)

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI İÇ DENETİM TANITIM BROŞÜRÜ

Öğretmen Performansının Değerlendirilmesi

SKY 302 İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 9. Hafta

İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde

MEHMET ŞİRİN DENETİM STANDARTLARI DAİRESİ BAŞKANI

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DÖNER SERMAYE İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET İÇİ EĞİTİM SUNUMU 02 MAYIS 2014

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER

STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İç Kontrol Uzmanı Pozisyonu İçin Doğru Kriterlere Sahip Olduğunuzdan Emin misiniz?

Transkript:

BASIM İŞLETMELERİNDE HEDEFLERE GÖRE YÖNETİM Özge Mazlum, Soner Mazlum Fatih Üniversitesi Ankara MYO Grafik Bölümü, Ankara ÖZET İnsan kaynaklarının temel fonksiyonlarından biri olan performans yönetimi, kurum içinde birçok amacın gerçekleşmesine hizmet ederken, kurumun gelecekteki durumu hakkında da bilgi vermektedir. Performans değerlendirme, çalışanlarla iletişim kurulmasında etkili bir araçtır ve performans gelişimini desteklemektedir. Hedeflere göre yönetim başlangıçta bir performans değerlendirme yöntemi olarak ele alınmış, daha sonraları modern yönetim tekniği olarak geliştirilmiştir. Bazı bilim adamları ise hedeflere göre yönetimi, bir örgüt geliştirme tekniği olarak ele alırken, bazıları katılmalı yönetim tekniği veya kendi kendini güdüleme esasına dayalı bir yönetim tekniği olarak nitelendirmektedirler. Günümüzde hem bir modern yönetim tekniği, hem de modern bir performans değerlendirme yöntemi olarak kabul edilmektedir. Günümüzde birçok işletme, hedeflere göre performans yönetim sistemlerine doğru yönelmektedir. Bu sistemin avantajı, iyi uygulandığı zaman bireysel hedefleri işletme hedeflerinin içine dahil etmesidir. En önemli özelliği ise, yönetime katılmaya olanak tanımasıdır. Ayrıca hangi amaçların gerçekleştirileceğine fırsat tanıdığından bir planlama ve kontrol aracıdır. Bu çalışmanın amacı, bireysel performans değerlendirme yöntemlerinden biri olan hedeflere göre yönetim tekniğinin basım işletmelerinde uygulanabilirliğinin araştırılması ve sistemin basım işletmenin bünyesine yansıyan olumlu ve olumsuz özelliklerinin tespit edilmesidir. Bu çalışmada, performans değerlendirme yöntemlerinden biri olan ve de astın ve üstün birlikte hedef belirleyerek, sonuçlarını değerlendirmelerini esas alan Hedeflere göre yönetim sistemi incelenerek, sistemin basım işletmelerinde uygulanabilirliği tartışılacaktır. Çalışmada, hedeflere göre yönetim tekniğinin, diğer yöntemlere göre daha elverişli olup olmadığı incelenecektir. 131

Anahtar Sözcükler: Performans değerlendirme, Amaçlara göre yönetim, Hedeflere göre yönetim, Basım işletmelerinde performans değerlendirme BASIM İŞLETMELERİNDE HEDEFLERE GÖRE YÖNETİM Bu çalışmanın amacı, basım işletmelerinde, bireysel performans değerlendirme yöntemlerinden biri olan hedeflere göre yönetim tekniğinin uygulanabilirliğinin tartışılması ve sistemin işletme bünyesine yansıyan olumlu ve olumsuz özelliklerinin tespit edilmesidir. Makalede öncelikle performans yönetimi, performans değerlendirme ve yöntemleri ve hedeflere göre yönetim anlayışı incelenecek, daha sonra basım işletmelerinde bu yöntemin uygulanabilirliği tartışılacaktır. Araştırma sonucunda da, işletmenin müşteri temsilcisi için performans değerlendirme hedefleri yer alacaktır. İnsan kaynaklarının temel fonksiyonlarından biri olan performans yönetimi yöneticiler için, hem bir görev, hem de sorumluluk anlamı taşımaktadır. Birçok amacın gerçekleşmesine hizmet eden sistem, örgütün gelecekteki genel durumu hakkında da bilgi vermektedir. Aktan a (2003) göre, organizasyonun amaçlarının gerçekleştirilmesi için gösterilen tüm çabaların değerlendirilmesi performans yönetiminin konusunu oluşturur. Performans Yönetimi Sistemi, gerçekleştirilmesi beklenen organizasyonel amaçlara ve bu yönde çalışanların ortaya koyması gereken performansa ilişkin ortak bir anlayışın organizasyonda yerleşmesi ve çalışanların bu amaçlara ulaşmak için gösterilen ortak çabalara yapacağı katkıların düzeyini artırıcı bir biçimde yönetilmesi, değerlendirilmesi, ücretlendirilmesi, ödüllendirilmesi ve geliştirilmesi sürecidir. Ancak gerçekte performans yönetimi, hedeflere göre yönetim anlayışı ile özdeştir. (Barutçugil, 2004, s.334) Performans Yönetimi Sistemi içinde, performans değerlendirme sürecinin ayrı bir yeri ve önemi bulunmaktadır. Yöneticilerle çalışanlar arasındaki iletişime ve yönetim süreçlerine odaklanan Performans Yönetimi Sisteminde amaç, çalışanların sonuçlar elde etmesine olanak sağlayacak bir ortam yaratmaktır. Bir işletmede karşılaşılan en önemli sorunlardan birisi de, çalışanlara verilen görev- 132

lerin ne ölçüde başarıldığını belirleyememektir. Çünkü çalışanların başarısı, aynı zamanda işletmenin başarısı anlamına gelmektedir. Yöneticiler, yönetiminde bulunan bireylerin, üzerlerindeki işi belirlenen amaçlara göre yapıp yapmadıklarını kontrol etmek isterler. Performans değerlendirme, çalışanın işini ne kadar başarılı yaptığını belirleme, kendisine bildirme ve bir gelişme planı oluşturma sürecidir. Performans değerlendirmenin en yaygın kullanımı; çalışanların yükseltilmesi, görevlerinin yeniden tanımlanması, üst görevlere hazırlanması, ücretlendirilmesi veya işten çıkarılması gibi yönetsel kararların alınması ile ilgili olmaktadır.(barutçugil, 2004) Performans değerlendirme, çalışanlarla iletişim kurulmasında etkili bir araçtır ve performans gelişimini desteklemektedir. Performans değerlendirme sistemi, geliştirenlerin, değerlendirme yapanların ve değerlendirilenlerin eğitimi, uygulamaların etkinliği açısından önemlidir. Değerlendirme sonuçlarına ilişkin verilerin astlara bildirildiği, birlikte tartışıldığı sistemlerde değerlendirme dönemi sonunda yapılan değerlendirme görüşmeleri de sistemin başarısında oldukça önemli bir yere sahiptir. (Uyargil ve arkadaşları, 1998) Ölçütlerin belirlenmesinde ölçütlerin sıkı sıkıya işin kendisinden doğmasına, işe bağlı olmasına önem verilmeli, yapılan değerlendirmeler sonuçsuz bırakılmamalıdır. İlgili literatür incelendiğinde değerlendirme yöntemlerinin çok farklı şekillerde gruplandırıldıkları görülmektedir. Organizasyonlar, bu yöntemler arasından, yapılarına, çalışanlarının niteliklerine, amaçlarına ve konuya verdikleri önem derecesine, görevin niteliğine, değerlendirme sonuçlarının kullanılacağı alana göre seçim yaparak ve bazen de birkaç yöntemi bir arada kullanarak performans değerlendirmelerini yaparlar. Bu çalışmada değerlendirme yöntemlerinin üzerinde durulmayacak, ancak en yeni ve etkili bir yöntem olduğu düşüncesiyle Hedeflere göre yönetim incelenecektir. Amaçlara göre yönetim, amaçlara ve sonuçlara göre yönetim, gayelere göre yönetim, hedeflere göre yönetim, hedeflerle yönetim gibi farklı isimlerle literatürde yer alan bu yaklaşım makalede Hedeflere göre yönetim şekliyle yer alacaktır. 133

Palmer a göre (1993), performans değerlendirme, bir yöneticinin, önceden saptanmış standartlarla karşılaştırma ve ölçme yoluyla, çalışanların işteki performansının değerlendirilmesi sürecidir. Bu çalışmada astın ve üstün birlikte hedef belirleyerek, sonuçlarını değerlendirmeleri esas alınmaktadır. Hedeflere göre yönetim başlangıçta bir performans değerlendirme yöntemi olarak ele alınmış, daha sonraları modern yönetim tekniği olarak geliştirilmiştir. Bazı bilim adamları ise hedeflere göre yönetimi, bir örgüt geliştirme tekniği olarak ele alırken, bazıları katılmalı yönetim tekniği veya kendi kendini güdüleme esasına dayalı bir yönetim tekniği olarak nitelendirmektedirler. Günümüzde hem bir modern yönetim tekniği, hem de modern bir performans değerlendirme yöntemi olarak kabul edilmektedir. Hedeflere göre yönetim, yöneticilere belli periyodik değerlendirmelerle, çalışanlarının önceden belirlenen hedeflere ne derecede ulaştıklarını belirleme fırsatı tanıdığından, bir performans değerlendirme sistemi olarak da kullanılmaktadır. Bu teknik, yönetim ve çalışanların güçlendirilmesini sağlayan bir süreçtir. Geleneksel performans değerlendirme kriter ve standartlarına dayalı yaklaşımların içerdiği yöntemlerde, bireylerin performansları, davranışsal ve kişilik özelliklerine ilişkin olarak, önceden belirlenen ortak standartlarla değerlendirilmektedir. Hedeflere göre yönetim ise, organizasyonlarda kişisel performansın değerlendirildiği bir süreç olup, geleneksel değerlendirme yaklaşımlarının olumsuzluklarını gidermek amacı ile uygulanan bir değerlendirme tarzıdır. (Uyargil ve arkadaşları, 1998) Hedeflere göre yönetim, yöneticiye işletmenin hedeflerini belirleme, bu hedeflere ulaşmasını sağlayacak faaliyet planları hazırlama, bu faaliyetler arasında koordinasyon sağlama, faaliyetleri denetleme ve elde edilen sonuçları değerlendirme sorumluluğu veren bir yönetim biçimidir. İlk defa 1954 yılında Peter Drucker tarafından kullanılmıştır. Daha sonra George Odiorne ve John Humble tarafından bu kavram geliştirilmiştir. (Ed: Tahiroğlu,2003) Genel kabul gören bir tanım olarak nitelendirilen George Odiorne nin hedeflere göre yönetimi şu şekildedir: Hedeflere göre yönetim sistemi, örgütün çeşitli kademelerinde yer alan yöneticilerin, personelin sorumluluk alanlarını gerçekleştirmeleri öngörülen sonuçlar bakımından örgütün temel amaçlarını birlikte belirlemeleri ve belirlenen bu amaçların örgütü meydana getiren birimlerin faaliyetlerinde bir re- 134

hber, personelin değerlendirilmesinde bir kriter olarak kullanılmasını öngören bir süreçtir. Bunların dışında hedeflere göre yönetimin çeşitli yönlerine ağırlık veren çok çeşitli tanımlar yapılmaktadır. Hedeflere göre yönetim, birey ve işletme hedeflerini bütünleştirerek, çalışanları işe güdüleme, değerleme, eğitme ve firmanın başarısını geliştirme amacı güden bir sistemdir. (Sabuncuoğlu, 2000, s.183) Hedeflere göre yönetim, belirli bir periyotta astın hedefleri üzerinde üstün ve astın anlaştığı ve hedefleri astın nasıl daha iyi başaracağının periyodik olarak görüşüldüğü bir sistemdir. Bazı uzmanlar belirli amaç veya hedeflerin niteliksel konularda olması gerektiğine inanmasına rağmen, genellikle hedefler nicelik olarak belirlenmektedir. (French, 1994, s.349) Hedeflere göre yönetim belirli aşamalardan oluşur: İlk aşamada ast ve üst birlikte ast için dönemsel hedefler belirler. Bu aşamada hedef belirlenmesi işleminin, demokratik bir ortamda astın da katılımı ile gerçekleşmesi gerekir. Her iki taraf da hedefler konusunda görüş birliğine vardıktan sonra, bu hedeflere ulaşabilmek için gerekli uygulama planları hazırlarlar. Dönem sonunda ast ve üst yine bir araya gelerek bu hedefleri astın ne oranda gerçekleştirdiğini, eğer gerçekleştiremediyse nedenlerini tartışırlar. Bu görüşmenin sonunda astın genel olarak performansı belirlenmiş olur. Bu belirlemeleri astın bir sonraki döneme ilişkin performansının planlanması izler. Bir önceki dönemden sağlanan geri beslemeye dayalı olarak, gelecek dönemdeki hedefleri gene aynı tarzda belirlenir. (Uyargil,1998) Bütün bunlardan yola çıkılarak, basım işletmelerinde sistemin öngörülen unsurları şu şekilde sıralanabilir: 1. Basım işletmelerinin misyonunun belirlenmesi 2. Basım işletmelerinin kurumsal hedeflerinin belirlenmesi 3. İşletme içindeki ana bölümler ve bunların alt bölümleri için hedef ve eylem planlarının oluşturulması Eylem planları hedefe nasıl ulaşılacağını gösteren haritalardır. Her bir hedefin bir eylem planı içermesi gerekir. Eylem planları hedefleri başarmak için hangi adımların 135

veya görevlerin yerine getirilmesi gerektiğini ortaya koyar. (http:/ollie.dccd.edu) 4. Her bir çalışan için bireysel hedeflerin belirlenmesi 5. Periyodik görüşmeler için zaman programı yapılması 6. Kurumsal ve bireysel gelişmenin son değerlendirilmesi 7. Başarılamayan hedeflerin neden başarılamadığının belirlenmesi, eğitim ihtiyaçlarının planlanması ve başarıların kaydedilerek ödüllendirilmesi. Hedeflere göre değerlendirme yapılabilmesi için öncelikle basım işletmelerinin uzun vadeli hedeflerinin belirlenmesi ve daha sonra, işletme, bölüm ve birey hedeflerinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Hedeflere göre yönetimde amir ve işgören önceden birlikte sayısal olarak, saptadıkları amaçlara göre değerlendirilirler. Bu yaklaşım kendi kendini değerleme sistemi ile amirin değerlemesi sistemlerinin birleşimidir. Hedeflere göre yönetim, amaçların sayısal sonuçlar şeklinde ifade edilmesini ve şu alanlarda amaçların belirlenmesi gerektiğini savunur: (Yüksel, 1998) 1. Pazar durumu 2. Yeniliklere uyum 3. Verimlilik 4. Finansal ve fiziksel kaynaklar 5. Karlılık 6. Yönetici geliştirme 7. Personelin başarısı 8. Personelin tutum ve davranışları 9. Toplumsal sorumluluk Hedeflere göre yönetim uygulaması ile basım işletmelerinde rakamsal göstergelere dayalı hedef belirleme ve performans izleme kültürü yaratılabilmektedir. Bununla 136

birlikte hedeflere göre yönetim sistemi, basım işletmelerinin daha önceden belirlenmiş strateji hedeflerin tüm çalışanlara ulaşmasında önemli bir araç olabilir. Hedeflere göre yönetim ile bireysel geliştirme planları daha etkin bir biçimde yapılmaktadır. Basım işletmelerinde bulunan Müşteri Hizmetleri Biriminin görevleri şöyle sıralanabilir: 1. Basım işletmelerini diğer kurum ve kuruluşlara karşı temsil etmek 2. Basım işletmelerinin mevcut müşteri profilini korumak 3. Basım işletmelerine yeni müşteriler kazandırmak 4. Müşterilerle iyi ilişkiler kurmak ve müşteri şikayetlerini en aza indirmek 5. Basım işletmelerinin yaptığı işlerin hatasız olmasını ve zamanında teslim edilmesini sağlayabilmek 6. Eğitim programlarına ve seminerle katılarak, organizasyonun ve birimin gelişmesine katkıda bulunmak Hedeflere göre yönetimde, hedeflerin belirlenmesi aşaması oldukça önemli bir noktadır. İyi bir iş hedefi şu özelliklerde olmalıdır: Tutarlı, kusursuz (açıklık ve kesinlik), ölçülebilir, ulaşılabilir, kabul edilebilir, zamanla ilişkilendirilmiş, takım çalışmasına odaklı. (French, 1994, s.56) Bireysel düzeyde hedefler işle ilgilidir ve bireyin işine katkıda bulunan önemli görevlerini, temel aktivite alanlarını veya esas sorumluluklarını yansıtır. (Armstrong, 1994, s.54) Basım işletmelerinde çalışan tüm birimler için hedefler kolay anlaşılır ve mevcut kaynaklarla ulaşılabilir sayıda olmalıdır. Basım işletmelerinde çalışan müşteri temsilcilerine yönelik olarak, hedeflere göre yönetim anlayışıyla geliştirilmiş olan hedef örnekleri aşağıda verilmiştir. Hedefler Plan. Gerçek. Baş.% 1. Mevcut müşterilerle birebir görüşme randevusu sayısı 30 30 100 2. Basım işletmelerine yeni müşteriler kazandırabilmek için yapılan görüşme sayısı 20 18 90 137

3. Yıl sonuna kadar müşteri sayısını %20 artırmak 20 10 50 4. Yıl sonuna kadar 300.000 YTL lik ciroya ulaşmak 300 360 120 5. 1 yıl içerisinde 2 kişisel gelişim, 2 satış kursu veya eğitim programına katılmak 4 4 100 6. %100 müşteri memnuniyeti sağlamak 100 90 90 7. Alınan işlerin %100 ünün zamanında yetişebilmesi için işleri takip etmek 100 80 80 8. Müşteri şikayetlerinin %100 üne 24 saat içerisinde cevap vermek 100 70 70 Basım işletmelerinin mevcut durumuna göre daha farklı hedefler de geliştirilebilir. Bu yöntemin, işletmenin kimliğine özgü bir adaptasyon sürecine tabi tutulması da, uygulamanın hedeflenen sonuçlara ulaşmasını sağlayacaktır. Üst yönetimin uygulanacak tekniğe tam olarak destek vermesi, tüm kademelerin uyum ve sıkı işbirliği içinde çalışması açısından önemlidir. Hedeflere göre yönetim şeklinin, takım çalışması ruhunu ve dayanışmayı güçlendirdiği, çalışanların tatmin seviyesini yükselttiği ve onları işletme için daha yaratıcı görüşler öne sürmeye teşvik ettiği görülmüştür. (Uyargil,1998) Yüksel e göre (1998), hedeflere göre yönetimde, örgütün farklı birimleri arasında birlik sağlanır. Ayrıca amaç ve sonuçların dönem başında ortaya konulması amaçlarda objektiflik sağlar. Bu yaklaşımda astın kişisel özellikleri ya da iş ile ilgili ya da işi için gerekli olmayan özellikleri değil, gerçek anlamda yaptığı iş değerlendirilir. Ayrıca yöntemin gerçekleştirildiği demokratik ve açık iletişim ortamı ast ile üst arasındaki ilişkilerin daha olumlu hale gelmesini ve astın da kendini geliştirmesini sağlar. (Uyargil,1998) Hedeflere göre yönetimin diğer bir avantajı ise, yöneticilerin karar verme ve öncelik kullanma yeteneklerinin gelişmesini güçlendiren bir tekniktir ve yöneticiler için amaçlara ulaşacak kararları, kendilerinin ve astlarının ortaklaşa vermesini sağladığından temel bir motivasyon unsurudur. Bunun yanında hem yöneticilerin, hem de işgörenin süreçlere birlikte katılması, her iki taraf için de eğitici ve geliştirici olmaktadır. Geniş bir kullanım alanı bulunmasından dolayı karmaşık olan bu yöntemin en önem- 138

li özelliği ise, yönetime katılmaya olanak tanımasıdır. Ayrıca hangi amaçların ve sonuçların gerçekleştirileceğine fırsat tanıdığından aynı zamanda bir planlama ve kontrol aracı olduğu yönünde görüşler vardır. French e göre (1994) bütün değerlendirme görüşmelerinin amacı, çalışanların ne konumda olduğunu veya işlerini nasıl yaptığını onlara bildirmektir. Tüm bu sayılan yararlarına rağmen, hedeflere göre yönetim ya da daha sonraları geliştirilen şekliyle Hedeflere ve sonuçlara göre yönetim, bazı sakıncaları nedeniyle çok yaygın bir kullanım alanı bulamamıştır. Bu sakıncaların bazıları şunlardır: (Bumin, 1974) 1. Hedeflere göre yönetim, şeklinin basit olmasıyla beraber, bazı yöneticilerce kavranamadığı ve benimsenemediği görülmektedir. 2. Örgütün özellikle alt düzeyinin hedeflere göre yönetimi uygulama yeteneğine sahip olup olmadıkları tartışılabilir. 3. Hiyerarşik açıdan eşit olamayanların katılmalı, açık haberleşmeye dayalı karar süreçleri yoluyla örgütsel etkililiği artırabilecekleri kuşkuyla karşılanmaktadır. Yine değerlendirme sürecinde üst ve ast yoğun çaba ve çok zaman harcamak zorundadır. Bu yöntemin bir başka dezavantajı ise, hedefin ne kadar başarıldığının yanı sıra nasıl başarıldığının önemli olmaması ve bunun göz ardı edilmesidir. Örneğin, yasal olmayan durumların olabilme potansiyeli yöneticilerin astlarını daha sıkı izleme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. (Sabuncuoğlu, 2000) Hedeflere göre yönetim, yöneticilerin yetki ve sorumlulukların güçlendiren, ekip çalışmasını sağlayan, çalışanların hedefleri ile işletmenin hedeflerini bağdaştırmaya çalışan bir araçtır ve işletme yönetimi alanında son 25 yıl içinde çok yaygın bir biçimde kullanılan bir yönetim tekniğidir. (Ed: Tahiroğlu, 2003) Ayrıca uygulamada bu yaklaşımın belirli güçlükleri olduğu gözlenmektedir. Özellikle işleri kesin bir biçimde tanımlanmış ya da rutin iş yapan kişiler için hedef belirlemek güç olmaktadır. Bunun yanında hedef belirleme sürecinin iyi yönetilmediği ya da anlaşılmadığı zamanlarda toplantı ve yazışmaları artırdığı örneklerde rastlanmaktadır. (Uyargil, 1998) Tüm bu sınırlılıklara rağmen hedeflere göre yönetimin diğer yöntemlere göre daha 139

elverişli olduğu görünmektedir. Çünkü bir taraftan objektifliği sağlarken, diğer taraftan da çağdaş yönetim kavramının getirdiği yeniliklerden katılmalı yönetimi desteklemektedir. Performans yönetim sisteminde organizasyon, yöneticiler ve astların farklı amaç ve beklentilere sahip olması ve bu amaçların zaman içerisinde birbirleri ile çelişmesi sonucunda doğru değerlendirme yönteminin seçilmesi son derece güçtür. Örneğin; sıralama ve klasik değerlendirme skalaları, organizasyonun hedeflerine daha etkili bir biçimde yardımcı olurken hedeflere göre yönetim ya da bireysel performans standartlarına dayalı yöntemler çalışanların ve yöneticilerin amaç ve beklentilerine daha uygundur. (Mohrman, Resnick ve Lawker, 1989) Yıllardan beri kullanılmakta olan değerlendirme yöntemleri, işletmede çalışanın kişisel özellikleri ya da karakteristikleri üzerine odaklanmaktadır. Bu yöntemler kolayca geliştirilebilir özelliktedir ve birçok iş alanında da halen kullanılmaktadır. Hedeflere göre yönetim, eksiklikleri bulunmasına rağmen diğer yöntemlere göre avantajları fazla olan bir performans değerlendirme yöntemidir. Kişisel özellikteki değerlendirmenin ana sınırı, özellikle işe karşı uygulandığı zaman, bunun yüksek derecede iş ile ilgili olamamasıdır. Kişisel özellikler, iş performansı üzerinde her zaman etkili olamayabilir. Hedeflere göre performans değerlendirme yönteminde ise, bu sorun giderilmiş olup, esasında bireyde iş ile ilgili yeterlilikler aranmaktadır. Hedeflere göre yönetimde üst destekleyici bir rol üstlenir, bir nevi danışmanlık yapar. Değerlendirme sürecinde üst yargılayıcı rolden çok, personele hedeflerine ulaşması yönünde yardımcı rol üstlenir. Ayrıca işgörenin sorumluluk alanlarını ortaya koyar ve gerçek katkılarının ölçülmesini kolaylaştırır. (Sabuncuğlu, 2000) Hedeflere göre yönetim anlayışının ortaya koyduğu diğer bir farklılık ise sürecidir. Geleneksel yöntemler performans sergilendikten sonra işleme konulur. Oysa bu sistemde, işlemler performansın ortaya konmasından önce başlar, bu sayede çalışan istenen şekilde yönlendirilebilir. Günümüzde birçok işletme hedeflere göre performans yönetimi sistemlerine doğru yönelmektedir. Bu tür sistemlerin en önemli avantajı, iyi uygulandığı zaman bireysel hedefleri işletme hedeflerinin içine dahil etmesidir. Çalışanın hedefleri bölümün misyonundan geliştirilir. 140

Basım işletmelerinde, karşılıklı görüşmelere dayalı hedeflere göre yönetim sistemi ile yönetici ve çalışanlar arasındaki iletişimin önemli oranda arttıracağı, çalışanların motivasyonunun ve bağlılığının güçlendireceği öngörülmektedir. Bunun işletmenin başarısında büyük rolü vardır. Eğer yönetim, işletmenin resmini çalışanlara gösterebilir ve işletme hedeflerini gerçekleştirmede her bir bölümün hedeflerinin neler olması gerektiğini ortaya koyabilirse, çalışanlar organizasyonun gelişmesi ve performansının bir parçası olduklarını hissedeceklerdir. Performans değerlendirmeleri bireylerin, bütüne yaptıkları katkıyı yansıtacaktır. KAYNAKLAR 1. Aktan, C., (2003). Değişim Çağında Yönetim, İstanbul, Sistem Yayınları 2. Barutçugil, İ., (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul, Kariyer Yayınları 3. Bingöl, D., (1998). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul, Beta Yayıncılık 4. Bumin, B., (1974). İşletmelerde ASGY sistemi yoluyla örgütsel gelişim, Ankara, AİTİA Yay., No:82 5. Dicle, Ü., (1982). Yönetsel Başarının Değerlendirilmesi Türkiye Uygulaması, Ankara, ODTÜ; İdari Bilimler Fakültesi, Yayın no:43 6. Kaynak, T. ve arkadaşları, (1998). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul, İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları 7. Sabuncuoğlu, Z., (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Bursa, Ezgi Yayıncılık 8. Yüksel, Ö., (1998). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Gazi Kitabevi 9. Ed: Tahiroğlu, F., (2003). Düşünceden Sonuca İnsan Kaynakları, İstanbul, Hayat Yayınları 10. Armstrong, M., (1994). Performance Management, London, Kagan Page Limited 11. Christopher, William F., (1989). Managing Human Resources Productivity, Quality of Worklife, Profits, New York, Mc Graw Hill Book. Co, 141

12. Margret J. Palmer, (1993). Performans Değerlendirmeleri, İstanbul, Rota Yayınları 13. Mohrman, A.M., Resnick-Mest, S.M. & Lawker, E.E. (1989). Designing Performance Appraisal Systems, San Francisco, Jossey Bass Publishers 14. Wendell L. French, (1994). Human Resources Management, 3. Edition, Boston, Houghton Mifflin Company 15. Gemmy A., Action Planning, BMGT-1301 DCCCD, 1998, http:/ollie.dccd.edu/ mgmt1374/book_contents/2planning/action_plans/action.htm,10.05.2002 16. Jeanne H., July,13,21,2001, Did you know, http://quaastatejeabs.com/ diduknow/07-13-01.html, 10,05,2002 142