7. BÖÜ TRAFORATÖRER AIŞTIRAAR ÇÖZÜER TRAFORATÖRER. İdeal transformatörler çn, eştlğn kullanırsak, 0 00 & 0 0. 0 A 800 400 Transformatör deal olduğundan, 400 8 800 4A A ampermetresnn gösterdğ değer 4A A 8A 4. a) r mer dev re ye uy gu la nan al ter na tf ge r l mn et kn de ğe r; m 00 00. R 00 00. 8 00 8 40 A b) r mer ve se kon der dev re den ge çen al ter na tf akım la rın fre kans la rı eşt tr. Bu frekans değer, ω πf 00π πf f 0 s 3. a) r mern akımı, 0 0 0 A b) ekondern gerlm değer, 00 0 0. 30 60 60 60 40 4 EETRİ E AYETİZA 49
6. 60 8 & 0 0 0 3 30 9. grfl 7 3 R T U arım yönlernn farklı olması çıkış gerlmlernn şaretlernn farklı olmasını gerektrr. Çıkış gerlmlernn büyüklüğü sarım sayıları le orantılıdır. 3 R noktaları arası 3 sarımlı, gerlm 7. & T noktaları arası sarımlı, gerlm U noktaları arası sarımlı, gerlm 3 olduğundan, > 3 > a) 00 40 b).r 40.0 c) 4A 00 4 40 4 A 0. 3 grfl R T Transformatör deal olduğundan grş gerlm, 8. g 8 3 R T grş T I. yargı doğrudur. & grş T.30 60 R arasındak gerlm, grş 3 3 & R 3 R grş.60 90 II. yargı doğrudur. Transformatör deal olduğundan gerlmler sarım sayılarıyla orantılıdır. Bu durumda -T noktaları arasındak çıkış gerlm, g 8 T 80 8 & 0 T T Çıkıştak sarımlar ters yönlü olduğundan çıkış gerlmler terstr. Bu durumda T noktaları arasındak gerlm, T R T 90 30 60 III. yargı doğrudur. Bu durumda I, II ve III yargıları doğrudur. 0 EETRİ E AYETİZA
.. % erm.. 00. % erm 00 3. 00 7 80. erm % 7.. % erm. 4 60. 0.. 60 40.. 00 0 3. 3 0A Transformatörlerde her zaman, lşks vardır. Bu durumda verm eştlğnden çıkış akımı,.. 90 00. 3 90 0. 00 3A 4. Br transformatör ster deal olsun ster olmasın her zaman lşks vardır. Bu eştlkten, 00 800 40 & 60 4 EETRİ E AYETİZA
TET ÇÖZÜER TRAFORATÖRER. Transformatörler alternatf akımla çalışır. I. yargı kesnlkle doğrudur.. Gerlm yükseltc veya düşürücü olarak kullanılır. II. yargı çn kesn brşey söylenemez. >, > olablr. prmer sekonder. III. yargı çn kesn brşey söylenemez. CEA A Transformatörün verm %80 se, 80. 00. 4. 0 & 88 volt 0. CEA B 0 prmer sekonder 3. Değştrme oranı dr. 0 & 4 CEA A 6. > ve > ol du ğu na gö re,.. ba ğın tı sı na gö re, > dır. Ι. yar gı ke sn lk le doğ ru dur. le y ve le y kar şı laş tı ra ma yız. ΙΙ. ve ΙΙ Ι. yar gı lar çn ke sn br şey söy le ne mez. CE A A ~ 3 4 ~ X Y 7. X ve Y transformatörler brbrne paralel bağlandığı çn ve bobnler üzerndek ve 3 gerlmler kesnlkle brbrne eşttr. Dğer gerlmler çn kesn brşey söylenemez. Çünkü sarım sayıları arasındak lşky blmyoruz. Bu durumda yalnız II. eştlk doğrudur. CEA B 4. Br transformatörün verm, erm sekonder prmer. I. I Buna göre, verm %60 tır. 300. 60 00. 00 CEA C ~ grfl ~ 3 4 X Y Grş ve çıkış gerlmler arasındak oran,.. 3 4 6 CEA D EETRİ E AYETİZA
8. I I Transformatör deal olduğundan enerj kaybı yoktur. Bu durumda, I eştlğ vardır. I Bu durumda çıkış gerlm ; 30 4 6 4 CEA C Bu eştlkten,....i.i.i.i eştlkler doğrudur. grfl 9. bobn üzerndek gerlm değer, 300 0 0 eştlğ kullanılırsa, 0 60 3 CEA E CEA D İde al trans for ma tö rün g rş gü cü çı kış gü cü ne eşttr. I. eşt lk doğ ru dur. Trans for ma tö rün sa rım sa yı la rı b ln me d ğ çn gerlmler ve akım lar hakkın da br şey söy le ne mez. CE A B. > olduğundan paralel bağlı X, Y, Z kondansatörlernden en az br gerlm yükseltcsdr. arım sayıları blnmedğnden hang kondansatörün gerlm yükseltcs olduğu kesn blnemez. X, Y ve Z kondansatörler gerlm yükseltc olablr. CEA E 0. bobn üzerndek gerlm, 60 30 30 EETRİ E AYETİZA 3
TET ÇÖZÜER TRAFORATÖRER. eştlğnden verlen değerler kullanılırsa,. 4. 3 3. Transformatörler çn her zaman, CEA A eştlğ geçerldr..r olduğundan sarım sayıları oranı,. R 0. 0 60 3 CEA A 3. Ampermetre sekonder devredek akımı okur. Bu akım, & 0 0. R 00 0. 4A CEA B 4. ekonder devredek akım, 40 A R 8. rmer akımı, al nan % erm. 00. % erm. grfl 4 40. 00. 4 00 00 verlen. 00 A CEA C ermden sekonder devre akımının prmer devre akımına oranı,. % erm. 00. 4 00. 00. 6. s ve p olduğundan gerlmler oranı,. % erm. 4... 00 CEA B CEA E 4 EETRİ E AYETİZA
7. al ter na tf g rş ge r l m de ğş t rl me den, çı kış ge r l m n ar tır mak çn;. ba ğın tı sı na gö re, azaltılmalı ya da artırılmalıdır. Ι ve ΙΙ ş lem le r tek ba şı na ya pıl ma lı dır. CEA C 0. grfl 6 4 3 R Bobnlerden alınan gerlmler sarım sayıları le orantılıdır. Bu durumda noktaları arasındak gerlm, 8. 6 & olur. 4 3 grfl X Y I. yargı doğrudur. noktaları arasındak gerlm, 6 & olur. 6 Y transformatöründen alınan çıkış gerlm,.. eştlğnden bulunur. olduğundan,... olur.,, 3, 3 olduğunda bu oran sağlanır. CEA B R noktaları arasındak gerlm, 6 & olur. 3 R R bobn le bobnlernn sarım yönler ters olduğundan le noktaları arasındak gerlm, 3 6 olur. II. yargı doğrudur. bobn le R bobnlernn sarım yönler ters olduğundan le R noktaları arasındak gerlm, 9. k ka tı na çı ka rı lır sa; ya rı ya ner. ol du ğun dan, de ya rı ya ner. Ι. yar gı doğ ru dur. ya rı ya ner. ΙΙ. yar gı yan lış tır. R d ren c üze rn den ge çen et kn akı mın de ğe r aza lır. ΙΙ Ι. yar gı doğ ru dur. CE A D R R 6 3 III. yargı doğrudur. CEA E EETRİ E AYETİZA
TET 3 ÇÖZÜER TRAFORATÖRER. arım sayılarının oranı,.... 0.. 0 3 CEA D. Bobnler üzerndek gerlm, sarım sayılarıyla orantılıdır. Bu orantıdan, 0 3 80 80 80 4 4. grfl 4 4 X 0 olduğundan Y CEA E 0 CEA C 3. prmer sekonder g Transformatör deal olduğundan, g &. ç g ç Çıkış gerlmn artırmak çn; veya g artırılmalı, se azaltılmalıdır. III şlem tek başına yapılmalıdır. ç CEA C. Bobnler üzerndek gerlmler sarım sayıları le orantılıdır. X ve Y paralel olduğundan, dr. dr. dr. olablr. dr. dr. CE A A 6 EETRİ E AYETİZA
6. R 3 9. >.. bağıntısına göre, yargıların üçü de doğru olablr. CEA E Br transformatörün bobnnden alınan gerlm değer sarım sayısıyla orantılıdır.,, olduğundan,, gerlmler arasındak lşk, > CEA B 7. ge r l m n 00 volt tan 400 vol ta yük selt mek çn,.. ba ğın tı sı na gö re, ya rı ya n d rl me l, k ka tı na çı ka rıl ma lı dır. 0. X trans for ma tö rü ge r lm dü şü rü cü ol du ğu na gö re, > dr. Ι. yar gı ke sn lk le doğ ru dur. a rım sa yı la rı b ln me d ğn den le 3 ü kar şı laştı ra ma yız. ΙΙ. yar gı çn ke sn br şey söy le ne mez. Y tran sfor ma tö rü ge r lm yük sel t c ol du ğun dan 3 > dr. ΙΙΙ. yargı kesnlkle doğrudur. CEA D Bu durumda I ve I şlemler brlkte yapılmalıdır. CE A B 8. > ve dr... bağıntısına göre, > olduğundan, > olmalıdır. Ι. yargı kesnlkle doğrudur. ΙΙ. yargı yanlıştır. ΙΙΙ. yargı çn kesn brşey söylenemez. CEA A EETRİ E AYETİZA 7
Adı ve oyadı :... ınıfı :... umara :... Aldığı ot :... Bölüm Yazılı oruları (Transformatörler) ÇÖZÜER 8. Transformatörler çn gerlm sarım sayısı lşksn yazarsak,. 3. 30 60 60 60 3 00 EETRİ E AYETİZA. R 00 4. 00 0 0 Transformatörün değştrme oranı, grfl 0 X Y eştlğn her br transformatör çn kullanırsak,. 600 0. 6 4. 0 00 00 00 0. Br transformatörün verm,. % erm.. 00. 80. 00 40. 80 erm % 80 6. Transformatör deal olduğundan, I yazılablr. I Bu eştlklerden, & 0 0 0 0. R. A 0 0, A r mer dev re de k am per met re 0, am pe r gös te rr.
7. 0. 00 40 A A A grfl grfl R0Ω. % erm.. 00. 80. 00 40. 4. 00 80 erm % 80 r mer dev re ye uy gu la nan al ter na tf ge r l mn et kn de ğe r;. R m 00 00 00 00. 0 40 A 8. ekonder devrenn gerlm değer, al nan % erm. 00 verlen e kon der dev re de k am per met re am pe r gös terr.. % erm. 9 0. 400. 00 7 9. 40 3 80 80 80 6 0 EETRİ E AYETİZA 9