. BÖLÜ ÜRESEL AYNALAR ALŞRALAR ÇÖZÜLER ÜRESEL AYNALAR. Çukur ynnın odğı, merkez () dr. Aşğıdk ışınlr çukur ynd ynsıdıktn sonr şekllerdek b yol zler. / / 7 / / / / / 8 / / / / / 9 / / / / N 0 OPİ
. Çukur ynnın odğı, merkez () dr. Aşğıdk ışınlr çukur ynd ynsıdıktn sonr şekllerdek b yol zler. / 7 8 / OPİ
. Csmlern yndk örüntüler şekllerdek bdr. h / / h 7 h h h 8 h / / 9 h h 0 h / / h/ OPİ
. şınlr tümsek ynd ynsıdıktn sonr şekllerdek b yol zler. / / / / 7 / / / / 8 N 9 / / 0 / / /, / / OPİ
. şınlr tümsek ynd ynsıdıktn sonr şekllerdek b yol zler. / 7 / 8 / OPİ
. şınlr tümsek ynd ynsıdıktn sonr şekllerdek b yol zler. / 7 / / 8 / A ı A 9 B ı C ı C B / 0 A ı A B B ı C ı ı C OPİ
ALŞRALAR ÇÖZÜLER ÜRESEL AYNALAR. S R b) L ışı nı nın çu kur y n y oln uzk lı ğı, ol du ğun dn, L S L N P P R N + + + & Şe kl de nok t l rın çu kur y n d k ö rün tü le r öste rl mş tr. ) S s m nn ö rün tü sü S ı, L s m nn ö rün tü sü L ı ken d le r ne ö re düz dür. b) L, S ve nok t l rı n ko nu ln smlern ö rüntü le r sm den kt bü yük tür. ) er kez ve h z sın d oln sm le rn boy l rı ö rün tü le r nn boy l rı n eşt tr. Bu du rum d, P ve R nok t l rı n ko nu ln sm le rn boy l rı örün tü le r nn boy l rı n eşt tr. d) Şe kl de ö rün tü le r nn boy l rı eşt oln L ı, ı ve P ı nok t l rı dır. ol du ğun dn ışın y n dn yn sı dık tn son r ken d s ek se n ke ser. ) ışı nı nın çu kur y n y oln uzk lı ğı, ol du ğun dn, + + + & ol du ğun dn ışı nın uzn tı sı ek se n ke ser.. L. L m m m ) ışı nı nın çu kur y n y oln uzk lı ğı, ol du ğun dn, + + + & ) ışı nın uzn tı sının ek se n kes t ğn den, 8 m lın dı ğın d, + 8 + + 8 m ol du ğun dn yn sı yn ışın, ek se n ke ser. ol du ğun dn ışın y n dn yn sı dık tn son r ken d s ek se n ke ser. OPİ 7
b) L ışı nının uzn tı sı ek se n kes t ğn den, m lın dı ğın d,. ). + + + m ol du ğun dn yn sı yn ışın, ek se n ke ser. ) ışı nın uzn tı sı ek se n kes t ğn den, m lın dı ğın d, + + + m ol du ğun dn yn sı yn ışın ek se n ke ser. L A A / L / ) Şe kl de L üç e n nn ö rün tü sü ı L ı ı olur. Üç e nn ö rün tü sü nün l nı, A ı m ol duğu n ö re, A. m olur. Çu kur y n nın eğ r lk y rı ç pı, R.. m bu lu nur. S s m nn düz lem y n d k ö rün tü sü ı nün odk nok t sı n oln uzk lı ğı 0 m ol du ğu n ö re, 0 0 m olur. Cs mn od ğ oln uzk lı ğı se, S 0 m olur. S 80m S 0m Cs mn yl nız çu kur y n d k ö rün tü sü nün odk nok t sı n oln uzk lı ğı S 80 m ol duğu n ö re, S. S 0. 80 00 0 m olur. b) Csmn yny oln uzklığı, S + 0 + 0 0 m olur. Görüntünün y n y oln uzk lı ğı, S + 80 + 0 0 m olur. Boy büyütme ornı, 0 0 olur. b) Üç e nn l nı,. A 9 m bulunur. 8 OPİ
. S (m) 8. 7 S (m) L ) S. S. m olur. b) S m ken ö rün tü nün bo yu, S 8 m olur. noktsın konuln smn ö rün tü sü nün y n y oln uzk lı ğı, + + br uzk lık t olu şur. Gö rün tü nün ek se ne oln uzk lı ğı, 7. br 00 m ol du ğun dn bu nok t ye kr şı lık e lr. Gö rün tü nün bo yu s mn bo yun dn kez kü çük ol du ğun dn, & olur. 00 00 00 00 m olur. Csmn y n y oln uzk lı ğı,.00 00 m bulunur. Ay n nın odk uzk lı ğı se, + + & 7 molur. 00 00 L noktsın konuln smn ö rün tü sü nün y n y oln uzk lı ğı, + + br uzk lık t olu şur. Gö rün tü nün ek se ne oln uzk lı ğı, br ol du ğun dn bu nok t e kr şı lık e lr. OPİ 9
noktsın konuln smn ö rün tü sü nün y n y oln uzk lı ğı, + + br uzk lık t olu şur. b) L ışı nı y n d ynsıdık tn son r k ye r, + 8 + 7 m L α m (+) ( ) olur. ( ) çık tı ğın dn ışı nın uzn tı sı ke se n ke ser. Gö rün tü nün ek se ne oln uzk lı ğı, br ol du ğun dn bu nok t e kr şı lık e lr. 0. ) Ge len ışı nın y d uzn tı sı nın ek se n kes t ğ nok t nın y n y uzk lı ğı, yn sı yn ışı nın kend s nn y d uzn tı sı nın ek se n kes t ğ nok tnın y n y oln uzk lı ğı ol rk lı nır. Ay n nın önü (+), r k sı ( ) lı n rk ş lem y pı lır. 9. ) X α m m m (+) ( ) Asl ek se n ke sp e len ışın, her z mn tüm sek y n dn yn sı dık tn son r k uzn tı sı - r sındn e çer. kt ışık ek se n kes me den e l yor s, ışı nın uzn tı sı - r sın dn eç mek zo run d de ğl dr. üm sek y n nın önü (+), r k sı ( ) lı nır. Odk r k d ol du ğun dn 8m lındığınd ö rün tünün ye r, + 8 + m olur. (+) çık tı ğın d ışı nın ken d s, ( ) çık tı ğın d, ışı nın uzn tı sı ek se n ke se e ğn den, ö rün tü y n nın r k sın d olur. X ışı nın uzn tı sı y n yı kes t ğn den sm y n nın r k sın d ve y n y oln uzk lı ğı m lı nır. + + & m olur. So nuç (+) çık tı ğın dn X ışı nı yn sı dık tn son r te pe nok t sın dn m uzk lık t ek se n kend s ke ser. b) Y ışı nı nın uzn tı sı ek se n 8 m uzk lık t y n yı kes t ğn den, s mn y n y oln uzk lı ğı 8 m lınrk ö rün tü nün ye r bu lu nur. + + & molur. 8 70 OPİ
Y. ) 8m m ). ( ) çık tı ğın dn Y ışı nı y n dn yn sı dık tn son r uzn tı sı y n nın r k sın dn e çer. Yn sıyn ışı nın uzn tı sı nın ek se n kes t ğ nok t nın te pe nok t sı n oln uzk lı ğı m olur. Z 9m 8m Z ışı nın uzn tı sı ek se n 8 m uzk lık t y n yı kes t ğn den, s mn y n y oln uzk lı ğı 8 m lı n rk ö rün tü nün yer bu lu nur. + + & 9 molur. 8 Z ışı nı y n dn yn sı dık tn son r uzn tı sı y n nın r k sın d ve te pe nok t sı n oln uzk lı ğı 9 m olur. Cs mn ö rün tü sü - r sın d ve le rsın d, & lş k s vr dır. C sm le ö rün tü sü r sın d k uzk lık 00 m ol du ğun dn, + 00 + 00 00 0 m olur. Cs mn y n y oln uzk lı ğı,.0 0 m bu lu nur. b) Ay n nın odk uzk lı ğı, + & 0 0 0 m bulunur. x x x x x x. m m er rlığ x dyelm. x x olur. x x x x olur. ve odklrı tr tr ornlnırs, x olur. x θ θ 8 Şeklde benzerlk ve ynsımlr uyulndığınd çukur ve tümsek ynlrın rsındk uzklık, x + 8 + olur. Ι OPİ 7
ES ÇÖZÜLER ÜRESEL AYNALAR... br br (. yny merkezden elmektedr.) Şe kl de ö rül dü ğü b Ι ve Ι ışın l rı yn sı m lr so nu u ken d üzer le rn den e r dö ner. CE VAP ışık kynğı ynsının odğınd olduğundn örüntüsü d olur. dn. yny elen ışınlrın örüntüsü odkt olğındn ışık kynğının örüntüsü de olur. ışık kynğındn özel ışınlr önderek de örüntünün de olduğu örülür. CE VAP E. A. α α α B B. α A AB s m çu kur y n nın mer ke z ne doğ ru h re ket et t r lr se, ö rün tü y n y yk l şır, bo yu kü çü lür. Şeklde örüldüğü b, α > α > α olur. CEVAP A CE VAP B. L P. Cs mn çu kur y n d k lk ö rün tü sü nu m r lı ö rün tü dür. A B A B B L P R S U er rlığ x dyelm. Ι ışınının zledğ yoldn, x x x A CE VAP B olur. ve tr tr ornlnırs, x 8 olur. x CEVAP C 7 OPİ
7. 9. / / x x x x ekl- ekl- ekl- ekl- / / x ekl-,, ışık ışınlrının küresel ynlrdn ynsımlrı doğru çzlmştr. CEVAP E ekl-, ve ynlrının odk uzklıklrı, ve ; Şekl den x Şekl den x x Şekl ten Bun öre; > olur. olur. CEVAP 8. top perde yr öle tm öle 0. / / top perde yr öle tm öle Perdede şekldek b tm ve yrı öle oluşur. CEVAP C y nk to p doğ ru yk lş tı rı lır s, A z lır, A r tr. CE VAP A OPİ 7
ES ÇÖZÜLER ÜRESEL AYNALAR.. O üzlem yndn ynsıyn ışın yolunu zler. CEVAP A Şeklde örüldüğü b, ve ışık ışınlrı sstemden çıkmz. CEVAP C.. b b L P. Çukur ynd üzernde den yny elen ışın, yndn ynsıyın, de keser. Bun öre, çukur ynnın odk noktsı L noktsınddır. CEVAP C Şekldek ışının zledğ yoldn, b olur..b b b olur. ve tr tr ornlnırs, b olur. b CEVAP E. ıı. ı d Şeklde örüldüğü b, nokt ışıklı smnden çıkn ve öne çukur yndn, sonr d düzlem yndn brer kez ynsıyn ışınlrın oluşturduklrı örüntü noktsınddır. CEVAP A Ι ışınının zledğ yoldn, d uzklığı, d olur. CEVAP B 7 OPİ
7. 0. L L. d Şeklde örüldüğü b, ynlr rsındk d uzklığı, 9 d + olmlıdır. CEVAP B. d um lr r sın d k uzk lık; d. m olur. CEVAP 8. L L P R er rlığ x dyelm. Ι ışınının zledğ yoldn ynlrın odk uzklıklrı, er rlığ x dyelm. Ι ışınının zledğ yoldn ynlrın odk uzklıklrı, x x x olur. ve tr tr ornlnırs, x x olur. CEVAP E. x x olur. + x x x x olur. ve tr tr ornlnırs, x x A olur. CEVAP A perde 9. h.. B 90m h L P R S U P noktsı, çukur ynnın odk noktsıdır. Bun öre, e prlel elen ışık ışını çukur yndn ynsıdıktn sonr P noktsınd keser. CEVAP B 90 + 90+ 0 m 0 m + + 0 0 0 m olur. CEVAP OPİ 7