K GÖRÜNÜM & GÜNCEL MAKRO BEKLENTİLER 25 Nisan 2017
GENEL BAKIŞ Referandum Sonrasında Ekonomideki Toparlanmanın Devamını Bekliyoruz Türkiye 2016 yılının ikinci yarısında artan siyasi ve jeopolitik riskler ile ekonomik anlamda zorlu bir dönem yaşadı. Yaşanan gelişmeler hem tüketici hem de yatırımcı güvenini olumsuz etkiledi. Türkiye 2016 nın ilk yarısında %4. büyürken, yılın ikinci yarısını %1.1 lik büyüme ile tamamladı. Böylece 2015 yılında %6.1 olan Türkiye ekonomik büyümesi 2016 yılında %2. a yavaşladı. Ancak 2016 yılının son çeyreğinden bu yana özellikle özel tüketim katkısındaki hızlı artış ile ekonomide önemli toparlanma sinyalleri görüyoruz. Ayrıca ihracat rakamlarında da belirgin bir iyileşme söz konusu. 2017 nin ilk çeyreğinde hükümetin attığı ekonomiyi destekleyici adımların ekonomik görünüm üzerindeki olumlu etkilerinin önümüzdeki aylarda da sürmesini bekliyoruz. Diğer yandan anayasa değişiklik paketinin referandum oylaması ile kabul edilmesi sonrası siyasi belirsizliklerin azalmasıyla güven ortamının oluşmasını ve ekonomik reformlara ağırlık verilmesini bekliyoruz. Tüm bu gelişmelere istinaden, 2017 yılı büyüme beklentimizi % 2.5 ten %3.0 e yükseltiyoruz. Ekonomide toparlanma devam ederken, 2017 yılında enflasyon görünümü olumsuz seyrediyor. Son dönemde vergi indirimlerine ve petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Kur geçişkenliği ve gıda fiyatlarındaki baz etkileriyle Mart ayı itibarıyla %11.2 a yükselen yıllık enflasyonun Nisan ve Mayıs aylarında %12.00 lerde seyretmesi olası. Ancak yaz ayları itibarıyla enflasyonda düşüş olmasını, özellikle Aralık ayındaki baz etkisiyle yılı %.00 enflasyon ile tamamlayacağımızı öngörüyoruz (Önceki tahmin: %8.50). 2017 yılına yüksek oynaklık ve değer kaybı ile başlayan TL, TCMB nin attığı sıkı para politikası adımlarıyla değer kazandı ve stabilize oldu. TCMB enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklerin yanı sıra hem TL deki sağlıksız fiyatlamaya engel olmak hem de TL üzerinde artan değer kaybı baskısını azaltmak amacıyla ortalama fonlama maliyetini yıl sonundan Nisan ortasına kadar 31 baz puan yükseltti. Likidite yönetimini aktif bir şekilde kullanan TCMB, uyguladığı politikalarla kısa vadeli faizlere de yön verdi. TCMB nin önümüzdeki dönemde enflasyonda kalıcı bir düşüş görülene kadar para politikasında sıkı duruşunu koruyacağını düşünüyoruz. Makroekonomik Tahminler * 2016 2017T YENİ 2017T ESKİ 2018T GSYH GSYH (mlr TL) 2,51 2,44 2,880 3,310 GSYH (mlr USD) 857 788 768 843 GSYH (reel, %) 2.% 3.0% 2.5% 4.5% Cari Denge Cari Denge (mlr USD) -32.6-37.3-34.7-43.7 Cari Denge (GSYH,%) -3.8% -4.7% -4.5% -5.2% Enflasyon TÜFE (yıllık ort., %) 7.8% 10.3%.1% 7.6% TÜFE (yıl sonu) 8.5%.0% 8.5% 7.5% Kamu Maliyesi Bütçe Dengesi (% GSYH) -1.1% -2.5% -1.8% -2.0% Faiz Dışı Fazla (% GSYH) 0.8% -0.5% 0.2% -0.1% AB Tanımlı Kamu Borcu (GSYH %) 28.3% 30.0% 28.2% 31.5% Borç Stoğu Dış Borç Stoğu (brüt, mlr usd) 404.2 Kamu İç Borç Stoğu (brüt, mlr TL) 40.8 Faiz Oranı Gösterge Faizi (dönem-sonu, bşk) 10.7% 10.5% 10.5%.0% Politika Faizi (yılsonu)** 8.3%.5%.0% 8.5% Döviz Kuru US$/TL (dönem-sonu) 3.52 3.80 3.80 4.05 US$/TL (ortalama) 3.02 3.74 3.75 3.3 /TL (dönem-sonu) 3.71 4.02 4.02 4.60 /TL (ortalama) 3.34 3.7 3.6 4.32 /$ (dönem-sonu) 1.05 1.06 1.06 1.14 İşsizlik Oranı 10.% 11.5% 10.5% 10.5% Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine, Garanti Yatırım T: Garanti Tahmin *12/12/2016 tarihinde Türkiye nin milli gelir hesaplama yöntemi değişti. Tablodaki rakamlar yeni veriler kullanılarak hesaplanmıştır. **Ortalama TL fonlama maliyeti 1
GENEL BAKIŞ Mart ayında 50 USD nin altına gerilese de petrol fiyatlarının önceki yılın üzerinde seyretmesiyle enerji ithalatı artmaya başladı. Son aylarda ihracattaki toparlanmaya rağmen enerji ithalatındaki artışın da etkisiyle dış ticaret açığı da arttı. Diğer yandan 2016 yılında % 30 azalan brüt turizm gelirlerinde iyileşme devam etse de Şubat ayı itibarıyla yıllık değişim halen %12 düşüş yönünde. Ortalama Brent petrol fiyatının yıllık ortalama 57 USD olacağı varsayımı ile 2017 yılında net enerji maliyetinin önceki yıla göre 5-6 milyar USD civarında yükselmesini bekliyoruz. Turizm gelirlerinde sınırlı bir iyileşme beklentisi ve büyüme tahminimizdeki yukarı yönlü revizyonla cari işlemler açığının kademeli olarak genişlemeye devam edeceğini tahmin ediyoruz. 2016 yılı sonunda %3.8 gerçekleşen cari açık/gsyh oranın 2017 de %4.7 ye yükselmesini bekliyoruz (Önceki tahmin %4.5). GSYH Tahminleri 7.0% 6.1% 6.0% 5.0% 4.5% 4.0% 2.% 3.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% 2015 2016 2017E 2018E GSYH (USD mlr) - sağ eksen Reel Büyüme % 50 00 850 800 750 700 2016 yılı son çeyreğinde ve sonrasında ekonomik aktivitede görülen toparlanmaya rağmen istihdam piyasasında Ocak ayına kadar kötüleşme devam etti. Özellikle Ocak ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış genç işsizlik oranının Haziran 200 sonrası en yüksek seviye olan %22.8 e yükselmesi dikkat çekici. İşsizlik oranındaki artışta yıllık istihdam artışının %1-2 civarında çok sınırlı kalması etkili. Ancak ekonomik aktivitedeki toparlanmanın ve hükümetin işsizliği azaltma yönünde aldığı bazı teşvik kararlarının önümüzdeki aylarda istihdama olumlu yansıyacağı beklentisindeyiz. Ocak ayında %13.0 olan işsizlik oranın yıl sonunda %11.5 e gerilese de 2016 yılının üzerinde kalacağını tahmin ediyoruz. Hükümetin vergi indirimleri, borç yapılandırma ve şirketlerin kur riskine önlem olarak attığı bazı adımlarla ekonomiye verdiği desteğin kamu maliyesine olumsuz etki ettiğini görüyoruz. Hükümet açıklamalarına göre Eylül ayı sonuna kadar sürecek vergi indirimleri ve yakında Meclis ten geçmesi beklenen borç yapılandırma gibi adımların merkezi bütçeye GSYH ya oran olarak %0.5-%0.6 etkisi olacak. Ancak nette ekonomideki canlanma ile birlikte bu etkinin sınırlanabileceği belirtiliyor. Ekonomiyi destekleyici ancak kamu maliyesini bozucu tedbirler nedeniyle 2017 için %1.8 olan bütçe açığı/gsyh tahminimizi %2.5 e yükseltiyoruz. Ancak merkezi bütçedeki bu olumsuz etkilere rağmen kamu maliyesinin uluslararası standartlara göre halen güçlü olduğunu ve geçici olması kaydıyla mali gevşemeye imkan veren kuvvetli bir kamu maliyesi alanı olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye de 2016 itibariyle kamu sektörü borcunun GSYH ya oranı, gelişmekte olan ülkeler arasında Rusya dan sonra en düşük kamu borcuna işaret ediyor. Yılsonu Enflasyon ve Ortalama Fonlama Maliyeti Tahminleri 10.0%.5%.5%.0%.0% 8.5% 8.5% 8.0% 7.5% 7.5% 7.0% 2015 2016 2017T 2018T TÜFE TCMB Ort. Fonlama Faizi Cari Açık Tahminleri 0.0% 0.0-1.0% -2.0% -15.0-3.0% -3.7% -3.8% -4.0% -4.7% -30.0-5.2% -5.0% -6.0% -45.0 2015 2016 2017E 2018E CA (USD mlr) -sağ eksen CA/GSHY % 2
BÜYÜME Hükümetin destekleyici adımları ile özel tüketimde belirgin hızlanma var 2016 yılının son çeyreğinde ekonomik büyüme %1. olan beklentilerin oldukça üzerinde % 3.5 gerçekleşti. Böylece 2015 yılında %6.1 büyüyen Türkiye ekonomisi, 2016 yılında %2. büyüdü. Nominal bazda GSYH 2,51 Milyar TL (857 Milyar USD), kişi başına düşen milli gelir 10,807 USD oldu. 4Ç de özel tüketimdeki toparlanma beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, yatırım ise sınırlı kaldı. Üretim bazında da tüm alt sektörlerin 4Ç de büyümesi olumlu oldu. 2017 yılı ilk çeyreğinde ise Şubat ayı itibarıyla sanayi üretimi ve perakende satışlar gibi göstergeler zayıf gelse de sanayi üretiminin 2016 yılının son çeyreğinden sonra toparlanma eğiliminde olması büyüme görünümü açısından olumlu. Mart ayında PMI ın toparlanması, kredi artışının hız kazanması da olumlu büyüme görünümünü destekliyor. Vergi indirimi ve Kredi Garanti Fonu gibi desteklerin sanayi üretimini hızlandırıcı etkisi sonraki aylarda görülebilir. Öte yandan mobilya ve beyaz eşyada vergi indirimlerinin Eylül ayı sonuna kadar devam edecek olması bu sektörlerde tüketimi canlı tutarak büyümeye destek verebilir. Büyüme Oranları 15% 13% 11% % 8.5% 7% 6.1% 5% 3% 5.2% 2.% 1% -1% 2013 2014 2015 2016 Özel Tüketim Yatırım Kamu GSYH 2017 nin ilk çeyreğinde hükümetin attığı ekonomiyi destekleyici adımların ekonomik görünüm üzerindeki olumlu etkilerinin önümüzdeki aylarda da sürmesini bekliyoruz. Diğer yandan siyasi belirsizliklerin azalmasıyla güven ortamının iyileşmesini, ekonomik reformlara ağırlık verilmesini bekliyoruz. Tüm bu gelişmelere istinaden, ekonomide beklentimizden daha önce başlayan normalleşme sinyalleri sonrasında 2017 yılı büyüme beklentimizi %2.5 ten %3.0 e yükseltiyoruz. Büyümeye Katkılar Stok İhracat Kamu Tüketim 8.0 İthalat Özel Tüketim Yatırım 2017 yılı büyüme görünümü için riskler ise hem aşağı hem de yukarı yönlü. Yılın kalan döneminde kamunun ekonomik aktiviteyi canlandırıcı yönde attığı adımların devamı ve politik belirsizliklerin ortadan kalkması güven ortamını iyileştirebilir. Bu gelişmeler büyümenin tahminimiz üzerinde kalmasına neden olabilir. Öte yandan politik belirsizliklerin tam olarak gündemden çıkmaması, jeopolitik risklerin artması, küresel faizlerin beklentilerin üzerinde artış göstermesi ile EM lere yönelik risk algısının bozulması gibi faktörler 2017 yılında büyümeyi baskı altında tutabilir. https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/gsyh4c16.pdf 6.0 4.0 2.0 0.0-2.0-4.0-6.0 0.1 1Ç16 2Ç16 3Ç16 4Ç16 0.5 3.5 0.6-0.8-0.4 3
01.15 03.15 05.15 07.15 0.15 11.15 01.16 03.16 05.16 07.16 0.16 11.16 01.17 03.17 BÜYÜME PMI ve Sanayi Üretimi Politika Adımları Sanayi Üretimi (3 ay. ort., yıllık değişim) PMI (3 ay. ort., sağ eksen) 2015 Sonu Güncel 10% 8% 6% 4% 52 51 50 4 Para Politikası TL ZK Oranı (3 aya kadar mevduat) %11.5 %10.5 YP ZK Oranı (1 yıla kadar) %13 %12.0 2% 0% -2% 48 47 46 Kredi kartı azami faiz oranı 2.02% 1.84% (1 Ocak 2017 den itibaren) Finansal Sektör -4% 45 Tüketici Kredi Vadesi (azami) 36 ay 48 ay Kaynak: TÜİK, Markit Economics, Garanti Yatırım Kredi Kartı Taksit Sayısı(azami) ay 12 ay Konut Kredisi Kredi/Değer Oranı %75 %80 Kredi Garanti Fonu 20 milyar TL 250 milyar TL Büyümeye İç & Dış Talep Katkısı 14.0 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 4.2 0.0-1.3-2.0-4.0-6.0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 KOSGEB Kredisi Maliye Politikası 3 yıl vadeli 50 bin TL (12 ay geri ödemesiz) Ticari Araç ÖTV Düzenlemesi -1% 0% Haziran 201 a kadar Konut alımlarında KDV düzenlemesi (150m2 üzeri evler) 18% 8% Eylül 2017 ye kadar SGK prim erteleme Ocak-Mart 2017 primlerinde erteleme ÖTV İndirimi (beyaz eşya) %6.7 %0 Eylül 2017 sonuna kadar KDV İndirimi (mobilya) %18 %8 Eylül 2017 sonuna kadar Dış talep İç talep (Stok dahil) İstihdam Teşvikleri SGK primi, vergi desteği Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine, Garanti Yatırım 5
03.13 06.13 0.13 12.13 03.14 06.14 0.14 12.14 03.15 06.15 0.15 12.15 03.16 06.16 0.16 12.16 03.17 03.13 06.13 0.13 12.13 03.14 06.14 0.14 12.14 03.15 06.15 0.15 12.15 03.16 06.16 0.16 12.16 03.17 ENFLASYON Enflasyon görünümü kötüleşmeye devam ediyor Mart ayı itibarıyla yıllık enflasyon %11.2 ile Ekim 2008 sonrası en yüksek seviyeye çıktı. Aylık enflasyonun son aylarda beklentilerin üzerinde gerçekleşmesinde hem gıda hem de çekirdek enflasyon etkili oluyor. Ayrıca üretici enflasyonun Mart ayı itibarıyla yıllık bazda % 16.1 e yükselmesi, maliyet yönlü baskıların artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Diğer yandan 2016 4. çeyrek büyümesi, beklentilerden hızlı bir toparlanmaya işaret ederken; toparlanmada iç talep etkili oldu. İç talepteki canlılık talep yönlü aşağı yönlü fiyat baskının maliyet baskısını sınırlamada etkili olmayabileceğini düşündürüyor. Manşet ve Çekirdek Yıllık Enflasyon 12.0% 11.0% 10.0%.0% 8.0% 7.0% 6.0% 11.2%.46% Ekonomide toparlanma devam ederken, 2017 yılında enflasyon görünümü olumsuz seyrediyor. Son dönemde vergi indirimlerine ve petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Kur geçişkenliği ve gıda fiyatlarındaki düşük baz etkileriyle Mart ayı itibarıyla %11.2 a yükselen yıllık enflasyonun Nisan ve Mayıs aylarında %12.00 lerde seyretmesi olası. Ancak yaz ayları itibarıyla enflasyonda düşüş olmasını, özellikle Aralık ayındaki baz etkisiyle yılı %.00 enflasyon ile tamamlayacağımızı öngörüyoruz (Önceki tahmin: %8.50). Böylece 2017 yılı ortalama enflasyon tahminimiz de %.1 den %10.3 yükseliyor. Enflasyon görünümünde önemli bir değişken olan USD/TL için tahminimiz ise yıl ortalaması bazında 3.74. https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/enf0317.pdf https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/tcmbbeklentinisan2017.pdf https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/enflasyondinamikleri_mart2017.pdf 5.0% Çekirdek Enflasyon TÜFE Manşet TÜFE ve ÜFE Yıllık Enflasyonu 16.0% 16% 14% 12% 11.2% 10% 8% 6% 4% 2% 0% TÜFE ÜFE 6
30.12.2016 04.01.2017 0.01.2017 14.01.2017 1.01.2017 24.01.2017 2.01.2017 03.02.2017 08.02.2017 13.02.2017 18.02.2017 23.02.2017 28.02.2017 05.03.2017 10.03.2017 15.03.2017 20.03.2017 25.03.2017 30.03.2017 04.04.2017 0.04.2017 14.04.2017 1.04.2017 24.04.2017 01.16. 02.16. 03.16. 04.16. 05.16. 06.16. 07.16. 08.16. 0.16. 10.16. 11.16. 12.16. 01.17. 02.17. 03.17. 04.17. PARA POLİTİKASI Para politikasında sıkı duruş devam MB Faiz Koridoru 2017 yılına yüksek oynaklık ve değer kaybı ile başlayan TL, TCMB nin attığı sıkı para politikası adımlarıyla değer kazandı ve stabilize oldu. TCMB enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklerin yanı sıra hem TL deki sağlıksız fiyatlamaya engel olmak hem de TL üzerinde artan değer kaybı baskısını azaltmak amacıyla ortalama fonlama maliyetini yıl sonundan Nisan ortasına kadar 31 baz puan yükseltti. Likidite yönetimini aktif bir şekilde kullanan TCMB, uyguladığı politikalarla kısa vadeli faizlere de yön verdi. Merkez Bankası 2017 yılı ilk çeyreğinde Ocak ve Mart ayındaki para politikası toplantılarında Geç Likidite Penceresi faiz oranını toplamda 175 baz puan artırarak % 11.75 e yükseltti. 1 Haftalık repo faizini %8.00 de sabit tutarken, faiz koridorunun üst bandı olan gecelik borç verme faizini de 75baz puan artırarak %.25 e yükseltti. Ortalama fonlama maliyeti ise yılbaşından bu yana 320 baz puan civarında yükseldi. 13 12 11 10 8 7 6 Ortalama TL Fonlama Maliyeti Gecelik Borç Alma Faizi Geç Likidite Penceresi Faizi 10.00 8.31 1 Haftalık Repo (Politika) Faizi Gecelik Borç Verme Faizi 11.75 11.4.25 8.00 7.25 Nisan ve Mayıs aylarında yıllık tüketici enflasyonunun %12 civarında seyredeceği beklentisindeyiz. Son dönemde yükselen enflasyonla birlikte ortalama fonlama maliyetini de yukarı çeken TCMB nin önümüzdeki dönemde de enflasyonda kalıcı bir düşüş görülene kadar para politikasında sıkı duruşu koruyacağını düşünüyoruz. https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/ppkmart17.pdf https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/ppkbeklenti_nisan2017.pdf Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine, Garanti Yatırım TCMB TL Fonlama Kanalları 100% 0% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 120 100 80 60 40 20 0% 0 Haftalık Repo Gecelik BIST Repo Toplam TCMB Fonlama (mlr TL) - sağ eksen Gecelik TCMB Repo Geç Likidite Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım 7
03/14 05/14 07/14 0/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 0/15 11/15 01/16 03/16 05/16 07/16 0/16 11/16 01/17 03/17 MERKEZİ BÜTÇE Hükümet büyümeye destek olurken; bütçe dinamiklerinde bozulma görülüyor Kamu maliyesi Türkiye ekonomisinin en güçlü tarafı olmaya devam ediyor. Son 12 aylık bütçe rakamlarına baktığımızda ekonomiye kamu desteğinin artması ile birlikte bütçe dinamiklerinde bozulma olduğunu görüyoruz. Mart ayında bütçe performansında geçmiş yıla göre belirgin bir bozulma gerçekleşti. Bu bozulmada şirketlerin finansal durumlarını rahatlatmak amacıyla sosyal güvenlik prim ödemelerinin ertelenmesi etkili oldu. Maliye Bakanı Ağbal ın açıklamasına göre Ocak-Mart döneminde bu etki toplam 6 milyar TL. Bu etki firmalar sosyal güvenlik primini yılın son çeyreğinde ödediğinde bütçe rakamlarından çıkacak. Ancak bu etki dışlandığında da yılın ilk çeyreğinde bütçede kötüleşme var. Hükümet açıklamalarına göre Eylül ayı sonuna kadar sürecek vergi indirimleri ve yakında Meclis ten geçmesi beklenen borç yapılandırma gibi adımların merkezi bütçeye GSYH ya oran olarak %0.5-%0.6 etkisi olacak. Ancak nette ekonomideki canlanma ile birlikte bu etkinin sınırlanabileceği belirtiliyor. Ekonomiyi destekleyici ancak kamu maliyesini bozucu tedbirler nedeniyle 2017 için %1.8 olan bütçe açığı/gsyh tahminimizi %2.5 e yükseltiyoruz. Ancak merkezi bütçedeki bu olumsuz etkilere rağmen kamu maliyesinin uluslararası standartlara göre halen güçlü olduğunu ve geçici olması kaydıyla mali gevşemeye imkan veren kuvvetli bir kamu maliyesi alanı olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye de 2016 itibariyle kamu sektörü borcunun GSYH ya oranı, gelişmekte olan ülkeler arasında Rusya dan sonra en düşük kamu borcuna işaret ediyor. https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/butce0317.pdf Faiz Hariç Gider&Vergi Geliri (12 ay küm, yıllık) 22% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% Vergi Gelirleri Faiz Hariç Bütçe Giderleri Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine, Garanti Yatırım Garanti ve OVP Tahminleri 1.5% 12.3% OVP* 2015 2016 2017 Bütçe Dengesi (% GSYH) -1.2% -1.6% -1.% Faiz Dışı Fazla (% GSYH) 1.5% 0.8% 0.4% Garanti* 2015 2016 2017 Bütçe Dengesi (% GSYH) -1.0% -1.1% -2.5% Faiz Dışı Fazla (% GSYH) 1.3% 0.8% -0.5% Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine, Garanti Yatırım, *Ekim 2016 da açıklanan OVP tahminleri eski GSYH verilerine göre, Garanti tahminleri yeni GSYH verilerine göre OVP: Orta Vadeli Program 8
02.0 08.0 02.10 08.10 02.11 08.11 02.12 08.12 02.13 08.13 02.14 08.14 02.15 08.15 02.16 08.16 02.17 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Cari işlemler açığında yükselme eğilimi Cari İşlemler Açığı 12 aylık cari işlemler açığı Şubat ayı itibarıyla 33.7 milyar USD ye yükseldi. Mart ayında 50 USD nin altına gerilese de petrol fiyatlarının önceki yılın üzerinde seyretmesiyle enerji ithalatı artmaya başladı. Aralık ayı sonuna göre Şubat 2017 itibariyle net enerji ithalatındaki artış 1.4 milyar USD oldu. Son aylarda ihracattaki toparlanmaya rağmen enerji ithalatındaki artışın da etkisiyle dış ticaret açığında arttı. 20 0-20 Cari Denge (milyar dolar, yıllık) Cari Denge (milyar dolar, yıllık, enerji ve altın dışı) -8.7-40 -33.7 2016 yılında %30 azalan brüt turizm gelirlerinde iyileşme devam etse de Şubat ayı itibarıyla yıllık değişim halen %12 düşüş yönünde. Ortalama Brent petrol fiyatının yıllık ortalama 57 USD olacağı varsayımı ile 2017 yılında net enerji maliyetinin önceki yıla göre 5-6 milyar USD civarında yükselmesini bekliyoruz. Turizm gelirlerinde sınırlı bir iyileşme beklentisi ve büyüme tahminimizdeki yukarı yönlü revizyonla cari işlemler açığının kademeli olarak genişlemeye devam edeceğini tahmin ediyoruz. 2016 yılı sonunda %3.8 gerçekleşen cari açık/gsyh oranın 2017 de %4.7 ye yükselmesini bekliyoruz (Önceki Tahmin %4.5). -60-80 Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım Cari İşlemler Açığı Finansmanı (12 Ay, Milyar USD) Finansman tarafında ise en önemli kaynak krediler olmaya devam ederken; önceki yıla göre portföy akımlarının yön değiştirerek 12 aylık cari işlemler açığı finansmanında katkı sağladığını görüyoruz. TCMB rezervlerinin finansmandaki payı ise belirgin azaldı. 40 14 1 7 Hem bankaların hem de reel sektörün uzun vadeli dış borç çevirme oranı düşüş trendinde. Bankaların Şubat ayı uzun vade dış borç çevirme oranı %63 ile düşük. 3 aylık bazda hem banka hem de reel sektörün uzun vadeli dış borç çevirme oranı sırasıyla %2 ve %7. Her iki sektörün 3 aylık borç çevirme oranı en son Eylül 2010 da %100 ün altına düşmüştü. 20 0 1 11-17 10-4 https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/ca0217.pdf -20-3 Şub. 16 Şub. 17 Rezervler Net hata noksan Krediler Mevduat Portföy Doğrudan Yatırımlar Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım
05.14 07.14 0.14 11.14 01.15 03.15 05.15 07.15 0.15 11.15 01.16 03.16 05.16 07.16 0.16 11.16 01.17 01.0 07.0 01.10 07.10 01.11 07.11 01.12 07.12 01.13 07.13 01.14 07.14 01.15 07.15 01.16 07.16 01.17 İSTİHDAM Genç işsizlik oranı 200 yılı zirvesine yaklaştı 2016 yılı son çeyreğinde ve sonrasında ekonomik aktivitede görülen toparlanmaya rağmen istihdam piyasasında Ocak ayına kadar kötüleşme devam etti. 2017 Ocak ayında işsizlik oranı 2016 Ocak ayına göre 10 baz puan artarak %13.0 e yükseldi (2016:%10.). İşgücüne katılma oranı %51.5 olarak gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış bazda işsizlik oranı ise %11.8 seviyesine geriledi. Özellikle Ocak ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış genç işsizlik oranının Haziran 200 sonrası en yüksek seviye olan %22.8 e yükselmesi dikkat çekici. İşsizlik oranındaki artışta yıllık istihdam artışının %1-2 civarında çok sınırlı kalması etkili. Önümüzdeki dönemde ekonomik aktivitedeki toparlanmanın ve hükümetin işsizliği azaltma yönünde aldığı bazı teşvik kararlarının önümüzdeki aylarda istihdama olumlu yansıyacağı beklentisindeyiz. Ancak Ocak ayında %13.0 olan işsizlik oranın yıl sonunda %11.5 e gerilese de 2016 yılının üzerinde kalacağını tahmin ediyoruz. İşsizlik Oranları (mevs. arınd., %) 1 17 15 13 11 7 İşsizlik Oranı (%) Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%) Genç İşsizlik Oranı % - sağ eksen 22.8 14.1 11.8 25 23 21 1 17 15 13 11 7 https://rapor.garantiyatirim.com.tr/arastirma/istihdam0117.pdf İstihdam ve İşsiz Sayısı (3 aylık Ort. Yıllık değişim) 25.0% 20.0% 15.0% 10.0% 5.0% 0.0% -5.0% İşsiz Sayısı İstihdam Sayısı (sağ eksen) 20.3% 1.3% 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% 10
Nihan Ziya Erdem Baş Ekonomist Direkt Tel :+0 212 384 11 31 Tel :+0 212 384 10 10 Faks :+0 212 352 42 40 NihanZ@garanti.com.tr Melis Öztürk Araştırma Uzmanı Direkt Tel :+0 212 384 11 21 Tel :+0 212 384 10 10 Faks :+0 212 352 42 40 Mozturk@garanti.com.tr Saygılarımızla, Garanti Yatırım Araştırma www.garantiyatirim.com.tr UYARI NOTU Model Portföy hisseleri, Araştırma Bölümü nün Endeks Üzeri (EÜ) ve Endekse Paralel (EP) tavsiyesi verdiği hisseler arasından; şirketlerin uzun dönemli mali verilerine dayalı olarak yapılan temel analiz ve kısa vadeli beklentiler bir arada değerlendirilerek oluşturulmuştur. Tercih etmediğimiz hisseler ise benzer analizler ile, Araştırma Bölümü nün Endekse Paralel (EP) ve Endeks Altı (EA) tavsiyesi verdiği hisseler arasından seçilir. Model Portföy değişiklik raporunda, hissenin portföye giriş ya da çıkış gerekçesi belirtilir. Bir hissenin Model Portföy e girmesi ya da çıkması uzun vadeli temel tavsiyesinin değiştiği anlamına gelmemektedir. Model Portföy, sanal bir portföy olup; piyasa beklentimiz ve de içerisinde yer alan hisselerin beklentileri doğrultusunda ağırlıklandırılarak kümülatif performansı ile değerlendirilmektedir. Dolayısıyla Model Portföy ve Model Portföy kapsamında yapılan değişimler, yatırımcının risk ve getiri tercihleri ile birebir örtüşmeyebilir. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Veri ve grafikler güvenirliliğine inandığımız sağlam kaynaklardan derlenmiş olup, yapılan yorumlar sadece GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. nin görüşünü yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından Şirketimiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır. Bu maili artık almak istemiyorsanız lütfen Konu kısmına "Üyelikten Çıkmak İstiyorum" yazarak bize geri gönderin.