Kadin Dostu Birleþmiþ Milletler Kadýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý BMOP Bülteni Yarýyýl Deðerlendirme Toplantýsý Þanlýurfa da Yapýldý Birleþmiþ Milletler Ortak Programý 2007 Yarýyýl Deðerlendirme Toplantýsý Þanlýurfa da yapýldý. Toplantýya Birleþmiþ Milletler temsilcilikleri ve Ýçiþleri Bakanlýðý ndan üst düzey yetkililerin yaný sýra, program illerinin valilik, belediye, sivil toplum kuruluþlarý, üniversiteler ve medyadan çok geniþ bir katýlým oldu. Birleþmiþ Milletler Geniþletilmiþ Toplumsal Cinsiyet Eþitliði Çalýþma (Tematik) Grubu, BM Kadýnlarýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programýnýn deðerlendirmesini yapmak üzere 30 Mayýs Sabancý Vakfý Hibe Programý ný kazanan projeler belli oldu Sabancý Vakfý nýn Birleþmiþ Milletler Ortak Programý uyarýnca yürürlüðe koyduðu Hibe Programý ný kazanan projeler belli oldu. Altý ilden 11 proje için 104 bin dolar aktarýlacak. Sabancý Vakfý, Birleþmiþ Milletler ''Kadýnlarýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý (BMOP)'' kapsamýnda Kadýn Dostu Kent oluþturmak amacýyla hazýrlanan yerel eþitlik eylem planlarýný destekleyen projelere Hibe Programý ile kaynak aktarmaya baþladý. Sabancý Vakfý Genel Müdürü Hüsnü Paçacýoðlu, programýn pilot olarak uygulandýðý 6 ilde (Ýzmir, Kars, Nevþehir, Þanlýurfa, Trabzon, Van) kadýn dostu kent oluþumuna destek vermek ve yerel yönetimler ve yerel kadýn kuruluþlarý ile diðer kurumlarýn birlikte çalýþabilecekleri bir ortam yaratmak için öngörülen Hibe Programý nýn 3 yýl süreceðini belirtti. Paçacýoðlu Bu kapsamda en az 30 örnek projenin hayata geçirilmesi saðlanacak. Ayrýca, bu yenilikçi yaklaþým ile Vakfýmýzýn Türkiye de uygulanacak Hibe Programlarýnýn geliþmesine öncülük edeceðini umuyoruz dedi. devamý sf.3 te 2007 tarihinde Þanlýurfa El Ruha Otel de biraraya geldi. Ýki oturum þeklinde gerçekleþtirilen toplantýnýn sabah oturumunda program ortaklarý programa iliþkin geliþmelere deðinip, desteklerini yinelediler. Öðleden sonra ise programýn deðerlendirmesi yapýlýrken, katýlýmcýlara geçmiþ altý aylýk faaliyetlerin aktarýldýðý resmi bir faaliyet raporu daðýtýldý. Toplantýnýn son bölümünde katýlýmcýlar görüþ, öneri ve dileklerini dile getirdiler. devamý sf.2 de Sayý:7 Eylül 2007 Bu Sayýda Yarýyýl Deðerlendirme Toplantýsý Þanlýurfa da Yapýldý sf 2 Sabancý Vakfý Hibe Programý ný kazanan projeler sf 3 Ortak Program ýn iki yýllýk bilançosu sf 4-5 Ýzmir Valiliði nden örnek adým sf 4-5 Kentsel Hizmetlerin Ìyileþtirilmesi ve Yeniden Tasarlanmasý: Atölye Van sf 6 Yerel Eþitlik Eylem Planlarý Ülke Ölçeðinde Yaygýnlaþtýrýlmalý sf 7 Ýzmir den örnek adým Ýzmir Valiliði kendi bünyesi içinde BMOP Ýl Koordinasyon Kurulu kurulmasýna karar verdi. Ýzmir Valiliði Birleþmiþ Milletler Ortak Programý Ýl Koordinasyon Kurulu kurulmasýna ve Valiliðe baþvuran kadýnlarý yönlendirmek üzere bir personelin görevlendirilmesine karar verdi. BM Nüfus Fonu Temsilci Vekili Dr.Tunga Tüzer ile BM Ortak Program Yöneticisi Nevin Þenol, Ortak Program a baþýndan beri verdikleri destek ve katkýlardan dolayý Ýzmir Valisi M.Cahit Kýraç ve Vali Yardýmcýsý Haluk Tunçsu'ya birer teþekkür mektubu göndererek valiliði bu giriþiminden dolayý kutladýlar. devamý sf.4-5 de
2 Yarýyýl Deðerlendirme Toplantýsý Þanlýurfa da Yapýldý Birleþmiþ Milletler Ortak Programý 2007 Yarýyýl Deðerlendirme Toplantýsý Þanlýurfa da yapýldý. Toplantýya Birleþmiþ Milletler temsilcilikleri ve Ýçiþleri Bakanlýðý ndan üst düzey yetkililerin yaný sýra, program illerinin valilik, belediye, sivil toplum kuruluþlarý, üniversiteler ve medyadan çok geniþ bir katýlým oldu. Sabancý Vakfý Mütevelli Heyeti Baþkaný Güler Sabancý, Liselerarasý Kadýn Dostu Kent Kompozisyon yarýþmasýna Þanlýurfa dan katýlarak dereçceye giren öðrencilerý tebrik etti. Birleþmiþ Milletler Geniþletilmiþ Toplumsal Cinsiyet Eþitliði Çalýþma (Tematik) Grubu, BM Kadýnlarýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programýnýn deðerlendirmesini yapmak üzere 30 Mayýs 2007 tarihinde Þanlýurfa El Ruha Otel de biraraya geldi. Ýki oturum þeklinde gerçekleþtirilen toplantýnýn sabah oturumunda program ortaklarý programa iliþkin geliþmelere deðinip, desteklerini yinelediler. Öðleden sonra ise programýn resmi deðerlendirmesi yapýlýrken, katýlýmcýlara geçmiþ altý aylýk faaliyetlerin aktarýldýðý resmi bir faaliyet raporu daðýtýldý. Toplantýnýn açýlýþ konuþmasýný yapan UNFPA Türkiye Temsilci Vekili Dr.Tunga Tüzer, BM Ortak Programý nýn alýþýlagelmiþ merkeziyetçi yaklaþýmýn aksine aþaðýdan yukarýya katýlýmcý yaklaþýmdan hareket ettiðini söyleyerek ana amaçlarýnýn Kadýn Dostu Kentlerin oluþumuna destek vermek olduðunu vurguladý. Ortak Programýn Türkiye deki tüm Birleþmiþ Milletler kuruluþlarý tarafýndan desteklendiðini; ayrýca kamu-sivil toplum-özel sektör-uluslararasý kuruluþlar ortaklýðý olmasý sebebiyle de örnek olduðunu belirten Tüzer, önümüzdeki dönemde yerel eþitlik eylem planlarý ve Kadýn Dostu Kent oluþumu üzerine odaklanýlacaðýný ifade etti. Sabancý Vakfý Mütevelli Heyeti Baþkaný Güler Sabancý da, Sabancý Vakfý olarak "kadýnlarýn karar mekanizmalarý içinde yer almalarýný saðlamak, kadýnlara duyarlý yerel hizmet sunum modellerinin tasarýmý, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluþlarýnda kapasite geliþtirilmesi ve eylem planlarýnýn hazýrlanmasý ile 'kadýn dostu' kentler oluþturmayý amaçladýklarýný" söyledi. Ýçiþleri Bakanlýðý BMOP Ulusal Direktörü Mustafa Çöðgün ise Ortak Program ýn þeffaf, katýlýmcý yapýsýnýn örnek teþkil ettiðini belirterek Bakanlýðýnýn programa verdiði desteðin süreceðini vurgularken, Þanlýurfa Valisi Yusuf Yavaþcan ile Þanlýurfa Belediye Baþkan Vekili Fevzi Yücetepe de Ortak Program ýn baþarýya ulaþacaðýna dair inançlarýný ifade ettiler. Toplantýnýn öðleden sonraki bölümünde BM Ortak Program Yöneticisi Nevin Þenol, programýn son durumu ve faaliyetleri hakkýnda ortaklara bilgi verirken önümüzdeki altý aya ait taslak bir takvimi de katýlýmcýlara sundu. Program Danýþmaný Akademisyen Deniz Altay, Van ilinde üniversite öðrencileri ile yürütülen kadýn dostu kent uygulama projeleri ile ilgili bulgularýný içeren bir sunum gerçekleþtirdi. Sabancý Üniversitesi nden Ayþe Yüksel, üniversitenin illerde lise öðretmenleri ve üniversite öðretim üyeleri ile yürüttükleri tanýtým toplantýlarý ve Temmuz ayýnda gerçekleþtirecekleri Mor Sertifika ve ulusal sempozyum projesi ile ilgili bir sunum gerçekleþtirdi. Toplantýnýn soru-cevap þeklinde yapýlan son bölümünde katýlýmcýlar görüþ, öneri ve dileklerini dile getirdiler Toplantýya, diðer Birleþmiþ Milletler temsilciliklerinin yaný sýra program illerinin valilik, belediye, sivil toplum kuruluþlarý, üniversiteler ve medyadan çok geniþ bir katýlým oldu. Þanlýurfa da yapýlan toplantýya BM temsilcilikleri ve Ýçiþleri Bakanlýðý ndan üst düzey yetkililerin yaný sýra, program illerinin valilik, belediye, sivil toplum kuruluþlarý, üniversiteler ve medyadan çok geniþ bir katýlým oldu.
3 Hibe Programý Sonuçlarý Açýklandý Sabancý Vakfý nýn Birleþmiþ Milletler Ortak Programý uyarýnca yürürlüðe koyduðu Hibe Programý ný kazanan projeler belli oldu. Toplam 11 proje için 104 bin dolar aktarýlacak. Sabancý Vakfý, Birleþmiþ Milletler ''Kadýnlarýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý (BMOP)'' kapsamýnda Kadýn Dostu Kent oluþturmak amacýyla hazýrlanan yerel eþitlik eylem planlarýný destekleyen projelere Hibe Programý ile destek vermeye baþladý.. Sabancý Vakfý Genel Müdürü Hüsnü Paçacýoðlu, programýn pilot olarak uygulandýðý 6 ilde (Ýzmir, Kars, Nevþehir, Þanlýurfa, Trabzon, Van) kadýn dostu kent oluþumuna destek vermek ve yerel yönetimler ve yerel kadýn kuruluþlarý ile diðer kurumlarýn birlikte çalýþabilecekleri bir ortam yaratmak için öngörülen Hibe Programý nýn 3 yýl süreceðini belirtti. Paçacýoðlu Bu kapsamda en az 30 örnek projenin hayata geçirilmesi saðlanacak. Ayrýca, bu yenilikçi yaklaþým ile Vakfýmýzýn Türkiye de uygulanacak Hibe Programlarýnýn geliþmesine öncülük edeceðini umuyoruz dedi. 2007 yýlýnda Sabancý Vakfý Hibelerini almaya hak kazanan 11 proje için toplam 104 bin ABD dolarý aktarýlacaðýný ifade eden Paçacýoðlu Yaklaþýk iki yýldýr birlikte çalýþan yerel yönetimler ve baþta kadýn kuruluþlarý olmak üzere sivil toplum kuruluþlarý tarafýndan 6 program iline ait eþitlik eylem planlarý ve öncelikleri belirlendi. Sabancý Vakfý Hibe Programýna hak kazanan projeler de Yerel Karar Mekanizmalarýna Kadýnlarýn Katýlýmý, Sabancý Vakfý Hibe Programý Jürisi kazanan projeleri titiz bir deðerlendirmenin ardýndan belirledi Kazanan Projeler ve Sahipleri Sabancý Vakfý Genel Müdürü Hüsnü Paçacýoðlu Kadýn ve Kýz Çocuklarýnýn Gereksinimlerine Odaklanmýþ Kentsel Hizmetler, Ekonomik Güçlenme ve Çalýþma Hayatý, Eðitim ve Saðlýk Hizmetleri, Göç ve Yoksulluk, Zihniyet Deðiþikliði ve Farkýndalýk Yaratma baþlýklarý altýnda oluþturulan Yerel Eþitlik Eylem Planlarý ile örtüþmektedir þeklinde konuþtu. Sabancý Vakfý tarafýndan verilen hibelerin, yerel yönetimlerde katýlýmcýlýk ilkesinin hayata geçirilmesine ve kadýnlarýn güçlendirilmesine katkýda bulunarak, sosyal deðiþimi ve ayný zamanda toplumsal geliþmeyi saðlayacaðýna inanýyorum diyen Paçacýoðlu, ayrýca seçilen projelerin birçoðunun yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluþlarýnýn ortaklýðý ile gerçekleþtirilecek olmasýnýn ileride projelerin sürdürülebilirliði ve yaygýnlaþtýrýlmasý açýsýndan önemli olduðunu vurguladý. Sabancý Vakfý Genel Müdürü Paçacýoðlu, Hibe verilme aþamasýna kadar geçen süreçte yerel kapasitenin geliþtirilmesi, eylem planlarýnýn oluþturulmasý ve bunlarýn hayata geçirilmesi amacýyla projeler yaratýlmasýna yoðun çaba ve maddi destekleri ile katýlan Türkiye deki Birleþmiþ Milletler Kuruluþlarý, Ýçiþleri Bakanlýðý, Sabancý Üniversitesi ve 8 ülkenin Büyükelçilikleri ile yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluþlarýna teþekkür ediyoruz dedi. ÝLÝ PROJE ADI PROJE SAHÝBÝ Ýzmir Kentli Olmaya Okuma Yazma Öðrenerek Baþlýyoruz Ýzmir Büyükþehir Belediyesi Ýzmir Çalýþan Erkekler Arasýnda Þiddet Farkýndalýðý Yaratma Eðitimi "Sevgiyle Uzanan El" Ege Kadýn Dayanýþma Vakfý Kars Belediye STK Elele Kars Belediyesi Kars Yerel Yönetimlerde Kadýn Kars Valiliði Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü Nevþehir El Emeði Ürünlerinin Deðerlendirilmesi Kapadokya Kadýn Dayanýþma Derneði Þanlýurfa Mevsimlik Tarým Ýþçisi Kadýnlarýn ve Çocuklarýnýn Gezici Saðlýk Hizmeti Yoluyla Harran Üniversitesi Týp Fakültesi Halk Saðlýðý Saðlýk Hakkýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Anabilim Dalý Þanlýurfa "Töre, Namus Algýsý ve Aile Ýçi Þiddet Olgusu" Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Yaþamevi Kadýn Dayanýþma Derneði Trabzon Çalýþan Kadýn Özgür Kadýndýr Türk Anneler Derneði Trabzon Þubesi Trabzon Görme Engelli Çocuklara Sahip Annelere Destek Altý Nokta Körler Derneði Trabzon Þubesi Van Saðlýklý ve Bilinçli Nesillere Doðru Van Halk Eðitim Merkezi Müdürlüðü Van Kadýn Danýþma Merkezi Ýçin Veri Tabaný Oluþturma Projesi Van Kadýn Derneði
4 5 Günümüz Türkiye si kadýnlarýn yaþamýn her alanýnda temsil edilmesi konusunda önemli geliþmelere tanýklýk etmektedir. Son yýllarda, kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn insan haklarýnýn korunmasý ve güçlendirilmesini saðlayacak çok sayýda yasal düzenleme yapýlmýþ, toplumsal cinsiyet eþitliði konusunda önemli bir mesafe katedilmiþtir. Ancak, sözkonusu düzenlemelerin tam olarak hayata geçirilememiþ olmasý, cinsiyete dayalý eþitsizliðin kalkýnma çabalarýnýn önünde hala önemli bir engel olarak varlýðýný sürdürmesine yol açmaktadýr. Sorununun çözümüne katkýda bulunmak üzere bugüne kadar, Birleþmiþ Milletler (BM) kuruluþlarýnýn yanýsýra fon saðlayan diðer uluslararasý kuruluþlar Türkiye de toplumsal cinsiyet eþitliðini saðlamayý amaçlayan birçok projeye destek olmuþtur. BM Reformu kapsamýnda, geleneksel kalkýnma projelerinden farklý bir yaklaþýmla hazýrlanan Ortak Program, BM kuruluþlarýna kaynaklarýný ve uzmanlýðýný biraraya getirerek kalkýnma problemlerinin çözümünü saðlayacak etkili yöntemler geliþtirebilme olanaðý tanýmaktadýr. BM Ortak Programý ayrýca, ayný alanda yapýlan diðer çalýþmalarý da biraraya getirerek çalýþmalarýn etkilerini artýrmayý amaçlamaktadýr. Bu kavrayýþla BM Nüfus Fonu (UNFPA), BM Kalkýnma Programý (UNDP), BM Çocuklara Yardým Fonu (UNICEF), Uluslararasý Çalýþma Örgütü (ILO) ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliði (UNHCR) Ortak Programa katkýda bulunmaktadýr. BM Ortak Programý sadece BM fonlarýnýn deðil, Programý destekleyen ülkelerin ve özel sektörün fonlarýnýn da birleþtirilmesini amaçlamaktadýr. Bu baðlamda, BM Ortak Programý, hem toplumsal cinsiyet eþitliði için bazý ülkelerin saðladýðý maddi kaynaklarýn birleþtirilerek akýlcý bir biçimde kullanýlmasýnda bir araç olmakta, hem de Türk Hükümetine, sivil toplum kuruluþlarýna ve diðer ortaklara birlikte çalýþabilecekleri bir platform sunmaktadýr. Programa þimdiye kadar, Almanya, Danimarka, Finlandiya, Ýsveç, Ýsviçre, Ýngiltere, Kanada ve Norveç Hükümetleri Ankara daki büyükelçilikleri aracýlýðý ile mali katkýda bulunmuþtur. Fransa Büyükelçiliði de yakýn bir zamanda baðýþçýlar arasýnda yerini alacaðýný beyan etmiþtir. BM Ortak Programý özel sektör fonlarýnýn da eþitlik çalýþmalarýna yönlendirilmesini saðlamak üzere tasarlanmýþtýr. Þirketlerin sosyal sorumluluk anlayýþlarý son yýllarda önemli oranda geliþmiþtir. Türkiye de faaliyet gösteren ulusal þirketler ve çok uluslu þirketler ülkenin kalkýnmasýný saðlayacak projelere öncelik vermektedirler. Bu baðlamda, Program hazýrlýk aþamasýnda, BM ve özel sektör kuruluþlarýndan önemli ölçüde destek görmüþtür. Programýn Haziran 2006 dan bu yana özel sektör ortaðý Sabancý Vakfý dýr. Sabancý Vakfý ayrýca, 2007 Mart ayýnda Sabancý Vakfý Hibe Programýný baþlatmýþtýr. Üç yýl sürecek ve toplam bütçesi 300.000 ABD Dolarý olan hibe programý, Program illerinde yerel ortaklar tarafýndan hazýrlanan ve kadýn dostu kentlerin oluþturulmasýnda bir araç kadýn, artýk kadýn dostu olan Yerel Eþitlik Eylem Ortak Program ýn iki yýllýk bilançosu þehirlerin oluþmasýnda Planlarýný desteklemeyi kendi rol ve sorumluluklarý amaçlamaktadýr. hakkýnda daha fazla bilgiye sahiptir. Eðitime BM, maddi destek saðlayan ülkeler ve özel katýlanlar, oluþumunda sektörün yanýsýra yerel yönetimlerin de Programa katkýda detaylandýrdýklarý 18 taslak proje hazýrlamýþlardýr. bulunmasý öngörülmektedir. Halihazýrda, yerel yönetimler Programa ayni katkýlarýný sürdürmektedir. Kapasite artýrma etkinliklerinin katkýsý ile maddi kaynak Yerel STK mensubu 35 kadýn Proje Döngüsü Yönetimi Eðitimini tamamlayarak sertifikalarýný almýþtýr. bulma ve strateji geliþtirme becerilerini artýran yerel yönetimlerden ayrýca, Ortak Program kapsamýnda BM Ortak Programý uygulamalarýnýn da katkýsý ile taraflarýn biraraya gelerek hazýrladýklarý Yerel Eþitlik Program illerinde yedi yeni kadýn kuruluþu (Nevþehir 1; Eylem Planlarýný (YEEP) hayata geçirmeleri beklenmektedir. Kars 2; Trabzon 1; Þanlýurfa 1; Van 2) faaliyete geçmiþtir. Program, ayrýca mevcut kadýn kuruluþlarýnýn yeniden aktif hale gelmesine de yardýmcý olmuþtur. Ýki yýllýk BM Ortak Programý, süregiden toplumsal cinsiyet eþitsizliðini, ulusal düzeyde ve yerel düzeyde eþitliðin gerçekleþtirilmesine uygun ortam yaratýlmasý; yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluþlarýnýn kapasitelerinin geliþtirmesi; kadýn ve kýz çocuklarýnýn ihtiyaçlarýna yönelik yerel hizmet modellerinin geliþtirilmesi; halkýn kadýn ve kýz çocuklarýnýn haklarý konusunda bilgilendirilmesi yoluyla ortadan kaldýrmayý amaçlamaktadýr. Ortak Program BM, Ýçiþleri Bakanlýðý, Sabancý Vakfý ve Kadýn Adaylarý Destekleme ve Eðitme Derneði (KA- DER) Ankara tarafýndan hayata geçirilmektedir. Sabancý Üniversitesi de Ortak Programýn zihniyet deðiþikliði ve farkýndalýk yaratma hedefinin hayata geçirilmesine destek vermek vermektedir. BM Ortak Programý, ulusal düzeydeki karar alýcýlarýn yanýsýra Ýzmir, Kars, Nevþehir, Þanlýurfa, Trabzon ve Van daki yerel karar alýcýlarý, sivil toplum kuruluþlarý ve halký hedef kitlesi olarak görmektedir. Program illeri yerel yönetimlerin istekliliði, kapasitesi ve hazýrlýk ziyaretlerinde tayin edilen ihtiyaçlara göre belirlenmiþtir. Bu þehirler, katýlýmcý ve eþgüdümlü ve sektörlerarasý iþbirliðine öncelik veren bir yaklaþýmýn benimsenmesi ile hizmetlerin nasýl geliþtirilip çeþitlendirebileceðini, kaynaklarýn nasýl çoðaltýlabileceðini ve kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn yaþamlarýnýn nasýl iyileþtirilebileceðini göstermek üzere seçilmiþtir. BM Ortak Programý, ilgili kentlerdeki kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn, sorumlu kuruluþlardan hizmet talep eden taraflardan biri haline gelmesine destek olmaktadýr. Ortak Program kapsamýnda kadýn ve kýz çocuklarýnýn ihtiyaçlarý tespit edilmiþ, kapasite artýrma çalýþmalarý gerçekleþtirilmiþ ve ortaklar her kentte kentin önceliklerini yansýtan Yerel Eþitlik Eylem Planý (YEEP) hazýrlamýþlardýr. YEEP uygulamalarý Sabancý Vakfý hibe programý aracýlýðý ile de desteklenmeye baþlanmýþtýr. Ortak Programýn son bölümünde, bu Programýn diðer illere de yaygýnlaþtýrýlmasýný saðlamak üzere bir model geliþtirilecektir. Tüm ortaklarýn birlikte belirleyecekleri kriterlere uyan Program illerine Kadýn Dostu Kent sertifikasý verilecektir. BM Ortak Programý, kalkýnmanýn ve kadýn erkek eþitliðinin önündeki engellerin üstesinden gelmek amacýyla tasarlanmýþtýr. Programýn 21 aylýk uygulama süresinde aþaðýdaki sonuçlara ulaþýlmýþtýr: Birleþmiþ Milletler Ortak Programý Yöneticisi Nevin Þenol, Ortak Program ýn ortaya çýkýþýndan bugüne kadar geçen iki yýllýk süre içinde kaydedilen geliþmeleri, yapýlan faaliyetleri ve beklentileri kaleme aldý. 2006 Mart, Haziran, Aralýk ve 2007 Mayýs aylarýnda geniþ katýlýmla yapýlan dört ulusal toplantýya; Ýçiþleri Bakaný, Güler Sabancý, Ýçiþleri Bakanlýðý ndan üst düzey yetkililer, 6 Program ili vali ve belediye baþkanlarý, mali katkýda bulunan ülke büyükelçilik temsilcileri, Sabancý Vakfý yetkilileri, KA-DER, STK temsilcileri ve akademisyenler olmak üzere yaklaþýk 1000 kiþi katýlmýþtýr. Ortak Program illerinde vali ve belediye baþkanlarýnýn yanýsýra yerel sivil toplum kuruluþu temsilcilerinin katýlýmýyla dokuz ortaklar toplantýsý yapýlmýþ, Program hakkýnda yüzlerce yetkilinin bilgilenmesi saðlanmýþtýr. Programýn yürütüldüðü illerde kadýn dostu yerel hizmetlere yönelik kapasite geliþtirme çalýþmalarý yapýlmýþtýr. Bu çalýþmalar sonucunda, 6 Program ilinde valilik ve belediye baþkanlýðý bünyesinde görev yapan 125 personel artýk kadýn dostu kent oluþturulmasýnda yerel yönetimlerin yaþamsal rolü hakkýnda daha fazla bilgiye sahiptir. Eðitimlere katýlanlar yerel yönetim yetkilileri, Yerel Eþitlik Eylem Planý oluþumunda detaylandýrdýklarý 15 taslak proje hazýrlamýþlardýr. Valilik ve belediye baþkanlýðý bünyesinde görev yapan 60 personel Proje Döngüsü Yönetimi Eðitimini tamamlayarak sertifikalarýný almýþtýr. Programýn yürütüldüðü bütün illerde kadýn kuruluþlarý/gruplarýna kadýn dostu yerel hizmetler konusunda kapasite geliþtirme eðitimleri verilmiþ ve atölye çalýþmalarý düzenlenmiþtir. Eðitim ve atölye çalýþmalarý sonucunda, 6 Program ilinde kadýn kuruluþu temsilcisi 136 Ýzmir den örnek adým Ýzmir Valiliði kendi bünyesi içinde BMOP Ýl Koordinasyon Kurulu kurulmasýna karar verdi. Ýzmir Valiliði kendi bünyesi içinde Birleþmiþ Milletler Ortak Programý Ýl Koordinasyon Kurulu kurulmasýna karar verdi. Valilik BMOP kapsamýnda kendisine yapýlacak müracaatlarýn ilgili sosyal hizmet birimlerine yönlendirilmesi için Züleyha Giritli yi görevlendirdi. Bu geliþme üzerine BM Nüfus Fonu Temsilci Vekili Dr.Tunga Tüzer ile BM Ortak Program Yöneticisi Nevin Þenol, Ortak Program a baþýndan beri verdikleri destek ve katkýlardan dolayý Ýzmir Valisi M.Cahit Kýraç ve Vali Yardýmcýsý Haluk Tunçsu'ya birer teþekkür mektubu göndererek valiliði bu giriþiminden dolayý kutladýlar. BMOP çalýþmalarýný il düzeyinde yürütecek olan Ýl (Kadýn) Koordinasyon Kurulu ilk toplantýsýný Ortak Programdan sorumlu Vali Yardýmcýsý Haluk Tunçsu baþkanlýðýnda 2 Aðustos 2007 günü gerçekleþtirdi Altý Program ilinde Yerel Eþitlik Eylem Planlarý katýlýmcý bir süreçte hazýrlanmýþtýr. Valilik, il özel idaresi, belediye, kadýn kuruluþlarý tarafýndan hazýrlanan YEEP ler yerel sorunlara, yerel çözümler önermektedir. Her il için ayrý ayrý hazýrlanan YEEP ler esas olarak yedi alan üzerinde yoðunlaþmaktadýrlar. Bunlar, kadýnlarýn yerel kararlara katýlýmý, kentsel hizmetler, kadýn ve kýz çocuklarýna yönelik þiddet, ekonomik güçlenme ve istihdam, eðitim ve saðlýk hizmetleri, göç ve yoksulluk, zihniyet deðiþikliði ve farkýndalýk baþlýklarý altýnda sýralanabilir. YEEP lerin uygulanmasýna iliþkin ilk adým Ýzmir Valiliði tarafýndan atýlmýþtýr. Izmir de çok kýsa bir süre önce, toplumsal cinsiyet eþitliði konusunda ilde yapýlan ve yapýlacak çalýþmalarý koordine etmek üzere bir koordinasyon kurulu oluþturulmuþtur. Koordinasyon kurulunda valilik, il özel idaresi, belediye ve kadýn kuruluþu temsilcileri yer almaktadýr. Valilik bünyesinde, ayrý bir eþitlik biriminin temelini oluþturacaðý tahmin edilen bir atama da yapýlmýþtýr. Ýkinci önemli adým, Ýzmir Belediyesinin yaptýðý ve ayrý bir eþitlik biriminin temelini oluþturacaðý tahmin edilen bir atamadýr. Bu kapsamda diðer illerin valilik ve belediye baþkanlýklarýnýn da benzer adýmlar atacaðý düþünülmektedir. Dahasý, bazý belediye baþkanlýklarý sembolik de olsa bütçelerine eþitlik çalýþmalarý için belli bir miktar koymayý planlamaktadýrlar. Ortak Programýn 21 aylýk uygulama sürecinde altý ilde yaklaþýk 100 proje hazýrlanmýþtýr. Yerel yönetimler ve yerel kadýn kuruluþlarýnýn birlikte hazýrladýklarý bu projeler için fon arayýþlarý sürdürülmektedir. Bu kapsamda Towns and Municipalities baþlýklý AB Programýna Trabzon Belediyesi ile Wetzlar (Almanya) Belediyesi belediye hizmetlerinin tasarýmý ve sunumuna toplumsal cinsiyet eþitliði bakýþ açýsýnýn yerleþtirilmesi baþlýklý bir proje sunmuþlardýr. BM Ortak Programý 8 Mart 2007 tarihinde altý ilde lise ve dengi okul öðrencilerinin katýlýmýna açýk Kadýn Dostu Kent Kompozisyon yarýþmasý düzenlemiþtir. Yarýþmaya, öðrenciler büyük ilgi göstermiþlerdir. Yarýþmanýn birincileri bilgisayar, ikincileri fotoðraf makinasý, üçüncüleri ise müzikçalarla ödüllendirilmiþlerdir. Ortak Programýn hedeflerinin gerçekleþtirilmesine destek olmak üzere, Sabancý Üniversitesi mor sertifika ve ulusal sempozyum çalýþmalarýnýn altyapýsýný oluþturmak amacýyla altý ilde lise öðretmenleri ve üniversite mensuplarý ile bir dizi toplantý yapmýþtýr. Temmuz 2007 de altý ilden 33 lise öðretmeni Sabancý Üniversitesi Ýstanbul yerleþkesinde gerçekleþtirilen iki günlük bir çalýþma sonucunda mor sertifika almaya hak kazanmýþtýr. Altý il üniversite ve yüksek okul öðretim üyeleri yine Temmuz 2007 de Sabancý Üniversitesi yerleþkesinde düzenlenen ulusal sempozyumda toplumsal cinsiyet eþitliði çalýþmalarýný kapsamlý bir þe-kilde tartýþmýþlardýr. Program illerinde çalýþan kadýn örgütleri ve bireysel olarak eþitlik meselesi ile ilgilenen kadýnlarýn birbirleri ile kolaylýkla iletiþim kurulabilmesi, bilgi paylaþabilmesi ve gerekli olduðunda birlikte hareket etmelerine olanak tanýmak amacýyla e-grup oluþturulmuþtur. e-grubun 20 kadýn örgütünden 125 üyesi vardýr. Programýn kadýn örgütlerini güçlendirme amacýna uygun olarak, ihtiyacý olan 16 yerel kadýn kuruluþuna bilgisayar ve yazýcý alýnmýþ ve internet baðlantýlarý saðlanmýþtýr. Kadýn dostu kentleri oluþturmaya yönelik olarak hem bilgilendirme hem de farkýndalýðýn artýrýlabilmesi için çok sayýda eðitim materyali hazýrlanmýþtýr. Bu doðrultuda 5 kitap, 4 kitapçýk, 5 haber bülteni yayýmlanmýþ, projenin ilk aþamasýnda yapýlan kamuoyu araþtýrmasýnýn sonuçlarý hazýrlanan broþürlerle geniþ bir þekilde daðýtýlmýþtýr. Ayný zamanda BMOP ile ilgili 2 de broþür yayýmlanmýþtýr. Eylül 2006 itibariyle Programýn Türkçe web sayfasýna www.bmkadinhaklari.org adresinden eriþilebilmektedir. Program faaliyetlerine iliþkin bilgilere altý ilin valilik ve belediye web sayfalarýndan da eriþilebilir. BM Ortak Programý yukarýda belirtilen sorunlarýn üstesinden gelmek üzere tasarlanmýþtýr. Ýki yýlýn sonunda aþaðýdaki hedeflere ulaþýlmasý amaçlanmaktadýr: Çok sayýda vatandaþ kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn haklarý konusunda daha fazla bilgilenecektir. Yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluþlarý kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn haklarý konusunda daha güçlü ve bilgi ile donatýlmýþ olacaktýr. Altý ilde yerel eþitlik eylem planlarý hazýrlanmýþ olacaktýr. Altý ilde gerçekleþtirilecek programa vatandaþlar, kamuoyu liderleri, dini liderler, sivil toplum ve özel sektör etkin bir þekilde katýlacaktýr. Sýðýnaklarýn kurulmasý, iþ olanaklarýnýn yaratýlmasý, meslek eðitimlere ve kýz çocuklarýnýn eðitimine önem verilmesine öncelik verilerek yerel etkinlikler artýrýlacaktýr. Yerel ve ulusal düzeyde siyasi ve bütçesel kararlýlýk artýrýlacaktýr. Programýn yürütüldüðü altý il deðerlendirilerek kadýnlarýn ve kýz çocuklarýnýn haklarýnýn korunmasý konusunda etkin rol oynayan illere kadýn dostu kent sertifikasý verilecektir.
6 Kentsel Hizmetlerin Ìyileþtirilmesi ve Yeniden Tasarlanmasý Bilkent Üniversitesi Peyzaj Mimarisi ve Kentsel Tasarým Bölümü Öðretim Üyesi Dr. Deniz Altay ve öðrencileri, Kadýn Dostu Kent için Van ölçeðinde Kentsel Hizmetlerin Ìyileþtirilmesi ve Yeniden Tasarlanmasý Proje Çalýþmasý hazýrladýlar. Pilot Atölye Van B irleþmiþ Milletler Kadýn ve Kýz Çocuklarýnýn Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý çerçevesinde 6 pilot ilimizde yapýlan katýlýmcý atölye çalýþmalarý sonunda, Yerel Eþitlik Eylem Planlarý üretilmiþtir. Kentlerde eþitlikçi bir bakýþýn yaygýnlaþtýrýlmasý, yönetime ve uygulamalara yansýmasý hedeflemiþtir. Bu hedefe ulaþmak yolunda Ortak Programýn Destek Projelerinden biri; Kadýn Dostu bir Kent için Kentsel Hizmetlerin Ìyileþtirilmesi ve Yeniden Tasarlanmasý Proje Çalýþmasý dýr. Bu destek proje yerel yönetimle elele, somut mekansal projeler yapmayý ve kadýn dostu mekanlar üretmekte somut adýmlar atýlmasýný hedeflemektedir. Bilkent Üniversitesi Peyzaj Mimarisi ve Kentsel Tasarým Bölümü Üçüncü sýnýf öðrencilerinin katkýlarý ile gerçekleþtirilen: Pilot Atölye Van, farklý alanlardan katýlýmcýlarýn varlýðý ile interaktif bir süreç izlemiþtir. Pilot Atölye Van sürecinde, kadýnlarýn kentsel mekanda; daha rahat, güvenli, sürdürülebilir, sosyalleþmiþ, eþit varolmasýna yönelik tasarým projelerinin geliþtirilmesi istenmiþ, Ortak Programa akademik bakýþ ve teknik birikimi dahil edebilmek, Öðrencilerin yaratýcý ve öncü yaklaþýmlarýný kullanabilmek, Farklý kurumlarýn iþbirliðini ve koordinasyonunu saðlamak, Kadýn Dostu Kent kavramýna temel oluþturacak ilkeleri somutlaþtýrmak ve cinsiyet duyarlý projeler üretmek amaçlanmýþtýr. Atölye çalýþmasý iki aþamada gerçekleþtirilmiþtir. Birinci Aþama, 10 Mayýs 2007 de Ankara da Bilkent Üniversitesi Peyzaj Mimarisi ve Kentsel Tasarým Bölümünde gerçekleþtirilmiþtir. BMOP Ulusal Direktörü Mustafa Çöðgün, BM Ortak Program Yöneticisi Nevin Þenol, Proje danýþmanlarý ve Pilot Atölye Van yürütücüleri Dr. Deniz Altay, Yýldýz Tokman nýn katýldýðý bir oturumda öðrencilere "Ortak Program" tanýtýlmýþ ve illerde gerçekleþtirilen eðitim çalýþmasý özet olarak aktarýlmýþtýr. Oturum Bilkent Üniversitesi nden Dr.Dilek Cindoðlu, Dr.Emine Ýncirlioðlu, Dr.Tijen Sonkan tarafýndan yönetilmiþ ve öðrencilerle Kadýn Dostu Kent üzerine tartýþýlmýþtýr. Ýkinci aþama, ilk çalýþma ili olarak seçilen Van'da 26-28 mayýs 2007 tarihlerinde gerçekleþtirilmiþ ve toplantýya; Dr. Deniz Altay ve Yýldýz Tokman baþkanlýðýnda 13 öðrenci, Van Belediye Baþkan Yardýmcýsý Mahmut Ergüç, Park ve Bahçeler Müdürü Nevzat Ýnanç, Ulaþým Hizmetleri Müdürü Yusuf Coþar, Ýmar Müdürü Yardýmcýsý Hakan Özkök, yerel kadýn kuruluþlarýndan Van Kadýn Derneði'nden Zelal Özgökçe, Mavigöl Kadýn Derneði'nden Beyhan Tunçekin, Sevgi Kadýn Derneði'nden Yüksel Kaya ve BM Ortak Program Van Koordinatörü Ayþe Sargýn katýlmýþlardýr. Katýlýmcýlarýn yorum ve sorularý ile zengin bir fikir alýþveriþine imkan vermiþ toplantýda üzerinde çalýþýlacak iki proje alaný belirlenmiþtir. Bunlar; -Mahallelerdeki açýk alan gereksinimini çözmeye yönelik bir park alaný (DDY lojmanlarý mahalle parký), -Kadýnýn kent merkezini rahat ve kolay kullanýmýna yönelik sokak düzenlemesi:"sanat Sokaðý projeleridir. Atölye çalýþmasýnda; -Alan Analizleri (Proje alanlarýndaki problemlerin saptanmasý, fotoðraflanmasý, röportaj, film vb. ) -Projelendirme çalýþmalarý gerçekleþtirilmiþtir. Öðrenciler analizler sonunda farklý iki proje alanýna iliþkin tasarým ilkelerini belirleyerek proje alternatiflerini üretmiþtir. Proje geliþtirme sürecinde Van a özgü kadýn sorunlarý ve kentsel sorunlar Dr.Deniz Altay gözönünde bulundurularak tasarým yapmaya özen gösterilmiþtir. Ayrýca projelerde kentin coðrafi ve iklimsel özellikleri de gözönüne alýnmýþtýr. Proje ekipleri iki proje alaný için farklý ölçeklerde dört proje üretmiþlerdir. Öðrencilerin yerel yöneticiler ve kadýn organizasyonlarýna projelerini sunduklarý jüri sunuþlarý 28 Mayýs ta baþlamýþtýr. Bu sunuþlar çok öðretici ve yapýcý bir süreç biçiminde geliþmiþtir. Oturumda Jüri üyesi olarak; Van Belediyesi yetkilileri, yerel kadýn kuruluþlarýndan temsilciler bulunmuþtur. Jüriye projeler anlatýlmýþ ve jüri üyeleri farklý bakýþ açýlarýndan eleþtirilerini ve yorumlarýný ortaya koymuþlardýr. Geliþtirilen öðrenci projeleri, kadýnlarýn kenti daha fazla ve endiþesizce kullanmalarýna yönelik somut, detaylandýrýlmýþ öneriler ve öðeler içermektedir. Bu öneriler arasýnda : -El ürünleri pazarýnýn planlarý ve stand tasarýmlarý, -Proje alanlarýnýn karanlýkta güven içinde kullanýlabilmesine yönelik aydýnlatma projeleri, -Yörenin iklim koþullarýna uygun bitki listesi, su kullanýmý (havuzlar, fýskiyeler..) önerileri, -Çocuklar için çekici hale getirilmiþ böylece kadýnlarýn kullanýmýný teþvik eden tasarýmlar, -Rahat yürüme ve güvenli harekete imkan verecek, buzlanma yapmayacak yer döþemesi malzeme önerileri, -Farklý ve çeþitli kullanýmlarý için kapalý mekan tasarýmlarý, -Farklý talepleri deðerlendiren aktivitespor alanlarý, dinlenme ve hayal kurma mekanlarý, sahne-gösteri alanlarý -Estetik kaygý,tarihi, yerel deðerleri gözetme -Doðayý koruyan, yerel malzemeyi kullanan ekonomik çözümler, -Merdiven, duvar ve rampa çözümleri, alternatifli yollar. -Yöredeki mevcut fiziksel deðerleri (dere, kanal, tepe, çukur ) gözönünde bulunduran korumacý projeler yer almýþtýr. Pilot Atölye Van, yararlý ve verimli bir çalýþma olmuþ; -Kýsa vadeli detay çözümlerin uzun vadede bir düþünce biçimini deðiþtirmede öncü olabileceði, -Sorunlarýn çözümünü somut proje önerileri üzerinde tartýþmanýn önemi, -Gençlerin, eþitlikçi bir toplum üzerine düþünmelerinin ve fikir geliþtirmelerinin ne denli önemli olduðunu ortaya çýkarmýþtýr. Pilot Atölye Van, Van Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürü Nevzat Ýnanç ýn yaptýðý kapanýþ konuþmasý ile sonlanmýþtýr. Ýnanç geliþtirilen projeler üzerine son derece yararlý ve yerel bakýþý yansýtan yapýcý eleþtirilerini yaptýktan sonra bazý ufak düzeltmelerle projelerin uygulamaya konulabileceðini belirtmiþ ve gençleri alkýþlayarak oturumu kapatmýþtýr. Ortak Program çerçevesinde tekrarlanacak benzer çalýþmalar projenin pilot kentlerde uygulama yönünde derinleþtirilmesinin bir aracý olarak kullanýlabilecektir. DDY Lojmanlarý Mahalle Parký-C.Atak. E.Diker Bilkent Üniversitesi Peyzaj Mimarisi ve Kentsel Tasarým Bölümü Ders: Kentsel Çevrenin Analizi (Dr.Deniz Altay) ve III. sýnýf öðrencileri ;Emek Erdolu, Ozan Hatiboðlu, Emrah Anýk, Ergün Özyörük, Can Atak, Sinem Uður,Asmin Kavas, Berrak Bakýþkan, Umut Özdemir, Medine Yýldýrým, Þölen Ünal, Jale Sarý, Engin Diker
7 "Yerel Eþitlik Eylem Planlarý Ülke Ölçeðinde Yaygýnlaþtýrýlmalý" BMOP Danýþmaný Yýldýz Tokman, Yerel Eþitlik Eylem Planý (YEEP) ve Yerel Eþitlik Hizmet Sunum Modeli nin oluþturulmasý sürecini deðerlendirdi. Yerel Eþitlik Eylem Planlarý, yerel eþitlik politikalarýnýn çerçevesini oluþturan, hayatýn her alanýnda, kadýn erkek eþitliðini gerçekleþtirmek, eþitlikçi politikalarý yerel yönetim anlayýþýna yerleþtirmek için kullanýlacak olan yol haritalarý dýr. Bu nedenle, Program kentlerinde YEEP larýnýn, BMOP hedefleri çerçevesinde, katýlýmcý bir süreçle hazýrlanmasýna özen gösterildi. Amaç tüm illerde YEEP hazýrlama aþamasýnda sürekli, iþlevsel katýlýmcý bir süreç oluþmasýný saðlamaktý. Bu sürece; yerel yönetimlerin,yerel kadýn kuruluþlarýnýn,yerel sivil toplum örgütlerinin, üniversitelerin,meslek odalarýnýn temsilcileri ile BMOP ortaklarý (Birleþmiþ Milletler, Ýçiþleri Bakanlýðý- AREM, KADER, Sabancý Vakfý) BMOP danýþmanlarý ve Yerel Koordinatörler) katýldýlar. Yerel Eþitlik Eylem Planlarý nda : Ýlleri farklýlaþtýran yerel koþullarýn yansýmasý, yerel sorunlar veya yerele özel bilgilerin ( nicelik ve niteliksel) yer almasý, Her il için toplumsal cinsiyet eþitliðini saðlamaya yönelik eylem planýnda yeralacak olan eylem ve faaliyetlerin sýralanmasý, Eylem alan ve faaliyetlerinin yerel dayanaklarýnýn belirlenmesi, Ýlin özelliklerine göre farklýlaþabilecek kurumsal yapýlanma önerilerinin geliþtirilmesi,saðlandý. Bu süreçte YEEP lerin iller bazýnda yerelleþtirilmesini saðlamak yanýnda, genel YEEP ilkeleri doðrultusunda; yasal düzenlemeler çerçevesinde gerçekçi, hayata geçirilebilir ve tüm illere yaygýnlaþtýrýlmaya uygun yönetsel bir model oluþturulmasý önemliydi. Buna yönelik olarak illerin YEEP hazýrlýk sürecinde, atölye çalýþmalarý çýktýlarýnýn düzenlenip deðerlendirilmesini de içeren, model olabilecek bir YEEP Çerçeve Taslaðý hazýrlandý.bu aþamada, amaca yönelik olarak önerilen genel stratejik politikalar kadýn sorunlarýný içeren 7 ana baþlýkta ele alýnmýþ ve bunlara iliþkin olasý faaliyetler bu baþlýklar altýnda sýralanmýþtýr. Hazýrlanan YEEP Çerçeve Taslaðý ortaklar toplantýsýnda Program ortaklarýna sunulup görüþleri alýnmýþtýr. YEEP larýn yaklaþýk 8 ay süren hazýrlanma sürecinde, her aþamada YEEP larýnýn tek tek ve birlikte deðerlendirmesi yapýldý. Burada hem ortak bir dil ve yaklaþým bütünlüðünü saðlamak, hem de faaliyetlerin yapýlmasýný kolaylaþtýracak yerel dinamikleri korumak amacýyla, taslaklar üzerinde gerekli düzeltmeler, yine katýlýmcý bir süreçle gerçekleþtirildi. Yerel koordinatörler yürüttüðü lobi faaliyetleri ile yerel dinamikleri anlama ve iletiþim kurma çabalarý hazýrlýk sürecinde önemli bir rol oynadý. Program illerinde YEEP larýnýn gerçekleþmesi; yerel ortaklar tarafýndan benimsenmesi, yerel meclislerce onaylanmasý, baþlamýþ olan yerel yöneticiler ve kadýn örgütleri iliþkilerinin geliþtirilmesi, planýn uygulanmasýnýnda þeffaflýðýn, kalýcýlýðýn ve sürdürülebilirliðin saðlanmasýna baðlýdýr. Bunun için; YEEP larýnýn hayata geçirilmesinin genel yönetim ve sorumluluðunu üstlenecek, izleme, denetleme ve koordinasyonu yapacak ve YEEP nýn sürdürülebilirliðini saðlayacak yerel kadýn örgütlerinin de içinde aktif aktörler olarak yer alacaðý yeni bir kurumsal yapýnýn oluþturulmasý gerekmektedir. Bu iþlevleri üstlenecek kurumsal yapý olarak Yerel Eþitlik Eylem Planý Komitesi (YEEPKOM) önerisi getirilmiþtir. Yerel yönetimlerin öncelikle YEEP larýný yerel meclislerinde onaylama konusunda siyasi kararlýlýk göstermeleri ve YEEP larýnda önerilen eþitlik birimlerini kendi bünyelerinde kurmalarý,yeep uygulanmasýna baþlamalarý için önemli bir adým olacaktýr. Bu baðlamda; 1. Yerel hizmet sunan kurum ve kuruluþlarýn YEEP kapsamýnda yüklendikleri görev ve sorumluluklar baðlamýnda aralarýndaki iþbölümünün netleþtirilmesi, 2. YEEP önerilen yeni hizmet sunum birimlerinin kurulmasý ve /veya ayný görevi üstlenecek mevcut birimlerin belirlenerek görevlendirilmesi, 3. Yerel yönetimler tarafýndan toplumsal cinsiyet eþitliði yaklaþýmýný benimseyen hizmet sunucu personel yetiþtirilmesi, 4. Sosyal Hizmetler Ýl Müdürlüklerinin desteklenmesi mevcut toplum merkezleri ve halk eðitim merkezlerinin yaygýnlaþtýrýlmasý ve iþlerliklerinin artýrýlmasý, 5. Stratejik Planlarýn eþitliði saðlamaya yönelik olarak gözden geçirilmesi ve uygulamada bütçe ayýrýmýnýn bu çerçevede yapýlmasý, özellikle de saðlýk, eðitim, kültür vb alanlarýn açýlým ve uygulamasýnda kadýn kuruluþlarýnýn görüþünün alýnmasý ve hedef kitle olarak kadýnlara aðýrlýk verilmesi, 6. 2006/17 sayýlý Baþbakanlýk Genelgesi çerçevesinde eþitliði saðlamaya yönelik olarak yapýlan yeni hizmet tanýmlarýna uygun hizmetlerin gerçekleþtirilmesi, Yýldýz Tokman: BMOP kapsamýnda KA-DER Ankara tarafýndan yerel kadýn kuruluþlarýna verilen Yerel Siyasette Kadýn eðitimlerinde uzman-eðitici ve KA-DER Ankara Þube Yönetim Kurulu Üyesi kimliðiyle yer almýþtýr. 7. Yerel kararlara kadýnlarýn katýlýmýný artýrmak için, yerel yönetimlere iliþkin mevzuatýn tanýdýðý olanaklardan yararlanmanýn kolaylaþtýrýlmasý, (yerel meclislere, ihtisas komisyonlarýna katýlým, gönüllü katýlým, kadýn meclisleri vb.) 8. Kadýn kuruluþlarýnýn, kentsel sorunlar konusuna ilgilerini artýracak alt yapýnýn oluþturulmasý, önerilmektedir. BMOP nýn hedefine ulaþabilmesi için baðýmsýz kadýn kuruluþlarý, öncelikle desteklenmesi gereken gruplardýr. Yerel yönetimlerin sorumlu olduklarý kamusal hizmetleri toplumsal cinsiyet eþitliðini gözeterek sunmalarý, bir baþka deyiþle Kadýn Dostu Kent olma hedefine ulaþmalarý, YEEP larýný yol haritalarý olarak önemseyip, bu yol haritalarý kapsamýndaki faaliyetleri gerçekleþtirilebilmelerine baðlýdýr. Ülkemizde bir ilk olan BMOP kapsamýnda 2 yýlda gerçekleþtirilen çalýþmalarýn, verilen emeðin, toplumu dönüþtürücü etkisinin yerleþmesi ve sürdürülebilirliðini saðlamak için: 1. BMOP da yapýlan YEEP çalýþmasýnýn ülke ölçeðinde diðer illere de yaygýnlaþtýrýlmasý gereklidir. Bu þekilde; BMOP nýn Türkiye de kadýn ve kýz çocuklarýnýn insan haklarýnýn korunmasý ve geliþtirilmesine yönelik genel hedefleri yanýnda, BM Bin Yýl Kalkýnma Hedeflerinin, AB nin yerel yönetimlere iliþkin direktiflerinin ve AB Kentsel Þartýnýn gerçekleþtirilmesi ile Türkiye de yerel yönetimlerin ve yerel demokrasinin güçlendirilmesine katkýda bulunulacaktýr. 2. BMOP tarafýndan program illerinin herbirinde Kadýn Dostu Kent olmaya yönelik olarak kýsa dönemde gerçekleþtirilebilecek YEEP ý faaliyetlerinin desteklenmesi, uygulanmasý ve izlenmesi gereklidir. BMOP nýn desteðiyle özelikle Kentsel Hizmetler baþlýðý altýnda yapýlmasý önerilen projelerin hiç olmazsa birkaçýnýn hayata geçirildiði ve sonuçlarýnýn görünür kýlýnmasý gereklidir. (örneðin: Van kentinde gerçekleþtirilen pilot çalýþmayý diðer kentlerde yinelemek)
8 Ortak Bir Program Birleþmiþ Milletler (BM) Kadýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý -BMOP, Türkiye de bir çok ilki gerçekleþtirmektedir. Ortak Program, BM in 1997 yýlýndan bu yana yürüttüðü reform sürecinin BM, kamu, sivil toplum ve özel sektör iþbirliðinin ve ortaklýðýnýn somutlaþmýþ halidir. Ortak Program, yerel ortaklarýný (yerel yönetimler ve kadýn kuruluþlarý) yaþam alanlarýný dönüþtürecek ve kadýn dostu kentleri kuracak temel aktörler olarak tanýmlar. Bu nedenle de yerel yönetimleri ve kadýn kuruluþlarýný güçlendirmeyi hedefler. Program Ortaklarý Hedeflerimiz Ortak programýn ana amacý kadýn dostu kentlerin oluþumuna destek vermektir. Bu amacýn hayata geçirilmesi için de hedeflerimiz þunlar: 1. Kadýn ve kýz çocuklarýnýn haklarýnýn korunmasý ve geliþtirilmesi için uygun ortamýn (planlar, programlar, politikalar ve yasalar) yaratýlmasý. 2. Yerel yönetimlerin kadýn ve kýz çocuklarý için kaliteli hizmetler tasarlama ve sunma kapasitesinin geliþtirilmesi. 3. Bu konuda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluþlarýnýn savunuculuk, proje yönetimi, kaynak yaratma, yerel yönetimlerle baþarýlý etkileþim saðlama ve kadýn ve kýz çocuklarýnýn konumlarýný güçlendirme kapasitelerinin geliþtirilmesi. 4. Halkýn kadýn ve kýz çocuklarýnýn haklarý konusundaki bilinçlenme düzeyinin artýrýlmasý. Nedir Kadýn Dostu Kent? Neden 6 Þehir? Proje hazýrlýk aþamasýnda, þehir seçimi konusunda detaylý ve kapsamlý bir çalýþma yapýlmýþtýr. Bir çok kriter deðerlendirildikten sonra projenin ilk olarak Ýzmir, Kars, Nevþehir, Þanlýurfa, Trabzon ve Van þehirlerinde hayata geçirilmesi planlanmýþtýr. Devlet Planlama Teþkilatý göstergeleri, yerel yönetimlerin istekliliði, diðer BM projelerinin sürdürüldüðü mekanlar ve bütçe imkanlarý illerin seçiminde belirleyici olmuþtur. Ayrýca, coðrafi farklýlýklar da deðerlendirilmeye alýnmýþtýr. BM Ortak Programý, esas olarak ulusal düzeydeki karar alýcýlar ile 6 ildeki yerel karar alýcýlarý, sivil toplum kuruluþlarý ve halký hedef kitlesi olarak görmektedir. Bu þehirler, katýlýmcý ve eþgüdümlü ve sektörlerarasý iþbirliðine öncelik veren bir yaklaþýmýn benimsenmesi ile hizmetlerin nasýl geliþtirilip çeþitlendirebileceðini, kaynaklarýn nasýl çoðaltýlabileceði ve kadýn ve kýz çocuklarýnýn yaþamlarýnýn iyileþtirilebileceðini göstermek üzere seçilmiþlerdir. Kent nüfusunun yarýsýný oluþturmalarýna raðmen kadýnlar, yerel karar alma süreçlerine tam ve eþit bir biçimde katýlamamaktadýrlar. Oysa kadýnlar seçilmiþ ve atanmýþ yerel yöneticilerin planlama ve yönetim sürecinde danýþmalarý gereken doðal ortaklardýr. Þehir planlamalarý, geleneksel olarak erkekler tarafýndan yapýlýr ve kadýnlarýn ihtiyaçlarý göz önüne alýnmaz. Oysa konut, güvenlik, ulaþým, eðitim ve saðlýk gibi alanlarda alýnan yerel kararlar, kadýnlarý doðrudan etkilemektedir. Planlamalarda nedense kadýnlarýn bir araya gelebilecekleri mekanlar, her mahalleye bir kreþ, gündüz bakýmevi vs. yapýmý düþünülmez. Örneðin iyi aydýnlatýlmamýþ sokaklar, uzak noktalara hizmet vermeyen belediye otobüsleri ve bu araçlarýn güvensiz oluþu kadýnlarýn en temel haklarýný kullanmalarýnýn önündeki engellerdir. Ayrýca kadýnlarýn þiddete uðradýklarýnda sýðýnabilecekleri mekanlar, ilgililere ulaþabilecekleri acil destek hatlarý da yine kent yönetiminin yaptýðý planlarda gözardý etmemesi gereken unsurlardýr. Kentlerin kültürel, spor ve dinlence olanaklarýndan en az yararlanan gruplarýndan birini kadýnlar oluþturmaktadýr. Planlamasýnda, oluþumunda, günlük yaþamýnda kadýnlarýn aktif bir biçimde rol aldýðý KADIN DOSTU KENTLER YARATMAK ÝSTÝYORUZ. Kadýn Dostu Kent sloganýyla, herkesin kentin sunduðu ekonomik, sosyal ve siyasi fýrsatlardan eþit bir biçimde yararlanabilmesini amaçlýyoruz. Türkiye de faaliyet gösteren tüm Birleþmiþ Milletler Kuruluþlarý Ýçiþleri Bakanlýðý Sabancý Vakfý Ýzmir, Nevþehir, Kars, Þanlýurfa, Trabzon ve Van Valilik ve Belediye Baþkanlýklarý Mali katkýda bulunan ülkeler Almanya Danimarka Finlandiya Ýngiltere Ýsveç Ýsviçre Kanada Norveç Birleþmiþ Milletler Kadýn ve Kýz Çocuklarýnýn Ýnsan Haklarýnýn Korunmasý ve Geliþtirilmesi Ortak Programý BMOP Bülteni Sahibi Birleþmiþ Milletler Ortak Programý Editör Nezih Tavlaþ Katkýda Bulunanlar Nevin Þenol (Ortak Program Yöneticisi) Serhan Alemdar (Program/Finans Asistaný) Yerel Koordinatörler ÝZMÝR-Semra Ulusoy KARS-Sibel Alp Argunhan NEVÞEHÝR-Huriye Karabacak ÞANLIURFA-Tülay Yýlmaz TRABZON-Sinem Mýsýrlýoðlu VAN-Ayþe Sargýn Adres Birlik Mah. 2. Cad. No:11 Çankaya -ANKARA Tel: 312-454 11 85 Faks: 312-496 14 85 info@bmkadinhaklari.org Web Sayfasý www.bmkadinhaklari.org