Bülten DEĞERLENDİRME Ekonomik veri gündeminin sakinleşeceği haftaya pozitif risk iştahı ile uyanarak başlıyoruz. Katalizörler: ABD yetkililerinin Kore gerilimini yumuşatan açıklamaları, Japonya da ikinci çeyrek büyümenin beklentileri aşması, ve Çin de açıklanan verilerin beklentilerle uyumlu çıkması Bora Tamer Yılmaz btyilmaz@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1136 Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1134 Bugün TSİ 14:30 da merkez bankası, Ağustos ayı beklenti anketini yayımlayacak. Anketteki enflasyon beklentileri, merkez bankasının tepki (reaksiyon) fonksiyonunun bir parçası. Hindistan, Rusya gibi ülkelerde enflasyon oranı düşmesine rağmen merkez bankaları faiz indirim döngüsünde son derece temkinli davranıyorlar (Şekil 1). Çünkü ölçülen enflasyon, baz etkisi gibi değişik nedenlerle beklentilerden ciddi oranda farklı çıkabiliyor. Ancak fiyat istikrarı için gereken; fiyatlama davranışının, merkez bankası politikalarıyla uyumlu seyredebilmesi ki fiyatlama davranışının ana belirleyicisi geleceğe dönük beklentiler. Bu nedenle gelecekteki enflasyonu kontrol altına alıp, fiyat istikrarını sağlayabilmek için merkez bankaları beklentileri yönetebilmeye çalışıyorlar. Örneğin Rusya da TÜFE enflasyonu yıllık %3,9 oranına kadar düştü. Ancak Temmuz ayında hane-halkının enflasyon beklentileri çift hanelerde (%10,7) kaldığı gibi Haziran ayında kaydedilen %10,3 oranına göre de yükseldi. Jeopolitik gelişmelerle Ruble deki değer kaybı enflasyon beklentilerindeki artışa yol açmış görünüyor. Sonuç itibariyle Rusya Merkez Bankası (CBR) da geçtiğimiz toplantıyı pas geçti. Diğer örnek Hindistan. Sene başında yüksek seyreden enflasyon beklentileri merkez bankasının şahin sürprizi ile sonuçlanmıştı. Hindistan da TÜFE enflasyonu yıllık %1,5 oranına kadar düşünce geçtiğimiz toplantıda şahin mesajı koruyarak merkez bankası 25 baz puanlık sınırlı bir indirime gitti. Enflasyonun bu kadar düşük ölçülmesine rağmen hane-halkının enflasyon beklentisi %8,6 oranında. Türkiye de enflasyon beklentisi, geçmişe dönük kabul edilir. TÜFE enflasyonundaki hareketlerin beklentiler üzerinde etkisi olduğu düşünülmekte. Enflasyondaki artış nedeniyle beklentiler de Mayıs ayında %8,4 oranına kadar yükseldi. Haziran ayında enflasyonun iki ay üst üste düşmesiyle beklenti anketinde kısmi bir geri çekilme gözlemlemiştik. Ancak Temmuz ayında beklentiler yeniden %8,4 oranına yükseldi. Bu ayki ankette, tek haneye gerileyen manşet enflasyonun beklentileri beraberinde hareket ettirip ettirmediğini izlerken çekirdekteki sürpriz artışın beklentiler üzerindeki etkisini anlamaya çalışacağız. Normalde üç aydır peş peşe gerileyen enflasyon dahilinde beklenti anketinde de düşüş görmemiz gerekir. Şimdi eğer beklenen enflasyon oranında gerileme görmezsek çekirdekteki sürprizin gücü ortaya acıkacak.
Bülten DEĞERLENDİRME Şekil 1: Türkiye (üst-panel) ve Rusya da (alt-panel) enflasyon gerçekleşmeleri ve 12 ay sonrasının enflasyon beklentileri. Kaynak: Bloomberg Haftanın belirleyici gelişmesi Çarşamba akşamı FED in açıklayacağı tutanaklar. Haftanın küresel risk verisi ise Salı günü (yarın) ABD de açıklanacak Temmuz ayı perakende satışlar. Veri, üçüncü çeyreğin ilk verisi olacağı için yakından takip edilecek. Şu ana kadar piyasadaki izlenim, ABD de üçüncü çeyrekte ekonominin ikinci çeyrekteki hıza benzer seyrettiği. Avrupa da ise ikinci çeyrek büyüme verileri izlenecek. Almanya ve İtalya ilk kez verileri açıklarken, para birliğinin geneli için veri güncellenecek. Almanya ve İtalya da yukarı yönlü sürprizler görme şansımız var. Japonya, ikinci çeyrekte dönemsel %1 oranında büyümeyi başardı. Beklenti %0,6 oranında büyümeydi. Böylece yıllık büyüme hızı %4 oranına ulaştı ve kayıp yıllar diye adlandırılan dönemi geride bırakma yönünde kayda değer bir adım atıldı. Nominal hasıladaki artış, %200 ün üzerinde (%234) kamu borcuna sahip ülkenin borçluluk problemini aşabilmek için bir avantaj sunuyor. Japonya da yetkililerin enflasyon ortaya çıkarma amaçlarının gerisinde yatan ana motivasyon nominal büyüme yakalayabilmek. Aslında Türkiye için de benzer bir durum söz konusu. Enflasyon nedeniyle nominal hasıladaki artış ülkenin cari açık, bütçe açığı gibi göstergelerinde beklentilerden daha iyi sonuçlarla karşılaşmamızı sağlayabilir. Piyasalarda satış dalgası yaşanan günlerde Japonya borsası kapalıydı. Bu nedenle bu sabah diğer piyasaların aksine ve küresel risk iştahından bağımsız Japon Nikkei225 endeksinde kısmi kayıplar söz konusu. Çin de açıklanan perakende satışlar ve sınai üretim verileri beklentilerle uyumlu çıktı. Çin ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde zirveye ulaştığı ve yılın geriye kalanında kısmen hız kaybedeceği beklenen bir durum. Perakende satışlar %10,4 ile %10,8 beklentisinin, sınai üretim de %6,4 oranında artışla %7,1 beklentisinin hafif altında kaldılar. Bu değerler ekonominin genel seyri ile ilgili beklenmedik bir endişe ortaya çıkaracak seviyede değiller.
Bülten PİYASA DETAYLARI-I Döviz Piyasası Cuma günü, yurtiçinde cari açık verisi beklentilerden iyi açıklansa da kurda anlamlı bir harekete sebep olmadı. ABD TÜFE verisi öncesi 3,5589 seviyelerine kadar tırmanan kur veriyle birlikte yönünü aşağı çevirdi. Yeni haftada Asya seansında 3,5246 seviyesine kadar gevşeyen kur şimdilerde 3,53 lerde. Bugün yurtiçinde Temmuz ayına ait TCMB beklenti anketi takip edilecek. Yarın özelinde de Mayıs dönemine ait işsizlik rakamları açıklanacak. GOÜ para birimlerinin dolar karşısında yeni haftaya nasıl başlangıç yaptığına göz atarsak, Güney Kore Wonu (%0,4), Rand (%0,6) ve TL (%0,2) dolar karşısındaki yükselişlere öncülük ediyor. Küresel borsalarının ABD ve Kuzey Kore arasında artan tansiyonla birlikte kayıplar yaşadığı bir hafta geride kalırken; yeni haftada Asya borsalarında gözlemlediğimiz üzere hisse senedi piyasaları kayıplarını toparlamaya yöneldi. Japonya haricinde Asya endeksleri artıda işlem görüyor. Japonya büyüme verisi beklentilerden güçlü açıklansa da Cuma günü tatil olan ülke bugün, geçtiğimiz haftaki kayıpları sınırlı sürdürüyor. $/TL 3,5235 3,5417 3,5367-0,1% 0,4% /TL 3,7053 4,1724 4,1815 0,2% 12,9% Sepet* 3,6144 3,8571 3,8591 0,1% 6,8% /$ 1,0517 1,1772 1,1821 0,4% 12,4% $/Yen 116,96 109,20 109,19 0,0% -6,6% $ Endeks 102,68 93,40 93,07-0,4% -9,4% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) ABD'de Cuma günü beklentilerden zayıf açıklanan enflasyon verileri, Fed'in Aralık ayındaki faiz artış olasılığının geçtiğimiz hafta başındaki %42 seviyesinden %25 seviyesine kadar gerilemesine neden oldu. Beklentiler altında kalan enflasyon rakamları ardından bölgesel Fed başkanlarından da enflasyona yönelik mesaj geldiğini gözlemliyoruz. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, son verilerin ABD'de tüketici fiyatlarının Temmuz ayında sadece hafif şekilde yükseldiğine işaret ederek, bunun Fed'in faiz artırımlarına enflasyonda net bir toparlanma olana kadar ara vermesi için yeni bir neden olduğunu söyledi. Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan, Fed'in gösterge faiz oranının 'doğal' seviyeye giderek yaklaştığına işaret ederek, Fed'in para politikasını yeniden sıkılaştırmadan önce enflasyonun yükseleceğine dair daha fazla kanıt görmeyi sabırlı şekilde beklemesi gerektiğini söyledi. Neticede dolar endeksi, Fed'in bu yıl faizleri bir kez daha artırma ihtimalinin azalmasıyla birlikte Cuma günü 92,9 ile Mayıs 2016 dan bu yana en düşük seviyeye yaklaşırken bugün jeopolitik risklerin kısmen hafiflemesiyle ılımlı toparlanarak 93,2 lerde. EUR/USD paritesi de 1,1815 lerde. Emtia Piyasası 2016 Sonuna Göre 3,45 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Cuma günü TÜFE verisinin desteğiyle 7 Haziran dan bu yana en yüksek seviye olan ons başına USD 1.292 seviyesine kadar yükselen altın bugün USD 1.285 lerde. Geçtiğimiz hafta Perşembe günü USD 53,6 ile 25 Mayıs tan bu yana en yüksek seviyeye yükselen Brent petrolün varil fiyatı bu seviyelerde kalıcı olamadı ve yeni haftaya USD 52 seviyesine yakın başladı. ABD de petrol kule sayısı 11 Ağustos ile sona eren haftada artış gösterdi. 1.300 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 3,95 3,85 3,75 3,65 3,55 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) 1,19 1,17 1,15 1,13 1,11 1,09 1,07 1,05 1,03 57 Altın($/Ons) 1.148 1.287 1.289 0,2% 12,3% Petrol(Brent) 56,1 51,9 52,1 0,4% -7,1% Gümüş($/Ons) 15,9 17,1 17,1 0,0% 7,7% Kaynak: Reuters, Bloomberg Göre 1.250 1.200 1.150 1.100 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 55 53 51 49 47 45 43
Oca 16 Şub 16 Mar 16 Nis 16 May 16 Haz 16 Tem 16 Ağu 16 Eyl 16 Eki 16 Kas 16 Ara 16 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Bülten PİYASA DETAYLARI-II Faiz Piyasası Gösterge kağıtların faizinin haftalık bazda 10 baz puanın üzerinde yükseldiği bir hafta geride kaldı. 2,5 ve 10 yıllık gösterge kağıtların faizi haftalık bazda 12,18 ve 17 baz puan yükseldi. Hazine, yarın 7 yıl vadeli değişken faizli tahvil ihalesi gerçekleştirecek. ABD TÜFE verisinin beklentilerin altında kalması ardından ilk başta %2,20 seviyelerinden %2,18 lere kadar gerileyen ABD 10 yıllıkların faizi, sonrasında toparlanarak %2,22 lere kadar yükseldi. Yeni haftada %2,20 lerde. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 108 milyar TL düzeyine gerilerken; fonlamanın 10 milyar TL lik kısmı %9,25 ten BAPP tan oluştu. Ayrıca piyasa katılımcıları Merkez Bankası ndan %12,25 ile 98 milyar TL borçlandı. Ortalama fonlama maliyeti ise %11,96 seviyesine geriledi. 2 Yıllık Gösterge Tahvil 10,65 11,68 11,72 0,04 1,07 USD Libor( 3 aylık) 1,00 1,31 1,31 0,00 0,31 EUR Libor( 3 aylık) -0,34-0,37-0,37 0,00-0,03 O/N BIST Repo 8,48 11,99 11,97-0,02 3,49 Eurobond 2045* 6,79 5,82 5,87 0,05-0,92 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg Göre 13 12 11 10 9 8 7 6 5 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 Oca 15 Kaynak: BIST,*bileşik faiz Mar 15 Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) %11,72 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru May 15 Tem 15 Eyl 15 Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi GLP Borç Verme Faiz Oranı Kas 15 Oca 16 Mar 16 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS i 181 (+3bp) seviyesinden günü sonlandırdı. Aynı vadede Rusya CDS i 156 (yatay) ve Güney Afrika CDS i 187 (+2bp) seviyelerinden günü sonlandırdı. May 16 Tem 16 Eyl 16 Kas 16 Oca 17 %11,96 Mar 17 Milyon TL May 17 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 717 500 0 Tem 17 Borsalar ABD ile Kuzey Kore arasında yaşanan gerilimin küresel piyasalarda risk iştahını azaltmasıyla birlikte yurtiçinde de borsa baskı altında kaldı. BIST-100 endeksi, günü %0,8 düşüşle sonlandırırken; bankacılık endeksindeki düşüş %1,2 oldu. Haftaya Asya borsalarındaki toparlanmayı izleyerek ılımlı bir başlangıç yapabiliriz. BIST-100 78.139 107.800 106.963-0,8% 36,9% BIST-30 95.499 132.334 131.204-0,9% 37,4% Sanayi 83.586 118.446 117.776-0,6% 40,9% Hizmetler 49.626 67.857 67.837 0,0% 36,7% Mali 103.595 137.561 135.944-1,2% 31,2% Bankalar Endeksi 129.550 181.394 179.214-1,2% 38,3% Dow Jones 19.820 21.844 21.858 0,1% 10,3% S&P 500 2.249 2.438 2.441 0,1% 8,6% DAX 11.481 12.014 12.014 0,0% 4,6% Nikkei 225 19.145 19.730 19.539-1,0% 2,1% Bovespa 60.227 66.992 67.359 0,5% 11,8% Kaynak: Reuters, Bloomberg Göre 1350 1150 950 750 550 350 150 İşlem Hacmi (Milyon TL) BIST 100 Endeksi (Sağ eks) 108000 103000 98000 93000 88000 83000 78000 73000 68000
Bülten PİYASALARDAKİ GELİŞMELER ABD'de Temmuz ayında tüketici fiyatları endeksi %0,2 artış beklentisine karşın %0,1 artış kaydetti. Yıllık enflasyon ise %1,8 beklentisine karşın %1,7 artış kaydetti. İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Komitesi'nin faiz oranlarının artırılması taraftarı iki üyesinden biri olan Michael Sounders, İngiltere ekonomisinin Brexit konusundaki belirsizliğe rağmen büyük olasılıkla büyümeye devam edeceğini ve işsizlik oranının muhtemelen daha da düşeceğini söyledi. Çin'in sanayi üretiminde büyüme Temmuz'da %7,2 olan beklentilerin altında %6,4 seviyesinde gerçekleşti. Haziran ayında sanayi üretimi %7,6 artmıştı. Yılın ilk 7 ayında ise sabit varlık yatırımlarında artış, yılın ilk 6 ayındaki %8,6'lık büyümeden %8,3 seviyesine yavaşladı. Japon ekonomisi Nisan-Haziran döneminde beklentilerden güçlü bir büyüme gösterdi. Tüketiciler ve işletmelerin harcamalarındaki artışın etkisiyle GSYH geçen yılın aynı dönemine göre %4 arttı. Bu, Ocak-Mart 2015'den bu yana görülen en hızlı büyüme oldu. Beklenti:%2,5 idi. UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.