AKCİĞER KANSERİ Ülkemizde erkekte 74/100.000, kadında 9/100.000 görülme sıklığı bildirilmiştir. Erkeklerde 1. sırada (%38.6) Kadınlarda 7. sıradadır (%5.2) Sigara KOAH Çevresel, mesleki maruziyet:radon, kadmium, asbest Histolojik Sınıflandırma Skuamöz hücreli karsinom (Türkiye de en sık) Küçük hücreli karsinom (Nöroendokrin tm) Adenokarsinom (Dünyada en sık) Büyük hücreli karsinom (Nöroendokrin tm) Adenoskuamöz karsinom 1444244443 %90 Pleomorfik, sarkomatoid ya da sarkomatöz elemanlar içeren karsinomlar Karsinoid tümörler (Nöroendokrin tm) Tükrük bezi tipindeki karsinomlar Sınıflandırılamayan karsinomlar 144424443 %10 Akciğer Kanseri Oluşum Süreci 1. Hücresel atipi (Hiperplazi,metaplazi,displazi) 2. Hücresel atipiden in situ karsinoma geçiş 3. İnvaziv karsinom 1. ve 2.dönem semptomsuz 3. Dönem lokal,bölgesel, sistemik yayılma ile ilişkili semptomlar ve paraneoplastik sendromlar görülebilir Semptomlar Genel semptomlar Solunum sistemine ait semptomlar Mediastinal/Bölgesel semptomlar Uzak metastazlara ait semptomlar Paraneoplastik sendromlar
356 DAHİLİYE Genel Semptomlar Halsizlik İştahsızlık Zayıflama Ateş Solukluk Solunum Sistemine Ait Semptomlar Öksürük Balgam (Nadiren Bronkore) Hemoptizi Nefes darlığı Öksürük Nedenleri Santral veya periferik tümör Obstrüktif pnömoni Multipl parankimal metastaz Plevral effüzyon Nefes Darlığı Nedenleri Yaygın tümöre bağlı alveoler alan kaybı Atelektazi/Obstrüksiyon Lenfanjitik yayım Plevral sıvı Perikardial sıvı Pnömoni Hemoptizi ve aspirasyon Bronkospazm KOAH Kardiyak yetmezlik Pulmoner embolizm Göğüs Ağrısı Mediastinal plevra tutulumu Parietal plevra tutulumu Plevral sıvı Göğüs duvarı invazyonu Kot veya vertebra tutulumu Mediastinal yapılara invazyon Pancoast tümörü Diafragma tutulumu Perikard tutulumu veya perikardial sıvı
GÖĞÜS HASTALIKLARI 357 Mediastinal/Bölgesel Semptomlar ve Bulgular Göğüs Ağrısı Ses kısıklığı Yutma güçlüğü VCSS Horner sendromu Çarpıntı Periferik lenfadenopati Paraneoplastik Sendromlar Endokrin Cushing sendromu Uygunsuz ADH sendromu Nonmetastatik hiperkalsemi Jinekomasti Hiperkalsitonemi Hipoglisemi Hipertiroidizm Karsinoid sendrom FSH,LH artışı İskelet sistemi Çomak parmak Hipertrofik pulmoner osteoartropati Cilt Hipertrikoz lanugiosa,eritema gratum repens Eksfoliyatif dermatit Akantozis nigrikans Palmoplanter keratodermi,kaşıntı,ürtiker Sistemik Anoreksi,kaşeksi Ateş, hipertansiyon Membranöz nefropati Hematolojik Anemi,lökositoz,eozinofili,lökomoid reaksiyon Trombositoz,trombositopenik purpura Koagülopatiler: Tromboflebit Trombotik nonbakteriyel endokardit DIC
358 DAHİLİYE Nörolojik Subakut duyusal nöropati Mononöritis multipleks İntestinal psödoobstrüksüyon Eaton-Lambert sendromu Kanserle ilişkili retinopati Ensafolomyelit Nekrotizan miyelopati Renal: Glomerolunefrit Nefrotik sendrom Kollagen vasküler: DM/PM Vaskülit SLE Metabolik: Laktik asidoz Hipo/hiperürisemi Hiperkalsemi Kanser hücrelerinden Parathormom ilişkili peptid (PTH-rP) salınımına bağlı osteoklast aktivasyonu en sık neden Osteolitik kemik metastazlarına sekonder İştahsızlık, bulantı, kusma, kabızlık, karın ağrısı, letarji, irritabilite, dehidratasyon Semptomatik hastalarda >12 mg/dl tedavi gerektirir. Hidrasyon,loop diüretikleri,bifosfonatlar. Uygunsuz ADH sendromu Özellikle KHAK inde görülür. Hiponatremi,plazma ozmolaritesinde azalma,idrar ozmolaritesinde artma KHAK tedavisi başladıktan 3 hafta sonra geriler, tümörün rekürensiyle tekrarlayabilir Na<115 meq/l semptomlar başlar İştahsızlık,bulantı,kusma,serebral ödem,huzursuzluk,konfüzyon,koma, Tx: Sıvı kısıtlaması, Hipertonik (%3) salin infüzyonu, demoklosiklin, vazopressin reseptör antagonisti Cushing Sendromu En sık KHAK inde (%3-8), daha az sıklıkta karsinoid tümörde görülür
GÖĞÜS HASTALIKLARI 359 Ektopik ACTH salınımına bağlı gelişir Halsizlik, ödem,konfüzyon,psikoz,aydede yüz,hipertrikoz, osteoporoz, hipokalemik alkaloz,hiperglisemi Tx:Primer tümörün eksizyonu Cerrahi uygulanamıyorsa adrenal kortizon üretimini engelleyen; ketokonazol, metapiron, aminoglutetimid,somastotin analogları Hipertrofik Osteoartropati Ayak bileği,diz,dirsek,el bileğini tutan ve uzun kemiklerde periost proliferasyonu ile karakterize ağrılı, asimetrik artropatidir Metakarp,metatarsları ve parmak kemiklerini de tutabilir. Tutulan bölgelerde ağrılı şişlik Direkt grafilerde uzun kemiklerin distal ucunda korteks üzerinde ince çizgilenme PET-BT de uzun kemiklerde diffüz tutulum Tx: Primer tümöre yönelik tx, antiinflamatuar tedavi Nörolojik Sendromlar KHAK ile birliktelik daha sıktır Nörolojik semptomların şiddeti tümörün büyüklüğü ile orantılı değildir Tip I antinöronal antikorlar (anti-hu antikoru) Eaton-Lambert sendromu : Üst ve alt ekstremitelerin proksimal kaslarında özellikle sabahları olup,gün içinde düzelen kuvvetsizlik Presinaptik terminallerden nörotransmiter salınımında azalma Hiperkoagülabilite Trombotik-nontrombotik mikroanjiopati Trousseau sendromu: Gezici yüzeyel tromboflebit DVT, PTE Prokoagülan aktiviteye sahip sitokinlerin salınımı,trombositlerin hiperreaktivitesi Nonbakteriyel trombotik endokardit:en sık adenokanserle birlikte görülür Sol kalp kapağında steril verrüköz trombüs Vena Kava Superior Sendromu VKSS vakaların %46-75 inden akciğer kanseri sorumludur KHAK inde daha sıktır. Primer tümörün mediastene direkt invazyonu veya matastatik sağ paratrakeal lenf nodunun vena kava superiora basısına bağlı gelişir