KPSS. ÖĞRETİM YÖNTEM ve TEKNİKLERİ. Pegem Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem. Pegem

ÖĞRETİM YÖNTEM ve TEKNİKLERİ Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem

Komisyon Öğretim Yöntem ve Teknikleri ISBN 978-605-364-196-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 11. Baskı Yayın-Proje Yönetmeni: Arzu Batur Dizgi-Grafik Tasarım:Didem Kestek Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık A.Ş. (Ankara-0312 278 34 84) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102 YAYINEVİ adakale sokak 4/1 yenişehir-ankara tel: +90 312 4306750-51 (pbx) belgeç: +90 312 4354460 gsm: 0506 3451936-0541 9104545-0533 2055230 e-ileti: pegem@pegem.net DAĞITIM sağlık sokak 17/a yenişehir-ankara tel: +90 312 4345424 belgeç: +90 312 4313738 gsm: 0506 3451937-0541 4345424-0533 2055231 e-ileti: siparis@pegem.net YAZIŞMA P.K.175 06442 yenişehir-ankara internet:

SUNU Değerli Öğretmen Adayları; Elinizdeki kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı () Eğitim Bilimleri Testinde önemli bir yer tutan Öğretim Yöntem ve Teknikleri kapsamındaki yaklaşık 30 soruyu etkili bir şekilde çözebilmeniz amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup; Öğretim ilkeleri, Kuram-Model ve Yaklaşımları, Öğretim Stratejileri, Öğretim Yöntemleri ve Öğretim Teknikleri bölümlerinden oluşmaktadır. Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele alınmasına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim ve şekillerle somutlaştırılmasına ve tablolarla akılda kalıcı biçimde sunulmasına özen gösterilmiştir. Her ünitenin sonunda; özet, bulmaca, konu kavrama testi, cevaplı test, çözümlü test ve çıkmış sorulara; kitabın sonunda ise, Öğretim Yöntem ve Teknikleri nin tamamını kapsayan 5 deneme sınavına yer verilmiştir. Ayrıca, konu başlıklarının yanında Konu Önem Derecelendirme Sistemi (KÖDS) bulunmaktadır. Bu sisteme göre konuların önem derecesi 5*(en önemli) - 1*(az önemli) aralığında derecelendirilmiştir. Çalışmalarınızı yaparken, önem derecelerini de dikkate almanızı, zaman ve enerjinizi buna göre planlamanızı öneririz. Bunun yanında ünite içinde konularla ilgili son yıllarda çıkmış 1-2 soruya yer verilerek soru tarzına dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarımıza, PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerine teşekkürü bir borç biliriz. Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle pegem@pegem.net aracılığıyla paylaşınız. Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, de ve meslek hayatınızda başarılar. Komisyon

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM Öğretim İlkeleri, Kuram Model ve Yaklaşımlar 1. ÖĞRETİM İLKELERİ... 3 1.1. ÖĞRENCİYE GÖRELİK...3 1.2. BİLİNENDEN BİLİNMEYENE...3 1.3. SOMUTTAN SOYUTA İLKESİ...4 1.4. YAKINDAN UZAĞA...4 1.5. KOLAYDAN ZORA (BASİTTEN KARMAŞIĞA)...4 1.6. AÇIKLIK...4 1.7. HAYATİLİK (YAŞAMA YAKINLIK)...5 1.8. EKONOMİKLİK...5 1.9. AKTÜALİTE (GÜNCELLİK) İLKESİ...5 1.10. BÜTÜNLÜK İLKESİ...5 1.11. YAPARAK VE YAŞAYARAK ÖĞRENME (İŞ, AKTİVİTE, ETKİN KATILIM)...6 2. TEMEL KAVRAMLAR...7 2.1. YAKLAŞIM...7 2.2. STRATEJİ...7 2.3. YÖNTEM...7 2.4. TEKNİK...7 3. ÖĞRETME-ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI (MODELLERİ-KURAMLARI)...8 3.1. TAM ÖĞRENME...8 3.1.1. Genel Özellikleri...8 3.1.2. Temel Değişkenleri...9 3.1.2.1. Öğrenci Nitelikleri...9 3.1.2.2. Öğretim Hizmetinin Niteliği...10 3.1.2.2.1. İpucu (İşaret):...10 3.1.2.2.2. Pekiştirme...10 3.1.2.2.3. Katılım...10 3.1.2.2.4. Dönüt ve Düzeltme...11 3.1.2.3. Öğrenme Ürünleri...11 3.1.3. Tam Öğrenmede İzleme Testi ve Tamamlayıcı Eğitim...11 3.1.4. Tam Öğrenme Modelinin Uygulanmasında İzlenecek Adıml...12 3.1.5. Sınırlılıkları...12 3.2. OKULDA ÖĞRENME MODELİ...15 3.2.1. Genel Özellikleri...15 3.2.2. Öğeleri...15 3.3. ÖĞRETİM DURUMLARI MODELİ...15 3.3.1. Genel Özellikleri...15 3.3.2. Gagne ye Göre Öğrenme Ürünleri...16 3.3.3. Gagne nin Öğrenme Hiyerarşisi...17 3.3.4. Gagne ye Göre Öğrenme Sürecinin Basamakları...17 3.4. TEMEL ÖĞRETME MODELİ...19 3.4.1. Genel Özellikleri...19 3.4.2. Öğeleri...19 3.5. ETKİLİ ÖĞRETİM MODELİ...20 3.5.1. Genel Özellikleri...20 3.5.2. Öğeleri...20 iv

3.6. ÇOKLU ZEKÂ...21 3.6.1. Genel Özellikleri ve İlkeleri...21 3.6.2. Boyutları...21 3.6.2.1. Sözel / Dilsel Zekâ...22 3.6.2.2. Mantıksal / Matematİksel Zekâ...22 3.6.2.3. Bedensel / Duyu Devİnİmsel Zekâ...22 3.6.2.4. Görsel / Uzamsal Zekâ...22 3.6.2.5. Sosyal / Bİreylerarası Zekâ...22 3.6.2.6. Müzİkal / Rİtmİk Zekâ...22 3.6.2.7. Öze dönük / Bİreysel Zekâ...22 3.6.2.8. Doğa Zekâsı...22 3.6.3. Çoklu Zekâya Dayalı Ders Tasarımı...23 3.7. YAPILANDIRMACILIK...25 3.7.1. Genel Özellikleri...25 3.7.2. Yapılandırmacılıkta Hedefler...26 3.7.3. Yapılandırmacılıkta Öğrenme Yaşantıları...27 3.7.4. Yapılandırmacılıkta Değerlendirme...27 3.7.5. Yapılandırmacılıkta Öğretmenin Rolü...28 3.7.6. Yapılandırmacılıkta Öğrenenin Rolü...28 3.7.7. Temel İlkeleri...29 3.7.8. 5E Modeli...30 3.8. BEYİN TEMELLİ ÖĞRENME...33 3.8.1. Genel Özellikleri...33 3.8.2. İlkeleri...33 3.9. PROBLEME DAYALI ÖĞRENME...34 3.9.1. Genel Özellikleri...34 3.9.2. Adımları...34 3.9.3. Problemin Taşıması Gereken Nitelikler...35 3.9.4. İlkeleri...35 3.9.5. Sınırlılıkları...36 3.10. İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME...38 3.10.1. Genel Özellikleri...38 3.10.1.1. Heterojen Grup Yapısı...38 3.10.1.2. Grubun Ortak Amacı...38 3.10.1.3. Yüz Yüze Etkileşim (Birbirinden Öğrenme)...38 3.10.1.4. Olumlu Bağlılık...38 3.10.1.5. Grup Ödülü (Ortak Ödül)...38 3.10.1.6. Eşit Başarı...38 3.10.1.7. Bireysel ve Grup Değerlendirme...38 3.10.1.8. Bireysel ve Grup Sorumluluğu...38 3.10.1.9. Paylaşılmış Liderlik...38 3.10.1.10. Sosyal Beceriler...38 3.10.1.11. Sürecin Değerlendirilmesi...38 3.10.2. İşbirlikli Öğrenmede Teknikler...39 3.10.2.1. Öğrenci Takımları ve Başarı Bölümleri (Ötbb)...39 3.10.2.2. Takım-Oyun-Turnuva (Tot)...39 3.10.2.3. İşbirliğine Dayalı Bireyselleştirilmiş Okuma ve Kompozisyon (İbok)...39 3.10.2.4. Takım Destekli Bireyselleştirme (Tdb)...39 3.10.2.5. Karşılıklı Sorgulama (Ks)...40 3.10.2.6. Ayrılıp Birleşme (Ab) (Birleştirme)...40 3.10.2.7. Birlikte Öğrenme...40 3.10.3. Küme Çalışması İşbirlikli Öğrenme Değildir...40 3.10.4. Avantajları...41 3.10.5. Sınırlılıkları...41 v

vi 3.11. PROJE TEMELLİ ÖĞRENME...45 3.11.1. Genel Özellikleri...45 3.11.2. Projelerin Taşıması Gereken Nitelikler...46 3.11.3. Adımları...46 3.11.4. Avantajları...47 3.11.5. Sınırlılıkları...47 3.11.6. Rehber İlkeleri...47 3.12. ETKİN (AKTİF) ÖĞRENME...49 3.12.1. Genel Özellikleri...49 3.12.2. Temel İlkeleri...50 3.12.3. Yararları...50 3.13. YAŞAM BOYU ÖĞRENME...52 3.13.1. Genel Özellikleri...52 3.13.2. Yaşam Boyu Öğrenmenin Temel Nitelikleri...53 3.13.3. Yaşam Boyu Öğrenmenin Öğeleri...53 3.13.3.1. Süreklilik...53 3.13.3.2. Yaratıcılık...54 3.13.3.3. Kendi kendine öğrenme...54 3.14. İNTERNET TABANLI ÖĞRENME...55 3.14.1. Genel Özellikleri...55 3.14.2. Yararları...56 3.14.3. Sınırlılıkları...56 3.14.4. Değişen Öğrenci ve Öğretmen Rolü...57 3.15. BASAMAKLI ÖĞRETİM...57 3.15.1. Genel Özellikleri...57 3.15.2. Basamakları...58 3.15.2.1. C basamağı...58 3.15.2.2. B basamağı...58 3.15.2.3. A basamağı...58 3.15.3. Basamaklı Öğretim Programı İçin Beş Adım...59 3.16. UZAKTAN EĞİTİM...59 3.16.1. Genel Özellikleri...59 3.16.2. Amaçları...59 3.16.3. Özellikleri...59 3.16.4. Gereklilikleri...60 3.16.5. Üstünlükleri...60 3.16.6. Sınırlılıkları...61 3.17. KUANTUM ÖĞRENME...62 3.17.1. Genel Özellikleri...62 4. KAVRAM ÖĞRETİMİ VE KAVRAM YANILGILARI...67 4.1. KAVRAM ÖĞRETİMİ...67 4.2. KAVRAM YANILGILARINI BELİRLEME VE GİDERME...67 4.3. KAVRAM HARİTALARI...68 4.3.1. Örümcek Harita...69 4.3.2. Balık Kılçığı Haritası...69 4.3.3. Sınıflama Haritası...70 4.3.4. Olaylar Zinciri Dizinleri...70 4.4. KAVRAM AĞI...72 4.4.1. Yararları...72 4.4.2. Kullanım Alanları...72 4.4.3. Aşamaları...72 4.5. ZİHİN HARİTASI (DÜŞÜNCELER ARASI İLİŞKİLER)...73 4.5.1. Yararları...73 4.5.2. Kullanım alanları...73 4.5.3. Aşamaları...73

4.6. BİLGİ HARİTASI (BİLGİLER ARASI İLİŞKİLER...74 4.6.1. Yararları...74 4.6.2. Kullanım alanları...74 4.6.3. Aşamaları...74 4.7. VEE DİYAGRAMI...76 4.7.1. Yararları...76 4.7.2. Kullanım alanları...76 4.7.3. Aşamaları...76 4.8. VEEN DİYAGRAMI (ŞEMASI)...77 4.8.1. Yararları...77 4.8.2. Kullanım Alanları...78 4.8.3. Aşamaları...78 4.9. KAVRAMSAL KARİKATÜR...78 4.9.1. Yararları...78 4.9.2. Kullanım alanları...79 4.9.3. Aşamaları...79 4.10. ANLAM ÇÖZÜMLEME TABLOLARI...80 4.10.1. Yararları...80 4.10.2. Kullanım Alanları...80 4.10.3. Aşamaları...80 4.11. KAVRAMSAL DEĞİŞİM METİNLERİ...81 4.11.1. Yararları...81 4.11.2. Kullanım Alanları...81 4.11.3. Aşamaları...81 4.12. TAHMİN-GÖZLEM-AÇIKLAMA...81 4.12.1. Yararları...82 4.12.2. Kullanım Alanları...82 4.12.3. Aşamaları...82 4.13. ÇALIŞMA YAPRAKLARI...82 4.13.1. Yararları...83 4 13.2. Kullanım Alanları...83 4.13.3. Aşamaları...83 4.14. TEŞHİS TESTLERİ...83 4.15. TEKZİP (ÇÜRÜTME) METİNLERİ...83 5. ÖĞRENME STRATEJİLERİ VE STİLLERİ...84 5.1. ÖĞRENME STRATEJİLERİ...84 5.1.1. Dikkat Stratejileri...84 5.1.2. Tekrar Stratejileri...84 5.1.3. Anlamlandırmayı Artıran Stratejiler...84 5.1.4. Yürütücü Biliş Stratejileri...84 5.1.5. Duyuşsal Stratejiler...84 5.2. ÖĞRENME STİLLERİ...85 5.2.1. Öğrenme stili...85 5.2.2. Öğrenme Stillerinin Özellikleri...85 5.2.3. Kolb un Öğrenme Stilleri (Yaşantıya Dayalı)...86 5.2.3.1. Kolb a Göre Öğrenme Şekilleri...86 5.2.3.1.1. Somut Yaşantı...86 5.2.3.1.2. Yansıtıcı Gözlem...86 5.2.3.1.3. Soyut Kavramsallaştırma...86 5.2.3.1.4. Aktif Yaşantı...87 5.2.3.2. Kolb a Göre Öğrenme Şekilleri...87 5.2.3.2.1. Değiştiren Öğrenme Stili: Genelde...87 5.2.3.2.2. Ayrıştıran Öğrenme Stili...87 5.2.3.2.3. Özümseyen Öğrenme Stili:...87 5.2.3.2.4. Yerleştiren Öğrenme Stili...87 vii

5.2.4. Dunn ve Dunn ın Öğrenme Stili Kuramı...89 5.2.4.1. Dunn ve Dunn ın Öğrenme Stillerini Uygulama İlkeleri...89 5.2.4.2. Dunn ve Dunn a Göre Öğrenme Biçimini Etkileyen Faktörler...89 5.2.4.2.1. Çevresel Etkenler...90 5.2.4.2.2. Duyusal Etkenler...90 5.2.4.2.3. Sosyolojik Etkenler...90 5.2.4.2.4. Fizyolojik Etkenler...90 5.2.4.2.5. Psikolojik Etkenler:...91 5.2.5. Gregorc un Öğrenme Stilleri...91 5.2.5.1. Somut Doğrusal (Ardışık)...91 5.2.5.2. Soyut Doğrusal (Ardışık)...91 5.2.5.3. Somut Dağınık...91 5.2.5.4. Soyut Dağınık...91 6. DÜŞÜNME BİÇİMLERİ...91 6.1. YARATICI DÜŞÜNME...92 6.1.1. Yaratıcı Düşünmenin Aşamaları...92 6.1.2. Yaratıcı Düşünmenin Engelleri...92 6.2. ELEŞTİREL DÜŞÜNME...93 6.3. YANSITICI DÜŞÜNME...94 6.4. EMPATİK DÜŞÜNME...95 6.5. BİLİMSEL DÜŞÜNME...96 6.6. METABİLİŞSEL (ÜSTBİLİŞ, YÜRÜTÜCÜ BİLİŞ, BİLİŞ ÖTESİ) DÜŞÜNME (METACOGNİTİON)...98 6.7. IRAKSAK DÜŞÜNME... 101 6.8. LATERAL DÜŞÜNME (YANAL DÜŞÜNME)... 101 Bulmaca...104 Konu Kavrama Testi...105 Cevaplı Test...113 Çözümlü Test...122 Çözümler...128 Çıkmış Sorular...132 Çıkmış Soruların Açıklamaları...142 2. BÖLÜM Öğretim Stratejileri viii 1. SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM... 149 1.1. AŞAMALARI... 150 1.2. KULLANILDIĞI DURUMLAR... 150 1.3. TEMEL ÖZELLİKLERİ... 150 1.4. AVANTAJLARI (YARARLARI)... 151 1.5. SINIRLILIKLARI... 151 1.6. REHBER İLKELERİ... 151 2. BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM... 153 2.1. AŞAMALARI... 154 2.2. KULLANILDIĞI DURUMLAR... 154 2.3. TEMEL ÖZELLİKLERİ... 154 2.4. AVANTAJLARI (YARARLARI)... 154 2.5. SINIRLILIKLARI... 154 2.6. REHBER İLKELERİ... 155 3. ARAŞTIRMA-İNCELEME YOLUYLA ÖĞRETİM...156 3.1. AŞAMALARI... 157 3.2. KULLANILDIĞI DURUMLAR... 157

3.3. TEMEL ÖZELLİKLERİ... 157 3.4. AVANTAJLARI (YARARLARI)... 157 5.5. SINIRLILIKLARI... 157 3.6. REHBERLİK İLKELERİ... 157 Bulmaca...162 Konu Kavrama Testi...163 Cevaplı Test...168 Çözümlü Test...173 Çözümler...176 Çıkmış Sorular...179 Çıkmış Soruların Açıklamaları...182 3. BÖLÜM Öğretim Yöntemleri 1. YÖNTEM VE TEKNİKLERİN BELİRLENMESİNDE İLKELER... 187 2. ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ...188 2.1. ANLATIM (TAKRİR)... 188 2.1.1. Özellikleri... 188 2.1.2. Üstünlükleri... 189 2.1.3. Sınırlılıkları... 189 2.1.4. Rehber İlkeleri... 189 2.1.5. Anlatım Teknikleri... 190 2.1.5.1. Panel... 190 2.1.5.2. Konferans... 190 2.1.5.3. Brifing... 190 2.1.5.4. Söylev (Nutuk)... 190 2.1.5.5. Demeç... 190 2.2. TARTIŞMA... 191 2.1.1. Özellikleri... 191 2.1.2. Üstünlükleri... 191 2.1.3. Sınırlılıkları... 191 2.1.4. Rehber İlkeleri... 191 2.2.5. Tartışma Teknikleri... 192 2.2.5.1. Büyük Grup Tartışması... 192 2.2.5.2. Küçük Grup Tartışması... 192 2.2.5.3. Münazara... 192 2.2.5.4. Sempozyum (Bilgi Şöleni)... 192 2.2.5.5. Forum... 193 2.2.5.6. Açık Oturum... 193 2.2.5.7. Seminer... 193 2.2.5.8. Kollegyum... 193 2.2.5.9. Zıt Panel... 193 2.2.5.10. Buzz Grup... 193 2.2.5.11. Vızıltı Grupları... 193 2.2.5.12. Phillips 66... 194 2.2.5.13. Fikir Taraması... 194 2.2.5.14. Çember... 194 2.2.5.15. Workshop (Çalıştay)... 194 2.2.5.16. Çalışma Grubu (Grup Çalışması)... 194 2.3. ÖRNEK OLAY... 196 2.3.1. Özellikleri... 196 2.3.2. Üstünlükleri... 197 ix

2.3.3. Sınırlılıkları... 197 2.3.4. Örnek Olayın Taşıması Gereken Özellikler... 197 2.4. GÖSTERİP YAPTIRMA... 200 2.4.1. Özellikleri... 201 2.4.2. Üstünlükleri... 201 2.4.3. Sınırlılıkları... 201 2.4.4. Rehber İlkeleri... 201 2.5. PROBLEM ÇÖZME... 203 2.5.1. Özellikleri... 203 2.5.2. Üstünlükleri... 203 2.5.3. Sınırlılıkları... 203 2.5.4. Rehber İlkeleri... 203 2.5.5. Adımları... 203 2.6. BİREYSEL ÇALIŞMA... 205 2.6.1. Özellikleri... 205 2.6.2. Üstünlükleri... 206 2.6.3. Sınırlılıkları... 206 2.6.4. Rehber İlkeleri... 206 Bulmaca...208 Konu Kavrama Testi...209 Cevaplı Test...218 Çözümlü Test...225 Çözümler...229 Çıkmış Sorular...232 Çıkmış Soruların Açıklamaları...234 4. BÖLÜM Öğretim Teknikleri 1. GRUPLA ÖĞRETİM TEKNİKLERİ... 237 1.1. BEYİN FIRTINASI... 237 1.1.1. Özellikleri... 237 1.1.2. Üstünlükleri... 238 1.1.3. Sınırlılıkları... 238 1.1.4. Rehber İlkeleri... 238 1.2. GÖSTERİ (DEMONSTRASYON)... 240 1.2.1. Özellikleri... 240 1.2.2. Üstünlükleri... 240 1.2.3. Sınırlılıkları... 240 1.2.4. Rehber İlkeleri... 240 1.3. SORU-CEVAP... 241 1.3.1. Özellikleri... 241 1.3.2. Üstünlükleri... 242 1.3.3. Sınırlılıkları... 242 1.3.4. Rehber İlkeleri... 242 1.4. ROL OYNAMA... 244 1.4.1. Özellikleri... 244 1.4.2. Üstünlükleri... 244 1.4.3. Sınırlılıkları... 244 1.4.4. Rehber İlkeleri... 244 1.5. DRAMA... 245 1.5.1. Özellikleri... 245 x

1.5.2. Üstünlükleri... 245 1.5.3 Sınırlılıkları... 245 1.5.4. Rehber İlkeleri... 245 1.5.5. Türleri... 245 1.6. BENZETİM (SİMULASYON)... 248 1.6.1. Özellikleri... 248 1.6.2. Üstünlükleri... 248 1.6.3. Sınırlılıkları... 248 1.6.4. Rehber İlkeleri... 249 1.7. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME... 250 1.7.1. Özellikleri... 250 1.7.2. Türleri... 250 1.7.3. Üstünlükleri... 251 1.7.4. Sınırlılıkları... 251 1.7.5. Rehber İlkeleri... 251 1.8. ALTI AYAKKABILI UYGULAMA... 253 1.8.1. Özellikleri... 253 1.8.2. Türleri... 253 1.8.3. Üstünlükleri... 254 1.8.4. Sınırlılıkları... 254 1.8.5. Rehber İlkeleri... 254 1.9. MİKRO ÖĞRETİM... 254 1.9.1. Özellikleri... 254 1.9.2. Aşamaları... 254 1.9.3. Üstünlükleri... 255 1.9.4. Sınırlılıkları... 255 1.9.5. Rehber ilkeleri... 255 1.10. EĞİTSEL OYUNLAR...256 1.10.1 Özellikleri... 256 1.10.2. Üstünlükleri... 256 1.10.3. Sınırlılıkları... 258 1.10.4. Rehber İlkeleri... 257 1.11. GÖRÜŞ GELİŞTİRME... 257 1.11.1. Özellikleri... 257 1.11.2. Üstünlükleri... 258 1.11.3. Sınırlılıkları... 258 1.11.4. Rehber İlkeleri... 258 1.12. İSTASYON... 260 1.12.1. Özellikleri...260 1.12.2. Üstünlükleri...260 1.12.3.Sınırlılıkları...260 1.12.4. Rehber İlkeleri...261 1.13. BALIK KILÇIĞI... 262 1.13.1. Özellikleri... 262 1.13.2. Üstünlükleri... 262 1.13.3. Sınırlılıkları... 262 1.13.4. Rehber İlkeleri... 262 1.14. AKVARYUM (FİSHBOW)... 263 1.14.1. Özellikleri... 263 1.14.2. Üstünlükleri... 263 1.14.3. Sınırlılıkları... 264 1.14.4. Rehber İlkeleri... 264 xi

1.15. KONUŞMA HALKASI... 264 1.15.1. Özellikleri... 264 1.15.2. Üstünlükleri... 264 1.15.3. Sınırlılıkları... 265 1.15.4. Rehber İlkeleri... 265 1.16. SOKRAT TARTIŞMASI... 265 1.16.1. Özellikleri... 265 1.16.2. Üstünlükleri... 265 1.16.3. Sınırlılıkları... 265 1.16.4. Rehber ilkeleri... 266 1.17. SOKRAT SEMİNERİ... 266 1.17.1. Özellikleri... 266 1.17.2. Üstünlükleri... 267 1.17.3. Sınırlılıkları... 267 1.17.4. Rehber İlkeleri... 267 1.18. WORKSHOP (ÇALIŞTAY/DÜŞÜNME ATÖLYESİ)... 267 1.18.1. Özellikleri... 267 1.18.2 Üstünlükleri... 268 1.18.3. Sınırlılıkları... 268 1.18.4. Rehber İlkeleri... 268 1.19. KARTOPU (SNOWBALL) (PİRAMİT)... 268 1.19.1. Özellikleri... 268 1.19.2. Üstünlükleri... 268 1.19.3. Sınırlılıkları... 268 1.19.4. Rehber İlkeleri... 268 2. BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNİKLERİ...269 2.1. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM... 269 2.1.1. Özellikleri... 269 2.1.2. Üstünlükleri... 269 2.1.3. Sınırlılıkları... 269 2.1.4. Rehber İlkeleri... 269 2.1.5 Bireyselleştirilmiş Öğretim Teknikleri... 269 2.1.5.1. Dönüşümlü günlük çalışmalar... 269 2.1.5.2. Beceri geliştirme çalışmaları... 270 2.1.5.3. Planlı grup çalışmaları... 270 2.1.5.4. Düzey geliştirme çalışmaları... 270 2.2. PROGRAMLI ÖĞRETİM... 271 2.2.1. Özellikleri... 271 2.2.2. İlkeleri (KEBAB)... 272 2.2.3. Üstünlükleri... 272 2.2.4. Sınırlılıkları... 272 2.2.5. Rehber İlkeleri... 272 2.3. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM... 275 2.3.1. Özellikleri... 275 2.3.2. Üstünlükleri... 275 2.3.3. Sınırlılıkları... 276 2.3.4. Rehber İlkeleri... 276 2.3.5. Bilgisayar Destekli Öğretimin Kullanım Biçimleri... 276 3. SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ...279 xii

3.1. GEZİ... 279 3.1.1. Özellikleri... 279 3.1.2. Üstünlükleri... 279 3.1.3. Sınırlılıkları... 279 3.1.4. Rehber İlkeleri... 279 3.2. GÖZLEM... 280 3.2.1. Özellikleri... 280 3.2.2. Üstünlükleri... 280 3.2.3. Sınırlılıkları... 280 3.2.4. Rehber İlkeleri... 281 3.3. EV ÖDEVİ... 281 3.3.1. Özellikleri... 281 3.3.2. Üstünlükleri... 281 3.3.3. Sınırlılıkları... 282 3.3.4. Rehber İlkeleri... 282 3.4. SERGİ... 283 3.4.1. Özellikleri... 283 3.4.2. Üstünlükleri... 283 3.4.3. Sınırlılıkları... 283 3.4.4. Rehber İlkeleri... 283 3.5. GÖRÜŞME... 283 3.5.1. Özellikleri... 283 3.5.2. Üstünlükleri... 283 3.5.3. Sınırlılıkları... 284 3.5.4. Rehber İlkeleri... 284 3.6. MÜZE EĞİTİMİ... 284 3.6.1. Özellikleri... 284 3.6.2. Üstünlükleri... 284 3.6.3. Sınırlılıkları... 284 3.6.4. Rehber İlkeleri... 284 4. DİĞER ÖĞRETİM TEKNİKLERİ...290 4.1. KÖŞELENME... 290 4.2. PAZARYERİ... 290 4.3. DEDİKODU... 290 4.4. RULMAN... 290 4.5. KUM SAATİ... 290 4.6. SERBEST KÜRSÜ... 290 4.7. TEREYAĞ- EKMEK... 291 4.8. SANDVİÇ... 291 4.9. ÖYKÜ OLUŞTURMA... 291 4.10. ARKASI YARIN... 291 4.11. MİM (SESSİZ AKTRİST)... 291 4.12. SİNEKTİK... 291 4.13. TUTOR DESTEKLİ ÖĞRETİM... 292 4.14. DENEY... 292 4.15. AKROSTİŞ... 292 4.16. ANALOJİ... 292 4.17. ZİHİNSEL HARİTALAMA... 292 4.18. DÜŞÜNEŞLEŞ-PAYLAŞ... 293 4.19. DÜŞÜNTARTIŞ-YAZ-PAYLAŞ... 293 4.20. ARGÜMANTASYON (DAYANAKLANDIRMA)... 293 xiii

4.21. GÜÇ ALANI ANALİZİ... 293 4.22. AT NALI... 293 4.23. ÖĞRENME HALKASI... 293 4.24. BİLİŞSEL ÇIRAKLIK... 294 4.25. EKİPLE ÖĞRETİM... 294 4.26. BUZKIRAN... 294 4.27. BEYİN ESERİ (ÜRÜNÜ)... 294 4.28. KUM SAATİ... 294 4.29. ÖĞRENME GALERİSİ... 294 Bulmaca...296 Konu Kavrama Testi...297 Cevaplı Test...305 Çözümlü Test...313 Çözümler...317 Çıkmış Sorular...320 Çıkmış Soruların Açıklamaları...325 Deneme Sınavı - 1...327 Deneme Sınavı - 2...331 Deneme Sınavı - 3...335 Deneme Sınavı - 4...339 Deneme Sınavı - 5...343 Deneme Sınavı - 6...346 Deneme Sınavı - 7...354 Kaynaklar...360 Bulmaca Çözümleri...362 xiv

ÖĞRETİM İLKELERİ, KURAM-MODEL VE YAKLAŞIMLAR ÖĞRETİM İLKELERİ TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI (MODELLERİ - KAVRAMLARI) KAVRAM ÖĞRETİMİ VE KAVRAM YANILGILARI ÖĞRENME STRATEJİ VE STİLLERİ DÜŞÜNME BİÇİMLERİ GEÇMİŞ YILLARDA ÇIKMIŞ SORULAR ANALİZ TABLOSU 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010-2 2011 8 7 6 7 6 7 10 10 15 12 11 Bizi güçlü yapan yediklerimiz değil, hazmettiklerimizdir. Bizi zengin yapan kazandıklarımız değil, muhafaza ettiklerimizdir. Bizi bilgili yapan okuduklarımız değil, kafamıza yerleştirdiklerimizdir. FRANCIS BACON

1. BÖLÜM ÖĞRETİM İLKELERİ, KURAM-MODEL VE YAKLAŞIMLAR 1. ÖĞRETİM İLKELERİ Belirlenen hedeflere ulaşmak için düzenlenen öğretim sürecinin (eğitim durumlarının) planlanmasında ve uygulanmasında, doğruluğu ve geçerliği kabul edilmiş olan birtakım ilkelere uyulması gerekir. Her yaş ve düzey için geçerli olan öğretim ilkeleri, davranış değiştirme sürecini rastgele olmaktan çıkararak, öğrenmenin daha nitelikli olmasını sağlar. Eğitim-öğretim sürecindeki çabaların ortak mirası olan öğretim ilkeleri, öğretim etkinliklerinin planlanmasında, gerçekleştirilmesinde, yönetilmesinde ve değerlendirilmesinde rehber niteliğindedir. Öğretim sürecinde öğretmenlere rehberlik eden başlıca öğretim ilkeleri aşağıda açıklanmıştır. 1.1. ÖĞRENCİYE GÖRELİK Diğer öğretim ilkelerine de temel teşkil eden bu ilke, öğretimde her türlü etkinlik ve düzenlemede öğrencinin temele alınmasını ifade eder. Bu öğretim ilkesi daha çok Birey nasıl öğrenir? sorusunu temele alan psikoloji biliminin ortaya koyduklarına dayalıdır. Her şey öğrenci için sloganını benimseyen bu ilke, öğretim süreçlerinin düzenlenmesinde öğrenci ilgileri, beklentileri, ihtiyaçları, hazırbulunuşluk düzeyleri ve öğrenme hızları gibi öğrenmeyi etkileyen bireysel farklılıkların temele alınmasını öngörür. Örneğin, ilköğretim sınıflarına yönelik düzenlenen öğretim süreçlerinde, daha çok eğitsel oyunların kullanılması, kullanılan araç-gereçlerde daha çok canlı renklerin tercih edilmesi, öğretimin öğrenci özelliklerine uygun olduğunun göstergeleridir. 1.2. BİLİNENDEN BİLİNMEYENE Birey, yeni öğrenecekleri ile daha önce öğrendikleri arasında ilişki kurabildiği ölçüde etkili ve kalıcı öğrenir. Bu nedenle, öğretim süreci düzenlenirken, öğrencide var olan bilgi, beceri ve tutumlar dikkate alınmalıdır. Bu ilkenin kullanılmasıyla öğrenme kolaylaşmakta ve yeni öğrenilenler önceki öğrenilenlerle ilişkilendirilerek öğrenme anlamlı hale getirilmektedir. Bu nedenle, öğretmenlerin dersin giriş bölümünde önkoşul öğrenmeleri hatırlatma davranışları büyük önem taşır. Yeni öğrenilenlerin 3

önceki öğrenilenlerle bağının kurulması, öğrenmeleri kolaylaştırır ve öğrenilenlerin kalıcılığını arttırır. Örneğin, dört işlemle problem çözme becerilerinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim süreci, öğrencinin daha önceden bildiği toplama-çıkarma-bölme ve çarpma işlemlerine dayalı olmalıdır. 1.3. SOMUTTAN SOYUTA İLKESİ Somut kavramların öğretilmesi soyut kavramların öğretilmesine göre daha kolay gerçekleşir. Bu nedenle, öğretim süreci somut öğrenmelerden soyut öğrenmelere doğru bir sıra izlemelidir. Bu ilke, hemen her yaş grubundaki öğrenmelerde etkili olmakla birlikte, özellikle ilköğretim çağındaki çocukların öğrenmelerinde daha çok ön plana çıkmaktadır. Bu yaş çocukların sahip oldukları zihinsel gelişim özellikleri sebebiyle olabildiğince çok duyu organının işe koşulması gerekmektedir. Bu nedenle, öğretim süreçlerinde eşya ve nesnelerden, modellerden, araç-gereçlerden olabildiğince yararlanmak gerekir. Örneğin, ilköğretimin ilk yıllarında toplama ve çıkarma işlemelerinde somut olarak nesneler, eşyalar ve modeller kullanılır. Ama daha sonraki süreçlerde öğrenci bu modellere gerek duymaksızın işlemleri yapabilir. 1.4. YAKINDAN UZAĞA Öğretim; yer, yaşantı ve zaman açısından yakın ilgilerden başlayarak uzak ilgilere doğru yönelir. Öğrencinin yakın ilgileri, bulunduğu çevresel ve toplumsal yaşantılar ve olaylardır. Bu nedenle öğretimde öncelikle yakın ilgilere, daha sonra uzak ilgilere yer verilmelidir. Örneğin, Karada Yaşayan Canlılar ünitesinin öğretim sürecinde hayvanların resimlerinin gösterilmesi ya da örneklenmesi sırasında öğrencilerin yakın çevresinden uzağa doğru gidilmelidir (Kedi-köpek-kuzu-inek-geyik-aslan-zürafa). 1.5. KOLAYDAN ZORA (BASİTTEN KARMAŞIĞA) Yeni öğrenilecek bilgilerin zorluk açısından derecelenmiş olması, öğrenmeleri kolaylaştırır. Bu nedenle önce kolay (basit) olan bilgiler, daha sonra da zor ve karmaşık olan bilgilerin öğretilmesi için uygun süreçlerin düzenlenmesi gerekir. Bu durum, bilişsel açıdan öğrenmeleri kolaylaştırmakta ve anlamlı kılmaktadır. Diğer yandan da duyuşsal açıdan öğrencinin kendine güvenini arttırmakta, öğrenebileceğine olan inancını güçlendirmekte ve öğrenciyi cesaretlendirmektedir. Örneğin, denklem problemlerinin çözümünde öğrenci sırasıyla, bir bilinmeyenli, iki bilinmeyenli ve üç bilinmeyenli denklem problemlerinin çözümünü öğrenir. 1.6. AÇIKLIK Öğretim süreci aynı zamanda bir iletişim sürecidir. Bu ilke, öğrenme-öğretmede öğretilecek içeriğin bütün duyu organları tarafından algılanmasını, zihinsel olarak kavranmasını öngörür. Etkili bir iletişim için mesajın taşıması gereken ilk özelliği açık, seçik ve anlaşılır olmasıdır. Öğretimde mesajların açık, anlaşılır ve öğrenmeleri destekleyici bir iletişimle sunulması gerekir. Öğretim sürecinde dilin etkili kullanımı, eğitsel araç ve gereçlerden yararlanma, öğrencilerin sürece birden fazla duyu organıyla katılımı öğretimde açıklığı sağlayan faktörlerdendir. 4

KONU KAVRAMA TESTİ 1. Öğrenci, öğretim sürecine bizzat katılmalı, okumalı, yazmalı, konuşmalı, tartışmalı ve bilgiyi geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendirmelidir. Bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Öğretmen, öğrencileri içeriğe yönlendirmelidir. B) Öğrencinin olgu ve olayları çok yönlü olarak değerlendirmesi sağlanmalıdır. C) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi dikkate alınmalıdır. D) Bilginin teorik temellerine inilmelidir. E) Öğrencinin yaşayarak öğrenmesi sağlanmalıdır. 2. Tam öğrenme modelinde her ders sonunda değerlendirme yapmanın temel amacı nedir? A) Öğrenci başarısını değerlendirme B) Velilere öğrenci ile ilgili rapor verme C) Öğrencilerin bilişsel giriş davranışlarını tanıma D) Öğrencilerin kendilerine güvenmelerini sağlama E) Bir üniteyi öğrendikten sonra diğer üniteye geçme 5. Yapılandırmacı anlayışla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Temel kavramlar, konular derinlemesine öğrenilir. B) Bütün öğrenciler aynı ön bilgiye sahiptir. C) Öğrenciler bir problem durumuyla karşı karşıya bırakılır. D) Öğrenciler araştırma yapmaya sevk edilir. E) Öğrencilerin bilgiyi gerçek durumlarda götürmesi istenir. 6. Coğrafya dersinde Bölgelerimiz ünitesi işlenirken haritanın kullanılması, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi için en doğru örnektir? A) Somutlan soyuta B) Ekonomiklik C) Bilinenden bilinmeyene D) Öğretimde açıklık E) Kolaydan zora 3. Aşağıdakilerden hangisi etkin öğrenme yaklaşımının uygulandığı bir sınıfın sahip olduğu niteliklerden biri değildir? A) Öğretmen kontrolü B) Güven C) Enerji D) Özdenetim E) Gruba ait olma 7. Öğretimde Yaparak yaşayarak öğrenme ilkesi, aşağıdaki eğitim durumu değişkenlerinden hangisiyle daha yakından ilişkilidir? A) İpucu B) Pekiştirme C) Katılım D) Dönüt E) Düzeltme 4. Aşağıdakilerden hangisi yapılandırmacılık yaklaşımının özelliklerinden değildir? A) Öğrenciler var olan bilgileri ile yeni bilgileri arasında ilişki kurarlar B) Öğrenciler bilgileri araştırırken birincil kaynağa ulaşmaya çalışırlar C) Öğrencilerin ne öğreneceği üzerinde durulur D) Öğretmen de öğrencileriyle birlikte öğrenendir E) Sürece yönelik değerlendirme yapılır 8. 10 Kasım Atatürk ü anma gününde, öğrencilerinden Atatürk e mektup yazmalarını isteyen Jale Öğretmen in geliştirmeyi hedeflediği çoklu zeka boyutu aşağıdakilerden hangisidir? A) Matematiksel-mantıksal B) İçsel-özedönük C) Sosyal-bireyler arası D) Sözel-dilsel E) Uzamsal 105

ÇÖZÜMLÜ TEST 1. Osmanlı Devleti nin kuruluşu ünitesi kapsamındaki hedefleri gerçekleştirmeye yönelik olarak düzenlenen bir öğretim sürecinde, öğretmen çeşitli haritalar kullanmış ve böylece ifadelerinin daha anlaşılır olmasını sağlamıştır. Yukarıda açıklanan öğretim sürecindeki öğretmen davranışı hangi öğretim ilkesi ile doğrudan ilişkilidir? A) Ekonomiklik B) Yaparak yaşayarak öğrenme C) Açıklık D) Hayatilik E) Somuttan soyuta 5. İlköğretim 2. sınıfta görevli Pelin Öğretmen, matematik dersinde dört işlemi öğretmek amacıyla konuları toplama-çıkarma-çarpma ve bölme olarak sıralamış ve öğretim sürecinde eğitsel oyun tekniğinden yararlanmıştır. Pelin Öğretmen in öğretim sürecinde temel aldığı öğretim ilkeleri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? A) Yakından uzağa-bilinenden bilinmeyene B) Bilinenden bilinmeyene-öğrenciye görelik C) Öğretimde açıklık-somuttan soyuta D) Kolaydan zora-yaşama yakınlık E) Ekonomiklik-basitten karmaşığa 2. Öğrenme parmak izi kadar kişiye özgüdür cümlesi, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin önemine işaret etmektedir? A) Bilinenden bilinmeyene B) Öğrenciye görelik C) Yakından uzağa D) Kolaydan zora E) Ekonomiklik 6. Tam öğrenme modeline göre, aşağıdakilerin hangisi öğrenme ürünleri üzerinde doğrudan etkili değildir? A) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi B) Öğrencinin öğrenilecek konuya yönelik tutumu C) Öğrencinin başarabileceğine olan güveni D) Öğretim hizmetinin etkililiği E) Öğrencinin zekâ düzeyi 3. Öğretim sürecinde kullanılan duyu organı sayısı arttıkça, öğrenmelerin niteliği ve kalıcılığının da artması beklenir. Yukarıdaki ifade öğretimde hangi ilkenin önemini işaret etmektedir? A) Yaparak yaşayarak öğrenme B) Kolaydan zora C) Açıklık D) Yaşama yakınlık E) Somuttan soyuta 7. Aşağıdakilerden hangisi, tam öğrenme modelinde kullanılan tamamlayıcı eğitim etkinliklerinden biri değildir? A) Bire bir öğretim B) Programlı öğretim C) İşbirlikli öğretim D) Eğitsel oyunlarla öğretim E) Okulda ya da evde ek öğretim 4. İnsanlar okuduklarının %10 unu, duyduklarının %20 sini, gördüklerinin %30 unu, hem duyup hem gördüklerinin %50 sini hatırlamaktadırlar. Yukarıdaki açıklama öğretim ilkelerinden hangisine işaret etmektedir? A) Yakından uzağa B) Yaparak yaşayarak öğrenme C) Kolaydan zora D) Bilinenden bilinmeyene E) Öğretimde açıklık 8. Tam öğrenme sürecinde öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenlerden hangisi ile, öğretim ilkelerinden yaparak-yaşayarak öğrenme ilkesi arasında daha yakından bir ilişki söz konusudur? A) Katılım B) İpucu C) Dönüt D) Pekiştirme E) Düzeltme 122

ÇIKMIŞ SORULARIN AÇIKLAMALARI 1. Bütün öğretim süreçlerinde, özellikle ilköğretim düzeyindeki öğrenciler ve bilişsel öğrenmeler için, en etkili ve verimli öğrenme yolu yaparak yaşayarak öğrenmedir. Başka bir ifadeyle birey öğretim sürecinde aktif olduğu ya da süreci yaşadığı ölçüde etkili ve verimli öğrenir. Cevap E 9. İşaret ve açıklamalar, katılım, pekiştirme, geribildirim ve tamamlayıcı eğitim tam öğrenme modeline göre öğretim hizmetinin başlıca öğeleridir. Ancak öğrenme düzeyini belirlemek üzere öğrencilere not verilmesi bu kapsamda yer almaz. Cevap D 2. Yalnızca matematik ve dilde başarılı olanlar değil müzikte, sporda, dansta, iletişimde, resimde kendini geliştirenler ve kendini iyi tanıyanlar da zekidir. görüşünü temele alan kuram çoklu zekâ kuramıdır. 10. Üç boyutlu düşünme yetisini içeren, harita ve şemaları okuma ve yorumlama, gelişmiş figürler çizme gibi yeterlikleri kapsayan zekâ boyutu uzamsal zekâdır. Cevap C Cevap B 3. Öğretmenin değişik çözüm yollarını öğrencilere sunması, probleme dayalı öğrenme sürecinin özelliklerinden biri değildir. Cevap A 11. Bireysel farkları değerlendirme, bireyin kendisi dışında başka birilerinin de işin içine dahil olması gerekçesi ile öze dönük zekâ kapsamında bir etkinlik değildir. Çünkü öze dönük zekâ, bireyin kendini algılaması ve anlamasıyla ilgili zekâ boyutudur. Cevap B 4. Yukarıdaki açıklamada öğrencilerin küçük gruplara ayrılması, her grubun bir ülkeyi seçmesi ve ülkeyi istediği yolla tanıtması süreci ifade edilmektedir. Bu açıklama, proje tabanlı öğrenme sürecine örnektir. Cevap A 12. Yapısalcı öğrenme kuramına göre öğretmen, öğrencilere etkinlikler sonunda ne öğreneceklerini baştan söylemez. Bu tür öğretmen davranışları yapısalcılığın temel prensibi ile çelişmektedir. Öğretmen, öğrencilerin öğrenmelerini gerçekleştirmesinde onlara rehberlik eder. Cevap C 5. Kavramlar ve kavramlar arası ilişkilerin öğretilmesi sürecinde en uygun yol kavram haritası oluşturmaktır. Cevap A 13. İşbirliğine dayalı öğrenme sürecinde öğretmenin, tek tek öğrencilerin ürünü yerine grubun ürününü dikkate almasının temel amacı grup üyeleri arasındaki dayanışmayı arttırmaktır. Her öğrenci kendi sorumluluğunu yerine getirmesi ölçüsünde grubun ürününün niteliğine katkı getirecektir. 6. Yansıtıcı düşünme becerisine sahip bir kişinin, kendi görüşlerini ön planda tutması beklenmez. Yansıtıcı düşünme becerisine sahip kişi tam tersine, eleştiriye açık, yanlış yapabileceğini kabul eden, açık fikirli ve ileri görüşlüdür. Cevap D 14. Cevap E Öğretmenin öğrencilerle etkili iletişim kurması için, mesajın birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Mesajın öncelikle ve en önemli olarak taşıması gereken özelliği açık, net ve anlaşılır olmasıdır. 7. 8. Öğrencinin derse karşı ilgisi, tutumu, dersi öğrenip öğrenemeyeceğine ilişkin görüşü öğrencinin öğretim hizmetine girişte sahip olduğu duyuşsal giriş özellikleridir. Cevap B Birbirinden öğrenme, tam öğrenme uygulamalarında eksiklikleri tamamlayıcı öğrenme etkinlikleri arasında yer almaz. Cevap D 15. Cevap D Öğretmenin sınıf içi öğretim etkinliklerini düzenlerken ihtiyaç duyulan bilgi ve becerileri öğretmesi, yaşama yakınlık ilkesinin uygulandığını gösteren bir öğretmen davranışıdır. Kendisini öğretim sürecinin merkezine alan, öğretim süresini azaltan, içeriğin ezberlenmesine önem veren ve bireysel çalışmayı özendiren öğretmen, yaşama yakınlık ilkesine uygun davranmış olmaz. Cevap A 142