ŞİMDİ META-ANALİZ ZAMANI Dr. Hakan Bozcuk T. Onkoloji BD. Akdeniz Üniversitesi, Antalya, 2014 + =
PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç
PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç
Metaanalizler genel çerçeve Metaanalizler üst düzey kanıt oluşturur en hızlı artan yayın türüdür (akciğer ca için sayısı 1000 e yaklaşıyor) Sistematik derleme ile yakın ilişkili Kendine özgü istatistiki metodolojisi var Çalışma heterojenliği metaanaliz için bir sorun mu? Fayda ve kısıtlamaları iyi bilinmeli
Kanıt düzeylerinde sistemik derlemenin yeri Sistemik derleme ve metaanalizler 1. ve 2 düzey kanıtlar arasında
Sık görülen kanserlerde zamana göre yayın türleri Pubmed de Mart 2010 daki içerik analizi (Bozcuk H): Metaanalizler onkolojide en hızlı ivme ile artan yayın türü 100000 R 2 = 0.9858 1000000 10000 100000 R 2 = 0.9637 1000 100 R 2 = 0.9985 R 2 = 0.9729 Metaanaliz RKÇ Tüm yayınlar 10000 1000 100 R 2 = 0.9982 R 2 = 0.9792 Metaanaliz RKÇ Tüm yayınlar 10 10 1 Kolon 1971-1980 Kolon 1981-1990 Kolon 1991-2000 Kolon 2001-2010 1 Meme 1971-1980 Meme 1981-1990 Meme 1991-2000 Meme 2001-2010
Onkolojide metaanaliz sayıları 26.2.2012 Tüm kanserler: 5762 Akciğer kanseri: 713 Meme kanseri: 1041 Kolorektal kanser: 711
Metaanaliz nedir? Sistematik derleme metaanaliz ilişkisi Her sistematik derleme bir meta-analiz değildir. Sistematik derleme Metaanaliz Çalışmaların kantitatif derlenme ve harmanlanması Gain Steward web sunumundan faydalanılmıştır
Metaanaliz türleri IPD (bireysel hasta verili metaanaliz) SD (özet verili metaanaliz) Kanıt gücü Yapılma zamanı Maliyeti Teknik özellikleri (altgrup analizleri vs) FARKLI
Metaanalizin evreleri Amacı ve soruyu ortaya koy Çalışmaları tara ve ara Çalışma özellikleri ve metodolojik kalitelerini tanımla Gerekirse araştırıcılarla temas kur İstatistik sentez Alternatif analizler Yazım BMJ 1997; 315 : 672 (Published 13 September 1997) Education and debate How to read a paper: Papers that summarise other papers (systematic reviews and meta-analyses) Trisha Greenhalgh, senior lecturer (p.greenhalgh@ucl.ac.uk)a
Meta-analiz ne yapar? Faydaları nelerdir? Çalışmaların sonuçlarını kantitatif olarak birleştirir. Havuzlanan özet sonuç tüm çalışmaların sonuçlarının ağırlıklı ortalamasını verir İstatistik gücü arttırır. Genelleştirmeye olanak tanır.
Orman diagramı = FOREST PLOT
METAANALİZ SONUÇLARINI NASIL DEĞERLENDİRELİM? 1. Çalışmalara dair istatistiki unsurlar 2. Çalışma ağırlıkları 3. Total istatistiki özet 4. Metaanaliz istatistik sonucu (heterojenlik ve istatistik anlamlılık) 5. Grafik gösterim
Çalışmaların ağırlıkları nasıl saptanır? Ağırlıkları belirlemede bazı kriterler: Büyük çalışma > küçük çalışma Daha küçük varyanslı > büyük varyanslı çalışma
Heterojenite sebepleri Şans Değişik denekler Değişik tedaviler Değişik çalışma metodoloji kaliteleri Değişik sonlanım noktaları Çalışma heterojenitesi=metaanalizlerin Yumuşak karnı?
Neden heterojeniteyi araştıralım? Hangi modelle sonuçları birleştireceğimize karar vermek (FE vs. RE modeller) Sonucu etkileyen faktörleri araştırmak Yeni hipotezler Sonuçların uygulanabilirliğini arttırmak Sonuçları daha anlaşılır kılmak
Metaanalizin kusurları Metaanaliz retrospektifdir Sonuçlar kimi zaman yanlış yönlendirebilir Çalışmaların tanımlanması ve değerlendirilmesi basamağı hataya açıktır Yayın hatasından etkilenir (publication bias)
Yayın hatası ile aşağıdaki testler arasında ne ilişki var? Ağaç veya huni diagramı = christmas tree plot, funnel plot
Yayın hatası nedir? Çalışma büyüklüğü vs. tedavi etkisi diagramı: (Sağda belirgin yayın hatası var)
Kötü metaanalizi nasıl anlarsınız?-1 Çalışma seçimi sistematik veya mantıksal değil Uygun olmayan istatistiki model kullanımı (heterojen - çalışmalar için FE model kullanmak, - vs.) Heterojenite - kaynağının araştırılmaması Alınan - çalışma detaylarının yeterince verilmemesi Çalışmaların uygunsuz ağırlık alması
Kötü metaanalizi nasıl anlarsınız?-2 Yayın hatasının bakılmaması Hassasiyet analizi olmaması Altgrup analizlerinin uygun olmayan yorumu Esas havuzlanmış sonucun uygun olmayan yorumu
PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç
Khak-idame kemoterapisi işe yarar mı?-1 Bozcuk ve ark., Cancer 2005; 104:2650-7 İdame 1 ve 2 yıllık gsk arttırır. (%9 ve %4)
Khak-idame kemoterapisi işe yarar mı?-2 İdame 1 ve 2 yıllık psk arttırır.
PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç
1.basamak Comprehensive Meta-analysis software Bu adresi not edin: http://www.meta-analysis.com/index.php Bu sayfadaki download kısmından kullanım pdf ini indirin, okuyun. Software i 10 günlük deneme indirimi yapın Profesyonel versiyonunu aldırın (1kişi, perpetual, academic = 795 USD)
2.basamak İyi bir konu bulup Literatür tara Makale full text lerini bul BİR META-ANALİZ YAP, YAZ, YAYINLAT
PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç
Sonuç-1 Metaanalizler sağlık politikaları ve hasta tedavisine üst düzeyde yön verirler Direkt tedavi kararları, daha hedefli uygulamalar Bireysel Ulusal, bölgesel Sınırlamaları bilinmelidir (metaanaliz rkç) Akciğer kanseri tedavisinde metaanalizler bugünkü pratiğimizde önemli rol oynamaktalar Ülkemizde de, onkolojide daha fazla metaanalizi hep birlikte üretebiliriz Tel no: 0 505 6728038 E-mail: hbozcuk@gmail.com
Sonuç-2 Yardım için beni arayın. Hepinize bol şans. BU SENE BİR METAANALİZ YAZIN BU AY BAŞLAYIN
Teşekkür Ederim + =