Stratejik Planlama. Dr. Mutlu TUNÇ

Transkript

1 Stratejik Planlama

2 Neden Stratejik k Planlama Yapılır? STRATEJİK PLAN BİR PLANDIR! Planlamak iyidir! Stratejik Planlama dinamiktir, uygulama kolaylıkları sunar, takip edilir, revize edilir, irdelenir. Gözardı etmek için büyük gayret gerekir! Kurumun tümünün ürünüdür (Katılımcılık). Sahiplenilir, daha iyi uygulanır.

3 Neden Stratejik k Planlama Yapılır?

4 Neden Stratejik k Planlama Yapılır? Stratejik Plan, ortak bir dildir. Bizi bize anlatır, yürümekte olduğumuz yoldaki sorumluluklarımızı hatırlatır. Bizi diğer kurumlara anlatır, yaklaşımımızda, uygulamamızda, ufkumuzdaki farkımızı ortaya koyar. Kalitemizi sorgulayan kurum/kuruluşlara kendimizi anlatmakta etkin bir araçtır. AKREDİTASYON

5 Stratejik k Planlama SüreciS NEREDEYİZ? NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER ve DEĞERLENDİRİRİZ? DURUM ANALİZİ MİSYON ve İLKELER VİZYON AMAÇLAR ve HEDEFLER STRATEJİLER FAALİYETLER ve PROJELER İZLEME PERFORMANS ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME Plan ve Programlar Paydaş Analizi SWOT Analizi Kuruluşun Varoluş Gerekçesi Temel İlkeler Arzu Edilen Gelecek Orta Vadede Ulaşılacak Amaçlar Somut ve Ölçülebilir Hedefler Amaç ve Hedeflere Ulaşma Yöntemleri Detaylıİş Planları Maliyetlendirme Performans Programı Bütçeleme Raporlama Karşılaştırma Geri Besleme Ölçme Yöntemlerinin Belirlenmesi Performans Göstergeleri Değerlendirme

6 Stratejik Planlamada Kimlerin Rolü Vardır? r? İhtiyaç Karar Müşteriler Süreklilik ÜST YÖNETİM Bilgi Kurumlar Stratejik Planlama Komitesi Takip Yol Açma Bilgi Kaynak Yaratma İnanç İnanç Toplum STK Süreklilik ÇALIŞANLAR Detaylar Eğitimler Uygulama Danışmanlar

7 Stratejik Planı Kim Hazırlar? Soru yanlış, Doğru soru, Stratejik Planı KİMLER hazırlar olmalıdır. Stratejik Planı hazırlamak üzere Kalite ye aşina bir elemanı görevlendirip hazırladıklarını inceledikten sonra onaylamak HATADIR, hazırlanan plan Stratejik Plan DEĞİLDİR! Cevap Kurum Stratejik Planının oluşturulması; Stratejik Planlama Komisyonu tarafından, ilgili tüm kişi ve kuruluşların katkılarıyla, katılımcılık esası ile yapılır. Komisyon Üyeleri Kurum Yöneticisi, Birim Yöneticilerinden bazıları Kurum popülasyonundan temsilciler Gönüllüler

8 Stratejik Plan / Stratejik Planlar Kuruluş Stratejik Planı Kuruluş Stratejik Planı Kuruluş Kuruluş A Birimi B Birimi C Birimi Eğitim A Birimi B Birimi C Birimi Eğitim Faaliyetler Görevler Faaliyetler Görevler Faaliyetler Görevler Faaliyetler Görevler Kuruluş tek bir Stratejik Planı bulunur, Alt Birimlerin plan doğrultusunda görevleri vardır. Stratejik Plan Stratejik Plan Stratejik Plan Stratejik Plan Kuruluş ve Alt Birimlerin Stratejik Planları ayrıdır ancak tüm planlar ana plan doğrultusunda ve ana planı destekleyecek karakterdedir.

9 MİSYON TANIM: Kurumun varoluş nedeninin ifadesidir. ÖZELLİKLER: - Kurumun varolma nedeni nedir? - Kimlere hizmet verilmektedir? - Faaliyet Alanı nedir? - Paydaşların hangi gereksinimleri karşılanmaktadır? - Kurumun yasal görevleri nelerdir? sorularına cevap verebilmelidir. Örnek: Sabancı Üniversitesi Misyonu Misyonumuz, her alanda yetkin ve kendine güvenen, çok boyutlu ve bağımsız düşünce yeteneği ile donanmış, toplumsal sorumluluk bilincine sahip bireyler yetiştirmek; bilimsel ve teknolojik gelişmelere ve üretilen bilgilerin topluma yayılmasına katkıda bulunmaktır.

10 VİZYON TANIM: Vizyon, kurumun gelecekte kendisini görmek istediği yeri, gelecekteki imajını anlatan ifadedir. ÖZELLİKLER: -İdealist, özgün ve ayırt edicidir. - Çekici ve teşvik edicidir. -İddialı ve ilham vericidir. - Kısa ve akılda kalıcıdır. - Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlamaktadır. Örnek: Ege Üniversitesi Vizyonu Ulusal ve uluslar arası bilim ve teknoloji dünyası ile örgütsel bağları gelişmiş, kurumsal kültürü ve kimliği güçlü, dünyadaki nitelikli üniversiteler ile eşdeğer bir eğitim ve araştırma kurumu olmak.

11 DEĞERLER ERLER TANIM: Kurumun, vizyonuna ulaşmak için yaptığı çalışmalarında dayanak olarak kullanacağı ve asla değiştirmeyeceği ilkelerinin ifadesidir. ÖZELLİKLER: - Kurumun çalışma felsefesini, - Değerler, inançlar, standartlar ve idealleri, - Çalışanların benimsediği değerleri, - Paydaşlarla ilgili değerlerini içermelidir. Örnek: ODTÜ nün Temel Değerleri - Bilimsel yaklaşım - Akademik özgürlük - Disiplinler arası yaklaşım - Yaşam boyu eğitim - Nitelikli insan yetiştirme - Öğrenciye destek - Toplumla iletişim - Katılımcı yönetim

12 SWOT ANALİZİ Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats Güçlü Yönler Güçlü Yönler, bir ünitenin rekabetçi bir avantaj geliştirmek üzere kullanabileceği kaynak veya yeterliliklerdir. Fırsatlar Çevrede şu anda görülen veya gelecekte görülmesi mümkün, tüm olumlu durumlardır. KULLAN, ARTIR Zayıf f YönlerY Rekabetçi bir avantaj yaratmada engel yaratan bir sınırlama, hata, yapısal bozukluk şeklindeki iç kuvvetlerdir. YOK ET veya İYİLEŞTİR KULLAN Tehditler Çevrede meydana gelen, rekabetçi bir avantajın oluşmasını engelleyen veya gelecekte engellemesi veya zarar vermesi olası herhangi durumdur. SAKIN

13 AMAÇLAR TANIM: Kurumun, ulaşmayı hedeflediği sonuçların kavramsal ifadesidirler. ÖZELLİKLER: - Misyon, Vizyon ve Temel Değerlerle uyumlu olmalıdır. -İddialı ama ulaşılabilir, gerçekçi olmalıdır. - Ulaşılacak noktayı tanımlamalı, nasıl ulaşılacağını açıklamamalıdır. - Durum analizi sonuçlarını kullanmalıdır. - Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır. - Planlama sürecine ışık tutmalıdır. Örnek: Hacettepe Üniversitesi Stratejik Amaçları Amaç 1: Eğitim-Öğretiminin Kalitesini İyileştirmek Amaç 2: Evrensel bilime katkı sağlayacak bilgi ve ileri teknoloji üretmek Amaç 3:Araştırma Eğitimi güçlendirilecek Amaç 4:...

14 HEDEFLER TANIM: Özgün, ölçülebilir alt amaçlardır. ÖZELLİKLER: - Açık ve anlaşılır olmalıdır. - Ölçülebilir olmalıdır. -İddialı ama gerçekleştirilebilir olmalıdır. - Sonuca odaklanmış olmalıdır. - Zaman dilimi belirlenmiş ve belirtilmiş olmalıdır. Örnek Adnan Menderes Ü. MYO Stratejik Hedef eğitim öğretim yılı için bir iktisadi ve idari programın daha açılarak 50 öğrenci alınması. Bu programın 2008 ve 2009 eğitim öğretim yılında ikinci öğretiminin de açılarak, öğrenci sayısının toplam 150 olması.

15 STRATEJİLER LERİN N BELİRLENMES RLENMESİ Strateji, amaca giden yolda, hedeflere ulaşabilmek için; Neyi Kimin Ne zaman Nasıl Ne zamana kadar yapacağının ifadesidir. Örnek: Eğitim Stratejisi... Mezun olan genç mühendislerin problem çözme yeteneklerini geliştirebilmek için; Ders planında bulunan proje derslerinde, danışmanların Probleme Dayalı Eğitim esaslarını uygulamaları ve değerlendirme yaparken, her öğrencinin İhtiyacı Olan Bilgiyi Keşfetme konusundaki yeterliliklerini verdikleri nota yansıtmaları...

16 STRATEJİLER LER-SWOT ANALİZİ Fırsatlar Tehditler Güçlü Yönler Fırsatların yarattığı avantajları kullanabilmek için güçlü yönlerden yararlanacak stratejiler oluşturmak. (Keşfet) Tehditlerden kurtulmak için güçlü yönleri kullanarak stratejiler geliştirmek. (Kaçın) Zayıf Yönler Zayıf noktaların üstesinden gelebilmek için fırsatlardan yararlanacak stratejiler oluşturmak. (Kullan) Zayıflıkları minimize etmek ve tehditlerden kurtulmak için stratejiler geliştirmek. (Yüzleş)

17 ANAHTAR PERFORMANS GÖSTERGELERG STERGELERİ Belirlenen stratejiler doğrultusunda hayata geçirilen uygulamalarla, hedeflere ve amaca ne kadar ulaşılabildiğini göstermek üzere tanımlanırlar. Girdi Göstergeleri Çıktı Göstergeleri Verimlilik Göstergeleri Sonuç Göstergeleri Kalite Göstergeleri

18 STRATEJİK K KONTROL İZLEME Kurum içi periyodik gözden geçirme Sorgulama ve Ölçme Denetleme DEĞERLENDİRME Değerlendirme ekipleri Dış değerlendiriciler İYİLEŞTİRME

19 VERİMLİ BİR STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ İÇİN Kavramlar doğru algılanmalıdır. Gönüllü ve katılımcı çalışma ile tüm elemanlar tarafından benimsenen ve sahiplenilen bir ürün çıkması sağlanmalıdır. Üst birimlerin planlarına uygunluk göstermekle birlikte, özgünlük içermelidir. Gerek durum belirlemede, gerekse de hedef koymada dürüst ve gerçekçi olunmalıdır. Tüm adımlar, birer şekil şartı olarak değil, ilerleme için kontrollü ve sürekli geliştirme düşüncesi ile hayata geçirilmelidir.