Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Lebriz Hale Aktün, Yeliz Aykanat, Fulya Gökdağlı Sağır
25 Hidroksi Vitamin D Kolesterol türevi bir steroid hormondur. Başlıca etkileri arasında intestinal kalsiyum emilimini arttırmak, PTH gen transkripsiyonunu inhibe etmek, kemik matriks proteinlerinin ekspresyonunu düzenlemek ve osteoklast farklılaşmasını hızlandırmak bulunmaktadır. D vitamini etkinliği sadece kemik metabolizması ile sınırlı olmayıp aynı zamanda proapopitotik, antienflamatuar ve immün modülatuar özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. Son yıllarda subklinik D vitamin eksikliği tanımı çerçevesinde ve etkileri nedeniyle bir çok çalışmaya konu edilmiştir. iskelet sistemi dışındaki Gebelik süresince ise D vitamini eksikliği; preeklampsi, insülin direnci, gestasyonel diyabet, düşük doğum ağırlığı, preterm eylem ve sezaryen doğum riski ile ilişkilendirilmiştir. Gebelikte D vitamini alımı, anne sağlığı ve ileri dönem olumsuz sonuçların önlenmesi için gereklidir.
Amaç Preterm eylem tanısı ile tetkik ve tedavi edilen gebelerde maternal serum 25 hidroksi vitamin D (25(OH)D) ve C reaktif protein düzeylerinin doğum sürecine etkisini saptamak
Yöntem Çalışmaya son adet tarihine göre 24-36 gestasyonel haftadaki gebeler dahil edildi. Renal hastalık, kemik-kalsiyum ve D vitamini metabolizması bozukluğu, obstetrik komplikasyon saptanan (fetal-maternal kanama, gestasyonel hipertansiyon, preeklampsi, gestasyonel diyabet, fetal kayıp, çoğul gebelikler,pprom) hastalar çalışma dışı bırakıldı. Non stress test ve vajinal muayene değerlendirmelerine göre preterm eylem tanısı alan hastalar çalışma grubuna dahil edildi.
Yöntem 24-36 w gebe n=143 Preterm eylem n= 69 Kontrol grubu n= 74 Preterm eylem tehditi n = 41 Preterm doğum n= 28
Bulgular Gruplar arasında demografik açıdan fark yoktu. Doğumdaki gebelik haftaları; preterm eylem tehditi grubunda 38.4 ±2.3 hf; preterm eylem grubunda 32.6±2.1 hf, kontrol grubunda 39.5±1.2 hf saptanmıştır. Çalışmada maternal serum 25(OH)D düzeyleri preterm doğum yapan hastalarda kontrol grubuna ve preterm eylem tehdidi grubuna göre düşük bulunmuştur.
Bulgular Preterm Eylem Kontrol Grubu (n=74) P değeri (n=69) CRP 5,28 ± 8,2 0,3 ± 5,13 <0,05 25 (OH) Vitamin D 27,1 ± 10,2 25,0 ± 10,7 >0,05 Preterm Eylem (n=69) Preterm Eylem Tehditi (n=41) Preterm Doğum (n=28) P değeri CRP 5,6 ± 2,1 7,12 ± 5,6 <0,05 25 (OH) Vitamin D 27,1 ± 10,2 18,6 ± 3,1 <0,05
Tartışma
Tartışma Literatürde çelişkili sonuçlar elde edilmiştir. Gebelikte Vitamin D takviyesinin optimal dozu, uygulama şekli gibi konular netleşmemiştir. Maternal Vitamin D takviyesinin gebelik komplikasyonlarını önlemede etkisi var mıdır bilinmemektedir. Gebelikte yeterli Vitamin D seviyesi belirtilmemiştir. Gebelerde rutin tarama maliyet etkin?
Teşekkürler
Tablo1: Gruplar arası demografik ve klinik verilerin karşılaştırılması değeri Grup 1(n=41) Grup 2(n=74) Grup3(n=28) p- Maternal yaş (yıl) 24.7±5.4** 25.5± 2.1** 29.2 ±3.1 <0.001* Gravide (adet) 2(0-2)** <0.001* 2(0-2)** 3(1-8) parite 1(0-3)** <0.001* 1(0-3)** 2(0-6) Abortus 0(0-3) 0(0-2) 0(0-3) NS Doğumdaki gebelikhft 35.4 ±2.8 ** 32.6±2.1** 39.5±1.5 <0.001* VKI, kg/m 2 22.9±3.2 22.7±3.5 23.1±2.9 NS n= sayı (%), mean +/- SD, ortalama (min-max) *istatistiksel önem; VKİ= vücut kitle indeksi NS=istatistiksel önemi yok p>0.05** p<0.05 istatistiksel önem sağlıklı gebe grubu baz alındı
Gebelikte kullanılan vitamin preparatlarındaki 600IU vitamin D yeterli doz olarak kabul edilmektedir. 5 Bu nedenle Sağlık Bakanlığı gebelere 12. haftadan postpartum 6. aya kadar 1200IU günlük D vitamini destek programı başlatmıştır
20 ng/ml den düşük ise D vitamini eksikliği, 21 ile 29 ng/ml arasında ise D vitamini yetersizliği, 30 ng/ml den yüksek ise yeterli düzey (tercih edilen aralık 40-60 ng/ml) ve 150 ng/ml den yüksek ise D vitamini intoksikasyonu olarak kabul edilmektedir
Kişideki vitamin D düzeyini değerlendirmek için yarı ömrü 2-3 hafta olan, hem vitamin D alımını hem de endojen yapımı gösteren 25(OH)D düzeyine bakılmalıdır. D vitamini eksikliği olan bütün erişkinlerde; 6000 IU/gün ya da 50,000 IU/hafta vitamin D2 veya vitamin D3 sekiz hafta süreyle, bunu takiben kan 25(OH)D seviyesini 30 ng/ml nin üzerinde tutabilmek için 1500-2000 IU/gün idame tedavisi,
Sonuç: Çalışmamızda preterm eylem grubunda, kontrol grubuyla benzer 25(OH)D ve yüksek CRP seviyeleri tespit edilirken, preterm doğum yapanlarda yüksek CRP, ancak düşük 25(OH)D değerlerinin tespit edilmesi, 25(OH)D düzeylerinin preterm doğum ile ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.
Çalışmamızda artmış serum CRP seviyeleri ile düşük 25(OH)D düzeylerinin preterm doğum ile ilişkili olabileceği gösterilmiştir.
D vitamini eksikilği için bilinen risk faktörleri ( koyu cilt rengi, kuzey enlem bölgesi, düşük sosyoekonomi, kapalı giyim gibi) gebelikte geçerli değil. Risksiz zannedilen gebelerde de D vit düzeyi düşük. Replasman yaşanılan yerden ve risk fak den bağımsız olmalı gibi görünüyor
Yetersizliğin derecesi Ağır D vitamini yetersizliği (raşitizm, osteomalasi) 400 nmol/l (>160ng/mL) 1998: Committee on Medical Aspects of Food and Nutrition Policy 400IU/ d tüm gebe ve emzirenlere 2004: National Health Service. Düşük gelir gruplarına 400 ıu/d 2007: Scientific Advisory Committee on Nutrition kış aylarında tüm gebelere, risk grupları taranmalı 400IU/d 2008: who obes, güneşi az gören, asya, afrika, orta doğu kökenli gebelere, 200ıu/d
D vitamini dozu; günlük tek doz olarak alınmak üzere 1200 IU(9 damla) Vitamin D takviyesi 1000 IU yi geçmeden serum vit D seviyesinde anlamlı artış olmuyor. The National Institutes of Health, gebelerde güvenli üst limiti 4000 IU/gün olarak belirlemiş.
D vitamininin, kalsiyum metabolizmasındaki bilinen fonksiyonları dışında, immünmodülatör, anti-enflamatuar ve endokrin fonksiyonları vardır. Gebelik sürecinde, GestDM, preeklampsi, erken doğum gibi etiyolojinin net bilinmediği, multifaktöriyel süreçleri etkiliyor gibi görünmektedir. Düşük maternal serum Vitamin D düzeyleriyle, olumsuz maternal ve neonatal sağlık problemlerinin ilişkisi henüz netlik kazanmamıştır