Congestive Heart Failure

Benzer belgeler
Kalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir

YOĞUN BAKIMDA AKUT KALP YETMEZLİĞİNE YAKLAŞIM

Konjestif Kalp Yetmezliğinde Solunum Desteği. Uzm. Dr. Nil ÖZYÜNCÜ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

KALP YETMEZLİĞİ TEDAVİSİ;

AMAÇ TANIM SINIFLAMA-1 SINIFLAMA-2 AKUT KONJESTİF KALP YETMEZLİĞİ SENDROMU TEDAVİSİ

KRONİK ve AKUT KALP YETERSİZLİĞİ (ESC-HFA) KILAVUZU-2016: Genel Bakış ve Önceki Yıl Kılavuzlarla Karşılaştırması

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

DEKOMPANSE KALP YETMEZLİĞİNİN ACİL SERVİS YÖNETİMİ DR ŞÜKRÜ KOÇKAN KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

Bradiaritmiler. Bradikardi. İlk değerlendirme. İlk yaklaşım. İlk yaklaşım. Dr. Özlem YİĞİT Acil Tıp A.D

KARDİYOJENİK ŞOK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ ANABİLİM DALI

Kardiyak Resenkronizasyon Tedavisi (CRT)

Akut ve kronik kalp yetersizliği tanı ve tedavisi: Yeni 2008 Avrupa Kardiyoloji Derneği kılavuzunda neler değişti?

Çalışmaya katılan hasta sayısı: 7601 (7599 hastanın datası toplandı)

Sunum Planı. Resusitasyonda Trombolitik Tedavi. Akut Koroner Sendrom (AKS) AKS. Akut Koroner Sendrom. Akut Stroke.

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

Olgu sunumu. Dr. Gülten AYDOĞDU TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Yeni Kılavuzlar, Değişen Hedefler, KY ve AKS da HT Tedavisi. Prof. Dr. Oktay Ergene

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE):

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

tanım Kalp Yetmezliği ve Akut Pulmoner Ödem Klinik sınıflama Klinik sınıflama

Noninvazif Mekanik Ventilasyon Kime? Ne zaman?

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım

Nabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü

Yeni Tanı Atrial Fibrilasyona Yaklaşım

Prof. Dr. Azem AKILLI EÜTF Kardiyoloji İzmir

Hemorajik Şok Tedavisinde İntraaortik balon pompası. Doç. Dr. Halil DOĞAN Bakırköy Dr Sadi Konuk EAH Acil Tıp Kliniği

KRT ye «süper-yanıtlı» olgular - Ne yapalım? Özgür Aslan DEÜ Tıp Fak. Kardiyoloji A.D

AKUT VE KRONİK KALP YETMEZLİĞİ ESC 2016 KILAVUZU

Bradiaritmiler. Sinüs Bradikardisi. Birinci Derece AV blok. Birinci Derece AV blok. Bradisritmiler

AKUT KALP YETMEZLİĞİ. Dr. Ahmet Burak ERDEM

ATRİYAL FİBRİLASYON ABLASYONU KİMLERE, NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Disritmiler, Ölümcül Disritmiler ve Elektriksel Tedaviler

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

Esra BAYSAL Marka Müdürü

Hazırlayan ekip : Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çalışma Grubu. Üyeler - Dr.Baktash Morrad - Dr.Ayşe Hüseyinoğlu - Dr.


KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

Nabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı

AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI

Acil Serviste Akut Kalp Yetersizliği Yönetimi PROF. DR. MEHDI ZOGHİ

AF ve kalp yetmezliğinde ablasyon mu, konvansiyonel tedavi mi? Prof. Dr. Fethi KILIÇASLAN Medipol Üniversitesi

ST elevasyonlu Akut Miyokard İnfarktüsünde Acil Yaklaşım. Dr. Şerife Özdinç Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp AD

Hipertansif Hasta Gebe Kalınca Ne Yapalım?

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

JNC 8; HiPERTANSİF HASTANIN AKILCI YÖNETİMİ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

YÜKSEK RİSKLİ EKG PATERNLERİ S İ VA S

AKUT AKCİĞER ÖDEMİ. Seda Özkan. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Acil Tıp Anabilim Dalı, Kayseri

Her kronik tam tıkalı lezyon açılmalı mı? Prof. Dr. Murat ÇAYLI Özel Adana Medline Hastanesi

Akut kalp yetersizliğine algoritmalarla pratik yaklaşım

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler

Oksijen tedavisi. Prof Dr Mert ŞENTÜRK. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı

Diabetes mellitus ve Kalp Kalp Yetersizliği: Kardiyovasküler sonuç olarak göz ardı mı ediliyor?

Dr. Burak KATİPOĞLU Ankara E.A.H. Acil Tıp

Gebe ve Emziren Kadında Antihipertansif Tedavi. Prof Dr Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı

Noninvazif Mekanik Ventilasyon

Atriyal Fibrilasyonda Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Özlem Özcan Çelebi

Dr Talip Asil Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması

Hipertansiyon Tedavisi Dr Ömer Kozan DEÜTF İzmir

Akut İskemik İnme. İskemik İnme (%85) Hemorajik inme (%15)

Göğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN /

MİYOKARDIN İSKEMİK SORUNLARINA YAKLAŞIM

BRADİKARDİK HASTAYA YAKLAŞIM

AORT KAPAK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

HİPERTROFİK KARDİYOMİYOPATİ

24 Ekim 2014/Antalya 1

Sık ventriküler ekstra vurulara yaklaşım

TKD/TKYK KORONER BAKIM İLERİ KLİNİK UYGULAMALAR SERTİKASYON PROGRAMININ ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI

Kalp Yetersizliği Olan Hastaların Tedavisinde Kıvrım Diüretiklerinin Dozunu Belirleyen Faktörler

Asistan Oryantasyon Eğitimi

ST SEGMENT YÜKSELMELİ MİYOKART ENFARKTÜSÜ (STEMI)

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

Hipertansiyonda Güncel Tedaviler

MI TANI & TEDAVİ ALGORİTMASI

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

Dr. Murat H. Sipahioğlu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kalp Yetersizliği Tanımı. EF Normal Kalp Yetersizliği

PULMONER EMBOLİ TANISINDA

SOLUNUM SİSTEMİ HASTALARINDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU?

KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ

ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN

ÖLÜMCÜL EKG TANILARI VE ACİL YAKLAŞIMLAR. Uzm.Dr.Cesareddin DİKMETAŞ İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk

Hipertansiyon. Prof Dr HüseyinYılmaz. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK ARİTMİLERE YAKLAŞIM

Transkript:

October 2011 Update Congestive Heart Failure Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD

Sunu Planı Kalp Yetersizliği Tanımı Kalp Yetersizliği Çeşitleri Akut Kalp Yetersizliği Tanımı ve Klinik Sınıflandırması Akut Kalp Yetersizliği Başlangıç Tedavi Algoritması Akut Kalp Yetersizliği İlaç Tedavisi Kanıtlardaki Boşluklar

Tavsiye Sınıfları

Kanıt Düzeyleri

Kalp Yetersizliği Tanımı Kalbin dokulara, metabolik ihtiyaçlarına uygun miktarda kanı pompalayamadığı veya bunu ancak yüksek kardiyak dolum basınçları ile gerçekleştirebildiği patolojik durumdur.

Kalp yetersizliğinin yapısal anormalliğe göre (ACC/AHA) ya da işlevsel kapasiteyle ilişkili semptomlara göre (NYHA) sınıflandırılması

Akut kalp yetersizliği (AKY) Hızlı başlayan Bulgu ve semptomlarda hızlı bir değişiklik gözlenen Acil tedavi gerektiren bir durumdur. AKY yeni başlayan KY olabileceği gibi mevcut kronik KY nin ağırlaşması da olabilir.

Akut KY Klinik Sınıflandırması Klinik Akut KY tablosu geniş bir yelpazeyi oluşturur. Akut KY gelişen hastalar genellikle altı klinik kategoriden biriyle başvurmaktadır.

Nieminen MS, Brutsaert D, Dickstein K, Drexler H, Follath F, Harjola VP, Hochadel M, Komajda M, Lassus J, Lopez-Sendon JL, Ponikowski P, Tavazzi L. EuroHeart Failure Survey II (EHFS II): a survey on hospitalized acute heart failure patients: description of population. Eur Heart J 2006;27:2725 2736.

Akut kalp yetersizliği tanısı Heart Foundation Quick reference guide Chronic heart failure. Updated October 2011

ECHO KKY den şüphelenilen tüm hastalara fizik bulguları normal olsa bile EKG, göğüs grafisi çekilmeli ve ECHO yapılmalı. KKY den şüphelenilen hastaların tanısında ECHO en yararlı testtir.

Akut fazda yapılan (BNP ve NT-proBNP) değerlendirmesi, AKY yi dışlamak açısından KKY kadar kanıt bulunmamaktadır. AKY de BNP ve NT-proBNP referans değerleri konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Pulmoner ödem ya da AMI sırasında dahi hastaneye yatışta düzeyleri normal olabilir. Chen AA, Wood MJ, Krauser DG, Baggish AL, Tung R, Anwaruddin S, Picard MH, Januzzi JL. NT-proBNP levels, echocardiographic findings, and outcomes in breathless patients: results from the ProBNP Investigation of Dyspnoea in the Emergency Department (PRIDE) echocardiographic substudy. Eur Heart J 2006;27:839 845.

Akut KY de başlangıç tedavi algoritması

Akut KY ilaç tedavisi Akut KY tedavisinde çok sayıda ilaç kullanılmaktadır, ancak yeterli klinik çalışma verisi yoktur. Esas olarak ampirik tedavi yaklaşımı uygulanmaktadır. Uzun dönemli yeterli sonlanım verisi bulunmamaktadır. Yayımlanmış çalışmalarda, kullanılan ilaçların çoğu ile hemodinamik düzelme sağlanmaktadır. Kanıt Düzeyi C

Oksijen Hipoksemik hastalarda mümkün olduğu kadar erken evrede oksijen uygulanmalı. Arteriyel oksijen satürasyonunun %95 düzeyine çıkarılması tavsiye edilmektedir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

invaziv olmayan ventilasyon Ekspirasyon sonu pozitif basınç (PEEP: positive end-expiratory pressure) ile uygulanan NIV; LV art yükü azaltarak LV işlevini olumlu etkilemektedir. Solunum sıkıntısı da dahil olmak üzere klinik tabloyu düzenler. Akut kardiyojenik pulmoner ödem Hipertansif Akut KY bulunan hastalarda mümkün olduğunca erken evrede uygulanmalıdır. Kardiyojenik şok Sağ ventrikül yetersizliği olanlarda dikkatli kullanılmalıdır. Tavsiye sınıfı IIa, Kanıt düzeyi B

Entübasyon ve Mekanik Ventilasyon Yalnızca oksijen maskesi yada NIV ile uygulanan oksijenlenmenin yeterli olmadığı hastalarda kullanılmalıdır. Tavsiye sınıfı IIa, Kanıt düzeyi B

Kıvrım Diüretikleri Konjesyona ve hacim yüklenmesine bağlı semptomlar bulunan AKY hastalarında i.v. diüretik uygulanması tavsiye edilmektedir Hipotansiyon (SKB <90 mmhg), şiddetli hiponatremi ya da asidoz varlığında diüetik tedavisine yanıt alınma olasılığı düşer. Yüksek doz diüretik tedavisi, hipovolemi ve hiponatremiye yol açabilir ve ACEI ya da ARB başlandığında hipotansiyon olasılığını artırır. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi B

Kıvrım Diüretikleri İV vazodilatatör tedavi seçenekleri yüksek doz diüretik tedavisi gereksinimini azaltabilir. Acilde tavsiye edilen başlangıç dozu bolus olarak i.v. 20-40 mg furosemiddir. Toplam furosemid dozu ilk 6 saatte <100 mg, ilk 24 saatte de 240 mg olmalıdır. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi B

Diğer Diüretiklerle Kombinasyon Diüretik direnci varsa; kıvrım diüretikleriyle kombinasyon halinde tiazidler ve aldosteron antagonistleri kullanılabilir. Düşük dozlu kombinasyonlar Daha az yan etkiye yol açar. Genellikle tek bir ilacın yüksek dozuna göre daha etkili olmaktadır.

ACEI/ARB Erken evrede stabilizasyonunda ACEI endikasyonu yoktur. LV sistolik işlev bozukluğu kanıtları varsa; Akut KY ve Akut MI tedavisinin erken evresinde ACEI/ARB lerin önemli bir rolü vardır. Bu ilaçlar, yeniden biçimlenmeyi yavaşlatır ve morbidite ve mortaliteyi azaltır. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi A

ACEI/ARB Akut KY de ACEI/ARB tedavisinin ideal olarak ne zaman başlatılması gerektiği konusunda görüş birliği yoktur. Genelde, bu ilaçlarla tedavinin hastaneden taburcu edilme sürecinde başlatılması gerekmektedir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi A

β-bloker Endikasyonlar LVEF %40 Hafiften şiddetliye kadar olan semptomlar (NYHA işlevsel sınıf III-V) MI ardından asemptomatik LV sistolik işlev bozukluğu bulunan hastalarda

β-bloker Hastalar klinik olarak stabil olmalıdır (ÖRNEK diüretik dozunda yakın geçmişte değişiklik yapılmamış olmalıdır). Yakın geçmişte dekompansasyon geçirmiş bir hastada, diğer tedavilerin türlerinin düzenlenmiş olması İ.V. inotropik ilaca bağımlı olmaması Tedavinin başlatılması ardından hastanede en az 24 saat gözlem altında tutulabilmesi koşuluyla taburcu edilme sürecinde dikkatle β-bloker tedavisi başlatılabilir.

β-bloker Kontrendikasyonlar Astım (KOAH kontrendikasyon oluşturmaz ) 2. yada 3. kalp bloğu Hasta Sinüs Sendromu (kalıcı pacemaker yoksa) Sinüs Bradikardisi (<50 bpm)

Vazodilatatörler Semptomatik hipotansiyon yoksa SKB 90 mmhg nın altında değilse Ciddi obstrüktif kapak hastalığı yoksa AKY hastalarında erken evrede kullanılması tavsiye edilmektedir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi B

İnotropik İlaçlar Düşük debili Semptomları gidermek için vazodilatatör ve/veya diüretik uygulanmasına rağmen hipoperfüzyon ya da konjesyon bulguları varsa Tavsiye sınıfı IIa, Kanıt düzeyi B

SKB na göre tedavi stratejisi

LV dolum basıncına göre tedavi stratejisi

Dekompanse Kronik KY Genellikle tedavi edilmekte olan bilinen kronik KY nin giderek ağırlaşması öyküsü ve sistemik ve pulmoner konjesyon kanıtları vardır. Hastaneye yatış sırasında KB nin düşük olması kötü prognozla bağlantılıdır. Vazodilatatörler ve kıvrım diüretikleri tavsiye edilmektedir. Hipotansiyon ve organ hipoperfüzyonu varsa inotropik ilaçların uygulanması gerekir. Akut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve Tedavisine Yönelik 2008 ESC Kılavuzu

Hipertansif AKY Hasta yakından izlenerek vazodilatatörlerin uygulanması Artmış hacim yüklenmesi ya da pulmoner ödem bulunan hastalarda düşük doz diüretik tedavisi tavsiye edilmektedir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

Kardiyojenik Şok Klinik endikasyon varsa sıvı tedavisi (250 ml/10 dak) SKB nin 90 mmhg nın altında kalmaya devam etmesi durumunda inotrop tedavisi tavsiye edilmektedir. İnotrop ilaçla SKB nin yükseltilememesi Organ hipoperfüzyonu bulguları olması durumunda, son derece dikkatli bir yaklaşımla norepinefrin uygulanabilir. Ayrıca intraaortik balon pompası (IABP) ve entübasyon düşünülmelidir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

Akut Sağ KY Pulmoner emboli ve sağ ventrikül MI den kuşkulanılmalıdır. Genellikle sıvı tedavisi etkisizdir. Mekanik ventilasyondan kaçınılmalıdır. Organ hipoperfüzyonu bulguları olması durumunda inotropik ilaçlar gereklidir. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

AKY ve AKS AKS ve KY bulgu ve semptomları olan hastalarda Ekokardiyografik değerlendirme yapılarak sistolik ve diyastolik ventrikül ve kapak işlevi değerlendirilmeli Diğer kardiyak anormallikler ve mekanik MI komplikasyonları dışlanmalıdır. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

AKY ve AKS AKS ye bağlı kardiyojenik şok geliştiğinde İABP Koroner anjiyografi Revaskülarizasyon (birincil PKG) uygulanması üzerinde durulmalıdır. PKG girişim olanağı yoksa ya da gecikmesi kaçınılmazsa STEMI hastalarında erken evrede fibrinolitik tedavi tavsiye edilmektedir. AMI ardından mekanik komplikasyonlar gelişen hastalarda acil cerrahi girişim endikasyonu vardır. Tavsiye sınıfı I, Kanıt düzeyi C

Kanıtlardaki boşluklar Klinik çalışmalarda kadınlar ve yaşlılar yeterince temsil edilmemiştir. HFPEF hastalarında BNP nin tanısal rolü var mıdır? KY de egzersiz programları sağ kalımı olumlu etkiler mi? Kardiyak kaşeksi önlenebilir mi ya da tedavi edilebilir mi?

Kanıtlardaki boşluklar Kalp yetersizliği ve sistolik işlev bozukluğu olan hastalarda ACEI lar daima β-blokerlerden önce mi uygulanmalıdır? Plazma BNP konsantrasyonlarına göre KY tedavisinin uyarlanması yoluyla morbidite ve mortalite azaltılabilir mi?

Kanıtlardaki boşluklar KY, AF ve sistolik işlev bozukluğu ya da HFPEF bulunan hastalarda sinüs ritmini geri getirmek morbidite ve mortaliteyi azaltır mı? AKY de morbidite ve mortaliteyi azaltmak için en etkin vazodilatatör hangisidir? AKY de morbidite ve mortaliteyi azaltmak için en etkin inotrop hangisidir?

Sıvı ve Tuz kısıtlaması Her ne kadar bireysel özelliklere bağlı olsa da Sodyum alımını 2 g/ gün ün ve Sıvı alımını 2 L/ gün ün (ciddi KKY de1.5 L) altında kısıtlanması. Kafeinin 1-2 bardak/gün ile kısıtlanması.