Bankacılık Sektörü Aylık Raporu Mayıs 2013 Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama 1
Yönetici Özeti Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Nisan ayında %14,7 olarak gerçekleşirken, Mayıs ayında ise %15 arttığını tahmin ediyoruz. Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Mayıs ayında krediler canlanan iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak %22,2 artarken TGA ların yıllık artış hızı %31,3 olarak gerçekleşti. Pasif tarafında ise mevduatlar yıllık bazda %15,3 artarken, diğer fonlama kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki artışa bağlı olarak yıllık %12,5 büyüdü. Özkaynakların ise kârdaki artışa paralel olarak Mayıs ayında yıllık %23 artış gösterdiğini hesaplıyoruz. Ocak-Mayıs döneminde net kâr ise yıllık bazda %18,9 artış gösterdi. 2013 yılı için %4,6 büyüme ve %6,9 cari açığın GSYH ye oranı tahminlerimizle paralel olarak kredi büyümesi için %20 tahminimizi korumaya devam ediyoruz. Kredilerdeki TCMB nin cari açığı kontrol altında tutmak için belirlediği %15 lik referans değerin üstündeki büyüme hızı, 2013 yılı ilk çeyreğinde başlayan iç talepteki canlanmanın ikinci çeyrekte de sürdüğüne işaret ediyor. Hızlanan kredi büyümesine ve geçen senenin aksine yüksek seyreden altın ithalatına rağmen, gerileyen petrol fiyatları ve ihracattaki ılımlı artış ile milli gelire oran olarak %6,9 luk 2013 yılı cari açık tahminimizi koruyoruz. Bu bakımdan önümüzdeki dönemde kredi artış hızını azaltmaya yönelik otoriteler tarafından yeni önlemler alınması olasılığının azaldığını ve öncelikle son alınan önlemlerin sonuçlarının izleneceğini düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde, faiz indirimi sonrası gerilemeye başlayan kredi faizlerindeki düşüşün son dönemdeki piyasa hareketlerinin de etkisiyle durması muhtemel. Küresel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı ve buna bağlı olarak TCMB nin geçici parasal sıkılaştırması sonucu artan TCMB fonlama ve gösterge tahvil faizleri, kredi faizlerindeki düşüş trendini frenleyecektir. Belirsizliklerin ve fonlama maliyetlerinin önümüzdeki dönemde iç ve dış gelişmelere bağlı olarak daha da artması kredi faiz oranlarında yukarı yönlü bir harekete yol açabilir. 2
Yönetici Özeti (dvm.) Önümüzdeki dönemde, TGA oranının %3,2 ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında firma TGA larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. Ayrıca son dönemde kredi büyümesi üzerinde aşağı yönlü risklerin artması ve hem firma hem de bireysel kredi TGA larındaki artış TGA tahminimiz üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor. Mayıs ayında TCMB nin faiz indirimi yapacağı beklentileri ve üzerine gelen kredi notu artışı bankaların ticari kar amacıyla TL menkul kıymet portföylerini yükseltmelerine neden olurken yıllık bazda portföyde gerileme devam ediyor. Bu kapsamda, gösterge tahvilin yıllık ortalama %5,55 seviyesinde gerçekleşeceği yönündeki beklentimizi korumakla beraber Fed in parasal genişlemeyi azaltması ihtimalinin yükselmesi ve son dönemde yurtiçinde yaşanan gelişmeler sonucu yukarı yönlü riskler belirgin olarak arttı. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artışın devam ederek yıl sonunda %15 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Bankaların özellikle faiz indirimleri sonrası repo fonlanmasını artırmaları bilançolarını ucuz kaynakla büyütmek istediklerinin göstergesi. Moody s den gelen ikinci yatırım notu sonrası menkul kıymetlerinin daha da artacağı beklentimiz devam etmekle birlikte, son dönemde küresel piyasalarda ve yurtiçinde yaşanan volatilite kısa vadede ihraçları baskılayabilir. İkinci yatırım notunun gelmesi ve küresel likidite bolluğu ile olumlu enflasyon göstergelerine bağlı olarak TCMB nin yaptığı faiz indirimlerine son dönemde artan küresel belirsizlikler ve kurdaki yükselişin enflasyonu üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması nedeniyle ara vereceğini düşünüyoruz. Bono faizlerindeki yükseliş ve artan belirsizlikle birlikte faiz indirimlerine ara verilmesi sonucu mevduat faizlerinin önümüzdeki dönemde yatay seyretmesini bekliyoruz. Son KMH düzenlemesinin faiz gelirlerinde yaratacağı olumsuz etki nedeniyle yıl sonu Net Faiz Marjı (NFM) tahminimizi 10 bp düşürerek %4,7 ye çekiyoruz. Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Nisan ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 57 bp aşağıya düştü ve %17,3 olarak gerçekleşti. 2013 sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği beklentimize paralel olarak SYR de de aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz. Not: Raporun yayınlandığı tarihte BDDK tarafından henüz açıklanmamış olan Mayıs 2013 bankacılık sektörü rakamları Odeabank tahminleridir. 3
Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Mayıs 2013 (Milyon TL) Mayıs 2012 Aralık 2012 Nisan 2013 Mayıs 2013 Yıllık Büyüme Aylık Büyüme Yılbaşından İtibaren Büyüme Nakit ve Zorunlu Karşılıklar * 69,851 114,939 135,427 142,199 72,348 89.4% 6,771 5. 27,260 23.7% Menkul Kıymetler 285,646 269,994 266,043 272,626 (13,020) -4.6% 6,583 2.5% 2,632 1. Krediler 730,199 794,756 848,261 892,303 162,104 22.2% 44,042 5.2% 97,547 12.3% Bireysel Krediler 238,185 265,911 284,516 294,902 56,717 23.8% 10,386 3.7% 28,991 10.9% Ticari Krediler 492,014 528,845 551,956 585,935 93,921 19.1% 33,979 6.2% 57,090 10.8% Tahsili Gecikmiş Alacaklar 20,287 23,408 26,270 26,640 6,353 31.3% 370 1.4% 3,232 13.8% Sabit Kıymetler* 9,836 10,495 10,621 10,862 1,026 10.5% 241 2.3% 367 3.5% Toplam Aktifler* 1,270,603 1,370,736 1,439,960 1,461,193 190,590 15. 21,233 1.5% 90,457 6.6% Toplam Mevduat 711,828 771,884 797,159 820,738 108,910 15.3% 23,579 3. 48,854 6.3% Yabancı Para Mevduat 249,445 251,634 266,153 274,241 24,796 9.9% 8,088 3. 22,607 9. Diğer Fonlama Kaynakları 318,221 298,491 334,371 358,017 39,796 12.5% 23,646 7.1% 59,526 19.9% Kredi/Mevduat 103% 103% 106% 109% 6% 6. 2% 2.2% 6% 5.6% Özkaynak* 154,625 181,988 188,723 190,259 35,634 23. 1,537 0.8% 8,272 4.5% Net Gelir* 9,617 23,570 9,079 11,433 1,816 18.9% 2,354 25.9% N/A N/A Kaynak: BDDK ve Odeabank (*) Mayıs 2013 tahmini Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Nisan ayında %14,7 olarak gerçekleşirken, Mayıs ayında ise %15 arttığını tahmin ediyoruz. Aktiflerdeki artış hızı trendi yıl sonu için %15,5 beklentimizi destekler nitelikte. Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Mayıs ayında krediler canlanan iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak %22,2 arttı. Tüketici kredileri yüksek artış hızını sürdürürken, son dönemde ticari kredilerdeki toparlanma, iç talepteki canlanmanın ticari kredileri de tetiklediğini gösteriyor. Tahsili gecikmiş alacaklardaki artış hızı 2012 nin son çeyreğinde yavaşlayan ekonomik aktivitenin gecikmeli etkisine bağlı olarak yükselişini sürdürüyor. Mayıs ayında TGA ların yıllık artış hızı %31,3 olarak gerçekleşirken bu trendin yılın geri kalanında da devam etmesini bekliyoruz. Menkul kıymet portföyü Mayıs ayında ülke notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükseleceği ve faiz oranlarında düşüş beklentisi nedeniyle bir önceki aya göre %2,5 artarken, geçen yıla göre %4,5 gerilemiştir. Pasif tarafında ise mevduatlar yıllık bazda %15,3 artarken, diğer fonlama kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki artışa bağlı olarak yıllık %12,5 büyüdü. Özkaynakların ise kârdaki artışa paralel olarak Mayıs ayında yıllık %23 artış gösterdiğini hesaplıyoruz. Ocak-Mayıs döneminde net kâr ise yıllık bazda %18,9 artarken, Haziran ayında yükselen gösterge ve gecelik faiz oranlarının bu seviyelerde kalması durumunda net faiz marjındaki düşüşün 2013 ün son çeyreğinden itibaren gerilemeye başlayacağı yönündeki beklentimizden daha önce başlaması muhtemeldir. 4
2006Q4 2007Q2 2007Q4 2008Q2 2008Q4 2009Q2 2009Q4 2010Q2 2010Q4 2011Q2 2011Q4 2012Q2 2012Q4 2013Q2 2013Q4 Krediler: Büyüme ve Cari Açık 16% 14% 12% 1 Toplam Krediler (Yıllık Değişim)/GSYH Cari Açık/GSYH (sağ eksen) 12% 1 8% 6% 4% 2% Δ(Kredi-Mevduat)/GSYH Cari Açık/GSYH (sağ eksen) 12% 1 8% 8% 6% 4% 2% 6% 4% 2% -2% 6% 4% -4% 2% Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank -6% Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank Kredilerdeki yıllık büyüme hızı TCMB nin cari açığı kontrol altında tutmak için belirlediği %15 lik referans değerin halen üstünde seyrediyor. Bu durum, 2013 yılı ilk çeyreğinde başlayan iç talepteki canlanmanın ikinci çeyrekte de sürdüğüne işaret ediyor. Hızlanan kredi büyümesine ve geçen senenin aksine yüksek seyreden altın ithalatına rağmen, gerileyen petrol fiyatları ve ihracattaki ılımlı artış ile milli gelire oran olarak %6,9 luk 2013 yılı cari açık tahminimizi koruyoruz. Bu bakımdan önümüzdeki dönemde kredi artış hızını azaltmaya yönelik otoriteler tarafından yeni önlemler alınması olasılığının azaldığını ve öncelikle son alınan önlemlerin sonuçlarının izleneceğini düşünüyoruz. 2013 yılı için %4,6 büyüme ve %6,9 cari açığın GSYH ye oranı tahminlerimizle paralel olarak kredi büyümesi için %20 tahminimizi korumaya devam ediyoruz. Mayıs ayında düşen faiz oranlarına paralel olarak ivmelenen kredi büyümesi tahminimizde yukarı yönlü risk oluştursa da, son dönemde yaşanan iç ve dış gelişmelere paralel olarak ve mevsimsel etkilerle kredilerin önümüzdeki dönemde ılımlı bir şekilde yavaşlayacağını öngörüyoruz. 5
201012 201112 201201 201202 201203 201204 201205 201206 201207 201208 201209 201210 201211 201212 201301 201302 201303 201304 201305 Krediler: Büyüme 5 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% Toplam Krediler (13 haftalık ortalamaların yıllıklandırılmış değişimi) 2007-2012 ortalaması 2012 2013 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 35% 3 25% 2 15% 1 5% Kredi Türlerinin Büyümeye Puan Katkısı Diğer Firma ve KOBİ Kredileri Taksitli Ticari Kredileri Tüketici Kredileri Kredi Kartları 10.7% 3.2% 2.7% 5.6% Kaynak: BDDK ve Odeabank Kaynak: BDDK ve Odeabank Tüketici ve taksitli ticari kredilerdeki artış hızı Mayıs ayında faiz indirimi ve Türkiye nin ikinci yatırım notunu almasına bağlı olarak ivmelenmeye devam ederken, firma ve KOBİ kredilerindeki artış hızı Nisan ayından bu yana toparlanmaya devam ediyor. Tamamına yakını firma ve KOBİ lere kullandırılan yabancı para cinsinden krediler kur etkisinden arındırılarak bakıldığında da Nisan 2012 den bu yana en yüksek yıllık artış hızına ulaştı. 13 haftalık ortalamalarla kredi büyümesine baktığımızda ise toplam kredilerin, Mayıs ayında faizlerdeki düşüş ve olumlu iç-dış görünüme bağlı olarak özellikle yabancı para kredilerdeki artış nedeniyle 5 yıllık ortalamasının üstüne çıktığını görüyoruz. Ancak, Haziran ayında yurtdışı piyasalarda Fed in parasal genişlemeyi azaltacağı beklentileri ile yükselen küresel faiz hadleri ve gelişmekte olan piyasalara gelen sert satış dalgasının yurtiçinde yaşanan gelişmelerle birleşmesi sonucu gösterge faizde ve kurda yaşanan oynaklıkların kısa vadede kredi talebinde de yavaşlama yaratması olasılığı oldukça yüksek. Özellikle küresel düzeyde yükselen faiz hadlerinin kredi talebini firmalar tarafında sınırlandırması muhtemel iken bu etkinin bireysel kredilerde aylık ödeme gücüne etkisinin daha az olması nedeniyle sınırlı kalacağını öngörüyoruz. Ancak, iç ve dış gelişmelerin hangi ölçüde devam edeceğine bağlı olarak kredi talebinde yaşanacak dalgalanmalar yılın geri kalanı içinde kredi büyümesi üzerinde aşağı yönlü risk oluşturuyor. 6
Krediler: Faiz Oranları 19 17 15 13 11 9 7 5 Kredi ve Piyasa faizleri (4 haftalık ortalama, %) Efektif Fonlama Faizi Gösterge Bono Ticari Tüketici Kaynak: TCMB ve Odeabank Mayıs ayında kredi faizleri politika faizi ve faiz koridorunda yapılan 50 baz puan indirim sonrası, kredi mevduat hesaplarına uygulanan sınırlamanın da katkısıyla ticari kredi faizleri 130 baz puan, tüketici kredisi faizleri de 80 baz puan geriledi. Yasal sınırlama nedeniyle, KMH faizleri %5 ten yarı yarıya azalışla %2,2 ye geriledi. Öte yandan bir önceki raporumuzda ifade ettiğimiz üzere, mevduat faizlerindeki düşüş ise 50 baz puan ile kredi faizlerindeki düşüşe kıyasla sınırlı kaldı. Böylece Merkez Bankası nın destekleyici para politikası duruşuna bağlı olarak, yılbaşından Mayıs sonuna kadar kredi faizlerindeki düşüş ticaride 230 baz puana, tüketicide de 150 baz puana ulaştı. Buna rağmen, yurtdışı ve yurtiçindeki son gelişmelere ve buna karşın Merkez Bankası nın para politikasını sıkılaştırmasına bağlı olarak Haziran ın ilk haftasında hem mevduat hem ticari kredi faizleri sınırlı seviyede yükseldi. Önümüzdeki dönemde, faiz indirimi sonrası gerilemeye başlayan kredi faizlerindeki düşüşün son dönemdeki piyasa hareketlerinin de etkisiyle durması muhtemel. Küresel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı ve buna bağlı olarak TCMB nin geçici parasal sıkılaştırması sonucu artan TCMB fonlama ve gösterge tahvil faizleri, kredi faizlerindeki düşüş trendini frenleyecektir. Belirsizliklerin ve fonlama maliyetlerinin önümüzdeki dönemde iç ve dış gelişmelere bağlı olarak daha da artması kredi faiz oranlarında yukarı yönlü bir harekete yol açabilir. 7
12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11 06.11 09.11 12.11 03.12 06.12 09.12 12.12 03.13 06.13 09.13 12.13 Milyar TL Tahsili Gecikmiş Alacaklar 20 16 12 8 4 TGA - Taksitli Ticari + KKK TGA - Tüketici Kredileri TGA - Bireysel Kredi Kartları TGA - Kurumsal Krediler TGA Oranı (sağ eksen) 6% 5% 4% 3% 2% 1% - Kaynak: BDDK, Odeabank TGA oranı Mayıs ayında yüksek kredi artışına bağlı olarak %2,95 e geriledi fakat brüt TGA lardaki artış hızı halen yüksek seyrediyor. Özellikle firma kredilerinden kaynaklı TGA lardaki artışın hızlanması ve 2009 yılı sonundan bu yana en yüksek yıllık artış hızına ulaşması 2012 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan ekonomideki yavaşlamanın etkilerinin gecikmeli bir yansıması. Kredi kartları, bireysel krediler ve taksitli ticari kredilerden kaynaklı TGA larda da son dönemde yıllık artış hızında ivmelenme söz konusu. Bu kredilerdeki yüksek artış hızı şu anda TGA oranlarındaki yükselişi sınırlandırsa da, kredi büyümesinin daha istikrarlı hale kavuşması sonrasında TGA oranlarında da artış gözlenmesini bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde, TGA oranının %3,2 ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında firma TGA larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. Ayrıca son dönemde kredi büyümesi üzerinde aşağı yönlü risklerin artması ve hem firma hem de bireysel kredi TGA larındaki artış TGA tahminimiz üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor. 8
200712 200803 200806 200809 200812 200903 200906 200909 200912 201003 201006 201009 201012 201103 201106 201109 201112 201203 201206 201209 201212 201303 12.10 02.11 04.11 06.11 08.11 10.11 11.11 01.12 03.12 05.12 07.12 08.12 10.12 12.12 02.13 04.13 05.13 Menkul Kıymet Portföyü 5 TP Menkul Kıymet Büyümesi (yıllık) 7 Ticari Kredi - Mevduat 4 3 2 TP Kredi Büyümesi (yıllık) 6 5 4 3 Gösterge Tahvil - TCMB Fonlama Faizi 1 2 1-1 0-1 Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: TCMB, Odeabank Mayıs ayında TCMB nin faiz indirimi yapacağı beklentileri ve üzerine gelen kredi notu artışı bankaların ticari kar amacıyla TL menkul kıymet portföylerini yükseltmelerine neden olurken yıllık bazda portföyde gerileme devam ediyor. Son dönemde gösterge tahvil faizlerinde yaşanan yukarı yönlü hareket ve yabancı çıkışı sonrası Haziran ayında bankaların menkul kıymet portföyünü daha da artıracağını düşünüyoruz. Ayrıca, bankaların tahvil talebinin iç ve dış belirsizliklerdeki azalmaya bağlı olarak kar imkanı verebilecek seviyelerde kalan bono faizlerinden dolayı artabileceğini düşünüyoruz. Bu kapsamda, gösterge tahvilin yıllık ortalama %5,55 seviyesinde gerçekleşeceği yönündeki beklentimizi korumakla beraber Fed in parasal genişlemeyi azaltması ve son dönemde yurtiçinde yaşanan gelişmeler sonucu yukarı yönlü riskler belirgin olarak arttı. 9
201112 201201 201202 201203 201204 201205 201206 201207 201208 201209 201210 201211 201212 201301 201302 201303 201304 201305 Q22013 Q32013 Q42013 Mevduat ve Fonlama Yapısı: Büyüme ve Tahminler 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Bankalara Borçlar Özkaynaklar Mevduat Diğer Repo İhraç Edilen Men. Kıy. 200912 201012 201112 201209 201212 201303 201304 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% -5% -1-15% TCMB, Bankalar, PP ve Repo Mevduat (sağ eksen) 18% 16% 14% 12% 1 8% 6% 4% 2% Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank Pasif tarafında TL mevduatlardaki artışa bağlı olarak toplam mevduatların yıllık artış hızı Nisan sonunda %13,6 a yükselirken, Mayıs sonu geçici verilerine göre söz konusu artış %15,3 e yükseldi. Faiz oranlarındaki gerilemeyle bankalar mevduatlarını artırmaya devam etmesine rağmen yüksek kredi artış hızı nedeniyle kredi/mevduat oranı halen %100 ün üzerinde ve makas açılmaya devam ediyor. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artışın devam ederek yıl sonunda %15 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Bankaların Nisan ayında küresel likidite bolluğuna bağlı olarak toptan fonlanmalarında artış yaşandı. Mayıs ayında ise yurtdışı bankalara borçlar azalırken Bankalar repo yoluyla fonlanmalarını artırdı. Bankaların özellikle faiz indirimleri sonrası repo fonlanmasının maliyetinin düşmesiyle bilançolarını ucuz kaynakla büyütmek istediği anlaşılıyor. TCMB nin son dönemdeki iç ve dış gelişmelere bağlı olarak likidite sıkılaştırmasına gitmesi bu kompozisyonu değiştirebilir. Menkul kıymet ihraçları ve sermaye benzeri kredilerdeki artış hızı olumlu küresel likidite koşullarına bağlı olarak yüksek seviyelerini koruyor. Moody s den gelen ikinci yatırım notu sonrası menkul kıymetlerinin daha da artacağı beklentimiz devam etmekle birlikte, son dönemde küresel piyasalarda yaşanan volatilite kısa vadede ihraçları baskılayabilir. 10
Mevduat Faizleri 14 12 10 8 6 4 2 0 Mevduat Faizleri (4 haftalık ortalama, %) Faiz Koridoru 6 aya kadar 3 aya kadar 1 aya kadar mevduat Kaynak: TCMB, Odeabank Merkez Bankası nın faiz indirimlerine bağlı olarak mevduat faizleri de Mayıs ta 50 baz puan düşerken, yılbaşından bu yana 160 baz puan geriledi. Daha önceki raporumuzda da belirttiğimiz üzere politika faizindeki indirimin mevduat faizlerine etkisi rekabet nedeniyle daha düşük kaldı. Mevduatın vade yapısı ise; zorunlu karşılıkların vadeye göre farklılaşmasına bağlı olarak dikleşen mevduat faiz eğrisi ve yılbaşından itibaren getirilen vergi avantajı ve vadesinden önce çekebilme avantajına bağlı olarak uzamaya devam ediyor. Nitekim, 2012 sonunda TL cinsinden vadeli mevduatın %95,4 ü 6 aya kadar vadeli mevduattan oluşurken, Nisan ayında bu oran %91,9 a geriledi. Önümüzdeki dönemde de düşük faiz ortamında söz konusu avantajlar sayesinde ortalama mevduat vadesinin uzamasını bekliyoruz. 11
Mevduat Faizleri (dvm.) Merkez bankaları tarafından yaratılan likiditeye bağımlılığı artan piyasalar Fed in para politikasına yönelik beklentileri sert bir şekilde fiyatlamaya devam ediyor. 2013 yılında Fed in varlık alım miktarını azaltması beklentilerinin son dönemde artması ve Japonya daki parasal genişlemenin etkisiz kalacağı beklentileri hisse senedi piyasalarında Mayıs sonundan itibaren sert satışlara yol açarken küresel faizlerde yukarı yönlü hareketler yaşandı. ABD ve AB ülkeleri tahvil getirilerinde yaşanan yükselişle beraber gelişmekte olan ülke piyasalarından sermaye çıkışının da hızlanması Türkiye gösterge bono faizlerinde yaklaşık 175 bp artışa neden oldu. Küresel piyasalarda Fed in tahvil alım programına yönelik beklentilere bağlı olarak Türk tahvillerinde de önümüzdeki dönemde oynaklık devam edecektir. İkinci yatırım notunun gelmesi ve küresel likidite bolluğu ile olumlu enflasyon göstergelerine bağlı olarak TCMB nin yaptığı faiz indirimlerine son dönemde artan küresel belirsizlikler ve kurdaki yükselişin enflasyonu üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması nedeniyle ara vereceğini düşünüyoruz. Bono faizlerindeki yükseliş ve artan belirsizlikle birlikte faiz indirimlerine ara verilmesi sonucu mevduat faizlerinin önümüzdeki dönemde yatay seyretmesini bekliyoruz. 12
12.10 04.11 08.11 11.11 03.12 07.12 10.12 02.13 05.13 200812 200912 201012 201112 201206 201209 201212 201301 201302 201303 201304 201305 201306 201309 201312 Net Faiz Marjı ve Karlılık Bileşenleri 10 8 6 Kredi-Mevduat Marjı (4 haftalık Ortalama,%) Tüketici - 1 aylık mevduat 5 4 3 25% 2 15% ROE NFM (sağ eksen) ROE (sağ eksen) 7% 6% 5% 4% 4 2 0 Ticari - 1 aylık mevduat Gösterge Tahvil - Fonlama Faizi (sağ eksen) 2 1 0 1 5% 3% 2% 1% -2-1 Kaynak: TCMB, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank Geleneksel olarak kısa vadede yapısal pozisyon açığı olan sektör, TCMB nin faiz indirimleri sonrası düşen fonlama maliyetinden olumlu etkilendi ve net faiz marjı 2012 yıl sonuna göre 20 bp artış gösterdi. Ayrıca bankaların olumlu fonlama koşullarından faydalanarak yüksek kredi artış hızını sürdürmeleri, kredi faizlerindeki düşüşe rağmen kârlılıklarında geçen yıla göre pozitif performans göstermelerine yol açtı. Bütün bu gelişmeler sonucu ilk 5 ayda 2010, 2011 ve 2012 yılları ilk 5 aylık net kâr rakamlarından yılından daha yüksek bir net gelir rakamına ulaşıldı. Ancak 2013 yılının geri kalanında, küresel faiz baskısının Haziran ayı itibarıyla kendini hissettirmeye başlamasıyla, Net Faiz Marjındaki artış trendinin duracağı hatta yılın ikinci yarısında Mart ayındaki beklentimize paralel olarak gerilemeye başlayacağını öngörüyoruz. Ayrıca, son yapılan kredili mevduat hesaplarının azami faizlerini aşamayacağı yönündeki düzenleme ve kredi kartı faizlerinde yapılan indirimin sektörün net faiz gelirini sene başındaki beklentimizden yaklaşık olarak 1 milyar TL aşağıya çekeceğini tahmin ediyoruz. Bu kapsamda yıl sonu itibarıyla Net Faiz Marjı (NFM) tahminimizi 10 bp düşürerek %4,7 ye çekiyoruz. 13
Ara-07 Mar-08 Haz-08 Eyl-08 Ara-08 Mar-09 Haz-09 Eyl-09 Ara-09 Mar-10 Haz-10 Eyl-10 Ara-10 Mar-11 Haz-11 Eyl-11 Ara-11 Mar-12 Haz-12 Eyl-12 Ara-12 Nis-13 Net Faiz Marjı, ROA, ROE, Risk Maliyeti 110 105 100 95 90 85 80 Borsa Endeksleri Getirileri (17.05.2013 =100) BIST-Mali Endeks BIST-100 MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler Bankacılık Endeksi 75 17/05/13 24/05/13 31/05/13 07/06/13 14/06/13 Kaynak: Bloomberg, Odeabank 125 120 115 110 105 100 95 Kaynak: BDDK, Odeabank Bankacılık Sektörü Performans Endeksi (2005 Yıl Sonu=100) 2009-2012 Ortalaması 2013 yılında ivmelenen TGA ların yıl boyunca artmaya devam ederek yıl sonunda TGA oranının %3,2 ye yükseleceğini bekliyoruz. TGA lardaki artış beklentimize paralel olarak artacak karşılık giderlerinin de risk maliyetinde (karşılık giderlerinin kredilere oranı) 10 bp yükselişe yol açacağını ve sonuçta risk maliyetinin %1,3 e çıkacağını tahminimizi koruyoruz. Bankacılık işlemlerinden alınan komisyonlara önümüzdeki dönemde yasalaşması beklenen kanun kapsamında getirilecek sınırlamaların, sektörün ücret ve komisyon gelirlerini olumsuz etkilemesini bekliyoruz. Bütün bu gelişmeler ışığında yıl sonunda ROA ve ROE nin yılın ikinci yarısından itibaren sınırlı miktarda düşmesini bekliyoruz. Nitekim BIST-100 Mayıs ayındaki tarihi zirvesinden %17,5 düşerken BIST mali endeksi ise beklentilerdeki bozulmayla paralel olarak BIST-100 den daha kötü performans göstererek %20,3 oranında değer kaybederken diğer gelişmekte olan ülke bankacılık sektörlerine kıyasla da daha fazla değer kaybetti. Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Nisan ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 57 bp aşağıya düştü ve %17,3 olarak gerçekleşti. 2013 sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği beklentimize paralel olarak SYR de de aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz. 14
12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri 35% 3 25% 2 15% 1 5% Gerçekleşme Tahmin Aktif Büyüme Hızı (yıllık) 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% Kredi Büyüme Hızı (yıllık) Gerçekleşme Tahmin 35% 3 25% 2 15% Mevduat Büyüme Hızı (yıllık) 10 8 6 4 TGA Büyüme Hızı (yıllık) Gerçekleşme Tahmin 1 Gerçekleşme 5% Tahmin 2-2 Source: BRSA and Odeabank Research 15
Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri May-13 2013 Yıl Sonu Odeabank Tahminleri Yıllık Kredi Büyümesi 22.2% 20. TGA Oranı 3. 3.2% Yıllık Menkul Kıymet Porföyü Büyümesi -4.6% -5.5% Yıllık Aktif Büyümesi 15. 15.5% Yıllık Mevduat Büyümesi 15.3% 15.2% Net Faiz Marjı (NFM) 4.9% 4.7% Source: BRSA and Odeabank Research 16
Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri 200512 200612 200712 200812 200912 201012 201112 201206 201209 201212 201301 201302 201303 201304 Mevduat Büyümesi 31.6% 22.3% 16. 27.4% 13.2% 19.9% 12.7% 9. 7.9% 11. 13.6% 13.6% 13.4% 13.6% Kredi / Mevduat 62.2% 71.2% 80. 80.8% 76.3% 85.2% 98.2% 102.6% 102.4% 103. 103.3% 103.7% 105.6% 106.4% Kredi / Toplam Aktifler 38.4% 43.8% 49.1% 50.2% 47.1% 52.2% 56.1% 57.9% 57.7% 58. 58.4% 58.4% 58.4% 58.9% Mevduat / Toplam Aktifler 61.8% 61.6% 61.4% 62.1% 61.7% 61.3% 57.1% 56.4% 56.4% 56.3% 56.6% 56.3% 55.3% 55.4% Özkaynaklar / Toplam Aktifler 13.4% 11.9% 13. 11.8% 13.3% 13.4% 11.9% 12.5% 12.9% 13.3% 13.5% 13.3% 13. 13.1% Mevduatlar / Yükümlülükler 71.4% 69.9% 70.6% 70.4% 71.2% 70.8% 64.8% 64.5% 64.7% 64.9% 65.4% 64.9% 63.6% 63.7% TGA Rasyosu 4.8% 3.8% 3.5% 3.7% 5.3% 3.7% 2.7% 2.7% 2.9% 2.9% 2.9% 3. 3. 3. ROA 1.7% 2.5% 2.8% 2. 2.6% 2.5% 1.7% 1.7% 1.8% 1.8% 1.9% 1.9% 1.8% 1.9% ROE 12.1% 20.1% 21.7% 16.8% 20.3% 18.1% 14.3% 14.2% 14.5% 14.5% 14.6% 14.5% 14.3% 14.3% Kredi Getirisi 16.3% 14.9% 15.7% 15.4% 14.1% 10.5% 9.5% 10.3% 10.6% 10.7% 10.7% 10.6% 10.5% 10.4% SHD Getirisi 13.8% 13.9% 14.8% 15.2% 11.5% 9.2% 8.8% 9.6% 9.5% 9.2% 9. 8.9% 9. 8.8% VKET Getirisi 14.7% 15.6% 15.8% 15.9% 13.2% 10.2% 10.3% 11. 11.1% 10.9% 10.5% 10.3% 10.5% 10.3% Faiz Getirili Aktiflerin Getirisi 14.8% 14.3% 15. 14.7% 12.5% 9.6% 8.7% 9.5% 9.8% 9.9% 9.8% 9.8% 9.7% 9.6% Mevduatın Maliyeti 9.4% 9.9% 10.7% 10.9% 7.4% 5.7% 5.7% 6.2% 6.2% 6.1% 5.9% 5.8% 5.6% 5.4% Bankalara Borçların Maliyeti 5.5% 6.9% 7.9% 6.8% 4.8% 3.6% 3.3% 3.4% 3.3% 3.2% 3.2% 3.1% 3. 3. Para Piyasalarından Borçların Maliyeti 8.8% 15. 17.4% 10.2% 2.1% 3.2% 4.5% 4.3% 3.6% 4.9% 4.2% 4.3% 4.2% 4.1% İhraç Edilen Menkul Kıymetlerin Maliyeti 18.1% N/A N/A N/A 10.6% 5.8% 7.2% 8.1% 8.3% 8.1% 7.9% 7.8% 7.6% 7.4% Repodan Sağlanan Fonların Maliyeti 11.3% 12.3% 14.4% 13.2% 7.8% 5.9% 5.4% 6.4% 6.5% 6. 5.7% 5.4% 5. 4.7% Finansal Kiralama Maliyeti 15.3% 13.3% 14.4% 15.8% 18. 20.3% 11.1% 9.8% 9.9% 12.3% 12.2% 12.3% 12.3% 12.3% Faize Duyarlı Pasiflerin Maliyeti 9. 9.5% 10.4% 10.4% 7.1% 5.4% 5.3% 5.8% 5.8% 5.6% 5.5% 5.3% 5.2% 5. Net Faiz Marjı (NFM) 6.4% 5.4% 5.5% 5.3% 6.1% 4.8% 3.9% 4.2% 4.5% 4.7% 4.8% 4.8% 4.9% 4.9% Risk Maliyeti 1.8% 1.1% 1.2% 1.6% 2.7% 1.2% 0.7% 0.8% 0.9% 1.1% 1.1% 1.1% 1.2% 1.2% Net Faaliyet Geliri / Diğer Faaliyet Giderleri 47.5% 43.4% 44.1% 46.5% 38.5% 49.4% 49.9% 44.3% 42.6% 42. 44.4% 44.4% 44.2% 44. Diğer Faaliyet Giderleri / Ortalama Aktifler 4.1% 3.3% 3.3% 3.2% 2.9% 2.8% 2.7% 2.6% 2.6% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% Ücret ve Komisyon Gelirleri / Faaliyet Gelirleri 21.8% 21.7% 21.1% 22. 19.1% 21.9% 23.1% 20.2% 19.7% 19.2% 21.1% 21. 20.8% 20.8% Toplam Gelir / Toplam Gider 118.7% 123.4% 120.9% 116.8% 127.3% 123.6% 116.4% 119.3% 119.7% 120.2% 121.1% 121.3% 121.2% 121.6% Faiz Geliri / Faiz Gideri 189.7% 180.9% 184.5% 184.2% 236.1% 192.9% 178.1% 188.9% 192.1% 198.1% 193.4% 196.6% 201.4% 204.6% Faiz Dışı Gelirler / Faiz Dışı Giderler 60.6% 75.1% 61.3% 60.2% 65.3% 70.2% 60.7% 59.2% 56.4% 55.6% 63.7% 63.5% 61.8% 62. Kaynak: BDDK ve Odeabank 17
Odeabank Economic Research and Strategy Maslak Mahallesi Ahi Evran Caddesi No. 11 Olive Plaza Kat 9 34398 Şişli /İstanbul Phone: +90 212 304 87 43 Fax: 0212 304 84 45 Serkan Özcan, Assistant General Manager Ali Kırali, Strategic Planning Director Erkan Dernek, Strategic Planning Group Manager Ferhat Yükseltürk, Strategic Planning Manager Serkan.Ozcan@Odeabank.com.tr Ali.Kirali@Odeabank.com.tr Erkan.Dernek@Odeabank.com.tr Ferhat.Yukselturk@Odeabank.com.tr This report, prepared by Odea Bank A.Ş. from sources which we believe to be reliable and trustworthy is provided for information purposes only. Although the comments and assumptions based on the information provided from official sources reflect our opinion on that date, these information shall not construe as investment consultancy activity. Odea Bank A.Ş. does not accept any liability for any kind of loss arising out of faults and deficiencies in sources herein mentioned and usage of these information. Our Bank has the copyright of the information in this report and it shall not be used, reproduced or copied by third parties without authorization. 18