STRATEJİK YÖNETİM UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat HAFTA 2: Stratejik Yönetimle ilgili Kavramlar 1/29
STRATEJİK YÖNETİMLE İLGİLİ KAVRAMLAR Vizyon, Misyon, Şirket/Yönetim Felsefesi (Örgüt İdeolojisi), Strateji, Politika, Taktik, Stratejik Düşünme, Stratejik Kararlar, Stratejik Plan, Stratejik Yönetim. 2/29
VİZYON Vizyon, sözlükte ileri görüş, geniş görüş, Basiret, İdeal gibi anlamlara gelmektedir. 3/29
Tüm çalışanların paylaştığı örgütün geleceğine ait bir resim, Vizyon yöneticinin yeniliğe, orijinalliğe ve yaratıcılığa açıklığının, başka insanların görüşlerinden ve katkılarından ilham alma derecesinin bir göstergesidir. 4/29
VİZYON Aksiyon olmadan Vizyon sadece bir hayal; Vizyon olmadan aksiyon ise bir aktivitedir. Vizyon ve Aksiyon dünyayı birlikte değiştirebilir. Joel Barker Bir yöneticinin geçmişte ve şimdi düşünülmemiş ya da başarılmamış olan, gelecekte başarılmasını düşündüğü yapılması gerekenlerle ilgili açıkça ifade edilen ve o kişinin kendisine özgü düşünceleridir. Vizyon strateji olmadan sınanmamış düşünceler ve ham hayallerdir. 5/29
VİZYON Her yönetici ve lider orijinaldir. Kendine özgüdür ve farklıdır. Gelecekte yapılması düşünülen tüm faaliyetlerin algılanması ve değerlendirilmesini gerektirir. Her yönetici kendi ekibi ve imkanlarıyla (araç, gereç ve teknoloji vb.) neleri yapabileceğine bunların miktarı, çeşitlerini, yurt içi ve yurt dışı başka ülkelerde faaliyet yapma eğilimlerini değerlendirip açıklaması gerekir. Vizyon yönetici tarafından açıklanıp başkaları tarafından anlaşılıp paylaşıldıkça değer kazanır. 6/29
VİZYON Vizyon oluşturma süreci; bilinenden bilinmeyene doğru bir seyahattir ve bu süreç gerçekler, ümit ettiklerimiz, hayallerimiz, tehlike ve fırsatlardan kurgulanan bir gelecek yaratmada bize yardımcı olur 7/29
VİZYON Apple Bilgisayarları kurucu ortaklarından Steven Jobs firmayı kurarken bütün yöneticilerin PC kullanmalarını sağlamayı düşlemişti. 8/29
DISNEY WORLD (VİZYON) Milyonları mutlu etmek için hayal gücümüzü kullanmak 9/29
Boeing Vizyon 1950 ler Ticari havacılıkta egemen oyuncu olmak ve Dünyayı Jet çağına ulaştırmak 10/29
Hedef; Misyon ve Vizyon gibi genel değil spesifiktir, ölçülebilir, ulaşılabilir, amaca uygundur ve zamanla sınırlıdır. 11/29
MİSYON Kelime anlamı itibariyle Misyon, bir kişi veya topluluğun üstlendiği özel görev anlamına gelmektedir. 12/29
Örgütün varolma nedeni Çalışanlar arasında paylaşılmış beklentiler oluşturma Sosyal paydaşlar için önemli olan kamu oyu imajı oluşturma Biz kimiz, Biz ne yapıyoruz, Biz ne olmayı istiyoruz 13/29
İşletmelerin varlık nedenlerine veya kendilerini ne tür bir işletme olarak görmek istediklerine misyon denir. Misyon işletmenin hangi mal ve hizmet sektörünü seçtiğini, pazar ihtiyaçlarını ve teknoloji gereksiniminin ifadesini içerir. 14/29
Bir misyonun iki önemli fonksiyonu vardır: 1. İşletmenin tüm çalışanlarına ortak bir istikamet verir. 2. İşletmenin benzer işletmelerden farklılığını ortaya koyar. 15/29
Misyon uzun dönemli bir amaçtır. Misyon, hiçbir zaman ortadan kalkmaz ve ulaşılamaz. Paylaşılan ortak değer ve inançlardır. Firmada çalışan herkesle ilgilidir. Örgüt misyonu nicelikle değil nitelikle ilgili bir değerdir. Misyon örgüte özgüdür ve özeldir. Misyon ifadesi, işletmenin sahip olduğu temel beceri/yetkinliği temel almalıdır 16/29
Misyona Sahip Olmanın Yararları 1.Bütün yönetici ve personelin benzer amacı gerçekleştirmek için bir arada olmasını sağlar. 2.Tüm örgütsel güçleri bir araya toplar ve motivasyonunu sağlar. 3.Örgütün akılcı kaynaklar bulmasına yardımcı olur. Stratejinin belirlenerek bunların tahsisine yardımcı olur. 4.Örgütün sorumluluğu ve yöneticilerin iş sorumluluğu almasına yardımcı olur. 5.Örgütsel amaçların ve stratejilerin belirlenmesini kolaylaştırır. 17/29
Dünya da en çok saygı duyulan, başarılı spor ligi ve spor pazarlama organizasyonu olmaktır. National Basketball Association 18/29
Temel yetkinliği, düşük maliyetli yiyecekler elde etmek ve büyük müşteri gruplarına hızlı hizmet vermek 19/29
Dünya üzerindeki mevcut bilgileri organize etmek ve evrensel olarak ulaşılabilir ve yararlı olmasını sağlamak 20/29
VİZYON VE MİSYON KARŞILAŞTIRMASI VİZYON Firmanın gelecekte olmayı arzu ettiği durumu gösterir, hayal edilen bir geleceği hedefler. İşletmenin geleceğiyle ilgili bir kavram. MİSYON Bir firmanın var olma nedenidir İşletmenin mevcut durumuyla ilgilidir. Vizyonu ve genel amaçları SOMUT hale getirir ve ne yapacaklarını öğretir. 21/29
Misyon, Strateji, Taktik Kavramları İçin Örnek Ahmet bir lise öğrencisidir. İşinde kariyer yapmayı iyi bir işe sahip olmayı ve rahat bir yaşam için yeterli kazancı sağlamayı istemektedir. Misyon: İyi bir yaşam Vizyon: Başarılı kariyer, İyi gelir Strateji: Üniversite eğitimi Taktik: Bir üniversite ve uzmanlık alanı seçimi Operasyonlar: Kayıt, Kitap satın almak, Kurs almak, Çalışmak, Mezun olmak, İş bulmak 22/29
STRATEJİ Strateji kavramını pek çok şekilde kullanırız: İşletmeler için strateji, bir futbol maçı stratejisi, askeri strateji vb. Strateji, işletmenin geleceğiyle ilgili bir kavramdır. Literatürde, stratejinin kelime kökeni bakımından iki kaynağa dayandığı savunulmaktadır. Bunlardan biri; Latince yol, çizgi anlamına gelen stratum kavramı, ikincisiyse, eski Yunanlı general Strategos un adıyla ilgilidir. Kavram Generalin sanatını ve bilgisini belirtmek için kullanılmıştır. 23/29
Türkçede Strateji; sürme, gönderme, götürme ve gütme gibi anlamlara gelmektedir. Kavram, işletme ve yönetim alanında 20.yüzyılın ikinci yarısında kullanılmaya başlanmıştır. Kavram üzerinde yönetim literatüründe henüz bir fikir birliği bulunmamaktadır. 24/29
Strateji bilimsel bir disiplin olarak gelişmesini askeri alanda taşıdığı öneme borçludur. Savunma ve hücum yönünden askeri amaçları etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirebilme tarih boyunca orduların stratejik gücünün bir göstergesi olmuştur. 25/29
Strateji kavramı 5 farklı şekilde algılanmakta: 1.Plan olarak strateji, 2.Bir taktikler bütünü olarak strateji, 3.Bir model olarak strateji, 4.Konum olarak strateji ve, 5.Bir bakış açısı olarak strateji. 26/29
Stratejiler Tanımı: "Strateji bir kuruluşun amaçlarını, vizyonunu ve misyonunu nasıl gerçekleştireceğine ilişkin kapsamlı bir master planı oluşturmadır". Bu plan rekabet avantajlarını maksimize ederken dezavantajlarını da minimize eder. İşletmeye istikamet vermek ve rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla, işletme ve çevresini sürekli analiz ederek uyum sağlayacak amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli kaynak ve araçların yeniden düzenlenmesi süreci 27/29
3 Tip Strateji Yatırımlarını Çeşitlendirmiş Şirket Düzeyi strateji İşletme Düzeyi strateji Fonksiyonel Düzey strateji 28/29
Yatırımlarını Çeşitlendirmiş Şirket Düzeyi Strateji Dengelilik Büyüme Küçülme, Tasarruf 29/29
İşletme Düzeyi Strateji Rekabetçi stratejiler İşbirlikçi stratejiler 30/29
Fonksiyonel Düzey Strateji Teknolojik liderlik Teknolojik izleyicilik 31/29
ÖZETLE: STRATEJİ Strateji, basit bir ifadeyle PLAN dır. Strateji, bireylerin ve organizasyonların Misyonlarını NASIL başaracaklarını tanımladıkları gerçekleştirilebilir uygulama/aksiyon planlarıdır. Strateji, NASIL sorusuna cevap verir. İşletmeyi nasıl büyüteceğiz? Müşteriyi nasıl memnun edeceğiz? Rakiplerimizi nasıl yeneceğiz?. 32/29
STRATEJİ ÖRNEKLERİ Düşük maliyet Çin de fason imal ettirme Ölçek temelli (Scale-based) stratejiler Sermaye yoğun otomatize bir sistem kullanarak hacmi arttırıp birim maliyetleri azaltma Uzmanlaşma Az sayıda ürün veya hizmet çeşidine odaklanarak yüksek kalite elde etmek Esnek Operasyonlar Hızlı cevap vermeye veya müşteriye özel üretmek Yüksek kalite Rakiplere göre daha kaliteli üretim Servis Müşteri hizmetlerine ve satış sonrası hizmetlere odaklanmak 33/29