PİYASALAR Döviz Piyasası Yurtdışı piyasalarının bir bölümünün Paskalya tatili nedeniyle kapalı olduğu günde TL, sabah saatlerinde oldukça sakin bir seyir izledi. Öğleden sonra ABD piyasalarının açılmasıyla Cuma günkü tarım dışı verisi sonrası Dolar daki zayıflığın da etkisiyle,5566 seviyesine kadar geriledi. Gece saatlerinde,5785 seviyesine kadar çıkan kur günü %0,1 ekside sonlandırdı. Yurtiçinde dikkatler Cuma günü Moodys'in bu yılın ilk gözden geçirmesinde olacak. Paskalya tatilinin sona ermesiyle birlikte piyasada işlem hacimlerinde artış beklenirken kur güne bir miktar yükselişle başladı. $/TL,3350,576,5710-0,1% 10,1% /TL,866,839,8090-0,5% -0,6% Sepet*,5791,6951,6896-0,% 4,3% /$ 1,098 1,0969 1,09-0,4% -9,7% $/Yen 119,78 118,97 119,54 0,5% -0,% $ Endeks 90,7 96,55 96,78 0,% 7,% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) Euro, Yunanistan ın Uluslararası Para Fonu na bu hafta borç ödemesi yapacağını açıklaması sonrası, yükselişi dördüncü güne taşıdı. Ancak gece saatlerinde Dolar endeksinin bir miktar değer kazanmasıyla 1,0910 a kadar gerileyen parite tarafında bugün Euro Bölgesi hizmet PMI verileri takip edilecek. Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi ardından Dolar endeksindeki zayıflık kısmen devam etti. Beklentilere paralel gelen ISM verisi sonrası endekste anlamlı bir değişim olmadı. Dolar karşısında en çok değer kazancı petroldeki kazanımların artmasıyla %,7 ile Ruble de gerçekleşti. Emtia Piyasası Petrol fiyatları, İran'ın nükleer programının sınırlanması için ön anlaşma imzalanmasının ardından dün yaklaşık %6 yükseldi. Bununla birlikte ABD petrol stoklarının rekor düzeyde yüksek kalması yukarı yönlü hareketi sınırlıyor. Altın fiyatları, FED'in ne zaman faiz artıracağına ilişkin belirsizliğe bağlı olarak ons başına USD 1.00 üzerinde tutundu.,8,7,6,5,4,3,,6896,5710,1 1,09 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) 1,48 1,43 1,38 1,33 1,8 1,3 1,18 1,13 1,08 1,03 Altın($/Ons) 1.184 1.07 1.15 0,7%,6% Petrol(Brent) 57,3 55,0 58,1 5,8% 1,4% Gümüş($/Ons) 15,7 17,1 17,0-0,4% 8,% Kaynak: Reuters, Bloomberg 1.500 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1.450 115,1 1.400 1.350 1.383 1.15 1.300 1.50 1.00 1.150 58,1 1.100 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 130 10 110 100 90 80 70 60 50 40 1
Oca 13 Şub 13 Mar 13 Nis 13 May 13 Haz 13 Tem 13 Ağu 13 Eyl 13 Eki 13 Kas 13 Ara 13 Oca 14 Şub 14 Mar 14 Nis 14 May 14 Haz 14 Tem 14 Ağu 14 Eyl 14 Eki 14 Kas 14 Ara 14 Oca 15 Şub 15 Mar 15 Nis 15 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 Bülten 07 Nisan 015 Faiz Piyasası Avrupa piyasalarının tatil olduğu günde hacimsiz ortam bono piyasasına da yansıdı. 10 yıllık gösterge tahvil %8,0 seviyesinden açıldığı günde %8,16 ya kadar geriledi. Gösterge tahvil ise zayıf hacimle sınırlı hareket sergiledi ve ileri valörlü işlem görmedi. ABD de faiz artırımlarının ötelenebileceği beklentisiyle faizler geriledi. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 60,1 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 5 milyar TL lik kısmı %7,50 den haftalık repo fonlamasından, 4,7 milyar TL lik kısmı %10,5 ten piyasa yapıcılığı imkanından, 4,5 milyar TL lik kısmı %10,75 ten kotasyon ve BİST ten oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %7,90 düzeyine geriledi. Gösterge Tahvil* 7,97 8,77 8,67-0,10 0,70 USD Libor( 3 aylık) 0,6 0,7 0,7 0,00 0,01 EUR Libor( 3 aylık) 0,06 0,01 0,01 0,00-0,05 O/N İMKB Repo 10,85 10,41 10,33-0,08-0,5 Eurobond 030* 4,73 4,64 4,64 0,00-0,09 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg * bileşik faiz 13 1 11 10 9 8 7 6 5 4 3 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Ağırlıklı Fonlama Faizi Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) %8,67 Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 1.000 19 500 0,1 0 %7,90 3.500 3.000.500.000 1.500 Milyon TL Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 14 seviyesine gerilerken; 030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %4,64 seviyesinde yatay seyretti. Borsalar ABD piyasalarının açılmasına karşılık Avrupa'da devam eden tatil nedeniyle hacimlerin düşük kaldığı hisse senetleri piyasasında bugün yatay bir seyir gözlenirken, endeks günü %0, yükselişle tamamladı. ABD borsalarının yükselişle kapanmasını izleyen Asya borsaları artıda seyretti. BIST-100 85.71 8.994 83.130 0,% -3,0% BIST-30 106.150 101.945 10.053 0,1% -3,9% Sanayi 78.75 79.745 80.47 0,6% 1,9% Hizmetler 6.195 60.178 57.976-3,7% -6,8% Mali 115.5 109.904 111.488 1,4% -3,% Bankalar Endeksi 159.67 146.136 148.75 1,8% -6,6% Dow Jones 17.83 17.763 17.881 0,7% 0,3% S&P 500.059.067.081 0,7% 1,1% DAX 9.806 11.967 11.967 0,0%,0% Nikkei 5 17.451 19.435 19.398-0,% 11,% Bovespa 50.007 53.13 53.737 1,% 7,5% Kaynak: Reuters, Bloomberg 700 İşlem Hacmi (milyon TL) BIST 100 Endeks (sağ eksen) 600 500 400 300 00 100 0 Oca.14 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Ağu.14 Eyl.14 Kas.14 Oca.15 Şub.15 95.000 90.000 85.000 83.130 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Erdem Başçı, "Öncü göstergeler ilk çeyrekte ekonominin zayıf seyrettiğine işaret ediyor" değerlendirmesini yaptı. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK), yeni hesaplama yöntemine göre Mart ayında 104,05'e indi. Merkez Bankası temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama ile çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık artış oranlarının gerilediğini, bununla birlikte, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğiliminin sınırlı oranda yükseldiğini açıkladı. Türk Eximbank ihracatçı şirketlere verdiği döviz kredilerinde faizleri dün itibariyle indirirken, azami vadeyi de uzattı. TCMB, döviz satım ihalesinde minimum satış tutarını 0 milyon Dolara indirdi. New York Fed Başkanı William Dudley, ABD ekonomisinde son dönemde görülen sürpriz zayıflıktan kaynaklı olarak Fed'in faiz artırımı zamanlamasının belirsiz olduğunu söyledi. ABD'de ISM hizmetler endeksi Mart'ta 56,5 ile beklentilere paralel açıklandı. Hindistan Merkez Bankası politika faizini %7,50 de sabit tuttu. Avustralya Merkez Bankası, politika faizini değiştirmeyerek %,5'te tuttu. Atlanta FED Başkanı Lockhart, FED in ilk faiz artırımı tarihini önümüzdeki iki toplantının ötesine ertelemesi taraftarı olduğunu söyledi. TCMB Başkanı Erdem Başçı, "Öncü göstergeler ilk çeyrekte ekonominin zayıf seyrettiğine işaret ediyor" değerlendirmesini yaptı. Temkinli para ve maliye politikaları ile alınan makro ihtiyati önlemlerin çekirdek enflasyon göstergelerini olumlu yönde etkilediğini vurgulayan Başçı, "Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir ve oynaklık TÜFE enflasyonunu olumsuz yönde etkilemiştir. Gıda Komitesi'nin alınmasını önereceği önlemler gıda enflasyonunun düşürülmesine ilave katkı sağlayacaktır. Enflasyon beklentileri henüz arzu edilen seviyelere ulaşmamıştır" ifadelerini kullandı. Gayrisafi yurt içi hasılanın ılımlı bir artış eğilimi sergilediğini ve dış talepteki zayıflamaya rağmen net ihracatın 014 büyümesine katkı sağladığını anımsatan Başçı, şunları kaydetti: Dış konjonktür 015 yılında Türkiye için hem fırsatlar hem de zorlukla barındırmaktadır. Düşük emtia fiyatları ve düşük uzun vadeli faiz oranları fırsatları, zayıf seyreden dış talep ve Avro/Dolar paritesindeki oynaklıklar zorlukları gösteriyor. Emtia fiyatlarındaki düşüş girdi maliyetlerini olumlu yönde etkilemiştir. Gerek Avro Bölgesi'nin uzun vadeli faizleri gerekse ABD Hazinesinin uzun vadeli tahvil faizleri enflasyon beklentilerindeki düşüş ile birlikte gerilemektedir. Avrupa'daki faiz oranlarının daha hızlı gerilemesi Avro/Dolar paritesinin düşmesine neden olmuştur. Son aylarda Avrupa'daki toparlanma beklenenden daha güçlü seyretmektedir. Öncü göstergeler Türkiye'deki iktisadi faaliyetin ilk çeyrekte zayıf seyrettiğine işaret etmektedir. İhracat siparişleri zayıf seyrini korurken, iç piyasa siparişlerindeki kısmi yavaşlamada olumsuz hava koşullarının etkisi hissedilmiştir. Taşıt satışları bu sektördeki iç talebin toparlandığına işaret etmektedir. İşsizlik oranları 014 yılında belirgin bir artış göstermiştir. Dış ticaret göstergelerindeki yavaşlamada jeopolitik gelişmeler, fiyat etkisi, zayıf iç ve dış talep belirleyici olmuştur. Başçı, jeopolitik gelişmelerin ihracat üzerindeki olumsuz etkilerinin Türkiye'nin Avrupa ülkelerinde artan pazar payıyla dengelendiğini dile getirdi. Reel olarak bakıldığında, ihracattaki zayıflamanın daha sınırlı göründüğüne işaret eden Başçı, cari işlemler dengesinin 011 yılından beri iyileştiğini ve petrol fiyatlarındaki düşüşün cari dengeye olumlu olarak yansımaya başladığına dikkati çekti. 3
Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK), yeni hesaplama yöntemine göre Mart ayında 104,05'e indi. Eski yönteme göre Şubat ayında 113, değerini alan endeks, yeni yönteme göre 105,44 değerini aldı. Yeni yönteme göre REK endeksinin ağırlık hesaplamasında kullanılan dönemler genişletilirken, ülke sayısı da artırıldı. (36 dan 45 e çıkarıldı.) Reel efektif döviz kuru endeksleri Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı geometrik ortalaması alınarak hesaplanıyor. Denklemde reel efektif kurun artışı TL'nin reel olarak değer kazandığını, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının arttığını gösteriyor. Türk Eximbank ihracatçı şirketlere verdiği döviz kredilerinde faizleri dün itibariyle indirirken, azami vadeyi de uzattı. Eximbank'ın yayımladığı bültende temin edilen kaynakların maliyetindeki düşüşün kredilere yansıtıldığı ifade edilerek, kısa vadeli döviz kredilerinin faizlerinde 75 baz puana varan indirim yapıldığı belirtildi. Buna göre ihracatçılar Libor artı 50 baz puan ve Euribor artı 5 baz puandan başlayan faizlerle döviz kredisi kullanılabilecek. Küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) verilen kredilerin faizleri de 50 baz puan indirildi. Buna göre bir yıl vadeli KOBİ kredilerinde faiz Libor artı 50 baz puana indi. Kısa vadeli döviz kredilerinin azami vadesi ise yıla uzatıldı. Yatırım ve işletme sermayesi ihtiyaçları için verilen azami 7 yıl vadeli orta ve uzun vadeli kredilerde faizler ise vadelere göre 55 ile 75 baz puan arasında düşürüldü. Merkez Bankası temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama ile çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık artış oranlarının gerilediğini, bununla birlikte, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğiliminin sınırlı oranda yükseldiğini açıkladı. TCMB fiyat gelişmeleri raporunda Mart ayına ait enflasyon değerlendirmesinde şöyle denildi: Gıda ve ilişkili hizmet fiyatlarında enflasyon yüksek seyrini sürdürürken gıda ve yemek hizmetleri dışı yıllık tüketici enflasyonunda düşüş eğilimi devam etmiştir. Enerji fiyatları bu dönemde yükseliş kaydetmiştir. Temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama ile çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık artış oranları gerilemiştir. Bununla birlikte, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimi sınırlı oranda yükselmiştir. Açıklamada, Mart ayında gıda ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0,11 ve 0,30 puan arttığı belirtilerek, Temel mal grubunun katkısı 0,9 puan gerilerken hizmet ile alkollü içecekler ve tütün gruplarının katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Mevcut durumda, tüketici enflasyonuna en belirgin katkı 3,47 puan ile gıda grubundan gelmektedir denildi. New York FED Başkanı William Dudley, ABD ekonomisinde son dönemde görülen sürpriz zayıflıktan kaynaklı olarak FED'in faiz artırımı zamanlamasının belirsiz olduğunu söyledi. Dudley ayrıca, faiz artırımları başladığında bunun göreceli olarak sığ bir yol izleyeceğini vurguladı. Mart ayında açıklanan zayıf istihdam verisi ve beklenenden daha zayıf imalat, perakende satış verilerinin sürpriz olduğunu ve bu sürprizin büyük ölçüde geçici faktörlerden kaynaklandığını ifade eden Dudley, düşük petrol fiyatları ve güçlü doların ABD'nin görünümü için risk oluşturduğunu belirtti. 4
VERİ GÜNDEMİ Yurtiçinde Hazine nakit dengesi takip edilecektir. Bugün Mart ayı hizmet PMI verilerinin nihai değerlerini takip edeceğiz ve Avro Bölgesi ülkelerinin 1. çeyrekteki nihai görüntüsüne tanık olacağız. Öncülere baktığımızda; bölgenin ikinci büyük ekonomisi olan Fransa nın hizmet PMI verisi emsallerinin aksine zayıflığa işaret etmişti. Daha doğrusu Draghi nin yarattığı olumlu havadan komşu ülkeler kadar pay alamadığını görmüştük. Ülkenin imalat PMI verisi ise bölgenin 4 büyük ülkesinden 50 seviyesinin altında kalan tek ülkesi. Fransa nın aksine İspanya nın da endekslerde pozitif anlamda başta gittiğini görüyoruz. İşsizlik oranının da ülkede aşağı gitmesi görece iyi bir resmi bize sunuyor. Kısacası son aylarda Avrupa daki toparlanma beklenenden daha güçlü seyretmekte ve bu durumu sürpriz endekslerinde de teyit etmekteyiz. ABD tarafında soğuk hava koşullarının da etkisiyle verilerin son zamanlarda kötü geldiğini görüyoruz. (Sürpriz endeksi, ülkeye ait açıklanan verilerin beklentiler ve gerçekleşmeler ile ilişkisini karşılaştıran bir yapıdır.) Sonuç olarak ECB nin Mart ayı toplantısında zayıf Avro, düşük petrol fiyatları ve tahvil alım programının etkisiyle 015-016 büyüme öngörüleri yukarı yönlü, 015 enflasyon tahmini aşağı yönlü revize ettiğini görmüştük. Endeksler tarafındaki bu olumlu görüntüye paralel Avro Bölgesi nde büyümenin birinci çeyrekte %1,5 seviyesinin üzerinde kalması muhtemel gözükmektedir. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz. 5