Akadlar,Babiller,Asurlular ve Elamlılar Video Ders Anlatımı AKADLAR M.Ö. 2350 2150 Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. Samiler tarafından Orta Mezopotamya da Kral Sargon tarafından Agade merkez olmak üzere kurulmuştur. (Tapınaklarına da AGADE denilirdi.) Kral Sargon zamanında Elam, Suriye, Lübnan ve Toroslar'a kadar topraklarını genişlettiler. (Dünya imparatorluğu deyiminin çıkmasına neden oldular) Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular. MÖ 2150 yılında Zağanos dağlarından gelen Guttiler Akadlar'a son verdiler. İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. (Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip olmuşlardır.) Sümerlere son veren Akadlar merkezi ilk devleti kurdular. 1 / 6
Dicle ile Fırat' ı birbirine bağlayan ilk kanalı açtılar. Akad'larda Krala İlahi dünya hâkimi veya Akadlı Tanrı denirdi. Dinleri çok tanrılıydı. En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI DIR. BABİLLER: (M.Ö. 1900 1531 / 625 539) MÖ 2 bin yılında Arabistan Mezopotamya ya doğru yeni göçler başladı. Göç eden bu Sami kavimleri Sümer-Akad kültürünün benimsediler. Bu dönemde Sümer şehirlerine yeni Babil şehirleri güçlenmeye başladı İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır. I.Babil Devletine Hititler son verdiler.(mö 1531) Asurların zayıflaması üzerine Medlerle birleşen Babiller tekrar bağımsızlıklarını kazandılar.(mö 625) 2 / 6
II. Babil Devleti (Kaldeliler): M.Ö. 625 539) Persler son verdi. Ancak bu dönemde Kaldeliler üstünlük sağladıklarından bu döneme Kaldeliler de denir. Hititler ve Persler MÖ 539 da bu devlete son verdiler. Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. (Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagina kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.) Hammurabi yaptığı kanunlarla Tanrı Kral yerine Hayırsever Kral kavramını getirdi.(adaletin Çobanı, Kavimler Çobanı) Hukuk devleti anlayışını ilk defa tarihe getirmişlerdir. Hammurabi kanunları Sümer kanunlarına göre biraz daha serttir. Ancak toplumun bütün kesimlerinin hakları teminat altına alınmıştır. (Medeni, ceza, ticaret, miras) Kral Nebukadnezar zamanında Kudüs alınarak M.Ö. 586 Yahudiler Babil e getirmişlerdir. "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir. ASURLULAR (MÖ 2000 609) 3 / 6
Orta Mezopotamya da Arabistan dan gelen Samilerle Yukarı Mezopotamya'da(Güneydoğu Anadolu) kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır Sümerlerin karışımıyla Asurlular meydana geldi. MÖ 2000 yılında kurulan ve Asur merkezi olan bu devlet Anadoluya kadar ticari faliyetlerini geliştirerek ticaret kolonuleri kurdu. Suriye ye de hakim olan Asurlular, Hammurabi zamanında Babillerin egemenliği altına girdiler. Tekrar bağımsızlığını elde eden Asurlular Arami göçleri ile sarsıldılar. Tekrar toparlanan Asurlular Ninova şehrini kurdular. Mısır alınmış Elamlılar devletine son vermişlerdir. Medler ve Babiller (Kaldeliler) birleşerek Asurluları yıktılar. Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. (KÜLTEPE DE) Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar. Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA DA toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK 4 / 6
faaliyetlerini başlattılar. DEVLET TEŞKİLATI: Başta mutlak yetkililer donatılmış acımasız krallar bulunurdu.(bunlar kendilerini Dünya hakimi sayarlardı.) Saraydan sora ordu gelirdi. Devletin temeli orduya dayanırdı. Asur kanunları daha sertti. Asur kralı Asurbanipal Ninova kütüphanesini kurdu. Asurlular da dış ülkelerde ticaret kolonileri kuruluyordu. Mallar arabalarla ve gemilerle taşınıyordu. Mezopotamya da dışarıya tahıl, hurma, yün, süs eşyaları satıyor dışardan ise kereste, fildişi, maden alınıyordu. Sanayi olarak madencilik, dokumacılık ve gemicilik başta geliyordu. Ticarette takas ve külçelerle gümüş para olarak kullanılıyordu. 5 / 6
ELAMLILAR: M.Ö. 2425 646) Asurlular yıkmıştır Elam güneydoğu Mezopotamya'ya verilen addır. Güneydoğu Mezopotamya da yaşamışlardır. Başkentleri Sus, tarım ve hayvancılıkla meşhurdur. Genellikle Sümerlerin himayesinde yaşamışlardır. Bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen, güzel sanatlar ve süsleme alanında gelişmişlerdir Asurlular yıkmıştır. 6 / 6