TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD TS 669 Mart 2008 ICS 67.120.10 KASAPLIK DANA - GÖVDE ETLERİ (KARKAS) Butchery veal - Carcasses TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz. Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını şükranla anarız. Kalite Sistem Belgesi İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir. Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir. TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
Ön söz - Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü Ziraat İhtisas Grubu nca TS 669 (1986) un revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu nun 13 Mart 2008 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir. - Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir. - Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların, ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır. - Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/ imalatçı ve tüketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır. - Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
Kasaplık dana - Gövde etleri (karkas) 0 Giriş Bu standard; kasaplık dana gövde etlerinin tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma ve muayeneleri ile piyasaya arz şekline dairdir. 1 Kapsam Bu standard; taze, soğutulmuş ve dondurulmuş olarak piyasaya arz edilen kasaplık dana gövde etlerini kapsar. Kasaplık sığır ve diğer kasaplık hayvan gövde etlerini kapsamaz. Not - Bu standardda bundan sonra Kasaplık dana gövde etleri yerine Dana gövde etleri ifadesi kullanılmıştır. 2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dokümanlar Bu standard ile diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. * işaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır. TS no Türkçe adı İngilizce adı TS 668 Kasaplık sığır - Gövde etleri (karkas) Butchery beef - Carcasses TS 3135 ISO 3100-1 TS 3446 TS 3739 TS 3834 ISO 2293 Et ve et mamulleri - Numune alma ve analiz numunelerinin hazırlanması - Bölüm 1: Numune alma Et ve et mamullerinde Salmonella aranması (Referans metot) Sığır, koyun, keçi, at, manda ve deve ile ilgili ırklar - Terimler ve tanımlar Et ve et mamulleri/mikroorganizmaların sayımı 30 C'da koloni sayımı tekniği (Referans metot) Meat and meat products Sampling and preparation of test samples - Part 1: Sampling Meat and meat products detection of Salmonella (Reference method) Cattle, sheep, goats, horses, water buffaloes and camels breed - Terms and definations Meat and meat products/enumeration of microorganism colony count technique at 30 C (Reference method) TS 4079 Etler - Terimler, tanımlar Meats -Terms and definitions TS 5273 Kasaplık hayvanlar - Kesim ve karkas Butchery animals - Rules for slaughtering hazırlama kuralları and carcass preparation TS 6160 Kırmızı etler - Soğutma, dondurma, Meat - Rules for refrigerating, freezing, muhafaza, taşıma ve çözdürme kuralları storage transporting and thawing TS 6211 Meat and meat products - Detection and Et ve et ürünleri - Muhtemel koliform ve enumeration of presumptive coliform muhtemel Escherichia coli bakterilerinin bacteria and presumptive Escherichia coli aranması ve sayılması (Referans metot) (Reference method) TS 6582-1 EN ISO 6888-1 TS ISO 13720 Gıda ve hayvan yemlerinin Mikrobiyolojisi - Koagulaz - Pozitif stafilokokların (Staphyloccus aureus ve diğer türler) sayımı için yatay metot -Bölüm 1 : Baird - Parker agar besiyeri kullanarak Et ve et ürünleri - Pseudomonas spp sayımı Microbiyology of food and animal feeding stuffs - Horizontal method for the enumeration of coagulase Positive staphylococci (Staphylococcus aureus and other species) - Part 1: Technique using Baird - Parker agar medium Meat and meat products - Enumeration of Pseudomonas spp 3 Tarifler Bu standardda TS 668, TS 3739 ve TS 4079 da verilenlere ilaveten aşağıdaki tarifler geçerlidir. 3.1 Bütün dana gövdesi (karkas) Yaşına göre her ırktan süt danasının ve dananın, TS 5273 e göre kesimi yapılmış olan, kanı akıtılarak yüzülmüş; iç organları, böbrekleri, üreme organları, idrar kesesi ve bunların bağları, yemek borusu çıkarılmış, baş ve ayakları ayrılmış, böbrek yağları, salkım yağları ve pelvis boşluğu yağları alınmış, kuyruğu 4 üncü kuyruk omurundan kesilmiş bütün hâldeki gövde. 1
Gövde uzunluğu ve derinliği (Şekil 1), gövde profili (Şekil 2 a, Şekil 2 b, Şekil 2 c), but profili (Şekil 3 a, Şekil 3 b, Şekil 3 c), kabuk yağı (Şekil 4 a, Şekil 4 b, Şekil 4 c) ve damga çizgisi (Şekil 5) nin danaya ait şekilleri Ek I de verilmiştir. 3.2 Dana yağı rengi Gövde üzerinde ve gövde kesitlerinde görülen yağların, beyazdan koyu kreme kadar değişen, grup ve beslenme tarzı hakkında fikir veren rengi (Ek II). 4 Sınıflandırma ve özellikler 4.1 Sınıflandırma Dana gövde etleri beslenme tarzı ve yaşına göre gruplara, piyasaya arz ediliş şekillerine göre tiplere ve kalite özelliklerine göre sınıflara ayrılır. 4.1.1 Gruplar Dana gövde etleri; - Süt danası (SD), - Dana (D) olmak üzere iki gruba ayrılır. 4.1.2 Tipler Dana gövde etleri; - Taze, - Soğutulmuş, - Dondurulmuş olmak üzere üç tipe ayrılır. 4.1.3 Sınıflar Süt danası grubu gövde etleri; - Ekstra (E), - Sınıf I (I), - Sınıf II (II) olmak üzere üç sınıfa ayrılır. Dana grubu gövde etleri; - Ekstra (E), - Sınıf I (I), - Sınıf II (II), - Sınıf III (III) olmak üzere dört sınıfa ayrılır. 4.2 Özellikler 4.2.1 Genel özellikler Dana gövde etleri; ırk, yaş, cinsiyet, etlilik ve yağlılık durumuna göre kendine has görünümde, cüssede, kokuda ve renkte olmalı, yabancı maddelerden arî olmalıdır. 4.2.2 Grup özellikleri Dana gövde etlerinin hangi gruba ait olduğu, hazırlandıkları mezbahalarda belirlenir ve gövdeler buna göre damgalanır (Süt danası SD, Dana D gibi). 4.2.3 Tip özellikleri 4.2.3.1 Taze Gövde hâline getirilmiş ve kesimden hemen sonra hava cereyanlı, tercihan sıcaklığı 18 C'u aşmayan özel bir yerde asılı olarak gövde sıcaklığı giderilmiş, sathında su kaybıyla koruyucu ince bir tabaka oluşmuş, soğutma dışında herhangi bir koruyucu işleme tabi tutulmamış, 10 C + 1 C'da asılı olarak muhafaza edilmiş, kesiminden itibaren en az 24 saat en çok 1 hafta bekletilmiş dana gövde etleridir. 2
4.2.3.2 Soğutulmuş Gövde sıcaklığı giderildikten sonra -1 o C ila + 4 o C da % 80 ila % 90 bağıl nemde, en az 2 gün en fazla 4 gün, soğuk muhafaza edilen dana gövde etleridir. 4.2.3.3 Dondurulmuş Ön soğutmadan sonra -35 o C da hızlı ve derin dondurularak, en fazla 12 ay muhafaza edilen dana gövde etleridir. 4.2.4 Sınıf özellikleri Dana gövde etlerinin sınıflara göre kütleleri (cüsse özelliği) Çizelge 1 e uygun olmalıdır. Diğer sınıf özellikleri aşağıda verilmiştir. 4.2.4.1 Süt danası gövde etleri 4.2.4.1.1 Ekstra süt danası gövde eti (SDE) Tam etli, az yağlı, et rengi soluk pembe, yağ rengi beyaz, lifleri ince, mermer görüntüsü iyi olmalıdır. 4.2.4.1.2 Sınıf I süt danası gövde eti (SDI) Tam etli (Ekstra ya giremeyen), orta yağlı, et rengi pembe, yağ rengi açık krem veya beyaz, lifleri ince, mermer görüntüsü orta olmalıdır. 4.2.4.1.3 Sınıf II süt danası gövde eti (SDII) Az etli (üst sınıflara giremeyen), yağ rengi açık krem, krem olmalıdır. 4.2.4.2 Dana gövde etleri 4.2.4.2.1 Ekstra dana gövde eti (DE) Tam etli, az veya orta yağlı, et rengi pembe veya koyu pembe, yağ rengi açık krem, lifleri ince, mermer görüntüsü iyi olmalıdır. 4.2.4.2.2 Sınıf I dana gövde eti (DI) Tam etli (Ekstra ya giremeyen), çok veya orta yağlı, et rengi koyu pembe veya çok açık kırmızı, yağ rengi krem, lifleri orta, mermer görüntüsü orta olmalıdır. 4.2.4.2.3 Sınıf II dana gövde eti (DII) Etli veya orta etli (üst sınıflara giremeyen), az veya orta yağlı, et rengi açık kırmızı, yağ rengi krem - koyu krem, lifleri orta, mermer görüntüsü orta veya belirsiz olmalıdır. 4.2.4.2.4 Sınıf III dana gövde eti (DIII) Az etli (üst sınıflara giremeyen), yağ rengi açık krem olmalıdır. Çizelge 1 - Dana gövde etlerinin sınıflara göre cüsse özellikleri Sınıf Ekstra Sınıf I Sınıf II Gövde durumu Bütün gövde Yarım gövde Çeyrek arka Çeyrek ön Bütün gövde Yarım gövde Çeyrek arka Çeyrek ön Bütün gövde Yarım gövde Çeyrek arka Çeyrek ön Kütle, en az, kg Süt danası (SD) Dana (D) 50 70 25 35 13 19 12 16 44 22 12 10 Aranmaz 60 30 16 14 50 25 13 12 Sınıf III - Aranmaz 3
4.2.5 Mikrobiyolojik özellikler Dana gövde etlerinin mikrobiyolojik özellikleri Çizelge 2 de verilmiştir. Çizelge 2 - Dana gövde etlerinin mikrobiyolojik özellikleri Mikrobiyolojik kriterlerler Analiz numunesi sayısı (n) (m ila M arasındaki sayıda mikroorganizma bulunan) kabul edilebilir analiz numunesi sayısı (c) 1 g analiz numunesinde (n c sayıda) bulunan mikroorganizma sayısı, en çok (m) 1 g analiz numunesinde (c sayıda) bulunan mikroorganizma sayısı, en çok (M) Aerobik mezofilik bakteri 5 2 5,0 x 10 5 5,0 x 10 6 Escherichia coli O157:H7 5 0 25 g da bulunmamalı Staphylococcus aureus 5 2 5,0 x 10 2 5,0 x 10 3 Pseudomonas 5 2 5,0 x 10 4 5,0 x 10 5 Salmonella spp. 5 0 25 g da bulunmamalı 4.3 Boyut ve toleranslar Bir sınıfa, alt sınıflardan kütlece en çok % 6'ya kadar karışma olabilir. Ancak, bir sınıftan diğerine karışma kütlece % 3'ü geçemez. 4.4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Bu standardda verilen özellikler ile bunların muayene ve deney madde numaraları Çizelge 3 te verilmiştir. Çizelge 3 Özellik,muayene ve deney madde numaraları Özellikler Özellik madde no Muayene ve deney madde no Genel özellikler 4.2.1 5.2.2 Grup özellikleri 4.2.2 5.2.2 Tip özellikleri 4.2.3 5.2.2 Sınıf özellikleri 4.2.4 5.2.2 Mikrobiyolojik özellikler 4.2.5 5.3 Boyut ve toleranslar 4.3 5.2.2 Ambalajlama 6.1 5.2.1 İşaretleme 6.2 5.2.1 5 Numune alma, muayene ve deneyler 5.1 Numune alma Numune partiden alınır. Grubu, tipi, sınıfı ve gövde durumu (bütün, yarım, çeyrek) aynı olan ve bir defada muayeneye sunulan dana gövde etleri bir parti sayılır. Numune TS 3135 ISO 3100-1 e göre alınır. 5.2 Muayeneler 5.2.1 Ambalaj ve ambalaj malzemesinin muayenesi Ambalaj ve ambalaj malzemesinin muayenesi gözle ve elle incelenerek, gerekirse tartılarak, mezbaha grup işareti ve sağlık damgası olup olmadığına bakılarak yapılır. Sonuçların Madde 6'ya uygun olup olmadığına bakılır. 5.2.2 Ürünün muayenesi Numune olarak ayrılan gövde etlerinin muayenesi elle yoklanarak, taze ve soğutulmuşlarda parmakla bastırılarak, koklanarak, gerektiğinde tartılarak yapılır. Sonuçların Madde 4.2 ve Madde 4.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3 Deneyler Dana gövde etlerinde; aerobik mezofilik bakteri sayısı TS 3834 ISO 2293, Escherichia coli sayısı TS 6211, Staphylococcus aureus sayısı TS 6582-1 EN ISO 6888-1, Pseudomonas sayısı TS ISO 13720 ve Salmonella spp. sayısı da TS 3446 ya göre yapılır, sonuçların Madde 4.2.5 e uygun olup olmadığına bakılır. 4
5.4 Değerlendirme Muayene ve deney sonuçlarının her biri standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır. 5.5 Muayene ve deney raporu Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır; - Firmanın adı ve adresi, - Muayene ve deneyin yapıldığı yerin adı, - Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri, - Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi, - Numunenin tanıtılması, - Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları, - Sonuçların gösterilmesi, - Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahsurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, - Numunenin standarda uygun olup olmadığı, - Rapora ait seri numarası ve tarih her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı. 6 Piyasaya arz Dana gövde etleri piyasaya ambalajlı olarak arz edilir. 6.1 Ambalajlama Dana gövde etleri; temiz, yeni, sağlam, kokusuz, ete ve sağlığa zarar vermeyecek, ürünü etkilemeyecek ve üründen etkilenmeyecek, yağ sızdırmayan ve nem çekmeyen, hava alabilecek özellikte dokunmuş beyaz, krem ve bej renklerinde bez, parşömen kâğıdı, gerdirilebilen veya büzülebilen folyo, streç film, PE (polietilen) torba ve belirli bir oranda oksijen geçirebilen polivinilklorür (PVC) malzemelerle, gövdeyi iyice saracak şekilde ambalajlanır. 6.2 İşaretleme Dana gövde etleri üzerine en az aşağıdaki bilgiler okunaklı olarak, Şekil 5'te verilen damga çizgisi boyunca yukarıdan aşağıya doğru, Türk Gıda Kodeksi nde kullanılmasına izin verilen mavi ve kırmızı renkli boyayla, bozulmayacak, silinmeyecek şekilde işaretlenir. - Firmanın adı ve adresi veya varsa ticari unvanı ve adresi, - Bu standardın işaret ve numarası (TS 669 şeklinde), - Ürünün adı (Dana gövde eti), - Grubu, - Tipi (Taze, soğutulmuş, dondurulmuş), - Sınıfı [Süt dana (SD), Dana (D)], - Parti, seri veya kod numaralarından en az biri, - Üretim yeri ve tarihi, - Veteriner sağlık raporu tarihi. Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe nin yanı sıra yabancı dilde de yazılabilir. 6.3 Taşıma ve depolama - Dana gövde etleri taşıma ve depolama esnasında her türlü dış etkenden zarar görmeyecek, bozulmayacak şekilde korunmalı, - Taşıma araçları ve depolarda havalandırma, sıcaklık ve nem ürün özelliklerine uygun olmalı, sıcaklık ve nem bilgileri otomatik ölçüm sistemleriyle ölçülmeli ve kaydedilmeli, - Taşıma araçları ve depolar ürün özelliği göz önüne alınarak, soğutulmuş etlerde + 1 C'a, dondurulmuş etlerde -18 C'a ayarlanabilmeli, sıcaklık ayarları bu derecelerden ± 0,5 C dan daha fazla sapma olmayacak şekilde kontrol edilebilmeli, - Depolarda ve taşıma araçlarında kullanılan her türlü donanım temiz, sağlam ve hijyenik amacına uygun olmalı, yıkama ve dezenfeksiyona uygun olmalı, - Dana gövde etleri depolarda ve taşıtlarda kötü koku yayan ve bunları kirletecek olan maddelerle bir arada bulundurulmamalı, her türlü zararlı girişini önleyecek donanım bulunmalı, - Dana gövde etleri balık ve tavuk etlerinden ayrı olarak muhafaza edilmeli, - Depolamada dana gövde etlerinin ambalaj ve etiketlerinin zarar görmesi önlenmeli, 5
- Etlerin bulunduğu depolar doğrudan güneş ışığına karşı korunmalı, depoların dışarıya açılan pencerelerine sinek teli geçirilmiş olmalı ve depo girişinde, etin geçiş bölgesi üzerine gelmeyecek şekilde UV lambalı sinek öldürücüler kullanılmalıdır. Ayrıca böcek ve kemirgen girişini engelleyecek önlemler alınmalı, - Dondurulmuş gövde etleri hariç karkaslar, yarım veya çeyrek parçalar hâlinde taşıma araçlarında istiflenmiş hâlde taşınmalı, - Her çeşit gövde etlerinin yükleme ve boşaltma işlemi hızlı bir şekilde yapılmalı, yağmur ve güneş altında ve günün sıcak saatlerinde yapılmamalı dır. Dana gövde etlerinin soğutma, dondurma, muhafaza ve taşıması TS 6160 a göre yapılır. 7 Çeşitli hükümler Üretici bu standarda uygun olarak ürettiğini beyan ettiği dana gövde etleri için istenildiğinde standarda uygunluk belgesi vermeye veya göstermeye mecburdur. Bu beyannamede satış konusu olan dana gövde etlerinin; - Madde 4 deki özelliklerde olduğunun, - Madde 5 deki muayenelerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir. Not - Bu standardda yer almayan hususlarda Türk Gıda Kodeksi ile Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliğ ne göre işlem yapılır.. Yararlanılan kaynaklar - ALPAN, O., Sığır Yetiştiriciliği ve Besiciliği, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, 1990. - ARPACIK, R., Entansif Sığır Yetiştiriciliği, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, 1997. - ARSLAN, A., Et Muayenesi ve Et Ürünleri Teknolojisi, Elazığ, 2002. - DİNÇER, B., Et Bilimi ve Teknolojisi, Ankara, 1994. - GÖĞÜŞ, A. K., Et Teknolojisi, Ankara 1986. - ÖZTAN, A., Et Bilimi ve Teknolojisi, Ankara, 2005. - RANKEN, M. D., Handbook of Meat Product Technology, Blackwell Science, Oxford, 2000. - Türk Gıda Kodeksi, 1997. - Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliğ,2006. 6
Ek I Dana gövde etine ait şekiller Şekil 1 - Dana - Gövde uzunluğu ve derinliği 7
Şekil 2 - Dana - Gövde profili 8
Şekil 3 - Dana - But profili 9
Şekil 4 - Dana - Kabuk yağı 10
Şekil 5 Dana - Damga çizgisi 11
Ek II Gövdenin etlilik ve yağlılık derecelendirilmesine dair örnekler 12
TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD Sayfa 1/2 ICS 67.120.10 TS 669: 2008 T2: Ekim 2013 Bu tadil, Türk Standardları Enstitüsü Gıda, Tarım ve Hayvancılık İhtisas Kurulu na bağlı TK25 Ziraat Teknik Komitesi nce hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu nun 09 Ekim 2013 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir. Kasaplık dana - Gövde etleri (Karkas) Butchery veal - Carcasses Atıf yapılan standardlar kısmına aşağıdaki standardlar eklenmiştir. TS EN 14082 Gıdalar Eser elementlerin tayini Kuru yakma işleminden sonra kurşun, kadmiyum, çinko, bakır, demir ve kromun atomik absorpsiyon spektrometri (AAS) ile tayini TS EN 14084 Gıdalar - Eser elementlerin tayini - Mikrodalga ile parçalama işleminden sonra kurşun, kadmiyum, çinko, bakır ve demirin atomik absorpsiyon spektrometri (aas) ile tayini TS EN ISO 6579 TS EN ISO 16654 Mikrobiyoloji - Gıda ve hayvan yemleri - Salmonella türlerinin belirlenmesi için yatay yöntem Gıda ve hayvan yemlerinin mikrobiyolojisi- Eschericha coli 0157'nin tespiti için yatay yöntem Foodstuffs Determination of trace elements Determination of lead, cadmium, zinc, copper, iron and chromium by atomic absorption spectrometry (AAS) after dry ashing Foodstuffs - Determination of trace elements - Determination of lead, cadmium, zinc, copper and iron by atomic absorption spectrometry (AAS) after microwave digestion Microbiolgy of food and animal feeding stuffs Horizontal method for detection of Salmonella spp Microbiology of food and animal feeding stuffs-horizontal method for the detection of Escherichia coli 0157 Atıf yapılan standardlar dan aşağıdaki standardlar çıkarılmıştır. TS 3446 TS 6211 Et ve et mamullerinde Salmonella aranması (Referans metot) Et ve et ürünleri - Muhtemel koliform ve muhtemel Escherichia coli bakterilerinin aranması ve sayılması (Referans metot) Meat and meat products detection of Salmonella (Reference method) Meat and meat products - Detection and enumeration of presumptive coliform bacteria and presumptive Escherichia coli (Reference method) 3.1 Maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir: 3.1 Bütün dana gövdesi (Karkas) Yaşına göre her ırktan süt danasının ve dananın, TS 5273 e göre kesimi yapılmış olan, kanı akıtılarak derisi yüzülmüş; iç organları (işkembe, bağırsak, karaciğer, dalak, akciğer, yürek), böbrekleri, üreme organları, idrar kesesi ve bunların bağları, yemek ve soluk borusu çıkarılmış, baş ve ayakları ayrılmış, böbrek yağları, salkım yağları, pelvis boşluğu yağları, inguinal bölge yağları, kavram bölgesi yağları ve döş yağları alınmış, kuyruğu 4 üncü kuyruk omurundan kesilmiş bütün hâldeki gövde.
Sayfa 2/2 ICS 67.120.10 TS 669: 2008/T2: Ekim 2013 4.2.5 Maddesindeki Çizelge 2 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: 4.2.5 Mikrobiyolojik özellikler Çizelge 2 - Dana gövde etlerinin mikrobiyolojik özellikleri Mikroorganizma Değerler 1) n c m M Escherichia coli O157 5 0 25 g veya ml de bulunmamalı Salmonella 5 0 25 g veya ml de bulunmamalı 1) n= Deney numunesi sayısı, c= m ile M arasındaki sayıda mikroorganizma ihtiva eden kabul edilebilir en fazla deney numunesi sayısı, m= (n-c) sayıdaki deney numunesinin gramında bulunabilecek kabul edilebilir en fazla mikroorganizma sayısı, M= c sayıdaki analiz numunesinin gramında bulunabilecek kabul edilebilir en fazla mikroorganizma sayısı. 4.2.6 Maddesi ilave edilmiştir: 4.2.6 Ağır metal değerleri Ağır metal değerleri Çizelge 3 te verilen değerlere uygun olmalıdır. Çizelge 3 - Ağır metal değerleri Bulaşan Kurşun, mg/kg yaş kütlece, en çok Kadmiyum, mg/kg yaş kütlece, en çok Değer 0,10 0,050 Madde 4.4 deki Çizelge 3, başlığı ile birlikte aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. 4.4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Bu standardda verilen özellikler ile bunların muayene ve deney madde numaraları Çizelge 4 de verilmiştir. Çizelge 4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Özellikler Özellik madde no Muayene ve deney madde no Genel özellikler 4.2.1 5.2.2 Grup özellikleri 4.2.2 5.2.2 Tip özellikleri 4.2.3 5.2.2 Sınıf özellikleri 4.2.4 5.2.2 Boyut ve toleranslar 4.3 5.2.2 Mikrobiyolojik özellikler 4.2.5 5.3 Ağır metal değerleri 4.2.6 5.3 Ambalâjlama 6.1 5.2.1 İşaretleme 6.2 5.2.1 5.3 Deneyler maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: 5.3 Deneyler 5.3.1 Mikrobiyolojik özelliklerin tayini Dana gövde etlerinde; Escherichia coli sayısı TS EN ISO 16654, Salmonella sayısı da TS EN ISO 6579 a göre yapılır, sonuçların Madde 4.2.5 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3.2 Ağır metallerin tayini Kurşun ve kadmiyum değeri TS EN 14082 veya TS EN 14084 e göre tespit edilir, sonuçların Madde 4.2.6 ya uygun olup olmadığına bakılır.