Hububat ve yağlık tohum fiyatları yukarı doğru hareketine Şubat ayının ilk günlerinde de devam etmiştir. Bu dönemde 2008 de görülen zirve değerlere yaklaşan fiyatlar kaydedilmiştir. Ancak günübirlik değişmelere bağlı olarak, kısmen yakın doğu ve Kuzey Afrika da yaşanan politik hengamenin etkisiyle fiyatlarda sert düşüşler gözlenmiştir. PAZAR ANALİZİ Hububat ve yağlık tohum fiyatları yukarı doğru hareketine Şubat ayının ilk günlerinde de devam etmiştir. Bu dönemde 2008 de görülen zirve değerlere yaklaşan fiyatlar kaydedilmiştir. Ancak günübirlik değişmelere bağlı olarak, kısmen yakın doğu ve Kuzey Afrika da yaşanan politik hengamenin etkisiyle fiyatlarda sert düşüşler gözlenmiştir. Güney bölgelerde devam etmekte olan mısır ve soya fasulyesi hasadına dair öngörüler belirsizliğini korumakla beraber, bu yılki global arz-talep durumunda önemli bir değişiklik olmamıştır. Buğday piyasasında işleme kapasitesindeki daralma ve yemlik buğday dahil olma üzere uluslararası alımlarda görülen artışla birlikte buğday fiyatlarındaki artış şubat ayının başlarında yeni bir ivme kazanmış, ABD ve Çin deki kış hasadına dair endişeler devam etmiştir. Pek çok ülke ithalat vergilerini indireceğini veya kaldıracağını duyurmuştur. Şubat ayının ikinci yarısında ise, bazı ülkelerde yaşanan politik karışıklık emtia borsalarında yeni bir satış dalgasını tetiklemiş ve bu durum ayın ilk yarısında kaydedilen kazançlarda bir tersine dönüşe neden olmuştur. Bu dönemde bir miktar düşen mısır fiyatlarında yine de önemli artışlar kaydedilmiştir. Endüstriyel ve yem amaçlı talebin güçlü bir şekilde devam edeceği beklentisine, ABD de stokları korumak amacıyla ikinci bir ekimin yapılması zorunluluğuna dair spekülasyonların eklenmesi mısır arzına dair endişeleri artırmıştır. Tersine, daha önce güçlü bir seyir takip eden yağlık tohum fiyatlarında dikkate değer bir düşüş yaşanmıştır. Uluslararası pirinç fiyatlarındaki trendlerde geçtiğimiz ay fazlaca belirsizlikler görülmüştür. Tayland da pirinç ihracat fiyatları güçlü bir direnç gösterirken Vietnam da hasadın hız kazanmasıyla bu ülkedeki ihracat fiyatları gerilemiştir. ULUSLARARASI HUBUBAT KONSEYI 1 / 12
2010/2011 döneminde global hububat durumuna dair son değerlendirmeler geçtiğimiz aya nazaran küçük çaplı bir değişiklik göstermektedir. Daha çok güney bölgelerdeki hasat tahminlerinde yapılan revizyonlara bağlı olarak dünya hububat üretiminin 2 milyon ton artışla 1.728 m ton olarak gerçekleşmesi ön görülmektedir. Fakat aynı dönemde, yemlik buğday ve ethanol amaçlı mısır kullanımının beklenenin üzerinde olmasıyla, hububat tüketiminde 3 milyon tonluk bir artış olacağı tahmin edilmektedir. 2009 /10 döneminde 1,761 m. ton olan Toplam hububat tüketimi şu anda 1,790 m. ton seviyesinde bulunmaktadır. Böylece tüketim, üretimi 62 m ton civarında aşmaktadır. Bu durum, 2010/11 dönemi sonunda stoklarda 341 m. ton düşüş olacağı anlamına gelmektedir. BUĞDAY 2010/11 sezonunda Dünya buğday üretimi kısmi bir atışla 648 milyon ton seviyesinde bulunmaktadır. Tüketimin değişmeden kalarak 661 m.ton seviyesinde olması beklenmektedir. Mısıra göre, görece daha uygun fiyatlar ve Avustralya ve Kanada kaynaklı düşük kalite (low grade) buğday olanaklarındaki genişleme buğdayın yemlik olarak kullanımını artırmaktadır. Bu yönde gelişen güçlü ihracat talebi, dünya buğday ticaretine katkıda bulunarak ticaret hacmi öngörülerini 0.9 m.ton artışla 123,6 m. ton seviyelerine çıkarmaktadır. Dünya buğday stokları 2010/11 sezonu sonunda 13 m. ton düşüşle 185m. ton düzeyinde olacaktır. MISIR 2010/11 döneminde dünya mısır üretimi geçen aya göre 2m. ton artışla 811 m.ton olması öngörülmektedir. Bu rakam geçen yıl kaydedilen değerin 2 m.ton altındadır. Brezilya için hasat tahminleri gelişme gösterirken Arjantin ve Güney Afrika için gerilemiştir. Mısır tüketiminin ise 3 m. ton artışla geçen yılın 30 m. ton üstüne çıkarak 845 m.ton ile rekor bir seviyede gerçekleşmesi beklenmektedir. Endüstriyel kullanımda, Amerikalı etanol ve HFCS üreticilerinden gelen güçlü talebin de etkisiyle geçen yıla göre 2 m.ton artış görülecektir. Dünya stoklarının %22 düşüşle son dört yılın en düşük seviyesine gerileyerek 119 m.ton olacağı tahmin edilmektedir. Uluslararası ticaret hacminde ise % 8 lik bir artış görülecek ve 98 m.ton olarak gerçekleşecektir. 2 / 12
2010/11 SEZONUNA GENEL BAKIŞ Üretim ve tüketime dair tahminler belirsizliğini korusa da, global buğday arz ve talebinde büyük ölçüde denge sağlanacağı öngörülmektedir. Güçlü fiyatlar 2011 de bir çok ülkede buğday ekimini artıracaktır. Toplam ekim alanının % 3 artışla 1998 den beri en geniş hacimle 224 m.ha olacaktır. Her ne kadar bazı büyük üreticilerdeki üretime dair endişeler sürse de 2011 yılında dünya üretiminin 24 m.ton artışla 672 m.ton olması tahmin edilmektedir. Mısırda ise güney bölgelerde 2010/2011 hasadı devam etmekte ve sonraki ekime dair belirsizlikler sürmektedir. Bu nedenle mısırla ilgili 2010/11 sezonuna dair tahminler ancak nominal olabilmektedir. ( göstermelik, itibar edilebilir olmaktan uzaktır. ) Önceki dönemdeki genel durum dikkate alındığında, ABD ve Çin in de aralarında bulunduğu belli başlı üreticilerden daha yüksek hasat değerleri beklenmektedir. Güçlü talebe bağlı olarak mısır arzındaki daralmanın sürmesi beklenmektedir. PİRİNÇ Aynı dönemde global pirinç üretimi, ocak ayındaki tahminlere göre bir miktar düşüşle 450 m.ton olarak tahmin edilmektedir. Yine de bu rakam, Çin ve Hindistan daki üretimde görülen artışla, önceki yılın 10 m.ton üstündedir. Bu ülkelerde pirinç tüketiminin %2 artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarak 447 m. tona ulaşması beklenmektedir. 2011 de dünya pirinç ticaret hacminin %1 oranında genişleyerek 30.5. m.ton olması beklenmektedir. Tüm buğday 2006/07 2007/08 2008/09 3 / 12
2009/10 (Tahmini) 2010/11 (Öngörü) Üretim 598 609 686 678 648 Ticaret b) 111 4 / 12
110 136 128 124 Tüketim 609 612 640 649 661 Kapanış Stoklar 5 / 12
125 122 168 198 185 Mısır 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 (Tahmini) 6 / 12
2010/11 (Öngörü) Üretim 710 795 799 813 811 Ticaret b) 87 101 84 7 / 12
86 93 Tüketim 725 775 781 815 845 Kapanış Stoklar 117 137 8 / 12
155 153 119 Toplam tahıl a) 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 (Tahmini) 2010/11 (Öngörü) Üretim 1,588 9 / 12
1,697 1,802 1,793 1,728 Ticaret b) 222 239 249 240 243 Tüketim 10 / 12
1,628 1,684 1,726 1,761 1,790 Kapanış Stoklar 283 296 372 404 341 11 / 12
a) Buğday ve iri taneler b) IGC tahıl ticareti yıl - Temmuz / Haziran. * Arjantin, Avustralya, Kanada, AB, Kazakistan, Rusya, Ukrayna, Amerika Birleşik Devletleri Kaynak: IGC 12 / 12