Meme Kanseri Hücrelerindeki AgNOR Alanı ve AgNOR Sayısı ile Tümörün En Geniş Çapı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Benzer belgeler
DÜZCE TIP DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

ARAŞTIRMA. Comparison of AgNOR Count and AgNOR Surface Area/Total Nuclear Surface Area Proportions to Sex and Age in Cases with Cystic Nodular Goitre

İki boyutlu AgNOR ölçümüne dayanan çalışmalarda yüz yerine elli hücre değerlendirilmesi arasında bir fark var mıdır?

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu


Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

ENDOMETRİAL HİPERPLAZİ VE KARSİNOMUNDA NÜKLEUS BOYUTUNUN KARŞILAŞTIRMALI MORFOMETRİK ANALİZİ. Dr. Ayşe Nur Uğur Kılınç. Dr.

PROSTAT HİPERPLAZİ VE KANSER DOKU ÖRNEKLERİNDE İKİ BOYUTLU

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

Nod-pozitif Meme Kanserinde Lenf Nodu Oranı Nüks ve Mortaliteyi Belirleyen Bağımsız Bir Prognostik Faktördür

İkiden Çok Grup Karşılaştırmaları

DOKTORA TEZİ PROTETİK DİŞ TEDAVİSİ ANABİLİM DALI

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Giriş Güncel cerrahide tanı ve tedavi planlamalarında ultrasonografinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Ultrasonografinin cerrah tarafından gerçekleşti

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz?

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 52, Sayı 1,

Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının istihdam durumlarına yönelik. öğrenci görüşleri

PARAMETRİK ve PARAMETRİK OLMAYAN (NON PARAMETRİK) ANALİZ YÖNTEMLERİ.

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

Adıyaman İlinden Eylül Ayında Elde Edilen İnek Sütlerinin Doğu Afrika Kaliteli Çiğ İnek Sütü Standartlarına Uygunluklarinin Belirlenmesi

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?

Kocaeli Ġlinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

A UNIFIED APPROACH IN GPS ACCURACY DETERMINATION STUDIES

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE İLİŞKİN DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

Erkan ALATAŞ 1, Banuhan ŞAHIN 2 *, Sevgi ÖZKAN 3, Metin AKBULUT 4

REKOMBİNANT E.coli KÜLTÜRLERİ İLE ENZİM ÜRETİMİNİN KİNETİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ. Dilek KAZAN, Amable HOKTAÇSU ve Agnes ÇAMURDAN

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.

Birincil IgA Nefropatisinde C4d Varlığının ve Yoğunluğunun Böbrek Hasarlanma Derecesi ve Sağkalımı ile Birlikteliği

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

CORRELATION of CLINICAL and HISTOPATHOLOGICAL PARAMETERS to SURVIVAL and NECK METASTASIS in LARYNGEAL SQUAMOUS CELL CARCINOMA

ÇOCUKLUK ÇAĞI PAPİLLER TİROİD KANSERİNDE BRAF V600E MUTASYONU İLE KLİNİKOPATOLOJİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİ VE NÜKS ORANI ÜZERİNE ETKİSİ

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Ford Otosan İhsaniye Otomotiv MYO

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda

Düşük Riskli Diferansiye Tiroid Kanserlerinde RAİ Tedavisi

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

İŞİTME VE ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERDE AĞRI VE AĞRI EŞİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Mide Kanseri Tanısı Olan Hastalarda Lenf Nodu Tutulum Oranı ve Sağkalım İlişkisi

PARAMETRİK TESTLER. Tek Örneklem t-testi. 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalamasının 70 e eşit olup olmadığını test ediniz.

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

Meme kanser cerrahisinde sentinel lenf nodunu değerlendirmede intraoperatif sitolojinin tanı değeri

ÖZGEÇMİŞ. Expression Pattern Comparison of Two Ubiquitin Specific Proteases. Functional Characterization of Two Potential Breast Cancer Related Genes

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları III (3 Mayıs 2012)

BÖBREK BOYLARININ YAŞ BOY AĞIRLIK VE KEMİK MATÜRASYONU İLE İLİŞKİSİ

Dr.Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

Örneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir.

Tanı Testlerinin Değerlendirilmesi. ROC Analizi. Prof.Dr. Rian DİŞÇİ

LOKAL-BÖLGESEL EVRELEME VE TEDAVİYE YANITIN RADYOLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİ

HEREDİTER SFEROSİTOZ TANISINDA EOZİN 5-MALEİMİD BAĞLANMA TESTİ, OSMOTİK FRAJİLİTE VE KRİYOHEMOLİZ TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Ameliyat Öncesi Tanı / Nodüler Hastalıkta Kalsitonin Yeri

Edirne İlinde Elde Edilen Sütlerin Dünya Sağlık (Who) Standartlarına Uygunluğu

: Multipl Myeloma Kanser Kök Hücresinin Akım Sitometri İle Belirlenmesi ve Prognoza Etkisi

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this

Tiroid nodüllerinde TİRADS skorlamasının güvenirliliği

KRUSKAL WALLIS VARYANS ANALİZİ. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı

Sevim Yasemin ÇİÇEKLİ 1, Coşkun ÖZKAN 2

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

İnsidental Medüller Tiroid Kanserinde Ne Yapalım

HİPOTEZ TESTLERİ. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN

ERKEN MEMBRAN RÜPTÜRÜNDE MYOMETRIYAL ELASTROSONOGRAFIK DEĞIŞIKLIKLER. Dr. Rukiye KIZILIRMAK

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

Electronic Letters on Science & Engineering 3 (2) (2007) Available online at

PROSTAT KANSERİNDE TEK ARK VE ÇİFT ARK İLE YAPILAN IMAT PLANLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Hastane Yönetimi-Ders 8 Hastanelerde İstatistiksel Karar Verme

Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Ünivetsitesi Acil Tıp AD.

Prof. Dr. Özkan ÜNVER Prof. Dr. Hamza GAMGAM Doç. Dr. Bülent ALTUNKAYNAK SPSS UYGULAMALI TEMEL İSTATİSTİK YÖNTEMLER

RECIST. Response Evaluation Criteria In Solid Tumors

NAZOFARENKS KARSİNOMUNDA CLAUDIN 1, 4 VE 7 EKSPRESYON PATERNİ VE PROGNOSTİK ÖNEMİ

Yediyüzyetmişiki Akciğer Kanseri Olgusunda Cilt Metastazı: 5 Yıllık Deneyimin Analizi

Kullanılacak İstatistikleri Belirleme Ölçütleri. Değişkenin Ölçek Türü ya da Yapısı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK

İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi

Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri. Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Available online at

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

Transkript:

Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 32, Sayı 2, 2016 Erciyes University Journal of Natural and Applied Sciences Volume 32, Issue 2, 2016 Meme Kanseri Hücrelerindeki AgNOR Alanı ve AgNOR Sayısı ile Tümörün En Geniş Çapı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Dr. Mehmet KÖKSAL 1, Yrd. Doç. Dr. Serap DOĞAN 2, Prof. Dr. Figen ÖZTÜRK 3, Prof. Dr. Nurhan CÜCER 1. 1 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD 2 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD 3 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD (Alınış / Received: 05.09.20016, Kabul / Accepted: 17.11.2016, Online Yayınlanma / Published Online: 30.12.2016) Anahtar Kelimeler 1. AgNOR 2. Tumör Çapı 3. Prognoz Özet: Tümör çapı, meme kanserinin evresini ve prognozunu belirlemede kullanılan önemli bir parametredir. Biz de AgNOR alanı ile tümör çapı arasında bir ilişkinin olup olmadığını, bu sayede hastalığın evresinin ve prognozunun belirlenmesinde, AgNOR parametrelerinin de bir ölçüt olup olamayacağını araştırmayı amaçladık. Değerlendirmeye alınan 18 meme kanserli hastada ultrasonda gözlenen tümörün çapı bilgileri arşiv kayıtlarından alındı. AgNOR sayısı ve AgNOR alanı bilgileri ise arşivdeki preparatların incelenmesiyle elde edildi. Hastalar, Tümör Nod Metastaz sınıflama sistemindeki tümör çapı kriterlerine göre gruplara ayrıldı. Böylece, tümör çapı 5-10 mm (T1b;n=8), 10-20 mm (T1c;n=5), ve 20-50 mm arasında olan hastalar (T2;n=5) olmak üzere üç grup oluşturuldu. Tümör çapları ile hem AgNOR alanı ortalamaları, hem de AgNOR sayı ortalamaları arasında güçlü bir korelasyon olduğunu saptadık (Sırasıyla r=0,740;p=0,000, r=0,771;p=0,000). İstatistiksel değerlendirmeyi, tümör çapı yerine, tümör çapının, sınıflama sistemindeki sınıfı ile yaptığımızda ise korelasyonun zayıfladığı görüldü. (Sırasıyla r=0,709;p=0,001, r=0,646;p=0,004). Hastaları, tümör çapına göre gruplara ayırıp yaptığımız değerlendirmede, grupları, hem AgNOR alanı ortalamaları hem de AgNOR sayı ortalamaları bakımından, birbirlerinden anlamlı derecede farklı bulduk (Sırasıyla; P=0,013; P=0,029). Tümör çapı ile AgNOR parametreleri arasında pozitif ilişkinin bulunması, AgNOR parametrelerinin de, meme kanserinin hem evrelenmesinde, hem de prognozunun öngörülmesinde kullanılabileceğini göstermektedir. Investigation of the Relationship Between the Largest Tumor Size, AgNOR area and AgNOR Count on Breast Cancer Cells Keywords 1. AgNOR 2. Tumor diameter 3. Prognosis Abstract: Tumor size is an important parameter used to determine the prognosis and stage of breast cancer. We investigated a probable correlation between AgNOR area and tumor size to examine wheter the AgNOR parameters can also be tools of detecting the stage and predicting of the prognosis. The diameter of tumor size were obtained as a retrospectively from archive records. AgNOR number and AgNOR area were dedected using the slides, which obtained from archive. Patients were divided into groups according to the TNM classification system by tumor size. Thus, patients with a tumor diameter between 5-10 mm are included in T1b (n = 8 ), between 10-20 mm are included in T1c (n = 5), and between 20-50 mm are included in T2 ( n = 5) groups. Both mean AgNOR area and mean AgNOR count values had strong correlation with tumor diameters of patients ( Respectively r = 0.740, P < 0.000, r = 0.771 ; P < 0.000). When the statistical evaluations were done using the Tumor Nod Metastasis class of the tumor instead of tumor diameter, correlation appeared milder (r=0,709;p<0,001, r=0,646;p<0,004 with same respect). Three groups of tumor diameter had significantly different mean AgNOR 1

area and mean AgNOR count values (Respectively; P=0,013;P=0,029). Presence of positive correlations between tumor diameter and AgNOR parameters indicates that AgNOR parameters have potantial to be usefull tools for staging of breast cancer and predicting the prognosis of the condition. mekoksal@hotmail.com 1. Giriş Tümör çapı, Tümör-Nod-Metastaz (TNM) olarak adlandırılan kanser evreleme sisteminin içinde T harfi ile gösterilen ve tümörün anatomik büyüklüğünü ifade eden önemli bir parametredir. Tüm dünya genelinde kullanılan bu sınıflama sistemi klinisyenlere, kanser tedavisinin planlanmasında ve sonuçlarının değerlendirilmesinde yol göstericidir [1]. AgNOR ise akrosentrik kromozomlar üzerindeki çekirdekçik organize edici bölgeler (NOR lar), ile etkileşimde bulunan ve arjirofilik (Gümüş seven) özellikte olmalarından dolayı gümüşle boyanan proteinlere verilen addır [2]. İnsan hücrelerinin çekirdekçikleri içinde interfaz boyunca AgNOR proteinlerinin bağlı bulunduğu NOR bölgeleri, rdna olarak da adlandırılan ve transkripsiyonel olarak aktif olan ribozomal RNA sentez bölgelerini göstermektedir. Bu nedenle AgNOR parametreleri belirlenerek hücre çoğalma hızı indirekt olarak değerlendirilebilir [3. 4. 5. 6. ]. Hücre çoğalma hızının bir göstergesi olmasından dolayı, çeşitli hastalıklarda, AgNOR miktarının interfazdaki değişimi ve bunların değişik kanser tiplerindeki prognostik karakterizasyonu ile ilgili birçok araştırma yapılmıştır. [7, 8]. Tümör çapı, iyi bir prognostik faktör olmakla beraber, sınıflandırma sistemindeki değerlerin geniş aralıklarda olması dolayısıyla aynı sınıf içinde yer alan tümörler çok farklı özellikler taşıyabilmektedir. Bu nedenle son zamanlarda prognozu göstermesi açısından yeterli bulunmamaya başlanmıştır. Bu nedenle T1 sınıfı, teknolojinin gelişmesi ve tarama programlarının da yaygınlaşması ile T1mic, T1a, T1b ve T1c olmak üzere dört alt sınıfa ayrılmıştır. Ancak yine de hem evreleme hem de prognozun öngörülmesi açısından yeterli bulunmamaktadır [9]. Bu yüzden yeni değerlendirme yöntemlerine ve ölçütlerine gereksinim duyulmaktadır. Biz de, malin ve benin lezyonları ayırdetmek amacıyla, patolojik materyallerin büyük çoğunluğuna başarılı bir şekilde uygulanan AgNOR boyama tekniğinin [10. 11.] bu amaç için de kullanılabileceğini düşündük. Bu nedenle, AgNOR alanı ve sayısı ile tümör çapı arasında bir ilişkinin olup olmadığını, dolayısıyla AgNOR parametrelerinin hastalığın evresinin ve prognozun belirlenmesinde de bir ölçüt olup olamayacağını araştırmayı amaçladık. 2. Materyal ve Metod Çalışmamız için Erciyes Üniversitesi Etik kurulundan onay alındı. Meme ultrasonografisinde şüpheli olarak değerlendirildikten sonra çapları ölçülüp İİAB yapılmış, patoloji laboratuarı tarafından da tümör tanısı konmuş 18 hasta değerlendirilmeye alındı. Hastaların seçiminde, yaş sınırlaması yapılmadı. Çalışmaya alınan hastaların ultrasonda gözlenen tümörün en geniş çapı bilgisi arşiv kayıtlarından alındı. AgNOR sayısı ve AgNOR alanı arşivdeki preparatların değerlendirilmesiyle elde edildi. Gümüş ile boyama Preparatlar, Benn-Perle [12] ve Lindner [13] protokolü hafifçe değiştirilerek [14] boyandı. Preparatlardaki analize uygun 50 hücrenin mikroskoptaki görüntüleri bilgisayar ortamına aktarıldıktan sonra, AgNOR benekleri sayıldı ve özel bir bilgisayar programı kullanılarak, her bir hücre için toplam AgNOR alanı değerleri ölçüldü [14]. Çalışma grupları Çalışmamızda hastalar, TNM Sınıflama sistemindeki tümör çapı kriterlerine göre gruplara ayırıldı. En geniş çapı 5 mm nin altında ve 50 mm nin üstünde olan tümör yoktu. Böylece en geniş çapı, 5-10 mm (T1b;n=8), 10-20 mm (T1c;n=5), ve 20-50 mm arasında olan hastalar (T2;n=5) olmak üzere üç grup oluşturuldu. Verilerin değerlendirmesinde SPSS (15.0) istatistik paket programı kullanıldı. Veriler Ortalama±Standart Sapma şeklinde verildi. P<0,05 düzeyi anlamlı olarak kabul edildi. Yapılan normallik testine göre, veriler normal dağılmadığı için parametrelerin korelasyon analizinde non-parametrik testlerden spearman korelasyon analizi ve grupların karşılaştırılmasında da Kruskal Wallis ve Mann Whitney testleri kullanıldı 2

3. Bulgular Prognozun önemli bir göstergesi olan tümör çapı ve tümörün TNM sınıfındaki yeri ile AgNOR alan ve sayı ortalamaları arasında yaptığımız korelasyon analizi tablosu aşağıda yer almaktadır (Bknz Tablo 1). Bu analiz yapılırken, sınıflara sayısal değerler verilmiş ve T1b sınıfı 1, T1c sınıfı 2, T2 sınıfı ise 3 olarak değerlendirilmiştir. Görüldüğü gibi, hem tümör çapı hem de tümör çapının TNM içindeki yeri ile hem AgNOR alanı ortalaması hem de AgNOR sayı ortalaması arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Ancak, tümör çapı ile olan korelasyon, tümörün TNM sistemi içindeki sınıfına göre olandan çok daha güçlü bir ilişkidir. Hastaların tümör çapı ile AgNOR sayı ve alan ortalamaları arasındaki ilişki grafikte de (Bknz Sekil 2) görülebilmektedir. Benzer bir ilişkinin daha zayıf olduğu, TNM sınıfı ile AgNOR sayı ve alan ortalamaları arasındaki grafikte de (Bknz Sekil 1) görülebilmektedir. Hastaların, TNM kriterlerine göre tümör çapları dikkate alınıp ayrıldığı gruplar Kruskal Wallis testi ile değerlendirildiğinde, grupların hem AgNOR alanı hem de AgNOR sayısı bakımından birbirinden anlamlı derecede farklı olduğu görüldü (Sırasıyla P=0,013; 0,029) (Bknz Tablo 2). Bu farkın hangi gruplardan kaynaklandığını görmek için, gruplar Mann Whitney U testi ile ikili olarak karşılaştırıldı (Bknz Tablo 3) 4. Tartışma ve Sonuç Tümörlerin anatomik büyüklüğünü ifade eden tümör çapı önemli bir prognostik parametredir. Kanser hastalığının tedavisinin planlanmasında ve sonuçlarının değerlendirilmesinde klinisyenlere yardımcı olan tümör çapı [1] ile AgNOR alan ve sayı ortalamaları arasında tespit ettiğimiz pozitif korelasyon, AgNOR parametrelerinin de, hastalığın evresinin belirlenmesi ve prognozunun öngörülmesi açısından önemli olduğunu göstermektedir. İstatistiksel değerlendirme, tümör çapı yerine, tümör çapının TNM sistemi içindeki sınıfına göre yapıldığında daha zayıf bir korelasyon görülmesi, AgNOR parametrelerinin, tümör çapının sayısal değeriyle daha uyumlu olduğunu göstermektedir. Zaten TNM sistemi, son zamanlarda prognozu göstermesi açısından yeterli bulunmamaktadır. Sistem başlangıçta, T1 (Tümörün en geniş çapı <20 mm), T2 (Tümörün en geniş çapı 20-50 mm), T3 (Tümörün en geniş çapı >50 mm) ve T4 (Boyutları ne olursa olsun deri veya göğüs duvarına yayılmış tümör) olarak sınıflandırılmıştı. Ancak, tümör çapı değerleri geniş aralıklarda olduğu için aynı sınıfta yer alan tümörler çok farklı özellikler taşımaktaydı. Bu nedenle sistem güncellendi ve T1 sınıfı, T1mic, T1a, T1b ve T1c olmak üzere dört alt sınıfa daha ayrıldı. Buna rağmen, evreleme ve prognozu öngörmesi açısından yine de yeterli bulunmamaktadır. Zira bu yeni durumda bile, en geniş çapları, 5-10 mm arasında değişen tümörler aynı grupta (T1b de) yer almaktadır. Tümör şeklinin çoğu zaman bir küre olmayıp, geoit olması nedeniyle en geniş çapı aynı olan tümörler (diğer çapları farklı olduğu için) farklı hacimlerde olabilmektedir. Yapılan bir çalışmada, en geniş çapları aynı olan tümörlerin farklı hacimlerde olabileceği belirtilmiştir. Örneğin, ölçüleri 10x5x2 mm olan bir tümörün hacmi 100 mm 3, ölçüleri 10x3x2 mm olan bir tümörün hacmi ise 60 mm 3 tür ve her iki tümör de en geniş çapları 10 mm olması nedeniyle T1b grubunda yer alır. Araştırmacılar bu nedenle tümörün çapı yerine, hacminin kullanılmasının daha etkili olacağı kanaatine varmışlardır [15]. Bizim ölçümünü yaptığımız bir hastada görülen iki ayrı tümörün ölçüleri de 9x13,4 mm ile 9x15,4 mm ydi. Ölçümünü yaptığımız bir başka örnekte ise tümör, lobüler yapıdaydı bu nedenlerle biz de tümörün çapı yerine hacminin değerlendirmesinin daha faydalı olabileceğini düşünüyoruz. Başka bir çalışmada ise, görüntüleme yöntemlerinin günümüzde çok geliştiği, bu sayede tümörün büyüklüğünün kesin olarak belirlenebildiği vurgulanmakta, özellikleri farklı olan hastaları aynı gruplarda değerlendirmek yerine, doğrudan tümör çapının kullanılmasının daha yerinde olacağı ileri sürülmektedir [9]. Biz, AgNOR parametrelerinin, tümörün hem çapının sayısal değeri ile hem de TNM sınıfı ile korelasyon göstermesinden dolayı evreleme ve prognozun öngörülmesinde kullanılabileceğini düşünüyoruz. Ayrıca, biz de tümör çapının değerlendirildiğinde gözlenen korelasyonun, TNM sınıfına göre olandan daha güçlü olması nedeniyle evreleme ve prognozun öngörülmesinde doğrudan tümör çapının kullanılmasının daha uygun olacağı kanaatindeyiz. Hastalarımızı TNM sisteminde belirtilen tümör çapı kriterlerine göre gruplandırdığımızda oluşan üç grubu, AgNOR alanı ve sayı ortalaması bakımından değerlendirdiğimizde grupları her iki parametre bakımından da birbirinden anlamlı derecede farklı bulduk. Ancak, farkın hangi gruplardan kaynaklandığını, bir diğer ifadeyle, tüm grupların birbirinden farklı olup olmadığını görmek amacıyla yaptığımız ikili karşılaştırmalarda AgNOR sayı ortalamasının sadece T2 ve T1b gruplarını birbirinden ayırabildiğini, AgNOR alan ortalamasının ise sadece T1b ve T1c gruplarını birbirinden ayıramadığını gözlemledik. Yani AgNOR alan ortalamasının ayırt ediciliği, AgNOR sayı ortalamasından daha iyi görünmektedir. Değişik doku tiplerinde yapılan birçok çalışmada da AgNOR sayısı yerine, AgNOR alanının değerlendirildiğinde tümör tiplerini birbirinden daha iyi ayrıldığı sonucuna varılmıştır [16-25]. 3

Sonuç olarak, değerlendirdiğimiz AgNOR parametreleri, hem TNM sınıflama sistemi ile hem de tümör çapının sayısal değeri ile uyumludur. Bu nedenle, tümörün evrelenmesinde ve prognozunun öngörülmesinde önemli olduğunu, uyumun, TNM sınıfından çok, tümör çapının sayısal değeri ile daha uyumlu olması nedeniyle de tümör çapının aralıkla verilmesindense doğrudan sayısal değerinin kullanılmasının daha uygun olacağını düşünüyoruz. Kaynakça [1] Ergüney S. Ed. 2013 AJCC Kanser Evreleme Atlası Nobel Tıp Kitabevleri İstanbul 649s. [2] Mennel HD, Muller I. Morphometric investigation on nuclear and nucleolar arrangement and AgNOR content in the rat hippocampus under normal and ischemic conditions. Exp. Toxicol. Pathol. 46:491 501, 1994. [3] Ploton D, Menager M, Jeannesson P, Himber G, Pigeon F, Adnet JJ. Improvement in the staining and in the visualization of the argyrophilic proteins of the nucleolar organizer region at the optical level. Histochem. J. 18:5 14, 1986. [4] Derenzini M. The AgNORs. Micron 31:117 120, 2000. [5] Garcia-Moreno LM, Conejo NM, Pardo HG, Gomez M, Martin FR., Alonso MJ, Arias JL. Hippocampal AgNOR activity after chronic alcohol consumption and alcohol deprivation in rats. Physiol. Behav. 72:115 121, 2001. [6] Raska I, Shaw PJ, Cmarko D. New insights into nucleolar architecture and activity. Int. Rev. Cytol. 255:177 235, 2006.). [7] Canepa M, Gambini C, Sementa AR, Borgiani L, Rovida S. Nucleolar organizer regions and Ki-67 immunostaining in ductal breast cancer: a comparative study. Pathologica 82:125-32, 1990. [8] Soomro IN, Whimister WF. Growth fraction in lung tumors determined by Ki-67 immunostaining and comparison with AgNOR scores. J Pathol 162:217 22, 1990. 20. Pich A, Chiusa L, Margaria E. Prognostic relevance of AgNORs in tumor pathology. Micron 31:133-41, 2000.). [9] Veronesia U, Vialeb G, Rotmensza N, Goldhirscha A Rethinking TNM: Breast cancer TNM classifi cation for treatment decision-making and research The Breast 2006;15: 3 8. (PMID: 16473737)). [10] Ploton D, Visseaux-Coletto B, Canellas J-C, Bourzat C, Adnet JJ, Lechki C, Bonnet N. Semiautomatic quantification of silver-stained nucleolar organizer regions in tissue sections and cellular smears. Anal Quant Cytol Histol 14(1):14-23, 1992. [11] Ruschoff J. Nucleolar organizer regions in pathomorphologic tumor diagnosis. Veroff Pathol 139: 1-144, 1992. [12] Benn PA & Perle M. Chromosome staining and banding techniques. In: Rooney D.E. Czepulkowski BH. (eds). Human Cytogenetics, Constitutional Analysis, actical approach, Vol 1. Oxford Univ. Press 91-118, 1986. [13] Lindner LE. Improvements in the silver-staining technique for nucleolar organizer regions (AgNOR). Journal of Histochemistry and Cytochemistry 41:439-445, 1993.). [14] Demirtas H, Imamoglu N, Donmez H, Cucer N, Yilmaz A, Candemir Z. Condensed chromatin surface and NOR surface enhancement in mitogen-stimulated lymphocytes of Down syndrome patients. Ann Genet-Paris 44:77-82, 2001.). [15] Yazgan YN., İlgün AS., Oran EŞ., Yankol Y., Özkan SG., Gönüllü D., Soybir GR., Köksoy FN. Meme kanseri evrelemesinde tümör çapı yerine tümör hacminin ölçümü daha mı faydalıdır? The Journal of Breast Health 2012 Vol: 8 No: 3, (130-133). [16] Eröz R., Cücer N., Oktay M., Aydın Y.: Nodüler Guatr Tanısı Almış Hastaların Tiroid Hücrelerinin AgNOR Sayısı/Çekirdek ve Toplam AgNOR Alanı / Çekirdek Alanı Oranının Değerlendirilmesi. Düzce Tıp Dergisi 2012; 14(3): 5-10 [17] Eroz R, Cucer N, Karaca Z, Unluhizarci K, Ozturk F. The evaluation of argyrophilic nucleolar organizing region proteins in fine-needle aspiration samples of thyroid. Endocr Pathol. 2011 Jun;22(2):74-8. 4

[18] Eroz R, Saritas A, Colakoglu S, Oktay M, Kandis H. Evaluation Of Argyrophilic Nucleolar Organizing Region Associated Protein Synthesis In Femoral Muscle Cells Of Rats Exposed 3000 Ppm Carbon Monoxide Gas. Konuralp Medical Journal. 2016;8(1):9-13. [19] Nisari M., Eroz R., Nisari M. Investigation of Argyrophilic Nucleolar Organizing Region Associated Protein Synthesis and Its Relation with Histopathological Evaluation Scores in Rat Kidney Tissues During Ischemia- Reperfusion. Bratislava Medical Journal. Accepted 2016. [20] Tasdemir S., Eroz R., Dogan H. et al. Association Between Human Hair Loss and the Expression Levels of Nucleolin, AU1c Nucleophosmin, and UBTF Genes. Genetic Testing And Molecular Biomarkers. 2016, 20(4): 197-202. [21] Eroz R., Tasdemir S., Dogan H. Is there any relationship between decreased AgNOR protein synthesis and human hair loosing, Biotech Histochem, 494-498 pp., 2012. [22] Eroz R., Okur M., Ozkan A., Berık O., Gunes C., Does higher NORs expression affect the developmental stages of down syndrome infants?, Genetic Counseling, 249-253 pp., 2012. [23] Eroz R., Yilmaz S., Cucer N.. Argyrophilic nucleolar organizing region associated protein synthesis in hair root cells of humans at different developmental stages and sex, Biotech Histochem, 267-271 pp., 2013, ID:769632. [24] Tasdemir S., Eroz R., Cucer N., Oktay M., Turkeli M. Comparison of fine needle aspiration biopsy and paraffin embedded tissue sections for measuring AgNOR proteins, Biotechnic & Histochemistry 2015, 90(5):395-399. [25] Oktay M., Eroz R., Oktay NA. et al. Argyrophilic nucleolar organizing region associated protein synthesis for cytologic discrimination of follicular thyroid lesions, Biotech Histochem, 179-183 pp., 2015. Tablo 1. Hastaların tümör çapı ve tümörün TNM içindeki sınıfı ile AgNOR alan ve sayı ortalamaları arasındaki korelasyon. HASTA GRUBU (n:18) Tümör çapı Tümör çapının TNM içindeki sınıfı HS r p r p AgNOR sayı ortalaması 18 0,771 0,000 0,646 0,004 AgNOR alanı ortalaması 18 0,740 0,000 0,709 0,001 HS:Hasta Sayısı r: Spearman korelasyon değeri P:İstatistiksel anlamlılık değeri TNM: Tümör, Nod, Metastaz sistemi. 5

Tablo 2. Grupların, Kruskal Wallis testi ile karşılaştırılması. TNM Sınıfı Hasta Sayısı AgNOR sayı ortalaması ±SS AgNOR alan ortalaması ±SS T1b 8 1.8±0,6 435.7±.422.2 T1c 5 3.1±1.8 574.9±203.5 T2 5 3.7±1.9 1467.1±814.9 P 0,029 0,013 P:İstatistiksel anlamlılık değeri SS:Standart Sapma Tablo 3. Gruplarının, Mann Whitney U testi ile ikili karşılaştırması. TNM Sınıfı Hasta Sayısı AgNOR sayı ortalaması ±SS AgNOR alan ortalaması ±SS T1b 8 1.8±0,6 435.7±.422.2 T1c 5 3.1±1.8 574.9±203.5 P 0,143 0,079 T1c 5 3.1±1.8 574.9±203.5 T2 5 3.7±1.9 1467.1±814.9 P 0,402 0,047 6

T1b 8 1.8±0,6 435.7±.422.2 T2 5 3.7±1.9 1467.1±814.9 P 0,008 0,013 P:İstatistiksel anlamlılık değeri SS:Standart Sapma Şekil 1. TNM sınıfı ile AgNOR sayı ve alan ortalamaları arasındaki ilişki Şekil 2. Tümör çapı ile AgNOR sayı ve alan ortalamaları arasındaki ilişki Yukarıdaki grafikler çizilirken sayısal değerler (Sayısal değeri 1-3 arasında değişen TNM değeri ve 1,22-7,08 arasında değişen AgNOR sayı ortalamaları 10 ile çarpılarak genişletilmiş, 1921-24416 arasında değişen AgNOR alan ortalamaları ise 100 e bölünerek daraltılmıştır.) birbirinden uzak olduğu için belirli oranlarda genişletilmiş ya da daraltılmıştır. 7

Tümör örnekleri: Resim 1. Tümör örnekleri, a) Çaplarından biri 7,6 mm, diğeri 21,5 olan geoit şeklinde tümör. b) Çaplarından biri 13,4 mm, diğeri 26,4 olan lobüler tümör. c) Çaplarından biri 9 mm, birinin diğer çapı 13,4 diğerinin diğer çapı 15,4 olan iki tümör. 8