T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar NO: 596 14.03.2006 -KARAR- Yenimahalle İlçesi 16089 ada 1 nolu parselde 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğine ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun 24.02.2006 gün ve 83 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.03.2006 tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Yenimahalle Belediye Meclisinin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ile uygun görülen, imarın 16089 ada 1 parselinde bulunan Caminin zemin katlarında yer alan ticari kullanımların ve yapı yaklaşma mesafeleri ihlallerinin yasallaştırılmasına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği İmar Daire Başkanlığına sunulduğu, İlçe Belediye Meclis Kararından özetle; -16089 ada 1 parselin, 72700/A-B nolu parselasyon planı kapsamında E=O,30 ve Hmax = serbest koşulu ile "Cami Alan" kullanımında kaldığı, -Yenimahalle Belediyesince mahallinde yapılan denetim neticesinde onaylı projesi hilafına; *Caminin bodrum katının etrafının yaklaşık 2 m. hafredilerek Sığınak ve Kazan-Dairesinin açığa çıkarıldığı ve bu alanlara kapı pencere açılarak ticaret alanına dönüştürüldüğü, *Parselin doğusunda ve kuzeybatısındaki 5 m'lik mesafelerinin ihlal edilerek, 1.50 m'ye kadar düşürüldüğü, -Onaylı projesine aykırı olarak yapılan değişikliklerin İlçe Belediyesince tespit edilerek. Yenimahalle Belediye Encümeninin 30.06.2005/1972 sayılı kararı ile 3194 sayılı İmar Yasasının 32. ve 42. maddesine göre cezai müeyyide uygulanarak söz konusu imalatların yıkılarak projesine uygun hale getirilmesine karar verildiği,. -Öneri plan değişikliği ile E=0.30 olan inşaat emsalinin E=0,60 olacak şekilde artırıldığı, yapı yaklaşma mesafelerindeki ihlaller için ise "Mevcut durum imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılanma durumu halinde mevcut plan koşulları geçerlidir." Şeklinde bir plan notu ilave edildiği, Söz konusu plan değişikliği mevcut planda E= 0.30 olan inşaat emsalinin E=0.60'a çıkarılarak, sığınağın kaldırıldığı ve ticari fonksiyonlara yönelik olarak kullanılmakta olduğu,bu konuda Bayındırlık ve İskan Bakanlığının; mevzuata ve imar planlarına aykırı yapılara yasallık kazandırmaya yönelik plan değişikliği yapılmamasına ve ilgili mevzuat hükümleri, Şehircilik ve Planlama ilkeler doğrultusunda hazırlanmış imar planı değişikliklerini yapma ve onama yetkisinin İlçe ve Büyükşehir Belediyesine ait olduğuna ilişkin 23.06.1999 gün ve 13557 sayılı, 04.02.2000 gün ve 2360 sayılı genelgelerinin ve 24.03.2000 gün ve 5318 sayılı görüş yazılarını bulunduğu, Hususları belirlenmiş olup, bu doğrultuda hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğinin "priayf'na ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak oybirliği ile kabul edildi. / Katip Yusuf YALÇINKA YÂ
BİLİRKİŞİ RAPORU T.C. Ankara 10. İdare Mahkemesi Başkanlığıma 2006 / 1336 NOLU DOSYA İNCELEMESİ DAVACI : Çağdaş Başkent Ankara Derneği-Vekili: Av. Muzaffer YILMAZ DAVALI : 1 - Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı- Av. Zeynep BOZDOĞANOĞLU 2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı-Vekili: Av. Nihal ÇEPİÇ KONU : Yenimahalle Belediye Meclisimin 09.11.2005 tarih 636 sayılı kararıyla kabul edilen ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisimin 14.03.2006 tarih 596 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli plan değişikliği ile cami kullanım kararı bulunan 16089 ada 1 sayılı parseldeki imar hakkının emsal:0,30'dan 0,60 çıkarılması ile çekme mesafelerine ilişkin yapılan değişikliğin iptali istemidir. NAİP SORUSU: 2006 / 1336 nolu davaya naip üye Hakim Sn. Abdullah ARTUNÇ tarafından bilirkişi olarak seçildik. 13.10.2006 tarihinde yerinde yapılan bilirkişi keşif ve incelemesinde Hakim Sn. Abdullah ARTUNÇ bilirkişilerden; Yenimahalle Belediye Meclisi'nin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Kararı ve anılan kararın onanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 25.03.2006 gün ve 596 sayılı 1/1000 Uygulama İmar Planı değişikliği kararının imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığının tespiti yapılarak açıklayıcı rapor düzenlenmesi istenmiştir. DAVA DOSYASININ İNCELENMESİ Davacı Dernek Vekilinin 15.05.2006 Tarihli Dava Dilekçesinde Özetle; Yenimahalle Belediye Meclisi'nin 16089 ada 1 sayılı parsele ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ve bu değişikliğin onayına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.03.2006 gün ve 656 sayılı kararı, kamu yararı, şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı olduğu ve iptali gerektiği, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği, ilçe belediyelerince yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile konut, ticaret, sosyal, kültürel ve teknik altyapı-alanlarının kullanım şekli değiştirildiği ve noktasal bazda başka bir deyişle ara ve parsel bazında, kamu yararı, hizmet gerekleri, şehircilik ve planlama ilkeleri ile bağdaşmayan meclis kararları alınarak, yoğunluk artışına gidildiği, hatta yeşil alanlar katlı otopark, cami alanı gibi yapılaşmalara açıldığı, parsel maliklerine haksız imar rantı sağlandığı, Yenimahalle Belediyesi'nin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifinde; 16089 ada 1 parseldeki caminin zemin katlarında yer alan ticari kullanımların ve yapı yaklaşma mesafe ihlallerinin yasalaştırılmasına yönelik olarak mevcut plandaki E:0,30 olan inşaat emsalinin E:0,60 çıkarıldığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü'nün 23.08.1999 gün ve 13557 sayılı genelgesinde "... mevzuata aykırı yapılara yasallık kazandırmaya yönelik imar planı tadilatı ve benzeri girişimlerde kesinlikle bulunulmaması gerekmektedir" denildiği halde belediye meclis kararlarıyla bu tür yapılara yasallık kazandırıldığı, Plan yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 27, 28, 30 uncu maddelerine aykırı işlem tesis edildiği, nazım ve uygulama imar planlan kamu düzenine ilişkin olup, parçacı bir anlayış ile noktasal bazda değişiklik yapılarak, kullanım kararı ve yoğunluk farklılıklarına gidilmesi nazım imar planı bütünlüğünü tamamıyla bozduğu gibi, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olarak imar mevzuatı çerçevesinde yapılaşmasını tamamlayan parsel maliklerinin eşit imar hakkı da zedelendiği, şehirciliğin en önemli öğesi insan olduğu, şehircilikte her türlü kararın insanların mutluluğu ve sağlığı düşünülerek alınması gerektiği, bu nedenle nazım imar planları ve bunlara uygun düzenlenecek uygulama imar planlarının kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tasarlanmaları, kişisel menfaatler dışında planlanmaları gerektiği, belirtilerek Yenimahalle Belediye Meclisi'nin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği karan ile bu kararın onanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.03.2006 gün ve 596 sayılı kararının iptali istenmektedir. Davalı Yenimahalle Belediyesi'nin 25.07.2006 Tarihli Cevap Dilekçesinde Özetle; Yenimahalle Batıkent imarın 16089 ada 1 sayılı parselinde bulunan camii 19.03.2001 tarih ve 63 sayılı yapı ruhsatına bağlı 09.01.2001 tasdik tarihli mimari projesi ile mahallinde denetlendiği ve -Caminin bodrum katının etrafının yaklaşık 2,00 (h) mt, harf edilerek sığmak ve kazan dairesinin açığa çıkarıldığı, -Sığınağa pencere ve kapı açılarak ticaret alanına dönüştürüldüğü (işyeri) ve ön tarafının da otopark amaçlı kullanıldığı, hususları tespit edilerek maliki Yeni Batı Mah. Camii ve Çevre Koruma Demeği hakkında 22.06.2005 tarih 64 sayılı tespit zaptı tanzim edilerek, aynı tarihte ilgilisine tebliğ edildiği, muhatabı tarafından verilen 22.06.2005 tarih 11987 sayılı dilekçe ile 1 aylık yasal süre bekletilmeden cezai işlemlerin başlatılmasının talep edilmesi üzerine Belediye Encümenimin 30.06.2005 tarih 1972/3172 sayılı kararla proje hilafı yapılan imalatların ruhsat ve eklerine uygun hale getirilmesine, aksi takdirde îmar Yasası'nın 32.maddesine göre projesi durumuna (yıkımına) getirilmesine ve yine aynı yasanın 42.maddesi uyarınca para cezası verildiği, 16089 ada 1 parsel maliki Yeni Batı Mah. Camii ve Çevre Koruma Derneği yetkilisi Mehmet ACAR'm 01.07.2005 gün, 12859 evrak kayıtlı dilekçe ile, söz konusu parselde bulunan caminin zemin katlarında yer alan ticari kullanımların ve yapı yaklaşma mesafeleri ihlallerinin yasallaştırılmasına yönelik olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin incelenerek onanmasının talep edildiği, imar müdürlüklerince yapılar, incelemede; 16089 ada 1 parselin 72700/A-B noiu parselasyon planı kapsamında E:0,30 ve Hmax. Serbest koşulu ile "cami yeri" kullanımında kaldığı, Yenimahalle 3.Bölge Tapu Sicil Müdürlüğümün 11.07.2005 günlü tapu tescil belgesinden 16089 ada 1 parselin 2355 m" yüzölçümlü olup, tamamının Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Derneği'ne ait olduğu, mevcut imar planı ile oluşturulan 16089 ada 1 parselde yer alan dini tesis alanında bodrum katta bulunan dükkanların mevcutta ticaret olarak kullanıldığı, parselin doğusunda ve kuzeybatısındaki 5 m'lik çekme mesafelerinin ihlal edilerek 1,5 m'ye kadar indirildiği için çekme mesafeleri açısından mevcut durum imar durumudur plan notunun çevrildiği, önerilen plan değişikliğinde E:0,30'dan 0,60'a artırılmasıyla birlikte 2 katı kadar inşaat artışı getirildiği, öneri plan değişikliğinin belediye meclisine sunulduğu ve Belediye Meclisi'nin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ile kabul edildiği ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.03.2005 gün ve 596 sayılı kararıyla onaylandığı, açıklanarak davanın reddi istenmiştir.
Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Vekilimin 25.07.2006 Tarihli Cevap Dilekçesinde Özetle; 16089 ada 1 parsel 72700/A-B no'lu parselasyon planı kapsamında E:0,30 ve Hmax: serbest koşulu ile "Cami Alanı" kullanımında kaldığı, Yenimahalle Belediye Meclisi'nin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ile uygun görülen imarın 16089 ada 1 parselinde bulunan caminin zemin katlarında yer alan ticari kullanımların ve yapı yaklaşma mesafeleri ihlallerinin yasallaştırılmasına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin İmar Daire Başkanlığıma sunulduğu, Dava konu plan değişikliği ile E=0,30 olan inşaat emsalinin E:0,60 olacak şekilde artırıldığı, yapı yaklaşma mesafelerindeki ihlaller için "mevcut durum imar durumudur. Yıkıp yeniden yapılanma halinde mevcut plan koşulları geçerlidir." şeklinde bir plan notu ilave edildiği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.03.2006 gün ve 596 sayılı kararıyla öneri plan değişikliğinin onaylandığı ve cami altında mevcut bulunan ticari fonksiyonların ve yapı yaklaşma mesafelerindeki ihlallerin yasallaştırılması yönünde işlem yapılmış olmakla beraber kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanım kararı değişikliği yapılmadığı, açıklanarak davanın reddi istenmiştir. DAVA KONUSUNUN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRME Davalı Yenimahalle Belediyesi'nce hazırlanan 1/1000 ölçekli imar planında "Cami" alam olarak ayrılan Yenimahalle- Batıkent imarın 16089 ada 1 sayılı parselinde inşaat yapmak üzere 19.01.2001 tarihinde mimari proje onaylanmış ve 19.03.2001 tarih 63 sayılı yapı ruhsatı alınmıştır. Yapının mahallinde denetlenmesi üzerine 09.01.2001 tasdik tarihli mimari projeye aykırı olarak "-Caminin bodrum katının etrafının yaklaşık 2,00 (h) mt, harf edilerek sığmak ve kazan dairesinin açığa çıkarıldığı,-sığınağa pencere ve kapı açılarak ticaret alanına dönüştürüldüğü (işyeri) ve ön tarafının da otopark amaçlı kullanıldığı" tespitinin yapıldığı, ayrıca dini tesis alanının bodrum katında yapılması öngörülen sığınak ve kazan dairesi yerine dükkan inşa edilmiştir. Parselin doğusunda ve kuzeybatısındaki 5 metrelik çekme mesafeleri de ihlal edilerek 1,5 metreye kadar düşürülmüştür. Yapılan bu tespitler üzerine 16089 ada 1 sayılı parselde inşa edilen yapı için 22.06.2005 tarih 64 sayılı tespit zaptı tanzim edilmiş ve aynı tarihte de maliki Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Derneğime tebliğ edilmiştir. Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Derneği ise 22.06.2005 tarih 11987 sayılı dilekçe ile davalı Belediye'ye başvuru yapılmış ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32 inci maddesindeki bir (1) aylık yasal süre bekletilmeden cezai işlemlerin başlatılmasını talep etmiştir. Yenimahalle Belediye Encümenimin 30.06.2005 tarih 1972/3172 sayılı kararı ile de 16089 ada 1 sayılı parselde tasdikli mimari projeye aykırı yapılan imalatların yapı ruhsatı ve eklerine uygun hale getirilmesine aksi takdirde İmar Yasası mm 32.maddesi uyarınca işlem yapılmasına ve aynı Yasanın 42.maddesine göre de para cezası uygulanmasına karar verilmiştir. Daha sonra Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Derneği tarafından hazırlanan 1/1000 ölçekli plan değişikliği teklifi Yenimahalle Belediye Meclisimin 09.11.2005 tarih 636 sayılı oturumunda görüşülmüş ve "... 16089 ada 1 parselin 72700/A-B nolu parselasyon planı kapsamında E:0,30 ve Hmax: Serbest koşulu ile "cami yeri " kullanımında kaldığı,... Mevcut imar planı ile oluşturulan ve 16089 ada 1 parselde yer alan dini tesis alanında bodrum katta bulunan dükkanların mevcutta ticaret olarak kullanıldığı, Parselin doğusunda ve kuzeybatısındaki 5 m'lik çekme mesafelerinin ihlal edilerek 1,5 m'ye kadar indirilmesinden dolayı çekme mesafeleri açısından mevcut durum imar durumudur plan notu önerildiği, Önerilen plan değişikliğinde E:0,30'dan 0,60'a artırılmasıyla birlikte 2 katı kadar inşaat artışı getirildiği,... Yapı Denetim Şubesinin 19.07.2005 gün ve 11867 sayılı yazısı ile Belediye Encümenimizin 30.06.2005 gün ve 1972 no'lu kararının gönderildiği ve kararda; "16089 ada 1 parselde bulunan caminin 19.03.2001 tarih ve 63 sayılı yapı ruhsatına bağlı 09.01.2001 tasdik tarihli mimari projesi ile mahallinde denetlendiği, yapılan denetim neticesinde; projesi hilafına, -Caminin bodrum katının etrafının yaklaşık 2,00 (h) mt, harfedilerek sığmak ve kazan dairesi açığa çıkarıldığı, -Sığmağa pencere ve kapı açılarak ticaret alanına dönüştürüldüğü (işyeri) ve ön tarafının da otopark amaçlı kullanıldığı, yapının iskan edilmekte olduğunun tespit edildiği, Muhatabı tarafından verilen 22.06.2005 tarih 11987 sayılı dilekçede 1 aylık yasal sürenin bekletilmeden cezai işlemlerin başlatılmasının talep edildiği, dosyasında yapılan incelemede; binanın 19.03.2001 tarih ve 63 sayılı ile yapı ruhsatı aldığı, ancak yapı kullanma izin belgesi almadığının tespit edildiği,... İmarın 16089 ada 1 parselinde yer alan caminin zemin katlarında yer alan ticari kullanımlarının ve yapı yaklaşma mesafeleri ihlallerinin yasallaştırılmasına yönelik hazırlanıp sunulan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin... Kabulüne... karar verildi..." şeklindeki kararla 1/1000 ölçekli plan değişikliği kabul edilmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisimin 14.03.2006 tarih 596 sayılı ve "... -Öneri plan değişikliği ile E=0,30 olan inşaat emsalinin E=0,60 olacak şekilde artırıldığı, yapı yaklaşma mesafelerindeki ihlaller için ise "Mevcut durum imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılanma durumu halinde mevcut plan koşullan geçerlidir." şeklinde bir plan notu ilave edildiği, sözkonusu plan değişikliği mevcut planda E=0,30 olan inşaat emsalinin E=0,60'a çıkarılarak, sığmağın kaldırıldığı ve ticari fonksiyonlara yönelik olarak kullanılmakta olduğu, bu konuda Bayındırlık ve İskan Bakanlığının; mevzuata ve imar planlarına aykırı yapılara yasallık kazandırmaya yönelik plan değişikliği yapılmamasına ve ilgili mevzuat hükümleri, şehircilik ve planlama ilkeler doğrultusunda hazırlanmış imar planı değişikliklerini yapma ve onama yetkisinin İlçe ve Büyükşehir Belediyesine ait olduğuna ilişkin 23.06.1999 gün ve 13557 sayılı, 04.02.2000 gün ve 2360 sayılı genelgelerinin ve 24.03.2000 gün ve 5318 sayılı görüş yazılarının bulunduğu, hususları belirlenmiş olup, bu doğrultuda hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin "onayfna ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak...kabul edildi... " şeklinde alman kararla da 1/1000 ölçekli plan değişikliği onanmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelikler Açısından İnceleme ve Değerlendirme 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 21 inci maddesinde; "Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 27. maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir..." ve 22 inci maddesinde; "Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye, sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge) mimari proje, statik proje,-elektrik ve tesisat projeleri, resim ve
hesaplan röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir. Belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir. Eksik veya yanlış olduğu takdirde, müracaat tarihinden itibaren on beş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. Eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç on beş gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir." denildiği, ayrıca aynı kanunun "32 inci maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur...." ve 42 inci maddesinde; "(1) Ruhsat alınmadan veya ruhsat veya eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine ve müteahhidine,... para cezası verilir. Ayrıca fenni mesule bu cezaların 1/5'i uygulanır...." hükümleri bulunmaktadır. Dava konusu 16089 ada 1 parsel, 1/1000 ölçekli imar planı ile buna dayalı düzenlenen 72700/A-B no'lu parselasyon planında "cami" kullanımına ayrılmış ve yapılaşma hakları da emsal=0,30, hmax=serbest ve her yönden çekme mesafesi de 5 metre olarak belirlenmiştir. Dava konusu 16089 ada 1 sayılı parselin maliki Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Demeği de 1/1000 ölçekli imar planı ile 72700/A-B nolu parselasyon planında "cami" kullanımına ayrılan 16089 ada 1 sayılı parselde 19.01.2001 tarihli mimari proje onaylatmış ve 19.03.2001 tarih 63 sayılı yapı ruhsatı almıştır. Tasdikli mimari projede ± 0,00 kotu altında inşa edilecek ve emsal harici tutulan bodrum katta sığmak ve kazan dairesi yapılması öngörülmüştür. Yapım sırasında ise bodrum katın etrafı yaklaşık 2 metre harfedilerek sığmak ile kazan dairesi açığa çıkarılmış ve bu alanlara kapı ve pencere takılarak ticaret kullanımına dönüştürülmüştür. Ayrıca her yönden 5 metre olarak belirlenen çekme mesafeleri de parselin doğu ve kuzeybatı yönlerinde 1,50 metreye kadar düşürülerek inşaat yapılmıştır. Çekme mesafelerinin ihlal edilmesiyle emsal=0,30'dan fazla inşaat hakkı kullanılmıştır. Ayrıca günümüzdeki nükleer, klasik ve modem silahlar ile biyolojik ve kimyasal savaş maddelerinin tesirleri ile saldırılardan korunmak amacıyla tasdikli mimari projede bodrum katta yapılması öngörülen sığmak alanı ile kazan dairesi yerine dükkanlar oluşturularak "ticaret" alanına dönüştürülmüştür. Ankara İmar Yönetmeliğimin 18 inci maddesinde "38)Konutlarda Net Alan (Faydalı Alan):... kalorifer dairesi, yakıt deposu, sığmak, kapıcı veya kaloriferci dairesi vb. müşterek hizmete ayrılan depo, çamaşırlık; bina içindeki garajlar ile bina dışında konut başına (18,00) metrekareden büyük olmamak üzere yapılan garajlar, faydalı alan dışındadır... " şeklinde tanımlanmıştır. Dolayısıyla kamu ve toplum yararı için yapımı öngörülen sığmak ile kazan dairesinin faydalı alana (ticaret) dönüştürülmesi Ankara İmar Yönetmeliği'nin hükmüne aykırılık taşıdığı gibi emsal=0,30 olan imar hakkının emsal=0,60'a çıkarılması ve parselin doğu ve kuzeybatı yönlerindeki çekme mesafelerinin 1,50 metreye düşürülmesi ile inşaat fazlalığının yanında çevrenin estetik ve fiziksel görünümünde de olumsuzluk yaratılmıştır. Diğer taraftan 3194 sayılı İmar Kanunu'na 4380 sayılı Kanunla "EK MADDE 2- (2.8.1998 tarih, 23421 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 4380 sayılı Kanun) İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu cami yerleri ayrılır. İl, ilçe ve kasabalarda müftünün izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla cami yapılabilir. Cami yeri, imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez." şeklinde hüküm eklenmiştir. Ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığı'nca planlarda yer ayrılması amacıyla yurt genelinde uygulanmak üzere cami parsellerinde ibadet mahallinin dışında camilerin cemaat kapasitesine göre bulunması gereken asgari müştemilatları da kütüphane, mork, gasilhane, aşevi, otopark olarak belirlemiş ve bu yönde de görüş verilmektedir. 3194 sayılı İmar Kanunuma 4380 sayılı Kanunla eklenen hükme rağmen kamu ile toplum yararına sivil savunma amaçlı ayrılan sığmak alanı ile ortak alan olan kazan dairesi ve cami alanında yer alması gereken müştemilatlar dışında, dini tesis kullanımı ile uyuşmayacak "ticaret" kullanımına dönüştürülmesi ile amaç dışı kullanım oluştuğu içinde "Ek Madde 2" hükmüne aykırılık taşımaktadır. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3, maddesinde "Plan Değişikliği :(17.03.2001 tarih 24345 sayılı R.G. değişik) Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemelerdir." şeklinde tanımlanmıştır. Dava konusu parselin güneyinde emsal=l,25 imar hakkı ile "ticaret" alanı
kullanımlı 15417/1 sayılı parsel bulunduğu için bölgede ticaret alanına da ihtiyaç olmadığı gibi ruhsatsız ve kaçak inşaatı yasallaştırmak üzere emsalin 0,60 olarak belirlenerek iki kat inşaat yoğunluğu artışı yapılması ile bodrum katın faydalı alana dönüştürülmesi ve çekme mesafelerinin yeniden düzenlenmesi şeklinde yapılan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinde bilimsel, nesnel ve teknik bir gerekçe de bulunmamaktadır. Öte yandan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğümün kaçak ve imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın engellenmesi konusunda farklı tarihlerde yayınlanmış çeşitli genelgeleri bulunmaktadır. Örneğin Bakanlığın "1. B.09.0.TAU.0.15.00.00 /3401923866-22707 Sayı ve 11 Kasım 1993 Tarihli Genelgesi, B.09.0.TAU.0.15.00.00/11131 Sayılı 23 Haziran 1994 Tarihli ve Kaçak Yapılaşmanın Önlenmesi Konulu Genelgesi, B.09.0.TAU.0.15.00.00-000096134-15365 Sayılı ve 10 Kasım 1995 Tarihli ve Kaçak Yapılaşmaların Önlenmesi Konulu Genelgesi, B.09.0.TAU.0.15.00.00/000096134-Î38-1479 Sayılı ve 12 Şubat 1998 Tarihli ve Kaçak Yapılaşmaların Önlenmesi Konulu Genelgesi, B.09.0.TAU. 0.15.00.00/335-3763 Sayılı, 22 Mart 1999 Tarihli ve Kaçak Yapılaşmaların Önlenmesi Konulu Genelgesi: B.09.0.TAU.0.15.00.00/1072-13557 Sayılı, 23 Ağustos 1999 Tarihli ve Kaçak Yapılaşmaların Önlenmesi Konulu Genelgesi: olmak üzere kaçak ve imar mevzuatına aykırı yapılaşma konusunda, çok fazla genelge çıkarılmış ve örnek olarak alman B.09.0.TAU.0.15.00.00-/2360 Sayılı, 4 Şubat 2000 Tarihli ve Plan Yapımında Uyulacak Kurallar Konulu Genelgesi:"... İlgili idarelerce imar planlarında değişiklik yapılması gerektiğinde, değişikliğe ait gerekçelerin, plan raporunda, planın yapımı veya yaptırılmasına dair kararda ve alman onama kararında belirtilmesi gerekmektedir... kaçak ve imar mevzuatına aykırı yapıların ve gecekonduların yasal hale getirilmesi amacıyla imar planı revizyonu, ilave imar planı, imar planı değişikliği, mevzi imar planı yapımı yoluna gidilmeyecek, yapılar hakkında gerekli yasal işlem yapılacaktır" şeklinde olup, tasdikli mimari projesine aykırı inşa edilen ve 1/1000 ölçekli imar planında öngörülen emsal=0,30 imar hakkının 0,60 olarak yeniden belirlenmesi ile 5 metre öngörülen çekme mesafelerinin parselin doğu ve kuzeybatı yönlerinde 1,50 metreye düşürülmesi için yapılan 1/1000 ölçekli plan değişikliği ile kaçak yapılaşmanın herhangi bir teknik gerekçe ile kamu yararına dayanmadan yasallaştırıldığı gibi kaçak yapılaşmayı da özendirmektedir. SONUÇ Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; Dava konusu 16089 ada 1 parsel, 1/1000 ölçekli imar planı ile buna dayalı düzenlenen 72700/A-B no'lu parselasyon planında "cami" kullanımına ayrılmış ve yapılaşma hakları da emsal=0,30, hmax=serbest ve her yönden çekme mesafesi de 5 metre olarak belirlendiği, Dava konusu 16089 ada 1 sayılı parselin maliki Yeni Batı Mahallesi Camii ve Çevre Koruma Demeği de 1/1000 ölçekli imar planı ile 72700/A-B nolu parselasyon planında "cami" kullanımına ayrılan 16089 ada 1 sayılı parselde 19.01.2001 tarihli mimari proje onaylatmış ve 19.03.2001 tarih 63 sayılı yapı ruhsatı alındığı, tasdikli mimari projede ± 0,00 kotu altında inşa edilecek ve emsal harici tutulan bodrum katta sığmak ve kazan dairesi yapılması öngörüldüğü, yapım sırasında ise bodrum katın etrafı yaklaşık 2 metre harf edilerek sığmak ile kazan dairesinin açığa çıkarıldığı ve bu alanlara kapı ve pencere takılarak ticaret kullanımına dönüştürüldüğü, ayrıca her yönden 5 metre olarak belirlenen çekme mesafeleri de parselin doğu ve kuzeybatı yönlerinde 1,50 metreye kadar düşürülerek inşaat yapıldığı, çekme mesafelerinin ihlal edilmesiyle emsal=0,30'dan fazla inşaat hakkı kullanıldığı. Günümüzdeki nükleer, klasik ve modem silahlar ile biyolojik ve kimyasal savaş maddelerinin tesirleri ile saldırılardan korunmak amacıyla tasdikli mimari projede bodrum katta yapılması öngörülen sığmak alanı ile kazan dairesi yerine dükkanlar oluşturularak "ticaret" alanına dönüştürülmesinin Ankara İmar Yönetmeliğimin 18 inci maddesi hükmüne aykırılık taşıdığı gibi emsal=0,30 olan imar hakkının emsal=0,60'a çıkarılması ve parselin doğu ve kuzeybatı yönlerindeki çekme mesafelerinin 1,50 metreye düşürülmesi ile fazla inşaat hakkı kullanılmış olduğu gibi çevrenin estetik ve fiziksel görünümünde de olumsuzluk yaratıldığı, 4
T.C ANKARA 10. İDARE MAHKEMESİ ESAS KARAR NO:2006/1336 NO:2006/3784 : Çağdaş Başkent Ankara Derneği D A V A C I :Av.Muzaffer Yılmaz VEKİLİ Cinnah Cad. 17/15 Çankaya / ANKARA : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlğı / ANKARA D A V A L ILAR : Av. Daniye Öztürk ZAT (Aynı yerde.) VEKİLİ 2-Yeni»Mahalle Belediye Başkanlığı / ANKARA :Av. Nihal ÇEPİÇ (Aynı yerde.) VEKİLİ : 1/1000 ölçekli uygulama imar planında cami kullanım alanı DAVANIN OZETI olarak belirlenen 16089 ada 1 sayılı parselde "imar hakkının emsal:0,30'dan 0,60'a çıkarılması ve çekme mesafelerinde yapılan değişikliklere" ile ilişkin Yenimahalle Belediye Meclisinin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ve anılan kararın onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisimin 14.03.2006 tarih ve 596 sayılı kararının, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanım kararı değişikliği yapıldığı, yapı yoğunluğunun artırıldığı ve bölgenin kişi başına düşen sosyal donatı alanının azaltıldığı, yasa, yönetmelik ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SAVUNMASININ ÖZETİ : Cami kullanım alanı olarak belirlenen ilgili parselde inşa edilmiş olan caminin zemin katında yer alan ticari kullanım alanları ve yapı yaklaşma mesafelerinde bulunan bazı ihlallerin yapılan plan değişikliği ile yasalara uygun hale getirildiği yapının plan değişikliğinden önce kullanım alanı değişikliğinin bulunmadığı ve sosyal donatı alanlarının azalmasına yol açan bir değişiklik yapılmadığı, bu nedenle dava konusu işlemde kamu yararına, şehircilik ilke ve planlama kriterlerine herhangi bir aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. YENİMAHALLE BELEDİYE BAŞKANLIĞI SAVUNMASININ ÖZETİ : Plan değişikliği yapılan parselin cami kullanım alanı olduğu, konut niteliğinde olmayan bu alan hakkında Ankara İmar Yönetmeliğinin 18/38 maddesinde yer alan konutlarda net alan ( faydalı alan ) dışında bırakılarak ticaret alanına dönüştürülmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülse de, ilgili parselin konut değil ibadet alanı olduğu ve bu nedenle anılan değerlendirmenin yapılamayacağı, ayrıca cami inşa edilmiş olan alana ilişkin kullanım kararında bir değişiklik yapılmadığı, dava konusu plan değişikliğine ilişkin işlemde bu nedenle hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Ankara 10. İdare Mahkemesi'nce dava dosyasının tekemmül ettiği görülerek yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeden dava dosyası esastan incelenerek işin gereği görüşüldü; Dava, 1/1000 ölçekli planda cami kullanım alanı olarak belirlenen 16089 ada 1 sayılı parselde "imar hakkının emsal:0,30'dan 0,60'a çıkarılması ve çekme mesafelerinde yapılan değişikliklere" ilişkin Yenimahalle Belediye Meclisinin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ve anılan kararın onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.03.2006 tarih ve 596 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır. 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama T.C ANKARA 10. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO:2006/133 6 KARAR NO:2006/3784 için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmış, 36. maddesinde ise sığınak ayrılması mecburiyeti bulunan yapılarda ilgili yönetmelik hükümlerinde belirtilen ölçülerde sığmak alanının bulunması gerektiği, aynı Kanunun Ek 2. maddesinde; imar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu ibadet yerleri ayrılacağı; il, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınarak ve imar
mevzuatına uygun olmak şartıyla ibadethane yapılacağı ve son olarak ibadet yerinin imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır İmar planlarının amacı, insan, toplum, çevre ilişkilerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum yapısını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın koruma, kullanma dengesini en rasyonel şekilde belirlemektir. İmar planının yargısal denetiminde de bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının, taşınmazın yeri, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amacı, şehircilik ilkeleri ve planlama esasları açısından uygun olup olmadığının saptanması yönünden konunun teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle uzman bilirkişilere inceleme yaptırılması ile mümkündür. Dava konusu olayda davacı tarafından, imar planı değişikliği ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanım kararı değişikliği yapıldığı, yapı yoğunluğunun artırıldığı ve bölgenin kişi başına düşen sosyal donatı alanının azaltıldığı ileri sürülmesi nedeniyle belirtilen hususlarla birlikte dava konusu plan değişikliğinin imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olup olmadığını tespiti için Mahkememizce mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup. bu amaçla 13.10.2006 tarihinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonrası bilirkişiler tarafından düzenlenen 20.11.2006 tarihli raporda özetle; dava konusu uygulama imar planı değişikliği incelendiğinde ilgili parselde bulunan caminin bodrum katının etrafının 2,00 metre kazılarak sığmak ve kazan dairesinin açığa çıkartıldığı, açığı çıkan sığmak duvarına kapı ve pencere yapılarak alanın ticaret alanına dönüştürüldüğü ve ön kısmının otopark alanı haline getirildiği, caminin bodrum katında plan gereği yapılması gereken kazan dairesinin ve sığınağın yapılmayarak alanın ticaret alanı haline getirildiği, parselin doğu ve kuzeybatısında yer alan 5,00 metrelik çekme mesafelerinin ihlal edilerek mesafenin 1,50 metreye düşürüldüğü, imar planına aykırı olan bu uygulamaların yasallaştırılması için yapılan dava konusu uygulama imar planı değişikliği ile E:0,30 olan inşaat emsalinin E:0,60'a çıkartıldığı, yapı yaklaşma mesafelerinde mevcut olan ihlaller için de " mevcut durum imar durumudur.yıkılıp yeniden yapılanma durumu halinde mevcut plan koşulları geçerlidir." şeklinde plan notunun eklendiği; yapılmış olan plan değişikliğinin cami inşaatının mimari projesine aykırı imalatların yasallaştırılması amacıyla ve dava konusu parselin güneyinde yer alan mevcut çevrenin ihtiyaçlarını karşılayan ticaret alanı bulunmasına karşın dini tesisin bodrum katının da faaliyet amacına uygun olmayacak bir şekilde ticaret alanına dönüştürülmesine neden olduğu, 5,00 metrelik çekme alanının 1,50 metreye düşürülerek inşaat yoğunluğunun iki katma çıkartıldığı belirtilerek bu değişikliklerin herhangi bir bilimsel, nesnel ve teknik gerekçesinin bulunmadığı anlaşıldığından yapılan uygulama imar planı değişikliğinin şehircilik ve planlama esaslarına aykırı, kaçak yapılaşmayı özendiren bir nitelik taşıdığı hususlarına yer verilmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun incelenmesinden; dava konusu edilen ve imar planlarında ibadethane alanı olarak belirlenmiş olan 16089 ada 1 sayılı parselde yer alan caminin inşa edilme süreci içerisinde mimari projesine aykırı imalatlar yapılarak inşaat yoğunluğunun arttırıldığı,cami bodrum katının kullanım amacı olan kazan dairesi ve sığmak yapılmayarak ticaret alanı olarak kullanıldığı, caminin inşasında çekme T.C ANKARA 10. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO:2006/133 6 KARAR NO:2006/3784 mesafelerinin aşıldığı ve bu durumlara yasallık kazandırılmak için davaya konu edilen uygulama imar planı değişikliğine gidildiği, bu plan değişikliğinin ise imar planlarında yer alan esaslara aykırı bir şekilde yapılmış olan inşaat bölümlerine hukukilik kazandırmak amacı dışında herhangi bilimsel ve nesnel bir amaç taşımadığı anlaşılmakta omâf»-, bu rapora idarece yapılan itiraz yefiijfosie görülmemiştir. Bu durumda, dava konusu edilen Yenimahalle Belediyesi imarın 16089 ada, 1 parselinde imar planı değişikliğine ilişkin Yenimahalle Belediye Meclisinin 09.11.2005 gün ve 636 sayılı kararı ile bu kararın onanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.03.2006 gün ve 596 sayılı kararın*^ imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına ve kamu yararına uygunluk taşımadığı anlaşıldığından, anılan kararlarda hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemlerin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 1.088,20 YTL yargılama gideri ile A.A.Ü.T ile belirlenen 325,00YTL avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmediğinden 19,90-YTL yürütme durdurma harcının ve posta ücretinden artan kısmın istemi halinde davacıya iadesine,kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Danıştay'da temyiz yolu açık olmak üzere 21.12.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
BAŞKAN ŞEBNEM ÖZTÜRK 27878 ÜYE MEHMET ÖZYİĞİT 94902 ÜYE MUSTAFA AÇIKGÖZ 101482 YARGILAMA GİDERLERİ Başvuru Harcı Karar Harcı Vekalet Harcı Bilirkişi Ücreti Posta Giderleri TOPLAM 12,20 YTL 12,20 YTL 2,10 YTL 1.000,00YTL 61.70 YTL 1.088,20YTL T/D 06.03.2007