RÜZGAR SANTRALİ PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİNANSMANI
RES PROJELERİ Enerji Bağlantı Anlaşmaları 2007 yılından bu yana beklemede olan çoklu RES başvuruları için trafo merkezleri bazında TEİAŞ tarafından şu ana kadar 13 paket halinde ihale yapılmıştır. 106 trafo merkezi için belirlenmiş toplam 6.664 MW lık kapasite için yapılan ihale sonucunda toplam 5.509 MW lık kapasite tahsis edilmiştir. İhale sonucu teklif edilen RES katkı paylarının aritmetik ortalaması 1.72 Kr/KWh, ağırlıklı ortalaması 1.91 Kr/KWh olarak oluşmuştur. (En yüksek katkı payı 6.52 Kr/KWh, en düşük katkı payı 0.01 Kr/KWh) Bugünkü kurlarla bakarsak en yüksek katkı payı yaklaşık 2.42 -cent/kwh, en düşük katkı payı 0.003 -cent/kwh olmaktadır. 2
ALIM GARANTİSİ VE YERLİ KATKI PAYI YEK kapsamında verilen alım garantisi 7.3 $-cent/kwh dir. Yaklaşık 5.4 -cent/kwh YEK kapsamında Kanat (0.8 $-cent/kwh), Jeneratör ve güç elektroniği (1.0 $-cent/kwh), Türbin kulesi (0.6 $-cent/kwh), Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (1.3 $- cent/kwh) yurt içerisinde gerçekleşmesi durumunda teşvik öngörülmüştür. Pratikte mümkün olduğu düşünülmese de teorik olarak alım garantisi 8.1 -cent/kwh e kadar yükselebilir. Bu ilave teşvikler, rüzgar projelerinin finansmanında büyük önem taşımaktadır. 3
10-2006 01-2007 04-2007 07-2007 10-2007 01-2008 04-2008 07-2008 10-2008 01-2009 04-2009 07-2009 10-2009 01-2010 04-2010 07-2010 10-2010 01-2011 04-2011 07-2011 10-2011 01-2012 04-2012 07-2012 10-2012 01-2013 04-2013 07-2013 ORTALAMA PMUM FİYATLARI 200.00 150.00 100.00 50.00 0.00 PMUM (TL/MWh) PMUM (Euro/MWh)
TEKNİK DEĞERLENDİRME Rüzgar Ölçüm Raporu (Wind Assessment Report) En az 1-2 yıllık rüzgar hızı verileri ile tüm ölçüm cihazlarının ve montajının kalibre edilmiş cihazlarla yapıldığını gösteren rapor (Dewi, Garrad Hassan, Grontmij, Envy, vb.). Rüzgardan elde edilen enerji rüzgarın hızının kübüyle doğru orantılı. Dolayısıyla hız ölçümünde yapılacak % 2 lik hata enerji üretiminde %8 lik hataya neden olabilir. Rüzgar brüt hesabı ve muhtelif faktörlerden sonrası net hesap Bölge pürüzlülük bilgileri, Yakın çevre engel bilgileri, Bölgenin topoğrafyası Türbin seçimleri, saha yerleşimi (Layout Configuration), Ekipman ve EPC Kontrat Ekipman temin ve bakım sözleşmeleri Olasılıklandırılmış Enerji Üretim Tahminleri Enerji Bağlantı Anlaşması, ÇED Raporu, Elektrik Üretim Lisansı ve gerekli izinler, Genel Kurmay izni, Orman Bakanlığı izni Kamulaştırma dökümü, proje alanına ulaşım durumu 5
FİNANSAL PAKET Farklı senaryolara göre değerlendirme yapıldıktan sonra bir baz senaryoya göre nihai değerlendirme yapılır ve yatırımın nakit akışları belirlenir. Belirlenen nakit akışına uygun özkaynak / yabancı kaynak oranı oluşturulur. Nakit akışına dayalı geri ödeme planı ve vadelendirme yapılır. Finansal Taahhüdler; Özsermaye kullanımının planlanması Muhtemel maliyet artışları (Cost Overrun) Finansal borçluluk Borç Servisi Karşılama Oranı (DSCR) Otomatik ödeme (Cash Sweep) Temettü dağıtım kısıt (Dividend Lock-up) 6
TEMİNAT YAPISI Proje Finansmanı Teminatları; Proje Şirketinin Hisse Rehinleri Üst Hakkı İpoteği/İpotek Alacak Temliki ve Hesap Rehinleri Elektrik satışları harici; Karbon gelirleri ve Sigorta Alacaklarının Temliki Makine/Ekipman Ticari İşletme Rehni Proje Tamamlama Garantisi (farklı kapsamlar) Hissedar Desteği 7
SERMAYE FONLARI Gelişmekte olan bir ülke olmanın getirdiği altyapı yatırımlarının karşılanması için zaman zaman yetersiz kalan özkaynak yaratımı için sermaye fonları kurulabilir. Yatırımcılar Kaynak Özelleştirilen Varlıklarda İhaleyi Kazanan Yatırımcılar Danışmanlık Sözleşmesi Yönetim Şirketi SPV-I SPV-II SPV-III Üretim Dağıtım Özel Bir Yatırımcının RES Lisansı Üzerinden Gerçekleştireceği Proje Brownfield Greenfield 8
SERMAYE FONU SÜRECİ Bilançonun Kuvvetlendirilmesi Yönetimin Yerleşmesi Stratejik Pozisyonlama İç Sürecin Yapılandırılması 0-2 Yıl 3-8 Yıl 1 0-1 Yıl* Hisse Satışı %15 2 Firma X SPV Hisse Satışı Stratejik/Finansal Oyuncu %85 3 Firma X Halka Arz İhaleyi Kazanan Yatırımcı Kredi + Yatırımcı Katkısı Yatırım Dönemi Değer Yaratım Çıkış *Çıkış Süreci piyasa koşullarına göre değişkenlik gösterebilir 9
İRTİBAT BİLGİLERİ PROJE FİNANSMANI MÜDÜRLÜĞÜ Meclisi Mebusan Caddesi No: 81 Fındıklı 34427 Istanbul Turkey Email: projefinansmani@tskb.com.tr Tel: +90 (212) 334 5347 Fax: +90 (212) 334 5234 Internet: www.tskb.com 10