BİLİMSEL YAKLAŞIMIN ESASI Bilimsel yaklaşım, herhangi bir olayı anlama ve açıklamada bilimsel yöntemin (metodun) kullanılmasını ifade eder. Pozitivizm bakış açısı, güvenilir bilgi nin, değer yargıları, kişisel düşünceler, inançlar ve metafizikten değil fakat rasyonelliği esas alan bilimsel yöntemlerle üretilebileceğini savunur. Gerçek bilgiye nasıl varacağız? Epistemoloji, bilginin tanımı, bilgi ile ilgili kavramlar, bilginin kriterleri ve kaynakları, ulaşılabilecek bilgi, bilgiye ulaşma yolları, güvenilir bilgi, bilgiyi arayan ile bilgi konusu arasındaki ilişkiler gibi konuları incelemektedir.
BİLİMSEL METODUN UNSURLARI Kavram, bilimsel düşünce ve iletişimin temelidir. (At, yetki) Tanım, kavramın net tanımlanmasını ifade eder. (Hız, güçlendirme) Kuram, belirli bir olayı anlamak, açıklamak, tahmin ve kontrol etmek üzere, bu olayla ilgili değişkenler arasındaki ilişkileri belirleyen kavramlar, tanımlar ve hipotezler topluluğudur. Değişken ve parametre, bir doğa olayı veya sosyal olayın gerçekleşmesini etkileyen ve bir kavram olarak tarif edilen boyutudur. Hipotez, değişkenler arasındaki ilişkilerin varlığı ve niteliği ile ilgili ifadelerdir. Ölçek geliştirme ve ölçme, değişkenin aldığı değeri ifade eder. Sosyal bilimlerin temel sorunlarından birisi, geliştirdiği kavram ve değişkenlerin değerini ölçecek ölçekleri geliştirmektir. Sosyal bilimler alanında üretilen bilgilerin güvenilirliği ve gerçeğe yakınlığı henüz doğa bilimleri düzeyine ulaşamamıştır.
YÖNETİCİLİK ve KARAR VERME Yöneticiler ne iş yapar? Sorusu araştırmalara konu olmuştur. Mintzberg, kişilerarası ilişkiler, bilgi toplama-dağıtma ve karar verme rollerinin olduğunu açıklar. Karar verme, bir iş için düşünüp taşınılarak uygun diye üzerinde durulan çare dir. Yönetimde de seçilen alternatif yöneticinin kararını ifade eder. KARAR TİPLERİ - Programlanabilen (rutin) ve programlanamayan (rutin dışı) kararlar, - Stratejik ve operasyonel kararlar - Kişi ve grup kararları - Alt ve üst kademe kararları - Belirlilik ve belirsizlik şartları altında verilen kararlar
KARAR VERME SÜRECİ 1. Amaç Belirleme veya Sorun Tanımlama: Karar vericinin kendisine gelen bilgi ve data sonucu ortada kararı gerektiren bir durum un olduğunu kabul etmesi, algılaması gerekir. 1.1. Amaç belirleme Gelecekte ulaşılmak veya gerçekleştirilmek istenen durumu ifade eder. Gelecekteki bu durum veya konum, işletmenin kaynaklarının yönlendirileceği noktayı ifade eder. İlkeleri: - Aksiyona işaret etmeli, - Elde edilmek istenen sonuca işaret etmeli, - Ölçülebilir olmalı, - Zaman ölçüsü bulunmalı. 1.2. Sorun tanımlama Ortadan kaldırılması gereken bir engel. Sorun tanımı, hakkında karar verilecek olan engelin tarifini ifade eder. Bilinen ifadesiyle iyi tanımlanmış bir sorun, yarı yarıya çözülmüş bir sorundur. 1.3. Karar verme ve çerçeveleme etkisi Bir sorunun tanımlanma şekli (seçilen kelimeler, vurgu, ifade tarzı, bilgi ve verinin takdim şekli vs.) kişileri başlangıçta farklı tutum ve algıya sevkeder; dolayısıyla kişilerin çözüm alternatiflerini seçmelerini etkiler.
- Eğer mücadelede A programı kabul edilirse, 200 kişi ölümden kurtulacak, - Eğer B programı kabul edilirse; 1/3 olasılıkla 600 kişi kurtulacak ve 2/3 olasılıkla hiç kimse kurtulmayacaktır. - Eğer C programı kabul edilirse 400 kişi ölecek, - Eğer D programı kabul edilirse 1/3 olasılıkla hiç kimse ölmeyecek, 2/3 olasılıkla 600 kişi ölecektir. 2. Amaç ve Sorunları Belirleme Pareto Analizi, Balık Kılçığı Tekniği, Sebep-sonuç Analizi 3. Çözüm Alternatiflerinin ve Seçeneklerinin Belirlenmesi Beyin Fırtınası Tekniği Bir yöneticiyi başkalarından farklı kılacak husus, geliştirebildiği yeni fikir ve alternatifler olacaktır. 4.Geliştirilen Alternatif ve Seçeneklerin İrdelenmesi Uygulanabilirlik, maliyet, başarı oalsılığı, sosyal açıdan arzu edilebilirliği... 5.Seçim Kriterini Belirleme ve Seçim Yapma
YÖNETİCİLİK ve PLANLAMA Plan, bugünden gelecekte nereye ulaşılmak istendiğinin, nelerin gerçekleştirilmek istendiğinin kararlaştırılmasıdır. Planlama ise, planı ortaya çıkarmak için sarfedilen gayretleri, bir süreci ifade eder. Ne, ne zaman, nasıl, nerede, neden, kim tarafından, hangi maliyetle ve sürede... Yaşam tarzı Yönetici senaryolu oyun oynamak zorunda... Planlamanın özellikleri 1. Geleceğe dönük 2. Planlama ile risk, amaç ve varsayımlar arasındaki ilişkiler Planlama süreci 1. Misyon açıklamaları ve vizyon 2. Amaç ve hedefin belirlenmesi 3. Amaçlara ulatıracak alternatif yolların belirlenmesi 4. Alternatifler arasında seçim yapma